________________
૧૯૮
શ્રી અધ્યાત્મસાર ગ્રન્થ
કરી લેવા માટે આત્મામાં મૂતા માનવી જોઈ એ. હવે જો આ રીતે આત્મામાં કથંચિત્ મૂત્તતાનેા સ્વીકાર કરવામાં ન આવે અને આત્માને ફૂટસ્થ નિત્ય-અક્રિય જ માનવામાં આવે તે શરીરમાં આત્માને અસક્રમ થવાની આપત્તિ આવે અને વિભુ માનવાથી પૂર્વોક્ત સંચાગ ભેદાદિ વ્યાપારના અયેાગ થઈ જવાની આપત્તિ આવે. માટે જ આત્માને · ફૂટસ્થ નિત્ય અને વિભુ ' કહ્યો તે ખરેાબર નથી.
[રૂપ૭] નિયિોગ્યૌ તતો હન્તિ, ન્યતે વાન ગાવિત્। कश्चित्केनचिदित्येवं न हिंसाऽस्योपपद्यते ||३२|
''
આત્માને એકાન્ત નિત્ય માનનારાનેા આ મત છે કે આત્મા નિષ્ક્રિય છે માટે જ તે કોઈ ને હુણવાની ક્રિયા કરતા ( હણુતા ) નથી તથા તે કોઈથી કયારે પણ હણાતા નથી. આમ આત્માની હિંસા ઘટતી જ નથી.
હવે જો આ રીતે તમારા જ મતે આત્માની હિંસા ઉપપન્ન થતી ન હેાય તા તમારે ત્યાં જે અહિંસા ’ કહી છે એ ય શી રીતે ઘટે ? અર્થાત્ એ શાસ્ત્રોક્ત અહિંસા, શુદ્ધ અહિંસા જ નથી. આમ એકાન્ત નિત્ય આત્મવાદ પક્ષે તે શુદ્ધ અહિંસાના સંભવ જ નથી. ૧૧
[રૂપ૮] નિત્યાન્નપક્ષેપ, હિસારીનામસમ્મવ: । नाशहेतोरयोगेन, क्षणिकत्वस्य साधनात् ||३३||
૧૧૧. (૧) હારિ. અષ્ટક ઃ ૧૪–ર.
(૨) ભગ. ગીતા :–૨–૨૩, ૨૪, ૨૫, ૨૯, ૩૦.
