________________
મિથ્યાત્વ-ત્યાગ
૨૨૭
જોઈએ. પણ તેમ તે થતું નથી. માટે અહંતા એ શરીર ધર્મ માની શકાય નહિ, એટલે કે “અહું સુવી” એવા વાક્યમાં જે કહ્યું પદ છે તે શરીરનું વાચક ન મનાય માટે શરીરથી અતિરિક્ત કોઈ દ્રવ્યને જ “અહં' પદનું વાચ માનવું જોઈશે. એ દ્રવ્ય તે જ આત્મા છે. [४०१] शरीरस्यैव चाऽऽत्मत्वे, नाऽऽनुभूतस्मृतिर्भवेत् ।
बालत्वादिदशाभेदा - त्तस्यैकस्याऽनवस्थितेः ॥१८॥
વળી જે શરીરને જ આત્મા માનશે તે બાલ્યકાળમાં જે વસ્તુને જોવા વિગેરેને બાળકે અનુભવ કર્યો તે અનુભવનું સ્મરણ તેને યુવાવસ્થામાં નહિ થવાની આપત્તિ આવશે. કેમ કે એ નિયમ છે કે જે અનુભવે તે જ તેનું સ્મરણ કરે.
પ્ર–આ નિયમ શા માટે માન જોઈએ?
ઉ-આ નિયમ ન માને તે યજ્ઞદત્તે કેરીના રસને આસ્વાદ અનુભવ્યો અને મિત્રદત્તને તે રસના અનુભવનું સ્મરણ થવાની આપત્તિ આવે. એટલે આ નિયમ તે માન જ જોઈએ કે જે જેને અનુભવે તે જ તેનું સ્મરણ કરે.
હવે બાલ્યાવસ્થાનું જે શરીર છે તે તે યુવાવસ્થામાં નથી જ, કેમકે શરીરમાં તે પ્રતિક્ષણ કેટલાક પુદ્ગલેને નાશ અને નવા કેટલાક પુદ્ગલેનું મિલાન થયા જ કરે છે. એટલે બાલ્યાવસ્થાના શરીરસ્વરૂપ તમે માનેલે આત્મા જુદો છે અને યુવાવસ્થાના શરીરરૂપ આત્મા જુદો જ છે. હવે બાલ્યુશરીરાત્માએ જે અનુભવ કર્યો તેનું સ્મરણ