Book Title: Upasakdashangasutram
Author(s): Abhaydevsuri, 
Publisher: Agamoday Samiti
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600231/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arhm| zrImaccandrakalIna zrImadabhayadevAcArya vihitavivaraNayutaM zrImadupAsaka dazAGgam // prakAzayitrI hesANA pAstA zreSThi trIkapalAla hIrAcaMda zreSThi gulAbacandra harSacandapatnI umIyA kora vihitasAhAyyena zreSThi veNicandra suracandradvArA Agamodaya smitiH|| idaM pustakaM puNAmadhye AryabhUSaNa yantrAlaye myAnejara anaMta vinAyaka paTavardhana dvArA mudrApitam // vIrasaMvat 2446. vikramasaMvat 1976. krAisTa san 1920 paNyaM.-10-0 dazakamANakAnAm / dain Education International For Personal & Private Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ For Personal & Private Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // aham // // zrImatsudharmasvAmipraNItaM navAGgIvRttikArakazrImadabhayadevasUrivaravivRtaM zrIupAsakadazAGgasUtram // prathamamadhyayanam / zrIvarddhamAnamAnamya, vyAkhyA kAcidvidhIyate / upAsakadazAdInAM, pAyo granthAntarekSitA // 1 // tatropAsakadazAH saptamamaGgaM, iha cAyamabhidhAnArthaH-upAsakAnAM zramaNopAsakAnAM sambandhino'nuSThAnasya pratipAdikA dazAHdazAdhyayanarUpA upAsakadazAH, bahuvacanAntametad granthanAma / AsAM ca sambandhAbhidheyaprayojanAni nAmAnvarthasAmarthya naiva pratipAditAnyavagantavyAni, tathAhi-upAsakAnuSThAnamihAbhidheyaM, tadavagamazca zrotRNAmanantaraprayojanaM, zAstrakRtAM tu tatpratibodhanameva tata. paramparaprayojanaM tUbhayeSAmapyapavargaprAptiriti / sambandhastu dvividhaH zAstreSvabhidhIyate-upAyopeyabhAvalakSaNo guruparvakramalakSaNazca, tatrIpAyopeyabhAvalakSaNaH zAstranAmAnvarthasAmarthyenevAsAmabhihitaH, tathAhi-idaM zAstramupAya etatsAdhyopAsakAnuSThAnAvagamazcopeyamityupAyopeyabhAvalakSaNaH sambandhaH, guruparvakramalakSaNaM tu sambandhaM sAkSAddarzayitumAha| ||aiN // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM campA nAmaM nayarI hotthA, vaNNao, puNabhadde ceie, vaNNao // (sU01) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ajjasuhamme samosarie jAva jambU pajjuvAsamANe evaM vayAsI-jai NaM bhante : Jan Educationala For Personal & Private Use Only iyainelibrary.org Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 1 // samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva sampatteNaM chaTThassa assa nAyAdhammakahANaM ayamaDhe paNNatne sattamassa NaM bhante !! AnandAaGgassa uvAsagadasANaM samaNeNaM jAva sampatteNaM ke aTe paNNatne ?, evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampatteNaM / dhyayanaM sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM dasa anjhayaNA paNattA, taMjahA-ANande 1 kAmadeve ya 2, gAhAvai culaNIpiyA al prastAvanA surAdeve 4 cullasayae 5, gAhAvai kuNDakolie 6 // 1 // saddAlaputte 7 mahAsayae 8, nandiNIpiyA 9 sAlihIpiyA 10 // jai NaM bhante ! samaNeNaM jAva sampatteNaM sattamassa assa uvAsagadasagANaM dasa ajjhayaNA paNNattA paDhamassa | Na bhante ! samaNeNaM jAva sampatteNaM ke aTe paNNate ? // (sU0 2) | teNaM kAleNaM teNaM samaeNamityAdi, sarvaM cedaM jJAtadharmakathAprathamAdhyayanavivaraNAnusAreNAnugamanIyaM, navaraM Anande' ityAdi rUpakaM, tatrAnandAbhidhAnopAsakavaktavyatApratibaddhamadhyayanamAnanda evAbhidhIyate, evaM sarvatra, 'gAhAvaiti / gRhapatiH RddhimadvizeSaH 'kuNDakolie'tti ruupkaantH| evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANiyagAme nAmaM nayare hotthA, vaNNao, tassa gaM| vANiyagAmassa nayarassa bahiyA uttarapuracchime disImAe dUipalAsae nAmaM ceie, tattha NaM vANiyagAme nayara jiyasattU rAyA hotthA vaNNao, tattha NaM vANiyagAme ANande nAma gAhAvaI parivasai, aDDe jAva ko aparibhUe // tassa NaM ANandassa gAhAvaissa catvAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo cattAri hiraNNa Plelinelibrary.org Jain Education M enal For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koDIo buDipauttAo cattAri hiraNNakoDio pavittharapauttAo cattAri vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA ||se NaM ANande gAhAvaI bahUNaM rAIsara jAva satyavAhANaM bahUsu kajesu ya kAraNesu ya mantesu ya kuDDumbesu ya gunjhesu ya rahassesu ya nicchaesu ya vavahAresu ya ApucchaNije paDipucchaNije, sayassavi ya NaM kuDumbassa meDhI pamANaM AhAre AlambaNaM cakkhU, meDhIbhUe jAva savvakajavaTTAvae yAvi hotthA // tassa NaM ANandassa gAhAvaissa sivAnandA nAmaM mAriyA hotthA, ahINa jAva surUvA Anandassa gAhAvaissa iTThA ANandeNaM gAhAvaiNA saddhiM aNurattA avirattA iTThA sadda jAva paJcavihe mANussae kAmabhoe paccaNubhavamANI viharai // tassa NaM vaanniygaamss| bahiyA uttarapuracchime disIbhAe ettha NaM kollAe nAma sannivese hotthA, riddhatthimiya jAva pAsAdIe 4 // tattha NaM kollAe sannivese ANandassa gAhAvaissa bahue mittanAiniyagasayaNasambandhiparijaNe parivasai,aDDe jAva aparibhUe / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosarie, parisA niggayA, koNie rAyA jahA tahA jiyasattU niggacchai 2 tA jAva pajjuvAsai // tae NaM se ANande gAhAvaI imIse kahAe laDhe samANe evaM khalu samaNe jAva viharai, taM mahAphalaM jAva gacchAmi NaM jAva panjuvAsAmi, evaM sampehei 2 tA bahAe / suddhappAvesAiM jAva appamahagyAbharaNAlaGiyasarIre sayAo gihAo paDiNikkhamai 2 nA sakoraNTamalladAmeNaM chatteNaM| dharijamANeNaM maNussavaggurAparikkhine pAyavihAracAreNaM vANiyagAmaM nayaraM majhamajheNaM niggacchai 2 tA jeNA Jain Education For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 2 // meva dRipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre neNeva uvAgacchai 2 tA tikhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 nA AnandAvandai namasai jAva pjjuvaasi|| (suu03)| tae kasamaNe bhagavaM mahAvIre ANandassa gAhAvaissa tIse ya mahaimahAliyAe | dhyayanaM jAva dhammakahA, parisA paDigayA, rAyA ya gae (sU04) // tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa Anandasyaantie dhammaM socA nisamma hatuTu jAva evaM vayAsI-sahahAmi NaM bhante ! nigganthaM pAvayaNaM pattiyAmi NaM bhante! didharmanigganthaM pAvayaNaM roemiNaM bhante ! niggaMthaM pAvayaNaM evameyaM bhante ! tahameyaM bhante ! avitahameyaM bhante ! icchiyameyaM bhante zrutiH zraddhA paDicchiyameyaM bhante ! icchiyapaDicchiyameyaM bhante ! se jaheyaM tubbhe vayahattikahu, jahA NaM devANuppiyANaM antie bahave , rAIsaratalavaramADambiyakoDumbiyaseTThiseNAvaisatyavAhappabhiio muNDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi muNDe jAva pavaittae, ahaM NaM devANuppiyANaM antie paJcANuvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajissAmi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibandhaM kareha // ( sU0 5) ___'pravistaro' dhanadhAnyadvipadacatuSpadAdivibhUtivistaraH, 'bajA' gokulAni, dazagosAhasrikeNa-gosahasradazakaparimANenetyarthaH / | tae NaM se ANande gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie tappaDhamayAe thUlagaM pANAivAyaM paJcakkhAi jAvajjIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayasA kAyasA 1 / tayANantaraM // 2 // ca NaM thUlagaM musAvAyaM paJcakkhAi jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na kAravemi maNasA vayamA Jain Education p nal For Personal & Private Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAyasA 2 / tayANantaraM ca NaM thUlagaM adiNNAdANaM paJcakkhAi jAvajIvAe duvihaM tiviheNaM na karemi na / kAravemi maNasA vayasA kAyasA 3 / tayANantaraM ca NaM sadArasantosie parimANaM karei, nannatya ekkAe sivAnandAe bhAriyAe, avasesaM savvaM mehuNavihiM paccakkhAmi ma0 3, 4 / tayANantaraM ca NaM icchAvihiparimANaM , karemANe hiraNNasuvaNNavihiparimANaM karei, nannattha cauhiM hiraNNakoDIhiM nihANapauttAhiM cauhiM buDripauttAhi / cauhiM pavittharapauttAhi, avasesaM savvaM hiraNNasuvaNNavihiM paccakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM cauppayavihiparimANaM karei, nannattha cauhi vaehiM dasagosAhassieNaM vaeNaM, avasesaM savvaM cauppayavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca / NaM khettavatthuvihiparimANaM karei, nannattha pazcahiM halasaehiM niyattaNasaieNaM haleNaM, avasesaM savvaM khettavatthuvihiM paJca-31 khAmi 3, tayANantaraM ca NaM sagaDavihiparimANaM karei, nannattha paJcahiM sagaDasaehiM disAyattiehiM paJcahiM sagaDasaehiM / saMvAhaNiehiM, avasesaM savvaM sagaDavihiM pacakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM vAhaNavihiparimANaM karei, nannattha cauhi | vAhaNehiM disAyattiehi cauhiM vAhaNehiM saMvAhaNiehi, avasesaM savvaM vAhaNavihiM paJcakkhAmi 3,5 / tayANantaraM ca NaM uvabhogaparibhogavihiM paJcakkhAemANe ullaNiyAvihiparimANaM karei, nannattha egAe gandhakAsAIe, avasesaM savvaM / ullaNiyAvihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM dantavaNavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM allalaTThImahueNaM, avasesa - dantavaNavihiM paJcakkhAmi 3 / tayANantaraM ca phalavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM khIrAmalaeNaM, avasesaM phalavihiM / Jain Education For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAoM // 3 // cAraH paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM abbhaGgaNavihiparimANaM karei, nannatya sayapAgasahassapAgehiM tellAhiM, avasesaM abbha- AdandAGgaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM uvvadRNAvihiparimANaM karei, nannattha egeNaM surahiNA gandhaTTaeNaM,avasesaM . dhyayanaM uvvadRNAvihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM majaNavihiparimANaM karei, nannattha ahiM uTTiehiM udagassa ghaDaehi, dvAdazavato. avasesaM majaNavihiM paccakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM vatthavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM khomajuyaleNaM, avasesaM vatthavihiM paccakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM vilevaNavihiparimANaM karei, nannattha agarukuGkumacandaNamAdiehi, avasesaM vilevaNavihiM paccakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM pupphavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM suddhapaumeNaM mAlaikusamadAmeNaM vA, avasesaM pupphavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM AbharaNavihiparimANaM karei, nannattha maTThakaNNejaehiM nAmamuddAe ya, avasesaM AbharaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM dhUvaNavihiparimANaM karei, nannattha agaruturukadhUvamAdiehi, avasesaM dhUvaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM bhoyaNavihiparimANaM karemANe pejavihiparimANaM karei, nannatya egAe kaTThapejAe, avasesaM pejavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM bhakkhavihiparimANaM karei, nannatya egehiM ghayapuNNehiM khaNDakhajaehiM vA, avasesaM bhakkhabihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM / odaNavihiparimANaM karei, nannattha kalamasAliodaNeNaM, avasesaM odaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM // 3 // ca NaM sUvavihiparimANaM karei, nannattha kalAyasUveNa vA muggamAsasUveNa vA, avasesaM sUvavihiM paJcakkhAmi 3, Jain Education SN Inal For Personal & Private Use Only SMnelibrary.org Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tayANantaraM ca NaM ghayavihiparimANaM karei, nannattha sAraieNaM goghayamaNDeNaM, avasesaM ghayavihiM paJcakkhAmi 3. tayANantaraM ca NaM sAgavihiparimANaM karei, nannattha vatthusAeNa vA sutthigsAeNa vA maNDukkiyasAeNa vA, avasesaM sAgavihiM paccakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM mAhurayavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM pAlaGgAmAhuraeNaM, avasesaM mAhurayavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM jemaNavihiparimANaM karei, nannattha sehaMbadAliyaMbahi, avasesaM . jemaNavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM pANiyavihiparimANaM karei, nannattha egeNaM antalikkhodaeNaM, avasesaM pANiyavihiM paJcakkhAmi 3, tayANantaraM ca NaM muhavAsavihiparimANaM karei, nannattha paJcasogandhieNaM tamboleNaM, avasesaM muhavAsavihiM paJcakkhAmi 3, 6 / tayANantaraM ca NaM caunvihaM aNaTThAdaNDaM paJcakkhAi, taMjahA-avajjhANAyariyaM / pamAyAyariyaM hiMsappayANaM pAvakammovaese 3, 7 / ( sU0 6) 'tappaDhamayAe'tti teSAm-aNuvratAdInAM prathamaM tatprathamaM tadbhAvastatprathamatA tayA 'thUlagaMti trasaviSayaM 'jAvajIvAe'tti pAvatI cAsau jIvA ca-ANadhAraNaM yAvajjIvA yAvAna vA jIvaH-prANadhAraNaM yasyAM pratijJAyAM sA yAvajjIvA tayA. 'davihaMti karaNakAra-15 Nabhedena dvividhaM prANAtipAtaM 'tiviheNaM'ti manaHmabhUtinA karaNena 'kAyasa'tti sakArasyAgamikatvAtkAyenetyarthaH, na karomItyAdinaitadeva vyktiikRtN| sthUlamRSAvAdaH-tIvrasaMklezAttIvrasyaiva sNkleshsyotpaadkH| sthUlakamadattAdAnaM-caura iti vyapadezanibandhanaM / svadAraiH santoSaH svadArasantoSaH sa eva svadArasantoSikaH svadArasantoSirvA svadArasantuSTiH, tatra parimANaM-bahubhirdArairupajAyamAnasya saGkepakaraNaM, Jain Education anal For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge 1 AnandAdhyayana dvAdazavato cAraH 3333333 katham ? -'nannattheti na maithunamAcarAmi anyatra ekasyAH striyAH, kimabhidhAnAyAH?-zivAnandAyAH, kimbhUtAyAH? -bhAryAyAH, svasyeti gamyate, etadeva spaSTayannAha-avazeSa-tadvarja maithunavidhi tatpakAraM tatkAraNaM vA, tathA vRddhavyAkhyA tu 'nannattha' tti anyatra tAM vrjyitvetyrthH| hiraNNaM ti-rajataM suvarNa-pratItaM vidhi:-prakAraH, 'nannattha' tina-naiva karomIcchAM hiraNyAdau, anyatra catamabhyo hiraNyakoTIbhyaH, tA varjayitvetyarthaH, 'avasesaM ti zeSaM tadatiriktamityevaM sarvatrAvaseyam, 'khettavatthu' tti-iha kSetrameva vastu kSetravastu ke granthAntare tu kSetraM ca vAstu ca-gRhaM kSetravAstu iti vyAkhyAyate, 'niyattaNasaieNaM' ti nivarttanaM-bhUmiparimANavizeSo dezavizepaprasiddhaH tato nivartanazataM karSaNIyatvena yasyAsti tannivartanazatikaM tena, 'disAyattiehi' ti digyAtrA-dezAntaragamanaM prayojanaM yeSAM tAni digyAtrikAni tebhyo'nyatra, 'saMvAhaNiehiM ti saMvAhanaM kSetrAdibhyastRNakASThadhAnyAdehAdAvAnayanaM tatprayojanAni sAMcAhanikAni tebhyo'nyatra, 'vAhaNehiM ti yAnapAtrebhyaH, 'uvabhogaparibhoga' tti upabhujyate-paunaHpunyena sevyata ityupabhogo--bhavanavasanavanitAdiH paribhujyate sakRdAsevyata iti paribhogaH-AhArakusumavilepanAdiH vyatyayo vA vyAkhyeya iti, 'ullaNiya' ti snAnajalAzarIrasya jalalUSaNavastra, 'gandhakAsAIe' ti gandhapradhAnA kaSAyeNa raktA zATikA gandhakApAyI tasyAH, 'dantavaNa' tti dantapAvanaM-dantamalApakarSaNakASTham, 'allalahImahueNaM' ti ArdraNa yaSTImadhunA-madhurarasavanaspativizeSeNa, 'khIrAmalaeNaM' ti abaddhAsthikaM kSIramiva madhuraM vA yadAmalakaM tasmAdanyatra, 'sayapAgasahassapAgehiM ti dravyazatasya satkaM kAyazatena saha yatpacyate kArSApaNazatena vA tacchatapAkam , evaM sahasrapAkamapi, 'gandhaTTaeNaM' ti gandhadravyANAmupalakuSThAdInAM 'aTTaotti cUrNa godhUmacUrNa vA gandhayuktaM tasmAdanyatra, 'uTTiehiM udagassa ghaDaehiM ti uSTrikA-bRhanmRnmayabhANDaM tatpUraNaprayojanA // 4 // Jalt Educati o nal For Personal & Private Use Only S anelibrary.org Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ye ghaTAsta uSTrikAH, ucitapramANA nAtilaghavo mahAnto vetyarthaH, iha ca sarvatrAnyotizabdaprayoge'pi prAkRtatvAtpaJcamyarthe | tRtIyA draSTavyeti, 'khomajuyaleNaM' ti kArpAsikavastrayugalAdanyatra, 'agaru' tti agururgandhadravyavizeSaH, 'suddhapaumeNaM ti| kusumAntaraviyutaM puNDarakiM vA zuddhapadmaM tato'nyatra, 'mAlaikusumadAma' ti jAtipuSpamAlA 'mahakaNNejjaehi ti mRSTAbhyAmacitravadbhayA karNAbharaNavizeSAbhyAM 'nAmamudda' ti nAmAntiA mudrA-aGgulIyakaM nAmamudrA, 'turukkadhUvatti selhakalakSaNo dhUpaH, |pejavihiM ti peyAhAraprakAraM 'kaTTapeja' tti mudgAdiyUSo ghatatalitataNDulapeyA vA, 'bhakkha' tti kharavizadamabhyavahArya bhakSamityanyatra rUDham , iha tu pakAnamAtraM tadvivakSitaM, 'ghayapuNNa' ti ghRtapUrAH prasiddhAH, 'khaNDakhaja' tti khaNDaliptAni khAdyAni azokavarttayaH khaNDakhAdyAni, 'odaNa' tti odanaH-kUra, 'kalatta(ma)sAli' tti pUrvadezaprasiddhaH, 'sUva' ti mUpaH kUrasya dvitIyAzanaM prasiddha eva 'kalAyasUve' ti kalAyAH caNakAkArA dhAnyavizeSA mudgA mASAzca prasiddhAH, 'sAraieNaM goghayamaNDeNaM' ti zAradikena zaratkAlotpannena goghatamaNDena-go tasAreNa, 'sAga' ti zAko vastulAdiH, 'cUcusAe' tti cUcuzAkaH, sovastikazAko maNDUki- kAzAkace lokaprasiddhA eva, 'mAhuraya' tti anamlarasAni zAlanakAni, 'pAlaGga' tti vallIphalavizeSaH, 'jemaNa' ti jemanAni vaTakapUraNAdIni, 'sehaMbadAliyabehi ti sedhe-siddhau sati yAni anlena-tImanAdinA saMskriyante tAni sedhAmlAni yAni dAlyA mudgAdimayyA niSpAditAni anlAni ca tAni dAlikAmlAnIti sambhAvyante, 'antalikkhodayaM' ti yajalamAkAzAtpatadeva gRhyate tadantarikSodakam , 'paJcasogandhieNaM' ti pazcabhiH-elAlavaGgakarpUrakakAlajAtIphalalakSaNaiH sugandhibhivyairabhisaMskRtaM pazcasaugandhikam / 'aNaTThAdaNDa' nti anarthena-dharmArthakAmavyatirekeNa daNDo'narthadaNDaH, 'avajjhANAyariyaM' ti apadhyAnam-ArtaraudrarUpaM / Jain Education a l For Personal &Private Use Only N anelibrary.org Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge tenAcaritaH-Asevito yo'narthadaNDaH sa tathA taM, evaM pramAdAcaritamapi, navaraM pramAdo-vikathArUpo'sthagitatailabhAjanadharaNAdirUpo AnandAkAvA, hiMsra-hiMsAkAri zastrAdi tatpadAna-pareSAM samarpaNaM, 'pApakarmopadezaH 'kSetrANi kRSata' ityAdirUpaH, // 6 // dhyayanaM 12 | iha khalu ANandAi samaNe bhagavaM mahAvIre ANandaM samaNovAsagaM evaM vayAsI-"evaM khalu ANandA ! tAnAmati samaNovAsaeNaM abhigayajIvAjIveNaM jAva aNaikkamaNijeNaM sammattassa pazca aiyArA peyAlA jANiyavvA 0 cArANAM satyAgopadezaH samAyariyavvA, taMjahA-saGkA kasA viigicchA parapAsaNDapasaMsA parapAsaNDasaMthave / tayANantaraM ca NaM thUlagassa pANAivAyaveramaNassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA peyAlA jANiyavvA na samAyariyacyA, taMjahA-bandhe vahe / chavicchee aibhAre bhattapANavocchee 1 / tayANantaraM ca NaM thUlagassa musAvAyaveramaNassa paJca aiyArA jANiyanvA na samAyarivvA, taMjahA-sahasAabbhakkhANe rahasAabhakkhANe sadAramantabhee mosovaese kUDalehakaraNe 2 / tayANantaraM ca NaM thUlagassa adiNNAdANaveramaNassa pazca aiyArA jANiyabvA na samAyariyanvA, taMjahA-taNAhaDe takkarappaoge viruddharajAikkame kUDatulakUDamANe tappaDirUvagavavahAre 3 / tayANantaraM ca NaM sadArasa-11 tosie pazca aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-ittariyapariggahiyAgamaNe apariggahiyAgamaNe aNaGgakIDA paravivAhakaraNe kAmabhogatibvAbhilAse 4 / tayANantaraM ca icchAparimANassa samaNovAsaeNaM pazca aiyArA // 5 // jANiyabvA na samAyariyabvA, taMjahA-khettavatthupamANAikkame hiraNNasuvaNNapamANAikkame dupayacauppayapamANAikkame Jain Education anal For Personal &Private Use Only M ainelibrary.org Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhaNadhannapamANAikkame kuviyapamANAilame 5 / tayANantaraM ca NaM disivayassa paJca aiyArA jANiyacvA na samAyariyavvA, taMjahA-udisipamANAikkame ahodisipamANAikkame tiriyadisipamANAikkame khettavuDDI saiantaraddhA 6 / tayANantaraM ca NaM upabhogaparibhoge duvihe paNNatte, taMjahA-bhoyaNao ya kammaoya, tattha NaM bhoyaNao samaNovAsaeNaM .. paJca aiyArA jANiyanvA na samAyariyavvA, taMjahA-sacittAhAre sacittapaDibaddhAhAre appauliosahibhakkhaNayA / duppauliosahimakkhaNayA tucchosahibhakkhaNayA, kammao NaM samaNovAsaeNaM paNarasa kammAdANAI jaanniybvaaii| na samAyariyavvAiM, taMjahA-iGgAlakamme vaNakamme sADIkamme bhADIkamme phoDIkamme dantavANijje lakkhavANije / kArasavANije visavANijje kesavANije jantapIlaNakamme nillaJchaNakamme davaggidAvaNayA saradahatalAvasosaNayA || asaIjaNaposaNayA 7 / tayANantaraM ca NaM aNaTThAdaNDaveramaNassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA naM. samAyariyavvA, taMjahA-kandappe kukkuie moharie saJjuttAhigaraNe uvabhogaparibhogAirite 8 / tayANantaraM ca NaM sAmAiyassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyabvA na samAyariyavvA, taMjahA-maNaduppaNihANe vayaduppaNihANe kAyaduppaNihANe sAmAiyassa saiakaraNayA sAmAiyassa aNavaTThiyassa karaNayA 9 / tayANantaraM ca NaM desAvagA|siyassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyavvA na samAyariyavvA, taMjahA-ANavaNappaoge pesavaNappaoge saddANuvAe rUvANuvAe bahiyA poggalapakkheve 10 / tayANantaraM ca NaM posahovavAsassa samaNovAsaeNaM paJca 3333330 jain Education na For Personal & Private Use Only PRAMjainelibrary.org Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- aiyArA jANiyatvA, na samAyariyavA taMjahA-appaDilehiyaduppaDilehiyasijjAsaMthAre appamajjiyaduppamajjiyamijAsa-1AnandAdazAoM thAre appaDilehiyaduppaDilehiyauccArapAsavaNabhUmI appamajiyaduppamajiyauccArapAsavaNabhUmI posahovavAsassa sammaMaNa- dhyayanaM tra GNupAlaNayA 11 / tayANantaraM ca NaM ahAsaMvibhAgassa samaNovAsaeNaM paJca aiyArA jANiyavA na samAyariyavvA tAticAra taMjahA-sacittanivevaNayA sacittapihaNayA kAlAikkame paravavadese macchariyA 12 / tayANantaraM ca NaM apacchima-tyAgopadezaH mAraNantiyasalehaNAjhUsaNArAhaNAe paJca aiyArA jANiyabvA, na samAyariyabvA taMjahA-ihalogAsaMsappaoge paralogAsaMsappaAge jIviyAsaMsappaoge maraNAsaMsappaoge kAmabhogAsaMsappaoge 13 / (sU. 7) ANandAi' tti he Ananda ityevaMprakAraNAmantraNavacanena zramaNo bhagavAna mahAvIra AnandamevamavAdIditi, etadevAha-'evaM khalu ANande'tyAdi, 'aiyArA peyAla' ti aticArA-mithyAtvamohanIyodayavizeSAdAtmano'zubhAH pariNAmavizeSA samyaktvamaticArayanti te cAnekaprakArA guNinAmanupabRMhAdayaH tatasteSAM madhye 'peyAla tti sArAH-pradhAnAH sthUlatvena zakyavyapadezatvAda ye te tathA, tatra zaGkA-saMzayakaraNaM kADA-anyAnyadarzanagrahaH vicikitsA-phalaM prati zaGkA vidvajjugupsA vA-sAdhanA jAtyAdihIlaneti, parapASaNDAH -paradarzaninasteSAM prazaMsA-guNotkIrtanaM parapASaNDasaMstavaH-tatparicayaH / tathA 'bandhe ni bandho dvipadAdInAM rajjvAdinA saMyamanaM 'vaha' tti vadho yaSTayAdibhistADanaM 'chavicchee' tti zarIrAvayavacchedaH 'aibhAre' tti // 6 // atibhArAropaNaM tathAvidhazaktivikalAnAM mahAbhArAropaNaM 'bhattapANavocchee' ti azanapAnIyAdyapadAnaM, ihAyaM vibhAgaH dain Education La For Personal & Private Use Only Mainelibrary.org Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyairuktaH-'banrdhavahaM chavichedaM aibhAraM bhattapANavoccheyaM / kohAdidasiyamaNo gomaNuyAINa No kujjaa'||1|| tathA 'na mArayAmIti kRtavatasya, vinaiva mRtyuM ka ihAticAraH / nigadyate yaH kupitaH karoti, vrate'napekSastadasau vratI syAt // 1 // kAyena bhagna na tato vratI syAtkopAddayAhInatayA tu bhagnam / taddezabhaGgAdaticAra iSTaH, sarvatra yojyaH krama eSa dhIman ! // 2 // iti / 'sahasAabhakkhANe' ti sahasA-anAlocyAbhyAkhyAnam-asadoSAdhyAropaNaM sahasA'bhyAkhyAnaM, yathA 'caurastvam / ityAdi, etasya cAticAratvaM sahasAkAreNaiva, na tIvrasaMklezena bhaNanAditi 1, 'rahasAabhakkhANe' ti rahaH-ekAntastena hetunA abhyAkhyAnaM raho'bhyAkhyAnam , etaduktaM bhavati-rahasi mantrayamANAnAM vakti-ete hIdaM cedaM ca rAjApakArAdi mantrayantIti, etasya cAticAratvamanAbhogabhaNanAt , ekAntamAtropAdhitayA ca pUrvasmAdvizeSaH, athavA sambhAvyamAnArthabhaNanAdaticAro na tu bhaGgo'yamiti 2, 'sadAramantabhee' tti svadArasaMbandhino mantrasya-vizrambhajalpasya bhedaH-prakAzanaM svadAramantrabhedaH, etasya cAticAratvaM satyabhaNane'pi kalatroktAprakAzanIyaprakAzanena lajjAdibhirmaraNAdyanarthaparamparAsambhavAtparamArthato'satyatvAttasyeti 3, 'mosovaese' tti mRSopadezaH- pareSAmasatyopadezaH sahasAkArAnAbhogAdinA, vyAjena vA yathA 'asmAbhistadidAmidaM vA'satyamabhidhAya paro vijita' ityevaMvArtAkathanena pareSAmasatyavacanavyutpAdanamaticAraH, sAkSAtkAreNAsatye'pravarttanAditi 4, 'kUDalehakaraNe 1 bandhavadhaM chavicchedamatibhAraM bhaktapAnavyucchedam / krodhAdidUSitamanA gomanujAdInAM na karoti // 1 // 2 kupito vadhAdIna karotyasau syAnniyamAnapekSaH // 1 // mRtyorabhAvAniyamo'sti tasya, ko0 pr0| 3 dezasya bhaGgAdanupAlanAcca, pUjyA atIcAramudAharanti // 2 // Jain Education n ational For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NA 1 AnandA upAsakadazAGge dhyayanaM vratAticAropadezaH tti asadbhUtArthasya lekhasya vidhAnamityarthaH, etasya cAticAratvaM pramAdAdinA durvivekatvena vA, 'mayA mRSAvAdaH pratyAkhyAto'yaM tu kUTalekho, na mRSAvAdanam' iti bhAvayata iti 5, vAcanAntare tu 'kannAliyaM gavAliyaM bhUmAliyaM nAsAvahAre kUDasakkhijaM sandhikaraNe' tti paThyate, AvazyakAdau punarime sthalamRpAvAdabhedA uktAH, tato'yamarthaH sambhAvyate-ete eva pramAdasahasAkArAnAbhogaira-1 bhidhIyamAnA mRSAvAdavirateraticArA bhavanti, AkuTTayA tu bhaGgA iti, eteSAM cedaM svarUpam-kanyA-apariNItA strI tadarthamalIka kanyAlIkaM tena ca loke'tigarhitatvAdihopAttena sarva manuSyajAtiviSayamalIkamupalakSitaM, evaM gavAlIkamapi catuSpadajAtyalIkopalakSaNaM, bhUmyalIkamapadAnAM sacetanAcetanavastUnAmalIkasyopalakSaNaM, nyAso-dravyasya nikSepaH, paraiH samarpitaM dravyamityarthaH, tasyApahAraH-apalapanaM| nyAsApahAraH,tathA kUTam-asadbhUtamasatyArthasaMvAdanena sAkSya-sAkSikarma kUTasAkSya, kasminnityAha-'sandhikaraNe' dvayorvivadamAnayoH sandhA|nakaraNe, vivAdaccheda ityarthaH, iha ca nyAsApahArAdidvayasya AdyatrayAntarbhAve'pi pradhAnavivakSayA'pahnavasAkSidAnakriyayorbhedenopAdAnaM draSTavyamiti / 'teNAhaDe' tti stenAhRtaM-caurAnItaM, tatsamarthamiti lobhAkANakrayeNa gRhRto'ticarati tRtIyavratamityaticArahetutvAt stanAhRtamityaticAra uktaH, aticAratA cAsya sAkSAcauryApravRtteH 1, 'takkarappaoge' tti taskaraprayogazcauravyApAraNaM, 'harata yUyam' ityevamabhyanujJAnamityarthaH, asyApyaticAratA'nAbhogAdibhiriti 2, 'viruddharajjAikkame tti viruddhanRpayo rAjyaM tasyAtikramaH-atilavanaM viruddharAjyAtikramaH, na hi tAbhyAM tatrAtikramo'nujJAtaH, cauryabuddhirapi tasya tatra nAstIti, aticAratA'syAnAbhogAdinA iti 3, 'kUDatulakUDamANe' ti tulA-pratItA mAna-kuDavAdi kUTatvaM-nyUnAdhikatvaM, tAbhyAM nyUnAbhyAM dadato'dhikAbhyAM gRhNato'ticarati vratamiti aticArahetutvAdaticAraH kUTatulAkUTamAnamuktaH, aticAratvaM cAsyAnAbhogAdeH, athavA 'nAhaM cauraH kSatrakhananAderakaraNAta' // 7 // dain Education International For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ityabhiprAyeNa vratasApekSatvAt 4, 'tappaDirUvagavavahAre' ti tena-adhikRtena pratirUpakaM-sadRzaM tatpatirUpakaM tasya vividhamavaharaNaM vyavahAraH-prakSepastatpatirUpakavyavahAraH, yadyatra ghaTate brIhighRtAdiSu palaJjIvasAdi tasya prakSepa itiyAvat , tatmatirUpakena vA vasAdinA vyavaharaNaM tatpatirUpakavyavahAraH, aticAratA cAsya pUrvavat 5 / 'sadArasantosIe' tti svadArasantuSTerityarthaH, 'ittariyapariggahiyAgamaNe' tti itvarakAlaparigRhItA kAlazabdalopAditvaraparigRhItA-bhATIpadAnena kiyantamapi kAlaM divasamAsAdikaM svavazIkRtetyarthaH, tasyAM gamanaM-maithunAsevanamitvaraparigRhItAgamanaM, aticAratA cAsyAtikramAdibhiH 1, 'apariggahiyAgamaNe' tti aparigRhItA nAma vezyA anyasatkaparigRhItabhATikA kulAGganA vA anAtheti, asyApyaticAratA'tikramAdibhireva 2, 'aNaGgakIDa' ti anaGgAnimaithunakarmApekSayA kucakukSoruvadanAdIni teSu krIDanamanaGgakrIDA, aticAratA cAsya svadArebhyo'nyatra maithunaparihAreNAnurAgAdAliGganAdi vidadhato vratamAlinyAditi 3, 'paravivAhakaraNe' tti pareSAm-Atmana AtmIyApatyebhyazca vyatiriktAnAM vivAhakaraNaM paravivAhakaraNaM, ayamabhiprAyaH-svadArasantoSiNo hi na yuktaH pareSAM vivAhAdikaraNena maithunaniyogo'narthako viziSTaviratiyuktatvAdityevamanAkalayataH parArthakaraNodyatatayA'ticAro'yamiti4, kAmabhogativvAbhilAse'tti kAmau-zabdarUpe bhogAH-gandharasasparzAsteSu tIvrAbhilASa:-atyantaM tadadhyavasAyitaM kAmabhogatIvAbhilASaH, ayamabhiprAyaH svadArasantoSI hi viziSTaviratimAn , tena ca tAvatyeva maithunAsevA kartumucitA yAvatyA vedajanitA bAdhopazAmyati, yastu vAjikaraNAdibhiH kAmazAstravihitaprayogaizca tAmadhikAmutpAdya satataM suratasukhamicchati sa |maithunavirativrataM paramArthato malinayati, ko hi nAma sakarNakaH pAmAmutpAdyAgnisevAjanitaM sukhaM vAJchediti aticAratvaM kAmabhogatIvrAbhilApasyeti 5 / 'khettavatthupamANAikkame tti kSetravastunaH pramANAtikramaH, pratyAkhyAnakAlagRhItamAnollaGghanamityarthaH,etasya cAticAra Jain Educatie 11. onal For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge tvamanAbhogAdinA'tikramAdinA vA, athavA ekakSetrAdiparimANakartustadanyakSetrasya vRttiprabhRtisImApanayanena pUrvakSetre yojanA kSetrapramANAtikramo'ticAra eva, vratasApekSatvAttasyeti 1, 'hiraNNasuvaNNapamANAikkame' tti prAgvat , athavA rAjAdeH sakAzAllabdhaM hiraNyAkAyabhigrahAvadhiM yAvadanyasmai prayacchataH 'punaravadhipUtau grahISyAmi' ityadhyavasAyavato'yamaticArastathaiveti 2, 'dhaNadhannapamANAikkame tti anAbhogAdeH athavA labhyamAnaM dhanAdyabhigrahAvadhiM yAvatparagRha eva bandhanabaddhaM kRtvA dhArayato'ticAro'yamiti 3, 'dupayacauppa yapamANAikkame tti ayamapi tathaiva, athavA govaDavAdicatuSpadayoSitsu yathA abhigrahakAlAvadhipUtau pramANAdhikavatsAdicatuSpadotpazAtirbhavati tathA SaNDhAdikaM prakSipato'ticAro'yaM, tena hi jAtameva vatsAdikamapekSya pramANAtikramasya paridRtatvAdgarbhagatApekSayA tasya sampa natvAditi 4, 'kuviyapamANAikkame tti kupyaM gRhopaskaraHsthAlakacolakAdi, ayaM cAticAro'nAbhogAdinA, athavA pazcaiva sthAlAni parigrahItavyAnItyAdyabhigrahavataH kasyApyadhikatarANAM teSAM sampattau pratyekaM yAdimelanena pUrvasanyAvasthApanenAticAro'ya 1 AnandAdhyayana vratAticAropadezaH // 8 // A C3CARINA miti 5, Aha ca-"khettAihiraNNAIdhaNAidupayAikuppamANakame / joyaNapayANabandhaNakAraNabhAvehi no kujjA // 1 // " digvataM zikSAvratAni ca yadyapi pUrva noktAni tathApi tatra tAni draSTavyAni, aticArabhaNanasyAnyathA niravakAzatA syAdiheti, kathamanyathA prAgukta-"davAlasavihaM sAvagadhamma paDivajjissAmi" iti, kathaM vA vakSyati-'duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajjai' iti, athavA sAmAyikAdInAmitvarakAlInatvena pratiniyatakAlakaraNIyatvAnna tadaiva tAnyasau pratipannavAn divataM ca viratera (1) kSetrAdihiraNyAdidhanAdidvipadAdikkupyamAnakramAn / yojanapradAnabandhanakAraNabhASaiH no kuryAt // 1 // . // 8 // BL For Personal & Private Use Only Ww.jalnelibrary.org Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvAd ucitAvasare tu pratipatsyata iti bhagavatastadaticAravarjanopadezanamupapannaM, yacoktaM 'dvAdazavidhaM gRhidharma pratipatsye' yacca vakSyati-'dvAdazavidhaM zrAvakadharma pratipadyate' tad yathAkAlaM tatkaraNAbhyupagamanAdanavadyamavaseyamiti / tatra 'uDadisipamANAikkame' tti, kacidevaM pAThaH, kacittu 'uDadisAikkametti, ete cordhvadigAdyatikramA anAbhogAdinA'ticAratayA'vaseyAH1-3, 'khettava prati ekato yojanazataparimANamabhigRhItamanyato daza yojanAnyabhigRhItAni, tatazca yasyAM dizi daza yojanAni tasyAM dizi samutpanne / kArye yojanazatamadhyAdapanIyAnyAni daza yojanAni tatraiva svabuddhayA prakSipati, saMvardhayatyekata ityarthaH, ayaM cAticAro vratasApekSatvAdavaseyaH 4, 'saiantaraddha' tti smRtyantarghA-smRtyantardhAnaM smRtibhraMzaH 'kiM mayA vrataM gRhItaM shtmryaadyaa| paJcAzanmaryAdayA vA?' ityevamasmaraNe yojanazatamaryAdAyAmapi paJcAzatamatikAmato'yamaticAro'vaseya iti 5 / 'bhoyaNao kammao ya' tti bhojanato-bhojanamAzritya bAhyAbhyantarabhojanIyavastUnyapekSyetyarthaH, 'karmataH, kriyAM jIvanadRttiM bAhyAbhyantarabhojanIyavastuprAptinimittabhUtAmAzrityetyarthaH, 'sacittAhAre' ti sacetanAhAraH, pRthivyaSkAyavanaspatikAyajIvazarIriNAM sacetanAnAmabhyavaharaNamityarthaH, ayaM cAticAraH kRtasacittAhArapratyAkhyAnasya kRtatatparimANasya vA'nAbhogAdinA pratyAkhyAtaM sacetanaM bhakSayatastadvA pratItyAtikramAdau vartamAnasya 1, 'sacittapaDibaddhAhAre' tti sacitte vRkSAdau pratibaddhasya gundAderabhyavaharaNam , athavA sacitte-asthike pratibaddhaM yatpakamacetanaM khajUMraphalAdi tasya sAsthikasya kaTAhamacetanaM bhakSayiSyAmItaratparihariSyAmi iti bhAvanayA mukhe kSepaNamiti, etasya cAticAratvaM vratasApekSatvAditi 2, 'appauliosahibhakkhaNaya' tti apakAyAH-agninA'saMskRtAyAH oSadheH- zAlyAdikAyA bhakSaNatA-bhojanamityarthaH, asyApyaticAratA'nAbhogAdinaiva, nanu sacittA SANTONARCOACOCONOCOLATE NERAL Jain Education Memonal For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAGge / 9 // hArAticAreNaiva asya saMgRhItatvAtkiM bhedopAdAneneti ?, ucyate, pUrvoktapRthivyAdisacittasAmAnyApekSayA oSadhInAM sadAbhyavaharaNI- 1 AnandAyatvena prAdhAnyakhyApanArtha, dRzyate ca sAmAnyopAdAne satyapi prAdhAnyApekSayA vizeSopAdAnamiti 3, 'duppauliosahibhakkhaNayA' dhyayana duSpakAH agninA (ardhasvinnA) oSadhayastadbhakSaNatA, aticAratA cAsya pakkabuddhayA bhakSayataH3, 'tucchosahibhakkhaNaya tti tucchAH vratAtiasArA oSadhayaH-aniSpannamudgaphalIprabhRtayaH, tadbhakSaNe hi mahatI virAdhanA svalpAca tatkArya(bhUtA)tRptiriti vivekinA cittAzinA tA cAropadezaH acittIkRtya na bhakSaNIyA bhavanti, tatkaraNenApi bhakSaNe'ticAro bhavati, vratasApekSatvAttasyati 5, iha ca pazcAticArA ityupalakSaNamAtramevAvaseyaM, yato madhumadyamAMsarAtribhojanAdivatinAmanAbhogAtikramAdibhiraneke te sambhavantIti // 'kammao NamityAdi, karmato yadupabhogavrataM ' kharakarmAdikaM karma pratyAkhyAmi' ityevaMrUpa tatra zramaNopAsakena paJcadaza karmAdAnAni varjanIyAni, 'iGgAlakamme' tti aGgArakaraNapUrvakastadvikrayaH, evaM yadanyadapi vahnisamArambhapUrvakaM jIvanamiSTakAbhANDakAdipAkarUpaM tadaGgArakarmeti grAhyaM, samAnasvabhAvatvAt , aticAratA cAsya kRtaitatpatyAkhyAnasyAnAbhogAdinA atraiva vartanAditi, evaM sarvatra bhAvanA kAryA 1, navaraM / 'vanakarma' vanaspaticchedanapUrvakaM tadvikrayajIvanaM 2, 'zakaTakarma' zakaTAnAM ghaTanavikrayavAhanarUpaM 3, 'bhATakakarma' mUlyArthaM gantryAdibhiH parakIyabhANDavahanaM 4, 'sphoTakarma' kudAlahalAdibhirbhUmidAraNena jIvanaM 5, 'dantavANijya' hastidantazaGkhapUtikezAdInAM / tatkarmakAribhyaH krayeNa tadvikrayapUrvakaM jIvanaM 6, lAkSAvANijyaM saJjAtajIvadravyAntaravikrayopalakSaNaM 7, 'rasavANijya' surAdivikrayaH 8, viSavANijyaM jIvaghAtaprayojanazastrAdivikrayopalakSaNaM 9, 'kezavANijyaM kezavatAM dAsagavoSTrahastyAdikAnAM vikrayarUpaM 10, 'yantrapIDanakarma' yantreNa tilekSaprabhRtInAM yatpIDanarUpaM karma tat 11, tathA 'nirlAJchanakarma' vardhitakakaraNaM 12, Jain Education Lonal For Personal & Private Use Only Malaw.jainelibrary.org Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34. davAgneH-vanAgnerdAnaM-vitaraNaM kSetrAdizodhananimittaM davAgnidAnamiti 13, 'saronhadataDAgaparizopaNatA' tatra saraH-svabhAvanipannaMhado-nadyAdInAM nimnataraHpradezaH taDAgaM-khananasampannamuttAnavistIrNajalasthAnaM eteSAM zoSaNagodhamAdInAM vapanArtha14, 'asatIjanapoSaNatA' asatIjanasya-dAsIjanasya poSaNaM tadbhATikopajIvanArtha yattat tathA,evamanyadapi krUrakarmakAriNaH pANinaH poSaNamasatIjanapoSaNameveti15 / 'kandappe' ti kandarpaH-kAmastaddheturviziSTo vAkprayogo'pi kandarpa ucyate, rAgodrekAt prahAsamizraM mohoddIpaka narmeti bhAvaH, ayaM cAticAraH pramAdAcaritalakSaNAnarthadaNDabhedavratasya sahasAkArAdineti 1, 'kukkaie' ti kautkucyam anekaprakArA mukhanayanAdivikArapUrvikA parihAsAdijanikA bhANDAnAmiva viDambanakriyA, ayamapi tathaiva 2, moharie'ttimaukharyadhASTarthaprAyamasatyAsambaddhAlApitvamucyate, ayamaticAraH pramAdavratasya pApakarmopadezavratasya vA'nAbhogAdinaiva 3, 'saMjuttAhigaraNe' ti saMyuktamarthakriyAkaraNakSamamadhikaraNam-udUkhalamuzalAdi, tadaticArahetutvAdaticAro hiMsrapradAnanivRttiviSayaH, yato'sau sAkSAdyadyapi hiMsraM kaTAdikaM na samarpayati pareSAM tathApi tena saMyuktena te'yAcitvA'pyarthakriyAM kurvanti, visaMyukte tu tasmiMste svata eva vinivAritA bhavanti 4, 'uvabhogaparibhogAiritte' ti upabhogaparibhogaviSayabhUtAni yAni dravyANi snAnaprakrame uSNodakodvartanakAmalakAdIni |bhojanaprakrame azanapAnAdIni teSu yadatiriktam-adhikamAtmAdInAmarthakriyAsiddhAvapyavaziSyate tadupabhogaparibhogAtiriktaM, tadupacArAdaticAraH, tena hyAtmApabhogAtiriktena pareSAM snAnabhojanAdibhiranarthadaNDo bhavati, ayaM ca pramAdavratasyaivAticAra iti 5 / uktA guNavratAticArAH, atha zikSAvratAnAM tAnAha-'sAmAiyassa' ti samo-rAgadveSaviyukto yaH sarvabhUtAnyAtmavatpazyati tasya AyaHpratikSaNamapUrvApUrvajJAnadarzanacAritraparyAyANAM nirupamasukhahetubhUtAnAmadhaHkRtacintAmaNikalpadrumopamAnAM lAbhaH samAyaH saH prayo Jain Education a l For Personal & Private Use Only boldainelibrary.org Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAoM dhyayanaM vratAticAropadezaH // 10 // janamasyAnuSThAnasyati sAmAyikaM tasya-sAvadyayoganiSedha rUpasya niravadyayogapratiSedhasvabhAvasya ca 'maNaduppaNihANe' ti manaso duSTaM praNidhAnaM prayogo manoduSpaNidhAnaM kRtasAmAyikasya gRhetikartavyatAyAM sukRtaduSkRtaparicintanamiti bhAvaH 1, 'vayaduppaNi- hANe' ti kRtasAmAyikasya niSTharasAvadhavAkprayogaH 2, 'kAyaduppaNihANe' ti kRtasAmAyikasyApratyupekSitAdibhUtalAdau karacaraNAdInAM dehAvayavAnAmanibhRtasthApana miti 3, 'sAmAiyassa saiakaraNaya' tti sAmAyikasya sambandhinI yA smRtiH-asyA velAyAM mayA sAmAyika kartavyaM, tathA kRtaM tanna vA ityevaMrUpaM smaraNaM, tasyAH prabalapramAdatayA'karaNaM smRtyakaraNaM 4, 'aNavadviyassa karaNaya' ti anavasthitasya alpakAlInasyAniyatasya vA sAmAyikasya karaNamanavasthitakaraNam , alpakAlakaraNAnantarameva tyajati yathAkathaJcidvA tatkarotIti bhAvaH 5, iha cAdyatrayasyAnAbhogAdinAticAratvam itaradvayasya tu pramAdabahulatayeti // 'desAvagAsiyassa' tti digvatagRhItadiparimANasyaikadezo dezastasminnavakAzo-gamanAdiceSTAsthAnaM dezAvakAzastena nirvRttaM dezAvakAzika-pUrvagRhItadigvatasAGkeparUpaM sarvavratasaGkeerUpaM ceti, 'ANavaNappaoge' tti iha viziSTAvadhike bhUdezAbhigrahe parataH svayaMgamanAyogAdyadanyaH sacittAdidravyAnayane prayujyate sandezakapradAnAdinA tvayedamAneyam ityAnayanaprayogaH 1, 'pesavaNappaoge' balAdviniyojyaH preSyastasya prayogo, yathAbhigRhItapravicAradezavyatikramabhayAt "tvayA'vazyameva tatra gatvA mama gavAdyAneyaM idaM vA tatra kartavyam" ityevaMbhUtaH preSyaprayogaH 2, 'saddANuvAe' tti svagRhattiprAkArAdyavacchinnabhUpradezAbhigrahe bahiH prayojanotpattau tatra svayaMgamanAyogAnuttiprAkArAdipratyAsannavartino buddhipUrvakaM tamabhyutkAzitAdizabdakaraNena samavasitakAn bodhayataH zabdAnupAtaH, zabdasyAnupAtanam uccAraNaM tAdRgyena parakIyazravaNavivaramanupatatyasAviti 3, 'rUvANuvAe' tti abhigRhItadezAdvahiH prayojanabhAve zabda Jain Educatidinemational For Personal & Private Use Only SAMw.jainelibrary.org Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ manuccArayata eva pareSAM svasamIpAnayanAtha svazarIrarUpadarzanaM rUpAnupAtaH 4 'bahiyA poggala pakkheve' tti abhigRhItadezAbahiH prayojanasadbhAve pareSAM prabodhanAya leSTAdipudgalaprakSepa iti bhAvanA 5, iha cAdyadvayasyAnAyogAdinA'ticAratvaM itarasya tu trayasya vratasApekSatvAditi // 'posahovavAsassa' tti iha poSadhazabdo'STamyAdiparvasu rUDhaH, tatra poSadhe upavAsaH poSadhopavAsaH, sa cAhArAdiviSayabhedAccaturvidha iti tasya, 'appaDilehiye'tyAdi apratyupekSito-jIvarakSArthaM cakSuSA na nirIkSitaH 'duSpratyupekSitaH uddhAntacetovRttitayA'samyagnirIkSitaH zayyA-zayanaM tadarthaM saMstArakaH-kuzakambalaphalakAdiH zayyAsaMstArakaH tataH padatrara karmadhAraye bhavatyapratyupekSitaduSpatyupekSitazayyAsaMstArakaH, etadupabhogasyAticArahetutvAdayamaticAra uktaH 1, 'evamapramA-3 rjitaduSpramArjitazayyAsaMstArako'pi' navaraM pramArjanaM vasanAJcalAdinA 2, evamitarau dvau, navaramuccAraH-purISa, sravaNaM, mUtraM tayorbhUmiH sthaNDilam 3, 4, ete catvAro'pi pramAditayA'ticArAH, 'posahovavAsassa samma aNaNupAlapaya' tti ke kRtapoSadhopavAsasyAsthiracittatayA''hArazarIrasatkArAbrahmavyApArANAmabhilapaNAdananupAlanA poSadhasyeti, asya cAticAratvaM bhAvato viratervAdhitatvAditi // 'ahAsaMvibhAgasse ti ahAtta-yathAsiddhasya svArtha nivartitasyetyarthaH, azanAdeH samiti-saGgatatvena pazcAtkarmAdidopaparihAreNa vibhajanaM sAdhaye dAnadvAreNa vibhAgakaraNaM yathAsaMvibhAgaH tasya, 'sacittanikkhivaNaye'tyAdi sacitteSu vrIhyAdiSu nikSepaNamannAderadAnabuddhayA mAtRsthAnataH sacittanikSepaNaM 1, evaM sacittena phalAdinA sthaganaM sacittapidhAnaM 2, 'kAlAtikramaH' kAlasya-sAdhubhojanakAlasyAtikramaH-ullaGghanaM kAlAtikramaH, ayamabhiprAyaH,- kAlamUnamadhikaM vA jJAtvA sAdhavo na grahISyanti jJAsyanti ca yathA'yaM dadAti evaM vikalpato dAnArthamabhyutthAnamaticAra iti 3, tathA 'paravyapadezaH' SARI For Personal & Private Use Only M .jainelibrary.org Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA // 11 // parakIyametat tena sAdhubhyo na dIyate iti sAdhusamakSaM bhaNanaM, jAnantu sAdhavo yadyasyaitadbhaktAdikaM bhavettadA kathamasmabhyaM na dadyAda ?| 1 AnandAiti sAdhusampatyayArtham bhaNanaM, athavA asmAddAnAnmama mAtrAdeH puNyamastviti bhaNanamiti 4, 'matsaritA' apareNedaM dattaM kimahaM dhyayanaM tasmAdapi kRpaNo hIno vA ato'hamapi dadAmi ityevaMrUpo dAnapravartakavikalpo matsaritA 5, ete cAticArA eva, na bhaGgAH, dAnArtha-16 vratAtimabhyutthAnAd dAnapariNatezca dUSitatvAd, bhaGgasvarUpasya cehaivamabhidhAnAd, yathA-dANantarAyadosA na dei dijantayaM ca vArei / cAropadezaH diNNe vA paritappai iti kivaNattA bhave bhaGgo // 1 // AvazyakaTIkAyAM hi na bhaGgAticArayorvizeSo'smAbhiravabuddhaH, kevalamiha 5 bhaGgAdvivekaM kurvadbhirasmAbhiraticArA vyAkhyAtAH sampadAyAt navapadAdiSu tathA darzanAt,-jArisao jaibheo jaha jAyai jaheva tattha dosaguNA / jayaNA jaha aiyArA bhaGgA taha bhAvaNA neyA // 2 // ityasyA AvazyakacUNyAM pUrvagatagAthAyA darzanAt, aticArazabdasya sarvabhaGge prAyoprasiddhatvAcca, tato nedaM zaGkanIyaM ya ete'ticArA uktAste bhaGgA eveti, tathA ya ete prativrataM paJca | pazcAticArAsta upalakSaNamaticArAntarANAmavaseyA na tvavadhAraNaM, yadAhuH pUjyAH- "paJca pazcAiyArA u, suttammi je padasiyA / te nAvahAraNaDhAe, kintu te uvalakSaNaM // 1 // " iti / idaM ceha tattvaM yatra vrataviSaye'nAbhogAdinA'tikramAdipadatrayeNa vA svabuddhikalpanayA vA vratasApekSatayA vrataviSayaM pariharataH pravRttiH so'ticAro, viparItatAyAM tu bhaGgaH, ityevaM saGkIrNAticArapadagamanikA 1dAnAntarAyadoSAt na dadAti dadataM ca vArayati / datte vA paritapyati iti kRpaNatvAd bhavedbhaGgaH // 1 // 2 yAdRzo yatibhedo yathA jAyate yathA ca doSaguNAH / yatanA yathA'ticArA bhaGgAstathA bhAvanA jJeyA // 2 // 3 pazca pazcAticArAstu sUtre ye prdrshitaaH| te nAvadhAraNArtha kintu te upalakSaNam // 3 // dain Educati o na For Personal &Private Use Only M.jainelibrary.org Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAryA / atha sarvaviratAvevAticArA bhavanti, dezaviratau tu bhaGgA eva, yadAha-savve'vi ya aiyArA saJjalaNANaM tu udayao hunti| mUlacchejja puNa hoi bArasaNhaM kasAyANaM // 1 // " atrocyate, iyaM hi gAthA sarvaviratAvevAticArabhaGgopadarzanArthA, na dezaviratyAdibhaGgadarzanArthA, tathaiva vRttau vyAkhyAtatvAt , tathA sajvalanodayavizeSe sarvavirativizepasyAticArA eva bhavanti, na mUlacchedaH, pratyAkhyAnAvaraNAdInAM tUdaye pazcAnupUrvyA sarvaviratyAdInAM mUlataH chedo bhavatItyevaMbhUtavyAkhyAnAntare'pi na deshvirtyaadaavticaaraabhaavH| sidhyati, yato yathA saMyatasya caturthAnAmudaye yathAkhyAtacAritraM bhrazyati itaracAritraM samyaktvaM ca sAticAramudayavizeSAniraticAraMca | bhavatIti evaM tRtIyodaye sarAgacaraNaMbhrazyati dezaviratasya tu dezaviratisamyaktve sAticAre niraticAreca pratyekaM tathaiva syAtA,dvitIyodaye dezaviratibhraMzyati, samyaktvaM tu tathaiva dvidhA syAt, prathamodaye tu samyaktvaM bhrazyatIti, evaM caitat , kathamanyathA samyaktvAticAreSu daizikeSu prAyazcittaM tapa eva nirUpitaM, sArvikeSu tu mUlamiti, athAnantAnubandhyAdayo dvAdaza kaSAyAH sarvaghAtinaH sajvalanAstu dezaghAtina iti, tatazca sarvaghAtinAmudaye mUlameva, dezaghAtinAM tvaticAra iti,satyaM,kintu yadetatsarvaghAtitvaM dvAdazAnAM kaSAyANAM tatsarvaviratyapekSamava zatakacUrNikAreNa vyAkhyAtaM, na tu samyaktvAdyapekSamiti, tathA hi tadvAkyaM-"bhagavapaNIyaM paJcamahanvayamaiyaM advArasasIlaGgasahassakaliyaM cArittaM ghAenti tti svvghaainno"tti| kiJca-prAgupadarzitAyAH 'jArisao' ityAdigAthAyAH sAmarthyAdaticArabhaGgo dezaviratisamyaktvayoH pratipattavyAviti 'apacchime' tyAdi pazcimaivApazcimA maraNaM-prANatyAgalakSaNaM tadevAnto maraNAntaH tatra bhavA 1 sarve'pi cAticArAH saMjvalanAnAmudayato bhavanti / mUlacchedyaM punarbhavati dvAdazAnAM kaSAyANAm // 1 // 2 bhagavatpraNItaM pazcamahAvratamayaM aSTAdazazIlAgasahasrakalitaM cAritraM ghAtayantIti sarvaghAtina iti / Jain Education For Personal & Private Use Only Postainelibrary.org Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAGge // 12 // 87787807080070808087600087707 | mAraNAntikI saMlikhyate - kRzIkriyate zarIrakaSAyAdyanayeti saMlekhanA - tapovizeSalakSaNA tataH padatrayasya karmadhArayaH tasyA | joSaNA sevanA tasyA ArAdhanA, akhaNDakAlakaraNamityarthaH, apazcimamAraNAntikasaMlekhanAjopaNArAdhanA, tasyAH, 'ihaloge'tyAdi, ihaloko - manuSyalokaH tasminnAzaMsA - abhilammaH tasyAH prayoga ihalokAzaMsAprayogaH, zreSThI syAM janmAntare'mAtyo vA | ityevaMrUpA prArthanA 1 evaM paralokAzaMsAprayogo 'devo'haM syAm' ityAdi 2, 'jIvitAzaMsAprayogo' jIvitaM prANadhAraNaM | tadAzaMsAyAH - tadabhilASasya prayogo, yadi 'bahukAlamahaM jIveyam' iti / ayaM hi saMlekhanAvAnkazcidvastramAlya pustaka vAcanAdipUjA| darzanAdvahu parivArAvalokanA loka zlAghAzravaNAccaivaM manyeta yathA 'jIvitameva zreyaH, pratipannAnazanasyApi yata evaMvidhA maduddezena vibhUtirvartate' iti 3. 'maraNAzaMsAprayogaH' uktasvarUpapUjAdyabhAve bhAvayatyasau yadi 'zIghraM mriye'ham' itisvarUpa iti 4, kAmabhogAzaMsAprayogo "yadi me mAnuSyakAH kAmabhogA divyA vA sampadyante tadA sAdhu" iti vikalparUpaH 5 // taNaM me ANande gAhAvaI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie paJcANuvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM | sAvayadhammaM paDivajjai 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 ttA evaM vayAsI - "no khalu me bhante ! kappai ajjappabhiI annautthie vA annautthiyadevayANi vA annautthiyapariggahiyANi arihaMtaceiyANi vA vandittae vA namasi - tae vA, puviM aNAlateNaM Alavittae vA saMlavittae vA, tesiM asaNaM vA pANaM vA khAimaM vA sAimaM vA dAu~ vA | aNuppadAuM vA, nannattha rAyAbhiogeNaM gaNAbhiogeNaM balAbhiogeNaM devayAbhiogeNaM guruniggaheNaM vittikantAreNaM Jain Education national For Personal & Private Use Only 8087607038707878078070878 1 AnandA dhyayanaM tAti cAropadezaH // 12 // jainelibrary.org Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kappai me samaNe niMgganthe phAsueNaM esaNijjeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthapaDiggahakambalapAyapuJchaNaNaM pIDha phalayAsijjAsaMthAraeNaM osahabhesajjeNa ya paDilAbhamANassa viharittaetikaDa imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigi hai 2 tA pasiNAI pucchai 2 tA aTThAI Adiyai 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto vandai 2 tA samakaNassa bhagavaA mahAvIrasma antiyAo dRielAsAo ceiyAo paDiNikkhamai 2 tA jeNeva vANiyagAme nayare / jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchaDa 2 tAsivAnandaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie! mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhamme nisante, me'vi ya dhamme me icchie paDicchie abhiruie, taM gaccha NaM tumaM devANuppie ! samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandAhi jAva panjuvAsAhi, samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie pazcANuvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajjAhi / / muu.8|| 'no khalu' ityAdi,no khalu mama 'bhadanta! bhagavana! 'kalpata' yujyate adyaprabhRti'itaH samyaktvapratipattidinAdArabhya nirAtacArasamyaktvaparipAlanArthaM tadyatanAmAzritya 'annautthie vatti janayUthAd yadanyad yUtha-saGghAntaraM tIrthAntaramityarthaH tadasti yeSAM te'nyayUthikAH carakAdikutIthikAH tAn , anyayUthikadaivatAni vA-hariharAdIni anyayUthikaparigRhItAni vA caityAni-arhatpatimAlakSaNAni, yathA bhautaparigRhItAni vIrabhadramahAkAlAdIni 'vandituM vA' abhivAdanaM kartuM 'namaskartuM vA' praNAmapUrvakaM prazastadhvanimirguNotkIrtanaM kartuM, tadbhaktAnAM mithyAtvasthirIkaraNAdidoSaprasaGgAdityabhiprAyaH, tathA pUrva-prathamamanAlaptena satA anyatI Jain Educational For Personal & Private Use Only allainelibrary.org Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge karthikaiH tAneva 'AlapituM vA sakRtsambhASituM 'saMlapituM vA' punaH punaH saMlApaM kartuM, yataste taptatarAyogolakasyAH khalvAsanA- 1 AnandA dikriyAyAM niyuktA bhavanti, natpratyayazca karmabandhaH syAt , tathA''lApAdeH sakAzAtparicayena tasyaiva tatparijanamya vA mithyAtva- dhyayanaM prAptiriti, prathamAlaptena tvasambhramaM lokApavAdabhayAt "kIdRzastvam" ityAdi vAcyamiti, tathA tebhyaH / anyayUthikebhyo'zanAdi / dAtuM vA sakRt , anupradAtuM vA punaH punarityarthaH, ayaM ca niSedho dharmabuddhayaiva, karuNayA tu dadyAdapi, kiM sarvathA na kalpata ityAha-'nannattha rAyAbhiogaNaM' ti 'na' iti na kalpata iti yo'yaM niSedhaH so'nyatra rAjAbhiyogAt , tRtIyAyAH paJcamyartha-3 tvAd rAjAbhiyogaM varjayitvetyarthaH, rAjAbhiyogastu-rAjaparatantratA,gaNaH-samudAyastadabhiyogo-pAravazyatA gaNAbhiyogastasmAt , balAmiyogo nAma-rAjagaNavyatiriktasya balavataH pAratantryaM, devatAbhiyogo-devaparatantratA, gurunigraho-mAtApitRpAravazyaM | gurUNAM vA-caityasAdhUnAM nigrahaH-pratyanIkakRtopadravo gurunigrahaH tatropasthite tadrakSArthamanyayUthikAdibhyo dadadapi nAtikrAmani samyaktvamiti, 'vittikantAreNaM ti vRttiH-jIvikA tasyAH kAntAram-araNyaM tadiva kAntAraM kSetra kAlo vA vRttikAntAraM, nivAhAbhAva ityarthaH, tasmAdanyatra niSedho dAnapraNAmAderiti prakRtamiti, 'paDiggahaM' ti pAtraM 'pIDhaM' ti paTTAdikaM 'phalagaM' ti avaSTambhAdikaM phalaka bhasajja ti pathyaM 'aDhAI ti uttarabhUtAnathAnAdadAti // (mU08) tae NaM sA sivAnandA bhAriyA ANandeNaM samaNovAmaeNaM evaM vuttA samANA haTThatuTThA koDumbiyapurise sadAvei nA evaM vayAsI-khippAmeva lahakaraNa jAva pajjavAsai. tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre sivA jAva dhamma kahei. tae NaM sA sivAnandA samaNasma bhagavao mahAvIrassa antie dhamma soccA nisagma hada jAva - ino apanAvIra mivAnandAetImayamaharA // 13 // Jain Education l onal For Personal & Private Use Only mm.jainelibrary.org Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gihidhammaM paDivajjai 2 nA tameva dhammiyaM jANappavaraM durUhai 2 nA jAmeva disiM pAunbhUyA tAmeva disi / paDigayA // sU0 9 // 'lahukaraNa' ityatra yAvatkaraNAt 'lahukaraNajuttajoiyamityAdiyonavarNako vyAkhyAsyamAnasaptamAdhyayanAdavaseyaH // (sU09) bhante tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namaMsai 2 lI evaM vayAsI-pahU NaM bhante ! ANande samaNovAsae devANuppiyANaM antie muNDe jAva pavaittae ?. no tiNaTe samaTe, goyamA ! ANande NaM samaNovAsae bahUI vAsAI samaNAvAlagapariyAgaM pAuNihii 2 nA jAva mohamma kappe aruNe vimANe devattAe uvavajihii / tattha NaM athegaizaNaM devANaM cattAri paliovamAiM diI paSNanA / tattha NaM Agandassa'vi samaNovAsagassa cattAri palizrovamAiMTiI eNNatA / tae NaM samaNe bhagavaM! mahAvIre annayA kayAi bahiyA jAva viharai // 20 // |10||te NaM se ANande samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva paDilAmemANe viharadda / tae NaM sA sivAnandA bhAriyA samaNovAsilA jArA jAya paDilAgemANI viharai / / suu01|| tae NaM tasma ANadasa sAmaNovArasAssa ucAyAhiM sIlagharaguNadaramaNapaJcakakhANaposahovadAmohi appANaM bhAmANassa coharU saMbaccharAI bAikantAI, eNNarasamalsa saMbaccharasma antarA vaTTamANassa annayA kayAi pugnAvaranakAlasayasi dhammajAgari jAgaramANasma iMmayArUve anjhathie cintie patthira maNogae samma samppajjitthA-evaM Jain Education a l For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- dazAGge AnandAdhyayana // 14 // lu ahaM vANiyagAme nayare bahUNaM naIsara jAva sayaramavi ya NaM kuDumbarasa jAva AdhAre, taM eeNaM viksaveNaM ahaM samaNasma bhagavA mahAvIrasma antiyaM dhammapaSNatiM uvasampajinA NaM viharicae / taM seyaM khala mA kallaM jAva jalante viulaM asaNaM jahA pUraNo jAva jeTTaputtaM kuDumbe ThavettA taM mittaM jAva jeTThaputtaM ca ApucchittA kollAe sannivase nAyakulasi pAlahamAlaM paDilehitA samaNasa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaSNati uvasampajittA / NaM viharittae / evaM sampahai 2 lA kallaM viulaM taheva jimiyabhuttunarAgae taM mitta jAva viuleNaM puSpha 5 sakArei / sanmANei 2 nA tasneya mitta jAya pugo jeTTapuna sahAvei 2 nA evaM vayAsI-evaM khalu punA ! ahaM vANiyagAme bahaNaM rAImara jahA cintiyaM jAba viharitae. te seyaM khalu mama idANiM tumaM sayassa kuDumbassa AlambaNaM 4 ThavettA jAva viharinae / tae NaM jeTThapane ANandarasa samaNovAsagassa tahatti eyama8 viNaeNaM paDisuNei // tae NaM se ANande samaNovAsae tasseva mitta jAva purao jeTTaputaM kaDambe Thavei 2 tA evaM vayAsI-mA NaM devANuppiyA ! tumbhe ajappabhiI kei mama bahasu kajjesu jAya Apucchau vA paDipuccha u vA mamaM aTThAe asaNaM vA 4 uvakkhaDeu vA / uvakareu vA // tae NaM se ANande samaNovAsae jeTaputaM mitta nAI Apuchai 2 to sAo gihAo paDiNikkhamai 2 tA vANiyagAmaM nayA majjhaM mAjheNaM nigacchai 2 nA jeNeva kollAe sannivese jeNe, nAyakule jeNe| posahasAlA teNeva uvAgacchaDa * nA posahasAlaM pamajjA 2 cA uccAra pAsavaNabhUmi paDilehei 2 tI debhasaMthArayaM 14 // Jain Educatio n al For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMtharai, dabbhasaMthArayaM durUhai 2 tA pAsahasAlAe posahie dambhasaMthArovagae samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNattiM uvasampajittA NaM viharai // sU0 12 // 'mahAvIrassa antiyaMti ante bhavA AntikI mahAvIrasamIpAbhyupagatetyarthaH tAM 'dhammapaNNattiMti dharmaprajJApanAmupasampadyaaGgIkRtyAnuSThAnadvAranaH 'jahA pUraNotti bhagavatyabhihito bAlatapasvI sa yathA svasthAne putrAdisthApanamakarot tathA'yaM kRtavAnityarthaH / evaM cAsau kRtavAna 'viulaM asaNapANakhAimasAimaM uvakkhaDAvittA mittanAiniyagasambandhiparijaNaM AmantettA taM mittanAiniyagasambandhiparijaNaM viuleNaM 4 vatthagandhamallAlaGkAreNa ya sakArattA sammANettA tasseva mittanAiniyagasambandhiparijaNassa| | purao jeTTaputtaM kuDumbe ThAvei ThAvitta'tti nAyakulAMsatti svajanagRhe / 'uvakkhaDeuti upaskarotu-rAdhyatu, 'uvakareutti | upakarotu, siddhaM sad dravyAntaraiH kRtopakAram-AhitaguNAntaraM vidadhAtu (mU. 12) tae NaM se ANanr3he mamaNovAsae uvAsagapaDimAo uvasampajittA NaM viharai, paDhamaM uvAsagapaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacaM sammaM kAraNaM phAsei pAlei sohei tIrei kittei ArAhei // tae NaM se ANande samaNovAsae doccaM uvAsaMgapaDimaM, evaM taJcaM ca utthaM paJcamaM chaTuM sattamaM aTThamaM navamaM dasamaM ekkArasamaM jAva ArAhei // / sU0 13 // / 'paDhamati ekAdazAnAmAdhAmupAsakAtimAM-zrAvakocitAbhigrahavizeSarUpAmupasampadya viharati, tasyAzcedaM svarUpam-'saGkAdi| 1 zaGkAdizalyavirahitamabhyagadarzanayuktastu yo jantuH / zeSaraNavipramukta eSA khalu bhavati prathamA tu // 1 // Jain Education a l For Personal & Private Use Only PRNainelibrary.org Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 15 // sallavirahiyasanmasaNajuo u jo jantU / sesaguNavippamukko esA khalu hoi paDhamA u // 1 // samyagdarzanapratipattizca tasya pUrva- 1 AnandAmapyAsIt , kevalamiha zaGkAdidoSarAjAbhiyogAdyapavAdavarjitatvena tathAvidhasamyagdarzanAcAravizeSapAlanAbhyupagamena ca pratimAtvaM dhyayana sambhAvyate, kathamanyathA'sAvekamAsaM prathamAyAH pratimAyAH pAlanena dvau mAsau dvitIyAyAH pAlanena evaM yAvadekAdazamAsAnekAdazyAH pAlanena paJca sArdhAni varSANi pUritavAnityarthato vakSyatIti, na cAyamartho dazAzrutaskandhAdAvupalabhyate, zraddhAmAtrarUpA-3 yAstatra tasyAH pratipAdanAta , 'ahAsuttati sUtrAnatikrameNa 'yathAkalpaM pratimAcArAnatikrameNa 'yathAmArga' kSAyopazamikabhAvAnatikrameNa 'ahAtacaMti yathAtattvaM darzanapratimetizabdasyAnvarthAnatikrameNa 'phAseitti spRzati pratipattikAlaM vidhinA pratipatteH / pAleitti satatopayogapratijAgaraNena rakSati 'soheitti zobhayati gurupUjApurassarapAraNakaraNena zodhayati vA niraticAratayA tIrei'tti pUrNe'pi kAlAvadhAvanubandhAtyAgAt 'kIrtayati' tatsamAptau idamidaM cehAdimadhyAvasAneSu karttavyaM tacca mayA kRtamiti kIrta-15 nAt 'ArAdhayati' ebhireva prakAraiH sampUrNaniSThAM nayatIti // 'doccaMti dvitIyAM vratapratimAm / idaM cAsyAH svarUpam-'dasaNapaDimAjutto pAlento'Nuvae niraiyAre / aNukampAiguNajuo jIvo iha hoi vayapaDimA // 1 // taccaMti tRtIyAM mAmAyikapratimAm | tatsvarUpamidam-'varadasaNavayajutto sAmaiyaM kuNai jo tisaJjhAsu / ukkoseNa timAsaM esA sAmAiyappaDimA // 1 // ' 'cautthaMti caturthI poSadhapratimAm, evaMrUpAm-'pubodiyapaDimajuo pAlai jo posahaM tu sampuNNaM / aTumicauddasAisu cauro mAse cautthI sA // 1 // // 15 // / 1 darzanapratimAyuktaH pAlayana aNuvratAni niraticArANi / anukampAdiguNayuto jIva iha bhavati vratapratimA // 1 // 2 varadarzanavratayuktaH sAmAyika karoti yastu trisaMdhyAsu / utkRSTena bIna mAsAna eSA sAmAyikapratimA // 1 // 3 pUrvoditapratimAyutaH pAlayati yaH poSadhaM tu saMpUrNam / aSTamIcaturdazyAdiSu caturo mAsAn caturyeSA // 1 // dain Education a l For Personal & Private Use Only E mainelibrary.org Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Bor 'paJcamati paJcamI pratimApratimA, kAyotsargapratimAmityarthaH, svarUpaM cAsyAH-'sammamaNuvvayaguNavayasikkhAvayavaM thiroya nANI ya / amicauddasIsuM paDimaM ThAegarAIyaM // 1 // asiNANa viyaDabhoI (asnAno'rAtribhojI cetyarthaH) maulikaDo (mutkalakaccha ityarthaH) divasavambhayArI ya / rAI parimANakaDo paDimAvajjesu diyahesu // 2 // jhAyai paDimAe~ Thio tiloyapujje jiNe jiyakasAe / niyadosapaJcaNIyaM aNNaM vA paJca jA mAsA // 3 // ' 'chaditi SaSThIM abrahmavarjanapratimAm , etatsvarUpaM caivam-'puvodiyaguNajutto vise|sao vijiyamohaNijjo ya / vajjai abambhamegantao ya rAI pi thiracitto // 1 // siGgArakahAvirao itthI' samaM rahammi no | ThAi / cayai ya aippasaGga tahA vibhUsaM ca ukkosaM // 2 // evaM jA chammAsA eso'higao u iyarahA didai / jAvajjIvaMpi isa vajai eyanmi logammi // 3 // ' 'sattamiti saptamI sacittAhAravarjanapratimAmityarthaH, iyaM caivam-'saccittaM AhAraM vajjai asaNAiyaM ke niravasesaM / sesavayasamAutto jA mAsA satta vihiputvaM // 1 // ' 'ahamiti aSTamI svayamArambhavarjanapratimAM, nadUpamidam-'vajjai |sayamArambhaM sAvaja kAravei pesehiM / vittinimittaM putvayaguNajutto aTu jA mAsA // 'navamiti navamIM bhRtakapreSyArambhavajanaprati-13 1 samyaktvANuvrataguNavatazikSAvratavAn sthirazca jJAnI c| aSTamIcaturdazyoH pratimAM tiSThatyekarAtrikom // 1 // asnAno divasabhojI mutkalakaccho divasabrahmacArI ca / rAtrI kRtaparimANaH pratimAvarjeSu divaseSu // 2 // dhyAyati prAtemayA sthitaH trailokya jyAna jinAn jitakapAyAna / nijadoSapratyanIkamanyadrA pazca yAvanmAsAn // 3 // 2 pUrvoditaguNayukto vizeSato vijitamohanIyazca / varjayatyabrIkAntatastu rAtrAvapi sthircittH||1|| zRGgArakathAvirataH striyA samaM rahasi na tiSThati / tyajati cAtiprasaGga tathA vibhUSAM cotkRSTAm // 2 // evaM yAvat SaNmAsAn eSo'dhikRtastu itarathA dRSTam / yAvajjIvamapIdaM varjayati etasmin loke // 3 // 3 saJcittamAhAraM varjayati azanAdikaM nirava zeSam / zeSapadasamAyukto yAvanmAsAn sapta vidhipUrvam // 1 // 4 varjayati svayamArambhaM sAva kArayati prepaiH / vRttinimittaM pUrvaguNayukto'Ta yAvanmAsAn // 1 // Jain Education For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAoM AnandAdhyayanaM // 16 // mAm, sA ceyam-'pesehi' ArambhaM sAvajaM kAravei no guruyaM / puboiyaguNajutto nava mAsA jAva vihiNA u // 'dasamiti dazamI uddiSTrabhaktavarjanapratimAM, sA caivam-'uddiSTrakaDaM bhattapi vajae kimuya sesamArambha / so hoi u khuramupDo sihaliM vA dhAraekoi // 1 // datvaM pudo jANaM jANe ii vayai no ya no veti / pubodiyaguNajutto dasa mAsA kAlamANeNaM // 2 // 'ekkArasamiti ekAdazI zramaNabhUtapratimAM, tatsvarUpaM caitata-'khuramapDo loeNa va rayaharaNaM oggahaM ca ghettUNaM / samaNabhUo viharai dhamma kAraNa phAsento // 1 // evaM ukkoseNaM ekkArasa mAsa jAva viharei / ekkAhAipareNaM evaM savattha pAeNaM // 2 // iti // (mu. 13) tae NaM se ANande samaNovAsae imaNaM eyArUveNaM urAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahiyeNaM tavokammeNaM mukta jAva kise dhamaNimantae jaae|| tae NaM tassa ANandassa samaNovAsagassa annayA kayAi putvarattA jAva dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhasthie 5.-evaM khalu ahaM imeNaM jAva dhamaNisantae jAe, taM atthi tA me uTThANe - kamme bale vIrie purisakkAraparakkame maddhAdhiisaMvege, taM jAva tA meM asthi uTThANe saddhAdhiisaMvege jAva ya me dhammA 1 preSyairArambhaM sAvA kArayati no gurukama / pUrvoditaguNa yukto nava mAsAn yAvadvidhinaiva // 1 // 2 uddiSTakRtaM bhaktamapi varjayati kimuta zeSamArambham / sa bhavati tu caramuNDaH zikhA vA dhArayati ko'pi // 1 // dravyaM pRSTo jAnana jAnAmIti no vaza navati / pUrvoditaguNayukto daza mAsAn kAlamAnena // 2 // 3 kSuramuNDo locena vA rajoharaNamavagrahaM ca gRhItyA / amaNabhUtA viharati dharma kAyena spRzan / 1 // evamutkRSnaikAdaza mAsAna yAvat viharati / kAhAdeH parataH evaM sarvatra prAyeNa // 2 // dain Education Isl al For Personal & Private Use Only mjainelibrary.org Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yarie dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe mahAzI viharai tAva tA me seyaM kallaM jAva jalate apacchimamAraNantiyasalehaNAjhUsaNAjhasiyassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa kAlaM aNavakamANassa viharittae, evaM sampehei 2 tA / kallaM pAu jAva apacchimamAraNantiya jAva kAlaM aNavakamANe viharai // tae NaM tassa ANandassa samaNovAsagassa annayA kayAi subheNaM ajjhavasANeNaM subheNaM pariNAmeNaM lesAhiM visujjhamANIhiM tadAvaraNijANaM kammANaM / gaM ohinANe samappanne, parasthimeNaM lavaNasamahe pazcajoyaNasaiyaM khettaM jANai pAsai, - evaM dakSiNeNaM paJcatthimeNa ya, uttareNaM nAva cullahimavantaM vAsadhara pavaraM jANai pAsai, uTThe jAva sohammaM kappaM jANai pAsai, ahe jAva imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM nasyaM caurAsIivAsa saharasaTiiyaM jANai pAsai // sU0 14 // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosarie, parisA niggayA, jAva paDigayA, teNaM kaalennN| teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeTe antevAsI indabhUI nAmaM aNagAre goyamagotteNaM sattussehe sama-2 cauraMsasaMThANasaMThie vajjarisahanArAyasaGghayaNe kaNagapulaganighasapamhagore uggatavedittatave tattatave ghoratave mahAtave urAle ghoraguNe ghoratavassI ghorabambhaceravAsI ucchUTasarIre savittaviulateulese chaTheM chaTTeNaM aNikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM / tavasA appANaM bhAvamANe viharai / tae NaM se bhagavaM goyame chakkhamaNapAraNagaMsi paDhamAe porisIe sajjhAyaM karei biiyAe porisIe jhANaM jhAyai, laiyAe porisIe aturiyaM acavalaM asambhante muhapattiM paDilehei 2 tA bhAyaNavatthAI jain Educatio n al For Personal &Private Use Only H djainelibrary.org Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 17 // paDilei 2 tA bhAyaNavatthAI pamajada 2 nA bhAyaNAI uggAhei 2 tA jeNeva samaNa bhagavaM mahAvIre taNeva uvAgacchai AnandA2 nA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namaMsai 2 tA evaM vayAsI-icchAmiNaM bhante ! tumbhehiM abbhaNuNNAe chaTukkhamaNa- dhyayanaM pAraNagaMsi vANiyagAme nayare uccanIyamajjhimAiM kulAI gharasamudANassa bhiksAyanyiAe aDittae, ahAsuhaM devANupiyA ! mA paDibandhaM kareha / tae NaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNa abmaNuSaNAe samANe samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyAo dUipalAsAo ceiyAo paDiNikkhamai 2 tA aturiyamacavalamasambhante jugantarapariloyagAeM diTThIe purao IriyaM sohemANe jeNeva vANiyagAme nayare teNeva uvAgacchai 2 nA vANiyagAme nayare uccanIyamajjhimAI kalAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDai / tae NaM se bhagavaM goyame vANiyagAme nayare jahA paNNattIe tahA jAva bhikkhAyariyAe aDamANe ahApajataM bhattapANaM samma paDiggAhei 2 tA vANiyagAmAo paDiNiggacchai 2 tA kollAyassa sannivesassa adUrasAmanteNaM vIIvayamANe bahujaNasadaM nisAmei, bahujaNo annmnnss| evamAikkhai 4-evaM khalu devANuppiyA ! samaNassa bhagavao mahAvIrassa antevAsI ANande nAmaM samaNovAsae posahasAlAe apacchima jAva aNavakaGghamANe viharai / tae NaM tasma goyamassa bahujaNassa antie eyamaDhe soccA nisamma ayameyArUve ajjhathie 4-taM gacchAmi NaM ANandaM samagovAsayaM pAsAmi, evaM sampehei 2nA jeNeva kollAe // 17 // sannivese jeNeva ANande samaNovAmae jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai, tara NaM se ANande mamaNovAsae bhagavaM Jain Educationle For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ goyamaM ejamANaM pAsai 2ttA haTTha jAva hiyae, bhagavaM goyamaM vandai namaMsaha 2 nA evaM vayAsI-evaM khalu bhante ! ahaM / imeNaM urAleNaM jAva dhamaNisantae jAe, na saMcAemi devANuppiyassa antiyaM pAucmavittA NaM tikkhutto muddhANeNaM kA pAe abhivandittae, tumbhe NaM bhante ! icchAkAreNaM aNabhioeNaM io caMca eha, jA NaM devANuppiyANaM tikkhutto muddhANeNaM pAemu vandAmi namasAmi / tae NaM se bhagavaM goyame jeNeva bhaNande samaNovAsae taNeva uvAgacchai / / // mU0 15 // tae NaM se ANande samaNovAsae bhagavao goyamasma tikkhutto muddhANaNaM pAesu vandai namasai 2ttA evaM / vayAsI-atthi NaM bhante! gihiNo mihimajjhAvasantassa ohinANe samuppajjai ?. hantA atthi. jai NaM bhante ! gihiNo jAva samuppajai, evaM khalu bhante ! mamAvi gihiNo gihimanjhAvasantassa ohinANe samuppanne-purasthimeNaM lavaNasamudde pazca joyaNasayAiM jAva loluyaccuyaM narayaM jANAmi pAsAmi / tae NaM se bhagavaM goyama ANandaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-atthi NaM ANandA ! gihiNo jAva samuppajai, no ceva NaM emahAlae, taM NaM tumaM ANandA ! eyassa TANassa Aloehi jAva tavokammaM paDivajAhi / tae NaM se ANande samaNAvAsae bhagavaM goyamaM evaM vayAsI-asthi NaM bhante ! jiNavayaNe santANaM taccANaM tahiANaM sabbhUyANaM bhAvANaM AloijaDa jAva paDivajijjaDa ?, no iNadve samaDhe, jai NaM bhante ! jiNavayaNe mantANaM jAva bhAvANaM no Aloijada jAva tavokammaM no paDivajijai taM NaM Jain Education will For Personal &Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGga 1 AnandAdhyayanaM // 18 // bhante ! tujhe ceva eyarasa ThANassa Aloeha jAva paDivajaha / tae NaM se bhagavaM goyame ANandeNaM samaNovAsaeNaM evaM- yutte samANe maGkie katie viigicchAsamAvanne ANandassa antiyAo paDiNivakhamai 2ttA jeNeva dUipalAse ceie jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai rattA samaNassa bhagavazrI mahAvIrassa adUrasAmante gamaNAgamaNAe paDikkamai 2 tA esaNamaNesaNaM Aloei 2 nA bhattapANaM paDidaMsei 2ttA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai2 ttA evaM vayAsI-evaM khalu bhante ! ahaM tubbhahi abhaYNNAe taM ceva savaM kahei jAva tae NaM ahaM saGkie 3 ANandassa samaNovAsagassa antiyAo paDiNikakha mAmi 2 tA jeNeva ihaM teNeva havamAgae, taM NaM bhante ! kiM ANandeNaM samaNovAsaeNaM tassa ThANassa AloeyavaM jAva paDibaje yavaM udAhu mae ?, goyamA i samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyamaM evaM vayAsI-goyamA ! tumaM ceva NaM tassa ThANassa Aloehi jAva paDivajAhi, ANandaM ca samaNovAsayaM eyamaDheM khAmehi / tae NaM se bhagavaM goyame samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahatti eyamadraM viNaeNaM paDisuNei ttA tassa ThANassa Aloei jAva paDivajai, ANandaM ca samaNovAsayaM erama, khAmei / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi bahiyA jaNavayavihAraM viharai / / sU0 16 // | 'urAlaNa'mityAdivarNako meghakumAratapovarNaka iva vyAkhyeyaH, yAvadanavakAGkana viharatIti // 'gihamajjhAvasantassa'tti gRhamadhyAvasataH, gehe vartamAnasyetyarthaH // 'santANamityAdaya ekArthAH shbdaaH|| 'goyamA itti he gautama ! ityevamAmantryati // (ma. 16) 18 // Jain Educatio n al For Persone Private Use Only Suainelibrary.org Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tae NaM se ANande samaNovAsae bahUhiM sIlavaehiM jAva appANaM bhAvettA vIsaM vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNittA ekkArasa ya uvAsagapaDimAo sammaM kAraNaM phAsitA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA saDhei bhttaaii| aNasaNAe chedettA AloiyapaDikante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sohammavaDiMsaMgassa mahAvimANasma uttarapuracchimeNaM aruNe vimANe devattAe uvavanne / tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThiI paNNatA, tattha NaM ANandassavi devassa canAri paliovamAiM ThiI paNNattA / ANande bhante ! deve tAo devalogAo AukkhaeNaM 3 aNantaraM cayaM caittA kahiM gacchihii kahi~ uvavajihii ?, goyamA ! mahAvidehe vAse minjhihiDa / nikkhevo // sattamassa assa uvAmagadasANaM paDhamaM ajjhayaNaM samattaM // suu017|| ___'nikkhevaotti nigamanaM, yathA "evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva uvAsagadasANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamadve paNattettimi" // (ma. 17) ityupAsakadazAGke prathamamAnandAdhyayanam // For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAGgaH // 19 // Jain Education atha dvitIyamadhyayanam / jai SaM bhante ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva sampatteNaM sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM paDhamassa ajjha - yaNassa ayamaTThe paNNatte doJcassa NaM bhante ! ajjhayaNassa ke aTThe paNNatte ?, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM campA nAmaM nayarI hotthA, puNNabhadde ceie, jiyasattU rAyA, kAmadeve gAhAvaI, bhaddA bhAriyA, cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo, cha vuDipattAo, cha pavittharapauttAo, cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / samosaraNaM / jahA ANando tahA niggao, taheva sAvayadhammaM paDivajjai, sA caiva vattavvayA jAva jeTThaputtaM mittanAI ApucchittA jeNeva | posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 tA jahA ANando jAva samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNattiM uvasampajjittA NaM viharai (sU. 18 ) tae NaM tassa kAmadevassa samaNovAsagassa puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve mAyI micchaddiTThI antiyaM / pAubbhRe, tae NaM se deve egaM mahaM pisAyarUvaM viuvvara, tassa NaM devassa pisAyaruvassa ime eyArUve vaNNAvAse | paNNatte-sIsaM se gokilaasaMThANasaMThiyaM sAlibhasellasarisA se kesA kavilateeNaM dippamANA mahallauTTiyAkabhallasaMThANasaMThiyaM niDAlaM muguMsapuMchaM va tassa bhumagAo phuggaphuggAo vigayabIbhacchadaMsaNAo sIsaghaDiviNiggayAI / For Personal & Private Use Only 2 kAmadevAdhyayanam // 19 // Jainelibrary.org Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ acchINi vigayabIbhacchadaMsaNAI kaNNA jaha suppakattaraM ceva vigayabIbhacchadaMsaNijjA, urabhapuDasannibhA se nAsA, jhusirA jamalacullIsaMThANasaMThiyA do'vi tassa nAsApuDayA, ghoDayapuMchaM va tassa maMsUI kavilakavilAI vigayabIbhacchadaMsaNAI, uTThA uTTassa ceva lambA, phAlasarisA se dantA, jibbhA jahA suppakattaraM ceva vigayavIbhacchadaMsaNijjA, halakuddAlasaThiyA se haNuyA, gallakaDillaM ca tassa khaDaM phuTuM kavilaM pharusaM mahallaM, muiGgAkArovame se khandhe, puravarakavADovame se vacche, koTThiyAsaMThANasaMThiyA do'vi tassa bAhA, nisApAhANasaMThANasaMThiyA do'vi tassa aggahatthA, nisAloDhasaMThANasaMThiyAo hatthesu aGgalIo, sippipaDagasaMThiyA se nakakhA, pahAviyapasevao vva uraMsi lambanti do'vi tassa thaNayA, poTTaM ayakoTThao vva vaTuM, pANakalandasarisA se nAhI, sikkagasaMThANasaMThiyA se nette, kiNNapuDasaMThANasaMThiyA do'vi tassa vasaNA, jamalakoTThiyAsaMThANasaMThiyA do'vi. tassa UrU, ajjuNaguTuM va tassa jANUI kuDilakuDilAI vigayabIbhacchadasaNAI, jaGghAo kakkhaDIo lomehiM uvaciyAo. aharIloDhasaMThANasaMThiyA 21 dA'vi tassa pAyA, aharIloDhasaMThANasaMThiyAo pAemu aGgulIo, sippipuDasaMThiyA se nakkhA laDahamaDahajANue vigayabhaggabhuggabhumae avadAliyavayaNavivaranillAliyaggajIhe saraDakayamAliyAe unduramAlApariNaddhasukayaciMdhe / naulakayakaNNapUre sappakayavegacche apphoDante abhigajante bhImamukkaTTahAse nANAvihapaJcavaNehiM lomehiM uvcie| ega mahaM nIluppalagavalaguliyaayasikusumappagAsaM asiM khuradhAraM gahAya jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNo in Education or For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- vAmae teNeva uvAgacchai 2 tA Asuratte ruThe kuvie caNDikkie misimisIyamANe kAmadevaM samaNovAsayaM evaM ra kAmadevAdazAGge vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA appatthiyapatthiyA durantapantalakkhaNA hINapuNNacAuddasiyA hirisiri- dhyayanam manAdhiikittiparivajjiyA! dhammakAmayA puNNakAmayA saggakAmayA mokkhakAmayA dhammakar3iyA puNNakaDiyA saggakaDiyA mokkhakaGiyA dhammapivAsiyA puNNapivAsiyA saggapivAsiyA mokkhapivAsiyA ! no khalu kappai tava devANuppiyA ! jaM sIlAI vayAI veramaNAI paJcakkhANAI posahovavAsAI cAlittae vA khobhittae vA khaNDittae vA bhaJjittae vA | ujjhitae vA paricaittae vA, taM jai NaM tumaM aja sIlAI jAva posahovavAsAI na chaDDasi na bhaosi to te ahaM ajja imeNaM nIluppala jAva asiNA khaNDAkhaNDiM karemi, jahA NaM tumaM devANuppiyA ! aTThaduhavasaTTe akAle cevara jIviyAo vavarovijasi, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM pisAyarUveNaM evaM vutte samANe abhIe atatthe / aNubbigge akkhubhie acalie asambhanne tumiNIe dhammajjhANovagae viharai ( sUtraM 19) atha dvitIye kimapi likhyate'puvvarattAvarattakAlasamayAMsatti pUrvarAtrazvAsAvapararAtrazceti pUrvarAtrApararAtraH, sa eva kaalsmyHkaalvishessH|| tatra 'imeyArUve vaNNAvAse paNNattetti varNakavyAso-varNakavistaraH, sIsaMti-ziraH 'se tasya 'gokilaJja'tti gardA caraNArthaM yadaMzadalamayaM mahadbhAjanaM tadgokilarja Dallotta yaducyate tasyAdhomukhIkRtasya yatsaMsthAnaM tena saMsthitaM, tadAkAramityarthaH, // 20 // pustakAntare vizeSaNAntaramupalabhyate 'vigayakappayanibhAti vikRto yo'laJjarAdInAM kalpa eva kalpaka:-chedaH khaNDaM karparamiti tAtparya, dan Educa For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tannibhaM tatsadRzamiti, kacittu 'viyaDakopparanirbha' ti dRzyate, taccopadezagamyaM, 'sAlibhasellasarisA' brIhikaNizabhUkasamAH ' se ' tasya 'kesA' vAlAH, etadeva vyanakti-'kavilateeNaM dippamANA' piGgaladIptyA rocamAnAH 'uDiyAkabhallasaMThANasaMThiyaM / uSTrikA-mRNmayo mahAbhAjanavizeSastasyAH kabhallaM-kapAlaM tasya yatsaMsthAnaM tatsaMsthitaM, 'niDAlaM ti lalATa, pAThAntare 'mahallauTTiyAkabhallasarisovame' mahoSTrikAyAkabhallasadRzamityevamullekhenopamA-upamAnavAkyaM yatra tattathA, 'muguMsapuMcha va bhujaparisarpaviziSo muguMsA sA ca khADahillatti sambhAvyate, tatpucchavat , ' tasyeti pizAcarUpasya ' bhumagAo' ti bhruvo, prastutopamArthameva vyanakti-'phuggaphuggAo' tti parasparAsambaddharomike vikIrNavikIrNaromike ityarthaH, pustakAntare tu 'jaDilakuDilAo' tti pratItaM 'vigayabIbhacchadasaNAo' tti vikRtaM bIbhatsaM ca darzanaM-rUpaM yayoste tathA, 'sIsaghaDiviNiggayANa' zIrSameva ghaTI tadAkAratvAt zIrSaghaTI tasyA vinirgate iva vinirgate ziroghaTImatikramya vyavasthitatvAt 'akSiNI' locane, vikRtabIbhatsadarzane pratItaM, kau~-zravaNau yathA zUrpakartarameva-zUrpakhaNDameva nAnyathAkArI, TapparAkArAvityarthaH, vikRtetyAdi tathaiva |' urabbhapuDasannibhA' urabhraH-UraNastasya puTaM-nAsApuTaM tatsannibhA-tatsadRzI nAsA-nAsikA, pAThAntareNa-'hurabbhapuDasaMThANasaMThiyA' tatra hurabbhrA-vAdyavizeSastasyAH puTa-puSkaraM tatsaMsthAnasaMsthitA, aticipiTatvena tadAkRtiH 'jhusira' tti mahArandhrA 'jamalacullIsaMThANasaMThiyA' yamalayoH-samAsthitadvayarUpayoH cullayoryatsaMsthAnaM tatsaMsthite dve api tasya nAsApuTe-nAsikAvivare, vAcanAntare ' mahallakubbasaMThiyA do'vi se kavolA' tatra kSINamAMsatvAdunnatAsthitvAcca 'kubba' ti nimnaM kSAmamityarthaH, tatsaMsthitau dvAvapi 'se' tasya 'kapolo' gaNDau tathA 'ghoDaya'tti ghoTakapucchabad-azvavAladhivattasya-pizAcarUpasya 'zmaNi Education For Personal & Private Use Only Jainelibrary.org Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge kAmadevA dhyayanam // 21 // kUcakezAH, tathA 'kapilakapilAni' atikaDArANi, vikRtAnItyAdi tathaiva, pAThAntareNa 'ghoDayapuMcha va tassa kavilapharusAo uddhalomAo dADhiyAo' tatra paruSe-karkazasparze Urdhvaromike na tiryagavagate ityarthaH daMSTrike-uttaroSTharomANi, 'oSThau' dazanacchadau | uSTrasyeva lambau-pralambamAnau, pAThAntareNa ' uTThA se ghoDagassa jahA do'vi lambamANA' tathA phAlA-lohamayakuzAH tatsadRzA darghitvAt 'se' tasya 'dantA ' dazanAH, jihvA yathA zUrpakarttarameva, nAnyathAkArA, vikRtetyAdi tadeva, pAThAntare 'hiDnluyadhAukandaravilaM va tassa vayaNaM ' iti dRzyate, tatra hiGguluko-varNadravyaM tadrUpo dhAturyatra tat tathAvidhaM yatkandaravilaM-guhAlakSaNaM randhra tadiva tasya vadanaM, 'halakuddAlaM' halasyoparituno bhAgaH tatsaMsthite tadAkAre ativakradIrgha 'se' tasya 'haNuya ' tti daMSTrAvizeSau, 'gallakaDillaM ca tassa' tti galla eva-kapola eva kaDillaM-maNDakAdipacanabhAjanaM gallakaDillaM, caH samuccaye, 'tasya' pizAcarUpasya 'khaDDa' tti gartAkAraM, nimnamadhyabhAgamityarthaH, 'phuTTa' ti vidIrNa, anenaiva sAdharmyaNa kaDillamityupamAnaM kRtaM, 'kavilaMti varNataH 'pharasaM' ti sparzataH 'mahallaM' ti mahat, tathA mRdaGgAkAreNa-mardalAkRtyA upamA yasya sa mRdaGgAkAropamaH 'se' tasya skandhaH-aMghadezaH, 'puravare' ti puravarakapATopama'se' tasya vakSaH-uraHsthalaM, vistIrNatvAditi, tathA 'koSThikA' lohAdidhAtudhamanArtha mRttikAmayI kuzUlikA tasyA yatsaMsthAnaM tena saMsthitau tasya dvAvapi vAha-bhujau, sthalAvityarthaH, tathA 'nisApAhANe tti muddAdidalanazilA tatsaMsthitau pRthulatvasthUlatvAbhyAM dvAvapi agrahastau-bhujayoragrabhUto, karAvityarthaH, tathA 'nisAloDhe' ti zilAputrakaH| tatsaMsthAnasaMsthitA hastayoragulyaH, sthUlatvadIrghatvAbhyA, tathA 'sippipuDaM' ti zuktisampuTasyaikaM dalaM tasaMsthAnasAMsthitAstasya 'nakkha' tti nakhAH hastAGgulisambandhinaH, vAcanAntare tu idamaparamadhIyate-'aDayAlagasaMThio uro tassa romaguvilo' ti atra aDayA-- // 21 // Jain Education For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lagatti-aTTAlakaH prAkArAvayavaH sambhAvyate, tatsAdharmya corasaHkSAmatvAdinati, tathA 'hAviyapasevaovva' ti nApitaprasevaka | iva nakhazodhakakSurAdibhAjanamiva 'urAsa' vakSAsa 'lambete' pralambamAnau tiSThataH dvAvapi tasya 'stanako vakSojI, tathA 'pohuuN'| jaTharaM ayaHkoSThakavat-lohakuzUlavadvattaM vartulaM, tathA pAnaM-dhAnyarasasaMskRtaM jalaM yena kuvindAzcIvarANi pAyayanti tasya kalandaM-kuNDaM pAnakalandaM tatsadRzI gambhIratayA 'se' tasya nAbhiH-jaTharamadhyAvayavaH, vAcanAntare'dhItaMbhaggakaDI vigayavaMkapaTTI asarisA dovi tassa phisagA' tatra bhagnakaTivikRtavakrapRSThaH phisako-putau, tathA 'zikkaka' dadhyAdibhAjanAnAM dorakamayamAkAze'valambana lokamasiddhaM tatsaMsthAnasaMsthitaM 'se tasya netraM-mathidaNDAkarSaNarajjuH taddIrghatayA tannetraM zepha ucyate, tathA 'kiNNapuDasaMThANasaMThiyatti surAgoNakarUpataNDulakiNvabhUtagoNIpuTadvayasaMsthAnasaMsthitAviti sambhAvyate, dvAvapi tasya vRSaNI-potrako, tathA ' jamalakoTThiya ' tti samatayA vyavasthApitakuzUlikAdvayasaMsthAnasaMsthitau dvAvapi tasya UrU-jaGke, tathA 'ajjuNaguTTha' vatti arjunaH tRNavizeSastasya guDhaM-stambastadvattasya jAnunI, anantarotto|pamAnasya sAdharmya vyanakti-kuTilakuTile-atikke vikRtabIbhatsadarzane, tathA 'jaGke jAnunoradhovartinyo 'kakkhar3Io'tti kaThine, nimAMse ityarthaH, tathA romabhirupacite, tathA adharI-peSaNazilA tatsaMsthAnasaMsthitau dvAvapi tasya pAdau, tathA adharIloTa:-zilA| putrakaH tatsaMsthAnasaMsthitAH pAdayoraDalyaH, tathA zuktipuTasaMsthitAH 'se' tasya pAdAGgulinakhAH / kezAgrAnnakhAgraM yAvadvarNitaM pizAcarUpam , adhunA sAmAnyena tadvarNanAyAha-'laDahamaDahajANue' tti iha prastAve laDahazabdena gantryAH pazcAdbhAgavati taduttarA-20 garakSaNArthaM yatkASThaM taducyate, tacca gantryAM zlathabandhanaM bhavati, evaM ca zlathasandhibandhanatvAllaDaha iva laDahe maDahe ca sthUlatvAlpadIn al dal Educatio For Personal & Private Use Only E r .jainelibrary.org Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 22 // rghatvAbhyAM jAnunI yasya tattathA, vikRta-vikAravatyau bhane-visaMsthulatayA bhugne-vakre bhravau yasya pizAcarUpasya tattathA, kAmadevAihAnyadapi vizeSaNacatuSTayaM vAcanAntare'dhIyate-'masimUsagamahisakAlae' maSImApikAmahiSavatkAlakaM 'bhariyamehavaNNe' jalabhRtameghavarNa / dhyayanam kAlamevetyarthaH, 'lamboTe niggayadante pratItameva, 'avadArie'tti tathA 'avadAritaM' vivRtIkRtaM vadanalakSaNaM vivaraM yena tattathA, tathA 'nirlAlitA' niSkAzitA agrajihvA-jihvAyA agrabhAgo yena tattathA tataH karmadhArayaH, tathA zaraTaiH-kalAsaiH kRtA mAlikA-saka tuNDe vakSasi vA yena tattathA, tathA unduramAlayA-mUSikasrajA pariNada-parigataM sukRtaM-suSTha racitaM cihna-svakIyalAJchanaM | | yena tattathA tathA, nakulAbhyAM-gabhubhyAM kRte karNapUre-AbharaNavizeSau yena tattathA, tathA sAbhyAM kRtaM vaikakSam-uttarAsaGgo yena tattathA, pAThAntareNa 'mUsagakaya bhalae vicchuyakayavegacche sappakayajaNNovaie' tatra bhuMbhalayotta-zekharaH vicchuyatti-vRzcikAH yajJopavItaM-brAhmaNakaNThasUtraM, tathA 'abhinnamuhanayaNanakkhavaravagdhacittakattiniyaMsaNe' abhinnAH-avizIrNA mukhanayananakhA yasyAM sA tathA sA cAsau varavyAghrasya citrA-karburA kRttizca-carmeti karmadhArayaH, sA nivasana-paridhAnaM yasya tacathA, ' sarasaruhiramaMsAvalittagatte' sarasAbhyAM ruviramAMsAbhyAmavaliptaM gAtraM yasya tattathA, 'AsphoTayan / karAsphoTaM kurvan 'Abhagarjan' ghanadhvani muJcan bhImo muktaH-kRto'dRTTahAso-hAsavizeSo yena tattathA, nAnAvidhapaJcavarNe romabhirupacitaM eka mahannIlotpalagavalagulikAtasIkusumaprakAzamAsaM kSuradhAraM gRhItvA yatra poSadhazAlA yatra kAmadevaH zramaNopAsakastatropAgacchati smeti, iha gavalaM-mahiSazTaGga gulikA-nIlI atasI-dhAnyavizeSaH asiH khaDgaH kSurasyeva dhArA yasyAticchedakatvAdasau kSuradhAraH, 'Asu 22 // ratte ruTe kuvie caNDikkie misImisIyamANe tti ekArthAH zabdAH kopAtizayapradarzanArthAH, ''appatthiyapatthiyA' aprA For Personal & Private Use Only w Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tiprArthaka durantAni-duSTaparyavasAnAni prAntAni-asundarANi lakSaNAni yasya sa tathA 'hINapuNNacAuddasiya' tti hInAasampUrNA puNyA caturdazI tithirjanmakAle yasya sa hInapuNyacaturdazakiH, tadAmantraNaM, zrIhIdhRtikIrtivarjiteti vyaktaM, tathA dharmazrutacAritralakSaNaM kAmayate-abhilapati yaH sa dharmakAmaH, tasyAmantraNaM he dhammakAmayA:, evaM sarvapadAni, navaraM puNyaM -zubhaprakRtirUpaM karma svargaH-tatphalaM mokSo-dharmaphalaM kAGgA-abhilASAtirekaH pipAsA-kAGkAtirekaH, evametaiH padairuttarottaro'bhilASaprakarSa evoktaH, "no khalu' ityAdi na khalu-naiva kalpate zIlAdIni calayitumiti vastusthitiH, kevalaM yadi tvaM tAnyadya na calayasi tato'haM tvAM khaNDAkhaNDiM karomIti vAkyArthaH, tatra zIlAniM-aNuvratAni, vratAni-divratAdIni, viramaNAni-rAgAdiviratayaH, pratyAkhyAnAni-namaskArasahitAdIni, poSadhopavAsAn-AhArAdibhedena caturvidhAn , 'cAlittae' bhaGgakAntarakaraNataH 'sobhyituN'| etatpAlanaviSayaM kSobhaM kartu, khaNDayituM dezato, bhantuM sarvataH, ' ujjhituM' sarvasyA dezaviratestyAgataH, parityaktuM samyaktvasyApi tyAgAditi, 'adRduhaTTavasa?' ti Artasya-dhyAnavizeSasya yo duhadRtti-durghaTo duHsthago durnirodho vazaH-pAratanvyaM tena RtaHpIDitaH ArtadurghaTavazAtaH, athavA Artena duHkhAtaH AtaMduHkhAtaH, tathA vazena-viSayapAratantryeNa RtaH parigato vazArtaH, tataH karmadhAraya iti // abhIte ityAdInyekArthAnyabhayaprakarSapradarzanArthAni (sU. 19) ____tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM mamaNovAsayaM abhIyaM jAva dhammajjhANovagayaM viharamANaM pAsai 2 nA. doccaMpi taccapi kAmadevaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA apatthiyapatthiyA jai NaM tumaM ajja jAva vavarovijjasi, tae NaM se kAmadeve samaNovAmaye teNaM deveNaM doccaMpi taccapi evaM vutte samANe abhIe jAva dhammajjhANo For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 23 vagae viharai, tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 nA AsurattekAmadevAtivaliyaM bhiuDiM niDAle sAhaTTa kAmadevaM samaNovAsayaM nIluppala jAva asiNA khaNDAkhaNDiM karei, tae NaM se kAma-12 dhyayanam deve samaNAvAsae taM ujjalaM jAva durahiyAsaM veyaNaM sammaM sahai jAva ahiyAsei ( sUtraM 20) 'tivaliyaM ti trivalikAM bhrUkuTiM-dRSTiracanAvizeSa lalATe 'saMhRtya vidhAyeti calayitumanyathAkarte, calanaM ca dvidhAsaMzayadvAraNa viparyayadvAreNa ca, tatra kSobhayitumiti saMzayato, vipariNamayitumiti ca viparyayataH // (mU. 20) / tae NaM se deve pisAyarUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 tA jAhe no saMcAei / kAmadevaM samaNovAsayaM nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe sante tante paritante / saNiyaM saNiyaM paccosakkai 2 tA posahasAlAo paDiNikkhamai 2 tA divvaM pisAyarUvaM vippajahai 2 nA egaM mhN| divaM hasthirUvaM viuvai sattaGgapaiTThiyaM samma saMThiyaM sujAyaM purao udaggaM piTThao varAhaM ayAkucchiM alambakucchiM palambalambodarAdharakaraM abhuggayamaulamalliyAvimaladhavaladantaM kaJcaNakosIpaviTThadantaM ANAmiyacAvalaliyasaMvilliyaggasoNDaM kummapaDipuNNacalaNaM vIsainakkhaM allINapamANajuttapucchaM mattaM mehamiva gulagulentaM maNapavaNajaiNavegaM / divvaM hatthirUvaM viubvai 2 tA jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 tA // 23 // kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA taheva bhaNai jAva na bhaJjami to te ajja ahaM dain Education International For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ soNDAe giNhAmi 2 tA posahasAlAo nINemi 2 tA uDU vehAsaM ubvihAmi 2 nA tikkhehiM dantamusalehi paDicchAmi 2 nA ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAemu lolemi jahA NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjAsa, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM hatthirUveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 tA doccaMpi taccapi kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA! taheva jAva so'vi viharai, tae NaM se deve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsai 2 tA Asurutte 4 kAmadevaM samaNovAsayaM soNDAe giNhei 2 nA uDUM vehAsaM ubvihai 2 tA tikkhehiM dantamusalehiM paDicchai 2 tA ahe dharaNitalaMsi tikkhutto pAesu lolei, tae NaM se kAmadeye / samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAsei ( sUtraM 21) ___ zrAntAdayaH samAnArthAH, 'sattaGgapaiTThiyaM' ti saptAGgAni-catvAraH pAdAH karaH pucchaM ziznaM ceti etAni pratiSThitAni-bhUmau lagnAni yasya tattathA, 'samma' mAMsopacayAtsaMsthitaM gajalakSaNopetasakalAGgopAGgatvAtsujAtamiva sujAtaM pUrNadinajAtaM 'purao'agrata udagraM-uccaM, samucchritazira ityarthaH, 'pRSThataH pRSThadeze varAhaH-zUkaraH sa iva varAhaH, prAkRtatvAnnapuMsakaliGgatA, ajAyA iva kukSiyasya tadajAkukSi, alambakukSi balavattvena pralambo-dI? lambodarasyeva-gaNapaterikha oSThaH karazca-isto yasya tatpalambalambodarAdharakara, abhyudgatamukulA-jAtakuDmalA yA mallikA-vicakilastadvat vimaladhavalau dantau I For Personal & Private Use Only n n Jain Educatio elibrary.org Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAGga // 24 yasya athavA prAkRtatvAnmAllakAmukulavadabhyudgatau unnatau vimaladhavalau ca dantau yasya tadabhyudgaptamukulamallikAvimaladhavaladantaM, kAmadevAkAJcanakozIpraviSTadantaM, kozI-pratimA AnAmitam-IpannAmitaM yaccApaM-dhanustadvayA lalitA ca-vilAsavatI sNvellitaa| dhyayanam ca-vellantI saGkocitA vA agrazuNDA-zuNDAgraM yasya tattathA, kUrmavatkUrmAkArAH pratipUrNAzcaraNA yasya tattathA, viMzatinakhaM, AlInapramANayuktapucchamiti kaThyam // (mU. 21) | tae NaM se deve hatthirUve kAmadevaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei jAva saNiyaM saNiyaM paccosakkai 2 tA posahasAlAo paDiNikkhamai 2 tA divvaM hatthirUvaM vippajahai 2 tA egaM mahaM divvaM sapparUvaM viubvai uggavisaM| caNDavisaM ghoravisaM mahAkAyaM masImUsAkAlagaM nayaNavisarosapuNNaM aMjaNapuMjanigarappagAsaM rattacchaM lohiyaloyaNaM / jamalajuyalacaJcalajIhaM dharaNIyalaveNibhUyaM ukkaDaphuDakuDilajaDilakakkasaviyaDaphaDADovakaraNadacchaM lohAgaradhammamANadhamadhamentaghosaM aNAgaliyatibvacaNDarosaM sapparUvaM viuvvai 2 tA jeNeva posahasAlA jeNeva kAmadeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2ttA kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! samaNovAsayA jAva na bhajesi to te ajjava ahaM sarasarassa kAyaM dUrUhAmi 2 tA pacchimeNaM bhAeNaM tikkhutto gIvaM veDemi 2 tA tikkhAhiM / |visaparigayAhiM dADhAhiM urAMsi ceva nikadRmi jahA NaM tumaM adRduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi. // 24 // tae NaM se kAmadeve samaNovAsae teNaM deveNaM sapparUveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, so'vi doccaMpi taccaMpika For Personal & Private Use Only a Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNai, kAmadevo'vi jAva viharai, tae NaM se deve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 tA Asurute / 4 kAmadevassa samaNovAsayassa sarasarassa kAyaM dUruhai 2 tA pacchimabhAyeNaM tikkhutto gIvaM veDhei 2 tA tikkhaahiN| visaparigayAhiM dADhAhiM uraMsi ceva nikuTTei, tae NaM sa kAmadeve samaNovAsaetaM ujjalaM jAva ahiyAsei (sUtraM 22) 'uggavisaM' ityAdIni sarparUpavizeSaNAni kacidyAvacchabdopAttAni kacitsAkSAduktAni dRzyante, tatra upaviSaM-duradhisahyaviSaM, caNDaviSaM alpakAlenaiva daSTazarIravyApakaviSatvAta, ghoraviSaM mArakatvAta , mahAkAyaM-mahAzarIraM, maSI nayanaviSeNa-dRSTiviSeNa roSeNa ca pUrNa nayanaviSaroSapUrNa, aJjanapuJjAnA-kajjalotkarANAM yo nikaraH-samUhastadvatpakAzo yasya tadaJjanapuJjanikaraprakAza, raktAkSaM lohitalocanaM, yamalayoH samasthayoyugalaM-yaM caJcalacalantyoH -atyarthaM capalayojihvayoryasya tadyamalayugalacaJcalajihnaM dharaNItalasya veNIva-kezabandhavizeSa iva kRSNatvadIrghatvAbhyAmiti dharaNItalaveNibhUtam| utkaTo'nabhibhavanIyatvAt sphuTo-vyakto bhAsuratayA dRzyatvAt kuTilo vakratvAt jaTilaH kezasaTAyogAt karkazo-niSThuro namratAyA abhAvAta vikaTo vistIrNo yaH sphaTATopaH-phaNADambaraM tatkaraNe dakSaM utkaTasphuTakuTilajaTilakarkazavikaTasphaTA| TopakaraNadakSaM, tathA 'lohAgaradhammamANadhamadhamentaghosaM' lohAkarasyeva dhmAyamAnasya-bhastrAvAtenoddIpyamAnasya dhamadhamAyamAnasya-dhamadhametyevaMzabdAyamAnasya ghoSa:-zabdo yastha tattathA, iha ca vizeSyasya pUrvanipAtaH prAkRtatvAditi, 'aNAgaliyativvapayaNDarosaM anAkalitaH-apamito'nalito vA niroddhamazakyastIvrapracaNDa:-atiprakRSTo roSo yasya tattathA, 'sarasarassa dain Education anal For Personal & Private Use Only adjainelibrary.org Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAGge dhyayanam // 25 // tti laukikAnukaraNabhASA, 'pacchimeNaM bhAeNa' ti pucchenetyarthaH, 'nikuDemi' ti nikuTTayAmi prahaNmi 'ujalaM' ti ujjvalA 2 kAmadevAvipakSalezenApyakalaGkitAM, vipulAM zarIravyApakatvAt, karkazAM karkazadravyamivAniSTAM, pragADhA-prakarSavatI caNDA-raudrAM duHkhAMduHkharUpAM, na sukhAmityarthaH, kimuktaM bhavati-'durahiyAsaM' ti duradhisadyAmiti (mU. 22) tae NaM se deve sapparUve kAmadevaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 tA jAhe no saMcAei kAmadevaM samaNovAsayaM nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe sante 3 saNiyaM saNiyaM paccosakkai 2 tA posahasAlAo paDiNikkhamai 2 tA divvaM sapparUvaM vippajahai 2 tA egaM mahaM divdaM devarUvaM viuvvai hAravirAiyavacchaM jAva dasa disAo ujjovemANaM pabhAsemANaM pAsAIyaM darisaNijaM abhirUvaM paDirUvaM divvaM devarUvaM * viubvai 2 tA kAmadevassa samaNovAsayassa posahasAlaM aNuppavisai 2 tA antalikkhapaDivanne sakhitiNiyAiM| paJcavaNNAI vatthAI pavaraparihie kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-" haMbho kAmadevA samaNovAsayA ! dhanne si NaM tumaM devANuppiyA ! sapuNNe kayatthe kayalakkhaNe suladdhe NaM tava devANuppiyA ! mANussae jammajIviyaphale, jassa NaM tava / nigganthe pAvayaNe imeyArUvA paDivattI laddhA pattA abhismnnaagyaa| evaM khalu devANuppiyA ! sakke devinde devarAyA / jAva sakasi sIhAsaNaMsi caurAsIIe sAmANiyasAhassINaM jAva annesiM ca bahaNaM devANa ya devINa ya majjhagae // 25 // evamAikkhai 4-evaM khalu devA ! jambuddIve dIve bhArahe vAse campAe nayarIe kAmadeve samaNovAsaye posahasAlAe Jain Education 1143 For Personal &Private Use Only Mallainelibrary.org| Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ posahiyabambhacArI jAva dabbhasathArovamae samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNartti uvasampajittA NaM viharai, no khalu se sakkA keNai deveNa vA dANaveNa vA jAva gandhavveNa vA nigganthAo pAvayaNAo cAlitae vA | khobhittae vA vipariNAmittae vA, tae NaM ahaM sakkassa devindassa devaraNNo eyamaTThe asaddahamANe 3 ihaM havvamAgae, taM aho NaM devANuppiyA ! iDDI 6 laddhA 3, taM diTThA NaM devANuppiyA ! iDDI jAva abhisamannAgayA, taM khAmemi NaM | devANAppayA ! khamantu majjha devANuppiyA ! khantumarahanti NaM devANuppiyA nAI bhujjo karaNayAettikaTTu pAyavaDie paaliuDe eyamaTThe bhujjo bhujjo khAmei 2 nA jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disaM paDigae, tae NaM se kAmadeve samagovAsa niruvasaggaM tikaDu paDimaM pArei ( sU0 23 ) 'hAravirAiyavaccha 'mityAdau yAvatkaraNAdidaM dRzyaM - 'kaDagatuDiyathambhiyabhuyaM aGgandakuNDalamaTTa gaNDatalakaNNapIDhadhAraM vicitahatthAbharaNaM vicittamAlAmauliM kallANagapavaravatthapArIhiyaM kallANagapavaramallANulevaNadharaM bhAsurabondi palambavaNamAladharaM divveNaM vaNNeNaM divveNaM gandheNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saGghayaNeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDIe divvAe juIe divvAe pabhAe divvAe chAyAe divvAe accIe divveNaM teeNaM divvAe lesAe' tti kaNThyaM navaraM kaTakAni - kaGkaNavizeSAH tuTitAni - bAhurakSa| kAstAbhiratibahutvAtstaMbhitau- stabdhIkRtau bhujau yasya tattathA, aGgade ca-keyUre kuNDale ca pratIte, mRSTagaNDatale - ghRSTagaNDe ye karNapIThAbhidhAne kaNAbharaNe te ca dhArayati yattattathA, tathA vicitramAlApradhAno mauli:- mukuTaM mastakaM vA yasya tattathA, kalyANakam - For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- kAmadevA dazAI dhyayanam // 26 // anupahataM pravaraM vastraM parihitaM yena tattayA, kalyANakAni-pravarANi mAlyAni-kusumAni anulepanAni ca dhArayati yattattathA, bhAsvara- bondIka-dIptazarIraM, pralambA yA vanamAlA-AbharaNavizeSastAM dhArayati yattattathA, divyena varNena yuktamiti gamyate, evaM sarvatra, navaraM RdayA-vimAnavastrabhUSaNAdikayA yuktathA-iSTaparivArAdiyogena prabhayA-prabhAvena chAyayA-pratibimbena ArciSA-dIptijvAlayA tejasA-kantyA lezyayA-AtmapariNAmena, udyotayat-prakAzayat-prabhAsayat-zobhayaditi,pAsAdIyaM cittAlAdakaM darzanIyaM yatpazyaccakSurna zrAmyati abhirUpaM-manomaM pratirUpaM draSTAraM draSTAraMpati rUpaM yasya vikuLA-vaikriyaM kRtvA antarikSapratipannaH AkAzasthitaH 'sakiGkiNIkAni' kSudraghaNTikopetAni, 'sakke devinde' ityAdau yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'vajapANI purandare sayakaU sahassakkhe maghavaM pAgasAsaNe dAhiNaDDalogAhivaI battIsavimANasayasahassAhibaI erAvaNavAhaNe surinde arayambaravatyadhare AlaiyamAlamauDe navahemacArucittacaJcalakuNDalavilihijjamANagaNDe bhAsurabondI palambavaNamAle sohamme kappe sohammavaDiMsae vimANe sabhAe sohammAe' ci, zakrAdizabdAnAM ca vyutpattyarthabhedena bhinnArthatA draSTavyA, tathAhi-zaktiyogAcchakraH, devAnAM paramezvaratvAddevendraH, devAnAM madhye rAjamAnatvAt-zobhamAnatvAddevarAjaH, vajrapANiH-kulizakaraH, puraM-asurAdinagaravizeSastasya dAraNAtpurandaraH, tathA Rtuzabdeneha pratimA vivakSitAH, tataH kArtikazreSThitve zataM kratUnAm-abhigrahavizeSANAM yasyAsau zatakraturiti carNikAravyAkhyA, tathA pazcAnAM mantrizatAnAM sahasramaNAM bhavatIti tadyogAdasau sahasrAkSaH, tathA maghazabdeneha meghA vivakSitAH te yasya vazavartinaH santi sa| maghavAn, tathA pAko nAma balavAstasya ripuH tacchAsanAtpAkazAsanaH, lokasyAIm-arddhaloko dakSiNo yoddhalokaH tasya yo'dhipatiH sa tathA, airAvaNavAhaNe-airAvato-hastI sa vAhanaM yasya sa tathA, suSTu rAjante ye te surAsteSAmindraH-prabhuH surendraH / // 26 // I Jain Education.International For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surANAM-devAnAM vA iMdraH sureMdraH, pUrvatra devendratvena pratipAditatvAt , anyathA vA punaruktaparihAraH kAryaH, arajAMsi-nirmalAni ambaram-AkAzaM tadvadacchatvena yAni tAnyambarANi tAni ca vastrANi ca 2 tAni dhArayati yaH sa tathA, AlagitamAlam-Aropitasag mukuTaM yasya sa tathA, nave iva nave henaH-suvarNasya sambandhinI cAruNI-zobhane citre-citravatI caJcale ye kuNDale tAbhyAM vilikhyamAnau gaNDau-kapolau yasya sa tathA,zeSa prAgiveti, sAmANiyasAhassINa miha yAvatkaraNAdidaM dRzya'tAyattIsAe vAyattIsagANaM cauNhaM logapAlANaM aNhaM aggamahisINaM saparivArANaM tihaM parisANaM sattaNhaM aNiyANaM sattaNhaM aNiyAhibaINaM cauNhaM caurAsINaM AyarakkhadevasAhassINaM ti,tatra trayastriMzAH-pUjyA mahattarakalpAH, catvAro lokapAlAH pUrvAdidigadhipatayaH somayamavaruNavaizravaNAkhyAH,aSTau agramahiSyaH-pradhAnabhAryAH, tatparivAraH pratyekaMpaJcasahasrANi, sarvamIlane catvAriMzatsahasrANi,tisraH pariSadaH-abhyantarA madhyamA bAhyA ca, saptAnIkAni-padAtigajAzvarathavRSabhabhedAtpazca sAkSAmikANi, gandharvAnakiM nATyAnIkaM ceti sapta, anIkAdhipatayazca saptavai-pradhAnaH pattiH pradhAno gaja evamanye'pi, AtmarakSA-aGgarakSAsteSAM catasraH sahasrANAM cturshiityH| AkhyAtisAmAnyato bhASate vizeSataH, etadeva prajJApayati prarUpayatIti padadvayana krameNocyata iti, 'deveNa ve'tyAdau yAvatkaraNAdevaM draSTavyaM 'jakkheNa vA rakkhaseNa vA kinnareNa vA kimpuriseNa vA mahorageNa vA gandhabveNa vA' iti // 'iDDI' ityAdi yAvatkaraNAdidaM dRzyaM juI jaso balaM vIriyaM priskkaarprkkmeti||'naaii bhujjo karaNayAena-naiva, AiMtinipAto vAkyAlaGkAre avadhAraNe vA, bhUyaHkaraNatAyA-punarAcaraNe na pravartiSye iti gamyate // (sU. 23) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai, tae NaM se kAmadeve samaNovAsae imIse kahAe / jain Education a For Personal &Private Use Only P l ainelibrary.org Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- dazAoM p||27|| jAva laddhaTe samANe evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai taM seyaM khalu mama samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA ra kAmadevAnamaMsicA tao paDiNiyattassa posahaM pArittaettikaddu evaM sampahei 2 tA suddhappAvesAI vatthAI jAva appamahaggha0 dhyayana jAva maNussavaggurAparikkhitte sayAo gihAo paDiNikkhamai 2 tA campaM nagariM majhamajheNaM niggacchai 2 tA jeNeva puNNabhadde ceie jahA salo jAva pajjuvAsai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa mamaNovAsayasa tIse ya jAva dhammakahA samattA (sU. 24) 'jahA saGke tti yathA zaGkaH zrAvako bhagavatyAmabhihitastathA'yamapi vaktavyaH, ayamabhiprAyaH-anye paJcavidhamabhigamaM sacittadravyavyutsargAdikaM samavasaraNapraveze vidadhati, zaGkaH punaH poSadhikatvena sacetanAdidravyANAmabhAvAttanna kRtavAn, ayamapi pauSadhika iti zaDenopamitaH // yAvatkaraNAdidaM draSTavyaM-'jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 tA bandai namasai 2 tA naccAsanne nAidUre sussUsamANe namasamANe abhimuhe / paJjaliuDe pajjuvAsaitti // 'tae NaM samaNe 3 kAmadevassa samaNovAsayassa tIse ya' ita Arabhya aupapAtikAdhItaM sUtraM | tAvadvaktavyaM yAvaddharmakathA samAptA pariSacca pratigatA, taccaivaM savizeSamupadarzyate-'tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevassa samaNo // 27 // vAsayasa tIse ya mahaimahAliyAe-tasyAzca mahAtimahatyA ityrthH| 'isiparisAe muNiparisAe jai parisAe' tatra pazyantIti RSayaH / avadhyAdijJAnavantaH, munayo-vAcaMyamAH, yatayo-dharmakriyAsu prayatamAnAH, 'aNegasayavaMdAe' anekazatapramANAni vRndAni yasyA JainEducation.in For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sA tathA 'annegsyvndprivaaraae| anekazatapramANAni yAni vRndAni tAni vRndAni parivAro yasya sA tathA, tasyAH dharma | parikathayatIti sambandhaH,kimbhUto bhagavAn ?-'ohabale aibbale mahabbale' oghabala:-avyavacchinnabalaH atibala:-atikrAntAzeSa-10 puruSAmaratiryagbalaH, mahAbala:-amitabalaH, etadeva prapazyate-'aparimiyabalaviriyateyamAhapparkatijuce' aparimitAni gAnibalAdIni tairyukto yaH sa tathA, tatra balaM-zArIraH prANaH vIrya-jIvaprabhavaH tejo-dItiH mAhAtmyaM mahAnubhAvatA kAntiH-kAmyatA |'sArayanavamehathaNiyamahuranigghosadundubhisare zaratkAlaprabhavAbhinavameghazabdavanmadhuro nirghoSo yasya dundubheriva ca svaro yasya sa tathA, 'urevitthaDAe' urasi vistRtayA uraso vistIrNatvAt sarasvatyeti sambandhaH, 'kaNThe paTTiyAe' galavivarasya vartulatvAt , 'sire saGkinlAe' mUrdhani saGkIrNayA, AyAmasya mUrdhA skhalitatvAt , 'agaralAe' vyaktavarNayetyarthaH, 'amammaNAe' anavakhazyamAnayetyarthaH, 'savvakkharasannivAiyAe' sarvAkSarasaMyogavatyA 'puNNarattAe' paripUrNamadhurayA 'savvabhAsANugAmiNIe' sarassaIe-bhaNityA / 'joyaNanIhAriNA sareNaM yojanAtikAmiNA zabdena, 'addhamAgahAe bhAsAe bhAsai arahA dhamma parikahei,' ardhamAgadhI bhASA yasyAM 'rasolazI mAgadhyA mityAdikaM mAgadhabhASAlakSaNaM paripUrNa nAsti, bhASate sAmAnyena bhaNati, kiMvidho bhagavAn?-arhanpUjito pUjocitaH, arahasyo vA sarvajJatvAt , ke ? 'dharma' zraddheyajJeyAnuSTheyavastuzraddhAnajJAnAnuSThAnarUpaM / tathA parikathayati azeSavizeSakathaneneti / tathA 'tesi savvesiM AriyamaNAriyANaM agilAe dhammamAikkhai' na kevalaM RSiparSadAdInAM, ye vandanAdyarthamAgatAsteSAM ca sarveSAmAryANAm-AryadezotpannAnAmanAryANAM-mlecchAnAmaglAnyA-akhedeneti // 'sAvi ya NaM addhamAmahA bhAsA tesiM AriyamaNAriyANaM appaNo bhAsAe pariNAmeNa pariNamai svabhASApariNAmenetyarthaH,dharmakathAmeva darzayati-'atthi loe Atyi aloe For Personal & Private Use Only di Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAoM kAmadevAdhyayanam // 28 // evaM jIvA ajIvA bandhe mokkhe puNNe pAve Asave saMvare veyaNA nijjarA' eteSAmastitvadarzanena zUnyajJAnanirAtmAdvaitaikAntakSaNika- nityavAdinAstikAdikudarzananirAkaraNAt pariNAmivastumatipAdanena sakalaihikAmuSmikakriyANAmanavadyatvamAveditaM, tathA 'Atthi arahantA cakkavaTTI baladevA vAsudevA naragA neraiyA tirikkhajoNiyA tirikkhajoNiNIo mAyA piyA risao devA devaloyA siddhI siddhA pariNivvANe pariNivvuyA' siddhiH kRtakRtyatA parinirvANaM-sakalakarmakRtavikAravirahAdatisvAsthyaM evaM siddhaparinitAnAmapi vizeSo'vaseyaH, tathA-atthi pANAivAe musAvAe adiNNAdANe mehuNe pariggahe, atthi kohemANe mAyA lobhe peje dose | kalahe abbhakkhANe pesunne arairaI paraparivAe mAyAmose micchAdasaNasalle, Atthi pANAivAyaveramaNe jAva kohavivege jAva micchAdasaNasallavivege, kiMbahunA ? savvaM atthibhAvaM atyitti vayai, savvaM natthibhAvaM natthiti vayai, suciNNA kammA suciNNaphalA bhavanti' sucaritAH-kriyAdAnAdikAH sucIrNaphalA:-puNyaphalA bhavantItyarthaH, 'duciNNA kammA ducciNNaphalA bhavanti, 'phusai puNNapAve banAtyAtmA zubhAzubhakarmaNI, na punaH sAGyamateneva na badhyate, 'paJcAyanti jIvA' pratyAjAyante utpadyante ityarthaH, 'saphale kallANapAvae' iSTAniSTaphalaM zubhAzubhaM karmetyarthaH, 'dhammamAikkhai' anantaroktaM jJeyazraddheyajJAnazraddhAnarUpamAcaSTe ityarthaH, tathA 'iNameva nimganthe pAvayaNe sacce' idameva-pratyakSa nainyaM pravacana-jinazAsanaM satyaM-sadbhUtaM kaSAdizuddhatvAtsuvarNavat 'aNuttare avidyamAnapradhAnataraM 'kevalie ' advitIyaM 'saMsuddha' nirdoSa * paDipuNNe ' sadguNabhRtaM / meyAue / naiyAyikaM nyAyaniSThaM 'sallagattaNe' mAyAdizalyakarttanaM 'siddhimagge' hitaprAptipathaH 'muttimagge' ahitavicyuterupAyaH 'nijANamagge' siddhikSetrAvAptipathaH 'parinivvANamamge' karmAbhAvaprabhavasukhopAyaH, 'sabadukkhappahINamagge / sakaladuHkhakSayopAyaH, // 28 // dalei Educatio n al For Personal & Private Use Only anelibrary.org Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ PLOMLOCO-O idameva pravacanaM phalataH prarUpayati-'ityaM ThiyA jIvA sijhaMti niSThitArthatayA bujjhanti kevalitayA muccanti-karmabhiH pariNivAyantisvathIbhavanti, kimuktaM bhavati ?-savvadukkhANamantaM karenti, egaccA puNa ege bhayantAro, ekAryA-advitIyapUjyAH saMyamAnuSThAne vA asadRzI arcA-zarIraM yeSAM te ekArcAH, te punareke kecana ye na sidhyanti te bhaktAro-nigranthapravacanasevakA bhadantA vA-bhaTTArakA bhayatrAtAro vA, 'puvvakammAvaseseNaM annataresu devalogesu devatvAe uvavattAro bhavanti mahiDDiesu mahajjuiesu mahAjasesu mahAbalesu mahANubhAvesu mahAsukkhesu daraGgaesu ciraviiesu, te NaM tattha devA bhavanti mahiDDiyA jAva cirahiiyA hAravirAiyavacchA kaDagatuDiyathambhiyabhuyA aGgandakuNDalamaDhagaNDatalakaNNapIDhadhArA vicittahatthAbharaNA vicittamAlAmaulImauDA-vidIptAni vicitrANi vA 'maulI'tti mukuTavizeSaH kallANapavaravatthaparihiyA kallANagapavaramallANulevaNadharA bhAsuravondI palambavaNamAlAdharA divveNaM vaNNeNaM divveNaM gandheNaM divveNaM phAseNaM divveNaM saGghayaNeNaM divveNaM saMThANeNaM divvAe iDDIe divvAe juIe divvAe pabhAe , divAe chAyAe divvAe accIe divveNaM teeNaM divAe lesAe dasa disAo ujjoemANA pabhAsemANA gaikallANA ThiikallANA AgamesibhaddA pAsAIyA darasaNijjA abhirUvA paDirUvA, tamAikkhaI' yadetat dharmaphalaM tadAkhyAti, tathA 'evaM khalu cAhiM ThANehiM jIvA neraiyattAe kamma pakarenti, 'eva'miti vakSyamANaprakAreNeti, neraiyattAe kamma pakarettA neraiesu uvavajjanti, taMjahA-mahAraMmbhayAe mahApariggahayAe pazcendiyavaheNaM kuNimAhAreNaM' 'kuNima' ti mAMsaM, evaM ca eeNaM abhilAveNaM tirikkhajoNiesu mAillayAe aliyavayaNeNaM ukkaJcaNayAe vaJcaNayAe. tatra mAyA-vacanabuddhiH utkaJcanaM-mugdhavaJcanapravRttasya samIpavartividagdhacitta kSaNamavyApAratayA avasthAnaM, vaJcanaM-pratAraNaM / maNUsesu pagaibhaddayAe pagaiviNIyayAe sANukosayAe amacchariyAe, prakRtibhadra Jain Education For Personal & Private Use Only jainelibrary.org Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapAsakadazAGge dhyayanam // 29 katA-svabhAvata evAparopatApitA, anukrozo-dayA // devesu sarAgasaMjamaNaM saMjamAsaMjameNaM akAmanijarAe bAlatavokammeNaM, tamAikkhai // yadevamuktarUpaM nArakatvAdinivandhanaM tadAkhyAtItyarthaH // tthaa|| jaiha narayA gammantI je narayA jA ya veyaNA narae | sArIra- mANasAiM dukkhAi tirikkhajoNIe // 1 // mANussaM ca aNicaM vAhijarAmaraNaveyaNApauraM / deve ya devaloe devehiM devasokkhAiM // 2 // devAMzca devalokAn deveSu devasaukhyAnyAkhyAtIti // naragaM tirikkhajoNiM mANusabhAvaM ca devalogaM ca / siddhiM ca siddhivasahiM chajjIvaNiyaM parikahei // 3 // jaha jIvA bajjhantI muccantI jaha ya saGkilissanti / jaha dukkhANaM antaM karenti keI apaDibaddhA // 4 // | aTTA aTTiyacittA jaha jIvA dukkhasAgaramuventi / jaha veraggamuvagayA kammasamuggaM vihADenti // 5||aartaaH-shriirto duHkhitAH ArtitacittAH-zokAdipIDitAH, ArtAdvA dhyAnavizeSAdArttitacittA iti / jaha rAgeNa kaDANaM kammANaM pAvao phalavivAgo / jaha ya parihINakammA siddhA siddhAlayamuventi // 6 // athAnuSTheyAnuSThAnalakSaNaM dharmamAha-'tameva dhamma duvihamAikkhiyaM yena dharmeNa |siddhAH siddhAlayamupayAnti sa eva dharmo dvividha AkhyAta ityarthaH, jahA AgAradhammaM ca aNagAradhammaM ca, aNagAradhammo iha khalu // 29 // 1 yathA narakA gamyante ye narakA yAzca vedanAH narakee / zArIramAnasAni duHkhAni tiryagyonau // 1 // mAnuSyaM cAnityaM vyAdhijarAmaraNavedanApracuraM devAMzca devalokAn deveSu devasaukhyAni // 2 // narakaM tiryagyoni mAnuSyaM ca devalokaM ca / siddhiM ca sivasati SaDjIvanikAyAn parikathayati // 3 // yathA jIvA badhyante mucyante yathA ca saMklizyante / yathA duHkhAnAmantaM kurvanti ke'pyprtibddhaaH||4|| ArtA artitacittA yathA jIvA duHkhasAgaramupayanti / yathA ca vairAgyamupagatAH karmasamudraM vighATayAnti // 5 // yathA rAgeNa kRtAnAM karmaNAM prApnoti phalavipAkaH pApakaH / yathA ca parikSINakarmANaH siddhAH siddhAlayamupayAnti // 6 // For Personal & Private Use Only ane brary.org Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na savvao sarvAn dhanadhAnyAdiprakArAnAzritya 'savattAe' sarvAtmanA, sarvairAtmapariNAmairityarthaH, agArAo aNagAriyaM pavvaiyassa savvAo pANAivAyAo veramaNaM, evaM musAvAyAo adiNNAdANamehuNapariggaharAIbhoyaNAo veramaNaM, ayamAuso ! aNagArasAmAie dhamme paNNatte, eyassa dhammassa sikkhAe uvadie nigganthe vA nigganthI vA viharamANe ANAe ArAhae bhavai / agAradhamma davAlasavihaM Aikkhai. taMjahA-pazcAnvayAI tiNi guNavvayAI cattAri sikkhAvayAI, pazca aNubbayAI taMjahA-thalAo pANAi-120 vAyAo veramaNaM evaM musAvAyAo adiNNAdANAo sadArasantose icchAparimANe, tiNNi guNavvayAI taMjahA-aNavAdaNDaveramaNaM di sivvayaM uvabhogaparibhogaparimANaM, cattAri sikkhAvayAI taMjahA-sAmAiyaM desAvagAsiyaM posahovavAso atihisaMvibhAgo, apacchi - dmamAraNantiyasaMlehaNAjhUsaNAArAhaNA, ayamAuso ! AgArasAmAie dhamme paNNatte, eyassa dhammassa sikkhAe uvadvie samaNo vAsae samaNovAsiyA vA viharamANe ANAe ArAhae bhavai / / tae NaM sA mahaimahAliyA maNasaparisA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhammaM socA nisamma haTTatuTTha jAva hiyayA uTThAe uThei 2 tA samagaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei 2 tA vandai namasai 2 tA atthegaiyA muNDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiyA, atthegaiyA pazcANubbaiyaM sattasi khAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivannA, avasesA NaM parisA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA namaMsittA evaM vayAsI-suyakkhAe NaM bhante! nigganthe pAvayaNe, evaM supaNNatte bhedataH, subhAsie vacanavyaktitaH, suviNIe suSTha ziSyeSu viniyojanAta , subhAvie-tattvabhaNanAt , aNuttare bhante! nigganthe pAvayaNe, dhamma NaM AikkhamANA uvasamaM Aikkhaha, krodhAdinigrahamityarthaH, uvasamaM AikkhamANA vivegaM Aikkhaha, bAhyagranthatyAgamityarthaH, vivegaM AikkhamANA veramaNaM Aikkhaha, manonivRttimityarthaH, veramaNaM AikkhamANA Jain Education lmonal For Personal & Private Use Only 1 . ainelibrary.org Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka ||26 akaraNaM pAvANaM kammANaM Aikkhaha, dharmamupazamAdisvarUpaM brUthati hRdayaM, natyi NaM aNNe koi samaNe vA mAhaNe vA je 2 kAmadevAdazAGge erisaM dhammamAikkhittae, prabhuriti zeSaH, kimaGga puNa etto uttarataraM ?, evaM vadittA jAmeva disaM pAubbhUyA tAmeva disaM | dhyayanam paMDigayatti // (sU. 24) // 30 // | kAmadevAi ! samaNe bhagavaM mahAvIre kAmadevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-se nUNaM kAmadevA ! tumbhaM puvvarattAvara kAlasamayaMsi ege deve antie pAunbhUe, tae NaM se deve egaM mahaM divvaM pisAyarUvaM viubvai 2 tA Asurutte 4 egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya tumaM evaM vayAsI-haM bho kAmadevA ! jAva jIviyAo vavarovijjasi, taM tuma teNaM deveNaM evaMvutte samANe abhIe jAva viharasi evaM vaNNagarahiyA tiNNivi uvasaggA taheva paDiuccAreyavvA jApa devo paDigao, se nUNaM kAmadevA aDhe samaDhe?, hantA, atthi, ajjo i samaNe bhagavaM mahAvIre bahave samaNe nigganthe ya nigganthIo ya AmantettA evaM vayAsI-jai tAva ajjo! samaNovAsagA gihiNo gihamajjhAvasantA divamANasati-12 rikkhajoNie uvasagge sammaM sahanti jAva ahiyAsenti, sakkA puNNAI ajjo ! samaNehiM nigganthehiM duvAlasaGa gaNipiDagaM ahijjamANehiM divvamANumatirikkhajoNie samma sahittae jAva AhiyAsittae, tao te bahave samaNA nigganthA ya nigganthIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahatti eyamaTuM viNaeNaM paDisuNanti / tae NaM se kAmadeve / samaNovAsae haTa jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM pasiNAI pucchai aTThamAdiyai, samaNaM magavaM mahAvIraM tikkhutto vandai / Jain Educati o nal For Personal &Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namasai 2 nA jAmeva disi pAubbhUe tAmeva disi pddige| tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi campAo paDiNikkhamai 2 tA bahiyA jaNavayavihAraM viharai ( sU. 25) | 'aDhe samaDhe tti astyeSo'rtha ityarthaH, athavA arthaH-payoditaM vastu samarthaH-saGgataH , hantA iti komalAmantraNavacanaM, 'ajjo' tti AryA ityevamAmantryaivamavAdIditi, 'sahanti'tti yAvatkaraNAdidaM dRzyaM-khamanti titikkhanti, ekArthAzcaite, vizeSavyAkhyAnamapyeSAmasti tadanyato'vaseyamiti // (sU. 25) tae NaM se kAmadeve samaNovAsae paDhama uvAsagapaDimaM uvasampajittANaM viharai, tae NaM se kAmadeva samaNovAsae bahUhiM jAva bhAvettA vIsaM vAsAiM samaNovAsagapariyAgaM pAuNittA ekkArasa uvAsagapaDimAo sammaM kAraNaM / phAsenA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhasittA sarTi bhattAI aNasaNAe chedetA AloiyapaDikkante samAhipatte kAla-| mAse kAlaM kiccA sohamme kappe sohammavaDiMsaMyassa mahAvimANassa uttarapuracchimeNaM aruNAbhe vimANe devattAe uvavanne, tattha NaM atthegaiyANaM devANaM cattAri paliovamAI ThiI paNNatA kAmadevassa'vi devassa catvAri paliovamAI ThiI paNNatA / se gaM bhante ! kAmadeve tAo devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNantaraM cayaM / caittA kahiM gamihii kahiM uvavajihii ?, goyamA ! mahAvidehe vAse sinjhihii / nikkhevo ( sU. 26) Jain Education. c lonal For Personal & Private Use Only Paw.jainelibrary.org Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAoM 3culanIpitradhya0 // 31 // sattamassa assa uvAsagadasANaM bIyaM ajjhayaNaM samattaM // 'nikkhevaotti nigamanavAkyaM vAcyaM, taccedaM evaM khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampatteNaM doccassa ajjhayaNassa ayamadve |paNNattetti bemi // (sU. 26) // iti upAsakadazAnAM dvitIyAdhyayanavivaraNaM samAptam // atha tRtIyamadhyayanam // ukkhevo taiyassa ajjhayaNassa-evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM vANArasI nAmaM nayarI, kATThae | zAcehae jiyasatta raayaa| tattha NaM vANArasIe nagarIe calaNIpiyA nAma gAhAvaI parivasaha aDejAva a apArabhUe, MsAmA bhAriyA, aTTha hiraNNakoDIo nihANapauttAo aTTha vupiuttAo aTTha pavittharapauttAo aTTha vayA dasagA- In.. sAhassieNaM vaeNaM jahA ANando rAIsara jAva sabvakajjavaTTAvae yAvi hotthA, sAmI samosaDhe, parisA niggayA, culaNIpiyAvi jahA ANando tahA niggao, taheva gihidhammaM paDivajai, goyamapucchA taheva sesaM jahA kAmadevassa jAvI For Personal &Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsahasAlAe posahie vambhacArI samaNassa bhagavao mahAvIrassa antiyaM dhammapaNNattiM uvasampajittA NaM viharai (sU. 27) | atha tRtIyaM vyAkhyAyate, tacca sugamameva, navaraM 'ukkhevo' tti upakSepaH-upodghAtaH tRtIyAdhyayanasya vAcyaH, sa cAyamjai NaM bhante ! samaNeNaM bhagavayA jAva sampatteNaM uvAsagadasANaM doccassa ajjhayaNassa ayamadre paNNatte taccassa NaM bhante ! ajjhayaNassa ke aTTe paNNate ? iti, kaNThacazcAyam // tathA kacitkoSThakaM caityamadhItaM kacinmahAkAmavanamiti, zyAmA nAma bhAryA (sU. 27) / | tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa punvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antiyaM pAunbhUe tae NaM se / deve ega nIluppala jAva asiM gahAya culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA ! sama NovAsayA jahA kAmadevo jAva na bhajjAsa to te ahaM aja jeTuM puttaM sAo gihAo nINemi 2 sattA tava aggao ghAemi 2 tA tao maMsasolle karemi 2 tA AdANabhariyasi kaDAhayasi adda hemi 2 tA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyazcAmi, jahA NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle ceva / jIviyAo vavarovijasi, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 nA doccapi tacaMpi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! taM ceva bhaNai, so jAva viharai, tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNo dain Education International For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 32 // upAsaka- vAsayaM abhIyaM jAva pAsittA Asurute 4 culaNIpiyassa samaNovAsayassa jeTuM puttaM gihAo nINe 2 tA aggao dazAGge ghAei 2 nA tao maMsasollae karei 2 tA AdANabhariyaMsi kaDAiyaMsi ahei 2 cA culaNIpiyassa samaNovAsayarUsa gAyaM maMseNa ya soNiyeNa ya AyaJcai, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae taM ujjalaM jAva ahiyAseda, tae paM se deve culaNI piyeM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsai 2 tA dopi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI - haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA jAva na bhajjasi to te ahaM ajja majjhimaM puttaM sAo gihAo nINemi | 2 ttA tava aggao ghAemi jahA jeTuM puttaM taheva bhaNai taheva karei evaM tacaMpi kaNIyasaM jAva ahiyAsei, tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsa 2 tA cautyapi culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI - " haiM bho culaNIpiyA samaNovAsayA apatthiyapatthayA 4 jai NaM tumaM jAva na bhajjasi tao ahaM ajja jA imA tava mAyA bhaddA satthavAhI devayagurujaNaNI dukkaraM dukkarakAriyA taM te sAo gihAo nINemi 2 tA tava aggao dhAema 2 tA tao maMsasollae karemi 2 tA AdANabhariyaMsi kaDAhayaMsi adahemi 2 tA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyaJcAmi jahA NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle caiva jIviyAo vavarAMvijjasi, tae NaM se culagIpiyA samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve culaNIpiyaM samaNovAsayaM abhIyaM | jAva viharamANaM pAsa 2 tA culaNIpiyaM samaNovAsayaM dopi tacaMpi evaM vayAsI -haM bho culaNIpiyA samaNo 36386 Jain Education tional For Personal & Private Use Only 836388.3059594508383939300 3 culanIpitravya0 mAtRvadhIntopasargaH // 32 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAsayA ! taheva jAva vavarovijAsa, tae NaM tassa culaNIpiyassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccapi taccapi evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 5 aho NaM ime purise aNArie aNAriyabuddhI aNAriyAI pAvAI kammAiM samAyarai, jeNaM mamaM jeTuM puttaM sAo gihAo nINei 2 tA mama aggao ghAei 2 tA jahA kayaM nahA cintei jAva gAyaM Ayazcai, jeNaM mamaM majjhimaM puttaM sAo gihAo jAva soNieNa ya Ayazcai, jeNaM mamaM kaNIyasaM putaM / sAo gihAo taheva jAva Ayazcai, jA'vi ya NaM imA mamaM mAyA bhaddA satthavAhI devayagurujaNaNI dukkaradukkarakAriyA taMpi ya NaM icchai sAo gihAo nINettA mama aggao ghAettae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM giNhittapattikaTu udghAie, se'vi ya AgAse uppaie, teNaM ca khambhe AsAie, mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae, tae NaM sA | bhaddA satthavAhI taM kolAhalasaha soccA nisamma jeNeva culaNIpiyA samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 tA culaNApiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-kiNaM puttA ! tumaM mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae ?, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae / ammayaM bhadaM satthavAhiM evaM vayAsI-evaM khalu ammo! na jANAmi kevi purise Asurute 5 egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya mamaM evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! apatthiyapatthayA 4 jaiNaM tumaM jAva vavarovijAsa, ahaM teNaM puriseNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharAmi, tae NaM se purise mamaM abhIyaM jAva viharamANaM pAsaha 2 tA mamaM docaMpi taccaMpi evaM vayAsI-haM bho culaNIpiyA samaNovAsayA ! taheva jAva gAyaM AyaJcai, tae NaM ahaM tara Jain Education dir For Personal & Private Use Only nebrary.org Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAoM // 33 // ujjalaM jAva ahiyAsemi, evaM taheva uccAreyavvaM sabvaM jAva kaNIyasaM jAva Ayazcai, ahaM taM ujalaM jAva ahiyAse 3culanI |mi, tae NaM se purise mamaM abhIyaM jAva pAsai 2 tA mamaM cautthaMpi evaM vayAsI-haM bho calaNIpiyA samaNovAsayA ! pitradhya0 apatthiyapatthayA jAva na bhajjasi to te anja jA imA mAyA guru jAva vavarovijjAsi, tae NaM ahaM teNaM puriseNaM mAtRvadhA evaM vutte samAMNe abhIe jAva viharAmi, tae NaM se purise doccaMpi tapi mamaM evaM vAsI-haM bho culaNIpiyA samaNo ntopasargaH vAsayA ! ajja jAva vavarovijjasi, tae NaM teNaM puriseNaM doccapi tacaMpi mamaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 5 aho NaM ime purise aNArie jAva samAyarai, jeNaM mamaM jeTuM putaM sAo gihAo taheva jAva kaNIyasaM jAva Ayazcai, tubbhe'vi ya NaM icchai sAo gihAo nINettA mama aggao ghAettae, taM seyaM khala mamaM eyaM purisaM giNhittaettikaTTha udghAie, se'vi ya AgAse uppaie, mae'vi ya khambhe AsAie mahayA mahayA saddeNaM kolAhale kae, tae NaM sA bhaddA satthavAhI culaNIpiyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-no khalu keI purise tava jAva kaNIyasaM / puttaM sAo gihAo niNei 2 tA tava aggao ghAei, esa NaM kei purise tava uvasaggaM karei, esa NaM tume vidarisaNe / diTe, taM NaM tuma iyANi bhaggavvae bhagganiyame bhaggaposahe viharasi, taM NaM tumaM puttA ! eyassa ThANassa Aloehi jAva 33 // paDivajAhi, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae ammagAe bhadAe sasthavAhIe tahatti eyamaTuM viNaeNaM paDisuNei 2 tA. tassa ThANassa Aloei jAva paDivajjai (sU. 28) dain Education International For Personal & Private Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae paDhamaM uvAsagapaDimaM uvasampajittA NaM viharai, paDhamaM uvAsagapaDimaM ahAsattaM jahA ANando jAva ekkArasavi, tae NaM se culaNIpiyA samaNovAsae teNaM urAleNaM jahA kAmadevo jAva sohamme kappe sohammavaDiMsaMgassa mahAvimANassa uttarapuracchimeNaM aruNappabhe vimANe devattAe uvavanne / cattAri paliovamAiM ThiI paNNattA / mahAvidehe vAse sijjhihii 5 // nikkhevo ( sU. 29) sattamassa aGgassa uvAsagadasANaM taiyaM ajjhayaNaM samattaM // _ 'tao maMsasolle tti trINi mAMsazUlyakAni zUle pacyante iti zUlyAni, trINi mAMsakhaNDAnItyarthaH, 'AdANabhariyaMsi' ti AdANam-AdrahaNaM yadudakatailAdikamanyataradravyapAkAyAmAvuttApyate tadbhate, 'kaDAhaMsitti kaTAhe-lohamayabhAjanavizeSe, AdrahayAmi-utkAthayAmi 'AyaJcAmi tti-AsiJcAmi // 'esa NaM tae vidarisaNe dive ti etacca tvayA vidarzanaM / -virUpAkAraM vibhISikAdi dRSTam-avalokitamiti, 'bhaggabae' tti bhagnavrataH, sthUlapANAtipAtaviraterbhAvato bhagnatvAt , tadvinAzArtha kopenoddhAvanAt sAparAdhasyApi vratAviSayIkRtatvAt , 'bhagnaniyama:' kopodayenottaraguNasya krodhAbhigraharUpasya bhagnatvAt , 'bhagnapoSadhaH' avyApArapauSadhabhaGgatvAt , 'eyassa' tti dvitIyArthatvAt SaSThayAH, etamarthamAlocaya-gurubhyo nivedaya, yAvatkaraNAt paDikamAhi-nivartasva, nindAhi-AtmasAkSikAM kutsAM kuru, garihAhi-gurusAkSikA kutsAM vidhehi, viuTTAhi-vitroTaya tadbhAvAnubandhacchedaM vidhehi, visodehi-aticAramalakSAlanena akaraNayAe abbhudehi-tadakaraNAbhyupagamaM kuru, 'ahArihaM tavokammaM pAyacchittaM For Personal & Private Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- dazAGge paDivajAhi' tti pratItaM, etena ca nizIthAdiSu gRhiNaM prati prAyazcittasyApratipAdanAnna teSAM prAyazcittamastIti ye pratipadyante tanmatamapAstaM, sAdhUddezena gRhiNo'pi prAyazcittasya jIvitavyavahArAnupAtitvAt ( sa. 29) // iti upAsakadazAnAM tRtIyAdhyayanasya vivaraNaM samAptam // 3 culanI 4 surAdevA0 // 34 // atha caturthamadhyayanam // // ukkhevao cautthassa anjhayaNassa, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM sabhaeNaM vANArasI nAmaM nayarI, kor3hae ceie, jiyasattU rAyA, surAdeve gAhAvaI aDDe cha hiraNNakoDIo jAva cha kyA dasagosAhassieNaM vaeNaM,dhannA bhAriyA, sAmI samosaDhe, jahA ANando taheva paDivajai gihidhammaM, jahA kAmadevo jAva samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattiM uvasampajittA NaM viharai (sU. 30) / atha caturthamArabhyate, tadapi sugamaM navaraM caityaM koSThakaM, pustakAntare kAmamahAvanaM, dhanyA ca bhAryA ( su. 30) tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsayassa puvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve antiyaM pAubbhavitthA se deve egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya surAdevaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho surAdevA samaNovAsayA ! apasthiyapa // 34 // Jain Education Interna For Personal & Private Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tthiyA 4 jai NaM tumaM sIlAI jAva na bhaJjasi to te jeTTaM puttaM sAo gihAo nINemi 2 tA tava aggao ghAe| mi 2 ttA paJca sollae karemi AdANabhariyAMsa kaDAhayaMsi ahemi 2 tA tava gAyaM maiseNa ya soNieNa ya AyaJcAmi jahA NaM tumaM akAle ceva jIviyAo vavarovijjasi, evaM majjhimayaM, kaNIyasaM, ekkeke paJca sollayA, taheva karei, jahA culaNIpiyassa, navaraM ekkekke paJca sollayA, tae se 'surAdevaM samaNovAsayaM cautthaMpi evaM vayAsI-haM bho surAdevA ! samaNovAsayA apatthiyapatthiyA 4 jAva na pariccayArI to te ajja sarIraMsi jamagasamagameva solasa | rogAyaGke pakkhivAmi, taMjahA - sAse kAse jAva koThe, jahA NaM tumaM aTTaduhaTTa jAva vavarovijjasi, tae NaM se murAdeve samaNovAsae jAva viharai, evaM devo dopi tacApi bhaNai jAva vavarovijjasi, tae NaM tassa surAdevassa samaNovAsayarUsa teNaM deveNaM docaMpi tacaMpi evaM vRttassa samANassa imeyArUve ajjhatthie 4 - aho NaM ime purise aNArie jAva samAyarai, jeNaM mamaM jeTuM puttaM jAva kaNIyasaM jAva AyaJcai, je'vi ya ime solasa rogAyaGkA te'vi ya icchai mama sarIragaMsi pakkhivittae, taM seyaM khalu mamaM evaM purisaM gihittaettika udAie, se'vi ya AgAse uppaie, | teNa ya khambhe AsAie mahayA mahayA saMddeNaM kolAhale kae, tae NaM sA dhannA bhAriyA kolAhalaM socA nisamma || jeNeva surAdeve samaNovAsae teNeva uvAgacchai 2 tA evaM vayAsI - kiNNaM devANuppiyA ! tubbhehiM mahayA mahayA sadeNaM kolAhale kae ?, tae NaM se surAdeve samaNovAsae dhanaM bhAriyaM evaM vayAsI evaM khalu devANuppie ! ke'vi purise taheva kahe jahA culaNIpiyA, dhannA'vi paDibhaNai jAva kaNIyasaM, no khalu devANuppiyA ! tubhaM For Personal & Private Use Only 838307838630786038265030. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ surAdevA0 rogataGkama topa0 upAsaka- ke'vi parise sarIraMsi jamagasamagaM solasa rogAyaDU pakkhivai, esa NaM kevi purise tumbhaM uvasaggaM karei, sesaM jahA dazAGge culaNIpiyassa tahA bhaNai, evaM sesaM jahA culaNIpiyassa niravasesaM jAva sohamme kappe aruNakante vimANe uvvnne| // 35 // cittAri paliovamAI ThiI, mahAvidehe vAse sinjhihii 5, nikkhevo // ( sU. 31) / sattamassa aGgAssa uvAsagadasANaM cautthaM ajjhayaNaM samanaM // 'jamagasamagaM' ti yaugapadyenetyarthaH, 'sAse' ityAdau yAvatkaraNAdidaM dRzya-sAse 1 kAse 2 jare 3 dAhe 4, kucchisale 5 bhagandare 6 / arisA 7 ajIrae 8 diTThI 9 muddhasUle 10 akArae 11 // 1 / / acchiveyaNA 12 kaNNaveyaNA 13 ra kaNDU 14 udare 15 koDhe 16 // akArakaH-arocakaH ||(suu. 31) // iti caturthAdhyayanavivaraNaM samAptam // ||35 // in due an inter nal For Personal & Private Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha paJcamamadhyayanam // evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM AlabhiyA nAmaM nayarI, saGkavaNe ujjANe jiyasattU rAyA, cullasayae gAhAvaI aDDe jAva cha hiraNNakoDIo jAva cha kyA dasagosAhassieNaM vaeNaM bahulA bhAriyA sAmI samosaDhe, jahA ANando tahA gihidhammaM paDivajjai, sesaM jahA kAmadevo jAva dhammapaNNattiM uvasampajjittANaM vihri|| tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsayassa puvvarattAvarattakAlasamayasi ege deve antiyaM jAva asiM gahAya evaM vayAsI-haM bho cullasayagA samaNovAsayA !jAva na bhaJjasi to te ajja jeTuM puttaM sAo gihAo nINemi evaM jahA culaNIpiyaM, navaraM ekkakke satta maMsasollayA jAva kaNIyasaM jAva AyazcAmi, tae NaM se cullasayae samaNovAsae / jAva viharai, tae NaM se deve cullasayagaM samaNovAsayaM cautthaMpi evaM vayAsI-haM bho cullasayagA! samaNovAsayA jAva na bhAsi to te ajja jAo imAo cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo cha buDipauttAo cha pavittharapauttAo tAo sAo gihAo nINemi 2 tA AlabhiyAe nayarIe siGghADaga jAva pahesu savao samantA viSpairAmi, jahA / NaM tumaM aTTaduhaTTavasaTTe akAle ceva jIviyAo vavarovijjAsa, tae NaM se cullasayae samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte / For Personal & Private Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge 5 kSulazatakA. RddhinAzAntoSa // 36 samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se deve cullasayagaM samaNovAsayaM abhIyaM jAva pAsittA doccaMpi taccapi tava bhaNai jAva vavarovijjasi, tae NaM tassa cullasayagassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM doccapi taccaMpi evaM vuttasma samANassa ayameyAruve ajjhAtthie 4-aho NaM ime purise aNArie jahA culaNIpiyA tahA cintei jAva kaNIyasaM jAva Ayazcai, jAo'vi ya NaM imAo mamaM cha hiraNNakoDIo cha nihANapauttAochabuDipauttAo cha pavittharapauttAo tAo'vi ya NaM icchai mamaM sAo gihAo nINettA AlabhIyAe nayarIe siGghADaga jAba vippairittae, taMseyaM khalu mamaM eyaM purisaM giNhittaettikaddu udghAie jahA surAdevo taheva bhAriyA pucchai taheva kahei 5 ( sU. 33) | sesaM jahA culaNIpiyassa jAva sohamme kappe aruNAsiTe vimANe uvavanne , cattAri paliovamAiM ThiI / sesaM taheva jAva mahAvidehe vAse sinjhihii 5 // nikkhavo // ( sU. 34 ) ii sattamassa assa uvAsagadasANaM paJcamaM ajjhayaNaM samattaM paJcamaM kaNThayam // (sU. 32-33-34 ) // 36 // For Personal & Private Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha SaSThamadhyayanam // ||chtttthss ukkhevao-evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM kampillapure nayare sahasambavaNe ujjANe jiyasattU rAyauM kuNDakolie gAhAvaI pUsA bhAriyA cha hiraNNakoDIo nihANapauttAo cha vuDvipauttAo cha pavittharapauttAo cha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM / sAmI samosaDhe, jahA kAmadevo tahA sAvayadhamma / pddivjji| maccaiva vattavvayA jAva paDilAbhemANe viharai ( sU. 35) tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae annayA kayAi pujvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA jeNeva puDhavisilApaTTae teNeva uvAgacchai 2 tA nAmamuddagaM ca uttarijjagaM ca puDhavisilApaTTae Thavei 2 tA samaNassa hai| bhagavao mahAvIralsa antiyaM dhammapaNNattiM uvasampajjittA NaM viharai, tae NaM tassa kuNDakoliyassa samaNovAsayassa ege deve antiyaM pAubhavisthA tae NaM se deve nAmamudaM ca uttarijjaM ca puDhavisilApaTTayAo geNhai 2 tA sakhiDmiNiM / antalikkhapaDivanne kuNDakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bhI kuNDakoliyA! samaNovAsayA sundarINaMdevANuppiyA gosAlassa machaliputtassa dhammapaNNattI-nasthi uTThANe i vA kamme i vA bale i vA vIrie i vA purisakkAraparakkame / i vA niyayA savvabhAvA, maGgulI NaM samaNarasa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattI asthi uTThANe i vA jAva parakkame / |i vA aNiyayA savabhAvA, tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae taM devaM evaM vayAsI-jai NaM devA ! sundarI gosAlassa For Personal & Private Use Only S anelibrary.org Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge maGkhaliputtassa dhammapagNattI nasthi uTThANe i vA jAva niyayA sababhAvA, bhaGgulI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassakaNDakodhammapaNNattI asthi uTThANe i vA jAva aNiyayA savabhAvA, tume NaM devA ! imA eyAruvA divyA deviDI divyA kAya devajuI dibbe devANubhAve kiNA laddhe kiNA patte kiNA abhisamannAgae kiM uThANeNaM jAva purisakkAraparakkameNaM devena vAdaH udAhu aNuTThANeNaM akammeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM ?, tae NaM se deve kuNDakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-1 evaM khalu, devANuppiyA ! mae imeyArUvA divyA deviDI 3 aNuTThANeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM laddhA pattA abhisamanAgayA tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae taM devaM evaM vayAsI-jai NaM devA ! tume imA eyArUvA didhA deviDDI 3 aNadANeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA, jesi NaM jIvANaM nAsthi udANe i vA pate kiMna devA?, aha NaM devA ! tume imA eyAruvA divyA deviDI 3 udANeNaM jAva parakkameNaM laddhA pattA abhisamannAgayA to jaM vadAsa-sundarI NaM gosAlassa maGaliputtassa dhammapaNNattI-natthi udANe i vA jAva niyayA sababhAvA, maGgulI NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattI-asthi uTThANe i vA jAva aNiyayA sababhAvA, taM te micchA // tae NaM se deve kuNDakolieNaM samaNovAsaeNaM evaM vutte samANe saGkie jAva kalusasamAvanne no saMcAei kuNDakoliyasta | samaNovAsayassa kiMci pAmokkhamAikkhittae. nAmamuddayaM ca uttarijjayaM ca puDhavisilApaTTae ThaveDa 2 cA jAmeva diseM pAubhae tAmeva disiM pddige| teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDe, tae NaM se kuNDakolie samaNovAsara imIse // 37 // kahAe laddhaDhe haTTa jahA kAmadevo tahA niggacchai jAva pajjuvAsai dhammakahA (sU. 36 ) dain Education a l For Personal & Private Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . atha SaSThe kimapi likhyate-'dhammapaNNatti'tti zrutadharmaprarUpaNA darzana-mataM siddhAnta ityarthaH, utthAna-upaviSTaH san | yadUbhivati karma-gamanAdikaM balaM-zArIraM vIrya-jIvaprabhavaM puruSakAraH-puruSatvAbhimAnaH parAkramaH sa eva sampAdita-13 svaprayojanaH, 'iti'upadarzane 'vA' vikalpe, nAstyetadutthAnAdi jIvAnAM, etasya puruSArthAprasAdhakatvAt , tadasAdhakatvaM ca puruSakArasadbhAve'pi puruSArthasiddhayanupalambhAt, evaM ca niyatAH sarvabhAvAH-yairyathA bhavitavyaM te tathaiva bhavanti, na puruSakArabalAdanyathA kartu zakyante iti, Aha ca-"prAptavyo niyatibalAzrayeNa yo'rthaH, so'vazyaM bhavati nRNAM zubho'zubho vA / bhUtAnAM mahati kRte'pi hi prayatne, nAbhAvyaM bhavatina bhAvino'sti naashH||1||" tathA "na hi bhavati yanna bhAvyaM bhavati ca bhAvyaM vinA'pi yatnena / karatalagatamapi nazyati | yasya tu bhavitavyatA naasti||2||" iti 'maGgulI'tti asundarA dharmaprajJaptiH zrutadharmaprarUpaNA, phisvarUpA'sAvityAha-astItyAdi,ani| yatAH sarve bhAvAH-utthAnAderbhavanti tadabhAvAnna bhavantItikRtvetyevaMsvarUpA, tato'sau kuNDakolikaH taM devamevamavAdIta-yadi gozAlakasya sundaro dharmo nAsti karmAdItyato niyatAH sarvabhAvA ityevaMrUpo maGgalazca mahAbIradharmaH asti karmAdItyaniyatAH sarva bhAvA ityevaMsvarUpaH, tanmatamanUdya kuNDakolikastanmatadUSaNAya vikalpadvayaM kurvannAha- tume NamityAdi, pUrvavAkye | yadIti padopAdAnAdetasya vAkyasyAdau tadeti padaM draSTavyaM iti, tvayA'yaM divyo devAdiguNaH kena hetunA labdhaH? kimutthAnAdinA 'udAhu' tti Ahozcit anutthAnAdinA ?, tapobrahmacaryAdInAmakaraNeneti bhAvaH, yadyutthAnAdarabhAveneti pakSo gozAlakamatAzritatvAd bhavataH tadA yeSAM jIvAnAM nAstyutthAnAdi-tapazcaraNakaraNamityarthaH 'te' iti jIvAH kiM na devAH 1, pRcchataH ayamabhiprAyaHyathA tvaM puruSakAraM vinA devaH saMvRttaH svakIyAbhyupagamataH evaM sarvajIvA ye utthAnAdivarjitAste devAH prAmuvanti, na caitadeva For Personal & Private Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 38 // miSTamityutthAnAdyapalApapakSe dUSaNaM, atha tvayeyaM RddhirutthAnAdinA labdhA tato yadvadAsa-sundarA gozAlakaprajJaptirasundarA mahAvIraprajJaptiH iti tatte taba mithyAvacanaM bhavati, tasya vyabhicArAditi // tato'sau devastenaivamuktaH san ' zaGkitaH ' saMzayavAn kuNDakAjAtaH kiM gozAlakamataM satyamuta mahAvIramataM?, mahAvIramatasya yuktito'nena pratiSThitatvAd, evaMvidhavikalpavAn saMvRtta ityarthaH, likA.. kAGkito-mahAvIramatamapi sAdhvetad yuktayupetatvAditi vikalpavAn saMvRtta ityarthaH, yAvatkaraNAdbhedamApanno-matibhedamupAgato, gozA mahAvIrakalakamatameva sAdhviti nizcayAdapoDhatvAt , tathA kaluSasamApannaH-prAktananizcayaviparyayalakSaNaM, gozAlakamatAnusAriNAM matena mithyAtvaM prApta ityarthaH, athavA kaluSabhAvaM jito'hamaneneti khedarUpamApanna iti, 'no saMcAei' tti na zaknoti 'pAmokkhaM ti pratimA pramAkSam-uttaramAkhyAtuM-bhaNitamiti // (sU. 36 ) na kuNDakoliyA i samaNe bhagavaM mahAvIre kuNDakoliyaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-se naNaM kuNDakoliyA ! kallaM tumbha pujvAvaraNhakAlasamayaMsi asogavaNiyAe ege deve antiyaM pAunbhavisthA, tae NaM se deve nAmamudaM ca taheva jAva pddige| se nUNaM kuNDakoliyA aDhe samaDhe ?, hantA asthi, taM dhanne siNaM tuma kuNDakoliyA jahA kAmadevo ajoDa samaNe bhagavaM mahAvIre samaNe nigganthe ya nigganthIo ya AmantittA evaM vayAsI-jai tAva ajjo gihiNo gihimajjhAvasantA NaM annausthie advehi ya heUhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya nippaTThapasiNavAgaraNe karenti, sakkA puNAI ajjo samaNehiM nigganthehi~ duvAlasaGgaM gaNipiDagaM ahijjamANehiM annautthiyA aDehi ya jAva nipptttthpsi-5||38|| Jain Ede 121 For Personal & Private Use Only Alainelibrary.org Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ NavAgaraNA karittae, tae NaM samaNA nigganthA ya nigganthIo ya samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahAtta eyamaTuM viNaeNaM / paDisuNenti, tae NaM se kuNDakolie samaNovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 tA pasiNAI pucchai 2 tA / / aTThamAdiyai 2 tA jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disaM paDiyae, sAmI bahiyA jaNavayavihAraM viharai (sU. 37) | tae NaM tassa kuNDakoliyassa samaNovAsayassa bahUhiM sIla jAva bhAvemANassa codassa saMvaccharAiM vikkntaaii| paNNarasamasa saMvaccharassa antarA vaTTamANassa annayA kayAi jahA kAmadevo tahA jeTTaputtaM ThavettA tahA posahasAlAe jAva dhammapaNNattiM uvasampajjittA NaM viharai, evaM ekkArasa uvAsagapaDimAo taheva jAva sohamme kappe aruNajjhae vimANe jAva antaM kAhii // nikkhevo|| (sU. 38) sattamassa assa uvAsagadasANaM cha; ajjhayaNaM samataM // 'gihamajjhAvasantA NaM' ti gRha-adhyAvasanto, Namiti vAkyAlaGkAre anyayUthikAn ' arthaiH jIvAdibhiH mUtrAbhi hetubhizca-anvayavyatirekalakSaNaiH praznaizca parapraznanIyapadArthaiH kAraNaiH-upapattimAtrarUpaiH vyAkaraNaizca-pareNa paznitasyottaradAnarUpaH, 'nippanupasiNavAgaraNe' tti nirastAni spaSTAni-vyaktAni praznavyAkaraNAni yeSAM te niHspaSTapraznavyAkaraNAH, prAkRtatvAdvA nippiSTapraznavyAkaraNAstAn kurvanti, 'sakkA puNa' tti zakyA eva, he AryAH ! zramaNairanyayUthikA niHspaSTapraznavyAkaraNAH kartum (mU. 37-38) // iti SaSThaM vivaraNataH samAptam // Jain Education international For Personal & Private Use Only ainelibrary.org Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsaka dazAGge // 39 // Jain Education // atha saptamamadhyayanam // sattamassa ukkhevo // polAsapure nAmaM nayare, sahassambavaNe ujjANe, jiyasattU rAyA // tattha NaM polAsapure nayare saddAlaputte nAmaM kumbhakAre AjIviovAsae parivasai, AjIviyasamayaMsi laTThe gahiyaTThe pucchiyaTThe viNicchiyaTThe abhigaTTe aTThimiMjapemANurAgarate ya ayamAuso ! AjIviyasamae aTThe ayaM paramaTThe sese aNaTTheti | AjIviyasamaeNaM appANaM bhAvemANe viharai, tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa ekkA hiraNNakoDI nihANapauttA ekkA vuDDipauttA ekkA pavittharapauttA ekke vae dasagosAhassieNaM vaeNaM, tassa NaM saddAlaputtassa AjI - | viovAsagassa aggimittA nAmaM bhAriyA hotthA, tassa NaM saddAlaputtassa AjIviovAsagassa polAsapurasta nagarassa | bahiyA paJca kumbhakArAvaNasayA hotthA, tattha NaM bahave purisA diNNabhaibhattaveyaNA kallAkAllaM bahave karae ya vArae / ya pihaDae ya ghaDae ya addhaghaDae ya kalasae ya aliJjarae ya jambUlae ya uTThiyAo ya karenti, anne ya se bahave | purisA dinnabhaibhattaveyaNA kallAkAllaM tehiM bahUhiM karaehi ya jAva uTTiyAhi ya rAyamaggaMsi vittiM kappemANA | viharanti ( sU. 39 ). saptamaM sugamameva, navaraM 'AjIviovAsae'tti AjIvikAH - gozAlakaziSyAH teSAmupAsakaH AjIvikopAsakaH, labdhArthaH zravaNato gRhItArtho boghataH pRSTArthaH saMzaye sati vinizcitArtha uttaralAbhe sati, 'diNNabhaibhattavayeNa' tti For Personal & Private Use Only 5030565303002404 7 sakALaputrAdhya0 // 39 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dattaM bhRtibhaktarUpaM-dravyabhojanalakSaNaM vetana-mUlyaM yeSAM te tathA, 'kallAkalliM'ti pratiprabhAtaM bahUn karakAn-vAghaTikAH / vArakAMzca-gaDukAn piTharakAna-sthAlIH ghaTakAn pratItAn arddhaghaTakAMzca-ghaTArddhamAnAn kalazakAn-AkAravizeSavato ghaTakAn aliJjarANi ca-mahadudakabhAjanavizeSAn jambUlakAMzca-lokarUDhyAvaseyAn uSTrikAzca-surAtailAdibhAjanavizeSAn // (sU. 39) tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae annayA kayAi pubvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA teNeva / uvAgacchai 2 tA gosAlassa maGkhaliputtassa antiyaM dhammapaNNattiM uvasampajittA NaM viharai, tae NaM tassa saddAla-|| puttassa AjIviovAsagassa ege deve antiyaM pAubhavitthA, tae NaM se deve antalikkhapaDivanne sakhitiNiyAI / jAva parihie saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-ehii NaM devANuppiyA kallaM ihaM mahAmAhaNe uppannaNANadaMsaNadhare tIyapaDupannamaNAgayajANae arahA jiNe kevalI savvaNU savvadarisI telokkavahiyamahiyapUie sadevamaNuyAsurassa logassa aJcaNije vandaNije sakAraNije saMmANANaje kallANaM maGgalaM devayaM ceiyaM jAva pajjuvAsaNije taccakammasampayAmpautta, taM NaM tumaM vandejAhi jAva pajjuvAsejjAhi, pADihArieNaM pIDhaphalagasijjAsaMthAraeNaM uvanimantejAhi, doccapi / taJcapi evaM vayai 2 tA jAmeva disaM pAubbhUe tAmeva disaM paDigae, tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsagassa teNaM deveNaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve anjhathie 4 samuppanne-evaM khalu mamaM dhammAyarie dhmmovese| dain Educatio n al For Personal &Private Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 40 // gosAle maGkhaliputte se NaM mahAmAhaNe uppannaNANadaMsaNadhare jAva taccakammasampayAsampautte se NaM kalaM iha havvamAga saddAlacchissai, tae NaM taM ahaM vandissAmi jAva pajjuvAsissAmi pADihArieNaM jAva uvanimantissAmiputrAdhya. (sU.40) mahAmAhanA| 'ehiDa' tti eSyati, 'ihaM' ti asminnagare, 'mahAmAhaNe ti mA hanmi-na hanmItyarthaH, AtmanA vA hanananivRttaH paraM / gamanoktiH prati ' mA hana' ityevamAcaSTe yaH sa mAhanaH, sa eva manaHprabhRtikaraNAdibhirAjanma sUkSmAdibhedabhinnajIvahanananivRttatvAt mahAmAhano mahAmAhanaH utpanne-AvaraNakSayeNAvibhUte jJAnadarzane dhArayati yaH sa tathA,ata evAtItapratyutpannAnAgatajJAyakaH, 'araha'tti arhan , mahAprAtihAryarUpapUjArhatvAt, avidyamAnaM vA rahaH-ekAntaH sarvajJatvAdyasya so'rahAH, jino rAgAdijetRtvAt, kevalAni-paripUrNAni zuddhAnyanantAni vA jJAnAdIni yasya santi sa kevalI, atItAdijJAne'pi sarvajJAna prati zaGkA syAdityAhasarvajJaH, sAkAropayogasAmarthyAt , sarvadarzI anAkAropayogasAmarthyAditi, tathA 'telokavahiyamahiyapUie' tti trailokyena--trilokavAsinA janena 'vahiya' tti samagraizvaryAdatizayasandohadarzanasamAkulacetasA harSabharanirbhareNa prabalakutUhalabalAdAnimiSalocanenAvalokitaH 'mahiya' tti sevyatayA vAMchitaH 'pUjitazca' puSpAdibhiryaH sa tathA, etadeva vyanakti-sadevA manujAsurA yasmin sa sadevamanujAsurastasya lokasya-prajAyAH, arcanIyaH puSpAdibhiH vandanIyaH stutibhiH satkaraNIyaH-AdaraNIyaH sanmAnanIyo'bhyutthAnAdipratipattibhiH, kalyANaM maGgalaM daivataM caityamityevaMbuddhayA paryupAsanIya iti, 'taJcakamma' tti tathyAni // 4 // satphalAni avyabhicAritayA yAni karmANi-kriyAstatsampadA-tatsamRddhayA yaH samprayukto-yuktaH sa tathA // 'kalla'mityatra Jain Education anal For Personal & Private Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAvatkaraNAt 'pAuppabhAyAe rayaNIe ityAdirjalante sUrie' ityetadantaH prabhAtavarNako dRzyaH, sa cotkSiptajJAtavadvayAkhyeyaH jA tae NaM kallaM jAva jalante samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosarie, parisA niggayA jAva pajjuvAsai,tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae imIse kahAe laDhe samANe-evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jAva viharai,taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandAmi jAva pajjuvAsAmi, evaM sampehei 2 tA bahAe jAva pAyacchitte suddhappAvesAiM jAvA appamahagyAbharaNAlADUnyasarIre maNussavaggurAparigae sAo gihAo paDiNikkhamai 2 cA polAsapuraM nayaraM / majjhamajjheNaM niggacchai 2 tA jeNeva sahassambavaNe ujANe jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 ttA tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 nA vandai namasai 2 tA jAva pajjuvAsai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa AjIviovAsagassa tIse ya mahai jAva dhammakahA samattA, saddAlaputtA i samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-se nUNaM saddAlaputtA ! kallaM tumaM puvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavaNiyA | jAva viharasi tae NaM tubhaM ege deve antiyaM pAubhavitthA, tae NaM se deve antalikkhapaDivanne evaM vayAsI-haM bho / saddAlaputtA! taM ceva savvaM jAva pajjuvAsissAmi, se naNaM sahAlapuvA ! aDhe samaDhe ? , haMtA asthi, no khalu sadAlaputtA ! teNaM devaNaM gosAlaM maGkhaliputtaM paNihAya evaM vutte, tae NaM tassa saddAlaputtassa AjIviovAsayassa samaNeNaM Jain Education international For Personal & Private Use Only S a nelibrary.org Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka- dazAGge // 41 // bhagavayA mahAvIreNaM evaM vuttassa samANassa imeyArUve ajjhathie 4-esa NaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe saddAlauppannaNANadaMsaNadhare jAva taccakammasampayAsampautte, taM seyaM khalu mamaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandittA namaMsittA putrAdhya pADihArieNaM pIDhaphalaga jAva uvanimantitnae, evaM sampehei 2 tA uTThAe udvei 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai / zrIvIronamaMsai 2 tA evaM vayAsI-evaM khalu bhante ! mamaM polAsapurassa nayarassa bahiNa paJca kumbhakArAvaNasayA, tattha gaM pAsanA tubbhe pADihAriyaM pIDha jAva saMthArayaM ogiNhittA NaM viharaha, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtassa AjI-A viovAsagassa eyamadaM paDisaNei 2 tA sahAlapattassa AjIviovAsagassa paJcakambhakArAvaNasAsa phA |pADihAriyaM pIThaphalaga jAva saMthArayaM ogiNhittA NaM viharai ( sa. 41) tae NaM se sadAlaputte AjIviovAsae annayA kayAi vAyAhayayaM kolAlabhaNDaM anto sAlAhiMto bahiyA noNei 2 tA AyavaMsi dalayai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-saddAlaputtA! esa NaM kolAlabhaNDe ko ?, tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM evaM vayAsI-esa gaM . bhante ! pucviM maTTiyA AsI, tao pacchA udaeNaM nigijjai 2 tA chAreNa ya kariseNa ya egayao mIsijjai 2 tA / cakke Arohijai, tao bahave karagA ya jAva udviyAo ya kajati, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM aajii-||| 11 // viovAsayaM evaM vayAsI-saddAlaputtA esa NaM kolAlabhaNDe kiM uTThANeNaM jAva purisakkAraparakkameNaM kajati udAhu / For Personal & Private Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aguhANegaM jAva apurisakkAraparakkameNaM kajati ?, tae NaM se sadAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIra evaM vayAsI-bhante ! aNuTThANeNaM jAva apurisakkAraparakkameNaM, natthi uTThANe i vA jAva parakkame i vA, niyayA savvabhAvA, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre saddAlaputtaM AjIviovAsayaM evaM vayAsI-saddAlaputtA ! jai NaM tubhaM kei purise vAyAsahayaM vA pakkellayaM vA kolAlabhaNDaM avaharejjA vA vikkhirejA vA bhindejA vA acchindejA vA pariDhuvejA vA aggimittAe vA bhAriyAe saddhiM viulAI bhogabhogAiM bhuJjamANe viharejjA, tassa NaM tumaM purisassa kiM daNDaM vattejAsi ?, bhante ! ahaM NaM taM purisaM AosejA vA haNejA vA bandhejA vA mahejA vA tajejA vA tAlejjA vA nicchoDejA vA nibhacchejA vA akAle ceva jIviyAo vavarovejA / sadAlaputtA ! no khalu tumbha kei purise vAyAhayaM vA pakkellayaM vA kolAlabhaNDaM avaharai vA jAva pariTThavei vA aggimittAe vA bhAriyAe saddhiM viulAI bhogabhogAiM bhuJjamANe viharai, no vAtumaMtaM purisaM Aosejasi vA haNijasi vA jAva akAle ceva jIviyAo vavarovejasi, jai natthi uTThANe i vA jAva parakkame i vA niyayA sabvabhAvA aha Na tumbha kei purise vAyAhayaM jAva paridvavei vA aggimittAe vA jAva viharai, tumaM tA taM purisaM Aosesi vA jAva vavarovesi to jaM vadasi nathi uThANe i vA jAva niyayA sabvabhAvA taM te micchA, ettha NaM se saddAlaputte AjIviovAsae sambuddhe, tae NaM se saddAlaputte AjIviovAsae samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 ttA evaM vayAsI-icchAmi gaMbhante ! tabhaM antie dhamma dain Education International For Personal & Private Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 42 // nisAmettae, tae NaM samaNaM bhagavaM mahAvIre sahAla puttassa AjIviovAsgarasa tIse ya jAva dhAma parikahei // saMhAla( sUtraM. 42), putrAdhya. pratibodhaH 'vAyAhayagati vAtAhataM vAyunepacchopamAnItamityarthaH, 'kolAla bhaNDaMti kulAlA:-kumbhakArAH teSAridaM kAlAlA tacca tadbhANDaM ca-paNyaM bhAjanaM vA kaulAlabhANDam, etarikaM puruSakAreNetarathA vA kriyate iti bhagavatA pRSTe sa gozAlakamatena bAdalakSaNena bhAvitatvAtpuruSakAreNetyuttaradAne ca svamatakSItaparamatAbhyanujJAnalakSaNaM doSamAkalayan apuruSakAreNa itya| vocat, tatastadabhyupagataniyatimatanirAsAya punaH praznayanAha-saddAla putta' ityAdi, yadi tava kacitpuruSo vAtAhataM vA AmamityarthaH pakkellayaM vatti pakkaM vA agninA kRtapAkaM apaharedvA corayet vikiradvA-itastato vikSipet bhindyAdvA kANatAkaraNena AzchinyAdA hastAduddAlanena pAThAntareNa vicchindyAdvA-vividhaprakAraiHchedaM kuryAdityarthaH pariSThApayedvA bahitviA tyjediti| vattejjAsi tti nirvayasi 'AosejjA vatti AkrozayAmi vA mRto'si tvamityAdibhiH zApairabhizapAmi hanmi vA daNDAdinA badhnAmi vA rajjvAdinA, tarjayAmi vA 'jJAsyasi re duSTAcAra' ityAdibhirvacanavizeSaiH tADayAmi vA capeTAdinA nicchoTayAmi vA dhanAdityAjanena nirbhartsayAmi vA paruSavacanaiH akAla eva ca jIvitAdvA vyaparopayAmi / mArayAmItyarthaH // ityevaM bhagavAMstaM saddAlaputraM svavacanena puruSakArAbhyupagamaM grAhayitvA tanmatavighaTanAyAha-'saddAlaputta / ityAdi, na khalu tava bhANDaM kazcidapairati na ca tvaM tamAkrozayasi yadi satyameva nAstyutthAnAdi, atha // 42 // Jain Education For Personal & Private Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ FACHOOLGCAMEROLOGRO08 kazcittadapaharati tvaM ca tamAkrozayasi tata ' evaMmabhyupagame sati yaMdvadasi- nAstyutthAnAdi iti tatte mithyAasatyamityarthaH // (mU. 41-42) tae NaM se saddAlaputte AjIviovAeM samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhamma soccA nisamma haTThatuTTha jAva hiyae jahA ANando tahA gihidhamma paDivajai, navaraM egA hiraNNakoDI nihANapauttA egA hiraNNakoDI buddhipauttA egA hiraNNakoDI pavittharapauttA ege vae dasagosAhassieNaM vaeNa jAva samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai / 2 tA jeNeva polAsapure nayare teNeva uvAgacchai 2 nA polAsapuraM nayaraM majhamajheNaM jeNeva sae gihe jeNeva / aggimittA bhAriyA teNeva uvAgacchai 2 tA aggimittaM bhAriyaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppie ! samaNe bhagavaM mahAvIre jAva samosaDhe, taM gacchAhi NaM tumaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandAhi jAva pajjuvAsAhi, samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie pazcANubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajAhi, tae NaM sA aggimittA bhAriyA saddAlaputtassa samaNovAsagassa tahatti eyamaDheM viNaeNa paDisuNei // tae NaM se sadAlaputte / samaNovAsae koDumbiyapurise sadAvei 2 tA evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! lahukaraNajuttajoiyaM samakhuravAlihANasamalihiyasiGgaehiM jambUNayAmayakalAvajottapaivisiTThaehiM rayayAmayaghaNTasuttarajjugavarakaJcaNakhaiyanatthApaggahoggahiyaehiM nIluppalakayAmelaehiM pavaragoNajuvANaehiM nANAmaNikaNagaghaNTiyAjAlaparigayaM sujA Jan Eduen For Personal & Private Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAoM // 43 // yajagajuttaujjagapasatthasuviraiyanimmiyaM pavaralakkhaNovaveyaM juttAmeva dhammiyaM jANappavaraM urvaTveha 2 tA mama || sadAra putrAdhya eyamANattiyaM paJcappiNaha, tae NaM te koDumbiyapurisA jAva paJcappiNanti // tae NaM sA aggimittA bhAriyA hAyA jAva pAyacchittA suddhappAvesAiM jAva appamahagyAbharaNAlaDiyasarIrA ceDiyAcakkavAlaparikaNNA dhammiyaM dharmaprati jANappavaraM duruhai 2 tA polAsapuraM nagaraM majjhaMmajjheNaM niggacchai 2 ttA jeNeva sahassambavaNe ujjANe jeNeva samaNe0 patiH teNeva uvAgacchai 2 tA dhammiyAo jANAo paJcoruhai 2 tA ceDiyAcakkavAlaparivuDA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre / teNeva uvAgacchai 2 nA tikkhutto jAva vandai namasai 2 tA naccAsanne nAidUre jAva paJjaliuDA ThiiyA ceva pajjuvAsai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre aggimittAe tIse ya jAca dhammaM kahei, tae NaM sA aggimittA bhAriyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie dhamma soccA nisamma haTTatadrA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 tA evaM vayAsI-mahahAmi NaM bhante!nigganthaM pAvayaNaM jAva se jaheyaM tubbhe vayaha, jahA NaM devANuppiyANaM antie bahave uggA bhogA jAva pabvaiyA no khalu ahaM tahA saMcAemi devANuppiyANaM antie muNDA bhavittA jAva ahaM NaM devANuppiyANaM antie pazcANuvvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM gihidhamma paDivajjissAmi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibandhaM kareha,tae NaM sA aggimittA bhAriyA samaNassa bhagavao mahAvIrassa antie paJcANubvaiyaM sattasikkhAvaiyaM duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajai 2 tA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namaMsai 2 cA tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhai / PRESENSITYA For Personal & Private Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 nA jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayA // tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAi polAsapurAo nayarAo sahassambavaNAo paDiniggacchai 2 cA bahiyA jaNavayavihAraM viharai ( sU. 43) 'tae NaM sA aggimittA' ityAdi, tataH sA agnimitrA bhAryA saddAlaputrasya zramaNopAsakasya tatheti etama) vinayena / pratizRNoti, pratizrutvA (tya) casmAtA 'kRtabalikA balikarma-lokarUDhaM, 'kRtakautukamaGgalapAyazcittA' kautukaM-mapIpuNDAdi maGgalaMdadhyakSatacandanAdi ete eva prAyazcittamiva prAyazcittaM duHsvapnAdipratighAtakatvenAvazyaMkAryatvAditi, zuddhAtmA vaiSikANivaSArhANi maGgalyAni pravaravastrANi parihitA, alpamahA_bharaNAlaGkRtazarIrA ceTikAcakravAlaparikIrNA, pustakAntare yAnavarNako dRzyate, sa caivaM savyAkhyAno'vaseyaH-'laDDukaraNajuttajoiyaM' laghukaraNena-dakSatvena ye yuktAH puruSAstaiojitaM-| yantrayUpAdibhiH sambandhitaM yattattathA, tathA 'samakhuravAlihANasamalihiyasiGgaehiM ' samakhuravAliyAnau-tulyazaphapucchau same likhite iva likhite zRGga yayostau tathA tAbhyAM goyuvabhyAmiti sambandhaH, 'jambUNayAmayakalAvajottapaivisiTTaehiM jAmbUnadamayau kalApau-grIvAbharaNavizeSau yoktre ca-kaNThabandhanarajjU prativiziSTe-zobhane yayostau tathA tAbhyAM, 'rayayAmayaghaNTasuttarajjugavarakazcaNakhaiyanatthApaggahoggahiyaehi rajatamayyau-rUpyavikArau ghaNTe yayostI tathA mUtrarajjuke-kApAsikamUtramayyau ye varakAJcanakhacite naste-nAsArajjU tayoH pragraheNa-razminA avagRhItako ca-baddhau yau tau tathA tAbhyo, 'nIluppalakayAmelaehiM nIlotpalakRtazekharAbhyAM 'pavaragoNajuvANaehiM nANAmaNikaNagaghaNTiyAjAlaparigayaM sujAyajugajuttaujjugapasatthasuviraiyanimmiya' sujAtaM-sujAtadArumayaM yugaM-yUpaH yuktaM-saGgataM RjukaM-saralaM (prazastaM ) suviracitaM-sughaTitaM For Personal & Private Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirmitaM-nivezitaM yatra tattathA 'juttAmeva dhammiyaM jANappavaraM uvaveha' yuktameva-sambaddhameva goyuvabhyAmiti sambandha iti ( sadAlaupAsaka tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva vihri| tae NaM se gosAle maGkaliputte / dazA putrAdhya. imIse kahAe laDhe samANe-evaM khalu sadAlaputte AjIviyasamayaM vamittA samaNANaM nigganthANaM didi paDivanne, taM gozAlana // 44 // gacchAmi NaM saddAlaputtaM AjIviovAsayaM samaNANaM nigganthANaM diDhei vAmettA puNaravi AjIviyadiSTuiM gehAvitnae- vArtA tikaDa evaM sampehei 2 tA AjIviyasaGghasamparibuDe jeNeva polAsapure nayare jeNeva AjIviyasabhA teNeva uvAgacchai 12 tA AjIviyasabhAe bhaNDaganikkhevaM karei 2 nA kaivaehiM AjIviehiM saddhiM jeNeva saddAlaputte samaNovAsae teNeva uvAgacchai, tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGgaliputtaM ejamANaM pAsai 2 tA no ADhAi no , parijANAi aNADhAyamANe aparijANamANe tusiNIe saMciTThai, tae NaM se gosAle maGaliputte saddAlaputteNaM samaNovA|saeNaM aNADhAijjamANe aparijANijamANe pIDhaphalagasijjAsaMthAraTyAe samaNassa bhavagao karemANe sadAlaputtaM samaNovAsayaM evaM kyAsI-AgaeNaM devANuppiyA ! ihaM mahAmAhaNe?, taeNaM se saddAlaputte samaNovAvAsae gosAlaM malaliputtaM evaM vayAsI-ke NaM devANuppiyA ! mahAmAhaNe ?, tae NaM se gosAle maGgaliputte saddAlaputaM / samaNovAsayaM evaM vayAsI-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe, se keNaTeNaM devANuppiyA ! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe ?, evaM khalu mahAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAmAhaNe uppannaNANadaMsaNadhare jAva mahiyapuie // 55 // Jain Education SNL nal For Personal & Private Use Only IATMainelibrary.org Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAva taccakammasampayAsampautte, se teNa?NaM devANuppiyA evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mhaamaahnne| Agae NaM | devANappiyA ihaM mahAgove ?, ke NaM devANuppiyA!mahAgove?, samaNe bhagavaM mahAvIre mahAgove, se keNaTeNaM devANuppiyA ! jAva mahAgove ?, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe viNassamANe khajamANe chijamANe bhijamANe luppamANe viluppamANe dhammamaeNaM daNDeNaM sArakkhamANe saMgovemANe nivvANamahAvADaM. sAhatthiM sampAvei, se teNatuNaM saddAlaputtA ! evaM vuccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mhaagove| Agae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAsatthavAhe ?, ke NaM devANuppiyA!mahAsatthavAhe ?, saddAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAsatthavAhe, se keNadveNaM. ?, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsArADavIe bahave jIve nassamANe viNassamANe jAva viluppamANe dhammamaeNaM pantheNaM sArakkhamANe0 nivvANamahApaTTaNAbhimuhe sAhatthiM sampAvei, se teNaTeNaM saddAlaputtA evaM vuccaisamaNe bhagavaM mahAvIre mhaastthvaahe| AgaeNaM devANuppiyA! ihaM mahAdhammakahI ?.ke NaM devANuppiyA mahAdhammakahI ? samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI, se keNaTeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI?, evaM khalu devANuppiyA samaNe bhagavaM bhahAvIre mahaimahAlayaMsi saMsArAMsi bahave jIve nassamANe viNassamANe kha0chi bhilu0 vi0 ummaggapaDivanne sappahavippaNatumicchattabalAbhibhUe aTThavihakammatamapaDalapaDocchanne bahUhiM aTThehi ya jAva vAgaraNehi ya cAurantAo saMsArakantArAo sAhatthiM nitthArei, se teNadveNaM devANuppiyA ! evaM buccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mhaadhmmkhii| Agae the| Jain Education ... For Personal & Private Use Only Jainelibrary.org Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAr3e // 45 // vArtA devANuppiyA ! ihaM mahAnijAmae ?, keNaM devANuppiyA! mahAnijAmae ?, samaNebhagavaM mahAvIre mahAnijAmae, se keNa-1 sahAlaTeNaM0 1, evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre saMsAramahAsamudde bahave jIve nassamANe viNassamANe jAva vilu putrAdhya. buDamANe nibuDamANe uppiyamANe dhammamaIe nAvAe nivvANatIrAbhimuhe sAhatthiM sampAvei, se teNaTeNaM devANuppiyA ! evaM gozAlena buccai-samaNe bhagavaM mahAvIre mahAnijAmae |te NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkhaliputtaM evaM vayAsI-tubbhe / NaM devANuppiyA ! iyaccheyA jAva iyaniuNA iyanayavAdI iyauvaesaladdhA iyaviNNANapattA, pabhU NaM tubbhe mama dhammAyarieNaM dhammovaesaeNaM bhagavayA mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karettae ?, no tiNaTTe samaDhe, se keNaguNaM devANuppiyA ! evaM buccai-no khalu pabhU tumbhe mama dhammAyarieNaM jAva mahAvIreNaM saddhiM vivAdaM karettae?, saddAlaputtA ! se jahAnAmae kei|| purise taruNe jagavaM jAva niuNasippovagae egaM mahaM ayaM vA elayaM vA sUyaraM vA kuka vA tittiraM vA vaTTayaM vA lAvayaM vA kavoyaM vA kaviJjalaM vA vAyasaM vA seNayaM vA hatyasi vA pAyaMsi vA khuraMsi vA pucchaMsi vA picchaMsi vA siGgasi vA visANaMsi vA romaMsi vA jahiM jahiM giNhai tahiM tahiM nicalaM nipphandaM dharei, evAmeva samaNe bhagavaM mahAvIre mamaM bahUhiM aTThahi ya heUhi ya jAva vAgaraNehi ya jahiM jahiM giNhai tahiM tahiM nippaTThapasiNavAgaraNaM / karei, se teNadveNaM saddAlaputtA ! evaM vuccai-no khalu pabhU ahaM tava dhammAyarieNaM jAva mahAvIreNaM sAddhaM vivAdaM kre-12|| 45 // nae, tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae gosAlaM maGkaliputtaM evaM vayAsI-jamhA NaM devANuppiyA ! tumbha mama dhammAya Jain Education Thal For Personal &Private Use Only T hilainelibrary.org Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1587870783878500008070 riyassa jAva mahAvIrassa saMtehiM taccehiM tahiehiM sambhUehiM bhAvehiM guNakittaNaM kareha tamhA NaM ahaM dubbhe pADihArieNaM pIDha jAva saMthAraeNaM uvanimantoma, no ceva NaM dhammotti vA tavotti vA, taM gacchaha NaM tubbhe mama kumbhArAvaNesu pADi - | hAriyaM pIDhaphalaga jAva ogivhittANaM viharaha, tae NaM se gosAle maGgaliputte saddAlaputtassa samaNovAsayassa eyamaTThe | paDisuNei 2 tA kumbhArAvaNesu pADihAriyaM pIDha jAva ogiNhittA NaM viharai, tae NaM se gosAle maGgaliputte saddAlaputtaM samaNovAsayaM jAhe no saMcAei bahUhiM AghavaNAhi ya paNNavaNAhi ya saNNavaNAhi ya viSNavaNAhi ya nigganthAo pAvayaNAo cAlittae vA khobhittae vA vipariNAmittae vA tAhe sante tante paritante polAsapurAo naga| rAo paDiNikkhamai 2 ttA bahiyA jaNavayavihAraM viharai ( sU. 44 ) 'mahAgove 'tyAdi gopo - gorakSakaH sa cetaragorakSakebhyo'tiviziSTatvAnmahAniti mahAgopaH // ' nazyata' iti sanmA - gaccayavamAnAn 'vinazyata' ityanekazo mriyamANAn ' khAdyamAnAn mRgAdibhAve vyAghrAdibhiH ' chidyamAnAn manuSyAdibhAve khaGgAdinA bhidyamAnAn kuntAdinA lupyamAnAn karNanAsAdicchedanena vilupyamAnAn vAdyopadhyapahArataH gA iveti gamyate, 'nivvANamahAvADaM' ti siddhimahAgosthAnavizeSaM 'sAhatthe 'tti svahasteneva svahastena, sAkSAdityarthaH / / mahAsArthavAhAlApakAnantaraM pustakAntare idamaparamadhIyate - ' Agae NaM devANuppiyA ! ihaM mahAdhammakahI ?, ke NaM devANuppiyA ! mahAdhammakahI ?, samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI, se keNaTTeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahI ?, evaM khalu saddAlaputtA ! samaNe Jain Educational For Personal & Private Use Only 7850305078587878078787030 w.jainelibrary.org Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazAoM // 46 // vArtA bhagavaM mahAvIre mahaimahAlayasi saMsAraMsi bahave jIve nassamANe jAva viluppamANe ummaggapaDibanne sappahavippaNadve micchattavalAbhibhUe saddAlaavihakammatamapaDalapaDocchanne bahUhiM advehi ya heUhi ya pasiNehi ya kAraNehi ya vAgaraNehi ya cAurantAo saMsArakantArAoputrAdhya. sAhatthiM nitthArei, se tegaDeNaM saddAlaputtA ! samaNe bhagavaM mahAvIre mahAdhammakahi" tti, kaNThyo'yaM, navaraM jIvAnAM nazyadAdivizeSaNa- gozAlena hetudarzanAyAha-ummaggetyAdi, tatronmArgapratipannAn-AzritakudRSTizAsanAn satpathavipranaSTAn-tyaktajinazAsanAn , etadeva kathAmityAha-mithyAtvabalAbhibhUtAn , tathA aSTavidhakarmaiva tamaHpaTalam-andhakArasamUhaH tena pratyavacchannAniti / tathA niyAmakAlApake 'buddhamANe'tti nimajjataH 'nibuDDamANe tti nitarAM nimajataH janmamaraNAdijale iti gamyate, 'uppiyamANe' tti utplAvyamAnAn / / 'pabhu' ti prabhavaH samAH iticchekAH-iti evamupalabhyamAnAdbhutaprakAreNa, evamanyatrApi, chekAH-prastAvajJAH, kalApaNDitA iti vRddhA vyAcakSate tathA itidakSAH-kAryANAmavilambitakAriNaH tathA itipraSThAH-dakSANAM pradhAnA vAgmina iti vRddhaira kacitpattaTThA ityadhIyate, tatra prAptAH-kRtaprayojanAH, tathA itinipuNAH sUkSmadarzinaH kuzalA iti ca vRddhoktaM, itinayavAdino-nItivaktAraH, tathA ityupadezalabdhA labdhAptopadezAH, vAcanAntare 'itimedhAvinaH' apUrvazrutagrahaNazaktimantaH 'itivi-1 jJAnaprAptAH' avaaptsddhodhaaH| 'se jahe'tyAdi, atha yathA nAma kazcitpuruSaH 'taruNe' tti vardhamAnavayAH, varNAdiguNopacita ityanye, yAvatkaraNAdidaM dRzyaM 'balavaM' sAmarthyavAn 'jugavaM' yugaM kAlavizeSaH tatpazastamasyAstIti yugavAn , duSTakAlasya balahAnikaratvAttadvya-|| |vacchedArthamidaM vizeSaNaM, 'juvANe' tti yuvA-caya prAptaH, 'appAyaGketti nIrogaH 'thiraggahatthe tti sulekhakavad, asthirAgrahasto hi // 46 // na gADhagraho bhavatIti vizeSaNamidaM 'DhapANipAe'tti pratItaM 'pAsapidvantarorupariNae'tti pAcauM ca pRSThAntare ca tadvibhAgau UrU jain Education For Personal & Private Use Only FONTjainelibrary.org Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca pariNatau-niSpattiprakarSAvasthAM gatau yasya sa tathA, uttamasaMhanana ityarthaH, 'talajamalajuyalaparighanibhabAhutti talayoH-tAlA bhidhAnavRkSavizeSayoH yamalayoH-samazreNIkayoryayugalaM parighazca-argalA tannibhau-tatsadRzau bAhU yasya sa tathA, aaytbaahaartyrthH,| 'ghaNaniciyavaTTapAlikhandhe'tti ghananicitaH-atyarthaM nibiDo vRttazca-vartulaH pAlivat-taDAgAdipAlIva skandhau-aMzadezau yasya sa . tathA,'cammelugaduhaNamodviyasamAhayaniciyagAyakAe'tti carmeSTakA-iSTakAzakalAdibhRtacarmakutaparUpA yadAkarSaNena dhanurdharA vyAyAma kurvanti drughaNo-mudgaro mauSTiko-muSTipramANaH protacarmarajjukaH pASANagolakastaiH samAhatAni-vyAyAmakaraNapravRttau satyAM tADitAni nicitAni gAtrANi-aGgAni yatra sa tathA sa evaMvidhaH kAyo yasya sa tathA, anenAbhyAsajanitaM sAmarthyamuktaM, 'laGkaNapavaNajaiNavAyAmasamatthe tti lavaNaM ca-atikramaNaM plavanaM ca-utplavanaM javinavyAyAmazca-tadanyaH zIghravyApArasteSu samartho yaH sa tathA, 'urassabalasamAgae' tti antarotsAhavIryayukta ityarthaH 'chae' tti prayogajJaH 'dakkhe' tti zIghrakArI 'pattadvetti adhikRtakamaNi niSThAGgataH prAptArthaH, prajJa ityanye, 'kusale' ti AlocitakArI 'mehAvi' ti sakudRSTazrutakarmajJaH 'niuNe' tti upAyArambhakaH niuNasippovagae' ti sUkSmazilpasamanvita iti, ajaM vA-chagalaM elakaM vA-urabhraM zUkaraM vA-varAhaM kurkuTatittiravartaka. lAvakakapotakapiJjalavAyasazyenakAH pakSivizeSA lokaprasiddhAH, 'hatthaMsi vatti yadyapyajAdInAM hasto na vidyate tathApyagretanapAdo hasta iva hasta itikRtvA haste vetyuktaM, yathAsambhavaM caiSAM hastapAdakhurapucchapicchazaGaviSANaromANi yojanIyAni, picchapakSAvayavavizeSaH, sTaGgamihAjaiDakayauH pratipattavyaM, viSANazabdo yadyapi gajadante rUDhastathApIha zUkaradante pratipattavyaH, sAdharmya 1 zRGge kolebhadantayorityanekArthoktiH Jain Education For Personal & Private Use Only SEM.jainelibrary.org Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAr3e // 47 // devakRta 03:3033333 upasargAdi vizeSAditi, nizcalam-acalaM sAmAnyato niSpandaM-kizciccalanenApi rahitam , 'AghavaNAhiya' ti AkhyAnaiHprajJApanA 7 sadAlabhiH-bhedato vastuprarUpaNAbhiH 'saJjJApanAbhiH' sajJAnajananaiH 'vijJApanAbhiH anukUlabhANitaiH // (sU. 44 ) putrAdhya tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa bahUhiM sIla0 jAva bhAvemANassa coisa saMvaccharA vaikvantA, paNNarasamassa saMvaccharassa antarA vaTTamANassa punvarattAvarattakAle jAva posahasAlAe samaNassa bhagavao mahAvIrassa se antiyaM dhammapaNNattiM uvasampajjittA NaM viharai, tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayasa pubvarattAvarattakAle ege| deve antiyaM pAubhavitthA, tae NaM se deve egaM mahaM nIluppala jAva asiM gahAya saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsIjahA culaNIpiyassa taheva devo uvasaggaM karei, navaraM ekkakke putte nava maMsasollae karei jAva kaNIyasaM ghAei 2 . nA jAva Ayazcai, tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae abhIe jAva viharai, tae NaM se deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM / abhIyaM jAva pAsittA cautthaMpi saddAlaputtaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho saddAlaputtA ! samaNovAsayA apatthiyapatthiyA jAva na bhAsi tao te jA imA aggimittA bhAriyA dhammasahAiyA dhammabiijiyA dhammANurAgarattA samasahadukkhasahAiyA taM te sAo gihAo nINemi 2 tA tava aggao ghAemi 2 tA nava maMsasollae karemi 2 nA AdANabhariyasi kaDAhayAMsa addahemi 2 tA tava gAyaM maMseNa ya soNieNa ya AyazcAmi, jahA NaM tuma aTTaduhaTTa / jAva vavarovijAsa, tae NaM se saddAlaputte samaNovAsae teNaM deveNaM evaM vutte samANe abhIe jAva viharai, tae NaM se 3333380308 For Personal & Private Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deve saddAlaputtaM samaNovAsayaM docaMpi taccapi evaM vayAsI-haM bho saddAlaputtA ! samaNovAsayA taM ceva bhaNai, tae NaM tassa saddAlaputtassa samaNovAsayassa teNaM deveNaM docaMpi tacaMpi evaM vuttassa samANassa aya ajjhatthie 4 samuppanne evaM jahA culaNIpiyA taheva cintei jeNaM mamaM jeTuM puttaM jeNaM mamaM majjhimayaM puttaM jeNaM mamaM kaNIyasaM puttaM jAva Ayazcai jA'vi yaNaM mamaM imA aggimittA bhAriyA samasahadukkhasahAiyA taMpi ya icchai sAo gihAo nINettA mama aggao ghAettae, ta seyaM khalu mamaM evaM purisaM giNhittaettikadR udghAie jahA culaNIpiyA taheva savvaM bhANiyavvaM, navaraM aggimittA bhAriyA kolAhalaM suNittA bhaNai, sesaM jahA culaNIpiyAvattabvayA, navaraM aruNabhUe vimANe uvavanne jAva mahAvidehe vAse sinjhihii, nikkhevao(sU.45) sattamassa assa uvAsagadasANaM sattamaM anjhayaNaM samattaM iti saptamAdhyayanavivaraNaM samAptam // aSTamamadhyayanam // aTThamassa ukkhevao, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nayare guNasile ceie seNie / rAyA tattha NaM rAyagihe mahAsayae nAmaM rAhAvaI parivasai, aDe jahA ANando, navaraM aTTha hiraNNakoDio sakaMsAo nihANapauttAo aTThahiraNNakoDio sakaMsAo vuDipauttAo aTTha hiraNNakoDio sakaMsAo pavittharapa-| uttAo aTTha vayA dasagosAhassieNaM vaeNaM, tassa NaM mahAsayagassa revaIpAmokkhAo terasa bhAriyAo hotthA, dain Education S ena For Personal & Private Use Only ISAjainelibrary.org Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 48 // ahINa jAva surUvAo, tassa NaM mahAsayagassa revaIe bhAriyAe kolaghariyAo aTTha hiraNNakoDio aTTha vayA 8 mahAzatadasagosAhassieNaM vaeNaM hotthA avasesANaM duvAlasaNhaM bhAriyANaM kolaghariyA egamegA hiraNNakoDI egamege ye kAdhya vae dasagosAhassieNaM vaeNaM hotthaa|| ( sU. 46) teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAmI samosaDhe, parisA niggayA, jahARddhidhamaANando tahA niggacchai taheva sAvayadhamma paDivajai, navaraM aTTha hiraNNakoDio sakaMsAo uccArei, aTTha vayA, pratipattizca vaIpAmokkhAhiM terasahiM bhAriyAhiM avasesaM mehuNavihiM paJcakkhAi, sesaM sabvaM taheva, imaM ca NaM eyArUvaM abhiggahaM / abhigiNhai kallAkalliM ca NaM kappai me bedoNiyAe kaMsapAIe hiraNNabhArayAe saMvavaharitae, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae jAe abhigayajIvAjIve jAva viharai, tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre bahiyA jaNavayavihAraM viharai // ( sU. 47) aSTamamapi sugama, tathApi kimapi tatra likhyata-'sakaMsAo'tti saha kAMsyena-dravyamAnavizeSeNa yAstAH sakAMsyAH kolaghariyAo'tti kulagRhAt-pitRgRhAdAgatAH kaulagRhikAH // sU. 47 // tae NaM tIse revaIe gAhAvaiNIe annayA kayAi pubbaratAvarattakAlasamayasi kuDumba jAva imeyArUve ajjha // 48 // thie 4, evaM khalu ahaM imAsiM duvAlasaNhaM savattINaM vidhAraNaM nA saMcAemi mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM sAddhiM urA Jain Educ a tional For Personal & Private Use Only sa w .jainelibrary.org Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education 1 8828488 lAI mANussayAI bhogabhogAI bhuJjamANI viharittae, taM seyaM khalu mamaM eyAo duvAlasavi savattiyAo aggippaogeNaM vA satthappaogeNaM vA visappaogeNaM vA jIviyAo vabarovittA eyAsiM egamegaM hiraNNakoDiM egamegaM vayaM / sayameva uvasampajjittA NaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAI jAva viharittae, evaM sampei 2 nA tAsiM | duvAlasahaM savattINaM antarANi ya chiddANi ya vivarANi ya paDijAgaramANI viharai, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI annayA kayAi tAsiM dubAlasanhaM savatINaM antaraM jANittA cha savattIo satthappaogeNaM uddaveda 2 ttA cha savattIo | visappaogeNaM uddavei 2 tA tAsiM duvAlasahaM savattINaM koladhariyaM egamegaM hiraNNakoDiM egamegaM vayaM sayameva paDi - | vajjai 2 tA mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM saddhiM urAlAI bhogabhogAI bhuJjamANI viharai, tae NaM sA revaI gAhAMvaiNI maMsaloluyA maMsesu mucchiyA jAva ajjhovavannA bahuvihehiM maMsehi ya sollehi ya taliehi ya bhajiehi ya suraM ca mahuM ca meragaM ca majjaM ca sIdhuM ca pasannaM ca AsAemANI 4 viharai // ( sU. 48 ) 'antarANi ya'tti avasarAn 'chidrANi' viralaparivAratvAni 'virahAn' ekAntAniti, 'maMsalole 'tyAdi, mAMsalolA-mAMsalampaTA, etadeva viziSyate - mAMsamUcchitA, taddoSAnabhijJatvena mUDhetyarthaH, mAMsagrathitA - mAMsAnurAgatantubhiH sandarbhitA, | mAMsagRddhA-tadbhoge'pyajAtakAGkSAvicchedA, mAMsAbhyupapannA- prAMsaikAgracittA, tatazca bahuvidhairmAsaizca sAmAnyaiH tadvizeSaizva, tathA cAha| 'solliehi ya'tti zUlyakaizva - zUlasaMskRtakaiH talitaizva - ghRtAdinA'ya saMskRtaiH bharjitaizva - agnimAtrapakaiH saheti gamyate, surAM ca For Personal & Private Use Only jainelibrary.org Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 49 // 707078 kASThapiSTaniSpannAM madhu ca kSaudraM merakaM ca madyavizeSaM madyaM ca - guDadhAtakI bhavaM sIdhu ca tadvizeSaM prasannAM ca surAvizeSaM AsvAdayantI - ISatsvAdayantI kadAcid visvAdayantI - vividhamakArairvizeSeNa vA svAdayantIti kadAcideva paribhAjayantI svaparivArasya paribhuJjAnA sAmastyena vivakSitatadvizeSAn // (sU. 48 ) rAga na annA kayAi amAghAra ghuTThe yAvi hotthA, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI maMsaloluyA maMsesu mucchiyA 4 koladharie purise sahAvei 2 tA evaM vayAsI - tubbhe devANuppiyA ! mama kolaghariehiMto vaehiMto kallAkAllaM duve duve goNaphoyae uddaveha 2 ttA mamaM uvaNeha, taeM NaM te kolaghariyA purisA revaIe gAhAvaiNIe tahati eyamaTuM viNaNaM parisuNanti 2 nA revaIe gAhAvaiNIe kolaghariehiMto vaehiMto kallAkulliM duve duve goNapoyae vahanti 2 nA revaIe gAhAvaiNIe uvaNenti, tae NaM sA revaI gAhavaiNI tehiM goNamaMsehiM sollehi ya 4 suraM ca 6 AsAemANI 4 viharai (sU. 49 ) . 'amAghAto' rUDhizabdatvAt amArirityarthaH 'kolagharie' tti kulagRhasambandhinaH 'goNapotakau' goputrako 'udda veha' tti vinAzayata / (su. 49 ) tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagassa bahUhiM sIla jAva bhAvemANassa coisa saMvaccharA vaikkantA, evaM taheva jeTTha puttaM Thavei jAva posahasAlAe dhammapaNNattiM uvasampajittA NaM viharai, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI For Personal & Private Use Only Jain Education tional 00000005878587878 8 mahARtakAdhya0 revatyA mAM samRddhatA mAMsabhakSaNa ca // 49 // jainelibrary.org Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mattA luliyA viiNNakesI uttarijayaM vikaDamANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae sama0 teNeva uvAgacchairattA mohummAyajaNaNAI siGgAriyAI itthibhAvAI uvadaMsemANI 2 mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-haM bho mahAsayayA samaNovAsayA ! dhammakAmayA puNNakAmayA saggakAmayA mokkhakAmayA dhammakaDiyA 4 dhammapivAsiyA 4 kiNNaM tumbhaM | devANuppiyA ! dhammeNa vA puNNeNa vA saggeNa vA mokkheNa vA ? jaNNaM tumaM mae saddhiM urAlAI jAva bhuJjamANe no viharasi, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvaiNIe eyamadvaM no ADhAi no pariyANAi aNADhAijjamANe| apariyANamANe tusiNIe dhammajjhANovagae viharai, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mahAsayayaM samaNovAsayaM doccapi *tacaMpi evaM vayAsI-haM bho taM ceva bhaNai, so'vi taheva jAva aNADhAijamANe apariyANamANe viharai, taeNaM sA revaI | gAhAvaiNI mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM aNADhAijjamANI apariyANijjamANI jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM paDigayA // (sU. 50) _ 'matta'tti surAdimadavatI 'lulitA' madavazena cUrNitA, skhalatpadetyarthaH, vikIrNA-vikSiptAH kezA yasyAH sA tathA, uttarIyaka-uparitanavasanaM vikarSayantI mohonmAdajanakAn kAmoddIpakAn zRGgArikAna-zRGgArarasavataH strIbhAvAn-kaTAkSasandarzanAdIn upasandarzayantI 'haM bho'tti AmantraNaM mahAsayayA! ityAdeviharasItiparyavasAnasya revatIvAkyasyAyamabhiprAyaH|ayamevAsya svargoM mokSo vA yat mayA saha viSayasukhAnubhavanaM, dharmAnuSThAnaM hi vidhIyate svargAdyartha, svargAdizceSyate sukhArtha, suba dain Education U For Personal & Private Use Only Warjainelibrary.org Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsaka dazA. // 50 // caitAvadeva tAvadRSTaM yatkAmAsevanamiti, bhaNanti ca-"jaI natthi tatya sImaMtiNIo mnnhrpiykhvnnnnaao| tAre siddhatiya bandhaNaM khu da mahAzatamokkho na so mokkho // 1 // " tathA "satyaM vacmi hitaM vacmi, sAraM vacmi punaH punaH / asminnasAre saMsAre, sAraM sAraGgalo- kaarevtiikcnaaH||1||" tathA "dviraSTavarSA yoSitpazcaviMzatikaH pumAn / anayonirantarA prItiH, svarga ityabhidhIyate / / 1 // " (mU. 50) ta upasargaH tae NaM se mahAsayae samaNovAsae paDhamaM uvAsagapaDimaM uvasampajittA NaM viharai, paDhamaM ahAsuttaM jaav| avadhi jJAnaM ekkArasa'vi, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae teNaM urAleNaM jAva kise dhamaNisantae jAe, tae NaM tassa mahAsaya| yassa samaNovAsayassa annayA kayAi pujvarattAvarattakAle dhammajAgariyaM jAgaramANassa ayaM ajjhathie 4 evaM khala ahaM imeNaM urAleNaM jahA ANando taheva apacchimamAraNantiyasalehaNAjhusiyasarIre bhattapANapaDiyAikkhie kAlaM|| ANe viharai, tae NaM tassa mahAsayagassa samaNovAsagarUsa subheNaM ajjhavasANeNaM jAva khaovasameNaM ohiNANe samuppanne purathimeNaM lavaNasamudde joyaNasAhassiyaM khettaM jANai pAsai, evaM dakkhiNeNaM paccatthimeNaM, uttaraNaM . jAva cullahimavantaM vAsaharapavvayaM jANai pAsai, ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccuyaM narayaM caurAsIivAsasahassaTThiiyaM jANai pAsai // ( sU. 51 ) // 50 // 1 yadi na santi tatra sImantinyo manoharapriyavarNAH / tadA are saiddhAntika ! bandhanameva mokSaH na sa mokssH||1|| JainEducation For Personal & Private Use Only ww.jainelibrary.org Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tae NaM sA revaI gAhAvaiNI annayA kayAi mattA jAva uttarijayaM vikaDemANI 2 jeNeva mahAsayae samaNovAsae jeNeva posahasAlA teNeva uvAgacchai 2 tA mahAsayayaM taheva bhaNai jAva doccaMpi taccapi evaM vayAsI-haM bho| taheva, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae revaIe gAhAvazNIe docaMpi taccaMpi evaM butte samANe Asurutte 4 ohiM pauMai 2 tA ohiNA Abhoei 2 nA revaiM gAhAvaiNiM evaM vayAsI-haM bho revaI ! apasthiyapatthie 4 evaM khalu / tuma anto sattarattassa alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA samANI aTTaduhaTTavasaTTA asamAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA ahe imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccue narae caurAtIivAsasahassaTiiesu neraiesu neraiyattAe uvavajihisi, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM evaM vuttA samANI evaM vayAsI-rudreNaM mamaM mahAsayae samaNovAsae hINe NaM mamaM mahAsayae samaNovAsae avajjhAyA NaM ahaM mahAsayaeNaM samaNovAsaeNaM na najaiNaM ahaM keNavi kumAreNaM mArijissAmittikahu bhIyA tatthA tasiyA udviggA sAyabhayA saNiyaM 2 paJcosakkaI 2 tA jeNeva sae gihe teNeva uvAgacchai 2 tA ohaya jAva jhiyAi, tae NaM sA revaI gAhAvaiNI antA sattarattasta alasaeNaM vAhiNA abhibhUyA aTTaduhavasaTTA kAlamAse kAlaM kiccA imIse rayaNappabhAe puDhavIe loluyaccue | narae caurAsIivAsasahassaTThiiesu neraiesu neraiyattAe uvavannA // (sU. 52) * 'alasaeNaM'ti vicikAvizepalakSaNena, tallakSaNaM cedam-"novaM vrajati nAdhastAdAhAro na ca pacyate / AmAzaye'la Jain Education a l For Personal & Private Use Only SAlainelibrary.org Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ujasaka cyA duSkRtAna dica sIbhUtastena so'lasakaH smRtaH // 1 // " iti // 'hINe ni prItyA hInaH-tyaktaH 'avajjhAya'tti apadhyAtA durdhyAnaviSayIkRtA 8 mahAzavakumAreNaM'ti duHkhamRtyunA // (sU. 52 ) kA revatyA maraNaM miteNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre samosaraNaM jAva parisA paDigayA, goyamAi samaNe bhagavaM mahAvIre evaM vayAsI-evaM khalu goyamA ! iheva rAyagihe nayare mamaM antevAsI mahAsayae nAmaM samaNovAsae posahasAlAe apacchimamAraNantiyasalehaNAe jhUsiyasarIre bhattapANapaDiyAikkhie kAlaM aNavakakamANe viharai, tae NaM tassa mahAsayagassa revaI gAhAvaiNI mattA jAva vikar3emANI 2 jeNeva posahasAlA jeNeva mahAsayae teNeva uvAgacchai 2 tA mohummAya jAva evaM vayAsI-taheva jAva docaMpi tacaMpi evaM vayAsI, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae / revaIe gAhAvaiNIe doccaMpi taJcaMpi evaM vutte samANe Asurutte 4 ohiM pauMjai 2 tA ohiNA Abhoei 2 tA revaI gAhAvaiNiM evaM vayAsI-jAva uvavajihisi, no khalu kappai goyamA ! samaNovAsagassa apacchima 1 na jAva jhUsiyasarIrassa bhattapANapaDiyAikkhiyassa paro santehiM taccehiM tahiehiM sabbhUehiM aNidvehiM akantehiM appiehiM / amaNuNNehiM amaNAmehiM vAgaraNehiM vAgarittae, taM gaccha NaM devANuppiyA ! tumaM mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAhino khalu devANuppiyA ! kappai samaNovAsagassa apacchima jAva bhattapANapaDiyAikliyassa paro santehiM jAva kAgarittae, tume ya NaM devANuppiyA! revaI gAhAvaiNI santehiM 4 aNiTehiM 6vAgaraNehiM vAgariyA, te NaM tuma eyarasa dain Education a l For Personal & Private Use Only M ainelibrary.org| Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThANassa Aloehi jAva jahArihaM ca pAyacchittaM paDivajAhi, tae NaM se bhagavaM goyame samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahatti eyama8 viNaeNaM paDisuNei 2 tA tao paDiNikkhamai 2 tA rAyagihaM nayaraM majhamajheNaM aNuppavisai 2 cA jeNeva mahAsayagassa samaNovAsayassa gihe jeNeva mahAsayae samaNovAsae teNeva uvAgacchai, tae NaM se mahAsayae bhagavaM goyamaM ejamANaM pAsai 2 tA haTTha jAva hiyae bhagavaM goyamaM vandai namasai, tae NaM se bhagavaM goyame mahAsayayaM samaNovAsayaM evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA ! samaNe bhagavaM mahAvIre evamAikkhai bhAsai paNNavei parUvei-no khalu kappai devANuppiyA ! samaNovAsagassa apacchima jAva vAgarittae, tume NaM devANuppiyA ! revaI gAhAvaiNI santehiM jAva vAgariA, taMNaM tumaM devANuppiyA ! eyassa ThANassa Aloehi jAva paDivajAhi, tae NaM se mahAsayae samaNovAsae bhagavao goyamassa tahatti eyamaDhe viNaeNaM paDisuNei 2 tA tassa ThANassa AloeI jAva ahArihaM ca pAyacchittaM paDivajai, tae NaM se bhagavaM goyame mahAsayagassa samaNovAsayassa antiyAo paDi|Nikkhamai 2 tA rAyagihaM nagaraM manjhaMmajjhaNaM niggacchai 2 tA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 nA samaNaM bhagavaM mahAvIraM vandai namasai 2 tA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe viharai / tae NaM samaNe bhagavaM / mahAvIre annayA kayAi rAyagihAo nayarAo paDiNikkhamai 2 tA bahiyA jaNavayavihAraM viharai (sU. 53) 'no khalu kappai goyame'tyAdi, 'santehiti sadbhirvidyamAnArthaiH 'taccehiti tathyaistattvarUpairvA'nupacArikaiH 'tahi dale Education For Personal & Private Use Only ENainelibrary.org Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 mahAzata upAsakadazAoM kA ehiti tamevoktaM prakAramApannairna mAtrayA'pi nyUnAdhikaH, kimukaM bhavati ?-sadbhutaurata, aniSTaiH-avAnchitaiH akAntaiH-svarUpeNAkamanIyaH apriyaiH-aprItikArakaiH amanojJaiH-manasA na jJAyante-nAbhilaSyante vaktumapi yAni taiH, amanApaiH-- manasa Apyante prApyante cintayAjape yAni taiH, vacane cintane ca yeSAM mano notsahata ityarthaH, vyAkaraNaiH-cacanavizeSaiH / / (mu. 53) ___ iti aSTamamadhyayanamupAsakadazAnAM vivaraNataH samAptam // tae NaM se mahAsayae samaNovAsae bahUhiM sIla jAva bhAvettA vIsaM vAsAI samaNovAsayapariyAyaM pAuNittA - ekkArasa uvAsagapaDimAo sammaM kAraNa phAsittA mAsiyAe saMlehaNAe appANaM jhUsittA sarddhi bhattAiM aNasaNAe chedattA AloiyapaDikkante samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe aruNavaDiMsae vimANe devattAe uvavanne / cattAri paliovamAI tthiii| mahAvidehe vAse sijjhihii nikkhevo // (sU. 54 ) sattamassa aGgAssa uvAsagadasANaM aTThamaM anjhayaNaM samattaM // // 52 // For Personal & Private Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Jain Education 9788008580808 navamadazame adhyayane / navamassa ukkhevo, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nayarI koTThae ceie jiyasattUrAyA tattha NaM sAvatthIe nayarIe nandiNIpiyA nAmaM gAhAvaI parivasai aDDe cattAri hiraNNakoDIo nihANapauttAoM cattAri hiraNNakoDio buDhipattAo cattAri hiraNNakoDIo pavittharapauttAo cattAri vayA dasagosAha - | ssieNaM vaeNaM assiNI bhAriyA sAmI samosaDhe jahA Anando taheva gihidhammaM paDivajjai sAmI bahiyA viharai, tae NaM se nandiNIpiyA samaNovAsae jAe jAva viharai, tae NaM tassa nandiNIpiyassa samaNovAsayassa bahUhiM sIlavvayaguNa jAva bhAvemANassa coisa saMvaccharAI vaikkantAIM taheva jeTuM puttaM Thavei dhammapaNNatiM vIsaM vAsAI | pariyAgaM nANatta aruNagave vimANe uvavAo / mahAvidehe vAse sijjhihi || nikkhevo // uvAsagadasANaM navamaM ajjhayaNaM samattaM // ( sUtraM 55 ) 1 dasamassa ukkhevo, evaM khalu jambU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM sAvatthI nayarI koTThae ceie jiyasattU tattha NaM sAvatthIe nayarIe sAlihIIpiyA nAmaM gAhAvaI parivasaI aDDe ditte cattAri hiraNNakoDIo nihANapauttAo | cattAri hiraNNakoDio buDhipattAo cattAri hiraNNakoDIo pavittharapauttAo cattAri vayA dasagosAhastieNaM vaeNaM phagguNI bhAriyA sAbhI samosaDhe jahA ANando taheva gihidhammaM paDivajjai, jahA kAmadevo tahA jeTTaM puttaM ThavetA For Personal & Private Use Only 187887853975873587356 jainelibrary.org Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAsakadavAoM // 53 // posahasAlAe samaNassa bhagavao mahAvIrassa dhammapaNNattiM uvasampajittA NaM viharai,navaraM niruvasaggAo ekkArasavi 9-10 -- uvAsagapaDimAo taheva bhANiyavvAo, evaM kAmadevagameNaM neyavvaM jAva sohamme kappe aruNakIle vimANe devattAedanI sAuvavanne / cattAri paliovamAI ThiI, mahAvidehe vAse sinjhihii (sU. 56) lahIpiyAnavamadazame ca kaMvye eveti pratyadhyayanamupakSepanikSepAvabhyUhya vAcyau / (sU. 56) dhyayane - dasaNhavi paNarasame saMvacchare vaTTamANANaM cintA / dasaNhavi vIsaM vAsAI smnnovaasypriyaao|| evaM | upasaMhAraH khalu jambU ! samaNeNaM jAva sampatteNaM sattamassa aGgassa uvAsagadasANaMdasamassa anjhayaNassa ayamaDhe paNNatte (57) tathA evaM khalu jambU ! ityAdi upAsakadazAnigamanavAkyamadhyeyamiti / (ma. 57) vANiyagAme campA duve ya bANArasIe nyriieN| AlabhiyA ya puravarI kampillapuraM ca boddhavvaM // 1 // polAsaM rAyagihaM sAtthIe purIe donni bhave / ee uvAsagANaM nayarA khalu honti boddhavvA // 2 // sivananda bhadda sAmA dhanna bahula pUsa aggimittA ya / revai asmiNi taha phagguNI ya bhajANa nAmAI // 3 // ohiNNANa pisAe mAyA vAhidhaNauttarije ya / bhajA ya subvayA duvvayA niruvasaggayA doni||4|| aruNe aruNAbhe khalu aruNappahaaruNakantasiDhe ya / aruNajjhae ya chaThe bhUya vaDiMse gave kIle // 5 // cAlI saTThi asII saTThI saTThI ya sahi dasa shssaa| asiI cattA cattA ee vaiyANa ya sahassA // 6 // Jain Educatio For Personal & Private Use Only R anelibrary.org Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bArasa aTThArasa cauvIsaM tivihaM aTTharasAi neyaM / dhanneNa ticovisaM bArasa bArasa ya koddiio||7|| ullaNadantavaNaphale abhiNuvvaTTaNe saNANe ya / vattha vilevaNa pupphe AbharaNaM dhUvapejAi // 8 // bhakkhoyaNa sUya ghae sAge mAhurajemaNa'nnapANe y| tambole igavIsaM ANandAINa abhiggahA // 9 // uI sohammapure lolUe ahe uttare himavante / paJcasae taha tidisi ohiNNANaM dasagaNassa // 10 // dasaNa-vaya-sAmAiya posh-pddimaa-abmbh-sccitte|aarmbh-pes-uhitttth-vje samaNabhUe ya // 11 // ikkArasa paDimAovIsaM pariyAo aNasaNaM mAse / sohamme caupaliyA mahAvidehammi sijjhihii ||(suu.58) uvAsagadasANa dasamaM ajjhayaNaM samattaM // tathA pustakAntare saGgrahagAthA upalabhyante, tAzcamA:vANiyagAme 1 campA duve ya 2-3 vANArasIe~ nayarIe 6 / AlabhiyA ya puravarI 5 kampillapuraM ca boddhavaM 6 // 1 // polAsaM 7 rAyagi 8 sAvatthIe purIe donni bhave 9-10 / ee uvAsagANaM nayarA khalu honti boddhavA // 2 // sivananda 1 bhadda 2 sAmA3dhaNa 4 bahula 5 pUsa 6 aggimittA7 yA revai 8 assiNi 9 taha phagguNI10 ya bhajANa naamaaii||3|| ohiNNANa 1 pisAe 2 mAyA3 vAhi 4 dhaNa 5 uttarije 6y| bhajAya suvayA7 duvayA 8 niruvasagayA donni 9-10 // 4 // aruNe 1 aruNAbhe 2 khalu aruNappaha 3 aruNakanta 4 siTe 5y| aruNajjhae 6ya chaThe bhUya 7 vaDiMse 8 gave 9kIle 10 // 5 // Jain Ede For Personal & Private Use Only mjainelibrary.org Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsakadazAGge // 54 // uvAsagadasAo smttaao||uvaasgdsaannN sacamassa aGgassa ego suyakhandho dasa ajjhayaNA ekkasaragA dasasa kA shraavkvrnn| ceva divasesa udissijjati tao sayakhandho samudissijjai aNuNNavijai dosa divasesa, aGgaM taheva // (sU. 59) nagAthAH ziSTAdinAmAnyaruNapadapUrvANi dRzyAni, aruNaziSTamityAdi // etAzca puurvoktaanusaarennaavseyaaH|| yadiha na vyAkhyAtaM yogavidhizca tatsarvaM jJAtAdharmakathAvyAkhyAnamupayuktena nirUpyAvaseyamiti // sarvasyApi svakIyaM vacanamabhimataM prAyazaH syAjjanasya, yattu svasyApi samyag na hi vihitaruciH syAt kathaM tatpareSAm ? cicollAsAtkutazcicadapi nigaditaM kizcidevaM mayaitadyuktaM yaccAtra tasya grahamamaladhiyaH kurvatAM prItaye me // 1 // iti zrIcandrakulAmbaranabhomaNizrIjinezvarAcAryAntipacchrImannavAGgIvRttikArakazrImadabhayadevAcAryakRtaM samAptamupAsakadazAvivaraNam // zrIcAmdrakulonazrIjinezvarAcAziSya zrImanavADIvRttikArakazrImadabhayadevAcAryanirmitaM upAsakadazAha vivaraNaM samAptam // // 54 // For Personal & Private Use Only Jain Educati Clainelibrary.org