Book Title: Agamni Sargam
Author(s): Hemchandrasagarsuri
Publisher: Agamoddharak Pratishthan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032359/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o , mATI rIte saMpAdaka : A. zrI hemacA[,sAgarasUrijI HTT. ranA TAmA harakathI sAM mArA re ) nArInI prakAzaka : AmoddhAraka pratiSThAna amadAvAda, Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Kin/april 20102007 saMdeza bhAratavarSamAM aneka dharmo, aneka saMpradAyo hovA chatAM vividhatAmAM ekatA jovA maLe che. A dareka dharmo ane saMpradAyonuM aMtima lakSya to eka ja che - ane te che bhArata ane vizvabharanI mAnavajAtamAM rahelI dhArmika AsthA ane zradhdhAne daDha karavAnuM, tenuM saMvardhana karavAnuM. navAgAma DhALa (bhAvanagara) khAtenA jaina AryatIrtha zrI ayodhyApuram dvArA 'AgamanI saragama' pustakanuM prakAzana thaI rahyuM che te harSanI vAta che. A pustaka dvArA jaina samAjanA loko uparAMta jainetarone paNa AgamanA graMthonI jANakArI upalabdha thaze tevI apekSA rAkhuM chuM. pustakanA prakAzanamAM sahabhAgI thanAra saune abhinaMdana sAthe zubhecchA pAThavuM chuM. sauno, 07-03AC (narendra modI) prati, zrI gu. kA. zAha, jaina AryatIrtha zrI ayodhyApuram, navAgAma DhALa, tA. vallabhIpura, (amadAvAda pAlItANA hAive) ji. bhAvanagara. narendra modI mukhya maMtrI, gujarAta rAjya Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamanI saragama (bhagavAna zrI mahAvIra paramAtmAnA nirvANa bAda eka hajAra varSa sudhImAM Ayojita cha-cha Agama-vAcanAonI tathA pUjya AgamoddhAraka zrI AnaMdasAgarasUrI ma.nI vAcanAAnI saMkSipta mAhitI tathA pistALIsa Agamano saMkSipta paricaya) : preraka : pUjya pravacana-prabhAvaka AcAryadavA zrI jinacandrasAgarasUrIzvarajI ma.sA. tathA zrI hemacandrasAgarasUrIzvarajI ma. sA. (baMdhu-belaDI) : saMpAdaka : pUjya AcAryadeva zrI hemacandrasAgarasUrIzvarajI ma. tathA paM. zrI dhanaMjaya je. jena (premaketu) prakAzaka : zrI AgamoddhAraka pratiSThAnA Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AgamoddhArakapratiSThAna prAptisthAna pareza je. zAha jaya oma ambikA sosA., devacaMdanagara malADa (pU.), muMbaI phona: 28778516 rAkezabhAI Ara. zAha e-103, sukti phUleTsa, sonala cAra rastA gurukula roDa, amadAvAda phonaH 27489081 jignezabhAI zAha (mAMDalavAlA) sunItA epArTa, enI besanTa hola pAse hindu milana maMdira, sonI phaLiyA, surata sumeru - navakAratIrtha po. miyAgAma, tA. karajaNa, ji. vaDodarA jaina AryatIrtha ayodhyApuram po, navAgAma, tA. valabhIpura, ji. bhAvanagara prathama AvRtti : saM. 2064 mUlya : rU. 100-00 mudraka : prinTa vijhana prA. li. prinTa vijhana hAusa AMbAvADI bajAra, amadAvAda-380006 phona : 26405200, 26403320 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samarpaNa ; eka jAjaramAna jIvanayAtrAne himAlayanA kailAsa zikharane sara karavA AkheAkhI jiMdagI lAgI jAya. A zikharane sara kare te mahApuruSa. satata ane sakhata parizrama ane ciMtananA sahAre sahAre mahApuruSo UMcAIe caDatAM AvatAM AkramaNo/upadravo khALe che. - je UMcAIne sara karatAM, zikhara para paga mUkatAM jiMdagInI jiMdagI vItI jAya e UrdhvayAtrAnuM varNana zuM sahelAIthI thaI jAya ema! nahi ja ane bhale hoya kaparuM? paNa karyA vagara rahevAya paNa kema? jIvanayAtrAnI varNanayAtrA paNa eka kaparuM caDANa. mArA jevA kAyara manujanuM kAma nahi, chatAM paNa kalamanA laDakhaDAtA kadame A nAnI zI varNanayAtrA mAMguM chuM. je UMcAI najare caDI teTalI hAza thaze... hoMza maLaze. kyAreka kalama ane kALajuM aTakI paDe eka ja kAraNasara, AmAM kyAMka kacAza che, ochAza che. khera! kacAza rAkhavI e ja mArI daridratA che. AvI mahAyAtrAnA yAtrIono ApaNe tyAM koI toTo nathI. AvI mahAyAtrAonI paraMparAnA pUjaya puruSa eTale ja pU. AgamoddhAraka AcAryadeva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. AvA saghaLAya pUjayo taraphano AdarabhAva saMskAranuM ane jIvananuM agatyanuM aMga. - Aje zabdo paNa doDI Ave stuti mATe, Adara kAje... pArakAne vakhoDavA jAtane vakhANavA veDaphAyelA zabdo e to zabda bhrama. pArakAne vakhANavA jAtane vakhoDavA vaparAyelA zabdo e to zabda brahma. bhrama taraphathI brahma taraphanuM prayANa e ja ApaNo Adara. AdaranI AdarathI zarUAta. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ itihAsamAM eka navuM pRSTha umerAyuM sahune sadA smaraNIyarUpe, sadA AdaraNIyarUpe, sadA pUjanIyarUpe. e sAgarajI hatA. e sAgarajI zAsananA thayA hatA. 'huM zAsanano ane mAruM zAsana'no nAda jIvanabhara hRdayanA khelamAM cUMTAyo, jIvananI guhAmAM gUMjyo. zAsanane eka jJAnasaMpanna-AcArasamRddha mahAtmA maLyA. mahAtmAno prabhAvapratibhA-prazaMsA cotarapha puranI jema pharI. vaLI, sAgarajI ma. eka mANasa na hatA. eka saMsthA na hatI, paNa saMsthAono samUha hato emAM koI mInamekha nathI. emanI eka-eka kSaNa yugomAM vistarI hatI-vilasI hatI. sAgarajI ma. udAtta bhAvanAo ane ucca AcArono samuccaya che. AgamamahI-pradezanA sImADe Ubho eka sazastra sainika che. tattva-sAhityanA advitIya sarjaka che. jainazAsananI imAratano mobha che, mobho cho. AdarzonuM kendrasthAna che. samartha zAstrakAra che. zuddha vyAkhyAnakAra che. sAgarajI ma. mAtra vartamAnakALanA nathI. emanA jIvanamAM bhUtakALanI bhavyatA pratibiMbAya che. emanA jIvanathI bhAvikALanI mahattA aMdAjAya che. emaNe tIrthakaranI vANIne, AtmamAtranA e hitamaMtrone uccAravAno, japavAno. AgamapaMthe cAlI ApaNe vikAsa krama nakkI karavAno, comera zAsanano vijaya vAvaTo pharakAvavAno. eka sAdhu tarIkeno, AcArya tarIkeno hakka siddha karyo. keTalAya vilakSaNa-viziSTavaijJAnika Agama-padArtho vidvAna vargamAM phelAvyA e koInAthI ajANa nathI. jainazAsananA parama-pravacanamaMtrone peDhI-dara peDhI mATe mUrtimaMta karyA. "jinabiMba jinAgamabhaviyaNa ke AdhArA." A paMkti ane jina-pravacananA samanvaya gAtAM Agama-maMdiro Ajeya sAgarajI ma.nI kRpAnAM sAkSI che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNa saMsthAnA saMyama dehamAM saMyama ane siddhAntanAM joma pUryA. zrAvaka samudAyane samajadArI-vaphAdArI-javAbadArIthI vIryavaMta karyo. samAjazAsana ane siddhAntanuM eka paNa pAsuM emanAthI aspRzya nathI rahyuM. vinaya-viveka ane vikrama, ahiMsA-saMyama ane tapa, AjJA-Adara ane AcAra, satya-samAdhAna ane samAdhi, zraddhA-sneha ane samarpaNa siddhAnta samAcAra ane saMskRti mAtra bhAvanA thaIne nathI rahyAM, paNa jIvanamAM pUrA UtaryA Ama jotAM sAgarajI ma. eka alaukika AdhyAtmika vibhUti hatI evI anubhUti thayA vinA rahe nahi. A vibhUti 50 varSa pahelAM samAdhinA mahAmArge potAnA jIvananI saMpUrNa saphaLatAno sAkSAtkAra karAvI gaI. zAsanane ja nahi, Arya-saMskRtine paNa eka mahAsiddhi maLI. zAsananA sAgarajI suratanA sAgarajI-AgamanA sAgarajInA nAme. je AkhA dezamAM vicarI. emanA janamathI kapaDavaMja jAjaramAna banyuM. emanA vicaraNathI keTalAya pradezo pUjya thayA. emanA padArpaNathI pAlitANAnI pAvanatA-prasiddhimAM vega maLyo. emanA mahAmRtyuthI surata eka samAdhi tIrtha banyuM. Apa caraNe hRdayanA bhAvathI nAnI zI stuti aMjalirUpe mUkI ama sahune kRtArtha thayAno bhAsa thayo. ekaja prArthanA ApazrIe lakhIne lakhI A mastaka DhALI. - huM ApanA jevo na thAuM to kAMI nahi, Apano to thAuM - sAgarajI na thAuM to kAMI nahi, sAgarajIno to thAuM - Agamano pAragAmI na thAuM to kAMI nahi, Agamano paricayagAmI to thAuM. ApanI varNanayAtrAmAM ghaNAM Daga mAMDI zakAya, paNa vadhu lakhavAnuM mAruM gaju nahibhejuya nahi. vaMdanA ApanI samasta yAtrAnA caraNane. A nAno so graMtha ApanI yAtrAne samarpaNa. je ApanA kRpA prasAdane ja AbhArI che. "iti apUrNa..." Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamaarIso jovAtAM re! lola hAthamAM bedAga assala ArasI hovA chatAM, potAnuM mukha ArasanA lIssA pattharamAM jovAnI ceSTA kare ene kevo kahevo? mukhanuM pratibiMba jeTaluM ArasI apanAvI zake teTaluM to Arasa haragija na apanAvI zake. ATalI spaSTa vAta hovA chatAM keTalAka ArasInA badale Arasa pasaMda karatAM hoya che. emAM lAbhanI koI zakyatA nahi, nukasAnano pAra nahi! ArasImAM pratibiMba jovAthI dAga, asvacchatA, mela dUra karI caherAne bedAgasusvaccha ane nirmaLa banAvI zakAya che, jyAre A zakti Arasa pAse nahi hovAthI e sAcuM pratibiMba batAvI zakato nathI. UlaTAnuM bIjuM-trIjuM batAvI insAnane bhramaNAmAM nAkhI de che ane bhrAnta vyakti kyAre paNa satya mArgane pAmI zakato nathI, ulajhAyA ja kare, murajhAyA ja kare. - duniyAnA takhtA para AgamanI ArasI paNa che ane ArasanA TukaDA jevA bIjA graMtho paNa che...! e graMthone jotAM ema lAgI Ave ke jIvanI zivagati hAthavagI che. thoDA ja prayatna pahoMcI javAze, paNa hakIkatamAM e bhrama mAtra hoya che emAM vAstavikatAnAM darzana durlabha hoya che. vAstavikatAnAM darzana karavA jyAre AgamanI ArasI tarapha dRSTi nAkhIe tyAre zubhavIra vijayajInI paMkti kAne athaDAyA vinA rahetI nathI ke "AgamaarIso jovatAM re! lola dUradIThuM che zivapuraThANa... jo ..." | ane tyAre AtmAnA jomamAM vega vaLage che...ke oha! zivapura ema kaMI "satuM Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhADuM ne siddhapuranI yAtrA" nathI. hajI ghaNI DaDamajhala kApavAnI che. UTho... besI rahevAno A samaya nathI. Ave TANe mahAnizIthanI paMkita sAda de che. ujjamaha mA visIyaha taratama jogo imo dullaho! AgamanI A ArasI para kyAreka saMjoganA viparIta samIrathI ajJAnanI dhULa caDhI jAya che tyAre ene saMvAranAro koI baMko beTho thato ja hoya che. chellI traNa sadImAM evo baMko najare caDhato hoya to ekamAtra che, AgamoddhAraka pUjaya AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.! ghaNuM jAjavalyamAna prakAzyamAna ane preraka eozrInuM jIvana-kavana che, AthIsto teozrInA kALadharmane pacAsa varSa pUrNa thatAM muMbaI, surata, amadAvAda, pAlitANAmAM pUjayazrInA jIvana-kAryane anulakSI vividha Ayojano thavA pAmyAM.. ghaNAM badhAM Ayojano thayAM ane janAkarSaka ghaNI badhI pravRttio thavA pAmI, jemAM pU. AgamoddhAraka zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.no gaganacirI jayanAda anavarata guMjato rahyo, paraMtu A nimittane laI pAlitANAmAM camakelAM Ayojano kaMIka navI ja bhAta pADI gayAM. vartamAnakALamAM sarvAdhika pU. sAdhu-sAdhvIjInI saMkhyA dharAvanAra virATa sAgara samudAyanA gacchAdhipati zrI sUryodayasAgarasUrIzvarajI ma.nA sAMnidhyamAM pU. sAgarajI ma.nA janmadivasa nimitte tridivasIya Ayojana sunizcita thayuM. | taddanusAra aSADha vada-13nA roja 45 AgamanI ati bhavya rathayAtrA nIkaLI, emAM 45 Agamone bagIomAM padharAvI AgamamaMdiranA vizALa paTAMgaNamAM padharAvavAmAM AvyA. A rathayAtrAmAM pAlitANAmAM birAjamAna tamAma pUjayazrI (sattara sUridevAdi) padhAryA. aSADha vadI 14nA divase 45 AgamonI aSTaprakArI pUjAnuM Ayojana khUba ja rasALa rahyuM ane aSADha vadI amAsanA roja guNAnuvAda sabhAmAM pUjaya gacchAdhipati zrI sUryodayasAgarasUri ma.nA sumadhura kaMThe maMgalAcaraNa bAda padhArelA pUjaya adhyAtmayogI AcAryadeva zrImad vijaya kalApUrNasUrI ma. Adi tamAma pUjayazrIoe pUjaya sAgarajI ma.nA jIvana viSe suNyA-aNasuNyA aneka prasaMgo ane guNo para pravacana AdaryA. sabhAmAM janatAno dhasAro eTalo badho ke vizALa paTAMgaNa sAMkaDuM paDyuM. traNa kalAka cAlelI sabhAno samaya ocho paDavAthI bapore pharI sabhA rAkhavI paDI eno paNa samaya ocho paDatAM bIje divase savAre paNa guNAnuvAda sabhA AyojavI paDI. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama, A tridivasIya Ayojana to pUrNatAne varyuM, paraMtu kharekharuM Ayojana to bhAdaravA vada-1thI zarU thayuM hatuM. pUjaya sAgarajI ma. AgamonA vAstavamAM uddhAraka hovAthI AgamanI jANakArI maLe tevuM kaMIka thavuM joIe. A vicAra AvatAM eka suMdara yojanA ghaDAI ke paMdara divasamAM 45 Agamano saMkSipta paricaya karAvavAmAM Ave ane e paNa pAlitANAmAM birAjamAna tamAma pUjyazrIonA varada mukhe! A mATe pannArupA dharmazALAmAM aitihAsika ane bhavyatA bharapUra comAsuM karAvanAra jhaverI pravINacaMdra ratanacaMdra rAjA parivAranA himAMzubhAIe pAlitANAmAM birAjamAna tamAma pUjayazrIone niyata karelA divase niyata karelA AgamanI saMkSipta paricaya vAcanAdAna karavA vinaMtI karI ane A comAsAnI sauthI moTI upalabdhi hatI, sarvasamudAyo vaccenI ekAtmatA. ethI lagabhaga tamAma pUjyazrIoe saharSa saMmati-pradAna karyuM. paricayavAcanAnuM sthaLa zrI pannArupA dharmazALA hatI, AthI enA vizALa pravacana holane pUjaya vaDIlabaMdhu A. zrI jinacandrasAgarasUrijI tathA muni zrI pUrNacandrasAgarajInA mArgadarzana anusAra zaNagAravAmAM Avyo hato. mukhya pATa para kamalAkAra siMhAsana vacce paMcadhAtumaya paMcamagaNadhara zrI sudharmA svAmInI pratimA birAjamAna karavAmAM AvI hatI. barAbara enI nIce jeozrInI smRtinimitta A Ayojana thayuM hatuM evA pUjya parama AgamoddhAraka sUrIzvarajI ma.nuM tailacitra sthApita karAyuM hatuM. enI DAbI-jamaNI bAju zaNagArelI sIDIo upara pavitra 4pa Agama padharAvavAmAM AvyA ane e maMDapanA uparanA bhAge 45 Agamono paricaya ApanArA 3 phUTa X ro phUTanAM 45 citro rajU karavAmAM AvelAM. DAbI bAju siddhagirirAja zrI AdinAtha prabhunI pratikRti tathA jamaNI bAju AgamavizArada paMnyAsa pravara pUjya gurudeva zrI abhayasAgarajI ma.nI pratikRti lagAvavAmAM AvI hatI. - A Agama-paricaya-vAcanA bahumAna ane AdarabhAvapUrvaka thAya e mATe evI rIte ajamAvI hatI ke Aje je Agamano paricaya ApavAmAM Ave e vahorAvavAnI uchAmaNI AgalA divase bolAvavAmAM AvatI. uchAmaNI bolanAra bhAgyazALI AgalA divase sAMje e Agamane vAjate-gAjate potAne tyAM laI jatAM, sAthe Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvanAra bhAgyazALIone prabhAvanA karatAM. vaLI, rAtrijago karatAM, tyAM paNa prabhAvanA karatAM. kyAMka to Agamane padharAvavAnI jagyAne eTalI sarasa zaNagAravAmAM AvatI. khAsa e mATe darzana karavA ArAdhakono samudAya UbharAto. bIje divase savAre vaLI vAjate-gAjate maMDapamAM AvatA ane sonA-rupAnI mudrA caDhAvI sonA-rupAnA phUlathI vadhAvI pUjya gurudevazrIne Agama vahorAvatAM, pachI irayAvahI karI te AgamanI ArAdhanA mATe kAusagga karavAmAM Avato, bAda 'pavayaNa zruta siddhAMtathI' duho traNa vAra bolI traNa khamAsamaNA devAtAM. te pachI guruvaMdana thatuM. bAda je Agamano paricaya thavAno hoya te AgamanA mULa sUtrano thoDo aMza pU. AcAryadeva zrI navaratnasAgarasUri ma. pha2mAvatA. e pachI e AgamanI bhUmikA ane paricaya ApanAra pUjyazrIno paricaya karAvavAnuM saubhAgya mane sAMpaDeluM ne te pachI paricaya vAcanA zarU thatI... vacamAM jyAre paNa samaya maLato tyAre comAsuM karavA AvelI bAlikAo 'jinAgama zaraNamama' nI dhUna macAvatI. Akho janasamudAya e dhUnamAM sAthe bhaLI jato tyAre vAtAvaraNa ghaNuM ja AhlAdaka lAgatuM hatuM. bhAdaravA vada-1thI A vAcanAno zubhAraMbha evI adbhuta chaTAthI thayo ke aneka pUjya sUrIdevo ane pacAsathI vadhu pUjya zramaNa bhagavaMto tathA 500thI vadhu pUjya zramaNI bhagavatIjIo padhAratAM ahIMnA vAtsalyamaya vAtAvaraNamAM tapAgacchaacalagaccha-traNa thoya-cAra thoya-eka tithi ke be tithinA koI paNa jAtanA bheda visarAI gayA hatA! zrAvaka-zrAvikAnI saMkhyA paNa eTalI badhI vadhI gaI ke ke pannArupA dharmazALAno vizALa hola saMkIrNa paDyo. rAjA parivAre enI sAthe bIjo maMDapa baMdhAvI zravaNa suvidhAne akhaMDa rAkhI hatI. pavitra evA Agama-zravaNanuM pavitra kArya evI ja pavitra maryAdAnusAra thavuM joIe evI preraNA thatAM dareka vAcanAnuM zravaNa bhAIo ane bahenoe mAthuM DhAMkIne ja karyuM hatuM. rAjA parivAra taraphathI A mATe speziyala TopInI vyavasthA paNa karavAmAM AvI hatI. khuda himAMzubhAI rAjAe AkhI vAcanA pAghaDI, khesa-dhotiyAmAM pUrvakAlIna mahardhika zreSThInI adAmAM zravaNa karIne AkarSaka AlaMbana pUruM pADyuM hatuM. eka eka divasa vItato gayo ane zrotAonI bhIDa vadhatI cAlI. mAtra zravaNa ja nahi, cAre bAju vAcanAmAM AvatA padArtho noTa-DAuna paNa thatA cAlyA. eka-eka Agama upara zrotAo ApharIna pokAratA gayA ke Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oha! ApaNane maLelA Agamo AvA adUbhUta che. ATalA badhA viSayonI AmAM chaNAvaTa che? vAha! prabhuvIranI sarvajJatA keTalI badhI yathArtha bhAse che. vizvano evo eka viSaya nahi hoya, jemAM jinazAsane mAtra DokiyuM ja nahi, paNa avagAhaNa na karyuM hoya! kharekhara dhanya A kSaNo. dhanya amArA ahobhAgya! dhanya A AyojananuM nimitta bananArA svargIya sUrideva zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. ane dhanya A Ayojana karanArA pUjyazrIo - A Ayojana amane paNa khUba ja bhAvI gayuM ane pachI phAvI paNa gayuM! ame to A Ayojana mATe saMkalpa ja bAMdhI lIdho ke jyAM paNa comAsuM karavAno avasara maLe emAM A rIte Agama-paricI-vAcanA jarUra karavI ja! ane e pachInuM comAsuM amAruM pUnAmAM goDIjInA kSetramAM thayuM. paryuSaNa pachI Agama-paricaya-vAcanAnI goThavaNa karI. pAlitANAmAM to zrotAvarga maLI rahe, kema ke pAlitANA che, paraMtu pUnAnI vyasta jiMdagImAM lokone A viSe rasa raheze ke nahi? e zaMkA hatI, chatAM cAlo; ApaNane to svAdhyAyanI taka maLaze ema vicArI pravRtti AraMbhI, paraMtu janatA taraphathI je risponsa maLyo. pAlitANAmAM je maryAdAonI preraNA karelI evI ja preraNA ahIM paNa karavAmAM AvI. kharekhara khUba ja suMdara ane manabhAvana pariNAma nIpajyu, ethI amAro utsAha uzRMkhala banyo che? utsAhita banelA ame e pachInA muMbaI mATuMgAnA comAsAmAM paNa A ja pravRttinuM punarAvartana karyuM. e ja rIte rAjakoTa jAganAtha ploTamAM paNa anusaraNa karyuM. rAjakoTamAM sthAnakavAsI varga vipula mAtrAmAM hato, teo paNa khUba rasapUrvaka zravaNa mATe utsAhita thayA hatA, emAM eka parivAra to cha kilomITara dUrathI khullA page cAlato zravaNa karavA Avato. eka parivAra AgamavAcanA cAle tyAM sudhI brahmacaryavrata, ekAzanavrata ane saMthAre zayana karato. AvA samAcArathI amArA utsAhane Teko maLyo. suratamAM aThavAlAInsa saMghamAM ane chelle pAlitANA AgamamaMdiranA comAsAmAM to Agama-Adarano dariyo ja doharAyo. AnAthI vizeSa khuzI e vAtanI thaI ke vi. saM. 2016mAM Agama-Adarano A rIte ame je AraMbha karyo eno silasilo pUjya gurudeva zrI azokasAgarasUrI ma., pU. A. de. zrI harSasAgarasUrIjI ma., pU. paMnyAsa zrI jitaratnasAgarajI ma., suvineya Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNI zrI nayacaMdrasAgarajI, gaNI zrI pUrNacaMdrasAgarajI, gaNI zrI akSayacaMdrasAgarajI, muni zrI AnaMdacaMdrasAgarajI Adie paNa eka yA bIjI rIte calAvyo, jethI Aja sudhI je zrAvaka-zrAvikAone AgamanI saMkhyA keTalI? AgamanAM nAma kayAM kayAM? AgamanA vibhAga keTalA? Agama-vAcanA keTalI thaI? Agama kone kahevAya? niyukti eTale zuM? cUrNi eTale zuM ? bhASya eTale zuM? ane vRtti/TIkA eTale zuM? nI jANakArI na hatI e jANakArI prApta thavA lAgI. kyAMka pistALIza AgamanAM nAma yAda karavAnI spardhA goThavAI, AgamanI aSTaprakArI pUjA tathA anya paNa Agama saMbaMdhI pravRttio prakAzamAM AvI e bahu ja khuzInI vAta che. AnAthI Agamika lekhana-pravRtti ane mudraNa-pravRttine paNa vegIlo joza maLyo. e ochA AnaMdanI vAta nathI. Agama-paricaya-vAcanAne jIvanabhara vAgoLavA mATe prathama tabakkAnA aMte ja mAMga UbhI thaI. enA pariNAme "jinAgama zaraNaMmama' nAmanA pustakanuM prakAzana thayeluM, paraMtu enI achata vartAI eTale A vakhate Agama-maMdiranA zrotAo taraphathI pharI mAgaNI UbhI thaI. vAta mUktAM ja e mATe udAravaMtA puNyavAnonI ahamabhUmikA UbhI thaI, enuM ja pariNAma A pustaka che. gata pustakamAM te te Agamano paricaya ApanAra pUjyazrIonA uddagArone ja avakAza ApavAmAM Avyo hato. enA sthAne A vakhate pheraphAra karavAmAM Avyo. A ja Agama-maMdiranI pacIsamI sAlagirine udezI amArA samudAyanA pUjyapAda AcAryadeva zrI kaMcanasAgarasUrIjI mahArAje eka smAraka graMtha saMpAdita karyo enI aMdara zrI jainAgamonI rUparekhA nAmanA vibhAgamAM pistALIzaya Agamono paricaya samAviSTa karavAmAM Avyo che. emAM pUjaya A. ke. zrI kaMcanasAgarasUrI ma., vartamAna gacchAdhipati zrI sUryodayasAgarasUrI ma. pU. A. ke. zrI pramodasAgarasUrI ma., pU. paryAyasthavira, pU. munirAja, zrI amarendrasAgarajI mahArAje pistALIzaya Agamano saMkSepamAM paNa suMdara paricaya Apyo che. ene ja ahIM sthAna ApavAmAM AvyuM che, kema ke A cAreya mahApuraSo adhikRta vyakti tarIke suprasiddha che ane paricaya paNa suMdara che. kyAMka jUnA gujarAtI zabda ke vAkyanA sthAne sAmAnya sudhAro karyo che, bAkI emanuM ema ja laI lIdhuM che. A cAreya mahApuruSono A take madupakAra mAnuM chuM. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A uparAMta prabhu mahAvIra svAmInA zAsanamAM samaye samaye thaI gayelI mahAna che vAcanAonI vigata je parama tAraka paMnyAsapravara pUjya gurudeva zrI abhayasAgarajI mahArAje 'Agama-vAcanA' nAmanI bukamAM vistArathI varNavI che e vigata tathA paramavaMdanIya pUjyapAda AgamoddhAraka zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI mahArAje svajIvanamAM ApelI suvizALa sAta vAcanAo kyAM ane kevI ApI enuM varNana paNa ahIM samAvyuM che ane e pachI amArA paramatAraka paMnyAsapravara pUjaya gurudeva zrI abhayasAgarajI mahArAje paNa potAne vArasAmAM maLelI vAcanAnI paraMparA jALavI hatI enuM paNa mane upalabdha thayeluM varNana ahIM vikasita karavAmAM AvyuM che. ( Agama-paricaya-vAcanAne prastuta karanAra A pustakanA prakAzanamAM suvineya muni zrI virAgacaMdrasAgarajI, muni zrI meghacaMdrasAgarajI, muni zrI AnaMdacaMdrasAgarajI tathA AtmIyasakhA zrI dhanaMjayabhAI paMDite sAta AgamavAcanAnA lakhANane bahu saraLa ane sugama rIte taiyAra karI ApyuM che teono paNa sahayoga saMskRtya banI rahe che. prinTa vijhananA mAlika zrI yajJezabhAI paMDyAe A pustakane khaMta ane audAryathI taiyAra karyuM che. teono AtmIyabhAva paNa smaraNIya bane che. guruvaracaraNalIna hemacandrasAgara Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma.. eka jAjaramAna jIvanayAtrAne AgamaarIso jovAtAM re! lola... AgamanAM ajavALAM vAcanAnI parabethI Agama-paricaya unaMgasAra-upAMgasArano TUMko paricaya zrIdazapayannA (prakIrNadazaka)no TUMko paricaya cAra mULasUtrano sAra zrInandIsUtrano saMkSipta paricaya zrI anuyogadvArasUtrano saMkSipta paricaya zrI AgamanA nAmanirdeza ane tenA vibhAgo prakAzananA zaMbaladAtA Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka : zrI AgamoddhAraka pratiSThAna zrI AdamoddhAraka pratiSThAnanI prakAzanazreNI * virAganAdarpaNamAM bhAvanAnA sathavAre vIra acalakumAra zikharajInI pagathAre gAvuM tArAM gIta * upayoga pUjA karI e sAcI sAcI deg tIrtha mAMDavagaDha kyuM kara...nI (sAtamI AvRtti) * bhakti dIpikA pUjya gurudevazrI pUjA navapada dhyAna sadA sukhadAI tattvArtha sUtranA kartA koNa? samajavA jevuM sAmAyika bheda miTe bhaya jAya 18000zIlAMga ratha aSTAlikA vyAkhyAna (saMskRta) bhAgyadazA aba jAgI suvAkyonAM suMdara 20 padono seTa navakAra dhyAna mATenA suMdara prANa jAya aru vacana na jAya nAnA paTo garavo girirAja taleTImAM besI vAMco upadhAnanuM suMdara svarUpa jhabake jhabUka vIjaLI (bIjI AvRtti) jaya bhaTevA pArasanAtha sAgara kinArethI... zAsananA dvAre vicAra paMchI bRhadyoga vidhi... AnaMdanAM ajavALAM A che mahAmaMtra navakAra navakAra zaraNaM mam sAgaranI saragama ArajhU sAgarajInuM zilpa navakAra ! tAre bharose... sAgaranuM sauMdarya jinAgama zaraNaM mam AnaMdanAM puSpo... mAro navakAra sAco navakAra AnaMdanI keDIe... navakAra parivArano AdhAra pUjana kese karuM? (hindI) japalo pyAre zrI navakAra UjalA sUraja dhaMdhalA prakAza (hindI) * AgamanI saragama * pUjya gurudevazrI (hindI) Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (AgamanAM ajavALAM) lekhaka :- pU. paM. pravara zrI abhayasAgarajI gaNivarya. Avo cheH mahimA zrutajJAnano : zuM Apa jIvanamAM sAcuM sukha pAmavA lAlAyita cho? zuM Apa jiMdagIne sAcI zAMtithI maDhI devA mAMgo cho? hA... to te mATe to karmonI jAlima kedamAMthI zAzvata chuTakAro meLavavo ja rahyo. za maLe karmonA baMdhanamAMthI zAzvata mukti? te mATe pahelAM to karmabaMdhanAM kAraNonI yathArtha jANakArI pAmavI paDe. Apa jo mokSamArganA pathika ho to Ape karmabaMdhanAM kAraNo (AzrayasthAno) ne samajavAM ja rahyAM. prabhu vItarAganuM zAsana mokSamArganI ArAdhanA mATe che ane te mATe saddagurunAM caraNomAM besavuM paDe. tyAM besIne zrutajJAna-gaMgAmAM DUbakI mAravI paDe. AvA zrutajJAnanA arthathI dAtAra cheH parama tAraka zrI tIrthaMkaradevo ane sUtrathI tenA gUMthanArA cheH guNanidhAna gaNadhara bhagavaMto. hA.. viSaya (= santha), pramANa (konTiTI) ane svarUpa (-phorma) A traNanI apekSAe kevaLa jJAnanA anaMtamA bhAge cheH zrutajJAna. chatAM.. sva ane paranuM kalyANa karanAra tarIke to zrutajJAna sarvottama che. mati, zrata, avadhi, manaH paryava ane kevaLa jJAna.. A pAMceya jJAnamAM 'zrutajJAna,' "sarvazreSTha ane 'sarvottama' vizeSaNothI vibhUSita che. mATe ja to kahyuM che ne ke.. "cau mUMgA zrata eka che... sva-para prakAzaka bhANa." (arthaH cAra jJAna-mati, avadhi, manaH paryava ane kevaLa e cAra 'mUke che ane 'zrutajJAna mAtra eka ja sva ane para-prakAzaka bhAna jevuM hitakAraka che.) paramopakArIH zrI zrutajJAna zrI caturvidha saMghanI vyavasthA zratajJAnanI utpattinA AdhAre ja thAya che. jJAnAcAranI maryAdAonuM paripAlana karAvanAra cheH zrutajJAna. AtmAnA anaMta guNonA AvAraka mohanIya karmanA AvaraNane bhedavA susamartha che: zrutajJAna. viSama karALa kaLikALamAM paNa jJAnI puruSanI puNyanizrAne pAmIne aneka ArAdhakopuNyAtmAo jIvananuM sAphalya saMprApta karI rahyA che tenuM mukhya kAraNa cheH zrutajJAna. AgamanI saragama Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvuM paramopakArI ane patita-pAvana cheH zrutajJAna. ApaNane vArasAmAM sahajapaNe maLI gayuM che. A zrutajJAna. paNa ApaNe e jANavuM parama Avazyaka che ke bhUtakALamAM A zrutajJAnanI rakSA-surakSA karavA mATe punita nAma che. ane prAtaH smaraNIya mahApuruSoe kevA udAtta ane Adarza Atmabhoga arpita karyA che? te te samaye ane te te kALe AgamonI jALavaNI ane sAcavaNI koNe koNe karI? kevI kevI rIte karI? te mATe mahApuruSoe kevA kevA bhagIratha puruSArtha karyA? A badhAnI saMkSipta jANakArI ApavA mATe ahIM namra prayAsa karavAmAM Avela che. parama tAraka zrI mahAvIra paramAtmAnA zAsanamAM, prabhunA nirvANa bAda eka hajAra varSanA gALAmAM bAra-bAra varSanA bhayaMkara cAra-cAra dukALa paDyA tenA kAraNe ane kALa-baLanA kAraNe AgamonI surakSA karavAno avasara Ubho thavA pAmyo tyAre mahApuruSoe cha-cha vakhata Agama-vAcanAo ApI hatI; A aMgenI vigato ApavAno paNa A laghupustikAmAM prayatna karavAmAM Avyo che. koi AgamonA praNetAH paramAtmA anAdi kALathI A ApaNo AtmA saMsAramAM bhaTake che...tenuM kAraNa che, karmonI parAdhInatA. A vAtanA ajJAnanA kAraNe ja ApaNo AtmA asata padArthomAM mamatA, buddhi karI rahyo che. ApaNe cAhIe chIe... sukha, zAMti ane kalyANa paraMtu para-padArthomAM mamatA-buddhinA pApe niraMtara pAmIe chIe...duHkha, azAMti ane akalyANa. ApaNe pote ja azAMti ane du:khanA dAvAnaLo pragaTAvyA che ane tenA dAruNa vipAkone sahana karI rahyA chIe. [ A viSacakramAMthI muktino mArga batAve che. paramAtmA, kAraNa ke paramAtmA tIrthaMkaradevo ja vAstavika "AptapuruSa" che tethI teo ja hitamArganA sAcA ane saMpUrNa jANakAra che, mATe teonuM mArgadarzana ja hitakAraka banI zakavA mATe samartha che. parama Apta tIrthaMkaradevo janmojanmanI sAdhanAnA pratApe tIrthakara nAmakarma bAMdhe che ane nikAcita kare che. tIrthakara tarIkenA bhavamAM vizvakalyANakara sumadhura dezanAono avirata dhodha vahAve che ane bhavya jIvane AtmasvarUpanuM yathArtha bhAna karAve che. che paraMtu niSkAraNabaMdhu AvA parama puruSo sadA kALa mATe vidyamAna ja rahe te to saMbhavita ja nathI ane jyAre vidyamAna hoya che tyAre paNa sarva kSetranA sarva puNyAtmAo temanA upadezano samAnarUpe lAbha laI zakatA nathI. che Agama-racanAnuM mahattva: AvA aneka dIrghadRSTipUrvakanA hetuo vicArIne zrIgaNadhara bhagavaMto tIrthaMkara paramAtmAnI vANIne sUtrarUpe gUMthe che mahattvanI vAta e che ke zrIgaNadhara bhagavaMto gaNadhara-nAmakarmanI labdhinA dhAraka hoya che ane viziSTa zakti saMpanna hoya che, tethI ja prabhuvANIne sUtrarUpe gUMthIne jagata samakSa mUkavA susamartha hoya che. AgamanI saragama Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AthI gaNadharadevoe ekAMta hitakara ane potAnA-AtmasvarUpane oLakhAvanArI jinavANIne sUtrarUpe gUMthI ane potAnA ziSya praziSyonI paraMparAmAM te zrutajJAnanuM grahaNa, dhAraNa ane upadeza Adi sugama karAvyuM. A ziSya-paraMparAmAM thayelA anya aneka mahApuruSoe AgamonA vArasAne sAcavavA mATe vividha rUpe joradAra prayatno karyA che. prabhunI mULa vANIno rasAsvAda A mahApuruSo niSkAraNa karuNAnA mahAsAgara hatA. teonA hRdayamAM paropakAranI paramocca bhAvanAnI gaMgA vahetI hatI, AthI teoe vicAryuM ke, 'viSama duSama kALanA prabhAvathI jIvonI medhA, zraddhA, dhAraNazakti niraMtara ghaTatI javAnI che. A hAsane vicAratAM ochA-vadhatA aMzamAM paNa prabhunI vANInA mULa jharAmAMthI "kaMIka" paNa vArasAmAM jaLavAI rahe tema karavuM ja rahyuM.' A vicAronA kAraNe te mahApuruSoe samaye-samaye evA uttama sadupAyo yojayA ke jenAthI Aje 2500 varSa bAda paNa khuda zrI tIrthaMkara devonI mULa vANIno rasAsvAda mANI zakavA ApaNe sabhAgI banI zakyA chIe. na hA... te vANI pUrve samudrasama-pramANa hatI ane... Aje bindu pramANa ja upalabdha che, paNa che to te mULa prabhunI uccArelI ane saMgrahita karAyelI ja vANI. A pustikAnuM prayojanA | A vAta vAcakonA khyAlamAM Ave ane prabhuzAsanano paramopakAra samajAya... hRdaya prabhu pratyenA sadUbhAvathI bhAva-vibhora bane, e ja sadAzayathI AgamavizArada panyAsapravara pUjya gurudeva zrI abhayasAgarajI ma. dvArA A laghu pustikAnuM nirmANa karAyuM che. kayA prasaMge... kevA saMjogomAM... kayA kayA AcAryadivoe, kaI rIte Atmabhoga ApIne prabhu-zAsananA prANAdhAra tulya AgamonA mULa vArasAne sAcavI rAkhyo che? ane viziSTa prayatno dvArA jaga-hita sAdhavAnA satakAryamAM keTalo vega Apyo che? A badhuM vyavasthita rIte jaNAvavAno A pustikAmAM prayatna karela che. mArI e hRdaya-bhAvanA che ke puNyavAna vAcako A pustikAne vAMcI-vicArIne pUrvAcAryoe potAnA anupama prayatno dvArA AgamonI avicchinna-dhArAne vahetI rAkhIne prabhuzAsananI je suMdara sevA bajAvI che tene samajIne pote paNa potAnI zaktino Agama-sevA karavA kAje sadupayoga kare. - gaNadharo dvArA Agama-racanA ApaNe sahu prabhuzrI mahAvIradevanA zAsanAnuyAyIo chIe. te apekSAe vIra nirvANa saMvata pUrve 29 ane vikrama saM. pUrve 499 lagabhagamAM vaizAkha suda 11nA puNyadine paramAtmA zrI mahAvIradeve "upaneI vA, vigameI vA, dhuveI vA, A tripadInuM dAna karyuM. tene pAmIne prathama gaNadhara zrIIndrabhUti gautamasvAmIjI vagere agiyAra gaNadhara bhagavaMtoe AgamonI racanA karI. je dvAdazAMgIrUpe suprasiddha banI. zrIvIra prabhue zrIgaNadhara bhagavaMto upara vAsakSepa-dAna karIne te dvAdazAMgI upara potAnI saMmatinI mahora-chApa mArI arthAta gaNadharone gaNa-anujJA (zAsana-anujJA) ApI. AgamanI saragama Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAra bAda gaNadhara bhagavaMtonA ziSya-praziSyo-munivaro vinaya-maryAdApUrvaka zrIgurumukhethI zravaNa karIne dvAdazAMgIno abhyAsa-mukhapATha karatA hatA. te samaye lakhIne ke lakhelAM pustako dvArA bhaNavAno pratibaMdha hato. mAtra dhAraNA-zakti dvArA Agamo (dvAdazAMgI)no abhyAsa cAlato hato. kevI haze te kALanA zramaNasaMghanI tIvra medhA-zakti...! | pahelI Agama-vAcanA: ja tyAra bAda bhagavAna zrI mahAvIra prabhunI paTTa-paraMparAmAM pAMcamA zrutakevaLI tarIke suprasiddha thayAH zrI bhadrabAhusvAmIjI. teonA samayamAM viSama kALanA prabhAve bAra varSano bhayaMkara dukALa paDyo. che. A samaye sAdhuone gocarI (bhikSA) paNa durlabha banI, tethI sAdhuo anukULatA pramANe judAM judAM sthaLomAM cAlyA gayA. moTI saMkhyAmAM zramaNavarga samudrakinArAnA pradezomAM tathA bhAratanA pUrva anane izAna khUNA tarapha vicaravA lAgyo, kAraNa ke tyAM vizALa nadIonA kAraNe dukALanI asara nahivata hatI. A pradezomAM rAjyakrAMtinI asara paNa alpa ja hatI.. vIra nirvANa saM. 155 AsapAsamAM naMdavaMzanA sAmrAjyano palaTo thayo. tenA kAraNe dezamAM AMdhI-arAjaktA vyApI gaI. jaina zramaNonA vihAranA kendrasvarUpa magadha dezanI rAjadhAnI paTaNA ane paMjAba vaccenA pradezomAM bhayaMkara paristhiti hatI. - Ama... jaina zramaNo vera-vikhera banI jatAM AgamonuM paThana-pAThana paNa atyaMta avyavasthita banI gayuM. ghaNA jJAnI bhagavaMto to svarge padhArI gayA. zeSa jJAnIonuM jJAna paNa zIrNa thaI javAnI sthitimAM hatuM. cheAma, A bAra varSIya dukALanA kAraNe mukhapATha-paddhatie cAlyA AvatA jinAgamonI smRti-zaktine moTo dhakko pahoMcyo. ja A paristhitimAMthI zrIsaMghane ugArI levA ane AgamonI suvyavasthita dhArAne AgaLa vadhAravA... pATalIputra (paTaNA-bihAra)mAM vIra ni.saM. 160 AsapAsamAM pUjyapAda zrI sthUlabhadrasvAmIjInI adhyakSatAmAM zrIzramaNasaMgha bhego thayo. ane jene je kAMI yAda hatuM te badhuM sAMbhaLI-saMbhaLAvIne pUjya gItArtha gurubhagavaMtonI salAhamujaba dvAdazAMgInI saMkalanA vyavasthita karavAno prayatna karyo. Ama... paramAtmA zrI mahAvIradevanA zAsana-saMcAlaka zrIgaNadharadevoe je dvAdazAMgInI racanA karI te Agamone dukALanA duSyabhAvathI naSTa-praNaSTa thatA bacAvI levA mATe paTaNA (pATalIputra-bihAra)mAM zrIsthUlabhadra svAmIjInI adhyakSatAmAM prathama Agama vAcanA thaI. te samaya-kALa hato. vIra nirvANa saM. 160nI AsapAsa - A prathama vAcanAnuM nAma "zrI dvAdazAMga-zrutasaMkalana vAcanA' hovAnuM saMbhavita jaNAya che, kema ke A vAcanA daramiyAna agiyAra aMgo to vyavasthita karAyA, paraMtu bAramuM aMga dRSTivAda truTaka prApta thatuM hatuM. tene vyavasthita rIte saMkalita karavA mATe zrIzramaNa saMghe pUjyapAda mahAprANa dhyAnamagna AcArya bhagavaMta zrIbhadrabAhu svAmIjIno saMparka karyo. tyAre pUjya bhabAhu svAmIjI mahAprANa nAmanA dhyAnamAM magna hatA, AthI zrI saMghane AgamanI saragama Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA cAlatA dhyAnanA mAhAbhyanA kAraNe AvavAnI asamarthatA dAkhavI tyAre zrI saMghe pharI vinaMtI karI eTale saMghanI AjJA zirodhArya karI bhaNanAra sAdhuone potAnI pAse bolAvyA. taddanusAra 5OOsAdhu bhaNanAra ane 1OOO sAdhu emanI veyAvaccamAM ema 1500 sAdhu pU.bhadrabAhu svAmI pAse nepALamAM pahoMcyA, vAcanAono ravaiyo aalita rIte cAlavA lAgyo, paraMtu dhIre dhIre zrIbhadrabAhu svAmIjI dvArA vahetI vAcanA-dhArAnA pravAhane anya zramaNo pUrNarUpe jhIlI na zakyA. eka pachI eka munio kharatA gayA, kharatA gayA. ekamAtra sthUlabhadra svAmIjI bacyA teo guru-mukhe vahetI jinAgama-dhArAne jhIlatA gayA, jhIlatA gayA ane teo 10 pUrva sudhI sUtra-arthathI barAbara bhaNyA. paraMtu pachI eka durghaTanA ghaTI. viSama kALano ja emAM prabhAva mAnavo rahyo ne! yakSA, yazadinnA vagere sthUlabhadrajInI sAta sAdhvI-baheno bhAI-muninAM darzana karavA AvI. guruAjJA laIne te muninA khaMDamAM pravezI, jJAna-baLathI bahenone AvelI jANIne sthUlabhadrajI pahelAMthI ja siMharUpane dhAraNa karIne besI gayA. sAdhvI-baheno bhAI-muninA sthAne siMhane joIne gabharAI gaI, pAchI pharI ane gurudevazrI bhadrabAhu svAmIjIne siMhanI ghaTanA jaNAvI. gurudeve jJAnazaktithI sthUlabhadrajIe ja siMha-rUpa dhAraNa karyAnuM jANI lIdhuM. bahena sAdhvIone sAMtvanA ApIne punaH bhAI-muninA darzana kAje mokalI. vaLI, e ja sthAnamAM bhAImunine joIne AnaMdita banelI bahena-sAdhvIo vaMdanAdi karIne vidAya thaI, paNa pachI jayAre sthUlabhadrajI gurudevazrI bhadrabAhu svAmIjI pAse vAcanA levA gayA tyAre gurudeve vAcanA ApavAnI nA pADI. kahyuM ke: "potAnuM jJAna-vidyA A rIte bahenone batAvavAnI tamane vRtti thaI te batAve che ke tamane jJAna pacyuM nathI. tamane jJAnanuM ajIrNa thayuM che. ahaMkArIne jJAna na apAya.' pachI to, sthUlabhadrajIne sva-bhUlanuM bhAna thatAM bhAvapUrvaka gurucaraNomAM vaMdana karIne kSamAyAcanA karI, paNa sthUlabhadrajIne vAcanA na ApavA mATe gurudeva makkama rahyA. chevaTe zrIsaMghe vinaMtI karI ke, "gurudeva! A rIte to ApaNuM zrata... ApaNuM AgamajJAna naSTa thaI jaze. Apa temane kSamA karo." tene svIkArIne chellA cAra pUrva mAtra sutrathI ApyA, paNa arthathI to na ja ApyA. Ama, zrIsthUlabhadrajI svAmI sUtra ane arthathIH dasa pUrvadhara ane aMtima cAra pUrvanA mAtra sUtrathI dhAraka tarIke prasiddha thayA. che . bIjI Agama-vAcanA: bIjI Agama-vAcanA prabhu-zAsananA parama bhakta samrATa sammati mahArAjAe karAvI. samrATa sammati, jinakalpInA abhyAsaka pU. A. zrI Arya mahAgirijInA guru-bhrAtA pU. A. zrI Arya suhastisUrijI mahArAja dvArA pratibodhita hatA. temanA hRdayamAM prabhuzAsananI sevA karavAnA adamya manoratha ramatA hatA. A sammati rAjAnA hRdayanI e kAmanA hatI ke paramopakArI jinAgamonI dhArA avicchinna cAlyA kare. vaLI, munivaro a-saMgajIvananA ArAdhaka hovAthI satata samUhamAM sAthe rahI na ja zake tathA rAjyomAM avAra-navAra AvatA viplavonA kAraNe mukhapATha rIte jinAgamone AgamanI saragama Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAcavavAmAM aneka aMtarAyo paNa UbhA thatA rahetA. vaLI, jinavANIne mukhapATha rAkhanArA munivaronI saMkhyA paNa ochI thatI jatI hatI. A badhI bAbatone najaramAM rAkhIne ane pATalIputramAM thayelI Agama-vAcanA ne khyAlamAM rAkhIne sammatie Agama-vAcanA karAvavAno manoratha sevyo. sammati rAjAe pU.A.zrI suhastisUrijI mahArAjane vinaMti karI. pUjyazrIe vinaMtIno svIkAra karyo. ane pU.A.zrI suhastisUri ma.nI adhyakSatAmAM zramaNasaMgha ekatrita thayo ane bIjI Agama-vAcanA sampanna thaI. ( A vAcanAno cokkasa samaya upalabdha thato nathI, paraMtu A. zrIsuhastisUrijI ma.no janma vIra nirvANa saM. 191mAM thayo che. dIkSA vI. saM. 21pamAM, yuga pradhAnapada 24pamAM, ane svargavAsa vI. saM. 291mAM che ane temanA yugapradhAnapadano kALa vIra . 24pathI291no hoya ema lAge che. e daramiyAna uparyukta Agama-vAcanA thayAnuM saMbhavita che. zrInaMdIsUtramAM jemanA puNya nAmano ullekha pU.A.zrI devavAcaka gaNivare karela che... te pUjya himavaMta kSamA-zramaNanA jIvana-paricayane darzAvanArA zrIhimavaMta-sthavirAvali graMthamAM A vAcanAno ullekha karavAmAM Avela che. A A vAcanA aMgenuM samarthana vIra nirvANa saMvata mIra jaina vAna-LanA graMtha, jaina paraMparAno itihAsa (lekhaka : tripuTI mahArAja) tathA samrATa khAravelanA jIvana-caritramAM prApta thAya che. ke A vAcanAnuM nAma "Agama-saMrakSaNa vAcanA" hoya ema lAge che, kema ke rAjyomAM thayelI Uthala-pAthalo daramiyAna AgamonA paThana-pAThanamAM ghaNI avyavasthAo UbhI thaI hatI. tenuM nivAraNa karavA mATe samrATa sammatie A vAcanA karAvyAno ullekha tatsaMdarbhita varNana graMthomAM prApta thAya che. trIjI Agama-vAcanA: samrATa sammati jinadharmanA daDha anurAgI hatA. paramAtmAnA parama bhakta hatA. prabhu vIranI vANI (jinAgamo)nI mahattA prasAra-pracAra pAme tevA zubhAzayathI temaNe AgamavAcanA karAvI. uparAMta, dUra-sudUranA pradezomAM vicaratA zramaNono Agama-abhyAsa niyamitapaNe cAlu rahe tevA aneka Ayojano paNa temaNe karyA hatA, paraMtu temanA sAmrAjya pachInAM thoDAM varSomAM rAjya-krAMti ( rAjya-pheraphAra) thaI. temAM evo jabbara dhakko lAgyo ke jinAgamanI rakSA ati durlabha banI. maurya rAjavaMzIono senApati puSpamitra rAjadrohI banyo ane paTaNAnI rAjagAdI para caDhI gayo. rAjA banI gayo. samrATa sammatie athAga prayatno karIne jinadharmanI je prabhAvanA karI hatI... tene te sAMkhI na zakyo. teNe jaina zramaNonA ziraccheda karAvIne kALo kera vartAvI dIdho. jaina sAdhuone potAnA prANa bacAvavA muzkela banI gayA, tethI jaina zramaNo game tema karIne ekadama kaliMga deza tarapha cAlyA gayA, kAraNa ke kaliMga magadhanI sattA bahArano deza hato. kaliMganA rAjA hatAH mahAmeghavAhana mahArAjA khAravela. teo parama jaina zrAvaka hatA. AgamanI saragama Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A samaye potAnI prANa-rakSAnI doDAdoDamAM aneka jinAlayonI surakSA khoravAI ane AgamonA paThana-pAThananI vyavasthAne paNa bhAre dhakko pahoMcyo. A badhAnA mULa kAraNarUpa puSpamitra hato. kaliMgAdhipati mahArAjA bhikakhurAya khAravelane ema samajAI gayuM ke, "eka sAmAnya senApati magadha jevA pavitra dezamAM dharmAdhatAbharyA jhanUnanA jore Avo utpAta macAve te atyaMta anucita ja gaNAya. AvA utpAtanA kAraNe niSkAraNa sAdhuonA lohInI nadIo vahe che to keTaluM khoTuM?" banI [ A kAraNe khAravele paTaNA upara caDhAI karI ane puSpamitrane parAjita karIne paMjAba bAju bhagADI mUkyo. Ama, paTaNAmAM azAMti-upadravanuM nivAraNa karyuM, paraMtu have paTaNAmAM jaina sAdhuone rahevA yogya vAtAvaraNa nahi hovAthI mahArAjA khAravela tamAma munibhagavaMtone potAnA deza bhaNI padhAravA AgrahabharI vinaMtI karI, ethI sAdhuono bahu moTo kAphalo kaliMga deza tarapha AgaLa vadhavA lAgyo. vacce jaMgalamAM moTI nadI AvI. e pAra karavI azakya jaNAI, paraMtu nadI pAra karavI jarUrI hatI, tyAre khAravela mahArAjAe nadImAM A kinArAthI pelA kinArA sudhI gajarAjonI katAra lagAvI pula banAvI enA uparathI munione nadI pAra karAvI jainamunione potAnA dezamAM padharAvyA, paraMtu A astavyasta vAtAvaraNanA kAraNe sAdhuonuM adhyayana-adhyApanakArya khoraMbhe caDhyuM, tethI vinAza pAmatA jatA Agamo bacAvI levA mATe mahAmeghavAhana khAravele vinaMtI karI ane pU. A. zrI susthitasUri ma. ane pU. A. zrIsupratibaddhasUri ma.nI adhyakSatAmAM trIjI Agama-vAcanA karAvI. A Agama-vAcanAnuM sthaLa hatuM : zatruMjayAvatAra tIrthasvarUpa kumaragiri. A sthaLe bRhad zramaNasaMghanuM saMmelana thayuM ane trIjI Agama-vAcanA saMpanna thaI. A vAcanAmAM agiyAra aMgo ane daza pUrvonA pATha vyavasthita karavAmAM AvyA. pU. A. zrI balisahasUri mahArAje A vAcanAnA avasare vidyApravAdanAmanA pUrvamAMthI aMgavidyA vagere zAstrono uddhAra karyo hato. jo ( A vAcanA aMgeno ullekha ati prAcIna himavaMta sthavirAvalI' nAmanA aitihAsika graMthamAM prApta thAya che. te graMthamAM vizeSarUpe ema paNa jaNAvyuM che ke, "A zramaNa-saMmelanamAM jinakalpInI tulanA karanArA pU. pAda A. zrI mahAgirijI ma.nA ziSya-praziSyo pU. A. zrI balissahasUri, pU. devAcAryajI ma., pU. A. zrI dharmasenasUri ma. vagere 200 zramaNo, pU. A. zrI susthitasUri vagere stha rakalpI 300 zramaNo, AryA poiNI vagere 300 zramaNIo, sIMvada, cUrNaka, selaga vagere 700 zrAvako ane pUrNamitrA vagere 700 zrAvikAo ekatrita thayAM hatAM." A vAcanAno samaya, mahAmeghavAhana kaliMgAdhipati samrATa khAravelanA rAjya-samaya vIra ni. saM. 300thI 330 sudhInA madhyano hoya tema saMbhavita che. A cothI Agama-vAcanA vi. saM. 180thI uttara bhAratamAM bhayaMkara dukALa phelAI gayo. aMtima dazapUrvadhara, bALapaNathI ja parama vairAgI ane anupama-saMvegane dhAraNa karanArA AgamanI saragama Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIvajasvAmIjIe potAnA paTTadhara zrIvajasenasUrijI mahArAjane potAnA anazana-samaye sUcanA ApI hatI ke "mArA svargagamana bAda bhayaMkara dukALa paDavAno che, paraMtu je divase eka lAkha sauneyA vaDe kharIdAyela eka hAMDI (-tapelI) jeTalo bhAta raMdhAto jovA maLe, tenA bIjA ja divase sukALa thaze tema jANazo.'' A dukALa ati bhISaNa hato. A dukALa daramiyAna sAdhuonA aneka gaNo, kuLo ane vAcakavaMzo nAmazeSa thaI gayA, tethI buddhizALI ane pratibhAzALI munivaro ke jeo Agamono vAraso sAcavanArA hatA teonI saMkhyA ati alpa banI gaI. vAcanAcArya pU. A. zrI naMdilasUrijI ma.! yugapradhAna A. zrI AryarakSitasUri ma. ane gaNAcArya A. zrIvajasenasUrijI ma. te samaye zrIsaMghamAM suprasiddha hatA. ati bhISaNa dukALa! samartha jJAnI mahApuruSonI ciravidAya! kema karIne yojavA zrIjinazAsananI surakSAnA amogha upAya?? A manomaMthanamAM nimagna sUrideva zrIAryarakSitasUrijI mahArAjA jevA yugapradhAna mahAtmA vicAre caDhyAM. "aho! rmanAM viSamA gatiH / vIra-vANIne surakSita karavAnA upAyone Ayojita karavAmAM ame niSphaLa nIvaDyA chIe. . . pUrve traNa-traNa Agama-vAcanAo saMpanna thaI che. tenA dvArA jinAgamonI saMkalanA vyavasthita ane sucAru karavAnI yojanA zrIzramaNa saMghe karI hatI, chatAM jinAgamo saMpUrNa surakSita to nathI ja. temAM mukhya kAraNo tarIke-bhayaMkara duSkALa ane lokonuM ghaTatuM jatuM prajJA-baLa ane saMhanana-baLa che." A paristhitimAM dhAraNA-zaktinI anukULatA mujaba AgamonuM saMkalana karavuM khUba jarUrI che. jo Ama nahi karavAmAM Ave to zeSa sAdhuo Agama-vArasAne vyavasthita jALavI nahi zake, eka-eka sUtramAM rahelA cAra-anuyoganA arthane gaMbhIratAthI jALavavA ati muzkela che, paNa te jALavavA paNa khUba jarUrI che. "jinAgamonA pratyeka sUtramAM cAra-cAra anuyoga samAyelA che (1) dravyAnuyoga (2) caraNa-karaNAnuyoga (3) gaNitAnuyoga ane (4) dharmakathAnuyoga ane A rIte AgamonA gaMbhIra gUDha-arthane samajIne tenI dhAraNA karI zake. tevA zaktisampanna sAdhuonI vartamAnakALe bhAre achata thavA pAmI che." A badhI vicAraNAo AcAryazrI AryarakSitasUri mahArAje samakAlIna anya prabhAvaka AcAryo sAthe karI ane temanI saMmati prApta karI lIdhI. tyAra bAda teozrIe pratyeka sUtranA mukhya mukhya arthone prakaraNone AzrayIne vibhAgomAM goThavyA. anya arthone gauNa karyA ane samagra jinAgamonuM svataMtra rIte nIce jaNAvyA pramANe cAra vibhAgamAM vargIkaraNa karyuM. A vibhAgIkaraNa evuM suMdara thavA pAmyuM ke jenA kAraNe bhaviSyakAlIna alpa prajJAvALA chatAM medhAvI munivarone mukhapATha karavAmAM saraLatA thaI ane durgama-anusaMdhAna sugama banavA pAmyuM. (1) dravyAnuyoga- jemAM bAramuM aMga "dRSTivAda" Ave. AgamanI saragama Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) caraNa-karaNAnuyoga- jemAM "agiyAra aMgo", "cheda sUtro'', "mahAkalpa upAMgo" ane "mULasUtro" Ave. (3) gaNitAnuyoga-jemAM "sUryaprajJapti" ane "caMdraprajJapti" "jaMbudrIyaprajJapti" vagere Ave. (4) dharmakathAnuyoga- jemAM "RSibhASita" ane "utarAdhyayana sUtra" vagere Ave. A rIte AcAryazrI AryarakSitasUrijI mahArAje cAra anuyoganI vyavasthA karI ane Agamone ciraMjIva banAvyA. A bAbatane varNavanArI eka gAthA "zrIAvazyaka-niryuktimAM" prApta thAya che, jeno bhAvArtha A pramANe che: devendro dvArA vaMdita mahAnubhAva AcArya zrI AryarakSitasUri mahArAje kALabaLano vicAra karIne jinAgamanA anuyogane cAra vibhAgamAM vaheMcI dIdho." A rIte vIra saM. 592 lagabhagamAM dazapura nagaramAM (= AjanA mAlavAnA maMdasaura nagaramAM) A. zrI AryarakSitasUri mahArAja-hastaka cothI Agama-vAcanA saMpanna thaI. pAMcamI Agama-vAcanA: tyAra bAda vIra saM. 830thI 840nA samayagALAnI vAta che. pU. A. zrI skaMdilAcAryajIe uttarApathanA munivarone mathurAmAM ekatrita karyA ane A. skaMdilasUrijInA samakAlIna nAgendravaMzanA parama prabhAvaka zrIhimavaMta kSamA-zramaNanA ziSya A. zrI nAgArjunasUrijIe dakSiNapathanA munivarone valabhIpuramAM ekatrita karyA. A pramANe munionuM milana karAvavAno hetu Agama-vAcanA dvArA AgamonI saMkalanA karAvavAno hato. - te samaye saurASTramAM jainadharma ane bauddhadharma vacce bhAre saMgharSa cAlI rahyo hato. madhya bhAratamAM hUNo ane gupto vacce bhayaMkara yuddha cAlI rahyuM hatuM. temAM vaLI bAra varSano dAruNa dukALa zarU thaI cUkyo hato. | A badhA kAraNasara jaina zramaNonI ane vizeSarUpe zratadhara zramaNa bhagavaMtonI bhAre khoTa UbhI thaI gaI. Agamo sAva lupta thaI jAya tevI bhAre kaTokaTIbharI sthiti sarjAI gaI. A paristhitinA nivAraNa kAje jinazAsananA prANAdhAra AgamonI surakSA karavA mATe A. zrI skaMdilasUrijI mahArAje mathurAmAM ane A. zrI nAgArjunasUrijI mahArAje valabhIpuramAM gItArtha munivarone bhegA karyA ane Agama-sAhityanI saMkalanA karI. A be vAcanAo be-be alaga alaga dhuraMdhara dharmAcAryonI puNyanizrAmAM thavA pAmI. je baMne sthAno ati dUra hatAM. pUrve thayela vAcanAo karatAM AmAM vilakSaNatA e hatI ke pUrvIya vAcanA-samaye saMpUrNa zramaNasaMghanuM bRhad saMmelana thayuM hatuM, jyAre AmAM AvuM bRhad zramaNasaMmelana thavA na pAmyuM. Ano sUcitArtha e nIkaLe che ke, "te samaye bhAratavarSamAM bhAre aMdhAdhUMdhI macavA pAmI haze, jenA kAraNe AvA mahattvapUrNa ane jinazAsananA prANAdhAra-samA Agamone saMkalita karavAno suavasara hato, chatAM tatkAlIna saMpUrNa zramaNa-saMgha bhego thaI nA zakyo ane judA judA sthaLe Agama-vAcanAo karavI paDI." AgamanI saragama Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInaMdIsUtra-cUrNi-vRtti AdinA AdhAre A kAryamAM paraspara saMmati levAI hovAnuM jaNAya che. Ano artha e thayo ke gItArthonI salAha-sUcanA anusAra yogya saMmati samrApta karyA bAda azakya-parihAra samajIne A judI judI vAcanAo thaI hoya tema jaNAya che. dezamAM punaH zAMtinuM vAtAvaraNa sarjAya, pachI ApaNe badhA bhegA thaIzuM ane mAthurI tathA vAlabhI vAcanAonA pAThabhedonuM samanvayapUrvaka nirAkaraNa karIzuM." A prakAranI pArasparika masalata thaI haze ja, je te samayanI dezanI bhayaMkara paristhitino khyAla Ape che. - yogazAstranI vRttimAM A rIte ullekha maLe che tathA keTalAka AcAryono evo mata paNa che ke A pAMcamI Agama-vAcanAnA avasare AgamonA pAThonuM saMkalana to karAyuM ja hatuM, paraMtu baMne sthaLe AgamonuM pustakArAheNa paNa kaMIka aMze karavAmAM AvyuM hatuM. tenuM kAraNa e hatuM ke alpa buddhivALA jIvo have Agamone mukhapATha rAkhI zake tevo saMbhava nathI. vaLI, tema karavAmAM pAThonI heraphera ke vinAza thavAno paNa saMbhava che. A prakAranI gItArtha AcAryonI vicAraNA anusAra Agama-lekhana thavA pAmyuM hatuM. pU. A. zrI skaMdilasUrijI mahArAjano ane pU. A. zrI nAgArjunasUrijIno jIvanaparicaya pU. munizrI darzanavijayajI mahArAje (tripuTI mahArAje) lakhelA "jaina paramparAno itihAsa" bhA. 1mAM "A. zrI skaMdilasUrijIno paricaya" e nAmanA prakaraNamAM nIce mujaba varNita che. A. zrI skaMdilasUrijI : A AcArya mathurAnA rahevAsI dharma jaina brAhmaNa megharatha ane rUparekhA brAhmaNInA putra somaratha nAmanA hatA. ( teoe Arya vajasvAmI ane AryarathanI paraMparAnA kAzyapa gotravALA sthavira AryasiMhanA upadezathI vairAgya pAmIne Aryadharma pAse temaNe dIkSA lIdhelI ane brahmadIpikA zAkhAnA A. siMhasUri vAcanAcArya pAsethI Agama tathA pUrvanuM jJAna meLavIne vAcakapada prApta karyuM hatuM. yugapradhAna maMtranA AdhAre temano vAcanAcArya-kALa vIra saM. 826no che. A vAcanAnA saMcAlaka A. skaMdilasUri saMbaMdhI eka gAthA zrInaMdIsUtranI paTTAvalimAM maLe che. jesi imo aNuogo, ajjAvi aDDhabharahammiA / bahugaNa raNi'gaya jase, te vaMde khaMdilAyarie / A. zrI nAgArjunasUrijIno paricaya: A. zrI nAgArjunasUrijIno janma vIra ni. saM. 793mAM dIkSA 807mAM, yugapradhAnapada 826mAM ane svargavAsa 904mAM 111 varSanI vaye thayo hato. te A. zrIskaMdilAcAryamahArAje karelI A vAcanAnA samaya aMgeno ullekha surata-gopIpurAmAM vi. saM. 2007mAM thayela "zrIAgamoddhAraka gurumaMdiramAM" A. zrI skaMdilAcAryajI ma.nA vAcanAnA citrapaTamAM vIra ni. saM. 827thI 840 lagabhagano batAvela che. 10. AgamanI saragama Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThI Agama-vAcanA : vAcaka-vaMzanA vAcanAcArya pUjyapAda AcAryazrI skaMdilasUrIzvarajI mahArAje karelI mAthurI-vAcanAnA vArasadAra hatA: pU. A. zrIdevasviMgaNI kSamAzramaNa ane pUjyapAda A. zrI nAgArjuna sUrIzvarajI mahArAje karalI vAlabhI-vAcanAnA vArasadAra hatAH pU. A. zrIkAlakasUrijI mahArAja. dezanI paristhiti sudhArA upara AvatAM dUradUra rahelA A baMne sUridevo bhegA thayA ane zrutaparaMparAmAM AvelI maMdatAne dhyAnamAM laI tatkAlIna zrI zramaNa-saMghane bhego karyo. emAM pa00nI saMkhyAmAM AcAryadevo ekatrita thayA hatA ane valabhIpuramAM 13varSa sudhI lAgalagATa tADapatro upara Agama lekhanano mahAyajJa cAlyo hato emAM eka kroDa graMthonuM Alekhana karavAmAM AvyuM hatuM eTale ochAmAM ochA eka abaja zlokanI kalpanA karI zakAya ane bIjI e paNa kalpanA karI zakAya ke jo AcAryadevonI saMkhyA 500nI hoya to sAdhu bhagavaMtonI saMkhyA keTalI hoI zake? eka AcArya dITha pAMca sAdhune samajIe toya ra500nI saMkhyA thAya. have jo sAdhu bhagavaMto 2500 hoya to sAdhvIjIonI saMkhyA keTalI keTalI hoI zake to pachI jainonI AbAdI keTalI mAnI zakAya? ane enI sAme jainetaronI saMkhyA to vismayakArI ja hoya ne? to pachI ATalI moTI jana saMkhyAne potAnAmAM samAvatA valabhIpuranuM kSetraphaLa keTaluM vizALa hoI zake? AjanA AnaMdapura, pachegAma ane mahAtIrtha zrIayodhyApuram Adi valabhIpuranA ja bhAga tarIke manAya ane A badhI bhUmimAMthI nIkaLatA prAcIna avazeSo paNa A ja vAtanI gavAha pUre che. A Agama-vAcanAnI saphaLatA mATe zrI zatruMjayaadhiSThAyaka zrIkapardIyakSa vagerenI sahAya paNa lIdhI hatI ane baMne mahAtmAoe valabhIpura (=vaLA- saurASTra)mAM Agama-vAcanA karIne Agamone ciraMjIvatA bakSI hatI. A vAcanAmAM coryAzI AgamonuM suvyavasthita saMkalana karavAmAM AvyuM hatuM ane tADapatranAM pRSTho upara sAdhuoe lipibaddha karIne Agamone pustakArUDha karyA hatA. taduparAMta bIjA paNa mahattvapUrNa zAstragraMthonuM pustakAlekhana karavAmAM AvyuM hatuM. kAra pAMcamI Agama-vAsanA samaye vAcanAcArya zrImad skendilasUrijI mahArAja ane pU. A. zrImad nAgArjunasUrijI mahArAja kALa-baLanA pratApe bhegA thaI zakyA na hatA, paraMtu te vAcanA-samaye keTalAka jANakAronA mata pramANe AgamonuM pustakAlekhana thayuM hatuM, chatAM te mAtharI ane vAlabhI vAcanAmAM rahI gayelA pAThabhedono A chaThThI vAcanAmAM samanvaya karavAmAM Avyo ane bahuzruta gItArthonI sUcanA anusAra eka pATha nakkI karavAmAM Avyo hato. ke A vAcanAno samaya vIra ni. saM. 980no che. pU. A. zrIdevardhvigaNi kSamAzramaNanA dIkSAguru hatAH pUjyapAda A. zrI lohityasUrijI mahArAja, temanI pAse bhaNI-gaNIne pU. devardhvigaNivare "gaNipadavI" meLavI ane upakeza-gacchanA AcAryapU. zrI devaguptasUrIzvarajI ma. pAse eka pUrva artha sAthe ane bIjuM pUrva mULa-bhaNIne "kSamA-zramaNa" pada meLavyuM, kema ke nIce jaNAvelI gAthAnA artha mujaba "kSamA-zramaNa pada pUrvadhArIne ja lAgu paDe che. AgamanI saragama Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAI ya khamAsamaNe, divApare vAyagadati egaTThA / puvvagarvAmi ya sute, ee saddA pauMjaMti / / bhAvArtha : pUrvadhArI munivaronA nAmanI sAthe 'vAdI', 'kSamAzramaNa', 'divAkara' ane 'vAcaka zabdo eka artha rUpe (samAna arthamAM) vaparAya che. A A zabdo prAcInakALamAM 'pUrvadhArI' arthanA saMketarUpe vaparAtA hatA. - pU. A. zrIdevarkiMgaNivara kSamAzramaNano svargavAsa vIra ni. saM. 1800mAM zrI zatruMjayagirirAja upara anazananI sAdhanApUrvaka thavA pAmyo hato. ( temanA pachI tarata ja aMtima pUrvadhara yugapradhAna AcAryadeva zrI satyamitrasUrijI ma. paNa svarge padhAryA. tyAra bAda pUrvanA koI jANakAra rahyA nahi, tethI vIra ni. saM. 1000mAM pUrvajJAnano viccheda thayo tema manAya che. pUjyapAda zrIdevardhvigaNi mahArAja, paMcama gaNadhara bhagavaMta zrIsudharmAsvAmIjIthI paccIsamA vAcanAcArya hatA (zrInaMdI-sutranI therAvalInA AdhAre). A mATe juoH pU. munizrI darzana vijaya ma. likhita "jaina paramparAno itihAsa bhAga-1mAM prakaraNa 13muM (peja naM. 297). - A. zrI kAlakasUrijI ma.no paricaya pU. AcAryadeva zrI bAlakasUrijI mahArAja eTale pU. AcAryadeva zrI nAgArjunasUrijI mahArAjanI paraMparAmAM thayelA chaThThI Agama-vAcanA karanArA pU. A. zrIdevasviMgaNI mahArAjanA sahAyakAraka cothA kAlakAcAryajI mahArAja. jeono yugapradhAna-samaya vIra ni. saM. 983thI 994no hato. vIra saM. 993mAM AnaMdapuramAM valabhI-vaMzanA rAjavI dhruvasena (prathama)nA putranuM mRtyu thatAM rAjAnA hRdayamAM ghora zoka vyApI gayo. te zokanuM nivAraNa karavA kAje sakaLa zrIsaMgha samakSa dhruvasena rAjAnI rAjasabhAmAM zrIkalpasUtra mahAna AgamanI vAcanA pU. A. zrI kAlakasUri mahArAje pharamAvI hatI tyArathI kalpasUtra-zAstra Aje paNa paryuSaNA-mahAparva daramiyAna jAheramAM caturvidha zrIsaMgha samakSa vaMcAya che. pU. A. zrI kAlikasUri mahArAjanI pATe bIjA udayanA AThamA yugapradhAna ane aMtima pUrvadhara pU. A. zrI satyamitrasUrijI mahArAja thayA. teozrI chellA pUrvadhara to hatA ja, uparAMta vAcaka-vaMzanA paNa aMtima vAcanAcArya paNa hatA. A sUrIzvaranI vidAya thatAM vAcakavaMza samApta thayo. upara varNana karyA pramANe bhagavAnazrI mahAvIradevanA zAsanamAM prAcInakALamAM che vAcanAo thaI. vIrazAsanamAM kALanA viSama-prabhAve dhAraNAzakti ghaTavAnA kAraNe ane duSkALa AdinA kAraNe vinAza tarapha dhasatA jatA Agama-zrutane bacAvavAmAM A vAcanAo ati upakAraka sAbita thaI. A cha vAcanAo thaI te prabhu vIranA nirvANathI 1000varSanA samaya daramyAna ja thaI. tyAra bAda A prakAranI Agama-vAcanA thayAno ullekha upalabdha thato nathI. A AgamanI saragama Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDhAramI sadInI samAptinA samayathI, duSama kALanA viSama prabhAvathI zithilAcAra pAMgaravA mAMDyo. Agamika-jJAnanI paraMparA suvidita gItArtha ane AcAra-sampanna zramaNonA hAthamAM rahI nahi. tenuM duSpariNAma e AvyuM ke hastalikhita pratomAM patharAyelA Agamo adhikArI puruSane paNa prApta thavA durlabha banyA. che chelle.. vIsamI sadInA uttarArdhanI vAta karIe. A samaya daramiyAna suvihita saMvegI sAdhuomAM AcAra-niSThA anumodanIya hatI. viziSTa vairAgyanI prabaLa bhUmikA paNa sarjAI cUkI hatI, chatAM A badhAne TakAvavA mATe AvazyakatA hatI : AgamanI, mULa saravANI zramaNasaMghamAM vahetI rahe tenI, paraMtu game te kAraNe AgamonI paThana-pAThananI zAstrIya paraMparA surakSita na rahI. je thoDI paNa Agama-paThana-pAThananI paraMparA jaLavAI te alpa mAtrAmAM hatI. sAmAnya munivarone to Agamika padArthonuM suvidita gItArthonA zrImukhethI zravaNa karavAnuM paNa durlabha thaI javA pAmyuM hatuM. AvA avasare zrIzramaNasaMghanI aDhAra prasiddha zAkhAomAM atyaMta prabhAvazALI sAgarazAkhAnA apUrva pratibhAsampanna vAdIkesarI prauDha dhISaNAzALI pU. munirAja zrI jhaverasAgarajI mahArAjanA eka ziSya AgaLa AvyA. ja je ziSyane mAtra nava ja mahinAno guru-sahavAsa saMprApta thayo hato, chatAM pUrvajanmanI apUrva ArAdhanAnA prabhAve jemaNe ekale hAthe nyAya-vyAkaraNa Adi sAdhanagraMthomAM agAdha vidvattA prApta karI hatI ane pU. gurudeva zrI jhaverasAgarajI mahArAjanA jyAre aMtima zvAsa cAlatA hatA tyAre teo-zrImade ziSyane aMtima hita-vacana saMbhaLAvyuM ke, "vere mA mAM vA dhyayana varAvara charanA''. gurunAM A vacano pAchaLa rahelI UMDI AMtara-AziSa ziSyanuM preraka paribaLa banI gayuM. guru-preraNAne pAmIne ApabaLe ziSya AgamonuM talasparzI agAdhajJAna prApta karyuM ane vIra ni. saM. 2440 vi. saM. 1970mAM ko'ka maMgaLa coghaDiye jinazAsananA mahAna dhuMradhara ane samartha zAsana-prabhAvaka zAstra-pAragAmI sUrideva zrI jaina saMgha samakSa A prazrane pharI upasthita kare che : he mahAnubhAvo! prAcInakALamAM bAra-bAra varSanA dukALo AvI gayA. rAjyakrAMtinAM prabaLa AMdolano ane dharmAdhatAbharyA jhanUnI atyAcAro paNa thaI cUkyA. dravya-vidanonA A jhaMjhAvAtamAMthI AgamonA vArasAne surakSita rAkhavA mATe tatkAlIna yugapradhAna samartha AcAryadevoe bhAre jahemata karI hatI ane cha-cha vAcanAo pharamAvIne jinAgamone tenA mULa svarUpamAM TakAvI rAkhyA. - paNa. have AjanI briTiza gavarnamenTanA rAjyamAM nathI to koI rAjakIya upadravo... nathI haDahaDatA bhayaMkara dukALo ke nathI dharmAdhatApUrNa jhanUnIonA atyAcAro! chatAM ApaNA jinazAsanamAM vartamAna zramaNa-saMghamAM AgamonA jANakAro keTalA? ati virala AMgaLInA veDhA jeTalAya nahi. AgamanI saragama Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je koI AgamajJa puruSo che te paNa potAno vAraso nija-ziSyone suparata karI zake tevI sthitimAM nathI, kAraNa ke vaccenA saMgharSa-kALa daramiyAna AgamonA paThana-pAThana vagere mATe jarUrI prato upalabdha banatI na hatI. paristhiti ghaNI viSama che. Aje yogya ane pariNati pAmelA sAdhupuruSonA hAthamAM Agamo AvI zakatA nathI. AnA kAraNa tarIke mAnasika udAratAno dukALa kaho athavA to pAzcAtya keLavaNIno pratApa kaho, paNa A badhA kAraNe AgamonA adhyayana-adhyApanane abhUtapUrvadhakko pahoMcyo che e hakIkata che. A paristhitimAM parivartana AvavuM ja joIe ane AgamonuM maulika jJAna zAstrIya paddhati mujaba pUjya zramaNa-zramaNI vargamAM vRddhigata bane te atyaMta Avazyaka che." A prakAranI vicAradhArA tatkAlIna zramaNa-saMghanA mukhya AcAryadevo samakSa rajU karavAmAM AvI ane zramaNa-saMghamAM AgamonA abhyAsa tarapha rasa-ruci utpanna thAya. vaLI, saMyogonI viSamatA vagere vibhinna kAraNasara AgamonA samyajJAnathI vaMcita rahelAM sAdhu-sAdhvIjIo te lAbhathI anvita bane tevI maMgala-kAmanA te mahApuruSanA hRdayamAM ramatI rahI. che tyAre Agama graMthonI upalabdhi bahu ja durlabha banI hatI. mahAmahenate ane eya apUrNa ane jIrNa-zIrNa sthitimAM prApta thatI hatI. mArI A sthiti to bIjAonI to kevI durdazA? AnuM nirAkaraNa eka ja hoI zake sarvaprathama Agama graMthonI anAvazyaka durlabhatA dUra thavI joIe. e mATe mArI pAse je kaMI Agama graMtho che enuM saMzodhana maryAdita saMkhyAmAM mudraNa karAvI suyogya pAtronA hAthamAM pahoMcADavuM. A mATe te mahApuruSe jAta-mahenate presakopIthI mAMDIne prUphasudhAraNA sudhInI saMpUrNa javAbadArI pote saMbhALI lIdhI ane e rIte Agama graMthonI maryAdita pratio chapAvaDAvI sAmudAyika vAcanAo goThavI.. vi. saM. 1971thI 1977 sudhImAM pATaNa, kapaDavaMja, amadAvAda, surata, pAlitANA ane ratalAma ema cha zaheromAM A mahApuruSe jAheramAM sAmudAyika-stare cha-cha mahinAonI Agama-vAcanAo goThavI. seMkaDo sAdhu-sAdhvIjIone Agamo vAMcavAnI paripATI, naya ane nikSepathI artha karavAnI paddhati ane Agamika padArthonA gUDha rahasyonI samajaNa vagere A Agamadhara mahApuruSe akhUTa bhAvadayA ane vAtsalyapUrNa hRdaye vAcanAonA mAdhyame ApI. Aje paNa te mahApuruSanA zrImukhethI jemaNe Agama-vAcanAono rasAsvAda mANyo che tevA jUnA pU. sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto te vakhatanI sthitinuM varNana karatAM harSavibhora banI jAya che ane harSollAsapUrvaka gagadasvare pU. AgamoddhAraka mahApuruSanA apratima upakAranI smRtine satata vAgoLe che. | koNa hatA : te mahApuruSa? ! parama vaMdanIya pUjayapAda devaddhigaNikSamAzramaNe valabhIpuramAM vizAla vAcanA karI tyAra bAda paMdara saikA sudhI evI vAcanA thayAno koI ullekha upalabdha nathI paMdara saikA bAda pharIthI vAcanAnA e silasilAne mUrta-svarUpa ApanAra AgamoddhAraka pUjyavara zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. AgamanI saragama Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te mahApuruSa eTale prAtaH smaraNIya, AgamoddhAraka, dhyAnastha svargata pUjyapAda AcAryadeva zrImad AnaMdasAgarasa 2Izvara jI mahArAjasAheba jeo AbAlavRddha sahunI jIbhe "pU. sAgarajI mahArAja'nA lADIlA nAmathI suprasiddha banyA hatA. A pUjya-puruSe cha sthAnomAM karelI sAta sAmUhika vAcanAomAM chavvIsa Agama-graMthonI vAcanA karI hatI. (jenI noMdha sAthenAM pRSTho upara mudrita che.) vi. saM. 1971thI 1977 sudhImAM pUrvokta pAMca sthAnomAM pUjayapAda sAgarajI mahArAje sthAnika saMghonA AgrahathI sAta vAra Agama-vAcanAo ApI, jeno vizALa caturvidha zrIsaMghe apUrva ullAsa sahita umaMgapUrvaka lAbha lIdho. A AyojanamAM 26 AgamonA lagabhaga 2,33,200 zloka-pramANa vAcanAo saMpanna thaI. A pramANe paramAtmA mahAvIra svAmIjInA nirvANa bAda 980 varSe pUjya zrI devarkiMgaNI kSamA-zramaNe chaThThI je Agama-vAcanA karI hatI, tyAra bAda lagabhaga doDha hajAra varSa jeTalA sudIrgha samaya bAda A vAcanAo thavA pAmI. bhavya jIvone ati viSama duHSamA ArAnA kuTila duSprabhAvamAMthI ugAranAra anupama Agama-sAhityane surakSita rAkhanArA akhila zramaNa-saMghamAM jJAna-vRddhi karavAnA zubha hetusara sAmudAyika vAcanA karanArA, parama-saubhAgyazALI, mahApuruSa, prAtaH smaraNIya, jagamazahUra, zubha pratiSThAdAyaka "AgamoddhAraka" birudathI zobhatA, AgamAvatAra, Agamadhara-bahuzruta dhyAnastha svargata AcAryadeva zrI AnaMdasAgara sUrIzvarajI mahArAjasAhebanA jeTalA guNAnuvAda karIe teTalA ochA che. A paramatAraka, paramArAdhyapAda puNyapuruSe jIvanabhara trikaraNa yoge AgamanI upAsanA karI hatI. temanI tanmayatA avirata zrutopAsanA abhinaMdanIya ane abhivaMdanIya hatI. AgamanI saragama 15 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teozrIe cheda-graMtho sivAyanA tamAma AgamagraMthonuM potAnI jAta-dekharekha heThaLa mudraNa karAvyuM. kAgaLamAM chapAyela-mudrita karAyela Agamika sAhitya tatkALa to upayogI bane ja, paNa tenI avicchinna paraMparA-dhArA cAle te zakya na hatuM, tethI Agamone jo A2sa upa2 kotarAvIne lipibaddha karavAmAM Ave to tenuM AyuSya kadAca hajAro varSanuM banI jAya te dRSTie temaNe AgamamaMdiranAM nirmANa karAvyAM. pAlitANAmAM AgamamaMdiranuM nirmANa mUrtipUjA ane dayA-dAnanA virodhIo taraphathI mULa AgamomAM pATha-bheda karAI rahyA hatA tathA potAnI mAnyatAne anukULa na hoya tevA Agama-pAThone kADhI nAkhavAnI dhRSTatA paNa karavAmAM AvI rahI hatI, tethI AgamonI maulikatAnuM rakSaNa karavuM khUba jarUrI banyuM hatuM. te mATe AgamamaMdiranAM nirmANa karavAM Avazyaka hatA. pUjyapAda AgamoddhArakazrIjIe ArasanI zilAomAM bhAre jahemata ane kALajIpUrvaka gItArtha-mAnya Agama pAThone kotarAvIne ciraMjIva banAvavAnuM maMgala-kArya karyuM. pU. paramatAraka gurudeva AgamoddhArakazrIjInI pAvana-preraNAthI zrIzatruMjaya tIrthAdhirAjanI jayataLeTImAM ati dedIyyamAna bhavya devavimAna tulya zrI vardhamAna jainAgama maMdiranuM nirmANa thayuM, jemAM vartamAnakALamAM upalabdha ati prAmANika pistAlIsa Agamone suMdara makarANA ArasanI zilAomAM kotarAvavAmAM AvyA che. A kAryamAM atyaMta zuddhi jALavavAmAM AvI che. pUjyazrIe jAte TakedArI rAkhIne ati zuddhapaNe A kArya sampanna karAvela che ane e rIte pU. devarkiMgaNI kSamAzramaNa dvArA nirNIta karAyela Agama-pAThone zilArUDha karIne ciraMjIva banAvAyA. suratamAM AgamamaMdira A ja pramANe... sUryapurI (surata)nA gopIpurAmAM zrI vardhamAna-jaina tAmrapatraAgamamaMdiranuM nirmANa pUjyapAda AgamoddhArakazrIjInI puNya-preraNAthI thayela che. A bhavya maMdira mAtra nava mahinAmAM traNa mALanuM suMdara bhavya vimAna-sadeza taiyAra thayela che. ArasamAM kotarAvelA Agamo ApattinA samayamAM sthAna-parivartana karAvavA zakya na bane, kAraNa ke tema karavAmAM tUTa-phUTano Dara rahe. vaLI, ArasanI zilAo ati bhAre hoya te dRSTie pUjyazrIjIe pistALIzeya Agamone tAmrapatramAM upasAvelA (khodAvelA nahi) akSaro dvArA kotarAvyA ane te tAmrapatramaya AgamamaMdira atibhavya taiyAra karAvIne bhAvi jinazAsananA vArasadArone aNamola Agama-vAraso arpaNa karyo. pUjyazrInA viraha bAda pUjyazrInI paraMparAmAM AvelA aneka pUjyonI preraNAthI prabhAsapATaNa, zrI zaMkhezvara, pUnA, ujjaina, muMbaI (pAla), navasArI, bAmaNavADA AdisthAne paNa Agama maMdiranA nirmANa dvArA Agama surakSA kAryo thavA pAmyAM che. 16 AgamanI saragama Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamoddhArakazrIjInI Agama-upAsanA A rIte Agama-avatAra, dhyAnastha svargata pU. AcAryadevazrIe... Agama-jJAnano zramaNa-saMghamAM pracAra thAya ane aneka rIte tenuM saMrakSaNa thAya tevo bhagIratha prayatna karyo. bhaviSyamAM mULasvarUpe akhaMDa Agamano vAraso jaLavAI rahe tenI dhArA avicchinnapaNe cAlu rahe te mATe zilAo ane tAmrapatro upara Agamo kotarAvIne AgamonuM saMrakSaNa karavA dvArA pUjyazrIe jinazAsananI mahAna sevA bajAvI che. che. A rIte... carama tIrthapati prabhu mahAvIradevanA zAsanamAM... AgamonA vArasAnI apUrva surakSA karanArA zAsana-prabhAvaka pUrvakAlIna samartha mahApuruSoe ane vartamAnakAlIna mahApuruSe Agama-vAcanAonuM pradAna karavA dvArA jainazAsananI je abhUtapUrva sevA karela che tenI saMkSipta mAhitI A laghu pustikAmAM ApavAno prayatna karavAmAM Avyo che. darara mArI AkAMkSA A badhuM vAMcI-vicArIne zaktisampanna puNyAtmAoe evA prayAso satata karavA ghaTe ke jenA dvArA bhaviSyamAM AgamonI suMdara surakSA thAya, tenI yogya sAcavaNI thAya. khAsa vartamAnakALamAM dekhAvanA pracAranA mohamAM aTavAI javA jevuM nathI. ayogya ane apariNata (AtmA-pariNatinA abhAvavALI) vyaktionA hAthamAM ApaNo Agama-vAraso jaI na paDe tenI paNa pUrNa TakedArI rAkhavI ghaTe. A mArI prArthanA : A laghu pustikAmAM mArI alpamati pramANe tathA sva. pU. munizrI darzanavijayajI mahArAja (tripuTI) pAsethI maLela maukhika samajaNa pramANe ane teozrIe lakhela "jaina paramparAno itihAsa" (bhAga-1lA)mAM karelA keTalAka ullekhonA AdhAre Agama-vAcanAnA viSayane potAnA avabodha mATe rajU karyo che (januM zIrSaka "AgamanAM ajavALA" ApavAmAM AvyuM che). zAstrajJA ane zAsana-paraMparAthI viruddha kAMI rajU thaI gayuM hoya to tenI mithyA-duSkRtapUrvaka kSamA yAcuM chuM. mArA khyAla pramANe Aja sudhI koI mahAnubhAve A viSaya upara prakAza pAtharyo nathI eTale mArI jijJAsAne tRpta karavA mATe A lekha prakAzamAM mUkyo che. mArI vidvAn AgamajJa gItArtha mahApuruSone AgrahabharI vijJapti che ke, teo jarUra A viSayamAM potAnA abhiprAya-Alocana (vicAraNA) prakAzita kare ane saMghane AvA mahattvanA viSaya aMge jJAna prApta thAya tevAM Ayojana kare. vIra ni. saM. 2499 vi. saM. 2029, Aso vada-11 ujamaphaInI dharmazALA jhaverIvADa, vAghaNapoLa amadAvAda zramaNa-saMgha sevaka muni abhayasAgara AgamanI saragama 1e Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (vAcanAnI parabethI..) Thera Thera vAcanAnI parabo yojI AgamanA gaMgA-pravAhane vaheto rAkhavA mATe satata kaTibaddhadhatA dAkhavanAra AgamavizArada paMnyAsa-pravara gurudeva zrI abhaya sAgarajI ma.sA. pUjaya AgamoddhAraka zrI AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma. pachI emanA ja parivAramAM eka mahAtmA thaI gayA, jeo suvizuddha samAcArInA pAlaka, navakAra mahAmaMtranA aThaMga sAdhaka hovA sAthe mUrdhanya vidvAna hatA. teonuM puNyanAma che paMnyAsa pravara zrI abhayasAgarajI ma.! che A mahApuruSe paNa AgamavAcanAnI paraMparAne sArI rIte poSI che. cAlo, eno paNa ahevAla joI laIeH pUjayazrI (paM. zrI abhayasAgarajI ma.) vAraMvAra pharamAvatA ke Aje vyAkhyAna karatAM vAcanAnI vizeSa AvazyakatA che. vyAkhyAnamAM eka padArtha upara eTalo badho vistAra thAya che ke lIdhelo graMtha zAyada ja pUrNa thAya, jyAre vAcanAmAM zAstranI paMktinA AdhAre thaI zake che. A vicArane saphaLa banAvavA pUjyazrI yatra-tatra vAcanAnuM Ayojana karatAM emAM maulika graMtho upara khUba suMdara prakAza pAtharatAM. ane Ameya pUjyazrInI vAcanA-paddhati bahu ja sarasa, suMdara, sugama ane sarala hatI. zAstranI paMktione vyAkaraNanA mAdhyame kholavAnI emanI khAsa khAsiyata hatI ane zAstrIya padArthonA mULamAM rahelA audaMparyAya artha (guru-paraMparAthI Avato artha) sudhI laI javAmAM pUjyazrInI mAsTarI hatI, AthI ja pUjyazrInI vAcanAmAM prabuddha puNyAtmAonI bhIDa sadAya banI rahetI eTaluM ja nahi, jyAre paNa moTA moTA AcAryono bheTo thAya tyAre pUjyazrInI vAcanAnI acUka apekSA vyakta karatAM ja. A AgamanI saragama Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTaluM to mane yAda che ke piMDavADAmAM pUjya AcAryadeva zrI premasUri ma. kapaDavaMjamAM pUjya gacchAdhipati zrI mANikyasAgarasUri ma. zivagaMjamAM pU. AcAryadeva zrI rAmasUri ma. (DahelAvALA) pAlitANAmAM pUjya AcAryadeva zrI rAmacandrasUri ma. zaMkhezvaramAM pUjaya AcAryadeva zrI kalApUrNasUri ma. samI ane sAbaramatImAM pUjya AcAryadeva (e samaye paMnyAsa) mukticandrasUri ma. amadAvAdamAM pUjya AcAryadeva zrI hemacandrasUri ma. (e samaye muni) Adie pUjyazrIne Agraha karI vAcanA karAvI hatI. (pU. A. bhUvanabhAnusUri ma.nA) ane potAnA ziSya parivAra sAme to vAcanAno joradAra mAro calAvatA. moTI saMkhyAmAM parivAra ekatrita thayo hoya tyAre to caccAra vAra vAcanA pharamAvatA, jethI koI sAdhune bIjI ADI-avaLI pravRtti karavAnI navarAza ja na maLe! ToLa-TappA ke gappAM ke vikathAmAM ghUsavAno avakAza ja na rahe. ane e vAcanAomAM pUjya gurudevazrI evA evA padArtho pIrasatA, jethI amArA jevAnA magajamAM vartamAna-kALanA saMdarbhamAM asaMgata ane bevajUda jevI dekhAtI samAcArIpravRtti Aje paNa keTalI badhI samaya-saMgata che enI samajaNa bahu ja spaSTa rIte thaI jatI. Ama, pUjya gurudevazrI potAnA grUpamAM to sadAya prAya: vAcanA ApatA ja hatA, paNa pachIthI pUjyazrIe samUhamAM ane jAheramAM vAcanA devAnI paNa zarUAta karI.. saM. 2023mAM indora comAsA daramyAna vejalapuranA suzrAvaka zrI ratilAla pAnAcaMda gAMdhI AvelA. emaNe pUjyazrIne vinaMtI karI. "sAheba! koI sukRta karavAnI bhAvanA che. e bahANe prApta lakSmIno sadvyaya karavAnI icchA che. Apa pharamAvo mArA lAyaka kayuM satkArya hoI zake?' tyAre pUjyazrIe jaNAvyuM ke atyAranA deza-kALane jotAM Agama-vAcanA bahu jarUrI che. parvanA kALamAM AvA Ayojano thatAM, jethI caturvidha-saMgha emAMya khAsa pUjaya zramaNa zramaNIrvAda AgamanA padArtho ane rahasyothI saMbuddha bane. 'e mATe zuM karavAnuM?' ) vadhumAM vadhu pUjaya sAdhu-sAdhvIjI ekatrita thAya ane be-mahinA sudhI pratidina cArathI pAMca kalAka vAcanA thAya. tamArA vejalapura jevA nAnA gAmamAM ATalA badhAM sAdhu-sAdhvIjI padhAre. emane gocarI-pANI nirdoSa maLe e mATe vAcanAnI sAthe upadhAnanI ArAdhanA paNa AyojAya to caturvidha saMghanI bhaktino lAbha maLI zake. ratibhAInA magajamAM vAta barAbara besI gaI. emaNe vejalapura saMghanI samakSa vAta mUkI, saMghe paNa harakhathI vAta vadhAvI lIdhI. - A arasAmAM ratibhAIne bahu moTI uMmare putra-ratnanI prApti thaI. Agama-vAcanAnA vAtAvaraNamAM janma thavAnA kAraNe putranuM nAma paNa devaddhi rAkhavAmAM AvyuM. (devaddhi; e lagabhaga 1500 varSa pUrve Agamone sarvaprathama vAra lipibaddha karanArA mahApuruSa hatAM) yojanAne saphaLa banAvavA cAre taraphathI taiyArIo thavA lAgI. pariNAme saM. 2024 poSa AgamanI saragama Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suda-5nA divase bhavya ThATha-mAThathI ane AgamayAtrA kADhavApUrvaka Agama-vAcanAno zubhAraMbha thayo tyAre ratilAlanA parivAranA sahu sabhyoe sonAnI ginithI Agama-pUjana karyuM... A Agama-vAcanA roja savAre 9 thI 11 ane bapore 2 thI 4 thatI hatI. emAM zrI AcArAMga sUtra bhAga-1 saMpUrNa (zIlAMkAcAryanI TIkA) zrI daza pannA mULa zrI naMdisUtra mULa zrI yatidina caryA zrI Avazyaka sUtra (apUrNa) Adi graMthonI vAcanA thaI. dara caudaza ane AThamanA uparokta AgamanA badale pUjya sAdhu-sAdhvIjInA cAra saMbaMdhI vAcanA thatI. A vAcanAmAM sAdhu-sAdhvI ane dIkSArthI sivAya koI ja gRhasthane hAjara na rahevAno kaDaka niyama hato. A vAcanAmAM pUjya mahopAdhyAya zrI dharmasAgarajI ma. pUjaya upAdhyAya zrI darzanasAgarajI ma. pUjaya gaNivarya zrI labdhisAgarajI ma. pUjaya gaNivarya zrI sUryodayasAgarajI ma. pUjaya gaNivarya zrI yazobhadrasAgarajI ma. pUjaya gaNivarya zrI TauloknasAgarajI ma. pUjaya gaNivarya zrI vimalasAgarajI ma. pUjaya gaNivarya zrI zAMtisAgarajI ma. pUjya munirAja zrI rAmacaMdravijayajI ma. Adi ThANA 40 upasthita hatA ane pUjya AcAryadeva zrI nemisUri ma.nA samudAyanA tathA pUjaya AgamoddhAraka zrI AnaMdasAgarasUri ma.nA ekasothI vadhu pUjya sAdhvIjI bhagavaMto tathA traNasothI adhika upadhAnatapanA ArAdhako hAjara rahyA hatA. lagAtAra be mahinA sudhI cAlelo A jJAnayajJa khUba ja rasALa ane abhuta lAgato hato. vayovRddha pU. railokyasAgarajI Adi pUjayo to ema jaNAvatA hatA ke ame pU. AgamoddhArakazrInI paNa vAcanA sAMbhaLI che. evI ja vAcanA ahIM sAMbhaLavA maLe che. A pachI bIjI AvI samUha vAcanA vi. saM. 2019mAM ujamaphaI dharmazALA (amadAvAda) khAte comAsAmAM thayelI. A comAsAno mukhya lAbha pUjyazrInA paramabhakta hIrAbhAI kolasAvALAe lIdhelo. A comAsAmAM aSADha vada-rathI kA. su-13 sudhI cAlelI A vAcanAmAM zrI AcArAMga prathama zrata skaMdha AgamanI saragama Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMga dvitIya zrutaskaMdha zrI anuttaropapAtika sUtra zrI aMtakRta-dazAMga sUtra zrI upAsaka dazAMga sUtra zrI prazna vyAkaraNa sUtra zrI vipAka sUtra zrI Avazyaka sUtra bhA. 3 haribhadrIya. Adi sUtronuM vAMcana thayeluM. A vAcanAmAM pUjya mahopAdhyAya zrI dharmasAgarajI ma. AdiThANA 14 sivAya bIjA 16 ThANA tathA pUjaya sAdhvIjI 80 ThANA ane zrotAvarga 1500 jevI saMkhyAmAM hAjara raheto. A vAcanAmAM kharataragacchanA paNa amuka ThANA ghaNe dUrathI AvatA ane bahu ja bahumAnathI sAMbhaLatA. jJAnamaMdirathI pU. A. zrI mukticaMdrasUrijI Adi paNa avAranavAra padhAratA hatA. A vAcanAmAM utsAha eTalo badho UchaLato hato ke roja lADu AdinI prabhAvanA thatI hatI. vAcanAnA samApana prasaMge bhavya rathayAtrA, bhavya mahotsava tathA prabhu mahAvIrathI Aja sudhI thayelI Agama-vAcanA ane Agama-surakSAnI ghaTanAnI racanAo paNa karavAmAM AvelI. ethI mAhola Agamamaya banI gayelo. A pachI comAsA bAda chANI (vaDodarA) javAno prasaMga banyo, kema ke te samayanA muni zrI azokasAgarajI, muni zrI jinacandrasAgarajI, muni zrI hemacandrasAgarajInA saMsAra-saMbaMdha mAtuzrI maMgubahenanA samAdhimaya svargavAsa nimitte jinendrabhakti mahotsavanuM Ayojana hatuM. A nimitte pUjyazrInI sAthe muni zrI jinacandrasAgarajI tathA hemacandrasAgarajI dIkSAsvIkAra bAda nava varSe prathama vAra ja chANI padhAryA hatA, AthI zrI saMghamAM anero utsAha jAmyo hato ane AvA AgamavettA pUjyazrI padhAryA hovAthI zrIsaMghe AgamavAcanA mATe vinaMti karI... pUjayazrIne AvI svAdhyAyanI taka managamatI vAta hatI eTale e. vi. saM. 2030nA mAga. vada-1thI mAga. vada-12 sudhI vAcanA cAlI. A vAcanA mATe pUjyazrInI preraNAthI muMbaIthI AvelA cANasmAvALA suzrAvaka zrI caMpakalAla kezavalAle AgamanA bhavya varaghoDAno lAbha lIdhelo. A vAcanA zarUAtanA divasomAM bapore 2.30thI 3.30 cAlatI ane pAchaLanA divasomAM savAre 9.30thI 11.30 cAlatI. A vAcanAmAM AkhuM uvavAI-sUtra vaMcAyuM hatuM. AgamanI saragama Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vAcanAmAM pUjya mahopAdhyAya zrI dharmasAgarajI ma.nA grUpa sivAya. A. zrI rAmacandrasUrijInA 5. zrI amarendravijayajI pU. mohanalAlajI ma.nA paM. zrI cidAnaMda muni Adi tema ja pU. bApajI ma.nA samudAyanA 35 jeTalAM sAdhvIo ane zrAvaka-zrAvikAo Adi vizALa zrotAvarga hAjara raheto. chelle poSa dazamInA samUha aThThamatapanI ArAdhanA paNa supere thavA pAmI hatI. vaLI vi. saM. 2030nA comAsAmAM pharI ujamaphaInI dharmazALA amadAvAdamAM ja cAturmAsa thavA pAmyuM. ahIM A vakhate paNa Agama-vAcanA Ayojita thavA pAmela. A comAsAno paNa eka itihAsa che. bhArata gavarnamenTa dvArA bhagavAna mahAvIra prabhunI 2500mA varSanI vikRta ujavaNInA paDaghama jorazorathI vAgatA hatA enA upara roka lagAvavA mahopAdhyAya dAdAgurudeva zrI dharmasAgarajI ma. adAlatInA raste AgaLa vadhI rahyA hatA ane e mATe A comAsu amadAvAdamAM karavuM jarUrI hatuM ane e ja saMdarbhamAM sAbaramatI jaina saMghamAM comAsu prAyaH sunizcita thayuM hatuM, paNa pAchaLathI sAbaramatI saMghe ja potAnA saMghamAM comAsu na karavA vinaMtI karI hatI. enI pAchaLa kAraNa e hatuM ke sarakAra dvArA Ayojita ujavaNInA mukhya sUtradhAra jevA kasturabhAI lAlabhAI hatA ane eno virodha karanArA ja pUjya mahopAdhyAya zrI dharmasAgarajI ma. hatA. have potAnA ja saMghamAM kasturabhAInA virodhamAM avAja UThe e sAbaramatI saMghane poSAya ema na hatuM. pUjya upAdhyAyajI bhagavaMte turtaja sAbaramatI comAsAno nirNaya pAcho lai lIdho... paNa comAsu karavuM che to amadAvAda ja to kyAM karavuM? nirNaya lIdho ke ujamaphaInI dharmazALAmAM ja karavAnuM rAkhIe. e mATe khuda kasturabhAIne ja potAnI apekSA jaNAvI, kema ke ujamaphaInI dharmazALA e kasturabhAInA parivAranI kahevAya kasturabhAIno Akho parivAra ahIM ja paryuSaNa Adi ArAdhanA kare. kasturabhAIe tarata ja khuzI sAthe saMmati darzAvI. eka bAju 2500mI nirmANa ujavaNIvarSanA taraphadAra ane bIjI bAju virodhadAra... chatAM baMnee ekabIjAne samajI lIdhA ane comAsAnI jaya bolAI gaI. enA samAcArathI sAbaramatIno saMgha habaku khAI gayo. Azcaryacakita banI gayo ke jenA mATe ApaNe comAsu kensala karyuM e ja kasturabhAIe potAnA ja upAzrayamAM (ujamaphaInI dharmazALAmAM) comAsu karAvyuM. A comAsAmAM paNa vAcanAnuM bahu ja suMdara ane sarasa Ayojana thayuM. aSADha vada-rathI Agama-vAcanA zarU thaI tyAre bhavya Agama-yAtrA nIkaLI ane vAcanA saMbaMdhI vividha citrapaTothI sajAyelA khaMDamAM vAcanAno zubhAraMbha thayo. emAM suyagaDAMga sUtra prathama zruta skaMdhanuM vAMcana kA. su. 10 sudhI cAlyuM. bapore 2.30thI 4.00 sudhInI vAcanA pUjya upAdhyAyajI ma.nI nizrAmAM thatI. A vAcanAmAM caturvidha saMghanA lagabhaga pa00thI pa50 bhAvuko lAbhAnvita banatA. emAM anya gacchIya ane anya samudAyI pUjya paMnyAsa zrI bhadrakavijayajI (pU. bApajI ma.nA)Adi pUjyo paNa padhAratA hatA. AgamanI saragama Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi. saM. 2033 mahA suda 6 marcanTa sosAyaTI, amadAvAdamAM paNa khUba ja suMdara vAcanAnuM Ayojana thayuM. A vAcanAnuM mULastrota pUjya buddhisAgarasUri ma.nA samudAyanA pU. paM. zrI bhadrasAgarajI ma. hatA. A vAcanAmAM pUjya paMnyAsa zrI prabodhasAgarajI ma., pU. paMnyAsa zrI saubhAgyasAgarajI ma. pU. tattvavizArada munirAja zrI lalitAMgasAgarajI Adi vizALa zramaNa samudAya tathA ethIya vizALa zramaNIvRMda hatuM. zrAvaka ane zrAvikAnI saMkhyA paNa dhyAnAkarSaka hatI. A vAcanAmAM mahA suda-12 sudhI zrI samavAyAMga sUtra mULa sAthe cAlyuM, te pachI zrImad bhagavatIsUtra prathama zataka sudhI ane te pachI vAcanA to cAlu rahI paNa sthAna badalAyuM. zaheramAM AMbalIpoLanA upAzrayamAM bIjuM-trIjuM zataka saMpUrNa vivecana sAthe thayuM. A vAcanA mahA vada-13 sudhI cAlI eTale lagabhaga savA mahinA sudhI vAcanA cAlI. vi. saM. 2033nuM cAturmAsa pUjyazrInuM surata mukAme gopIpurA vADInA upAzraye thayuM. potAnA gurudevathI alaga comAsu A eka ja thavA pAmyuM che. (alaga comAsAnA AyojanapUrvaka). A AkhuM ja comAsu pUjayazrInI nizrAmAM dhamadhamatuM pasAra thayuM. zAsanaprabhAvaka aneka kAryo thayAM paNa emAM Agama-vAcanA mukhyatayA tarI AvatI hatI. suratIlAlAone pUjya AgamoddhAraka sAgarajI ma. pachI prathama vAra ja Avo avasara saMprApta thayelo hovAthI ghaNo ja umaMga hato. Agama-vAcanA pUrve bhavya Agama-yAtrA nIkaLI hatI. emAM cAra ghoDAnI bagImAM pistAlIsa Agama padharAvavAmAM AvyA hatA. AgamapuruSanI paNa sthApanA karavAmAM AvI hatI. aSADha vada-rathI kA. su. pa sudhI A vAcanA pravAha cAlelo. vAcanA-khaMDane suratIoe vividha citrapaTa AdithI khUba sArI rIte sajAvelo. vAcanAnA ardhA kalAka pUrvathI zrotAvargano dhasAro cAlu thaI jato. AgamanA tAttvika padArthone jhIlavA mATe paNa suratIlAlAono Avo rasa nihALavAthI pUjyazrI paNa ghaNA ja utsAhita hatA. pratidina vAcanA be samaya cAlatI. savAre 8.30thI 10.15 emAM zrI bhagavatIsUtranuM vAMcana thatuM. emAM paNa pratidina 108 cokhAnA sAthiyA 108 phaLa, 108 naivedya Adi mUkavAnuM bahumAnapUrvaka thatuM ane bapore 2.15thI 3.30 sudhI zrI naMdisUtranI vAcanA thatI. zrA. su. ranA roja naMdisUtranI vAcanA pUrNa thatAM dezapayAnI vAcanA zarU thaI emAM causaraNa ane Aura paccakkhANa upara khUba ja vistArathI chaNAvaTabharyuM vivecana thayuM hatuM. vAcanAno A silasilo jJAnapAMcama (kA. su. 5) sudhI cAlelo. dara ravivAre vAcanAnA badale vividha viSayo upara jAhera vyAkhyAna thatAM ane AThama caudazanA uparyukta AgamanA badale kriyA ane samAcArI viSe vAcanA thatI hatI. vAcanAno A mAhola evo jAmyo hato ke dUra dUra vasatA suratIo to kharA ja bahArathI paNa zrotAo doDI AvatA hatA. AgamanI saragama Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAcanAno Avo prabhAva sAMbhaLI cANasmA gAmanA AgevAna zrI sUrajamalabhAI vakIla paNa khAsa vAcanA-zravaNa karavA mATe surata AvelA. khAsA divasa rokAyelA vAcanA-zravaNathI bhInA bhInA thaI gayelA. te vakhate AcAryadeva zrI rAmacandrasUri ma. paNa suratamAM ja chApariyAzerImAM birAjamAna hatA. emanAthI paNa sUrajamalabhAI suparicita ane suprabhAvita hatA eTale eka divasa chApariyAzerI vyAkhyAna sAMbhaLavA gayA. vyAkhyAna bAda AcAryadevazrI pAse baporanA samaye beThA hatA tyAre emaNe kahyuM sAheba! vyAkhyAnamAM to ApanI mAsTarI kahI zakAya tyAre AcAryadevazrIe jaNAvyuM ke, "surajamala! vyAkhyAnamAM huM AgaLa hoI zakuM, paNa vAcanAmAM to abhayasAgarajInI tole koI AvI zake ema nathI". ja sUrajamalabhAInA moDhethI ja A hakIkata sAMbhaLI tyAre pUjya gurudevazrI pratye huM gadgada banI gayelo. ' have pachInI Agama-vAcanA pAlitANA kalyANa bhuvanamAM thayelI. e saMvata hatI, vikramanI 203panI. A vAcanAmAM nizrA hatI gacchAdhipati pUjya AcAryadeva zrI hemasAgarasUri ma. ane pUjya paMnyAsapravara pUjya gurudevazrInA AbAlasAthI pUjya paMnyAsa zrI sUryodayasAgarajI ma. (hAla pU. gacchAdhipatizrI) ane pUjya paMnyAsa zrI saubhAgyasAgarajIma. Adi 40thI pa0 pUjya sAdhu bhagavaMto. 250thI 300 pUjya sAdhvIjI bhagavaMto ane zrAvaka-zrAvikAnI saMkhyA to cikkAra... motA sukhIyAno vizALa hola paNa nAno paDavA lAgyo tyAre ane pererala samAna UMcAie cAre bAju sTejano vadhAro karavo paDyo hato. A Agama-vAcanAmAM savAre 9.00thI 10.30 sudhI dharmabindu ane zatruMjaya mahAbhya graMtha upara vivecana thatuM ane bapore 1.30thI 2.30 dharmasaMgraha bhAga-2 upara vivecana thatuM ane e pachI 2.30thI 3.15 sudhI AcArAMga sUtra prathama adhyayana saMpUrNa vaMcAyuM ane sAthe Avazyaka niryuktinA paNa padArtho upara vizleSaNa thatuM. A comAsAnI bIjI vizeSatA e hatI ke pUjya dAdAgurudeva mahopAdhyAya zrI dharmasAgarajI ma.nI aMtimaicchAnusAra khAsa mAlavaprAntanA bhAvikone comAsu karavAno cAnsa Apavo. A mATe 125 jeTalA mAlavAnA ane rapa0 jeTalA gujarAtIone samUha cAturmAsa karAvavAmAM AveluM. teonI badhI ja vyavasthA pUjyazrInA bhaktavarge karI hatI ane saMcAlanano boja chANIvALA zrI kusumacandra maMgaLadAsa pArekhe upADyo hato. vi. saM. 2037nuM comAsu paNa pAlitANAmAM ja thayeluM, paNa e jagyA hatI Agama maMdiranI! Agama-maMdiranA suvizALa svAdhyAya holane AgamanAM vividha citrapaTo dvArA sajAvavAmAM Avyo hato. ahIM thayelI vAcanAmAM ema lAge che ke jANe gurudevazrI bArekhAMge varasyA hatA. ke savAre 9thI 10 vAgyA sudhI zrI AcArAMga sUtranuM bIjuM adhyayana saMpUrNa vaMcAyuM. 10thI 10.30Avazyaka kriyAnuM rahasya ane vidhi prekTikalI samajAvavAmAM AvatuM. emAM paryuSaNa AgamanI saragama Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudhImAM to mAtra sAmAyika upara ja vivecana cAlyuM hatuM, pachI jinapUjA kevI rIte karavI? enI zAstrAdhAre suMdara samajUtI ApI hatI. - bapore 1.30thI 2.15 sudhImAM avazyaka sUtra upara haribhadrasUri ma.nI TIkA vaMcAtI ane 2.30thI 3.15 pravacana sAroddhAra graMtha upara vivecana thatuM ane e pachI eTale ke 3.1pathI 4 vAgyA sudhInA samayamAM zatruMjaya-mAhAsya vaMcAtuM hatuM. eTale rojanA cAra cAra kalAka vAcanA cAlatI. emAM zrotAvarga paNa sArI evI bhIDa UbhI karato hato. A vAcanAnA zravaNa mATe khAsa Agama-maMdiramAM 10thI 12 zrAvako rasoDuM karIne rahyA hatA. emAM zeTha zrI anubhAI cImanalAla, zeTha zrI vasaMtalAla uttamacaMdra vaidya. (UMjhA phArmasI) ramaNabhAI cokasI-UMjhA, rUpacaMdabhAI morabIvALA Adie paNa sArI udAratA dAkhavI hatI. vi. saM. 2038mAM vaLI pAchI be Agama-vAcanA thaI. emAM mahA suda-pathI jeTha vada 0)) sudhInI vAcanAmAM zrI dazavaikAlika sUtra uparanI hAribhadrIya TIkA paMcAI ane bIjA naMbaramAM zrI paMcasUtra uparanI paNa hAribhadrIya TIkA paMcAI. zeSakAlamAM A vAcanA hovA chatAM roja 20thI 25 sAdhu bhagavaMto 100thI 125nI saMkhyAmAM sAdhvIjI bhagavaMto ane zrAvaka-zrAvikAnI paNa sArI saMkhyA upasthita rahetI. Ama to pAlitANAnA A comAsA bAda pATaNa tarapha pUjyazrIe vihAra Adaryo hato, paraMtu valabhIpura AvatAM bI.pI. hAI thaI jatAM cakkara AvyA. rastAmAM ja pUjyazrI paDI gayA. emAM DAbA page IjA thaI, jethI 1 mahino valabhIpuramAM ja rahevuM paDyuM. eka mahinAthI vadhu ArAma mATenA rokANa daramyAna saMgha prerita thayo ane ghoghAnA saMghamAM padhAravA pUjyazrIne AgrahabharI vinaMtI karI eTale pUjyazrI tyAM saMghamAM padhAryA. ghoghAmAM ja poSadazamInI ArAdhanA karI emAM vada-11nA roja dIkSAnA 51mA varSamAM pravezane anulakSI ArAdhanA karI. e pachI kAma AvI paDatAM pAchA pAlitANA jaMbUdvIpa javuM paDyuM, pachI to pATaNa javAnuM rada thayuM eTale zeSakALamAM vaLI vAcanAno dhodha vahevA lAgyo. e pachI girivihAranA TrasTIonI AgrahabharI vinaMtIthI girivihAramAM cAturmAsa karyuM. aSADha suda 11nA roja bhavyatApUrvaka cAturmAsika praveza thayo. TrasTIonI vinaMtI hatI ke A comAsAmAM vAcanAnuM savizeSa Ayojana thAya, kema ke AvA AgamavettA pUjayazrIno saMyoga sAMpaDyo che to eno pUro lAbha uThAvI levo ane vaLI pUjya gurudevazrI mATe to A managamatI vAta hatI eTale utsAhamAM abhivRddhi thaI. patarAMno vizALa zeDa bAMdhavAmAM Avyo ane khUba sArI rIte sajAvavAmAM Avyo. Agama-vAcanAmAM levAtA Agama graMthonA bahumAna arthe bhavya rathayAtrA kADhavAmAM AvI, emAM sajAvavApUrvaka Agamone bagImAM padharAvavAmAM AvyA ane aSADha vada-rathI Agama-vAcanAno zubhAraMbha thayo. che. emAM savAre 9.00thI 10.00 zrI AcArAMga sUtra para vAcanA thatI ane 10thI 10.30 sudhI dharma kriyAnAM rahasyonI samajUtI apAtI, jemAM mAtra sAmAyikanA viSaya AgamanI saragama Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara ja AkhuM comAsuM pasAra thaI gayuM. zrotAo kahetA ke sAmAyika viSe ATalI UMDI ATalI vizad ane AvI jhINI vAto kyAre paNa sAMbhaLavA maLI nathI. bapore 1.30thI 2.30nI Agama-vAcanAmAM zrI dazavaikAlika sUtra upara vivecana thatuM. pAMcamA adhyayana sudhI vAcanA thaI te pachI oghaniryukti dvArA sAdhu samAcArI para suMdara vivecana thayuM. 2.30thI 3.15 vAgyA sudhInA samayamAM pravacana-sAroddhAranA 76mA dvAra sudhI vAcanA thaI ane 3.1pathI 4.00 sudhI vividhatIrtha-kalpamAM aMtargata zrI zatruMjayatIrtha-kalpa upara khUba ja saMzodhanabharI vAcanA thaI. A vAcanAmAM zrI zatruMjaya-girirAjanI ghaNI aprakAzita vizeSatAo pUjyazrIe pragaTa karI. A vAcanA mArA viyaratna gaNI zrI nayacandrasAgarajIe saMpAdita karI 'garavo girirAja' nAmanI bukamAM chatI karI che. A vAcanA vAMcavAthI cokkasa zrI girirAja upara prIti-bhakti zraddhA UpajI jAya ema che. paryuSaNa pachI pUjyazrInI zArIrika pratikULatAnA kAraNe ane garamI asahanIya banavAthI baporanI vAcanAno viraha rahyo. savAranI vAcanAmAM oghaniryukti, dazavaikAlika, zrI AcArAMga sUtra, Avazyaka kriyA Adi upara jijJAsApUraka vivecana karyuM hatuM. A Agama-vAcanAmAM nizrAdAtArUpe pUjaya upAdhyAya (hAla-gacchAdhipatizrI) sUryodayasAgarajI ma. birAjyA hatA. A vAcanAmAM sAgara samudAya sivAya pU. A. zrI rAmacandrasUri ma. (be tithipakSa)nA munivaro tathA pUjya kArasUri ma.nAM ziSyaratno AvatAM hatAM. pUjaya sAdhvIjI bhagavaMtanI saMkhyA to 250thI paNa vadhu thaI jatI ane zrAvaka-zrAvikAvarga hakaDeThaTha bharAto hato. dara AThama-caudaze baporanI vAcanA baMdha rahetI to te samaye zrI navakAranA prathama padano sAmUhika jApa thato. emAM zrAvako sarasa majAnuM trigaDuM sthApI enI upara paramAtmAne birAjamAna karI gulAbanAM phUla caDhAvavApUrvaka jApa karatA. A pachI vi.saM. 2039mAM pATaNa mukAme vAcanA thaI. enI ronaka to kaMI alaga ja hatI. pATaNanA ja vatanI zrI vajubhAI tathA zrI bAbubhAInI AgrahabharI vinaMtIthI taMbolIvADamAM potAnA ja ghara pAse vizALa maMDapa ane vAcanApITha taiyAra karAvI enA upara pistAlIza Agama zrI mahAvIra paramAtmA zrI gautamasvAmI temaja zrI sudharmAsvAmInI sthApanA karAvela. cha mahinA pUrvethI taiyArI cAlatI hovAthI vAcanAno mAhola ajabagajaba jAmelo. lagabhaga doDha mahinA sudhI cAlelI A vAcanAmAM cArasothI vadhu pUjya sAdhusAdhvI bhagavaMto, ane paMdaraso jevo zrotAvarga hAjara raheto. pratidina savAre 9 thI 12 ane bapore 1-30thI 2-30 ane pachI 3 thI 5 sudhI vAcanAno dhArAbaddha pravAha cAlelo. emAM aneka AgamonI vAcanA, pUjya sAdhu-sAdhvI bhagavaMtane hitazikSA ane chelle pATaNanI prabhutA upara pUjyazrI prakAza pAtharatA. chellI vAcanAnA samaye to pATaNanA ajaina vidvAnothI sabhA cikkAra banI jatI hatI. A vAcanAnA zravaNa mATe pU. A. zrI bhuvacaMdrasUrijI, pUjya A. zrI rAjendrasUrijI tathA pa. hemaprabha (vartamAnamAM AcArya) vijayajI ma. Adie 26 AgamanI saragama Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAsa hAjarI ApI hatI. pUjya gurudevazrInA saMsArapakSe mAtAjI mahArAja sAthvI zrI sadguNAzrIjI ma. ane ma. sAdhvI zrI sulabhAzrIjI Adie umaLakAbhera lAbha lIdho hato. paramatAraka pUjya gurudevazrInI vAcanAnI A noMdha maLI taddanusAra ahIM lekhana karyuM che. bAkI pUjyazrIe pU. A. ke. zrI kailAsasAgarasUri ma.nI icchAthI (pote AcArya hovA chatAM paNa pUjaya gurudevazrIne vaDIla tarIke ja mAnatA hatA. jaina marcanTa sosAyaTImAM, pU. A. zrI rAmacandrasUri ma.nI kAmanAthI pAlitANAmAM, pU. A. zrI mukticandrasUri ma.nI vinaMtIthI samI ane sAbaramatImAM, pU. A. ke. zrI premasUrIzvarajI ma.nI preraNAthI pIMDavADAmAM, pUjya gacchAdhipati A. ke. zrI mANikyasAgarasUrIzvarajI ma.nI AjJAthI kapaDavaMjamAM, pUjya dharmadhuraMdharasUri ma.nA AmaMtraNathI pAlitANAmAM, Do. manubhAI, Do. vasaMtabhAInI vinaMtIthI rAjakoTamAM, pU. A. ke. zrI maMgalaprabhasUri ma.nI AjJAthI zaMkhezvarajImAM e ja rIte bIjI vAra pU. A. ke. zrI kalApUrNasUrIzvarajI ma.nA nimaMtraNathI zaMkhezvaramAM pUjya gacchAdhipati AcAryadeva zrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma.nI AjJAthI pAlitANA jaMbudvIpa pratiSThA prasaMge ane zeThazrI ramaNalAla chaganalAlanI vinaMtIthI temanA ja baMgale maMDapa bAMdhI 21 divasanI vAcanAo adbhuta ane alaukika rahasyonI chatI karanArI thaI hatI. A to moTA samUhamAM thayelI vAcanAnI noMdha che. bAkI potAno parivAra dazathI vadhu ThANAnI saMkhyAmAM bhego thayo hoya tyAre divasamAM babbe-traNa traNane vaLI kyAreka caccAra TAima vAcanA pharamAvatA hatA evA UMjhA, cANasmA, pratApagaDha, cArupa, indora AdinA sthAnano to huM pote ja pratyakSa gavAha chuM. paramatAraka pUjaya gurudevazrInA gurudeva zAsanajayotirdhara mahopAdhyAya zrI dharmasAgarajI ma. sA. UMjhA mukAme aSADha suda-14 saM. 2034nA kALadharma pAmyA tyAre lAgelA vajAghAtathI ugaravA paNa pUjya gurudevazrIe AgamanA svAdhyAyano sahAro lIdho hato. enI pratijJA caturvidha-saMgha vacce A mujaba karI hatI. traNa vakhata pistAlIsa Agamano mULathI svAdhyAya karavo. eka vakhata pistAlIsa Agamano arthathI svAdhyAya karavo. A pratijJAnI pUrti karavA sAruM pUjya gurudevazrIe aSADha vada-pathI 21 divasanuM mauna dhAraNa karyuM hatuM. AgamanI saragama Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama-paricaya vanaspatikAya AgamanuM mahAbhya ane ethI AgamanI surakSA mATe ApaNA pUjyazrIoe kevI sAdhanA ane kevo jabbara puruSArtha Adaryo hato enuM adbhuta varNana ApaNe sAMbhaLyuM. have ApaNe ApaNA mULa viSayane sparzavA AgamonA paricayamAM DokiyuM karIe. agiyAra aMgano TUMko paricaya 1. zrI AcArAMgasUtra sAra AcArAMganA prathama zrutaskaMdhanuM nAma bhI AcArAga sUtrama navabaMlacera ThANa che. AcAra e sAdhunA jIvanano mukhya viSaya che tethI, 'dvAdazAMgI'nI aMdara prathama AcArane lIdho, tethI prathama aMga AcArAMga. tenA prathama zrutaskaMdhamAM nava adhyayano che. pahelA zastraparijJA adhyayananI aMdara jIvanAM zastro kayAM che ane te zastro jIvanA saMhAramAM kaI rIte mAdhyama bane che? e jaNAvAyuM che. (1) bIjuM adhyayana "lokavijaya temAM saMsAra choDavA jevo che ema jaNAvyuM che (2) trIjA zitoSNIya adhyayananI aMdara anukULa pratikULa upasargo e sukhaduHkhanAM kAraNa che. cothA "samyakatva' nAmanA adhyayanamAM jaNAvyuM ke tapa e eka nirALI cIja che ke tapathI aizvarya prApta thAya che, chatAM samyatvavALo te joIne samyakatvathI muMjhAto nathI paNa samyatvamAM daDha thAya che. (3) samyatvamAM daDha thayelo asArano tyAga karIne lokanI aMdara sArabhUta evI ratnatrayInI ArAdhanAmAM daDha thAya che te pAMca lokasAra adhyayanano sAra che (4) chaThThA adhyayanamAM ratnatrayInI ArAdhanA karanAre mohane haNavo joIe ane tene haNavA mATe niHsaMgatA vagere karavAM joIe. e chaThThA dhutAdhyayana'no sAra che (5) sAtamuM mahAparijJA adhyayana vicchinI thayeluM che. sAte adhyayanano sAra mokSe javuM te che, tethI AThamA adhyayanamAM antakriyA teukAya trasakAya A mAcArAMga sUtramAM jIvanazuddhinA starane UMcuM lAvavA mATeno mArga batAvyo che, te mATe khAsa jarUrI che dareka jIvo sAthe mAtmIyabhAva Ubho karavo to ane te mATe cha prakAranA jIvonI ApaNA [ karavA dvArA AcAranI zuddhi zI rIte karavI ? tenI samajUti mA samApe che. na Ayama mama khaluM , jarAka jokapAla yAlita mata che. AgamanI saragama Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale mokSe javAnI kriyA karavI joIe. e AThamA vimokSa adhyayanano sAra che (6) mokSa javAne mATe udyamita jaNAvIne sAdhuno utsAha vadhAravA navamuM 'upadhAnazruta adhyayana' che. e rIte prathama zrutaskaMdhanA nava adhyayano che. jo bIjA zrutaskaMdhamAM pahelAM sAta adhyayano rUpa pahelI cUlA temAM krame piMDane khoLavo, zadhyA-vastine khoLavI, bolavAno saMyama rAkhavo, kevuM bolavuM, vastra kaI rIte khoLavAM, pAtra kaI rIte khoLavAM ane chelle avagraha pratimA jaNAvIne prathama sAta adhyayana rUpa prathama cUlikA pUrNa karI che. tevI rIte saptasaptatikA' rUpa bIjI cUlikA che. tenA joga agADha che. trIjI cUlikA bhAvanA che. temAM aprazasta prazasta darzana, jJAna, cAritra, tapa ane chelle mahAvIra bhagavAnanuM saMkSipta caritra ane mahAvratonI paccIza bhAvanA jaNAvI che. cothI cUlikA vimukti-vizeSa prakAre mukti eTale bhAvathI mokSa emAM anityatva, paratva, rUpya, bhujagatva ane samudrAdi adhikAra laIne mokSanI vAta karI che. 2. zrIsUtrakRtAMga sAra AcAranI aMdara tatpara thayelo sAdhu svasamaya (potAnAM zrI sUtrakRtAga sUtrama zAstro) ane parasamaya (bIjAnAM zAstro) baMnene jANIne svasamayanI aMdara taiyAra thAya te sUtrakRtAMgano matalaba che. tenA be zrutaskaMdha paikI pahelA zrutaskaMdhanuM gAthASoDazaka nAma che. pahelAM samaya nAmanA adhyayanano adhikAra sva para samaya prarUpaNA che (1) bIjAM adhyayana vaitAlika chaMdamAM raceluM hovAthI tene vaitAlika kahevAya che temAM vidArakavidAraNa ane vidAraNIya arthAta kartA karaNa ane karmanI vAta jaNAvI che (2) trIjA upasarga adhyayanamAM zAstrane bhaNelAe upasarga sahana karavA joIe te vAta jaNAvI che. (3) cothA strIparijJA adhyayanamAM upasarga sahana karatAM strInA doSo A saMsakatAMga sUtramAM jagatanA padarzana tathA vividha darzanonI apUrNatA jaNAvI syAdvAda siddhAMtano sthApanA karI che. sAdhu AcAronuM, narakanA duHkhonuM varNana che. A AgamanA adhyayanathI draDha zraddhAvALA thavAya che. aA 100 vaka amala na lai eka mAtra maDhita upayata che. AgamanI saragama 29 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANIne teno parihAra karavo joIe te vAta jaNAvI che (4) pAMcamA narakavibhakti adhyayanamAM strInA upasargamAM sthira nahi rahenAra narakagatine meLave che tethI narakavibhakti adhyayana jaNAvyuM (pa) zrImahAvIrastava adhyayanamAM jema mahAvIra mahArAjAe udyama karIne sarva karmano kSaya karyo tema sAdhue paNa udyama karIne sarva karmano kSaya karavo joIe tema jaNAvyuM che (6) sAtamAM kuzIlaparibhASA temAM gRhastha, anyatIrthika, pAsatthA (arthAta zithila sAdhu) teno tyAga karIne ucita vyavahArane rAkhanAro saMvega magna thAya te vAta jaNAvI che (7) AThamA zrIvIrya adhyayananI aMdara sAdhu paMDita vIryavALo bane tema jaNAvyuM che (8) navamA dharma adhyayanamAM dharmano adhikAra che (9) dazamuM sama adhyayana. temAM samAdhino adhikAra che (10) agiyAramA mArga adhyayanamAM mokSano mArga batAvyo che (11) bAramuM samavasaraNa adhyayana eTale bIjA matonuM vivaraNa (12) teramuM yathAtathya eTale kapilAdi kumArgavALAnuM varNana (13) caudamuM ziSyanA guNadoSa kahevA rUpa graMtha nAmanuM adhyayana che. (14) paMdaramuM AdAnIya-samyakatva AdinuM varNana jaNAvyuM che. (15) ane soLamuM gAthASoDazaka adhyayanamAM paMdara adhyayanono nicoDa jaNAvyo che e rIte pahelo zrutaskaMdha pUrNa thAya che. zrutaskaMdha bIjo:- tenA (1) pahelA adhyayanamAM jIvane puMDarika'nI upamA ApIne paramata ane svamamatano saMbaMdha joDyo che (2) bIjA adhyayanamAM kriyAsthAnanuM varNana che (3) trIjA adhyayanamAM AhAraparijJAnuM varNana che (4) cothA adhyayanamAM pratyAkhyAnanuM varNana che (5) pAMcamA adhyayanamAM AcArazrutanuM varNana che (6) chaThThI adhyayanamAM AdrakavaMzanA AradrakumAranA darzanathI hAthIno mada UtarI gayo. ane te hasti dharmakathAthI pratibodha pAmyo, paNa hastine baMdhanathI mukAvanAra evA paNa Adra sAdhu prema pAsathI baMdhAyA. e vAta jaNAvI che. (7) sAtamA adhyayanamAM nAlaMda evuM nAma hovAthI jayAM alaM-thoDuM koI ApanAra nathI (na+alaMda) evA rAjagRhanA nAlaMdA pADAno adhikAra Apyo che. e rIte bIjA aMganA bIjA zrutaskaMdhano adhikAra pUrNa thAya che. 3. zrIsthAnAMga sUtrasAra AmAM jagatanA samagra padArtho jainadarzana batAve che. AthI jagatanA padArthonuM vargIkaraNa karI batAvanAra trIjuM ne cothuM aMga che. temAM ekottara vRddhie daza sudhInA padArthonI khatavaNI ja trIjA sthAnAMgamAM batAvI che arthAt ekathI daza sudhInA padArtho AmAM varNavyA che. AmAM daza adhyayano che. sAdhupaNAnA ATha varSanA paryAya ApavA yogya A aMga che. AtmA vagere "eka,", jIva-ajIva vagere "be", nAma-sthApanA ane dravya vagere "traNa", ucca-nIca vagere "caturbhagI', pAMca mahAvrata vagere "pAMca", SaTa sthAnaka vagere "cha", aMDaja vagere utpatti sthAna "sAta'', ATha karma vagere AgamanI saragama Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ThANAga sUtrama 00000 "ATha", nava brahmacarya vagere "nava" ane pRthvIkAya vagere daza prakArano saMyama vagere "daza". ema sthAnAMga sUtrAnI aMdara ekottara vRddhie ekathI mAMDIne daza sudhInA padArthonuM varNana karavAmAM AvyuM che, navAMgITIkAkAra A. zrIabhayasurijI mahArAje potAno khajAno bharapUra AnI TIkAmAM ThAlavyo che. nava aMganI TIkAmAM A aMgenI TIkA teozrInI pahelI TIkA che. | 4. zrIsamavAyAMgasUtra sAra AmAM ekathI daza-100-150-2OO ema hajAra-daza hajAra-lAkha-be lAkha karoDa-koTI koTI e rIte vRddhie jaNAvanArAM 13pa sUtro che arthAt jagatanA anaMtA padArthonuM jemAM vargIkaraNa karyuM che te A aMga mA ThAloga sUtramAM mananA bina-bhinna padArthonuM vargIkaraNa 1 thI 10 sudhInI saMkhyAmAM karyuM che. mAnyatatvane oLakhavA upayogI-anupayogI padAthonuM vivaraNa karI kanakala vRttinuM zamana thayA pachI tatvanAtanI bubika sthira thAya che. siddhAMta mA mAgama sacoTa rIte saMpAve che, zrI samavAyAga saba che. lagabhaga aMte viziSTatara saMbaMdha dharAvatA AcArAMga vagere 'dvAdazAMgI'nuM varNana jemAM AveluM che te paikInA 11 aMgano adhikAra A cAlu prakaraNamAM Ave che, tethI zeSa 12mA aMga dRSTivAdano adhikAra ahIM dekhADIe chIe. daSTivAda eTale bAramuM aMga. temAM sarvabhAvanI prarUpaNA che. tenA mULa pAMca bheda: (1) parikarma (ra) sUtra (3) pUrvagata (4) anuyoga ane (5) cUlikA. prathama parikarmanA siddhaseniyA vagere sAta bhedo che. ane te ekekanA 14 bheda vagere uttara bhedo che. bIjA sUTA bhedamAM rUAka vagere aThThAvIsa bhedo che. trIjA pUrvagatamAM 14 pUrvano samAveza thAya che. tenAM nAmo A pramANe che: AgamanI saragama CID) | mA samavAyogikamo 1 thI 100 sudhInI saMkhyAmAM vananirUpaNa karI za oDI ravInI saMkhyAvALA padArthono nirdeza karyo che. chevaTe sakhata dvAdazAMgI (sarva bhAgamo) no saMkSipta , paricaya,tIrthakaro, cakravartI vAsudeva- baladeva-prativAsudeva vigere ghaNI vastuono saMgraha che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) utpAta, (2) AgraNIya, (3) vIryapravAda, (4) astinAstipravAda, (5) jJAnapravAda, (6) satyapravAda, (7) AtmapravAda, (8) kammapravAda, (9) pratyAkhyAnapravAda, (10) vidyAnuvAdapravAda, (11) avaMdhyapravAda, (12) prANAyu:pravAda, (13) kriyAvizAlapravAda ane (14) lokabiMdusAra, cauda pUrvanI aMdara dareka pUrvamAM 'vastu' nAmanA daza vagere peTA bhedo che ane pahelA cAra pUrvamAM dareka pUrvamAM cAra vagere cUlikAvastu cUlikArUpa che. A rIte bAramA aMganuM varNana che. temAM-samavAyAMgasUtramAM AgaLa chelle-vAcyArtha tarIke jIva ane ajIva, ajIvamAM rUpI ane arUpI ema jaNAvyuM temaja dvAdazAMgI arthathI zAzvatI jaNAvI che. tenI ArAdhanA karanAra mokSe gayA, jAya che ane jaze temaja virAdhanA karanAra anaMtakALa rakhaDyA che, rakhaDe ane rakhaDaze. tevI rIte ArAdhanA karanAra ane virAdhanA karanAranI anaMtatA vagere jaNAvI che. A rIte samavAyAMga sUtrano sAra saMpUrNa thAya che. 5. zrI bhagavatIjI A pAMcamA aMgamAM eka zrutaskaMdha, 42 zatako, aMtara zatako, udezAo che. sUtra 869, gAthA 174, mULa graMthAgra 160OOne TIkA 19OO0 hajAra che. savA lakhI bhagavatI AvuM paNa kahevAya che. teno artha e thAya che ke-mULa-TIkA e be, avamUri ane tenA uparano gujarAtI bAlAvabodha A badhuMye meLavavAmAM Ave to savA lAkha kema na thatuM hoya? AnAM vivAhapannati ane | vyAkhyAprajJapti paNa nAma che. vyAkhyAprajJapti - viziSTa prakAre abhilApya padArthonuM nirUpaNa jemAM jaNAvyuM che. vaLI arthane jaNAvanArAM prakRSTa jJAno jemAM che te vyAkhyAprajJapti. atre zaMkA thAya ke jo paMcama aMganuM nAma vyAkhyAprajJapti evuM che to "bhagavatIjI' evuM nAma kyAMthI AvyuM ? to jaNAvavAnuM ke 'bhagu' dhAtu judA judA arthamAM vaparAyelo che, tethI A pUjayArthIne jaNAvanAra hulAmaNanuM strIlIMgI nAma "bhagavatIjI' paDyuM che zrI bhagavatIjI satra nA bhagavatI sUtramAM gautama svAmIe prabhune puchela 36005nonA suMdara samAvAno che. anya gaNadhara - pAvaka- vAvikA ane rAka ajeno dvArA pUchAyela panottara paNa che. mA AgamamAM aneka viSayonuM viziSTa rIlIvI gaMbhIra varNana che. gurumukhe sAMbhaLavA jevuM che. AgamanI saragama Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane AthI ja A aMgane pUrNa karatAM "mAvarDa " ema paNa jaNAve che. e rIte e nAma guNa vaDe paDeluM che ane te pUjyatAne jaNAve che. - A. zrIdharmaghoSasUrijI mahArAjanA upadezathI saMghavI pethaDazAe agiyAra aMga sAMbhaLavAnAM zarU karyA. temAM pAMcamA aMgamAM jyAM "goyamA" zabda Avyo tyAM raMjita thayelA evA emaNe suvarNa TAMka vaDe pUjA karI arthAt "goyamA" zabda bolanAra "zramaNo bhagavAna mahAvIra" mahArAjA eTale zramaNa bhagavAnanA mukhamAMthI nIkaLato evo "goyamA" zabda che, AthI jyAM "goyamAM" zabda Ave tyAM suvarNa TAMka caDhAve. emAM 36000 hajAra prazno eTale uttaramAM eTalI ja vakhata "goyamA" zabda Ave, tethI 36 hajAra TAMka vaDe pethaDazAe pUjA karI. emanI patnIe 18000 TAMkathI ane emanI mAtAe 9000 TAMkathI pujA karI hatI. A paMcama aMga bevaDI mahora chApavALuM che, kAraNa ke vartamAna kALamAM vartatAM evAM agiyAra aMga zrIsudharmAsvAmInI vAcanAvALAM gaNAya, chatAM A paMcama aMganI aMdara praznakAra tarIke gautamasvAmI rahe eTale zrI sudharmAsvAmI ane zrIgautamasvAmI ema bevaDI mahora chApa thAya. A aMge praznottararUpe che. enI aMdara zarUAtamAM paMcaparameSThI namaskAra, brAhmI lipi, zrutadevatA namaskAra, rAjagRhI AdinuM varNana, zrImahAvIra bhagavAnanuM varNana, parSadA, gautamasvAmInuM varNana ema jaNAvI "vanamAne vartiA'vagerethI sUTanuM utthAna kareluM che. AnI aMdara aneka padArtho Ave che. AnA yoganI aMdara aMdhaka-camara ane gozALo. enI be be dattIo Ave che. TIkAkAre bhagavatIjIne "jayakuMjara' hAthInI upamA ApI tenuM suMdara svarUpa varNavI batAvyuM che. AmAM jIvAdi tattvanuM, judA judA AvatA prasaMgonuM vistRta varNana che. jayaMti zrAvikAno adhikAra paNa che. pahelAM jamAlI nilaMvano adhikAra AmAM Avelo che. e daSTie vicArIe to zrImahAvIra bhagavAnanA saMyama paryAyanA betAlIza varSanA jIvana kALano itihAsa AmAM samAyelo hoya tevo bhAsa thaI zake tevuM che. 6. zrI jJAtAdharmakathA sArA jJAtAdharmakathAmAM be zrutaskaMdha che. prathama zrutaskaMdhanuM nAma jJAta e che, bIjAnuM nAma dharmakathA che. prathama zrutaskaMdhanI aMdara 19 ane bIjAmAM 10 varga che. pahelA uslipta adhyayanamAM meghakumAranuM dRSTAMta AveluM che. meghakumArane je phaLa maLyuM che te hAthInA bhavamAM paga UMco rAkhIne sasalAne je bacAvyuM tenuM phaLa che, paNa matalaba to te kADhavo ke mArgathI khasato hoya tene upadeza ApIne mArgamAM lAvavo joIe. bIjA adhyayanamAM jIva AtmA ane kAyAnA be kedakhAnAmAM rahelo che, paNa chevaTe A kAyA choDavAnI che, chatAM lAbha ne hAni, ucita-anucita vicAravuM joIe, e udeza che. trIjA adhyayanamAM zaMkAmAM nukasAna ane ni:zaMkamAM phAyado e vAta jaNAvI che. cothA adhyayanamAM "kAcabA"nI upamA ApIne gupta-aguptapaNAthI zuM lAbha nukasAna te AgamanI saragama 33 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAMga sUtram zrI jJAtAdharmakathAMga jaNAvyuM che. pAMcamA "ze laka adhyayanamAM pahelAM azIlana thayo hoya paNa pAchaLathI zIlana thavAthIshriitetliiputrkthaa zrI candanabAlA kathA AcAramAM tatpara thavAthI lAbha thAya che zrIsUryanArAyaNa kathA zrImallInAtha kathA tema jaNAvyuM che. chaThThA "tuMbaka adhyayanamAM AtmAne lAgelA lepathI meghakUmAra kathA candranArAyaNaka AtmA DUbe che ane te karma rUpa lepa zrIthAvacca vA putra kathA javAthI jema tuMbaDu tare che tema AtmA jaina rAmAya zrIkRSNa kathA tare che. saMsAra oLaMgI jAya che. sAtamuM rohiNI' adhyayana che te guNaniSpanna zrIdhanyaseTha kathA nA purivA-phreDarika thA zrI sItA kathA nAmathI baneluM che. sAdhue lIdhelA evAM - saMtavANI vijayacora katha mahAvrato jema rohiNI e DAMgara zrI indrANIkathA - zrI rAvaNa kathA ugADIne tene vadhArI tema sAdhue zrIzailaka rAjarSi kathA // lIdhelAM evAM mahAvrato bIjAne ApIne bAjanarAmAyaNa kathA chumArapAi vRddhi karavAnI che. AThamAH "malli adhyayanamAM moTA thanArane paNa mAyA choDatI nathI. mATe mAyA zalyano tyAga karavo joIe tema jaNAvyuM che. navamA mAkaMdI' adhyayanamAM bhogathI viramavA ane nahIM viramavAthI thatA guNa-doSanI vAta jaNAvI che. dazamA "candra adhyayanamAM jema candranI vRddhi hAni thAya che tema AtmAe vRddhi hAni vicArIne saMyamamAM AgaLa vadhavuM joIe tema jaNAve che. agiyAramA "dAvadrava' adhyayanamAM samudranA kAMThA upara UgeluM jhADa vAyu vagere sahana karIne vRddhi pAme che tema sAdhue upasarga vagere Ave tene sahana karIne saMyamanI vRddhi karavI joIe. bAramA "udaka' adhyayanamAM pANInA daSTAnta vaDe karIne jaNAvyuM ke kharAba evA pudgalo paNa saMjogone AdhAre zuddha thaI zake che, te pudgalano svabhAva che tevI rIte AtmAe AtmAnA svabhAvamAM sthira thavuM joIe. teramA "dadra" adhyayanamAM jIvane saMsarga jo sAro maLe to lAbha thAya ane naThAro maLe to hAni thAya e jaNAvIne sArA saMsarganI jarUra che ema jaNAvyuM. caudamAM 'tetalisuta' adhyayanamAM teTalIputranI mAphaka apamAna jevA prasaMgamAM paNa viSayothI vairAgI thavuM joIe e vAta jaNAvI che. paMdaramA "naMdiphala" adhyayanamAM kiMpAka vRkSanA je phaLa thAya che te mAranArA thAya che, tema viSayo paNa saMsAramAM rakhaDapaTTI karAvanArA che, ema jaNAvyuM che. solamAM "aparakaMkAM adhyayanamAM 'nidAna" (niyANuM) e nukasAna karanAruM che ema draupadInA dRSTAntathI jaNAvyuM che. sattaramA "azva' adhyayanamAM samudranI zrI mA A nAtAlakAMgasUtra rUpa draSTAMto tathA mahApuruSonA jIvana caritrathI samRddha che. pUrva mA AgaNamAM be abaja chetAlIsa karoDa pacAsalAkha kathA-upAo hatI e vAta nodhAyelI che. mAre mAtra 9 kalono upalabdha che. bAla jIvone lama parve bhAgavALA thavA mATe vAnapatrano uttama saMSa che. e & hi tI che, AgamanI saragama Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madhya rahelo evo azva ene kAbUmAM levo muzkela thAya che tema indriya rUpI azvo kAbUmAM levA muzkela hoya che. (niyaMtraNamAM) kAbUmAM Ave evA nathI, paNa tene niyaMtraNamAM lAvavA joIe tema jaNAvyuM che. aDhAramA suSumA" adhyayanamAM lobhathI du:kha ane tenA tyAgathI sukha ema samajAvyuM che ane ogaNIsamAM puMDarika adhyayana'mAM bahukALa saMyama pALIne paNa virAdhaka thanAra saMsAramAM rakhaDe che temaja thoDo kALa saMyama pALI ArAdhanA karanAra mokSe jAya che ema jaNAvyuM che. A rIte jJAtAjInA ogaNIza adhyayano judI judI rIte upamA vaDe upadeza denArAM che. - bIjA zrutaskaMdhamAM daza varga che. temAM camaranI pAMca agramahiSInAM nAma, balIndranI pAMca agramahiSInAM nAma, asurendra varjIne dakSiNanA pa4nAM nAma, asurendra varjIne uttaranA 54nAM nAme, dakSiNa vANavyaMtaranI 3ra, ane uttara vANavyaMtaranI 3ra, candranI agramahiSInAM cAra, sUryanI agramahiSInAM cAra, zanI agramahiSInAM ATha ane IzAnanI agramahiSInAM ATha e rIte daza vargamAM adhyayano che. e rIte dharmakathA aMgano sAra che. e rIte jJAtAdharmakathAaMgano sAra jaNAvyo. 7. zrIupAzakadazAMga sAra bhI upAsakadazAga satrama upAzakadazAMga-AmAM 10 adhyayano che. zrI mahAvIra bhagavAnanA zAsanamAM thayelA (1) AnaMda, (2) kAmadeva, (3) culanIpitA, (4) surAdeva, (5) cullazataka, (6) kaMDakolika, (7) sAmAyika vrata zadAlaputta, (8) mahAzataka, (9) naMdinI pitA (10) zAlahipItA ema daza adhyayana che temAM daza zrAvakono adhikAra, bAra vrato, zrAvakanI agiyAra pratimAnuM vahana, zrAvakanA parigrahanuM parimANa, upasarga vageremAM sthira rahevuM, 20 varSano zrAvaka paryAya pALIne ArAdhanA karIne devalokamAM utpanna thavuM e rIte upAzaka dazAMga sUtrano sAra pUrNa thAya che. tathi IvabhAga vrata paSTatapAtaSamaNad | pauSadha vrata kRSayavAdaviramaNata adattAdAna viramaNavrata brahmacaryavrata desAvagAsika vrata anarthadaMDaviramaNa vrata bhaugopalaoNgaviramaNavatA parigradhru viramaNavrata diziparimANavrata A upAsakadazAMga sUtramAM bhagavAna zrI mahAvIra prabhunA bAravratadhArI mukhya daza zrAvaka saMbaMdhI rocaka saMkSipta varNana che. jemA Adarza zrAvaka jIvanano bodha thAya che. gozAlAno | niyativAda temaja gozAlAe paramAtmAne bApelI mahAmAyaNa, mahAgopa, mahAsArthavAha, 'mahAdharmaka ane mahAniyamikanI yathArtha upamAonuM varNana che.) AgamanI saragama 35 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. zrIaMtakRtadRzAMga sAra 39 zrI aMtakRtadazAga sUtram A aMtakRtadazAMga sUtramAM aMtakRta kevalIonuM varNana Ave che. 'aMta samaye kevalajJAna pAmI aMta muhartamAM mokSe gayA hoya tene aMtakRta kevalI kahevAya che. dvArikA nagarInAM varNanathI A AgamanI zarUAta thAya che. dvaipAyana dvArA dvArikAno nAza, arjuna mAlI, aimuttA, zatruMjayano adhikAra jaNAvyo che. zreNika rAjAnI 23 rANIonI tapazcaryAnu suMdara varNana che. kula-503 18. kula pa0 ka - sAhitya upalabdha che. aMtakRtadezAMga-AmAM ATha varga che. bhavano aMta jemaNe karyo che, te puNyavAnonuM jIvana jaNAvyuM che, te aMtakRtadazA. AnA prathama vargamAM 'gautama' vagere daza, bIjAmAM 'akSobha' vagere ATha, trIjAmAM 'aNIyasa' vagere 13, cothAmAM 'jAlI' vagere daza, pAMcamAmAM 'padmAvatI' vagere daza, chaThThAmAM 'maMkAMtI' vagere 16, sAtamAmAM 'naMdA' vagere 13 ane AThamAmAM 'kAli' vagere daza adhyayano AvelAM che. te puNyavAno konAthI pratibodha pAmyA, kaI rIte ArAdhanA karI, kaI rIte tapa karyo ane kyAM mokSe gayA te vagere varNana AmAM ApavAmAM AvyuM che. AgamanI saragama Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. zrIanuttaropapAtikadazAMga sArA anuttarogavavAIdazAMga sanA anuttarovavAidazAMga sUtramAM zuddha cAritranuM pAlana karIne anuttara deva vimAne gayelA ekAvatArI 33 uttama AtmAonA jIvana caritra che. khuda mahAvIra prabhue jemanI pasaMzA karI hatI te thanA - kAkedInI kaThora tapasyAnuM romAMcaka varNana paNa che. je tapazcaryAthI tenuM zarIra hADapiMjara jevuM banI gayuM hatuM. anuttaropapAtikadazAMga:- AmAM traNa varga che. pahelA varganI aMdara "jAlI mayAlI' vagere zreNikanA daza putronA nAme, bIjA vargamAM 'diha (dIgha) seNa, mahAsana vagere zreNikanA 13 putronA nAme 13, trIjA vargamAM "dhano kAkaMdI' vagere daza adhyayano AvelAM che. te puNyavAnoe kaI rIte ArAdhanA karI ane vijaya vigere anuttara vimAnamAM utpanna thayA te jaNAvyuM che te A aMgano sAra che. AgamanI saragama Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) mana mahAvRta pativa SELULETILEN jthI prANA mahAbata. thagRSAvAda, tamaeG manamahAla, 10. zrIpraznavyAkaraNa sArA praznavyAkaraNaH- A aMgamAM prazna vyAkaraNAga sana be zrutaskaMdha, daza adhyayana che. aMguThayAdi vidhAno jemAM kahevAyAM che te praznavyAkaraNa athavA vidyAvizeSa jemAM pratipAdana karAya che te praznavyAkaraNadazA. pUrva kALamAM A aMgamAM 108 prazna, 108 aprazna ane 108 praznApraznano samAveza thato hato ema kahevAya che, paNa vartamAnakALamAM pAMca AzravanAM dvAro ane pAMca saMvaranAM dvArA jemAM varNavAyAM che te praznavyAkaraNa. A AzravanAM dvAro:- hiMsA, mRSAvAda, adatta. abrahma ane parigraha. AzraradvAramAM A pAMcanuM svarUpa, tenAM 30-30 nAmo, te karavAnuM prayojana, te karanAra ane tenuM phaLa jaNAvavAmAM AvyuM che. evI rIte saMvaranA-ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha. A pAMcanuM svarUpa, nAmo, te karavAnuM prayojana, karanAra ane phaLa ema jaNAvyuM che. e rIte praznavyAkaraNano sAra pUrNa thAya che. atigahana viSaya Ano gaNAya che. pAThAMtaro paNa ghaNAM ja che e tema zrIabhayadevasUrijInA vacanathI jaNAya che. thana haa. vagraha vira h Tag ,, 'prazna vyAkarANa sUtramAM hiMsA - ja - corI - maithuna -parivaha e pAMca mahApAponuM varNana tathA tenA tyAgarUpe pAMca mahAvratonuM svarUpa jaNAveluM che. pUrvakAlamAM maMtra-taMtra-vighAM atizayonI aneka vAto tathA bhavanapati Adi devo sAthe vAta karavAnI (tathA bhuta - bhAvine jANavAnI mAtrika pathatio A AgamamAM hatI, muka - 1 i aneka prakAre ja 18, 2-3 coka pAka mAni jAya che, AgamanI saragama Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11. zrIvipAka-zruta sAra vipAkazruta-AmAM vipAka vipAkAMga sUtram eTale phaLa :- sukha ane du:kha. ene jaNAvanAra je Agama te vipAkAMga. AmAM be zrutaskaMdha che. prathama zrutaskaMdha puNyakarmano vipAka 'duHkhavipAka' nAmano ane bIjo sukhavipAka nAmano che. prathama zrataskaMdhanI aMdara mRgAputra vagere daza adhyayano che. bIjA zrutaskaMdhamAM subAhu vagere daza adhyayano che. sattA maLI hoya te sattAno je pApI vipAka durupayoga kare che te AtmA te pApakarmane utpanna kare che. tethI te pApakarmane bhogavavA mATe durgatimAM rakhaDavuM paDe che. te vAtane jaNAvatAM pahelAM adhyayanamAM -deSTAnta rUpe - 'mRgA putra (loDhIyo) ane mahAmuni subAhunA prasaMgo addabhuta che. mRgAputranuM du:kha kevA prakAranuM che? jeno AbehUba citAra temAM varNavAyo che. AvI rIte naraka vigeremAM rakhaDavuM, duHkho vigere bhogavavA vigere adhikAra duHkhavipAka zrutaskaMdhamAM varNavAyo che. tenAthI UlaTuM sukhavipAkamAM puNyavAnoe kaI rIte ArAdhanA karI? kaI rIte karyuM kayuM sukha meLavyuM? ane kaI rIte mokSe gayA? te adhikAra AmAM varNavAyo che. A rIte vipAkasUtrano sAra saMpUrNa thAya che. zrIvipAkAMga satramAM anAna avasthAmAM hiMsA Adi bhayaMkara pAponA phala (vipAka) rUpe parabhavamAM kAramI pIDA anubhavanArA daza mahApApI jIvo dharmanI uttama ArAdhanAthI parabhavamAM suMdara sukha anubhavanAra daza dhamI chavonAM caritranuM varNana che. | ' 250 gayA 1350 coka jayA pAritra upAya che. AgamanI saragama 39 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. uvaMgasAra-upAMgasArano TUMko paricaya) upAMga paheluM-aupapAtika sAra zrIAcArAMga sUTAnI zrI uvavAI sUtrama aMdara Avela "tyi ne mAyA kavavA" tenI aMdara Avela upapAta, tene lakSamAM laIne A aMganI racanA karI che eTale aupapAtika upAMga e prathama aMga AcArAMganuM upAMga che. 3papatanaM-3papAta: deva nAraka upapAta janma ane | siddhigamana. tene AzrIne A upAMganI racanA che. | caMpAnagarInA pUrNabhadra cetyanA vanakhaMDamAM AvelA azoka vRkSa, pRthvIzilApaTTaka, koNika rAjA, dhAraNI devI vagere adhikAranuM varNana che pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra zrI uvavAi sutra AcAroga sUtranuM upAMga che. deva-nArakInA upapAta janma, mokSa - mana | | prabhunuM Agamana, koNikanuM vigere mukhya viSaya che. zreNika mahArAjanI prabhune vAMdavA javAnI apurva taiyArI, zrelika zajIe kareluM vIra prabhunuM sAdhayuM, aMbaDa tApasanA jIvana-prasaMgo tenA sAtaso doDyo, sAmaiyA sahita AvavuM. tevI rIte varNana karatAM sAdhunA guNa, bAhya-atyaMtara tapa, zrI gautama svAmInA saMyata-asaMyata saMbaMdhI tathA pApa-Azrava saMbaMdhI prazno, samajAvyA che. lokAstikAya vagerenA varNanamAM cAra gatinuM AyuSya zAthI baMdhAya? dharmanA prakAraaNagAra ane AgAra dharma e varNana karatAM chevaTe dharma kalyANa kare che ema jaNAvyA pachI parSadA visarjana thaI tyAM sudhIno adhikAra A upAMgamAM jaNAvyo che. kevalI samuddhAta tathA mokSanuM romAMcaka varNana A AgamamAM che. bhUja ema lava ma hinA upAya che. AgamanI saragama Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAMga bIjuM-rAjapramnIya pradezI rAjAe kezI gaNadhara kI rAyapaseNI sUtrama 13) mahArAjane jIva vagere viSayanA je prazno karelA tene kAraNe racAyeluM A upAMga che, tethI AnuM nAma rAjapraznIya che. zvetAmbikA nagarImAM paradezI rAjA nAstika che. temano maMtrI citrasAra nAmano zrAvaka che. rAjAnuM hita icchato te maMtrI kezI gaNadharane maLatAM zvetAmbikAmAM padhAravAnuM guru mahArAjane AmaMtraNa Ape che. guru mahArAja udyAnamAM padhAryAthI rAjAne "azvavAhikAnA bahAne udyAnamAM laI jAya che, ethI guru mahArAja ane nAstika pradezI rAjAnuM milana thAya che. krame te jIva, te zarIra, nArakImAMthI jIvanuM nahi AvavuM, mAtA devanuM na AvavuM, arUpIpaNuM, zarIrano cheda thavA chatAM adarzana vagere prazno kare che. javAbathI saMtuSTa thaI rAjA krame zrAvaka dharmamAM svIkAre che, ethI nArAja rANI jhera Ape che, rAjA anazana karIne kALa karI sUryAbha deva thAya che te adhikAra A upAMgamAM che. thI zayapaselI e ya katAMya satramAM uSaya chejemAM dezI rAjane rela vanI zodha-parIlA zI gaNadhara drArA 1 bola, temanuM samASi-mRtyu, yAbhideva tarIke upani, samavasaraNamAM relA 3ra nATabhagavaMtane pUchelA nAtIvAdanA panonuM tAvicaraNa A mAgamamAM che. siddhAyatanI 108 nitimAnuM varNana paNa che. trIjuM upAMga-jIvAjIvAbhigama trIjuM aMga ThANAMga-teno je adhikAra 'Ne nave" vagere tene AzrIne A upAMga racAyuM che. AnI aMdara je vibhAgo pADelA che tene pratipatti' evA zabdathI saMbodhyA che. AmAM nava pratipattio che. be prakAra, traNa prakAra yAvat daza prakAra sudhInuM temAM varNana che. jIvanA bhedo, ajIvanA bhedo, tra-sthAvara (2) strI-pu-napuMsaka (3) nArakItiryaMca AgamanI saragama Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvAbhigama sUtrama -deva ane manuSya (4) ekendribeindri-te indri-caurendri ne paMcendri (5) pRthvI-a-te u-vAuvanaspati-trasa (6) nAraka, tiryaMca strI. pu. manuSya, strI. pu. deva, strI. pu. (7) cAra gatimAM prathama samaya ane aprathama samaya e rIte (8) pRthvIkAya, apakAya teukAya, vAukAya, vanaspatikAya, beindri, teindri caurendri, paMcendri ema nava (9) pAMca jAtinA prathama samaya ane aprathama samaya e rIte daza (10) tevI ja rIte cAra nikAya, jyotiSa, vaimAnika, nArakI, tiryaMca, manuSya, dvIpa ane samudro ane chello siddhano adhikAra laI, siddhanAM sthiti vagere jaNAvI A upAMga pUrNa karavAmAM AvyuM che. zrI jIvAbhigama<< " sthAnAMga sulana upAMga che, panottara relImAM jIva- ajIva maDha TIpa-nara kAvAsa - devavimAna saMbaMdhI vizada vivecana che. vijayadeve karelI jina pujAnuM vistRta varNana nA AgamamAM che. apakArI jinapurano adhikAra bahuja rasaprada che. phAjhA ja mArA eka mitra che, cothuM upAMga-prajJApanA cothuM upAMga prajJApanAH- samavAyAMganI aMdara saMkSepathI ekathI anaMta sudhIno adhikAra Avelo che tene lakSamAM laI A upAMga che. A upAMganuM nAma prajJApanA eTale prakarSathI yathAvasthitarUpa padArtha jaNAvavuM te A upAMga che. jema bhagavatI sUtranI aMdara praznottararUpe adhikAra che tema A upAMganI aMdara paNa praznottararUpe adhikAra che. ahIMyAM adhyayanonA badale ekeka prakaraNane 'pada evI saMjJA ApavAmAM AvI che. te pada A sUtranI aMdara chatrIsa che. - jIva-ajIvanI prarUpaNA 1. kayo jIva kayA sthAne utpanna thAya 2. alpa-bahatvano dizAdi vicAra 3. AyuSya 4. audArika-kSAyopathamika vagere bhavo 5. upajavuM ane nIkaLavuM tenuM AMtarU 6. zvAsa-uzvAsanuM pramANa 7. AhArAdi daza saMjJA 8. sacitta vigere yonio 9. carama vigere apekSA 10. satya vigere bhASA 11. audArikAdi AgamanI saragama Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIra 12. pariNAma, gati vigere daza prakAra 13. krodha vigere temaja anaMtAnubaMdhI vigere 14. pAMca indriyo ane tenA AkAra vigere 15. paMda2 prakA2no AtmA, vyApAra-parispaMdana kriyA 16. AtmA karmanI sAthe jenAthI joDAya che te lezyA 17. jIva vigere bAvIza padonI kAyasthiti 18. samyagdaSTi, mithyAdaSTi ane samyagmithyAdaSTino adhikAra 19. covIza sthAnomAM aMtakriyAno vicAra 20. audArikAdika pAMca zarIranI avagAhanAno vicAra 21. kAyikI vagere kriyAno vicAra rara. prakRti baMdhano vicAra 23. kaI prakRti vakhate kaI prakRti bAMdhe 24. kaI prakRtine bAMdhato kaI prakRtine vede 25. kaI prakRtino anubhava karato keTalI bAMdhe 26. kaI prakRtinuM vedana kare 27. sacitta vagere ATha prakArano AhAra 28. sAkAra-nirAkAra ema bAra prakArano upayoga ra9. sAkAra pazyatA ne nirAkAra pazyatA 30. saMjJI-asaMjJI 31. saMjaya-asaMjaya vigere 3ra. bhavapratyayika ane kSAyopazamapratyayika avadhijJAna 33. veda, jJAna, kArya, sparza, rUpa, zabda, mana viSaya pravicAra=pariNAma 34. zItAdi vedanA 35. ane sAta samuddAta 36. e rIte A upAMganI aMdara chatrIza padonuM svarUpa batAvyuM che. pApa 4 puNya ajIva jIva 6 zrI pannavaNA sUtram Azraya 5 saMtara dha garA 7 baMdha 8 15 mokSa 2 zrI patnavazA sUtra e samavAyAMga sUtranuM upAMga che. praznottara zailInA A graMthane 'laghu bhagavatI sUtra' paNa kahe che. jaina darzananA tAtvika padArthono saMkSipta vizvakoSa samAna che. AmAM navatatvanI prarUpaNA che. cha lezyAnuM svarupa karmagraMtha sayaMma samuddhAMta jevI mahatvanI bAbato samajAvI che. A upAMga sauthI mATuM che, ratnano khajAno che, mahA - papo jAya kapa che. pAMcamuM ane chaThThuM upAMga=sUryaprajJapti ane caMdraprajJapti sUryaprajJapti e bhagavatIjInuM upAMga che ane candraprajJapti e chaThThA aMga jJAtAjInuM upAMga che. candra ane sUrya ema bannene udezIne racAyela upAMgo eTale sUryaprajJapti ane caMdraprajJaptiH jyotiSacakranI aMdara jyotiSacakrano je adhikAra cAle che te adhikAra sUrya-caMdra-graha-nakSatra ane tArA e ekabIjAnI sAthe saMbaMdha dharAvanAra hoya che, tethI je vAta 'sUrya'nI bolavAnI hoya te ja vAta 'caMdra'mAM bolavAnI hoya che eTale e be AgamanI saragama 43 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ napi sUtram zrI surapannapi sama upAMgonI racanAmAM khAsa koI mahattvano bheda dekhAto nathI. TIkAkAranI TIkAmAM paNa phakarAonA phakarA sudhI paNa sarakho ja adhikAra cAle che, AthI atre banneno bhego ja adhikAra lIdho che. siddhAMtAgamastavanAzloka 26mAM A vAtano ullekha karatAM e graMthakAre A rIte zloka lakhyo che. "pamami vandra-sUrya-prajJapti camatna gati natheI. " vapuraiva navaraM nattimAryAtmanA pi yatho: rA" | banne pannattinI aMdara adhyayanonA badale | pAhuDa=prAbhRtathI vibhAgo kahyA che ane tenA paNa peTAvibhAgone prAbhRta kahyA che. jyotiSacakranI aMdara sUryane rAjA tarIke gaNyo che. A banne pannattiomAM vIza vIza pAhuDA arthAt prAbhUto eTale ke prakaraNo che. pahelA prAbhUtamAM maMDalagati, bIjAmAM sUryanuM bhramaNa, trIjAmAM prakAzya kSetra, cothAmAM prakAzano AkAra, pAMcamAmAM lazyAno pratyAghAta, chaThThAmAM ojasanI saMsthiti, sAtamAmAM temane AvaraNa karanAra, AThamAmAM sUryanA udayanI sthiti, navamAmAM porasI chAyAnuM pramANa, dazamAmAM candrano kSetra sAtheno saMbaMdha, muhUrtanAM nAma, nakSatro nA aA kA2, IX nakSatronA tArA vagere. agiyAramAmAM saMvatsarano AraMbha ane aMta, bAramAmAM pAMca saMvatsarano adhikAra. teramAmAM candramAsanI vRddhi hAni, caudamAmAM jayosnAnuM pramANa, paMdaramAmAM sUryAdinI gatino nirNaya. soLamAmAM jayosnAnuM lakSaNa, sattaramAmAM cyavana ane utpAta, aDhAramAmAM-sUrya candra vagerenI UMcAi, ogaNIzamAmAM sUrya-candranuM parimANa eTale kyA AAAA dvIpamAM surya vagere keTalA te. vIzamAmAM candrAdIno anubhava, adyAzI grahonAM nAmo vagere ApI A sUrapannatti ane caMdapannatti banne upAMgone pUrNa karyA che. bAriza dha dhanati e bhagavatI nA udhogape che. jemA khAM vivAnI mahatvanI | bAbato bharapUra che. vaye - caMDha-nAno-ma mAlinI gatinA vana sAje divasa ta mo vigerenuM varNana che. khagoLa saMbaMdhI khUbaja jhINavaTabhavAM thoDAsa gajita sUtro che. saMdapaNNIta sUtrama zrI caMdA (dha pragati me upAchama nu upAya che. na koi saMbaMdha rASitAnuyogI virapura saMya che. caMdanI ti, mAMDavI, bhuja pakSamAM caMdranI vRddhinavani vAnA dharazo tathA nAnuM varNana che. vartamAna kAle je vanadeva che te pUrvajanAmAM je hatA. | 'vI rIte mA padavI pALe vimere rasIka bAbatonuMsaMgika vakratache. | AgamanI saragama Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAMga sAtamuM=jaMbudvIpaprajJapti jaMbudIvapannatti- jaMbu nAmanA zrI jaMbUdIpa sUtram devatAnA raheThANa uparathI je oLakhAya che upalakSita te dvIpa, tene prakarmathI jaNAvavuM te jaMbudvIpaprajJapti. AnI aMdara adhyayanonA badale vakSaskArothI vibhAga pADelA che. TIkAkAre A pannattimAM sAta vakSaskAra pADelA che. pahelA vakSaskAramAM bharatakSetra sudhIno, bIjA vakSaskAramAM kALacakrarUSabhadeva bhagavAnanuM caritrI, puSparAvartamegha vagerenA adhikArano ane trIjA vakSaskAramAM bharata cakravartInA varNanathI mAMDI nami-vinami sudhIno adhikAra che. cothA vakSaskAramAM bharataairAvatane choDIne badhAM kSetro ane parvatono adhikAra che. pAMcamA vakSaskAramAM tIrthaMkara prabhunA janmAbhiSekanuM varNana che. chaThThA vakSaskAranI aMdara khaMDA, joyaNa vagere daza dvAroe jaMbudvIpanA padArthonuM varNana che. sAtamA vakSaskAranI aMdara jyotiSacakra alpabadutva, saMvatsara vagere kALa ane jaMbudvIpa zAzvatAazAzvatAno adhikAra che. A rIte sAtamuM upAMga pUrNa thAya che. AThamuM upAMga nirayAvalikA nirayAvalikA:- praNAlikA pramANe nirayAvalikA paMcaka gaNavAmAM Ave che eTale 8, 9, 10, 11, 12 e pAMce upAMgo bhegA gaNe che ane ekekane judA adhikArarUpe te varga gaNe che. temAM prathama varga nirayAvalikAno che. AnI aMdara nirayAvaliyAmAM narakamAM AvalikA praviSTa ane itara narakonuM varNana che, te narakamAM janArAnA adhikArane jaNAvanAra A AThamuM upAMga che. nirayAvalikA. te aMtakRdazAnuM A upAMga che. AnI aMdara adhyayano pADavAmAM AvelAM che. prathama vargamAM adhyayana daza che. bI raMbadrIpa pragati e zAtAdharmakAMginuM upaga che. A Agama mukhyatvebhugoLa viSaya che. kAlayanuM cha ArAnuM svarUpa bahuja suMdara rIte jaNAvyuM che. uparAMta jaMbuDhIpanA zAyata padArtho, navanidhi, merUparvata upara tIrthakaranA abhiSeka, kuladharanuM svarUpa tathA zrI RSabhadeva ane bharata mahArAjanuM paNa prAsaMgika varNana che. jaya mAtAne dhAma AgamanI saragama xy Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI nirayAvalI satra rathamuzala' saMgrAmamAM kAlakAdi kumAroe ghaNA manuSyono kSaya karIne narakanuM AyuSya bAMdhyuM ane narakamAM gayAM. AmAM be saMgrAmo mukhya che. mahAzilAkaMTaka' ane "rathamuzala' saMgrAma, "mahAzilAkaMTaka' eTale tRNacUka vagerethI paNa haNAyelA hAthI ghoDA vagere mahAzilAkaMTaka vaDe haNAyAnI mAphaka vedanAne anubhave. 'rathamuzala" eTale jayAM muzala eTale sAMbelu enAthI sahita evo ratha doDato ghaNA manuSyono kSaya che, AthI te "rathamuzala" kahevAya. e rIte nirayAvalikAno adhikAra che. zrI nirayAvalikA e aMtakata dazAMga satrane upAMga che. aA mAgamamAM kalika mahArAjae ceDA mahArAjAnI sAme karela bhISaNa saMgrAmanuM varNana che jemA 80 karoDa janasaMkhyAnI khuvArI thaI hatI. lagabhaga badhA naraka gatimAM gayA tethI A AgamanuM nAma | nara-AvalI- eNI paDayuM che. bIjuM nAma kalpika che. ja bhI kappavaDAsayA sUtrama navamuM upAMga-kalpAvataMsikA kalpAvataMsikA :- tene bIjA vargo kahevAmAM AvelA che ane temAM daza adhyayano che. A anuttaropapAtikAMganuM upAMga che. saudharma vagere kalponI aMdara utpanna thanAra e puNyavAna puruSo hovAthI AnuM nAma kAvataMsikA evuM paDyuM che. padma vagere kumAro keTalA varSano saMyama paryAya pALIne kyA devalokamAM utpanna thayA te vagere adhikAra AmAM jaNAvavAmAM Avelo che. dhI dhavaoNsiyA sutra manuttaraupapAtika zAMganuM upAMga che. temAM kaeNbrika mArAjAnA mala mAri 10 putro ane po- bahApA tA.8 10 zarAdhAra poLoma paramAtmA pAse dIkSA lai judA judA devalokamAM gayA tyAMthI po jaze. temanA tapa- tyAga sevakanI sAdhanA vistArathI jaNAvAI che. AgamanI saragama Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * zrI jachyA 21 dazamuM upAMga=puSyikA puSpikAH- A praznavyAkaraNanuM upAMga che. A trIjo varga che. saMyama laI guruvAsane aMgIkAra karavAthI puSpikA eTale sukhI ane teno tyAga karavAthI duHkhI e varNana jemAM karAvAyuM che evuM A upAMga che. A upAMgamAM candra, sUrya vagere daza adhyayano che. bahuputrikA' vagereno adhikAra AmAM ja AvI jAya che. A pumikA mAgayazrI paba vyAkaraNa sUtranA upAMga tarIke che. paramAtmA zrI vIra prabhune 10 deva-devIo ad bhuta samRddhi sAthe puSpaka vimAnamAM besI vaMdanAthe khAve che. temanA pUrvabhava bhagavAna zrI vIraprabhu gautamasvAmIne jaNAve che. vadhumAM sUrya-caMdra-makabahatrikA devI-pUrNabhadra -mANibhadra -dA - zIla AdinI romAMcaka kAnI aApelI che. ra. zrI pupphacUliyA sUtrama agiyAramuM upAMga puSpacUliyA=puSpacUlikA puSpacUlikAH- cothA varga tarIke puSpacUlikAno adhikAra che. vipAkAMganuM A upAMga che. siri vagere devIonA AmAM adhikAra che. zarIra dhovuM vagere adhikAra puSpacUlAne udezIne thayo tene AzrIne A varganuM nAma puSpacUlikA evuM paDyuM che. zarIranI zuzruSA e zuM kare? ane ene mATe prAyazcitta vagere levuM paDe. AmAM puSpacUlA mukhya hovAthI A upAMganuM nAma puSpacUlikA evuM paDyuM che. zrI pRthayulikA sUtra e vipAkatranuM upAMga che. bI jUti Adi 10 devImonI pUrvabhava, sahita kathAnako che. zrI devI pUrvabhavamAM bhutA nAmanI strI hatI. tene zrI pArvanAtha 'bhagavAne nigraMtha pravacanamAM zraddhA karAvI hatI. bAdinuM suMdara vivaraNa che. AgamanI saragama Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 bAramuM upAMga=vadizA-vRSNidazA zrI vanhidazA sUtram vRSNidazAH- bAramA aMga 23 STivAdanuM A upAMga che. Ane pAMcamo varga gaNyo che. A vargamAM bAra adhyayano che. aMdhakavRSNinA kuLamAM utpanna thayelA ane aMdhaka zabdano lopa thavAthI vRSNi zabda rahyo. te vRSNi zabdane anulakSIne A upAMga te vRSNidazA. niSadha vagere kumAro-nemanAtha bhagavAnanI dezanA sAMbhaLIne, je rIte saMyama aMgIkAra karyo, je rIte ArAdhanA karI te adhikAra AmAM varNavAyo che. tene jaNAvanAruM A upAMga che. anukrame aMtakRtanuM nirayAvalikA, anuttaropapAtikanuM kalpAvataMsikA, praznavyAkaraNanuM puSpikA, vipAkanuM puSpacUlikA ane dRSTivAdanuM vRSNidazA upAMga che. zrI vanhidazA sUtra e draSTivAdanA upAMga tarIke che. temAM aMdhakavRSNi vaMzanA ane vAsudeva. zrI kRSNanA vaDIla baMdhu baLadevanA niSadha vigere 12 putro akhaMDa brahmacArI banI prabhu nemanAtha pAse dIzA svIkArI sarvArtha siddha vimAnamAM gayA te tyAMthI mahAvideha kSetra mokSe jaze vigere hakIkata suMdara zabdomAM jaNAvI che. AgamanI saragama Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (zrIdazapayannA (prakIrNadazaka)no TUMko paricaya zrIdazapayannA daza Agama che. jainazAsanamAM 45 Agama pUjanIya, vaMdanIya che. te paikI daza Agamo 'daza pannA'nA nAme prasiddhi pAmelA che. - 'payannA' zabdanuM svarUpa prAkRtamAM 'pavuT'ne saMskRtamAM 'prakIrNaka' zabdathI saMbodhAya che. "eka sAmAyika padathI mokSa pAmelA AtmAo anaMta che." AvI je zAstra ukti che tenuM rahasya e che ke zAstranA eka-eka padanA AdhAre jIvo mokSe jaI zake che. arthAta upadeza ghaNo sAMbhaLe paNa tene koI eka patra evI asara kare che jethI te AtmAnI AkhI dizA badalAI-palaTAI jAya che. A vAta khyAlamAM rAkhIne ApaNe daza pannAno vicAra karIzuM. zAstramAM Ave che ke zrI bhagavaMta tIrthakara devanA jeTalA ziSyo thAya che. teonI je prakAranI yogyatA grahaNazakti hoya te joIne tene upakAraka thAya tevo upadeza zrIvItarAgadeva Ape che. tyArabAda te artha sUtramAM saMkalita thAya che. ane teno svAdhyAya teo nityaprati karatAM hoya che, AthI phalita thAya ke zrI mahAvIra svAmIjIne 14000 ziSyo hatA. to teonA 14000 sUtro thayAM, paNa te bhinna bhinna viSayanAM hovAthI temaja pariNAma alpa hovAthI te prakIrNakapayannA kahevAya che tevI ja rIte zrI AdinAtha bhagavAnanA 84000 sAdhunA 84000 hajAra pannA hoya che. vartamAna bhagavAna zrImahAvIradevanA zAsanamAM 1400) pannA hovA chatAM kALakrame lupta thatAM 30-40 pannA maLe che te paNa truTaka Adi doSathI vyApta che. temAMthI pUrvAcAryoe daza vayanAne pistAlIza AgamomAM sthAyI karyA che tenuM svarUpa vicArIe. 1. zrI catuHzaraNaprakIrNaka A pannAnI racanA zrI vIrabhadrAcArye karI che. teozrIe prAMraMbhanI 7 gAthAmAM kayA AvazyakathI (sAmAyika-caturvizati stava Adi 6 thI) kayA AcAranI zuddhi thAya tenuM varNana ApyuM che ane 8mI gAthAmAM 14 svapnonAM nAmo maMgala nimitte jaNAvyAM che. 1. catuH zaraNa:- 1. arihaMta paramAtmA, 2. siddhabhagavaMto, 3. sAdhuo ane 4. zrIkevalI bhagavaMte bhAkhela dharma. A cAre padArthonuM zaraNa svIkAryAnuM jaNAvyuM che. 2. duSkatagaha - eTale ajJAnAdi vaza thaIne A jIve mithyAtva, arihaMtadeva AdinI AzAtanA, jIvone paritApa, Adi kAryo ane dharma viruddha kathana vagere pApanAM kAraNo sevyAM hoya tenI guru sAkSIe gaha karavI tema jaNAvyuM che. AgamanI saragama Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ payannA sUtram zrI causaraNa payannA 3. sukRtAnumodanAH- eTale mahAbhAgyayoge dAna, zIla, tapa, bhAva, tIrthayAtrA, munibhakti, sAdharmika-bhakti, sAmAyika, pauSadha, upadhAna, svAdhyAya, paropakAra, zrIcaturvidha saMgha nI bahumAnapUrvakanI bhakti, jinabiMba bharAvavA, jIrNa maMdirano uddhAra, tIrtharakSA Adi je je sukRto karyA hoya tenI anumodanA karuM chuM. AvAM dhArmika kAryo karavAno zubha avasara prApta thAo ityAdi bhAvanA bhAvavI. A rIte jaNAvelAM traNa kAryonI bhAvanA jayAre mana aMkaleza vAsita thayuM hoya tyAre vAraMvAra bhAvavI ane kalezarahita avasthAmAM paNa A bhAvanA avazya trikAla bhAvavI joIe, AthI kuzalAnubaMdha thAya che tIvrarasavAlI azubha karmanI prakRti maMdarasavALI thAya ane maMdarasavAlI zubha prakRti tIvrarasavALI bane che. A bhAvanAvALo jIva paraMparAe mokSasukha pAmavAvALo thAya che. A pannAnuM bIjuM nAma kuzalAnubaMdhi' adhyayana che. ra. zrIAturapratyAkhyAnano sAra zrIAturapratyAkhyAna "Atura" eTale rogathI gherAyelA AtmAne parabhavanI ArAdhanAnA avasare karavA yogya pratyAkhyAna'nuM varNana, jemAM Ave te AturapratyAkhyAna kahevAya che. (A pannAmAM bAlamaMDitamaraNa ane paMDitapaMDitamaraNanuM varNana Ave che.) bAlapaMDita=samyagRSTi, dezaviratidhara (aviratinI apekSAe bAla ane virati guNa dhAraNA kare che te apekSAe paMDita), paMDitapaMDita=sarvaviratidhara. A bannenA A pacanamAM ArAdhaka bhAvane vadhAravA arihaMta-sidhdha - sAdhu ane dharma e cAra zaraNanI mahatA, dakRtanI gaha, sakatanI anumodanA khUba mArmika rIte jaNAvI che. cauda svapananA nAmollekha che. A sUtra citta prasanatAnI cAvI che. 'trikAla pAThathI camatkArika lAbha thAya che. sUtranuM bIjuM nAma kuzalAnubaMdhi che. e rakama nakayAya che, AgamanI saragama Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na payannA sUtram zrI Aura paccaka "paMDita paMDita maraNa 'tamarA" "bAla paMDita maraNa 'bAlamaraNa maraNa vakhatanI ArAdhanAno kramara5 mArga A pannAmAM che. jalAlapaMDitamaraNanuM lakSaNa jaNAvI dezaviratinuM lakSaNa, pAMca aNuvrato Adivrato jaNAvyAM che. AvA bAlapaMDitane acAnaka maraNa AdinA prasaMge maraNanI vidhi tathA bhaktaparijJAnI bhalAmaNa sAthe vaimAnikadevatva 'prApti Adi phaLa batAvyAM che. prAraMbhanI lagabhaga navagAthAmAM A adhikAra Ave che. paMDitapaMDitamaraNa zrIsAdhu-sAdhvI bhagavaMtone hoya che. anazana vakhate ajJAna, dhyAna vagere 63 viSayaka micchA midukkaDam' tathA zubha dhyAnane dhAraNa karavAnuM jaNAvyA bAda zrIvItarAga paramAtmAne namaskAra karavApUrvaka paMca mahAvratanA paccakkhANa ane sarvanI sAthe kSamApanA karAvAya che, ArAdhanA karAvAya che. A prasaMge anaMta tathA paritta saMsArInuM lakSaNa batAvyuM che. guruno pratyenIka, atimohavaMta, sabaLacAritrI, kuzIla Adi anaMta saMsArI AtmAonuM maraNa asamAdhipUrvaka thAya che ane guruvacana karavAvALA, jina vacanamAM lIna, asabaLa cAritra Adi guNavAlA, paritta saMsArInuM maraNa samAdhipUrvaka thAya che. AraMbhanA paccakakhANa karatI vakhate sarva jIvo sAthe mAre samabhAva che, koInI sAthe verajhera che nathI. huM havethI dhanAdi AzAno tyAga karuM chuM. maraNa vakhate punaH sAmAyika pAThano uccAra karIne AturAtmAne bhAvavA lAyaka bhAvavAnuM varNana che. aMta samaye azAtAvedanIya karmanA udaye tIvravedanA bhogavavAno prasaMga Ave to te samaye gabharAvuM nahi. dhairya rAkhI samabhAve karmajanya vedanA sahavI, hAyavoya karavAthI vedanA ochI nathI thatI, paNa navA cIkaNAM azubhakarma upArjana thAya che. nadInA pANIthI samudra, iMdhaNathI agni, jema tRpta thato nathI tema AtmA saMsAranA viSayothI ACM A panAmAM aMtima samaye karavA lAyaka ArAdhanAnuM svarUpa bAlamaraNa, paMDitamaraNa - bAla paMDita maraNa, paMDita -paMDita maraNanuM svarUpa khUbaja spaSTatAthI vicArAi che. AvA prakAranA dhyani jaNAvI roga avasthAmAM zAnAM pacakhANa karAvA, zuM vosirAvavuM kai bhAvanAo bhAvavI vigere samajAvyuM che. AgamanI saragama Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yAna payannA sUtram mahApratyAkhyAna payannA tRpta thato nathI. jeo choDe che teo ja dhanya che. niSkaSAyI AtmA paccakakhANanuM pUrNaphaLa pAme che. A pramANe aMta vakhate je dhIra amUDhatApUrvaka paccakhANa-anazana kare che te kramazaH zAzvata sukhane pAme che. 3. zrImahApratyAkhyAna prakIrNaka pUrvanA AturapratyAkhyAnamAM ArAdhanAnA TUMka paricayanI vAto mukhyatAe deza-viratidhara mATe varNavI, jyAre mahApratyAkhyAnamAM sarvaviratidhara mATe vistArathI ArAdhanA varNavavI joIe mATe A pannAnuM nAma mahApratyAkhyAna prakIrNaka rAkhyuM che. AmAM pratyAkhyAna tyAganuM vizada varNana A pathanAmAM sAdhuoe aMta samaye karavA lAyaka ArAdhanAnuM khAsa varNana che. katonI niMdA- pAyAno tyAga-paMDita maraNanI abhilASA ane prasaMzA, poddagalika mAhArathI thatI atRpti pAMca mahAvratonuM pAlana ane ArAdhanAnuM varNana che. prAraMbhamAM zrItIrthaMkaradeva, siddhaparamAtmA tathA saMyatone namaskAra karyo che. tyAra bAda pApa ane duzcaritranI niMdA karatAM thakAM tenuM paccakhANa karyuM che. ane trividhe nirAgAra sAmAyika aMgIkAra karavAnuM kahyuM che. bAhya abhyatara upAdhinA tyAga sAthe harSa, dInatA, utsukatA, bhaya, zoka, rati, arati, Adi doSono trividha tyAga varNavyo che. pachI ekatva bhAvanAnI utkRSTatA pratipAdana karatAM AtmAne upadezarUpa gAthAo kahI che, jema ke "phoDaOM nalthi me ho" "sarve saMgArnivastra" || gAthA 13-14-1pa-16, saMyoga ja saMsAranuM mULa che, mATe tene trividha tyAga karavA upara mahattva ApyuM che. vinA aloyaNe vinA zalya-uddhAre, AtmA karmathI mukta thato nathI te mATe mArgadarzana ApatAM jaNAvyuM che ke gurumahArAja pAse pApa prakAzana karI zuddha thaI saMthArAne-anazanane seve. AgamanI saragama Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A samaye ArAdhake bAlaka jevuM thavuM joIe arthAta potAnA koI paNa duSkatane prakAzana karatAM saMkoca na thavo joIe. bALaka jevI saralatA AvavI joIe. A anazana vakhate guru mahArAja punaH pAMca mahAvratone uccarAve che. paccakhANa pAlanazuddhinuM varNana, lokAkAzanA dareka pradeze janmAdinuM varNana karatAM kahe che ke A jIva anAdi saMsAramAM anaMtIvAra bALamaraNe maraNa pAmyo che ane saMbaMdho paNa ghaNAM karyA che, paNa A jIva ekalo ja karma bAMdhe che. ane ekalo ja bhogave che, mATe samabhAve sahana karavuM joIe. A jIvane kAmabhoga AdinAM sukhothI saMtoSa thayo ja nathI. saMsAranA snehIo rakSaNa karI zake tema nathI. muktinAM kAraNo mahAvratono Aropa, vidhi, krodha Adi tajavAM ane indriyone vaza karavAnI hakIkata varNavI, ATha pravacana mALAnuM pAlana Adino upadeza Apyo che. aMtamAM jaNAve che ke paMDitamaraNathI janma-maraNano aMta Ave che, mATe tevA anazana Adi AdaravAM joIe. aneka maraNano paMDita maraNa aMta lAve che, mATe tevAM anazana Adi AdaravAM joIe. aneka maraNano paMDita maraNa aMta lAve che mATe paMDita maraNane AcAryo prazaMse che. paraMtu je lajjA Adine vaza thaIne AlocanA karatA nathI, teo ArAdhaka thatA nathI. A ityAdi varNana karatAM jaNAve che ke saMvararUpI agni karmarUpI lAkaDAMne bALI nAkhe che. caritra AdinI ArAdhanA karatAM alpakALamAM ghaNAM karmone khapAve che. prAMta aMtakALanI tIvra vedanA vakhate vicAre ke narakanI tIvra vedanA AgaLa A vedanA zA hisAbamAM che? mATe mUMjhAyA vagara samabhAve sahana karavAno upadeza Apyo che. prAMte jadhanya, madhyama ane utkRSTa ArAdhanAnuM phaLa varNavI A prakaraNa pUrNa karyuM che. 4. zrIbhaktaparijJA prakIrNaka prAraMbhamAM zrIvItarAga mahAvIranI stavanA karI, zrIjinazAsananI stuti karI ane jaNAvyuM che ke zrIjinazAsananI sevAthI sukha maLe che. abhyata maraNanA traNa prakAra che. 1. bhaktaparijJA 2. iMginI maraNa ane 3. pAdapopamana maraNa. prastuta zrIbhaktaparijJAmaraNanA AsannakAlamAM viziSTa karmakSaya mATe viziSTarUpanuM anazana che. A anazana be prakAre che. 1. savicAra ra. avicAra. sAdhu pAsasthA Adi tathA gRhastha karI zake che. viSaya virAga tathA tIvra saMvegabhAva mULamAM hoya to A tapa karatAM pUrve guru pAse zalyoddhAra karavo jarUrI che temaja je vrato lIdhAM tenuM punaruccAraNa karavuM paDe che. zarIramAM jIrNamalajanya kharAbI pedA na thAya te mATe virecana AdithI zuddhi karavAnuM samAdhi mATe Avazyaka gayuM che, pachI kramazaH anna Adino tyAga karAvatAM chevaTe pANI upara rAkhI ane pachI anazananA paccakakhANano kALa Ave che, te parve zrIsaMgha AgamanI saragama 53 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ payannA sUtram zrI bhaktaparijA sAthe caityavaMdana, zrIsaMgha tathA sakala jIvarAzi sAthe khAmaNAM Adi karavAnA hoya che. ( zrIsaMgha temanI ArAdhanA nirvidane thAya te mATe kAusagnamAM rahe che. ane nirdhAmaka teone vairAgyavardhaka saMsAra nistAraka amUlya hitazikSA Ape che, jema ke saMsAranuM mUla mithyAtva che." agni, jhera ke kRSNasarpa je nukasAna nathI karato tenAthI anekaghaNuM bhayaMkara nukasAna mithyAtva kare che, mATe te mArge tuM jaIza mA. pramAda karIza mA. zrIarihaMtane namaskAra e ja eka ja saMsAra uccheda mATe samartha che. pAMca mahAvratono adhikAra bhAvanA vadhe tevI rIte varNavyo che. niyANAno tyAga karavA sAthe prArthanIya duHkhakSaya Adi 4nI racanA karavAnuM jaNAve che. kyAya jaya sAthe vedanA sahana karavAnuM upadezAyeluM che. AvA vakhate kadAca bhAvanA paDI jAya to tene majabUta karavA mATe aMvatisukumAla, sukozalamuni, cANakaya AdinAM asarakAraka dekhAto suMdara rIte varNavyAM che. A ArAdhanA bhAvane kalpavRkSa ciMtAmaNiratnanI upamA batAvI A anazananI mahattA sUcavatAM kahe che ke je jaghanyathI ArAdhanA kare che te paNa mahardhika saudharma devalokano zreSThadeva bane che ane utkRSTa ArAdhanAthI gRhastha 12mA devalokane pAme che puNyavaMta sAdhu jo mokSe na jAya to sarvArtha siddhamAM jAya che. AvA divya lAbho varNavyA che. prAntanI be gAthAmAM 170 gAthA ne 170 tIrthakara 170 kSetranI saMkhyA sAthe varNavI adhikAra pUrNa karyo che. 5. zrIlaMdulavaicArikaprakIrNaka A prakIrNakamAM 460 kroDa 80 lAkha taMdula (cokhA)nA upabhoganI saMkhyA jaNAvI vairAgyano upadeza Apyo che, tethI A prakIrNakanuM nAma "naMdulavecArika-prakIrNaka" A bhakta pariNA sUtramAM cAre bAhArano tyAga karI khaNasa mATenI pUrNa taiiyArI jaNAvI che. paMDita maraNanA traNa prakAra 1) bhakta pariNA 2) iMginI, | 3) pAdapopagamana che. bhakta paritA maraNa ma) saviyara ba) avicAra, | e be prakAranuM che. momAM cANayanA samAdhi maraNanuM varNana che. | 54 AgamanI saragama Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAkhyuM che, jenAma yathArtha koTimAM che. taMdulaveyAbhiyavayannA saca AnI gadyaracanA ane padyaracanA bahu ja suMdara che. emAM viziSTa prasUti gRha zabdaracanA sAthe arthanI saMkalanA paNa prauDha ja che. A prakIrNakanA racanAra mahAsamartha pratibhAzALI gItArtha zrIsthavara bhagavaMta che. A prakIrNakano mukhya viSaya azucibhAvanA che. anyatra durlabha evuM apUrva bodhadAyaka azucibhAvanAnuM vistArathI varNana ahIM karyuM che. A pannAmAM garbhamAM rahevAnuM kAlamAna Ave che. strI AdinI yoninuM varNana, RtukALanuM varNana, je TAime jIva garbhamAM Ave te ja vakhate mAtAnuM rudhira ane pitAnA zukrano AhAra kare che ane temAMthI kalala, abda, pezI Adi thAya che te avasthAnuM varNana, zIrA-dhamanI-roma AdinI saMkhyAnuM varNana Ave che. garbhamAM rahelA jIvane maLamUtra na hoya, grahaNa karelo AhAra, kAna Adi indriyorUpe pariName che. zarIranA je aMgamAM vIrya vadhu hoya te pitAnA aMgo ane rUdhira AdinI saMkhyAnuM varNana Ave che. garbhamAM rahelo jIva azubha bhAvanAthI marIne narake jAya ane zubha bhAvanAthI marI svarge paNa jAya che. garbhamAM jIvanuM zarIra kevI rIte rahe che tathA janma kevI rIte thAya che tenuM varNana Ave che. koIka pApI AtmAno garbhAvAsakALa 12 varSano paNa kahyo che. tyAra bAda bAladazA Adi 10dazA temaja AkSepaNI Adi 10avasthAnuM varNana Ave che. AvA varNanathI samajavAnuM che ke du:khanA nAza mATe dharmanI ArAdhanA jarUrI che. puNyathI uttama jAtikuLa Adi maLe che. tyAra bAda saMsthAna saMvanananuM svarUpa tathA avasarpiNInA ArAnuM svarUpa Ave che. 100 varSanA yuga, ayana, Rtu, mAsa, pakSa, divasa, muhUrta, zvAso zvAsanI saMkhyA, taMdulanI (cokhAnI) saMkhyA, pANInuM temaja eka varSanA divasAdinuM A panAmAM paMtha vairAgya rasanA bhaMDAra che. manuSyapaNAnA 100 varSanA AyuSyamAM 1,50,80,00,000 cokhAnA dANAno AkAra thAya che. te ja rIte bIjI vastuono mAdira thAya che chatAM tRpti na thAya. gabhavisyA, utpanI vedanA, nAyunA 10 dazA | vigerenaM varNana che, taMdalabhAta khAvAnA saMkhyAnA vicArathI mA paMpanuM nAma paDeluM che. mUha mo . viSatija sALA che, AgamanI saragama Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svarUpa jaNAvI temAM thatAM nidrAdinA vibhAgo jaNAvyA che eTale jIMdagIno keTalo bhAga bAlyAvasthAmAM, keTalo nidrAmAM, keTalo, ghaDapaNamAM jaNAvI dharmano kAla bahu ja alpa rahe che, mATe pramAdano tyAga karI garbhita dharmAArAdhanA karavAno upadeza Apyo che. vadhu vairAgya bhAva utpanna karavA yugalika zarIranuM varNana karatAM tenA karaMDaka, zIrA Adino vistAra jaNAvI, deha parano rAga dUra karavAnuM jaNAvatAM strI paranA mohane dUra karavAnuM jaNAvyuM che. sAthe sAthe tenAM nAmonI (strI nAmonI) vyutpatti jaNAvI che eTale ke dareka zabda uparathI evo artha kADhyo che ke jenAthI dharmabhAvanAne sAro vega maLe. te chevaTe jaNAvyuM che ke maraNanA TAime AtmAne dharma sivAya koI tAraNahAra nathI. A AkhuMye prakaraNa jo vicAra karIe to saheje samajAya ke strI-puruSanA guhya bhAgonI racanAthI mAMDIne je pUrNa varNana karyuM che teno Azaya e che ke ApaNe je carmacakSuthI para sauMdarya saMpattimAM pataMgiyAnuM je AMdhaLuM anukaraNa karIe chIe te na karatAM prajJAcakSuthI A azuci bhAvanAnuM svarUpa samajI-vicArIne te pralobhanothI dUra rahI virAga bhAvanAthI vAsita banavuM joIe. 6. zrIsaMtArakaprakIrNaka kI saMthAra payannA sana zrIsaMthAragapayansAmAM 123 gAthAo | che. aMtima vakhate AdaravA yogya tRNa Adi zamyAnuM mahattva varNavyuM che. saMstAraka=AtmAne sArI rIte tAre eTale zukladhyAna-kevala jJAna ane mokSa pamADe te. A prakaraNanI zarUAtamAM zrImahAvIra prabhune namaskAra karyo che. sastArakane tIrtha svarUpa mAnyo che. saMsArakamAM rahelA munio mokSarAjyanA sAcA' rAjAo che. zuddha ane azuddha ema krame saMstArakanAM nAma pADyAM che. je divase teno prAraMbha kare tyAre ghaNI ja vipula karmanirjarA thAya che ane te vakhate cakravartIthI paNa adhika sukhI hovAnuM varNavyuM che. AgamanI saragama sthiNi mA vayanAmAM chellA saMthArAnuM pAdhi varNana che. aMtima jamApanAnI bAbavidhi... nAvA paMDita maraNanA bo papta thatI mAnya dino pApti. ' dravya ane bhAva saMthArAnuM rUpa tathA viSama riyatimAM paNa paMDita maraNanI mArAdhanA karanAra pa.purUSonA caritrAvyA che.. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ comAsAmAM tapasyA karIne ziyALAmAM saMskArakavidhi karavI joIe tevo mukhya mArga batAvyo che. AvI nirmaLa ArAdhanA karIne Atmahita sAdhanArAonA dRSTAMtarUpe arNikAputra, AcAryadhaka sUrinA ziSyo. sukozalamuni vagere jaNAvyA che. saMstAraka bhAvamAM rahela muni sAgArapratyAkhyAna kare che. avasare pANIno paNa tyAga kare che. nirmamatva bhAvamAM vartato AcArya Adi sakala jIvarAzine khamAvatAM te muni mahAna karmanirbhara kare che. A saMstArakanI yathArtha ArAdhanA karanAra bhavya trIje bhave avazya mokSe jAya che. prAntamAM sastArakane gajendraskaMdhanI upamA ApIne munine narendracandra upamA ApI AcAryazrI e "sudAM mavi 1 fhaMta'' A padathI sukhasaMkramaNanI yAcanA mAMgaNI abhilASA vyakta karI. e saMsArakanI keTalI mahattA che te jANavA ATaluM basa thaI raheze. tA.ka. jJAnI guru potAnA jJAnathI aMtakALa nikaTa jANyA bAda yogyane saMthAro karAve che. 7. zrIgacchAcAra pannA A gacchAcArapanAnuM nAma yathArtha che. gaccha=sAdhu samudAya temanA AcAronuM varNana eTale gacchAcAra. vAraNA cAyaNA sAraNA paDicAyaNA zrImahAnizIthasUtra, bRhatkalpasUtra ane vyavahArasUtranA AdhAre AcAryo, sAdhuo tathA sAdhvIo A traNanI maryAdA-kartavya-svarUpa Adi A pannAmAM varNavyAM che. AdimAM prabhuvIrane vAMdIne bIjI gAthAthI 7mI gAthA sudhI gacchamAM rahetA munione sAco lAbha thAya te varNavyA che. 8mI gAthAthI-40mI gAthA sudhImAM uttama ane adhama AcAryonAM lakSaNo batAvyAM che. pachInI 66 gAthAomAM sAdhuonA AcAronuM varNana AgamanI saragama paA Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ payannA sUtram ane pachIthI 28 gAthAomAM sAdhvIonA AcAronuM varNana karyuM che. tyAgI jIvana svIkAryA pachI temanI saMyama sAdhanA nirAbAdha kevI rIte rahe te badho maryAdAmArga AmAM batAvyo che. te A maryAdAmArga pramANe nahi rahenAra AcArya hoya to te choDavAlAyaka che, Adi bInAnuM varNana karI zrIjinazAsananI kevI uttama maryAdA che tenuM AbehUba darzane A pannAmAM thAya che. 8. zrIgaNividyAprakIrNaka zrIgaNividyA-A graMtha jayotiSano che, jeno rAta-divasa bhI gaNivijjA payannAsa upayoga thAya tevI bAbato TUMkamAM A graMthamAM saMkalita karavAmAM AvI che ane Ano upayoga gacchanAyaka karI zake che, tenAthI A graMthanuM nAma gaNi-gaNanAyaka AcArya temane upayogI evI vidyA te gaNividyA. A graMthamAM prAraMbhamAM nava vastumAM baLAbaLano vicAra karyo che: 1. divasa, 2. tithi, 3. nakSatra, 4. karaNa, 5. grahadivasa, 6. muhUrta, 7. zukunabala, 8. lagnabala ane 9, nimittabaLa. A nava baLamAM divasabaLa karatA tithibaLa caDhiyAtuM che ema nava uttarottara baLavAna che. arthAt nimittabaLa sarvottama che. baLamAM karelAM dhArmika kAryo nirvighna pUrNa thAya che. anazana, vidyA, loca, upasthApanA karavAmAM, bhikSA tathA pratimA vahana karavAnAM kAryomAM nakSatro kayAM levAM ne kayAM choDavAM tenuM varNana karavAmAM AvyuM che. bavAdikaraNo, dIkSAnA vAro, chAyAmAna, zakunAdi, cara sthira Adi rAzio, nimittanAM svarUpo, Adi mArmika viSayono A nAnA prakaraNamAM vicAra karavAmAM Avyo che. mokSanA anuyAyI vargane te mArga upara nirAbAdha pravRtti thAya, vipno na Ave ane sahu zrI gaNivijajA payanAmAM jayotiSa saMbaMdhI prAthamika mAhitIonuM varNana che. divasa, tithi, , muharta, zukana, lagna, horA, nimitta vigerenuM varNana che. gaNi, mAcAryane pratiSThA, dIyA, tapasyA, upadhAna AdinAM jarUrI muharta zuddhino adhikAra AmAM varNavyo che. 58 AgamanI saragama Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ payannA sUtram cAritranI ArAdhanA suMdara rIte karI zake enI badhI javAbadArI gaNanAyakanA zire che (jema utpAdana joIe temaja nimitta paNa potAnA sthaLe bhAga bhajave che teno A sabaLa purAvo che.) 9. zrIdevendrastavaprakIrNaka zrIdevendrastavaprakIrNaka-A stavamAM devendrastava payannA ra devendro aMgenuM sthiti, sthAna AdinuM varNana hovAthI AnuM devendrastava nAma pADyuM che. eka zrAvake 23 bhagavAnanI stuti karyA pachI zrIvardhamAna vibhunI stavanA vakhate 32 indrothI khavAyelA evA mArA nAthane namuM chuM. A stuti sAMbhaLIne pAchaLa UbhelI temanI ja patnIe 6 prazna pUchyA 1. batrIza indro kaI rIte samajavA? 2. temane rahevAnAM sthAno kayAM kayAM? 3. pratyeka indranuM AyuSya keTaluM? 4. pratyeka indrane AdhIna keTalAM bhavana ke vimAno? 5. bhavano tathA vimAno kevAM hoya? ane pratyeka indrane avadhijJAna keTalI hada sudhInuM hoya? A praznano uttara ApatAM te zrAvaka kahe che ke meM guru mahArAja pAsethI Agama zravaNa dvArA je zrutajJAna meLavyuM che te anusAra kahuM chuM. A praznonA uttaro 65 gAthA sudhImAM ApyA che. tyAra bAda candrAdikanuM vividha prakAre varNana tathA nakSatronA yogano kALa, pachI kalpAtIta ane kalpopapanna devonuM varNana 163thI 198 gAthA sudhImAM karyuM che. tyAra bAda devatAI bhoganuM varNana tathA 273thI 290mInuM gAthA sudhImAM siddhazilA aMgenuM mahattvabharyuM varNana che. tyAra bAda siddha bhagavAnanI avagAhanA tathA siddhanA sukhonuM varNana karavamAM AvyuM che. A pramANe stuti karanAra zrAvake arihaMta bhagavAnanA vaMdanano mahimA kahevApUrvaka mane paNa siddhigatinAM sukha maLe AvI hArdika bhAvanA vyakta karI che. temaja cAre nikAyanA devatAono saMkSipta paricaya A pannAmAM che. divendrastava.. payAmAM banIza indrone karelI paramAtmAnI stavanAnuM varNana sadara rIte che. uparAMta 32 inDonA sthAna, khAyaNa, zarIra, maramAviSIno, riddhi-siTiparAkrama vigerene ane sUrya-caMdra nakSatra-siddhazilA svarUpa sitonI avagAhanA supta mAnuiM paNa varNana che,' AgamanI saragama pa9 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piyannA sUtram paNa samAdhipayannA 10. zrImaraNasamAdhiprakIrNaka zrImaraNasamAdhiprakIrNakamAM aMta samaye karavAlAyaka ArAdhanAnI vAto 663 gAthAomAM vistArathI varNavI che. - 1, maraNavibhakti, 2. maraNavizodhi, 3. maraNasamAdhi, 4. saMlekhanAzruta, pa. bhaktaparijJA, 6. AturapratyAkhyAnaprakIrNaka, 7. mahApratyAkhyAnaprakIrNaka ne 8. ArAdhanA prakaraNaka, A AThagraMthono sAra-AdhAra laI A prakIrNakanI racanA karI hoya tevuM jaNAya che. maraNakALe samAdhine pamADanAra vidhi kahyo che, tethI A pannAnuM nAma maraNasamAdhiprakIrNaka" paDyuM che. A prakIrNakanuM 'caraNavidhisaMgraha' evuM bIjuM nAma paNa che. maraNa kALe AtmAne samAdhimAM rAkhavAno zo upAya? te praznano uttara ApyA bAda 1pamI gAthAmAM ArAdhanAnA traNa bhedo batAvyA che tathA ArAdhakanuM virAdhakanuM svarUpa ane sakliSTa bhAvanAnuM svarUpa 60 gAthA sudhI vistArathI varNavyuM che. tyAra bAda aMta samaye karaNIya AlocanA, saMlekhanA, kSamApanA, kAla, utsarga, avakAza, saMsmAraka, nisarga vairAgya, mokSa, dhyAnavizeSa, vezyA, satva, pAdapopagamana Adi 14 dvAronuM vivecana karyuM che. AcArya bhagavaMtanA guNo, zalya dUra karI jJAnAdi ArAdhanAno upadeza, anazana tapanuM lakSaNa varNana karI saMlekhanAno vidhi batAvyo che. A saMlekhanA bAhya atyaMtara be bheda che. (saMlekhana eTale kAyA ane kaSAyone kuza eTale patalA karavA.) kramazaH pratyAkhyAna ane paMDitamaraNanI vyAkhyA jaNAvI mahAvrata tathA mokSaprAptino upadeza ApI, abhyata maraNanI bInA jaNAvI che, pachI kramaza: AcArya mA pathanAmAM samAdhi- asamAdhi paraNano vistRta vicAra karI maraNa sudhAravAnI bAdaza paddhatino temAM dhananI paMthalatA, kaSAyanI utA, vAsanAnI prabaLatA rokavAnA amuka upAyo, mane mArAdhaka puNyAtmAnA aneka dAMtano samAveza che. eka 83 AgamanI saragama Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AdinuM varNana tathA zarIra AhAra upadhi Adine vosirAvavAno saMstArakavidhi varNavyo che. anazana karanAra puNyavAna AtmAne hitakara hitopadeza jaNAvatAM 17 gAthAomAM anyatva, azucita, Adi bhAvanAonuM suMdara svarUpa varNavatAM naraka Adi 4 gatinA du:khonuM varNana karI samAdhivaMta mahAnubhAvane anazanamAM bhAvollAsa vadhe tevuM varNana Ave che, sAthe sAthe ArAdhaka bhAva sAthe samAdhi mRtyune varaNa karanAra zrI jinadharmazreSTha cilAtiputra, zAlibhadra, yudhiSThira, bhIma, arjuna Adi pAMca pAMDavonAM sacoTa daSTAMto ApyAM che, je ArAdhaka AtmAnA bhAvane vRddhinuM sabaLa nimitta banI zake che. A rIte prAMtamAM 12 bhAvanAnuM bhAvavAhI svarUpa varNavI sthira nirdoSa ane nirmaLa mokSa sukhanuM varNana karI zrIjinadharmano apUrva mahimA varNavI A prakIrNaka pUrNa karyuM che. cha cheda graMthasAra jainadarzanamAM pistAlIza Agama paikI eka vibhAga cha chedano mAnavAmAM Avelo che. temAM krame nizItha (1)bRhatkalpa (2) vyavahAra (3) dazAzrutaskaMdha (4) jItakalpa ke paMcakalpa (5) ane mahAnizItha (6) ema cha cheda sUtro lIdhelAM che. koI jItakalpanI gaNanA kare che. ane koI paMcakalpanI gaNanA kare che, paNa cheda to cha ja mAnelAM che. cheda eTale kasoTI, AcArAMga vagere paryAyanI (saMyama paryAyanI) apekSAe apAya che, jyAre cheda graMtho saMyama paryAya ane vyaktinI yogyatA (AthI AgamoddhArakazrIe surata Agama maMdiranA bhoyarAmAM AvelA tAmrapatronA cheda granthavALA rUmane utkRSTadyutamaMdira kahyuM che) e banne upara AdhAra rAkhIne apAya che. AthI ene 'utkRSTazruta" kahevAmAM kaMI adhikatA nathI. utsarga ane apavAda banne mArgo hoya che. utsarga mArganuM AcaraNa karatAM apavAda kyAM AgaLa Ave che ane e apavAda Ave to zuM karavuM? e aMge cheda graMthono adhikAra che. kAyado e utsarga ane tenI aMdara rahelI peTAkalamo e apavAda che tevI ja rIte ahIMyAM paNa samajavuM. jema sAdhu kAcA pANIno sparza na kare-te utsarga mArga, paNa saMyama nirvAha mATe sAdhue vihAra karavo ja joIe ane vihAramAM AvatI nadI paNa UtaravI paDe ane nadI utaratAM kAcA pANIno saMghaTTo (virAdhanA) thAya. nadI UtaravI e apavAda. prathama cheda-nizIthasUtra nizItha-nizItha eTale prathama cheda sUtra. AcArAMganA bIjA zrutaskaMdhanI aMdara sAta-sAta adhyayana rUpa be cUlikAo ane te pachI bIjI be cUlikAo Ave ema e cAra cUlikAo AcArAMgamAM samAyelI che ane AcArAMganI pAMcamI cUlikA eTale nizItha adhyayana. e cUlikA vistArarUpa hovAthI pUrNa puruSoe svataMtra cheda grantha AgamanI saragama Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tarIke rAkhI. pahelI cUlikA bahu, zrI nIzItha sUtram bIjI bahutara, trIjI bahutama, cothI bahutaratama ane pAMcamI cUlikA bahu bahutama. te A AcAraprakalpanizItha adhyayana. AmAM vIsa udezo che. pahelo udezo mAsika prAyazcita bIjo-trIjo-cotho udezo temAM paNa te lAgu paDe. vaLI tenuM svarUpa, pAMcathI ogaNIza udezo cAturmAsika prAyazcitanA, vIzamo udezA AlocanApUrvaka mAsika-cAturmAsika ityAdika prAyazcittavidhi batAvanAro. pahelAM vIsa sUtro te vyavahAranA vIsa udezAne sUcavanAra-jJAnAcAra vagere paMca AcArone lagatA doSonA | prAyazcitonAM che. nizItha- rAtrino madhyabhAga. dravyathI nizItha rAtre Ave, jayAre bhAvathI nizItha AcAraprakalpa, AcAraprakalpa eTale ATha prakArano karmAMka jenAthI jAya te apavAda sahita nizItha. A nizIthamAM vaLI saMvatsarI palaTAvanAra kAlabhAcArya, udAyana rAjA, prabhAvatI devI, gaMdhArazrAddha, kumAranaMdi suvarNakAra. jIvitasvAminI pratimA samyakatvanuM kAraNa vagere aneka viSayo temAM jaNAvelA che. bIjuM cheda-bRhatkalpasUtra bRhatkalpa=eTale 'dazA-kappa-vavahArANAM' evo ja ullekha yogamAM karavAmAM Ave che te zrutaskaMdhamAMnuM A eka kalpa. adhyayana. ene bRhatkalpa-vedakalpa-kalpAdhyayana ema paNa saMbodhavAmAM Ave che. Ano naMbara cheda graMnthomAM che. kalpa eTale sAdhuno AcAra. te jemAM utsarga-apavAdarUpa vistArathI jaNAvavAmAM Avyo che arthAt kalpa eTale sAdhue zuM AcaravuM joIe? ke je saMyamanuM sAdhana thAya, akalpa eTale sAdhue te na AcaravuM joIe ke jenAthI saMyamanI virAdhanA thAya. A vAtane jaNAvanAra A grantha che. temAM sAmAnyathI vasati, pAtra, vastra, prAyazcita vagere jaNAvyA che. zrI nizItha sUtramAM sAdhunA AcAronuM varNana che. prAyazcita ane sAmAcArI viSayaka vAtono bhaMDAra che.pamAdAdithI utpAe gayelA sAdhune te sAruM lAve che. A AgamanuM bAnuM nAma AcAra prakalpa che. nizItha-madhyarAtrie adhikArI ziSyane khAnagImAM jaNAvAya tevuM mahatvapUrNa Agama che. mUkSa- hRha poka che. AgamanI saragama Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 AmAM cha udezA che. pahelA zrI bRhatakalpa sUtrama ude zAmAM mAsakalpa, ughADI vasati, paDado, ciTAkarma, sAgArika, zayyAtara, saMkhaDI vagere adhikAra che. bIjA udezAmAM upAzraya, sAgArikano parihAra, upakaraNa, upadhi, rajoharaNa vagere adhikAra che. trIjA udezAmAM upAzrayamAM pesavuM, carma. ochAvattAM vastra, sAMdhelAM, nahIM sAMdhelAM vastra, zayyA, avagraha, saMstAraka, vaMdana vagere adhikAra che. cothA udezAmAM upaghAta nahi karanAra, pArAMcita prAyazcitta, pavidha sacitta, yAcanA, glAna, kAlakSetrAtikrAnta, kalpAkalpa sthitika, upasaMpadA, adhikaraNa vagere adhikAro che. pAMcamAM udezAmAM brahmacaryamAM apAya, AhAra pAna vidhi, brahmacarya rakSA, vyavahAra, pulAlabdhi vagere adhikAro che. chaThThA udezAmAM vacana kevuM bolavuM? kaMTaka Adino uddhAra, kSiptacittAdi ane kalpasthiti vagere adhikAro che. A granthamAM jIvitasvAmI, zreNika, caMDaudhotana, Arya mahAgiri gaIbhilla-abdaparvatagajAgrapada-kutrikApaNa, sukumAlikA vagereno adhikAra TIkAmAM Avelo che. A rIte bIjA cheda graMthano adhikAra che. A trIjuM cheda-vyavahAra vyavahAra-pAMca prakArano je vyavahAra te ja vyavahAra. tene AcarI racAyeluM evuM je Agama te vyavahArasUtra. Ano uddhAra navamAM pUrvamAMthI karavAmAM Avelo che. vyavahAra adhyayanamAM daza udezo che. AgamavyavahAra, zrutavyavahAra, AjJAvyavahAra, dhAraNavyavahAra ane jitavyavahAra ema pAMca prakAranA vyavahAro A sUtramAM batAvyA che. AcAryAdi navanI vaiyAvacca teno paNa samAveza A sUtramAM thAya che. AcArathI khaselA-bhAvamunine prAyazcitano adhikAra pahelA udezAmAM che. eka yA zrI bRhakalpasUtramAM sAdhu - sAvInA mUlagula, uttara guNone lagatA prAyazcitano adhikAra che utsarga tathA apavAdanuM jhINavaTa bharyuM varNana che. vivAra vigeremAM nahI utaravA Adi prasaMge kai rIte AcaraNa karavI temAM chavAyanA anupayoga kAraNe lagatA doSonuM zodhana jaNAvela che. pratyAkhyAna pravAda nAmanA pUrvamAMthI saMkalita thayela che. AgamanI saragama Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI vyavahAra sUtram vadhAre vyavahAramAM dUSita bane zrI vyavahAra sUtrama to zuM karavuM joIe? te rIte bIjA udezAmAM che. gaNi vagere koNa banI zake te viSaya trIjA udezAno che. sAdhuoe kevI vyavasthAe vihAra karavo jo Ie te adhikAra cothA udezAmAM che. sAdhvIo aMge vihAra AdinI vyavasthA pAMcamA udezomAM che. bhikSA , caMDila, vasati vagereno vicAra chaThThA udezAmAM che. sAdhvIo aMge keTalAka niyamono vicAra sAtamA udezAmAM che. vasati keTalI vAparavI joIe teno adhikAra AThamAM udezAmAM che. navamAM ude zAmAM bhikSu pratimAno adhikAra che ane 'AlocanA kevA bhAvathI karavI, kone keTaluM prAyazcita... kone padavI ApavI... dazamA udezAmAM pratimAne abhigraho, parISaha ane pAMca prakArano vyavahAra vagere adhikAra jaNAvI A sUtrane pUrNa karavAmAM AvyuM che. cothuM cheda-dazAzrutaskaMdha dazAzrutaskaMdha- dazA eTale kalpa ane vyavahArano eka zrutaskaMdha gaNavAmAM Avyo che. temAMnuM A ekadazAzrutaskaMdhache. dazAne jaNAvanAra arthAta AcAradazAne jaNAvanAra evuM A cheda sUtra. Ano uddhAra navamA pUrvamAMthI karavAmAM Avelo che. AmAM daza adhyayana pADavAmAM AvelAM che. temAM pahelAmAM vIza samAdhinAM sthAno temaja asamAdhi zAthI thAya te vigere. bIjAmAM ekavIza doSonuM nirUpaNa. trIjAmAM tetrIza AzAtanAno adhikAra. cothAmAM AcAryanI AThasaMpadA vagere pAMcamAmAM daza cittanAM samAdhisthAno, chaThThAmAM agiyAra upAsaka pratimA, sAtamAmAM sAdhunI bAra pratimA, AnuM AThamuM adhyayana eTale paryuSaNA kalpaka bArasAsUtra= kalpasUtra eTale sAdhuno AcAra. te sAdhuno AcAra. te sAdhuno jaNAvatAM maMgaLa karavuM joIe. te maMgaLa tIrthakaronuM Ave AgamanI saragama zrI vyavahAra sUtra meM daMDanIti zAstra che. pramAdAdi kArakUthI puNyAtmAone lAgatA doSone nivAraNanI prakiyA jaNAvI che. AlocanA sAMbhaLanAra, karanAra bane kevA hovA joIe, 'kyA Agamokone bhaNAvavA, pAMca vyavahAra vigere nirUpaNa che. mArA paramakalane che. 64 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI dazAzrutasvadha sUtrama ethI pazcAnupUrvIe tIrthakaronAM caritro ApyAM, te pachIthI sAdhu te tIrthaMkaranI paraMparAe cAlatA AvelA zAsanamAM che, tethI sthavironI paraMparA jaNAvI te pachI sAdhuno je AcAra te AcAra AmAM jaNAvyo che. arthAt sAdhue bAre mahine potAno zuM AcAra che? te jANavuM ja joIe. te AmAM jaNAvyuM che. - mohanIyanAM trIza sthAno tyAga karavA joIe te navamA adhyayanano adhikAra che. dazamA adhyayanamAM nava niyANAno adhikAra che. evI ja rIte A sUtromAM zukalapAkSika ane kRSNapAkSika kone kahevA te vAta jaNAvAI che. A dazAzrutaskaMdhamAM asamAdhita 20 sthAna vigere 10 adhyayano che. jemA 8 muM paryuSaNA kalpa nAmanuM adhyayana eja kalpasUtra che. je dara varSe caturvidha saMdha samakSa dhAmadhumathI vaMcAya che. mA bAgamamAM 20 asamAdhi sthAna, 21 zabaladoSa, gurUnI 33 AzAtanA, sAdhu zrAvakanI paDiyA, 9 niyANa Adi ghaNI vigato che. pAMcamuM cheda-jItakalpa ke paMcakalpa jItakalpa-jIta eTale AcaraNIya ane tenuM A jIvana sudhI dhAraNa karavA rUpa jIta. evo je jIta-AcAra jemAM varNavAyo te jItakalpa. jIta eTale AcAra ane kalpa eTale sAmarthya vagere jemAM varNavAyAM hoya tevuM A Agama. Agama vigere je pAMca vyavahAro che te paikIno je jItaAcAra-jItakalpa tene je yogya hoya tema yogya jaNAya. Agama eTale maryAdApUrvaka artho jenA vaDe jaNAya te Agama. kevaLa, mana:paryava, avadhi, caturdazapUrva-dazapUrvathI je vyavahAra karanArA hoya te Agama 'vyavahArI' kahevAya. zruta eTale AcAra-prakalpa vagere zruta ane tenAthI je vyavahAra karanArA te 'zrutavyavahArI' kahevAya. AjJA eTale agItArthanI AjJAthI grAhyArtha pado vaDe bIjA dezomAM rahelA gItArthone jaNAvavuM, bhaviSyanA aticAronuM AlocavuM ane itarane te prakAre zuddhi ApavI. te "AjJAvyavahAra", dhAraNA eTale gItArtha saMvigna vaDe dravyAdinI apekSAe aparAdhamAM kevA prakAre je vizuddhi karI tevA aparAdhathI je bIjAmAM tevI rIte AcaraNA karAya te "dhAraNAvyavahAra." jIta eTale dravya-kSetra-kALa pratisevAnI aNuvRttithI saMhanana, dhRti vagere hAninI apekSAe je prAyazcittanuM ApavuM AgamanI saragama Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA gacchamAM sUtrathI atirikata zrI jItakalpa sUtrama kAraNathI je vyavahAra pravaryo hoya ane ghaNA ene anusaryA hoya te jIta eTale AcAra. te azaTha vaDe Acarelo ane bIjAoe jeno niSedha na karyo hoya ane anumati ApI hoya tevo vyavahAra te 'jItavyavahAra.' Agama, zrata, AjJA, dhAraNa ane jIta tene jaNAvanAro A cheda graMtha jItakalpa AnI aMdara prAyazcita ane prAyazcita lenArano vistRta adhikAra che. paMcakalpa-pAMca prakArano sAdhuno kalpa-AcAra kahevAthI AnuM nAma paMcakalpa ema kahevAya che. gAthA 151-paramAM kalpa zabdanA sAmarthya, varNana, kALa, cheda, karaNa, upamA ane adhivAsa ema artho batAvyA che. gAthA 182-83-84mAM jItakalpanA chaprakAra abhyapagama, loca karavo, grahaNa Asevana zikSA, vratasthApanA, saMbhogamaMDaLI ane sahavAsa-ekatratA ema jaNAvyAM che. gAthA 131ramAM puruSanA traNa prakArapariNata, apariNata ane atipariNata jaNAvyAM che. gAthA 1ra6pamAM jJAnakalpa eTale sUtrAdinA udezamAM vAcanA, pRcchanA, pratipRcchanA, pariaTTanA ema jaNAvIne AcArya, upAdhyAya vagereno sUtra, kalpa, vidhi batAvyo che. gAthA 1302mAM e vAta jaNAvI che ke bahu kroDo varSo vaDe karIne ajJAnI je karma khapAve che te karmane traNa guptivALo jJAnI uzvAsa mAtramAM khapAve che. gAthA 273mAM sAravAra kaI rIte karavI te jaNAvyuM. bhakta, pAna, zayana, Asana, upadhi, vaMdana, caraNa, karaNa, aNuvattaNatA ane grahaNatA ema agiyAra vAta paNa AmAM jaNAvI che. A rIte paMcakalpanI aMdara sAdhunA AcAronuM varNana karAya che. chaThuM cheda-mahAnizIthasUtra mahAnizItha-jemAM jaNAvavAmAM AvyuM che evo je cheda graMtha te mahAnizItha. A graMthamAM ATha adhyayano che. tenI upara TIkA-bhAgya-cUrNi kAMI ja nathI. A cheda graMtha ati gUDhArtha che. A haribhadrasUrijI mahArAje je saDana, paDaNa thaI gayelI evI zrI jItaka5 gaMbhIra graMtha che. sAdhu jIvanamAM...lAgelA aticAro, anAcAronA daza ane ogaNIza prakAranA prAyazcitonuM vidhAna karyuM che. A gaMbhIra paMtha che. 'pIDha gItArtha bhagavaMtoja A graMthanA adhikArI gallAya che. muka rakama. AgamanI saragama Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratanI sAMgopAMgatA karI che. A bhI mahAnIzAtha sUtrama adhikAra adhyayana- 4nA cheDe Apelo che ane siddhasenasUri va ddha vAdi - ya kA sa na gaNi , Be - e!21, devaguptasUri jinadAsagaNi vagerethI paNa bahu mAnya thayeluM che. AnuM paheluM adhyayana zalyoddharaNazarIramAM lAgeluM zalya teno jema uddhAra karavo joIe tema aDhAra pApasthAnaka vagereno uddhAra karavo jo Ie te adhikAra che. bIjuM adhyayana karmavipAkatemAM pahelA adhyayanamAM je zalyano uddhAra kahyo te na karyo hoya to 84 lAkha jIva yonimAM bhaTakavuM paDe. tethI je-je yonimAM pApa karyuM hoya tenI AlocanA karavI joIe e bIjA adhyayanano viSaya che. trIjuM cothuM adhyayana kuzIla ne kuzIlasaMsargavarjana nAmanuM che. temAM kuzIlasAdhuono adhikAra che. aMDakanuM daSTAnta, namaskAra mahAmaMtranA upadhAna, anukampA, tIrthakaranuM vistRta varNana, dravya bhAvapUjAno adhikAra, nAgila zrAvakano adhikAra, aMDagolika thavAno adhikAra vagere che. pAMcamuM adhyayana gacchamaryAdA. temAM guru ziSyano saMbaMdha, pAMcamA ArAnA cheDA sudhInI gaccha vagerenI vAta, kamalaprabhAcAryanuM patita thavuM, sAta accharAM, sAvadyAcArya vagerenI vAto jaNAvI che. chaThuM adhyayana gItArtha vihAra. emAM AloyaNAno adhikAra, bhadrAcArya, rajUAryA naMdiSeNa, aSADhAbhUti, lakSmaNA, puMDarika-kaMDarika vagereno adhikAra che. sAtamuM adhyayana ekAntanirjarA. upara jaNAvelAM cha adhyayano pachI daza prakAranA prAyazcita, AlocanAnA bhedo, prAyazcita levAthI thatA phAyadA, AloyaNAnuM svarUpa, suzaDhanI putrI sUryazrI, suzaDha, govinda brAhmaNa, aMjanAzrI vagereno adhikAra temAM che. AThamuM adhyayana jayaNA. upara jaNAvelI AloyaNA laIne prAyazcittane pUrNa karanAra ArAdhaka thAya che ane prAyazcitta nahIM lenAra ane laIne pUrNa nahIM karanAra virAdhaka thAya che ema jaNAvyuM che ane suzaDhanI kathA paNa jaNAvI che. zrI mahAnizItha sUtramAM vardhamAna vighA tathA navakAramaMtrano mahimA...upadhAnanuM svarUpa ane vividha tapanuM varNana che. gacchanuM svarUpa, gurukulavAsanuM mahatva, prAyazcitonuM dhArmika svarUpa, brahmacarya vrata bhaMgathI keTalA du:kha paDe che, te jaNAvI karma siddhAMta siddha karyA che. saMyamI jIvananI vizudhdhi para khUbaja bhAra mUkyo che. 1 1 camaka AgamanI saragama SLO Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAra mULasUtrano sAra pistAlIsa Agama paikInA judA judA vibhAgo paikIno eka vibhAga mULasUtrono che. mULa 1. AvazyakasUtra | zrI AvazyakasUtra-avazya kI Avazyaka sUtrama karaNIya te Avazyaka sAdhune saMyamanA mArganI aMdara pratikramaNa te avazya karaNIya che. bharata airAvata kSetromAM pahelA ane chellA tIrthaMkaranA zAsanamAM ubhayakAla doSa hoya ke na hoya to paNa karavuM ja joIe. te Avazyaka, daivasika, rAtrika, pAkSika, cAturmAsika ane sAMvatsarika ema pAMca pratikramaNa che. te pahelA ane chellA tIrthakaranA zAsanamAM niyata che ane bAvIza tIrthakaronA zAsanamAM tema ja mahAvidehamAM aniyata che. bAvIza tIrthaMkaranA zAsanamAM aticAra lAge to ja AlovavAnuM che ane pelA ane chellA tIrthakaranA zAsanamAM aticAra lAge che na lAge chatAM ubhayakAla avazya karaNIya te Avazyaka che. AvazyakasUtranA cha vibhAga:- sAmAyika, cauvIsantho, vaMdana, pratikramaNa, kAryotsarga ane paccakakhANa che. baladeva, vAsudeva ane prativAsudeva, bIjIvararikAmAM arthAta ubhayakAla pApathI pAchA haThavAne mATe te kare che tethI tene pratikramaNa zabdathI saMbodhAya che, paNa te che to Avazyaka ja. Avazyaka sUtronuM kahetAM niyuktikAra mahArAjA pIThikA, A avasarpiNI kALathI uThAvIne prathama varavarikAmAM phUlakara, zrI Adizvara bhagavAna, cakrI zrI mahAvIra bhagavAna, upasarga, gaNagharavAda dazadhA samAcArI nihnavavAda, zeSa upoddAta jaNAvI namaskAra eTale namaskAra niryuktine Avazyaka sUtramAM sAdhu, sAdhvI, prAvaka, zrAviko dararoja avazya karavA yogya | che Avarayaka-sAmAyAki, jinava, vaMdana, pratikamaNa, kAussagga, paccakakhANanuM vigatavAra varNana che, AtmonnatinA upayogI padArthothI bharapUra che. prAsaMgika rIte paNa aneka bAbato A AgamamAM jaNAvI che. | ya che ke je vajana 4 68 AgamanI saragama Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - jaNAvI sAmAyika-niyuktine jaNAvI. AvazyakanuM paheluM sAmAyika adhyayana, tenA maMgaLarUpe zrInamaskAra mahAmaMtra ane sarva sAvadhanAM paccakakhANa rUpa sAmAyika. AtmAne samatAno lAbha thAya, vartamAna, bhUta ane bhaviSya. vartamAnanAM paccakakhANa, bhUtanuM nikaMdana ane bhaviSyamAM na karavuM, na karAvavuM ane na anumodavuM te vagere adhikAra prathama sAmAyika adhyayanano che. pratikramaNa karavA mATe UThelo, sarvasAvadyathI pAcho haThIne tIrthanA sthApanArA tIrthaMkara paramAtmAonI stavanA kare, te adhikAra bIjA cauvIsatyo adhyayanano che. tIrthaMkara paramAtmA pachI pApanI AlocanAne mATe gurumahArAjanI sAkSIe kriyA karanAra hovAthI trIjuM Avazyaka guruvaMdana eTale vaMdana Ave. ATaluM karyA pachI pote zuM karavA mATe taiyAra thayo che arthAta lAgelAM pApone AlovavA mATe taiyAra thayo che, tethI cothuM pratikramaNa Avazyake, tyAra pachI zabdanA uccAra vaDe karIne je pApanI zuddhi karI che tenI vizeSa zuddhi mATe kAyAne paNa kAbumAM levI joIe, tethI pAMcamuM kAyotsarga nAmanuM adhyayana, tapamAM eka evo guNa che ke jUno paNa mela kADhI zake ane nirmaLa banAvI zake. te tapa rUpa chakuM Avazyaka paccakkhANa. A rIte AvazyakanI aMdara cha adhyayano che. A AvazyakamAM sAmAcArI traNa prakAre batAvI che:- (1) oghasAmAcArI (2) dazadhAsAmAcArI ane (3) padavibhAgasAmAcArI, temAM oghasAmAcArI othaniryuktimAM dazadhAsAmAcArI, AvazyakamAM. te A pramANe-(1) icchA (ra) micchA (3) AvasiyA (4) nisihiyA (pa) tahakAra (da) ApuchaNA (7) paDipuchaNI (8) chaMdaNA (9) nimaMtraNa ane (10) upasaMpadA che ane padavibhAga sAmAcArI e kalpavyavahAramAM ema traNa bhAga thAya. temAMnI dazadhAsAmAcArI Avazyaka-niryuktimAM Ave. A rIte prathama mULa sUtrano sAra jaNAvyo. bIja maLa-dazavaikAlika cAra mULa paikI dazavaikAlika bIjuM mULa sUtra gaNAya che. daza adhyayanono samUha ane kALa veLAne choDIne game tyAre bhaNI zakAya tevuM hovAne lIdhe A dazavaikAlika kahevAmAM Ave che. zrIzaThaMbhavasUri mahArAje potAnA saMsArIpaNAnA putra manaka sAdhunA hita mATe AnI racanA karI. te racanA karyA pachIthI AcArAMganI pahelAM uttarAdhyayana je bhaNAvAtuM hatuM tenA badale dazavaikAlikasUtra bhaNAvavAnI pravRtti thaI, kAraNa ke ATha varSanuM bALaka sahelAIthI bhaNI zake tevI A mIThI racanA che, zrIdazavaikAlikamAM prathama adhyayanamAM ahiMsA-saMyama ane tapanI vAta laIne saMyamamAM sAdhue AhAra kevI rIte gaveSaNA karIne levo te jaNAvyuM che. bIjA adhyayananI aMdara saMyama lIdhelo AgamanI saragama Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evo sAdhu sIdAto hoya to ene mArge dazavaikAlika satrama lAvavo te vAta jaNAvI che. trIjA adhyayanamAM sAdhunA sAmAnyathI AcAra. cothA adhyayanamAM SaDUjIvanikAyanuM svarUpa batAvyuM che, tema ja sAdhue kaI rIte bolavuM-cAlavuM te paNa vAta jaNAvI che. pAMcamA adhyayanamAM sAdhue AhAra-pANI kevAM levAM joIe te vAta jaNAvI che. chaThThI adhyayanamAM moTA vistArathI AcAranuM nirupaNa che. sAtamA adhyayananI aMdara vANI-vacana kavA prakAranI bolavI joIe ane kevuM na bolAya te vAta jaNAvI che. AThamA adhyayananI aMdara AcAra prasidhi jaNAvI eTale krodha, indriyo vagereno rodha, pATA pratile khanA vagere adhikAra temAM che. navuM adhyayana vinaya-samAdhi nAmanuM che. temAM cAra udezA karI vinayanI vAta vistArathI jaNAvI che. dazamA adhyayananI aMdara bhikSukone kahevAya te vAta jaNAvI che. rativAkyacUlAmAMsIdAtA sAdhune sthira karavA mATeno hetu yuktithI adhikAra che ane vivikatacaryA nAmanI bIjI cUlAmAM AtmAnA guNa kayA ane zarIranA guNa kayA ? te laIne AtmadRSTi tarapha lakSa rAkhIne saMyamanI ArAdhanA karavI joIe te vAta jaNAvI che. A rIte dazavaikAlikasUtrano sAra saMpUrNa thAya che. - trIjuM mULa-piMDaniryukti zrIpicchaniyukti dazavaikAlika je trIjuM mULa che tenuM je pAMcamuM pioSaNA nAmanuM je adhyayana tenI upara vistArathI je niryukti racAI te piMDaniyukti pUrvAcAryonA mata pramANe vistArathI niyukti hovAne lIdhe tene pRthaka graMthapaNe sthApana karyo che. 'tatra piNDaiSaNAbhidhapazcamAdhyayananiyukti iti prabhUtagranthatvAtpRthak zAstrAntaramiva vyavasthApitA, tasyAza piiniryuktiH' (pii. ni.pa. 2) pU.A. zayaMbhava sUri ma. potAnA putra manakamuninuM khAyu alpa nI moja, pUrvamAMthI virAgya resathI bharapUra gAthAo, daza adhyayana rUpI dhaDAomAM saMrakSita karI jenA pAnathI zramaNa saMyama bhAvamAM sahaja rIte sthira thai zake che, manakamuninA kAladharma 'pachI zrI saMghanI vinaMtithI AcArya . e bAgama yathAvata rAkhyuM. eka kalAka mA eka ja patriya yajamA, AgamanI saragama Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ piMDaniyukti sUtram zrIpiNDaniryuktino adhikArapiNDanA ugama, utpAda, aiSaNA, saMyojanA, pramANa, iMgAla, dhUma ane kAraNa tema ATha dvArono che. zarUAtamAM AhAra kevA prakArano te vAta 72 gAthA lagabhaga jaNAvI, gRhasthathI utpanna thatAM 'uddagama'nA 16' doSo jaNAvI sAdhuthI thatA soLa' utpAdananA doSo ane eSaNAnA "daza" doSo e rIte '42" doSo gocarInA jaNAvyA pachI saMyoja'nAM eTale ekabIjAnuM bheLavavuM arthAt grAse SaNAmAM saMyojanA pramANa, iMgAla, dhuma ane kAraNa ema pAMca vAta jaNAvI che. 'saMyojanA' eTale eka dravyamAM bIjuM dravya Azakti mATe bheLavavuM, 'pramANa' eTale sAdhunA AhAranA keTalA kavaLa vigere hoya. rAgathI khAvAthI saMyama 'aMgArA jevuM thaI jAya. dveSathI khAvAthI saMyama baLatA lAkaDAnA dhumADA jevuM thAya ane saMyama nirvAhanA kAraNanA abhAve' je khAvuM e vagere jaNAvIne A piNDaniyukti Agama samApta karavAmAM AvyuM che. cothuM mULa-uttarAdhyayanAni zrIuttarAdhyayanaH-AcArAMga sUtranI pahelAM je bhaNAvAtuM hatuM, tethI tenuM nAma uttarAdhyayana evuM paDyuM che. zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAe potAnA nirvANa samaye 110 puNya-pApane jaNAvanArAM adhyayano, 36 nahIM pUchelA praznonA uttaro ane chelluM marUdevA adhyayana je jaNAvelAM te paikI nahIM pUchelAnA uttara rUpa je jaNAvyuM te A uttarAdhyayana che arthAta zramaNa bhagavAna mahAvIra mahArAjAnI aMtima dezanA paikInuM A che. | uttarAdhyayanI aMdara dRSTivAdamAMthI AvelAM, jinabhASita, pratyekabuddhabhASita, baMdha, mokSa, saMvAda vagerevALAM adhyayano che. AmAM chatrIza adhyayano che. tenAM nAmo: zrI piMDaniyukita mAgamamAM mukhyatve gocarInI zuddhino spaSTa khyAla che. saMyama sAdhanA mATe zarIra jarUrI che, zarIra TakAvavA mATe piMDa, gocarI jarUrI che, mA mATe sAdhu gocarI jaya | tyAre uddagama - utpAdana eSaNAnA doSo rahita AhAra lAvI zAsethaNA doSo TALavAnuM suMdara nirUpaNa karyuM che. "ka ra 4% vAM, ( 1, jhADavAM mArA sva paddha che AgamanI saragama Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che1. vinaya, 2, parISaha, 3. cAturaMgIya, 4. asaMskRta, 5. akAmamaraNa, 6. kSullakanigraMthI, 7. orazrIya, 8. kApilIya, 9, namipravrajyA, 10. drumapatraka, 11, bahuzrutapUjA, 12. harikezI, 13. citrasaMbhUti, 14, IkSakArIya, 15. sabhikSu, 16, brahmacaryasamAdhisthAna, 17. pApabhramaNa, 18. saMyati, 19. mRgAputrIya, 20. mahAnirca thIya, 21. samudrapAlika, 22. rathanemi, 23. kezIgautamIya, 24. pravacanamAtA, rapa. yazIya, 26. samAcArI, 27. khaluMkI, 28. mokSamArga, 29. samyaktvaparAkrama, 30. tapomArga, 31, caraNavidhi, 32. pramAdasthAna, 33, karmaprakRti, 34, vezyA, 35, aNagAramArga ane 36, jIvAjIvapravibhakti. karI zrIuttarAdhyayana eTale saMyama lIdhelo sAdhu vinayamArgamAM pravRtti karI parISahane sahana karato cAturaMta saMsAramAM na bhame kAraNa ke jIvita saMskAra ne karAya tevuM che, evI rIte bhinna bhinna svarUpe sAdhunA jIvanane keLavavA mATe jemAM uttarAdhyayana sUtram varNana karAyuM che te A zAstra. temAM cheDe AvatAM AvatAM pramAdanA AcaraNathI karmano baMdha thAya, tyAM | kevA prakAre leyAomAM AtmA jo DAya che ane kevI rIte herAnagati meLave te jaNAvyuM. tyAra pachI sAdhuno kayo mArga che ema samajAvI jaNAvI, jIva-ajIvanuM svarUpa jaNAvyuM che. te jaNAvI chellI vAta jaNAvI ke jIve sarva karmathI rahita siddha thavuM joIe. e rIte uttarAdhyayana sUtranI aMdara chatrIza adhyayanano adhikAra pUro thAya che. sAdhunA jIvana ghaDatara mATe uttarAdhyayana sUtra e apUrva vAraso paramAtmA pakAvIra prabhune jayAre A pRthvI parathI vidAya saMvAdo samaya kyAM vAra khaMtima hatAMdhaLA , mahaMtvanI vAno svataMte to 1 kThara-dezanA vaDe jaNAvI teno e camaka che, mATe dezanamAM navaladdhanI ane navahakkI 2Dho ugrasita hano. varAma munivaronA A rIte cAra muLa sUtrano sAra [ saMpurNa thayo gamanaE saragama Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMkSipta paricaya | jinazAsanamAM AtmAnI zaktionA zrI nandi sUtrama kramika vikAsanuM dhyeya mukhya che. te aMge jarUrI sAdhana tarIke ratnatrayI rUpa samyagdarzana, samyagUjJAna ane samyagucAritranuM varNana anubhavI marmajJAnIoe karyuM che. temAM 'dehalIdIpaka nyAye samyajJAna jIvanazuddhi mATe vadhu upayogI che. | 'jJAna" eTale? jANavuM, paNa 'samyaka' eTale? heyopAdeyanA nirNayanI zaktino vikAsa eTale heyopAdeyane vyavasthita rIte pArakhIne padArthanuM yathArtha jJAna te samyajJAna. AvuM jJAna buddhino game teTalo vikAsa ke akSarajJAna vadhyuM, chatAM AtmA uparathI mohanA saMskArono hrAsa na thAya tyAM sudhI meLavI zakAtuM nathI. e daSTie mohanA saMskAronuM saMpUrNa vilInIkaraNa karavA sAthe jagatanAM jIvo saMpUrNa zAzvata sukhI bane e utkRSTa zubhAzayavALA zrItIrthaMkara paramAtmAoe tIrthaMkara nAma karmanA udayanA baLe kevaLajJAna pachI samavasaraNamAM besIne ekAMta kalyANakara 'tripadI' dvArA dvAddhazAMgI rUpa zrutajJAna gaNadhara bhagavaMto mAraphata jagatanI sAme rajU karyuM te ja kharekhara Atmazuddhi mATe acUka sAdhanarUpa samyagRjJAna che. kALakrame zraddhA, medhA, dhAraNA, zakti, AdinA hUAsanA kAraNe ghaTatuM ghaTatuM te zruta-jJAna apAra paNa samudranI apekSAe bindu tulya Aje rahyuM che. tema chatAM Aje je che tenI vItarAga prabhunI maulika vANI rUpa hoI viveka-buddhi jAgRti sAthe AjanA upalabdha Agama sAhityano paNa gurugamathI adhyayana, parizIlana karavAmAM Ave to anAdikAlIna vividha viSaya saMskAronI pakaDamAMthI jAtane choDAvI zakAya tema che. 45 AgamarUpa Agama sAhityanA mahattvapUrNa zrInandIsUtrano TUMkamAM paricayAtmaka vicAra karavAno che. A zrInandIsUtra maMgalarUpa che ane prAthamika taiyArInuM Agama anuyogadvAra sUtra che. - zrInandIsUtra-vyavahAramAM joIe chIe ke koI paNa kArya zarU karatAM tenI nirAbAdha siddhi mATe vacce koI ADa, aMtarAya, vikSepa na naDe e AzayathI sAruM muhUrta, iSTadevanuM smaraNa, sArA zukana, maMgala vastunuM darzana ke bhojana Adi mAMgalika karavAmAM Ave che. e rIte jagatanA sakala jIvonAM karmonAM baMdhana tUTe ane badhA jIvo potAnI zaktione yogya rIte vikasAvI parama padanA bhAgI bane. A zubha Azayane bara lAvavA mATe gaNadhara bhagavaMto ane zrotAonA paNa potAnAM karmanAM baMdhano vyavasthita rIte tUTe, zAzvata Atmika AnaMdanI pi25 maMgalarUpa A gAmamAM mativAna, mRtaLAna, avadhinAna, manaH paryavasAna" divalazAna e pAMca nAnanuM vigatavAranuM varNana che, dvAdazAMgInuM saMkSipta varNana khUbaja saMdara che, aneka upamAno pUrvaka prI saMghanuM varNana, tIrthakara, gaNadharanA nAmo, spavironA TUMkA rio jaNAvelA che. AgamanI saragama Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zIdhra prApti thAya e AzayathI maMgaLarUpe paMcajJAna svarUpa bhAvanadIrUpa zreSTha bhAvamaMgaLa karatA hoya che. te rUpe prAcInakALanI maryAdA pramANe koI paNa AgamanI vAcanA mATenA prAraMbhamAM zrInaMdIsUtra dvArA prAraMbha thato ane Aje paNa te ja rIte thAya che. nI, A rIte zrInaMdIsUtra sakala AgamonA adhyayanAdinA prAraMbhe maMgaLarUpe atyaMta jarUrIupayogI che. | zrInaMdIsUtranI sUtra tathA gAthA anusAre mAhitI - A zrInaMdIsUtramAM kula 59 sUtro ne 90 gAthAo che. temAM prAraMbhe 50 gAthA che, jemAM zrIsaMghano mahimA, bhakti rUpakothI darzAvI zrI tIrthaMkaradeva mahAvIra prabhuthI mAMDI dUSyagaNi sudhInI paTTAvalI jaNAvI che, pachI Agamika pAThonA saMdarbho, AgamonI vyAkhyA mATe jarUrI ziSya kevA? guru kevA? parmadA kevI? vagerene lagatI mAhitI mUkI che te pachI jJAnanuM svarUpa zurU thAya che. paNa ( temAM jJAnamAM prathama pAMca bheda darzAvyA che (sU.1), pachI pratyakSa-parokSa be bheda batAvI (sU. 2), pratyakSamAM indriyapratyakSa noindriyapratyakSa batAvyAM (sU.3). indriyapratyakSamAM pAMca indriyanuM jJAna batAvI (sU.4), noindriyapratyakSamAM avadhi, mana:paryava ane kevaLajJAnanuM vigatavAra khUba suMdara varNana ApyuM che (sU.4 thI 23), pachI parokSajJAnanA Abhinibodhika ane zrutajJAna be bheda darzAvI (sU. 24), Abhinibodhika jJAnanuM svarUpa ane zratanizritamatijJAna, azrutanizritamatijJAnanA bhedo ane temAM azrutanizritamatijJAnamAM aupapAsAdika cAra buddhinuM varNana che. (sU.25, ra6). cAra buddhinA varNana prasaMge TUMkAM paNa rocaka dRSTAMto ghaNAM ApyAM che, te A pramANeH aupapAtikI buddhimAM vImA nA kI 39 deSTAMto vanayikI buddhimAM che 15 5 ]]}, 15 dekhAto nathI kArmikI buddhimAM nA | 12 dRSTAMto pAriNAmikI buddhimAM zALAkola AiS, 21 dRSTAMto kAmA kula 87 daSTAMto (gAthA 61thI 65) pachI zrutanizritamatijJAnanA avagrahAdi 28 bhedonuM khUba ja suMdara dRSTAMta sAthe varNana che. (sU.30thI 37). " tyAra bAda zrutajJAnanuM svarUpa che, akSaragruta AdinuM varNana mArmika rIte suMdara che temAM chelle aMgapraviSTanA varNana prasaMge AkhI dvAdazAMgI'nI savistara mAhitI khUba ja rocaka che, dvAdazAMgIno paricaya khUba sarasa che. (sU.38thI pa7). - khAsaH- sUtra pa7mAM dRSTivAda (ke je hAla viccheda che) teno khUba ja suMdara vigatavAra paricaya che. temAM avAMtara prasaMge siddhadaMDikA, yugapradhAnagaMDikA Adi mahattvanI bAbatono nirdeza che.JES m) [bi] hi 2chevaTe sUtra 59-60mAM 'dvAdazAMgI'nI ArAdhanA-virAdhanAnuM phala darzAvI buddhinA guNo, anuyoga karavAnI mahattA, paddhati Adi darzAvI samApti karI che. ekaMdare jaina AgamonA paricayane meLavavA tema ja karmonAM baMdhanathI muktirUpa kAryanI nirvighnatA mATe pAMca jJAnanA svarUpavALuM A zrInaMdisUtra Agama khUba ja suMdara, hitakara ane aneka bAbatothI paripUrNa che. | jene gurugamathI vAMcI vicArI bhavya jIvo Aje paNa Atmazuddhi anubhavI zake che. AgamanI saragama Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ayogadvArasUtrano saMkSipta paricayo ERABAR 0 C = 10 pAtra javAnA ayoga hAra sUtra e sarva mAgamonI mAsTara cAvI rUpa che. A mAgamanA abhyAsathI mAgamone samajavAnI paddhati maLe che, kemake padArthonA nirupaNanI , vyavasthita saMkalanA svarUpa lIlI eja A AgamanI AgavI viziSTatA che, 'pAsaMgika keTalIke mahatvanI mAhitIo para prakAza pADayo che. kI anuyogadAra sUtram - jinezvara bhagavaMtoe jagatanA prANImAtrAne kalyANanI niHsIma karuNAbuddhithI "savi jIva karuM zAsana rasI" bhAvanAnA phaLasvarUpa tIrthakara nAmakarmanA udayathI je hitakara AtmakalyANano mArga upadezyo, te pUjya gaNadhara bhagavaMtoe pAtra jIvonA hitArthe 'dvAdazAMgI" rUpa gUMthI zrItIrthaMkara paramAtmAnI Adarza upakAritA spaSTa karI che. te 'dvAdazAMgI'nA padArtho ke temAM jaNAvelI vigatonuM rahasya samajavA mATenI kuMcI gurugamathI prApta thAya che. te vinA zabdonA bhaLatA ane aprAsaMgika artho ghaNA thatAM hoI vivakSA-apekSAnA mApadaMDa vinA yathArtha rIte teno artha pArakhI zakAto nathI. vyavahAramAM joIe chIe ke dareka zAstrane potAnA pAribhASika zabdo hoya che. tenI samajUtI yogya rIte meLavyA vinA game teTalI prakAMDa buddhi dharAvanAro paNa te te zabdomAM mAthuM mAre to gothuM khAdhA vinA na rahe, pariNAme te zAstranA alpa padArthone paNa vikRta rUpa jagata sAme mUkIne te zAstrakArone anyAya karI bese che eTale 'dvAdazAMgI' jaina AgamonA pAribhASika zabdonI mAhitI tathA Agamika vyAkhyA zailInA jJAna vinA Agamono paramArtha lAdhI na zake. - AvI mAhitI ane vyAkhyAnI kuMcIo jaNAvanArI A sUtranI saMkalanA paramopakArI pUjaya zrIpUrvadhara bhagavaMte karelI che. paMcama ArAmAM hIyamAna buddhivALA jIvonA hitArthe karyuM che A zrIanuyogadvAra sUtra jene AjanA zabdomAM kahIe to "Agama-prAsAdanuM" pravezadvAra athavA "Agamono mArgadarzaka bhomiyo" kahI zakAya. A AgamanA gurugamathI vyavasthita jJAnane meLavyA pachI zAbdika vyAkhyA bhedanA cakrAve jatI buddhine mArmika rIte satya tarapha sahelAIthI laI jaI zakAya che. A Agamano (xanuyogadvArano) zabdArtha A pramANe thAya che. "anuyoga=vyAkhyA tenAM dvAro prakAro tenuM varNana jemAM che te anuyogadvArANi A Agamane 'vyAkhyAgraMtha" tarIke AgamoddhArakazrI saMbodhe che. juo 'zrIAgamapuruSa'-saMpAdaka. AgamanI saragama o5 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTale-adhyayana, manana, parizIlana, AgamanI vyAkhyA kevI rIte karavI, samajavI tenI saphaLa yuktio A sUtra samajAve che. A AgamamAM 152 sUtra che ane 142 sUtragAthAo che. prastuta sUtramAM mukhyatAe A viSayonuM varNana che. Avazyaka, zrata, skandha ane adhyayananA vividha nikSepA, anuyoganA upakramAdi cAra dvAra, tenuM vivaraNa, upakramano adhikAra AnupUrvino adhikAra, samAvatArano adhikAra, upakrama vagere tathA anugamano adhikAra, nAmanA 10 bheda, audayika Adi 6 bhAvo, saptasvara, nava rasa AdinuM svarUpa, pramANa aMgula, palyopama AdinuM varNana, pAMca prakAranuM zarIra, garbhaja manuSyonI saMkhyA, saptananuM svarUpa AdinuM varNana che. have ApaNe sUtrakrame TUMkamAM A graMtharatnane joIe: zarUAtamAM pAMca jJAnano nAma nirdeza (sU.1)thI zarUAta karIne udeza, samudeza, anujJA ane anuyoganI vyavasthA jaNAvI che. (sU. 2thI 5) zrIAvazyakanA udezAdinI vAta upasthita karI "Avazyaka'nA cAra nikSepano upanyAsa che (sU.-7) pachI 'nAmaAvazyaka' (sU.8-9), "sthApanA-Avazyaka" (sU. 10-11)nuM svarUpa jaNAvI vigatavAra 'dravya-Avazyaka'nuM svarUpa (sU.12thI 21) jaNAvyuM che ane 'bhAva-Avazyaka'nuM svarUpa (sU.23thI 27) jaNAvyuM che. [ pachI Avazyaka'nA ekArthika zabdo jaNAvI 'Avazyaka'no vAstavika artha (gAthA 3) jaNAvela che. pachI "zruta'nA nikSepA ane tenuM svarUpa (sU. 29thI 43) batAvI zrutanA ekAryavAcI zabdo batAvyA che (gAthA 4) pachI 'skaMdha' padanA nikSepA ane tenuM svarUpa (sU.44-57) batAvI, 'skaMdha'nA paryAya zabdo batAvyA che (gAthA 5) pachI AvazyakanA cha arvAdhikAra ane piMDArtha jaNAvI pratyeka adhyayananA arthanI vAta jaNAvI adhyayananAM nAmo batAvyA che pachI anuyoganA=vyAkhyAnA mukhya cAra bhedo darzAvyA che (sU.58-59). bAda upakrama laukika ane zAstrIya ema be bheda karI, laukika-upakramanA cha bheda batAvyA che (sU.60thI 69), pachI zAstrIya-upakramanA cha bhedanAM nAma batAvyAM che. (sU.70) pachI AnupUrti (sU.75-119)nuM svarUpa che. krame "nAma (sU.120thI 130)nuM svarUpa che. 'pramANa" (sU.131thI 146)nuM svarUpa che. pachI 'vaktavyatA' (sU.147), "arthAdhikAra' (sU 148) ane 'samavatAra' (sU.149)nuM svarUpa che. - pachI 'nikSepa'nAmanA anuyoganA bIjA dvAranuM varNana (sU.150) che. "anugama' nAmanA anuyoganA trIjA dvAranuM varNana (sUtra 151) che. A "naya' nAmanA anuyoganA cothA dvAranuM varNana (sUtra 152) Apela che. A rIte zrIanuyogadvArasUtra vividha rIte Agamika zailIe vyAkhyA karavAnA bhinna bhinna prakAronuM mArmika varNana pUruM pADe che. aMtamAM lakhavAnuM ke AgamasUtronuM vAMcana karatAM pUrve A graMthanuM adhyayana, parizIlana karavAthI AgamanI adhyayana paddhati hastagata thAya che, jethI Agama graMthonuM adhyayanaparizIlana ghaNuM ja sarasa rIte thAya che. AgamanI saragama Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIAgamanA nAmanirdeza ane tenA vibhAgo "titthaMkare a titthe atitthasiddhe ya titthasiddhe y| siddhe jiNe risi maharisi nANaM ca vaMdAbhi // 1 // zAstronI zAkhA paramapUjaya gaNadhara bhagavaMtAdi maharSioe pAkSikasUtra, naMdIsUtra, vicArasAraprakaraNa, siddhAnta-Agama-stava, vicAra-ratnAkara, zrIyazovijayajI ma. kRta pistAlIza AgamanI sajajhAya, 5. vIravijayajIkRta 45 Agama-pUjA, zrIrUpavijayakRta pistAlIza Agama pUjA ane zrIAgamaratnamaMjUSA. A badhAnA AdhAre AgamonA vibhAgono vicAra AnI aMdara carcavAno che. - vartamAnakALanI aMdara "45" Agamo che' ema kahevAya che. temAM 11-aMga, 12 upAMga, 6 cheda, 10 pannA, 4 mULa, naMdIsUtra ane anuyogadvAra. e rIte 45 Agamo che, paNa pUrvakALanAM maLatAM sAdhano dvArA teno saMbaMdha joDI atre tenA vibhAgo ame karIe chIe. AvazyakakriyA e bhagavaMtanuM zAsana sthapAyuM tyArathI che ja. zrImahAvIra mahArAjanuM zAsana sapratikramaNa dharmavALuM hovAne lIdhe, A zAsanamAM vaizAkha suda agiyArasathI ja pratikramaNa cAlyuM, AthI pratikramaNanI kriyAne anulakSIne daivasika-rAtrika-pAkSika-cAturmAsika ane sAMvatsarika pratikramaNamAM joitAM sUtro zrIgaNadhara bhagavaMtonA levAM ja paDe arthAtu gaNadhara bhagavaMtonA racelAM ema gaNavuM paDe, zrIAvazyakasUtranI racanA gaNadhara bhagavaMtanI mAnavI ja paDe, AthI pAkisUtranI racanA Avazyaka kriyAne anulakSIne hovAne lIdhe gaNadhara bhagavaMtonI kRti che ema mAnavuM paDe. te A zrIpAkisUtranI aMdara chellA cAra AlAvAmAM zruta-jJAnanA cAra vibhAgo pADelAM che. pAkSikasUtranA AdhAre Agama vibhAga - pahelA AlAvAmAM-sAmAyika, cauvIsatyo, vaMdana, paDikkamaNa, kAussaga ane paccakakhANa ema AvazyakanA cha vibhAgo pADyA che. bIjA AlAvAmAM utkAlika, trIjA alAvAmAM kAlika ane cothA alAvAmAM aMgapraviSTa ema jaNAvyuM che. - utkAlikanAM nAmo jaNAvatAM:- 1. darzayAliya, 2. kappiyAkapriyaM, 3. cullakampasuya, 4. mahAkalpasuya, 5. uvavAya, 6. rAyapAseNiya, 7. jIvAbhigamo, 8. pannavaNA, 9. mahApannavaNA, 10. naMdI, 11 anuyogadArAI, 12. deviMdaFo, 13. taMdulaveyAliya, 14. caMDAvinyUjhayuM, 15. pamAyappamAya, 16.porisimaMDala, 17maMDalakhaveso, 18.gaNivijhA, 19. vijajhAcaraNagiNicchao, 20. jhANavibhatti, 21. maraNavibhatti, 22, Ayarisohi, 23. saMlehaNAsurya, 24. vIyarAyasurya, 25. vihArakaMo, 26. caraNavihI, ra7. AripaccakakhANa ane 28. mahApaccakhANuM, e badhAMne 'utkAlika' jaNAvyAM che. AgamanI saragama Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjA AlAvAmAM 'kAlika'nAM nAmo jaNAvatAM:- 1. uttarajajhayaNAiM, 2. dasAo, 3. kappo, 4. vavahAro, 5. isibhAsiAi, 6. nisIhaM, 7. mahAnisIhaM, 8. jaMbudIvapannatti, 9. sUrapannatti, 10. caMdapannati, 11. dIvasAga25nnati, 12. khuDDiyAvimANapavibhatti, 13. mahalliAvimANapavibhatti, 14. aMgacUliAe, 15. vargAcUliAe, 16. vivAhacUliAe, 17. aruNovavAe, 18. varuNovavAe, 19. garulovavAe, 20. vesamaNovavAe, 21. velaMdharovavAe, 22. deviMdovavAe, 23. uDhDhANasue, 24. samuThThANasue, 25. nAgapaAivaliANaM, 26. niriyAvaliyANuM, 27. kappiANaM, 28. kappavasisayANuM, 29. pulphiANaM, 30. puSphalacUliANaM, 31. vahridasANaM, 32. AsIvisabhAvaNANuM, 33. diddhivisabhAvaNANuM, 34. cAraNasumiNabhAvaNANuM, 35. mahAsumiNabhAvaNANuM ane 36. teaginisaggANuM. Ama 'kAlikamAM' nAmo nirdeza karyA che. cothA AlAvAmAM-duvAlasa aMga gaNipITakanAM nAmo nirdeza karatAM:- 1. AyAro, 2. suyagaDo, 3. ThANuM, 4. samavAo, 5. vivAhapannatti, 6. nAyAdhammakahAo, 7. uvAsagadasAo, 8. aMtagaDadasAo, 9. anuttarovavAidasAo, 10. pakSAvAgaraNa, 11. vivAgasUrya ane 12. didvivAo. ema bAra bheda jaNAvyA che. A rIte zrIpAkSikasUtramAM, Avazyaka (1) utkAlika (28), kAlika (36) ane gaNipITaka (12). A rIte 77 AgamanAM nAmono nirdeza karyo che. zrInaMdIsUtranA AdhAre vibhAgo zrInaMdIsUtramAM pAMca jJAnanA vicAramAM zrutajJAnano vicAra karavA besIe tyAre zarUAtamAM zrutajJAnanA 14 vibhAga pADyA. temAM aMgapraviSTa ane aMgabAhya vibhAga pADyA. temAM aMgabAhyamAM Avazyaka ane Avazyaka-vyatiriktavibhAga pADyo. AvazyakanAM cha adhyayano laIne Avazyaka-vyatiriktamAM 'kAlika' ane 'utkAlika' vibhAgo pADyA. 'utkAlika'mAM dazavaikAlika vagere 29 bheda jaNAvyA ane 'kAlika'mAM uttarAdhyayana vagere 36 bheda jaNAvyA tema ja te jaNAvatAM temAM jaNAvyuM che ke zrImahAvIra mahArAjanA cauda hajAra ziSyone AzrIne cauda hajAra payannA ane aMgapraviSTamAM 'dvAdazAMga'ne jaNAvyuM. A rIte temAM AgamonA vibhAga pADyA che. naMdIsUtra ane pAkSikasUtrano samanvaya naMdIsUtramAM 'utkAlika'mAM surapannatti lIdhI che, paNa pAkSikasUtramAM surapannattine 'kAlika'mAM laI gayAM che. AsivIsabhAyaNA vagere pAMcane pAkSikasUtramAM lIdhAM che, paNa naMdIsUtramAM lIdhA nathI tema ja dharaNovavAe naMdIsUtramAM 'kAlika'mAM lIdhuM che, paNa te pAkSikasUtramAM lIdhuM nathI eTale (1) Avazyaka, (29) utkAlika, (31) kAlika ane (12) aMgapraviSTa ema 73 bheda uparAMta cauda hajAra payannA ema naMdIsUtranA hisAbe AgamanA vibhAgo pADe che. 78 AgamanI saragama Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsiddhAnta AgamastavanA AdhAre vibhAga zrIjinaprabhasUrijI siddhAnta-AgamastavanI aMda2-Avazyaka, vizeSAvazyaka, dazavaikAlika, oghaniryukti, piMDaniryukti, naMdI, anuyogadvAra, RSibhASita, AcArAMga, sUtrakRtAMga 10, ThANAMga, vivAhapannatti, jJAtAdharmakathA, upAsakadazA, aMtakRdRzA. anuttaropapAtika, praznavyAkaraNa, vipAkazruta, aupapAtika, rAjapraznIya 20. jIvAbhigama prajJApanA, jaMbuddIpa-prajJapti, sUryaprajJapti, niryAvalikA, kalpAvataMsikA, puSpikA, puSpacUlikA, vanhidazA, maraNasamAdhi 30, pratyAkhyAna, mahApratyAkhyAna, AturapratyAkhyAna, saMstAraka, caMdrAvedyaka, bhaktaparikSA, catuHzaraNa, vIrastava, devendrastava, gacchAcAra 40, gaNivijjA, dIvasAgara-pannatti, taMdulavaicArika, nizItha, dazAzrutaskaMdha 45, paMcakalpa, jItakalpa, mahAnizItha, dRSTivAda ane aMgavidyA 50. evI rIte AgamanI stavanA kare che, paNa temanA samayamAM 45 AgamonI koI niyatatA dekhAtI nathI. kALabaLanuM pariNAma kALabaLa ane dhRtibaLanI hAni thatAM pistAlIza Agamo ema jaNAvyuM hoya ane thoDA ghaNA chuTAchavAyA payannA paNa lIdhA hoya evuM yogavidhio uparathI jaNAya che. vartamAnakALamAM 11 aMga, 12 upAMga, 10 payannA, 6 cheda, 4 mULa, naMdI ane anuyoga ema 45nI gaNatarI gaNAtI AvI che. yogavividhamAM arthAt sAmAcArImAM 45thI adhika nAma ApyAM haze, paNa ahIMyAM 14mI sadInI pahelAMthI 45nI mAnyatA hoya tevuM dekhAya che, kAraNa ke te amuka amuka dIrghakAla rahevAnAM hoya te sivAyanA paNa bIjA payannA Adi atyAre vicAra karatAM maLe che, paNa vibhAgIkaraNamAM '45'nA vibhAgo dekhAya che. vicArasAraprakaraNanA AdhAre vibhAga citi caudamI sadImAM thayela zrImAn pradyumnasUrimahArAja 45 AgamonAM nAma nirdeza karatAM AcArAMgathI 11 aMga jaNAve che ane 12 upAMganAM nAmo ApyAM che. upAMga vagereno bheda pADyo che. payannA vagere judA vibhAga tarIke bolatAM hoya tema lAgatuM nathI. upAMganAM nAmo A pramANe cheH- rAja, jIvA, prajJA, caMdra, sUrya, jaMbudvIpa, nirayA, kappiyA, pulphiyA, pucUliyA ane vahridasA. matAMtare 'dIpa-sAgarapannati' kahI che. A rIte bAra upAMga jaNAvyAM che. kalpa, nizItha, dazAzrutaskaMdha, vyavahAra, uttarAdhyayana, rUSibhASita, dazavaikAlika, Avazyaka, aMgavidyA, taMdulavaicArika, caMdrAvejhaka, gaNividyA, nirayavitti, AurapaccakkhANuM, gaNadharavalaya, devendranakendra, maraNavibhakti, jhANavibhakti, pAkSika, naMdI, anuyogadvAra ane devendrastava. e rIte 45 Agamo jaNAvIne paMcakalpa, jItakalpa ane othaniryuktino nirdeza karyo che, ethI aMga ane upAMgano vibhAga vyavasthita kahI zakAya, paNa cheda Adino vibhAga bhinna pADavo jarA kaThina paDe tema che atha arthAt vicArasAraprakaraNa parathI cheda Adi saheja vibhAga pADI zakAya tema nathI. is jemisd zrI vicAraratnAkarathI vicAravA paDa saM.1690mAM thayelA pU. upAdhyAya zrIkIrtivijayajI mahArAje vicAraratnAkaranI aMdara Jo AgamanI saragama to E Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agamo aMge kaMIka vAto bolatAM agiyAra aMganI vAta lIdhI che. bAra upAMganI vAta lIdhI che. emAM bAra 'upAMgo' upapAtikathI mAMDI vadvidazA sudhInAM lIdhAM che, pachI naMdI, anuyoga piMDaniryukti sivAyanAM Avazyaka Adi 'cAramULa' cheda sUtromAM jItakalpa sivAya nizIthI Adi cha cheda, pannAmAM catuHzaraNa, ArAdhana-patAkA, taMdula-vaicArika, bhakta-parijJA, gacchAcAra e rIte Agamono adhikAra temAM jaNAvyo che. eTale daza pannAmAM amuka pannA sivAya emaNe lIdhA che. pistAlIza Agama sajajhAya saM.1718thI saM. 1743mAM thayelA pUjya upAdhyAya zrIyazoviyajI mahArAja 45 AgamonA vibhAgo spaSTa pADI batAvyA che. teozrIe 45 AgamanI sajajhAyamAM AcArAMga vagere agiyAra aMga, 'uvavAI" vagere bAra upAMga, jItakalpa sivAyanA cha 'cheda', catu:zaraNAdi dazapayannA'. naMdI, anuyoga, piMDaniryukti, sivAya cAra 'mULa' ema 4pa AgamanAM nAmono ullekha karyo che. - atre eka vAta cokkasa che ke "vicAra-sAra" prakaraNanAkartA zrI pradyumnasUrijInA samayathI aMga, upAMga, pannA vagere thaIne 45 AgamanI mAnyatA rUDha thayelI che, paNa saMpUrNapaNe vyavasthita vibhAgonA mATe khAsa saMpUrNa ullekha upAdhyAya zrIyazovijayajI mahArAjathI dekhAya che. (Ama maLelA purAvAnA AdhAre jo vibhakta bhAga dekhAto hoya to upAdhyAyajI). mahArAjathI dekhAya che. | zrI vIravijayamahArAja kRta pUjA saMvata 1881mAM racAyelI zrIvIravijayajI mahArAja kRta 45 AgamanI pUjAmAM aMga, upAMga vagere bhedo pADelA che. temAM AcArAMga vagere 11 aMgo ane uvavAI vagere 12 upAMgo 'catuH zaraNAdi' dazapayannA, cheda sUtromAM 'nizItha' Adi cha lIdhAM, temAM "jItakalpa' ane "paMcakalpa' baMne letAM 'kalpa'no nirdeza karyo nathI ane cha gaNAvyAM che. 'mULanI aMdara 'piMDaniryukti" nahIM letA 'opaniryukti' laIne cAra gaNavyAM che ane 'naMdI anuyoga' levA sAthe 45 gaNAvyAM che. zrIrUpavijaya mahArAja kRta pUjA saMvata-1885mAM zrIrUpavijayajI mahArAje pistAlIza AgamanI pUjA racI che. temAM zrIvIravijayajI mahArAjanI mAphaka ja 11 aMga, 12 upAMga, 10payannA jaNAvyA che. cha chedanI aMdara "paMcakalpa'nA badale 'bRhatkalpa' laIne cha lIdhA che. cAra mULanI aMdara 'oghaniryukti'nA badale piMDaniryukti' lIdhI che tathA naMdI' ane 'anuyoga' ema 45 Agama jaNAvyAM che. zrIvIravijayajI ma.nI aSTaprakArI pUjAmAM 45 Agamano vibhAga ATha pUjAmAM samAvI dIdho che. paNa zrI rUpavijayajI mahArAje aMga, upAMga ema laIne 45 AgamanI 45 pUjAo eTale dareka AgamanI judI judI ekeka pUjA lIdhI che. kramanI aMdara vIravijayajI ma. karatAM rUpavijayajI mahArAjanI pUjAmAM pannA vageremAM thoDo bheda pADe che. AgamanI saragama Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIsamavayAMga ane karmagraMthamAM 'dvAdazAMgI'nI vAta Ave che, paNa badhI 45 AgamanI vAto temAM A rIte AvatI nathI. A rIte upara varNavyA te rItanA badhAe graMtho vagerenuM maMthana karIne dhyAnastha svargagata Agamoddhoka AcArya zrIAnaMdasAgarasUrizvarajI mahArAje zrIvardhamAna jaina Agama maMdiramAM zIlAomAM Agamo korAvavA mATe nirNaya karIne chapAvatAM 11 aMgo, 12 upAMgo to je pramANe u52 varNavyAM te pramANe lIdhA, paNa cha chedanI aMdara jItakalpanA peTA vibhAgamAM paMcakalpa laI lIdhuM che, cAra mULanI aMdara AvazyakanA peTA vibhAgamAM odhaniyukti laI lIdhI ane piMDaniyukti sAthe cAra ja gaNyAM, daza payannAnA kramamAM koI koI sthAnamAM koIka koIka judA levAyA che, paNa AmAM to catuHzaraNa' AturapratyAkhyAna, mahApratyAkhyAna bhaktiparikSA, taMdulavaicArika, saMstAraka, gacchAcAra, gaNividyA, devendrastava ane maraNasamAdhi ema 10 payannA lIdhA che tema ja naMdIsUtra ne anuyogadvAra be letAM 45 Agamo lIdhA che. zrIvardhamAna-jaina-Agama-maMdira, pAlitANAnI aMdara upara jaNAvelA 45 Agamo zilAmAM levAyA che. evI ja rIte zrIAgamaratnamaMjUSAmAM ekeka zilAnA cAra-cAra pAnAMnA hisAbe te levAyAM che eTale zilAmAM 335mI zIlAnA 1/4 bhAge 45 Agamo prazasti sahita pUrA thAya che ane tenA eka zilAnAM cAra pAnAMnA hisAbe 1337 pAnAMe chApelAM pistAlIza Agamo prazasti sAthe pUrNa thAya che. AnI ja uparathI zravardhamAnajainatAmrapatra AgamamaMdira, suratamAM tAmrapatramAM 335 zilAnA 1/4 bhAge badhAMe Agamo levAyA che. zrIAgamaratnamaMjUSAnA AdhAre amadAvAda-vADajamAM budhAbhAI TrasTamAM 45 Agamo tAmrapatramAM kotarAvIne 'dayAmaMdira'mAM sthApana karavAmAM AvyAM che. upasaMhAra anuyogadvAra sU.42, TIkA 5.48, naMdI TIkA (mala) 5.203, sthA. TIkA 5.3, 5.51, sama. sUtra pa.1, sama TI.5.107, TI.pa. 159, bhaga. sU. 683, 5.792, TI.pa. 793, utta. 5.514, tattvA. hari. pR.72, naMdI. cU.pR, 47, naMdI. TI.hAri. pR, 82, pR.90, anuyoga TI.malla. 5.38, vageremAM dvAdazAMganI, pravacanapuruSanI, zrutapuruSanI, AgamapuruSanI vAta Ave che, paNa upAMga, payannA, cheda, mULa, naMdi ane anuyogano vibhAga pUrve jaNAvyo tevI rIte te badhAmAM prAyaH dekhAto nathI, tethI upA.yazovijayajI mahArAja vageree pADelA vibhAgone anulakSIne atre pistAlIza Agama ema je jaNAvyuM che te uparanA AdhAroe jaNAvyuM che. samAcArImAM yogavidhimAM aMga, upAMgano vibhAga to barobara che, paNa tyAM cheda Adi vibhAganI khAsa AvazyakatA na hovAne lIdhe te jAtanI tema ja 'mULa' Adi saMjJA na hoya te svAbhAvika che. temAM yogavidhimAM chedasUtramAMnA koIkane sUtrane payannAmAM paNa levAyAM che, paNa te vAtane atre levAmAM AvI nathI. AgamanI saragama 1 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( prakAzananA zabaladAtA, 1. pU. sAgarajI ma.nA samudAyanAM pU. sva. sAdhvIjI celANAzrIjI ma.sA.nAM ziSyA pU. hiraNyaprabhAzrIjI ma. sA.nA upadezathI bhakatajana taraphathI DI. | jhaverI phAunDezana TrasTa ha/pabAmAvatIbahena manubhAI jhaverI (zaMkhalapuravALA) koDa C padmAvatIbahenanA 63mA janmadina nimitte 3. parama pUjya sAdhvIjI arcita guNAzrIjI sAdhvIjI ma.sA.arpita guNAzrIjInI preraNAthI 4. kailAsabahena jitendrakumAra zAha, jitendrakumAra caMdulAla zAha (pATaNavALA) ha/-jignezabhAI, kamalezabhAI jayezabhAI (jhaverAta grupa) pautrI harSa, ronIta, vairya, yavI 5. pU. puSpa sumana parivAranAM pU. sA. zabhodayAzrIjI ma. sA.nI preraNAthI mInAkSIbahena ha mahendrabhAI jhaverI muMbaI taraphathI roga , 6. zrImatI pravINAbahena mahendrakumAra mohanalAla zAha parivAra (gaDha pAlanapura vALA) Me 7. kalAbahena niraMjanabhAI zAha (bhAvanagaravALA) 8. yoganiSTha A.bha.pa.pU. kesarasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyanA pravartamAna gacchAdhipati hemaprabhasUrIzvarajI ma.sA.nA.AjJAvartinI sAdhvIjI ma.sA.nI ziSyA kalpalatAzrIjInI preraNAthI 1i ki 9. kiraNabahena hemendra hIrAcaMda zAha (yu.esa.e.) DAgara) 1 nA 10. pU. varadharmAzrIjI ma.sA.nAM ziSyA pU.sA. jinadharmAzrIjI ma.sA.nI nizrAmAM AgamamaMdira { jaMbudvIpa cAturmAsika ArAdhaka baheno dvArA bolAyelI bolImAMthI 11. pa.pU. AtmajayAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI vizAnimA dharmazALAnA holamAM thayela ArAdhanA nimitte ArAdhaka baheno taraphathI 12. zrImatI bhagavatIbahena kaMcanalAla gabharucaMda zAha (cANasmAvALA) - 9 13. pa.pU. gulAbazrIjI ma.sA.nAM praziSyA pa.pU. nirupamA zrIjI ma.sA.nAM nizrAvartI pU. nI kalpaguNAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI-are 14. pU.zrI maticandrasAgara mahArAjanI preraNAthI sva.sau. urmilAbahena caMdrakAnta gaura 15. jIvaMtikAbahena sAMkaLacaMda DAhyAlAla cuDagara 16. munizrI tArakacaMdrasAgarajI ma.sA. tathA sA.tattvapUrNAzrIjI ma.sA.nI preraNAthI choTAlAla - suracaMdra zAha (UMjhA.) 17. pa.pU.kalAprabhasUri ma.sA. nI preraNAthI mAtuzrI jevaMtIbahena cunIlAla saMghavI ( ra (sotalapuravALA, hAla navasArI) . 18. 5.pU. guNodayazrIjI ma.sA.nAM ziSyA pa.pU.lakSitajJAzrIjI ma.sA.nA ziSyA pU. kalpapUrNAzrIjI ma. tathA pU. cidaratAzrIjI ma.nI preraNAthI, zrI AdinAtha jaina saMgha, jaya - jinendra epA., madrAsa. 19. kaMcanabahena kasturacaMda zAha (lAtura) 20. zAMtibhAI kAMtAbahena vinayacaMdra dozI ha.niraMjanabhAI zAntilAla parivAra (rAdhanapura) 21. zA. AIdAnamalajI bhImAjI ha. kundanamala (kalyANa) 22. pa.pU. zrI jayaMtasenasUrIzvarajI ma.nA AjJAvartI sA.zrI snehalatAzrIjI ma.nI preraNAthI [ ratalAma nivAsI zAntAdevI motIlAla bhaTevarA. 23 pU. bhaktisUiri. ma.nA samudAyinI sAdhvI pravartinI zrI vidhutvabhAzrIjI ma.nI AziSathI - sAdhvI zrI abhissA zrIjI ma. tathA siddhipUrNazrIjI ma.nI preraNAthI ) nA kavi AgamanI saragama Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamonI sajhaya Agama-maMdiramAM thayela Agama-paricayavAcanAnA avasare bAlamuni manakacaMdrasAgarajInI vinaMtithI pU. A. zrI hemacaMdrasAgarasUrijIe 45 AgamanI sajjhAyanI racanA karelI, jene kaMThastha karI bAlamunie vizALa sabhA vacce gAI saMbhaLAvelI te sajjhAya A rahI. AcArAMge sUyagaDAMge, sthAnAMge samavAye vaLI, bhagavatIne jJAtA sUtre, upAsaka dazAMge mahI aMtagaDane anuttaropa - pAtigane dazAMge mahI, praznavyAkaraNane vipAke, vANI agiyAra aMga taNI aupapAtikane rAyapaseNI, jIvAbhigamapannavaNA sUrya caMdra jaMbu prajJapti, nirayAvali kayyavaDIMsayA pulphiyAne vaLI puSkaculiA, bAramu jANo vanhi dazA, e bAre upAMgo bhAkhyA, bhaNatA suNatA zubha dazA cauzaraNa AuranI sAthe, pratyAkhyAna trIjuM kahyuM, bhakta parIjJA cothuM taMdula - vaicArIka saMthAre maLyuM gacchAcArane gaNIvijjA che, devendra maraNa samAdhi kare, e daza che payannA Agama, Atamano uddhAra kare cha chedomAM paheluM nizItha, mAhAnizIthane vyavahAro, cothuM jIta ne bRhatakalpa che, chaThThuM dazA zrutaskaMdha varo Avazyakane piMDanIyukti, dazavaikAlIkanitya smaro, utarAdhyana e cAre aMgo, mula nAme oLakha karo pistAlIzamAM chellA be che, naMdI anuyoga dvAra vaLI, Agamapujo bahuvidha raMge(kaLaza), vaMdo sahue laLI laLI imasakala vizva AdhAra sama, jinavANIne jeNe bhajI, sa vi durita moha saMsAra tApanI ApadA teNe tajI, zrI bAlamuni manaka kAje sajjhAya AgamanAmanI, zrI hemacaMdrasAgarasUrIe racI e zivagati gAminI ||1|| rA 11311 // 4 // 11411 // 6 // zA ||8|| 11ell 119011 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANe vi.saM. 2022nA varSamAM virATa pratimA bharAvavAnuM seveluM svapnA ayodhyApuram tIrthanA jAjaramAnA jinAlayamAM sAkAra pAmatuM dekhI pUjya paMnyAsa guradeva zrI abhayasAgarajI ma.nuM mukhAraviMda maraka maraka muskurAI rahyuM che! ENa thI TET C) | ava tA)