Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. -The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ papapapapapapa Te prathama zrata kaMdha. - -- -- - - www zrI sUyagaDAMgasUtra bhASAMtara ) bhAga 1 lo. mULa mAgadhi tene gurjara bhASAmAM sudhArA vadhArA karI. chapAvI prasiddha karanAra, zA. trIbhovanadAsa rUganAthadAsa. ApazeThanA kUvAnI poLa, amadAvAda, --- -- (AvRtti 1 lI.) sa vata 1955-sane 1888 ( sarva haka svAdhIna ) amadAvAda-"vijaya pravartaka presa kismata eka rUpiyo CONSERTHUSKESKUSESSION
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ nATIsa, prasiddha kartAe A pustakane chApavA chapAvavA saMbaMdhI sarva prakAranA haka che sane 1867 nA rUpa mAM AphaTa mujaba sarakAramAM nodhAvI-rachara karAvI >> pitAne svAdhIna rAkhyA che. mATe mAlIkanI rajA sivAya keIe chApavuM chapAvavuM nahI zA, trI rU. -- jAhera khavara. ApavAmAM Ave che ke, maharA " jaina pustakAlaya mAM vicAthI maLanAM pustakenuM savistara lIsTa ja6 chapAyela che. e temaNe maMgAvI levA, nasTI levI. zA. trI. rU.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA A asAra saMsAra samudra vize saMtata paryaTana karanAra prANIone, janma maraNAdika ayugra du:khemAMthI mukta kare e te mAtra eka dharma ja che. ane eRja sarva darzanInA zAstramAM paNa kaheluM che, e je dharma tenuM mULa te sarvIza yukata dayAja che. kahela che ke mArogha: dayAvaDe dharmanI prApti thAya che, ane paripUrNa gharma prApta thayA pachI jIva mokSa gAmI thAya che mATe dayA sItkRSTa padArtha che. sarva darzanIe dayAne upayoga kare che kharA, paraMtu sarveza karatA nathI. eTalAja mATe teone dharma padArthane je joIe te lAbha thato nathI. dayAne sarve upaga te, mAtra jainadarzanamAM svIkAryo che, tethIja jinadarzana dharma dhurIsara kahevAya che, mATe dayAno savize upayoga karavAnI agatya che, jema ke bhejanA pakavAna karavuM hoya te temAM chUta, piSTa, zarkarAdika, agatya vastunuM ekatra paNuM yathAvidhI thAya, tyAre ja te pakavAnna svAdiSTa kahevAya; paNa jo upara kahelI vastuomAMthI eka paNa vastunuM eAchApaNuM hoya te te pakavAna svAda rahita bane, mATe dayA padArtha saro paLAya teja tethI dhamAM palabdhi thAya, te vinA te kadI paNa thAya ja nahIM. sarva darzanIone dayA mAnya che kharI, tathA teonI samajamAM phera hevAthI, teo zreSThatA pUrvaka dayAne upaga saze karI zakatA nathI, tathApi teo svadayA, paradayA dravya dayA, bhAva dayA, nizcaya dayA, vyavahAra dayA, varUpa dayA anubaMdha dayA, ityAdi dayAnA aneka prakAra, jainazAstramAM savistara varNana karela che te pramANe vartI dayAnuM svarUpa naha.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ). prastAvane. zilI parvaka rAmajatA nathI. A saMsAra samudramAMthI bhavya jIvone taravAne, mAtra eka jainasiddhAMta no ja AdhAra che. ane te siddhAMta mULa bhAgadhi bhASAmAM hovAthI, dareka jainabaMdhuo tene pUre pUro lAbha laI zakatA nathI; ane siddhAMtane rahe samajyA sivAya AtmasAdhana pUrI rIte banI zakatuM nathI, vaLI keTaleka sthaLe munI mahArAjano joga nahIM hovAthI, dhama vargane siddhAMta vANInA pAna vagara temanuM hRdaya kamaLarUpI jhADa sUkAya che. teonuM rakaTa dUra karavA temaja sarvane vAMcavAne sarakhe lAbha maLI zake evA hetuthI A zrI sUyagaDAMgasUtra prathama mutaskaMdha artharUpe bhASAMtara chapAvI bahAra pADayuM che. A pustakamAM sarva jagatane pramoda upajAvanArI zrI vItarAganI vANI che. te kevI che to ke, bhavarUpa velanI kRpANI, saMsArarUpa samudrathI tAvAvALI, mahA meharUpa aMdhakArane nAza karavAne dinakarane kiraNa jevI prakAzavALI, dharUpa dAvAnaLane upazama karanArI, muktinA mArgane darzAvanArI, kalimalano pralaya karanArI, mithyAtvane chedana karanArI, tribhuvananuM pAlana karanArI, amRtararAnuM AsvAdana karAvanArI, evA aneka vizeupa mukta vI je zrI jInavANI, te sarve sajanone mAnya thAo, kadApi niviDa karNanI rAkhalAye pratibaMdha elA, evA bhavya durbhavyane bAdha karavA mATe e vA samartha nathI dhatI; te mATe e vANInuM asamartha samajavuM nahIM. kemake sUryanA kriA jema dua pInA netrane prakAza karI zakatAM nathI, tApaga te jagatAM niMdAnAM AdhiAna thatAM nathI. vaLI ja. La vRkI karanAre megha, te paNa upara zetrane viSe tAdika upanna kaTvA mATe asamartha che; te chatAM te. lokone vize bidAne pAtra thato nathI. temaja je pukhane . vArI gamatI
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 1 1 prastAvanA. ( 5 ) ~ ~~~~ ~~~~~~ ~~~ ~~~~~ ~~~~~~~~ ~ nathI, te tenuM potAnuM ja darbhAgya samajavuM. mATe kuzala buddhi vALA sajanane A jInavANIrUpa prAdhAnyagraMtha, mahesavarUpa AnaMda ApanAre thAo, ane temanA cittarUpe sarovarane viSe, premarUpa jaLa bharAo; tathA tene cage teone mokSarUpa mahAsuMdara kamaLanI prApti thAo. A graMthanI aMdara kAne, mAtrA, mIMDI vigere je kAMi jinAjJA viruddha lakhANa lakhANuM hoya athavA prapha sudhAratAM draSTi doSathI je kaI bhUla rahI gaI hoya, tene mATe caturvidha zrI saMghanI sAkhe huM micachA dukRta mAgu chuM, vaLI A gaMdhane UMce Asane mUkI mukhe yatnA rAkhIne vAMcavA hArI khAsa bhalAmaNa che. - li zA. trIjovanadAsa rUganAthadAsa. - - -
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. vipakSAMka. - - piyA * 1 adhyapana 1 9 udeze pahelA . . cha udezo bIjo ....... 5 - uraze bIje.... *********** 20 - IdezocAze............ 26 *' ra adhyayane 2 ju udeze pahelA...... udeze bIje ........ .... . udeza triI. ...... ayana 3 nuM udaze pahele... udeze bIje .......... 4050; pika, udeze trIjo . . - che - * . - - - udazA thA .... 4 adhyayana 4 thuM udeza pahelA.... udeze bIje. 5 adhyayana paMcuM uo pahele............. udeze bIje 104 6 adhyayana 6. 111 7 adhyayana 7 muM.. .... ....12 8 adhyayana 8 muM.. 130 adhyayana 10 adhyayana 10 adhyapana 11 muM. -1pa4 12 muzmana 12 .................163 13 ahpana 3 * 172 14 adhyayana 14 181 15 adhyayana 15 se. 190 145
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ OM zrI gautamabhyo namaH zrI sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara. mA 1 . --- - ---- prathama zrI AcArAMga kahIne pachI suyagaDAMga kahyuM tene saMbaMdha meLave che. je kAraNa zrI AcAraga mAMhe, (vo chaI g, vAva te ni vade vaMdhoti) | ityAdi kahyuM che. te sarva paramArthane jANavuM joIe. ema AcArA sAthe A suyagaDAMgano sabaMdha jANo. e adhIkAre bIjuM aMga suyagaDAMga prAraMbhI che. ahIMyA keTalAeka vAdI jJAna karIne ja mukita thAya che ema kahe che, ane keTalAeka kriyAo karI mukti kahe che. ane jaina to ema kahe che ke jJAna ane kiyA e baMne thI mukti che, e artha e loka mAMhe dekhADe che te emake, chakAyanuM svarUpa jANe eTale jJAna kahyuM, ane jJAnapUrvaka kriyA karavI te saphaLa che te kAraNa mATe Agala (tiSiA ) e sutra pATha kahyuM, te geDe te zuM jANIne! zuM che ! te kahe che. bAMdhIe je jIvane pradeze karI te baMdhana jJAnAvaraNAdi aSTa prakAra karma rUpa ityartha te karmanA hetu mithAva, avirata, kaSAya ane vega athavA parigraha AraMbha e baMdhananA kAraNane jANe, paNa ekalA jANapaNAthakI vAMchItArtha riddhi durlabha che;
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) sUyagaDAMga mutra bhAvAra- bhAga 1 le te mATe kriyA dekhADe che. te baMdhana parijJAe karI jANIne pachI pratyAkhyAna parijJA je saMyamanuSThAna teNe karI baMdhanane De, eTale AtmAthakI karma dUra kare, evuM vacana zrI sudhI svAmi bhASita sAMbhaLIne jenuM svAmi pramukha ziSya pUche che ke, zrI mahAvIra deve baMdhana kevuM kahyuM che? athavA zuM jANIne te baMdhana troDe! Iti prathama kalekArtha: . have baMdhananuM kAraNa kahe che; e jagata mAMhe jJAnAvarayAdika je karma te baMdhana jANavuM, te karma bAMdhavAnAM kAraNa - raMbha ane parigraha che. temAM paheluM parigraha dekhADe che. sacitta te kripada catuSpadAjika ane Acitta te suvarNa rUpAdika e che prakAre parigraha che. te cheDA tRNa tuSAdika pitAnI pAse parigrahIne ane bIjA pAse parigrahave tathA parigraha karatAM rAmade. e jIva, e rIte du:khathakI ne mukAye, / 2 / have kyAM parigraha tyAM Abha heya, ane jyAM AraMbha tyAM prANAtipAta hoya evuM dekhADe che. te parigrahavata purUSa asaMtoSI chati te pahi upArjavAne artha, ane upArjana karela parigraha rAkhavAne arthe pita, prANIone nipAta - Tela vinAza kare, athavA anerA pAse prANIonI ghAta karAve athavA je prANIone haNato heAya arthata prANIone vinAza karatA hoya tene anuda karI. prANIonI ghAta karatolaMka padhavA karAtAdhaka AbhAne viranI vRddhI kare che, tethI ja dukha paraparArUpa baMdhana te thakI chUTe nahIM. / 3 / vaLI para baMdhana A zrI kahe che. Thedika je kulamAM upana e. athavA jenI sAthe vAsa vage. eTale pAMcadika kare. evA manuSya je mAtA, pitA, bhAi, bena, bhAthA, ne mitrAdika tene vize amano karanAra eTale mAtA pitAne
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ke I kahyuM hatuM ke kahe che. dhana adhyayana 1 luM-Udeze 1 le ana un mann mann um v ocem annarmannannaamnanananam dikanI sAthe sneha karate e ajJAnI jIva te kama saMsAra cakramAMhe bhamato thake pIDAya che, te manuSya kevo che to ke ame nya anya eTale prathama mAtA pitA, tadanatara bhAine viSe, tadanatara putra pitrAdika, ema anya anyane viSe muchita eTale mucha pAmatA thakA nehe karI pIDAya che. te 4 ! have je prathama kahyuM hatuM ke, kevuM jANato thake baMdhana De te kahe che. dhana dhAnyAdika sacita tathA acita vastu ane bhAI pramukha kauTuMbika svajanAdika vaLI e sarva je kuTuMbAdika snehavata che, te zarIrI ane mAnasI vedanA bhegavatAM thakAM e jIvane trANa bhaNI na thAya, evuM jANIne je prANIonuM jIvatavya alpa che. ema jANIne, jIvitavya prANIone eTale parigraha prANIghAta ane svajana hAdika baMdhananA sthAnane gaparijhAye jANIne pratyAkhyAna parijhAye chAMDine karma thakI chUTe arthata karma thakI vegale thAya. 5 / have svasamayano adhikAra kahI para samayane adhikAra kahe che. e arihatanA bhASita graMtha je karUNA rasamaya che, tene chAMDIne svecchAe racita graMthane viSe Asakta thatA, eka zAkayAdikanA zramaNa, bIjA brahaspati matAnusArI evA brAhmaNa e paramArthanA ajANa thakI vividha prakAre u>>balapaNe pitAnA graMthaviSe sattA eTale badhANA e tAvatAM ApaNA - tanA kadAgrahI evA chatAM purUSa je che, te pote potAnA matanA anurAge karI, icchAmadanAdika tene viSe Asakata eTale pitAno mArga kemAMhe prasiddhapaNe sAro karI dekhADe che. te 6 . have graMthakAra prathama cArvAkanuM mata dekhADe che. te cAka ema kahe che ke jagatamAM sarvavyApI paMcamahAbhUta che. A leka mAMhe ke eka bhUtavAdI tenA matane viSe kahyA che.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ mayagaDAMga sUtra bhAvAtara - bhAga 1 le te keNa to ke? pRthvI kaThiNarUpa che, apate dravya lakSaNa che, teja usrarUpa, vAyu calana lakSaNa ane pAMcamuM AkAza avakAza lakSaNa che. 7 have eja vizeSa kahe che. e parva kahyA te je paMcamahAbhata te thakI ja keI eka cipa te bhatathakI avya tirita evo AtmA hoya che, paraMtu jema e pAMca bhatathakI pRthaka bhata e anya ke bIjo AtmA che, evI rIte je bIja darzanI kalpanA kare che tema nathI. kemake e paraleno janAra, mukha du:khane bhegavanAra jIva e padArtha ke bIje nathI. ema te cAka kahe che temane kaI paravAdI ema che ke, A cAke ! je tamAre mane pacamahAbhUta thakI anya ke AtmA evo padArtha nathI, te maraNa pAmyo ema kema kahevAya ? have eno uttara cAvaka darzanIe kahe che. atha have eTale e paMcamahAbhUta je che tenA vinAza thakI, jIvano paNa vinAza hoya che. paraMtu je evuM kahe che ke AtmA cavIne anyatra sthAna jAya che, kamanA vaza thakI gukhI duHkhI thAya che, te sarve mudhavajana jANavuM, I & II ema vicabhanIyAgatA eTale pica bhatika vAdIno mane kahyuM have Atmani vAdane mata daSTAMta karI kahiye che. jema pRthivI rUpabha eka chatAM nadI, samudra, parvata, nagara ane grAma kanyAdi rUpa nAnA prakAre dekhAya che, paraMtu vIcAle pRthvInuM nira kada rakhAnuM nathI eTale pRthI akaja che, e nyAye che , vacana pAne bolAvavAne arthe cheeTale ahe! nIo A anna leka carAcara svarUpa ekaja che, eTale AtmArUpa che. paraMtu vIdAna ne carAcara rUpa AmA. nA prakAre dIpaka catu para bahu padAri pa dekhAya che. paraMtu je ema che. zArIra
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 luM -Udeza 1 le. ( 5 ) -~-- -- -~-~~-~~~- ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~~ ~ ~~ ~* ~ ~ zarIrane viSe AtmA jude jude che te mIthyA che. ( yaduktaM ekaenahibhUtAtmA, bhUte bhUne vyavasthitaH // PdhA vadhava, daphate navaMta) 1 ItyAdi ! 9 I have jaina ane uttara Ape che. e pata nyAye eka eTale ke ekaparavAdI, pitAnA chaMdane baLAtkAre ema bele che. te kevA che, te ke maMda che. eTale samyapha jJAna vikala che, kemake je sarvatra AtmA eka ja che, bIjo nathI te jagata mAMhe ekeka jIva karasaNI pramukha jIva hiMsAtmaka AraMbhane viSe nistiyA eTale Asakta thakA pote pApane karIne tIvra du:khane pAme che. paNa anerA nathI pAmatA, tathA je jIva jagamAM kAMI asamaMjasa cirAdika karma kare che, te chedana bhedanAdika aneka viTabanAo pAme che. ane je bhale samAcare che te sAtA pAme che. mATe je sarva jIvane AmA ekaja hoya te sarva jIvane viTaMbanA athavA sAtA kema na thavI joIe ? mATe e tamAruM vacana mithyA che; kemake sarva jIva pita pitAnI karaNI sukha du:khane pAme che. e sarva gatavAdIne mata kahyA che 10 | have tajIvatacharIra vAdine mata kahe che--te tajIvatacharIravAdI ema kahe che ke, jema paMcabhUta bhalI kAyAne AkAre pariNAmI cetanA upajAve che. te te kAraNe zarIra zarIra pratye AtmA judo judo che. jagatamAM je bALa ajJAnI tathA je paMDita eTale vivekI che, te sAthe judA- judA che. paraMtu eka AtmA sarva vyApI na jANavo. eTale jaina mata ane temano mata ekaja thaye. have gAthAnAM utaravaDe temano bheda dekhADe che. te paravAdI ema kahe che ke, AtmA ghaNuM che, paraMtu jyAM sudhI zarIra che tyAM sudhI che. paNa je vAre zarIra nahIM, te vAre
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) sUyagaDAMga mUtra bhASAMtara - bhAga 1 lo AtmA paNa nahIM. eTale gatyatara gAmI AtmAo nathI. e prakAre karI bheda dekhADa, vaLI tehi ja kahe che. te AtmAo paralokane viSe na jAya e tAvatA zarIrathakI bhinna ApaNAM karmane jogavanAra evo AtmA nathI. tathApi satva je prA o te upapAtika nathI. eTale bhavAMtaramAM jaI upaje nahIM, arthata gatAgati paNa nathI. ahIM ziSya pUche che ke, parve je bhatavAdi kahyA ane e tajIvatacharIravAdI e behune mAMhI mAMhI zuM vizeSa che? te vAre gurU kahe che ke, bhUtavAdIne mate je paMca mahAbhUta tehija kAyAne AkAre pariNamIte dhAvananAdika kriyA kare, ane emane mate picabhata kAyAne AkAre pariNamI citanya svarUpa AtmA upajAve, paraMtu bhatathakI - mA judA nathI, eTaluM vizeSa che. [ 12 have tenI vaktavyatA kahe che, tachavAcharIravAdI ema kahe che ke; puNya nathI, pApa paNa nathI, ane ata: uparAMta loka paNa nathI, jeTaluM daSTigocara Ave che teTaloja leka che. vaLI aMdhakAra enuM kAraNa kahe che ke zarIrane vinAza karI AtmAne - paNa vinAza thAya, e kAraNa mATe AtmAne abhAve puSya pApa tathA lekanI saMbhAvanA kyAM thakI thAya che 12 | tajIvatacharIravAdi gatA eTale tajIvatacharIravAdInuM e pramANe mata kahe, have AdipAvAdine mata kahe che. te akarmavAdI ema kahe che ke, AtmA amarta che, nitya , tathA sarva vyApI che. te kAraNe kriyAno kartA nathI. nazA anerA pAse karAvanAra paNa nathI eTale AtmA pote kIyAne viSe na prava, tathA anerAne paNa pravartAve nahIM purva cakAra Avyo che te anIna anAgatanA kartAne nIdhavAne artha che, dapi sthiti kriyA ane mudA pratibibedhya nyAye jana kiyA paNa kare.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 luM -UMdezA 1 lA tathApi samasta kriyA kAraka paNa nathI. ehija bhAva rRkhAre che. sarva kriyAne eTale deza thakI dezAMtara gamanarUpa kriyAne AtmA karatA nathI, e rIte AtmA kArDa che, e prakAre te sAMkhya vAdI dhRSTapaNuM karatA thA, prakRti kare, purUSa bheLave, ityAdika aAgya vacana mele eTale akriyAvAdinuM ta kahyuM. // 13 // have jaina enA matanu nIrAkaraNa kare che. je AtmA zarIrathakI jIdA nathI. tathA AtmA akarI che ema kahe che, teA caturgatika sa~sArarUpa leAka kyAM thakI haiAya ? ni:kevala te lAkamAMhe vAcAlapaNuM dekhADe che evA chatAM te ajJAnarUpa tama eTale aMdhakAra te mAMhethakI nikaLIne anerAtama eTale aMdhakAra mAMhe jati eTale jAya che, eTale jJAnA varNAdika karma upArjana kare che. athavA tane viSe dvIarthe narka pRthvI evA artha thAya che, mATe tyAM paNa jAya che. te tarka pRthvIce kema jAya, tenuM kArNa kahe che, te leAka maMtra eTale surkha che, vaLI AraMbha nizcitaeTale Abha je prANadyAta tenA vyApari nizcita che, ekAMte temAM Azakata che, je kAraNa mATe je temanA mate AtmAnA abhAva che, te kAraNe puNya pApa paNa nathI, evuM jANIne te nAstakavAdI AraMbha karatAM thakAM zakA pAmatA nathI. tathA je evuM kahe che ke AtmA kriyA kare nahIM, te paNa emanI pereja AraMbhI jANavA } 14 ( ) ) A kiriyA vAchagatA eTale mAkhyanuM mata e pramANe kahyuM, have Atma pavAdeinA mata kahe che. te vADhi ema kaheche ke, A saMsArane viSe eka Atma padmavAdienA mate ema kahyuM ke pAMca mahAbhUta che. vaLI te yAdI ema kahe che ke, jema paMcamahAbhUta, tema AtmA aa che, vaLI aneane mate AtmA ane paMca
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUyagaDAMga mila bhASAMtara - bhAga 1 le mahAbhUta azAzvatA che. tema ene mata nathI, te kahe che ke, AtmA ane pRthvi vyAdika rUpa je leka te ene mate zAzvatA sarva vyApi che. mATe avinAzI rUpa che. 1 1pa vaLI tenuM nityapaNuM dekhADe che. te AtmapaSTa pRthivyAdika padArtha, ni:kAraNa vinAza athavA sakAraNa vinAza, ane vinAza karI, vinAza pAme nahIM. pRthvI, apa, teja, vAyu, ane AkAza e kadApi pitAnuM svarUpa choDe nahIM, te kAraNe zAzvatA che, tathA keie jeno AkAra karyo nathI, te kAraNa mATe AtmA zAzvata che. yaduktaM / nainaMchidaMti zastrANi, nainaM dahati pAyakaH / / nacainaM tada yaMtyApA, nazApayati maarutH|| 1 // accheyoyamabhedyAya. ma. vikArI sa ucyate, // nityaH sarvagataH sthANuracalAyaM sanAtanaH ? | ityAdi vacanAt tathA je asata eTale avidyamAna Deya ti upaje nahi. kemake avidyamAna padArthane viSe karanAra ne vyApAra re nahIM. je achanI vastu upaje to AkAza kusuma gardabha zAdika padArtha paga upajavAno saMbhava che. e kAraNe sarva kALe paNa praSyi vyAdika sarve padArtho ninya bhAve pariNAma myA che. e 16 in Ama paTavAdigana " eTale Ama pUchavAnuM mana A pramANe karyuM. have aLadIno mata kahe che. koI eka vadI eTale bAdha te pacakhadha bAle che tenAM nAma kahe che. prathama vijJAna te rasanuM vijJAna sukha dukha vada te vedanA, rA ne dharma samAdA. pRthvI Adikane saMskAra ane dhArAdika te rUpa A pAMca rAdhei jagatamAM che, paNa e thakI anya AtmAdika
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 luM -udeze 1 le (2) padArtha jagatamAMhe kaI nathI, ema te bALa eTale ajJAnI kahe che. vaLI te khudha kevA che kSaNagI che, eTale eka kSaNa mAtra rahe. uparAMta rahe nahIM, e rItanA belanArA te kSaNika vAdi jANavA, have ane darzanIo thakI emane bheda je che te, gAthAnA uttarArdhavaDe dekhADe che. te jema AbhASaSavAdI sAkhyAdika bhUta thakI AtmA anya che, ema kahe che. tathA jema cAka mati bhUta thakI AtmA ane nathI eTale je bhUta tehIja AtmA ema kahe che. tema bAdhamati kahetA nathI, tathA hetu eTale AtmA koNe nIpajAvyo ema paNa kahetA nathI. ane ahetuka eTale anAdi anaMta thAta AtmA che. ema paNa baMdha kahetA nathI. te 17 | tathA anerA baeNdha darzanI catuddhAtuka jagata kahe che, te dekhADe che. pRthvI te pASANa parvata ane sthAdika ema prathama dhAtu tathA apane pANI e bIjI dhAtu teja te anI e trIjI dhAtu tathA vAyu e cothI dhAtu je kAraNe e cAre padArtha jagatane dhAre eTale pipe te kAraNe ene dhAtu kahIe, e kahevA che ? to ke e cAre ekAkArapaNe pariNAme, mATe ekAkAra che. tethI e cAre dhAtu rUpa jANavA : eTale e zarIra caturtarUpa che te thakI ane AtmA e padArtha koI nathI ema baeNdha kahe che te kevA jANavA? te ke pitAne loka mAMhe jANa kahevarAvIe evuM abhImAna dhare che. paraMtu e sarva kSaNikavAdI paNAthakI phiyAnA phaLane sabaMdha maLe nahIM te kAraNe ene aphalavAdI kahIe. + 18 have e pAkata darzanI pitA potAnA darzanane viSe mukitanuM kAraNa je kahe che te dekhADe che. te upara kahe che ke te sarva danI ghare tene viSe nivAsa karanAra eTale grahastha athavA
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sUyagaDAga sava bhASAMtara - bhAga 1 le araNyavAzI tApasa Adika athavA pravrujita sAMkhyAdika te ema bhAvanA kare che ke amAre darzanane AvA eTale A vyA che ke ame kahIe tene mAne che, te sarva du:khathakI muphata thAya, evI rIte pota potAnA darzanane viSe che ke mukita dekhADe che. 10 have graMthakAra kahe che te paMcabhUtavAdi pramukha darzanIe tene nathI chidra eTale jJAnAvaraNAdike karma tene viparyaya bhAva te saMdhi jANavI te ahIM jJAnAvaraNAdika karmanA vivaraNa tene ajANatA thakA bApaDA du:khathakI mukavAne artha sAvadhAna thayA che. te kAraNe te jana eTale loka kSAtyAdika daza prakArane je pati dharma tenA jANa nathI, te vAdi je nAstika mati pramukha parva kahyA, te asamaMjasa vacananA bolanAra che. mATe te saMsArarUpa egha eTale pravAha arthAtu saMsAra samudranA tAranAra te nathI ema zrI tIrtha kare tathA gaNadhare kahyuM che. | 20 | te paMcabhana vAdi pramukha karma AvavAnA sthAnaka jANatA nathI. vaLI te loka zAMtyAdika daza vidha yati dharmane jANatA nathI, evA te parva kahyA je nAstika pramukhavAdi te saMsAranA pAragAmI na hoya. e gAthAnA traNa padano artha prathama ti pramANe ja che. te rAma je ema bele te garbhanA pAragAmI nahIM eTale anA garbhanA duHkha sahana kare, ra vaLI je ema bele ne janmanA pAragAmI nathI arthAta gamananA janmanA du:kha sahana kare che ra3 / nazA je eka le ne du:khanA pAragAmI na hoya, abaMne kAla catuti rUpa gamAranA du:kha sahana kare. 24 n tathA je ema bane te mArA pAmI na samajavA
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ * adhyayana 1 luM-udeza 1 le ( 11 ) -~-~~-~~ ~ ~-~---- - - --- ----- --~~~ ~ ~ ~ arthAta anetivAra maraNa pAme che rapa vaLI te je sthitine pAme te kahe che nAnA vidha prakAre chedana bhedana tADanAdika du:khane vaLI vaLI anubhave che te du:kha kayAM pAme? te ke saMsAra cakavALane viSe pAme te saMsAra ke dustara che to ke mRtyu, vyAdhi, ane jarA tene karI yAkuLa vyAkuLa che. evA saMsAramAMhi paribhramanA karatA aneti kAla du:khI thAya, | / te darzanIye vaLI asamaMjasa thaka-sUtra virodhanA belanArA uce nIce sthAnake paribhramanA karatA thakA AgamikakALe anaMtA garbhanA du:kha pAmaze, evuM vacana, jJAtaputra, zrI mahAvIrudeva jIbha teNe kahyuM tema ame paNa kahIe chIe, iti prathamA dhyayana prathamodezaka samAptaM. e prathama udezakamAM bhUtavAdi pramukha paravAdinA mata kahyAM. (atha zrI prathamAdhyana dvitiyA udezaka prAraMbha. ) vaLI eka nIyatavAdInA mate ema kahyuM che. eTale tene je abhiprAya che te kahe che. pRthaka pRthaka narakAdika bhave je jIva che, te pitA potAnA deha sthita thakA sukha duHkhane vede che athavA te prANi sukha du:kha anubhavatA te sthAnathI potAnuM AyuSya purNa karIne sthAnAMtare saMkrame ema niyatavAdi kahe che? vaLI paNa be gAthAe niyatavAdinA matano abhiprAya kahe che je te prANI sukha dukha anubhave che. eka sthAnakathakI bIje sthAnake upaje che, te dukhAdika te jIvanuM potAnuM kIdheluM nathI tema anerA kALa izvara svabhAvAdinuM kareluM kyAMthI heya.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) sugaDAMga nava bhASAtara-bAga 1 le je svayaMti sukha du:kha che, te sarve jIva pArAdika sarIkhe bepAra karatA sarva sarakhAja kema nathI thatA. mATe purU pAkAre kAMija na thAya, ane je kALa izvarAdikanA karelA sukha dukha Deya te jagatanI vicitratA kema thAya? te mATe kALa idharAdikanuM kareluM paNa mukha du:kha thatuM na thI eTale jIvane sukha athavA dukha je che te kevA che, to ke siddhika athavA addhika che. temAM sUga caMdana vinitAdika tethI upanuM je sukha tene siddhika kahIe ane aMtaraMga AnaMda rUpa je mukha tene addhika kahIe. evI rIte be prakAre du:kha paNa jANavuM, temAM eka vadha, baMdhana, tADanAdika kriyAnA karavAthI karI ane bIjuM zuLa svarAdika rUpa jANavuM, eTale eka kAraNe nipanna ane bIjuM svabhAvika nipAtra che. te ra che e sukha du:kha che keie karyo nathI. to e jIva sukhI du:khI kema thAya che te kahe che. rasayuM eTale pitAnuM kareluM athavA anerAnuM kareluM je sukha dukha te jIva vedato nathI paraMtu bhAvinyatAnuM kareluM hija jIvane sukha du:kha upaje che e pramA niyanavAdinA matano abhiprAya darzAvyo. | 3 . haMdha thAkAra ane uttara Ape che. evuM pravAha vacana niyata vAdazcita bAlanA ehavA ne bALa ajJAnI chanAM pinAne paMDita karI mAnatA zA mATe mAne che te kahe che te ame nI niyanikRta sukha du:kha athavA aniyatti kRta purUSakArAdikanuM kareluM avuM sukha dukha ne ekAMte bhAvitAeja karyuM ema mAne che. te kAraNe tene sukha duHkhAdi kAranA ajara, buddhi dina kahIe. ane je te niyati kRtapa tathA aniyAnita paNa A baMne prakAre sukha dukha mAne che eTale davAda karIe, na ke je
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 su-udeze 1 le (13) van won - --- - Laman - nm non man war miomanarevom - - have tene evI parUNAnuM vipAka dekhADe che. e rIte koI eka niyatavAdane viSe Azrita paravAdi che. te kevA che, te ke pAstha eTale nyAyapakSa thakI bAhera athavA pAsasthA eTale kamanuM baMdhana tene viSe sthita eTale vaLI vaLI vividha pragabhAta eTale atyaMta dhiSThAthakA mukti mArgane viSe prava; vaLI evuM kahe che ke ame evI kriyA karatA thakA mukita pAmIzuM ! paraMtu e prakAre te uththIta eTale pitAnI kriyAne viSe pravartatA chatAM potAne du:khathaDI mukAvanAra na hoya eTale mukti pAme nahIM e niyatavAdi kahyA che paNa have ajJAna vAdinA mata upara dRSTAMta kahe che. jema mRga eTale araNyanA pazu vegavaMta chatAM te kevA che, te ke paritrANa eTale zaraNe karI trajita arthata temane kaI rAkhanAra nathI. evA te bhaya vihaLa bhata viveka rahita thakA azakita sthAnaka je kuTa pAzAdika sahita tene zaMkAnuM sthAnaka jANe tathA je zaMkita sthAnaka je vadhanuM kAraNa te sthAnakI zaMkA pAme nahIM. dA vaLI hija kahe che ke, te mRgAdika chava paritrANa je rakSAnuM sthAnaka je tethI zakAtA ane pAsanA sthAnakathakI aNa zaMkAtA, ajANapaNe athavA bhace karI, vyAkuLa thakA tehIja tehIja sthAnake jAya jyAM tyAM pAzAdika mAMheja paDe, 7 . vaLI eja draSTAMta dIpAve che atha eTale have te mRgAdika jIva te vAgurAdikane je baMdha pAzAdikanA sthAnane nice athavA upara Akramine jAya, je ema kare to te paganA pAsathakI mukAya eTale chUTe thAya paraMtu te anartha pariharavAne upAya te maMda ajJAnI na dekhe che 8 ! have te upAya aNu dekhate ke je avasthAne pAme te kahe che, te mRga AtmAne ahita, tathA ahita jenuM jANapaNuM
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 14 ) sUyagaDAMga sUtra bApAMtara - bhAga 1 lo che. evA chatAM vighamaTa pAsAdika pradeze; Ave eTale te pAza mAMhe paDe, te tyAM paDyA chatAM baMdhana pAme. tathA tyAM te vinAzane du:khI thatA pAme. IT 9 ! have e draSTAMta paravAdi sAthe meLave che. e rIte jema te mRga ajANatAM thakA pAzamAMhe paDe che, tema koI eka zramaNa zAyAdika darzanI te kevA che te ke mithyA kaSTI tathA anArya ajJAnapaNe anAcAranA sevanArA te azakita evA je rUDA dharmanA anuSThAna che, tene viSe adharmanI zaMkA ANe ane je hisAdika zakita sthAnaka che, te thakI na zakAya. | 10 | vaLI te darzanIonI je viparIta mati che te dekhADe che. tyAdika vidha dharmasahita parUpamAM jenI che. te thakI te ajJAnI zaMkAya ane kahe ke e adharmanI parUpaNa che, tathA je ArabhATika pApanA kAraNa ke te thakI na zakAya ane tene ja dharma karI dekhADe mATe te kevA che. avyakata, madha, viveka, vikala tathA avida eTale apaDita che. || 11 | have tene kuLa dekhADe che. rAtmaka te lobha, bhAna samasta, mAyA, tathA dedha, e cAra kaSAya khAvIne jIva akamazi thAya. eTale karmarahita thAya, e artha te mRganI para agAna pachavAdi darzanI chAMDe che. sArAMza je thakI jIva muni pAme te artha jatA nathI. / 1ra vaLI ene doSakhADe che. je ajJAnavAdi e karma khAvAvavAno upAya nathI jANatA.te kevA mithyA thI anArya evA mRgalAnI paraMparAmAM baMdhAmAM che. AgAmika kALe anaMtA ghAta aba bharaNa pAmo: aTale mRga te ekavAra maraNa pAmIne ja che che paraMtu te mAnI ane te mara paNa chUTara nahIM. 23 / have ja pAne akavAra evuM pAnAnuM kadAca tena
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ ayana 1 luM -udeza 1 le ( 15 ) -~-~~-~~~-~~-~~~-~ ke vAre mUke nahIM te upara vizeSa kahe che, eka brAhmaNa tathA eka zramaNa parivrAjaka vizeSa e sare pota potAnuM jANapaNuM rUDuM che ema vade eTale kahe chevaLI te judAM judAM jJAna paraspara mAMhe mAMhe virUddha saMdeha upajAve che, te mATe ajANapaNuMja bhaluM che jANapaNAnuM kAMI kAma nathI e rIte ane jJAnavAdI kahe che, te mATe sarva leka mAMhe, je prANIo che te kAMI jANatA nathI, eTale sarva samyajJAna hita jANavA, yadyapi tene kAMI gurU paraMparAgata jANapaNuM hoya tathApi te kAMI paramAthe jANatA nathI, mATe te ajJAnIja jANavA, che 14 have te upara draSTAMta kahe che. jema A bhASAno ajANa thake amleccha je Arya bhASA tene jema bhASatAnI pare bele paraMtu te hetu eTale paramArtha kAMI jANe nahIM, nikevala paramArtha karI zunya bhASAne keDe bhASe. 1pa che have e draSTAMta ajJAnavAdI sAthe meLave che. e rIte ajJAnI samyajJAna rahita evA zramaNa brAhmaNAdika potapotAnA matanuM jJAna pramANa karIne potapotAne mArga kahe che. paNa te nizcaryartha nathI jANatA te plecchavata eTale plecchanI pare adhika eTale jJAna rahIta che. je 16 ! - have ene doSa dekhADe che. je ema kahe ke, ajJAna ja bhaluM che; tene ajJAnavAdI kahIe. tenI je jANavAnI icchA, te jJAnane viSe pahoMce nahIM, kAraNa te ema vicAra kare che ke ajJAnavaDe aparAdha karanArAne doSa svapa che, ane jANanArane deASa ghaNe lAge che. jema keIka manuSya mArge jatAM jANatA thakeja kekanA matane page karIne pharaze te te mahA aparAdhane pAtra thAya che. paraMtu je ajANatAM pharaze te te sva95 aparAdhI che. e kAraNa mATe ajJAna paNuMja rUDuM che, evI
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 1 ) sagaDAga muja bhASAMtara --bhAga 1 le jenAmAM vicAraNA che. te ajJAnavAdI jANavA te ajJAnavAdI pitAne AtmA samajavAneja asamartha che. te bIjAne to eTale bIjA ajJAnI janone ramAvavAne kayAMthI samartha thAya? athota naja thAya, e 17 have eja artha Ate karI dIpAve che. vana eTale aTavIne viSe, jema keIka dizisaTha jIva te dizine jANavA amartha zake ane dizimaDhane AgevAna karIne tenI pAchaLa cAle te samaye te banne jaNa te mAnA ajANa thakA tIvra gahanamAMhe paDe athata mahAduHkha pAme che 18 che vaLI bIju daSTAMta kahe che. jema kei eka pite aMdha chatAM anerA aMdhane bhAge laI jato ke ghaNe dura jaine te aMdha unmArga paDe; athavA ane pathe jAya paNa vAMchita bhAga na jAya eTale pite unmANa paDatAM pAchalAne paNa unmArga paDe. 19 have e daTAMta ajJAnavAdI sAthe meLave che. A aAganA aMdhanI peThe bhAvamRddha evA kei eka paradanI molane atha ame dharmanA ArAdhaka che ema kahI pravajyAne laIne aneka chAyanuM mardana karatA thA, athavA anerAne chakAyanA AraMbhanI upadeza karatA thA. adharmaja Acare. paraMtu te sarva prakAra rajI aTale saraLa evo mArga na pAme, eTale te mAne artha vyava kare paraMtu ene mArga na pAme. | 20 | vaLI aMdhakAra kahe che. e rIte ke eka ajJAnI paravAdIvita karI. pitAnI kathita kalpanAe agatyane satya karI AnAthA anerA saccA thi nai paNa tene pAra nahIM. eTale evuM nahIM. koMnuM pAnAnA viH karI evuM kaheja a amArA mAja raju eTale garala akuTIla che. abhyAdika kahe che,
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 luM-udeze 2 je. ( 17 ) - - --------- - -- -- -------- te mATe te dumatI viparIta buddhivALA che. kemake te sanmArgathI uparAMThA vate che. ane viparIta mArgane sanmukha che. tethI te viparIta buddhivALa jANavA. 21 have jJAnavAdI te, ajJAnavAdIne anartha pragaTa dekhADe che. e pUvakta nyAta karI eTale pitAnI kalpanA mokSamArgane kahetAM thakA aSTa prakAre je karmane baMdha tene DI na zake, te kevA che. tene dhamaje kSAtyAdika dazavidha ane adharma je hisAdika pAMca Azrava tene viSe akeviMda eTale ajANa che ane sthita te dharma adharmane jANatA nathI. te potAnA du:khane zI rIte goDe? te upara dRSTAMta kahe che. te jema zakunI eTale pakSI te pAMjaramAMhe paDayuM thakuM pAMjarAne toDIne pitAne mukAvI zake nahI. tema e ajJAnavAdI paNa potAne saMsAra paMjara thakI mukAvI zake nahI, ema jANavuM che 22 che have sAmAnyAkAre ekAMta matine dUSaNa kare che. sarva darzana nI pita pitAnuM darzana prazaMsatAM ane pArakA vacanane niMdatAM je tyAM e rIte potAnuM vidvAMsa eTale piDitapaNuM dekhADe che, te evAM vacananA belanAra catugati saMsAra mAMhe vize bAMdhyA chatAM anaMto kALa tyAM ja rahe. 3 23 e ajJAnavAdI kahyA. have kriyAvAdIne mata kahe che. atha eTale have apara eTale ajJAnavAdInA matathakI anaMtara pUrva kahyuM. evuM kriyAvAdInuM darzana te, kiyAvAdI kevA che, karma ciMtA pranaSTa eTale karma je jJAnAvaraNIyAdika tene viSe ciMtA eTale AlocavuM te thakI pranaSTa thaelA eTale te karmabaMdhane paramArtha jANe nahIM tethI tenuM darzana ni kevala saMsAranuM vadhAranAra jANavuM. e 24 je kAraNe te karma ciMtA thaki pranaSTa che. te upara dekhADe yunanA belA kAMsa eTale kevacanane nidAna
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) sUyagaDAMga sutra bhASAMtara - bhAga 1 le. che, je purUSa jANatotha prANIone haNe eTale je purUSa ke caDe ke manane vyApAre prANIne vAta kare paraMtu kAyA karI anATTI eTale kAyAe karI prANInA avayavanA chedana bhedananA vyApAre prave nahIM tene karma baMdha na lAge, tathA je purUSa ajANato ekalI kAyAnA vyApAreja, prANInI hi kare tene paNa karma lAge nahI, tathA evA ekalA manane vyApAra athavA ekalA kAyAnA vyApAre je karma lAge bhAva pharake sparza rUpeja karma bhAgave, paraMtu ene adhika vipAka nathI. kemake nize te sAvadhe eTale pApa te kevuM che, to ke avyakta mAtra che eTale e spaSTa che. siktA muSTivat che eTale jema veLunI mucha bhIMtane ramukha nAkhI chatAM sparza mAtra karI pAchI paDe, paNa te bhIMtane kAMi lAgI rahe nahIM. tema e karmano baMdha jANa, ema kriyAvAdI kahe che, 5 have karmano baMdha paga kema thAya eTale karmano upacaya kena thAya te kahe che. e traNa AdAna eTale karma baMdhananAM kAraNa che, jeNe kaze pApa karI te dekhADe che. abhimukha cittamAM jAgIne je svayameva eTale pite jIvane haNe tathA tene haLavAnuM mana kare ke, huM eno vinAza kare e paheluM karma baMdhananuM kAra javuM. tathA te jIvane vinAza karavAne arthe anya ATA ApI teno vinAza karAve, e bIjuM karma baMdhanuM kAraNa nAkhavuM. ane bIje keAi jIvane vinAza karatA hoya tene mane karI anusAra, e trIjuM kamabaMdhanuM kAraNa jANavuM, 26 have e traNa sara karI upAchuM e adhika baMdhAya te kare che. vize vAta chetraNa karma baMdhanAM kAraNa che; e trA ekaThAM thaI te sivA karma baMdhAya e rIte je dura 25ya vasA kI pApa upacaya rUpa kara. e rIta e traNa prakAre prANI ghA
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 lu -udezA 2 jo. ( 9 ) tane viSe pravarte nahIM ane bhAvanI vizuddhi hoya, etAvatA rAgadveSa vinA yadyapi kAMi mane karI tathA kAyAye karI prANidhAta thAya, tApaNa tene bhAvanI vizuddhiyeM karma baMdha na lAge te kama baMdhane abhAve nirvANapade pahoMce, eTale mukita pAme esa 5ravAdI kahe che. !! 27 // e upara dRSTAMta kahe che. zrApa dIkarAnA vinAza karI tene mAMsa AhArane arthe keAi eka ApatkAlane viSe, asaMyata je grahastha te rAga veza rahita thakA putranA mAMsane AhAre tathA paMDita paNa eTale saMyatI dIkSita te paNa te mAMsane AhAra karatA zake jo zudaya adhya vasAya che. teA karma lepAtA nathI tema bIjo prANIpaNa rAgaveza rahita katA thakA karma karI baMdhAtA nathI, 5 28 5 have ane uttara kahe che. je keSTha purUSa keAika kAraNa unna thayA thakI sane karI dveSa kare, tenuM citta zuddha kevI rIte thaze? arthAt nahI thaze; kAraNa ke te darzanIye ema kahyuM ke, ekalA mananA vyApAra thakI karma na lAge. te evuM tenuM khelavuM mighyA che. je mATe te ekale manane azuddhapaNe te saMvRtacArI tahIM eTale saMbuddhacArI zakA saMvamAM pravartonAr nathI. kemake karma baMdhanI veLAye mukhya kAraNa teA manaja che, mATe jo tene vyApAreja karma baMdhana thAya, teA pachI bIjA kyA kAraNe karma baMdha thAya ? te mATe putra pitA e draSTAMta cAnya nathI. // 29 // have e kriyAvAdIne anarthe paraMparA dekhADe che, ityAdika e pUvAta evI jJAnaDDInA aMgIkAre karIne te vAdI sAtAgAve nizcita eTale Asakta arthAt sukha zIlIyA evA thakA, te kriyAnA karanAra jevA saMdeASa nirdoSa AhAra pAme tenA bhagavanAra evA chatAM te peAtAnuMja darzana saMsAra thI
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) sUyagaDAMga satra bhASAMtara - bhAga 1 che. -~-- ~-- ~~ . -- - - ----- - - - - uzkaravA maLe che. evuM mAnatA thakA, te viparita anuSThAna karI hisAdIka pApaja seve che. te mATe yadyapi te vrata dhArI che, tathApi te ane pAmara leka tenA sarakhA jANa karo ehija artha chatate kahe che, jema chidra sahita nAva tene viSe jAti aMdha eTale janmAMdha purUSa caDIne pAra pAmavA vAM che paraMtu pAra pAme nahI, kiMtu aMtarALe eTale vacamAMhe ja buDI jAya che 31 che - have e chata nIo sAthe meLave che. jema chiddha nAve caDe ke adhapurUSa pAra pahoMca nahIM, tenI para eka zAyAdika zramaNa te mithyA chI eTale jIna praNIta dharma thakI viparItaSTi tathA anAriyA eTale anAcArI te pitAnA - nane anurAge saMsArane pAra pAmavAne vAMke che. paraMtu te rAMsAra mAhija parAvartana ghacana ghelana ityAdika anaMtakALa sudhI pAme. che ura ! ema zrI mahAvIra deve kahyuM tema huM paNa tujane kahyuM. e rIne zrI guma svAmIe potAnA ziSya jaMbu svAmi pratye kahyuM, prathama adhyayane vIjA udeso samAptaH itI prathama adhyAne trIjo udezA prAraMbhI che. pAchaLanA udeze svasamaya parasamaya parUpaNa karI. ane ahIM paNa tehi ja kahe che. je kAMi alpa athavA gha AhAra pI putIkarma eTale AdhAkarmAnA eka kaNa sahita evA AhAra pANI zrIvaMta rAha jali karI ane AvanArane ure karI nIpaja che. te AhAra kadAcina (madhyAMtarita) eTale ke bIjAne dIdho. je trIjAne dIdhA, trIje mAthAna dodha, avI hota rAtaripa te sadAya AhAra je bha*
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 luM.-udeze 3 je. ( 21 ) ---~* ~ ~*~ ~~ ~ ~ ~ ~~ ~ ~ ~ kSiNa kareta, nicce dvipakSa eTale gRhastha ane pravachatane pakSa seve eTale te lageto pravajata dekhAya che, paNa sadASa AhAranA levA thakI grahastha sarakhe jANa yauktaM ahAkammaM bhuMjamANe, samaNe kaikamma payaDio badhA? goyamA ! aThakamma payADio baMdhai siDhila baMdhaNa vaddhAo thaNiya vaMdhaNa vadhAo karetti // ityAdi vacanAta e kAraNe paratIthI athavA svatIthI AdhA kAdika AhAra letA thakA dvipakSanA sevanAra jANavA, 1 have ene evo AhAra letAM thakAM je vipAka upaje te dekhADe che. te darzanI te AdhAkama AhArano deza ajANatAM tathA viSama je aSTa prakAranA karmano baMdha athavA caturgatika saMsArane viSe apaDIta che. eTale te ema nathI jANatA ke jIvane karmane baMdha athavA mokSa kema thAya! athavA kevA upAya thakI saMsAra samudra tare evA paramArtha te jANatA nathI evA chatAM saMsaramAMhe karmapAse baMdhANa thakA du:khI thAya che. ahiyAM draSTAMta kahe che. jema mAchalAM samudranA upanA, athavA vizAla jAtanA upanA, athavA vizAla eTale bahekAya eTale mehaTA zarIravALAe vA mahAmacha te pANInA Agame eTale samudranI vela, prasAra pAmI chate 2 | udakane prabhAve eTale pANIne pure, samudra thakI nIkaLIne nadInA mukhamAM AvI paDe tyArapachI te pANI suke che, te mane cha sarIrane skulapaNe kAdavamAMhe khatA thakA maraNa pAme. te kevI rIte, to ke TaMka ane kaMka e jAtinA pakSI vizeSa ane bIjA paNa mAMsanA lebhISTa evA machImAroe vilupyamAna
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) vagaDAMga sUtra bhASAMtara -bhAga 1 le - ~ ~ ~ ~-~ -~ ~-~~~-~~-~---- ~ ~~~ evAM te du:kha pAme che eTale te jIvatA mane vilurI nAMkhe, chedI nAkhe, kIM bahunA prANa thakI mukAve. e rIte du:kha pAme,pArA e draSTAMta darzanIo sAthe meLave che, e pavana nyAye mAchalAnI pere eka zAkyAdi zramaNa athavA svatIrtha dravyaliMgI te kevA che, to ke varatamAna mukha je AghArmIka AhAra bhajana gukha tenA gepaNahAra pAkanA sukhathI parADa mukha vizAlika manI pare AgAmIka kAle ahaTa ghaTIkAne nyAye saMsAramAMhe anaMtA unmajana nimajana sarakhA janma maraNa pAme saMsAranA pAgAmI na thAya, ja che have anerA ajJAnInuM mata dekhADe che. e pUrve kahyA je radeva AhAra laine sukha mAne tenAthI vaLI anya ajJAnInuM mata dekhADe che. ahIM kei ekane te paNa tene mate nahIM eTale keIka ajJAnI ema kahe che ke A loka je carAcara saMsAra che. te deve nIpajAvelo che. jema kaLI bIja vAvIne karANa nIpajAve che te sara jANa tathA vaLI bIjA ema kahe che ke, e loka thAhmadeve nIpaja che (brahmA jagaNitamaha) Iti vacanAta che pa vaLI eka ema kahe che ke, e leka dhare karela che. tathA avare eTale bIjI vaLI ema kahe che ke, pradhAna eTale satva, raja ane tame guganI je sama avasthA te prakRni kahIe. teNe e loka le che. bIjA ema kahe che ke mAni pAMkha ke cInarI3 zelaDI miSTa koNe kIdhI ? vaLI kAMTA tIkhA jo kIdhA? lIba kaTho kena karyA tathA lAbha dudhamaya, kamala gugalamaya e sarva svabhAveja nIpanAM che. tema lAka patra svabhAve nippala che, te leka kevAM che. te ke jIva chAva sahita dhA gukha du:kha sati che. 6 che
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 luM -udeze 3 je. (23) eka kahe che ke, e leka svayaMbhu eTale vistu teNe nIpajAvyo, athavA te vistu pahelo ekaja hato teNe jagata nIpajAvavAnI ciMtA karI tyAre bIjI zakita nIpanI, tyAra pachI jagatanI sRSTI niSpanna thaI. evuM mahae kahyuM che. tyAre pache. svayaMbhue leka nIpajAvIne evuM ciMtavyuM che eTale, jagata sRSTIne samAsa kyAM thaze ? te vAre cAra eTale yama nIpajAche, pachI teNe mAre mAyA nIpajAvI te thakI e leka mare che. te kAraNa mATe e leka azAzvata che. je 7 . valI tehija kahe che eka brAhmaNa tathA eka zramaNa je tridaDI pramukha te ema kahe che ke, e sacarAcara jagata te aMDakI nipanuM che; te ema kahe che ke je vAre jagatamAM kAMI vastu na hatI sarva padArtha sUnya saMsAra hatuM te vAre brahmAye pANImAMhe iMDuM sarakyuM, pachI te IMDuM vadhyuM te vAre te bhAMgIne be khaMDa thayA; te mAMhe thakI adholeka ane Urdhaleka nIpajyA temAM samasta prajA utpanna thaI. evA anukrame pRthvI, pANI, agni, vAyu, AkAza, samudra, nadI, parvata, gAma Agara, nagara, ityAdika sarva sthiti utpanna thaI; e kAraNe e brahmAe e sarva tatva eTale padArtha te kIdhA. e rIte te brAhmaNAdika paramArthane ane jANatA thakA mRSA bole che. je 8 - have graMthakAra eno uttara kahe che. e rIte pUrve je darzanI kahyA tenA pitA pitAnA paryAye karI eTale pota potAnI kalpanAe ema kaheje, e leka amuka amuka prakAre kIdho che. paraMtu te tatva kAMI jANatA nathI. e to kadApi kAle vinAza pAme nahIM, enI AdipaNa nathI ane aMta paNa nathI, tethI ene kartA kaI nathI, e paramArtha te jANatA nathapaNa ajANa thakA phAve tema bele che. 9 |
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.~~bhAga 1 lo. ( 4 ) have evAM vacananA khelanArane phUla dekhADe che. te darzanI virUe anucchvAna anAcAra tethI jenI utti che. te kevu te kai, hiMsAdvika virUNe anuSTAna temAM je pravarto te du:khI thAro evuM jANavuM joie. te evA du:khanI uptattinAM kArDsane ta jANe paraMtu te ajANa bApaDA savarNa je du:kha nivAraNanuM kAraNa che, tene kevI rIte jANI zakaze? etAvatA ati yatra karatAM paNa du:khane uccheda na pAme, kiMtu saMsAra mAMhe anaMtA kALa raheze. | 10 || >> ---- -- have prakAAMtare darzanInuM mata dekhADe che vaLI keAIka, erAzIka gAgAlA matAnusArI te ema kahe che ke, AtmA te manuSyane bhaleja suddha thAya. pAparahita thAya eTale sarva karma kSaya kari mekSe jAya, vaLI tehuja AtmA tyAM meAkSane viSe chatA krIDA dhAme karI eTale raga dekhane varI karI padha kare eTale karma je karI amuddha thAya, eTale zu kahyuM ? ke te mukti chatAM jIvane peAtAnA sAsananI muLa jANI, ane anya sAsananA prabhava jANI, peAtAne rAga upajAve. tathA peAtAnA sAmananA vyAdhAta dekhIya upaje e kANu mATe AtmA ni sela ane ujavala vasanI parezAne mAne, malIna thAya. e prakAre te AtmA vaLI rArAmAMae avatare evuM je tairAka kahe che; ne jIvanI traNa thI sthApeche. prathama AtmA sarmaka, pachI vaLI eka ne muktimAM ya. e zrIjI sI. ane tyAM mukhina viSe.vaLI karma upADa saMsArathe Ave e trIjI rathI. // 1 // ahIM mukti thakI AvI manuSyanAM bhavanAM upane munI le thana niyama, bAdarI. saMtu? eTale vara khAdI, pachI mApa saMta nirmaLa thAya, anA upara TAMna kare che. ma
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 luM -udeze 3 je ( 5 ) ----- ------ - --- --- - ~~~~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~*~ ~*~ vikaTAMbu eTale pANI tehanI pere jANavuM, jema nimaLa pANI hoya te rajAdikane saMge rajasahita eTale malIna thAya, pharI te pANI nirmaLa paNa thAya; tema e AtmA paNa jANI le, 1ra have e matane duSave che, e pukta vAdiyAnA vacana asamaMjasa ciMtavI AlecIne, paMDita je hoya te manamAM evI rIte avadhAre te kahe che e rAzika tathA anerA darzanI brahmacArIne viSe na vase eTale sudhe saMyama na pALe, je kAraNa mATe te samyaka jJAna hita thako akarmakane sakarmaka kahe che, te mATe te ajJAnI che. tathA e sarve judA judA prAduka eTale pradarzanI pata pitAnuM darzana rUDuM karI vakhANe che 13 che vaLI tehIja darzanInuM mata kahe che, te pita pitAnA darzana nane viSe pita pitAnuM anuSThAna je dikSA, gurUcaraNa, zu zruSAdika tehIja siddhInuM kAraNa che, paNa ane darzana thakI, ane anuSTAna thakI mukita na pAmI. te ema kahe che ke, hamArA darzana thakI ahIja janmamAM yAvata Atmavata thake eTale samasta iMddhine jIpanAra evo thake sarva kAma eTale je je kAmaganI prArthanA tathA vAMchanA kare te pAme. # 14 have parabhave je gati thAya te kahe che, te jIva amArA darzane pravartatA zarIra tyAga karI, viziSTa samAdhine page siddha thAya. te siddha kevA ? toke, roga rahita eTale zarIranAM du:kha thakI rahita che. e rIte ehija lokane viSe ekeka koI zivane mate ema bhAkhyuM eTale kahyuM. te darzananI pota potAne anuSkAne siddhIneja AgaLa karI ApaNA abhiprAyane viSe grudha chatA aneka hetu yukita kahe, te kenI re ? toke, pAmara naranI pare jema te ajANa manuSya potAnA matanuM kadAgraha na tyAge, tema te dazanI paNa je kAMI pitAnA matanuM anuSThAna te sarva mu
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) vagaDAMga Dha bhASAMtara-bhAga 1 le hitanuM kAraNa che ema kahe che 1pa che have evuM kahenArane kuLa dekhADe che. te pAkhaMDI darzanI saMvara rahita, arayamarahita, evI rIte mugdha lekane vipra tArA hAra anAdi saMsAra mAMhe paribhramaNa karatAM, vaLI vaLI narakAdinI pIDA pAmaze, kadAcita te bAlatapane prabhAve svargadika gati pAme; topaNa kevI pAme ke, ghaNA kALa sudhI sthAnaka je asura kumArAdikanA sthAnaka tene vize athavA kibIpIyAdika adharma sthAnaka tyAM utpanna thayAM chatAM du:khaja pAme tApI mArA parvata ati prathamanasya tRtIyezaka; samApta: || atha prathamAdhyayane caturtha uddezaka prArabhUte. " have ce phizaka prAraMbhiye chIye trIje uo patirthInI viskavyatA kahI have ahIM paNa tehija kahe che. te darazanI je peve kahayAM te pacabhatika tajIvatacharIravAdI tathA gArAlakamatAnu sArI rAzika e rAIne ke jyAre te kahe che - rAga, deva, parigraha, upasarga tathA zabdAdika viSaya prabaLa - harU5 varIe jItyA, te kAraNe ziSyane AmatraNe aho ziSya! e vacana tuM satya karIne dahe. parIka kAI jIvana zaraNa na thAya, eTale rAMsAramAM paDatAM prANI dikarI na zake, kemake, je kAraNe te bAla ajJAnI chatAM AtmAne paMDita karI mAnatA ajJAne lAvyA sadAya. pate unmArga paDatAM bIjAne kunma pADe che, kemake tenI Acaradipa viruddha dekhAya da: te vagAthAnA utaravaDe dekhAya che, parva eTale dhanya dhAnya ane vanAdiH vaLa chAMDIna nirAMbA prIta H ama kahe; paraMtu te vaLI badhANA ali paraha Abhana vize ane AvA chatAM araja che.
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 luM-udeza ja che (27) kemake te gRhasthanAM kRtya je pacana tathA pAcanAdika chakkAya hiMsAne vyApAra tene je upadeza tene viSe pravati. te kAraNe pravajata chatAM gRhasthanA karatavya thakI vegaLA nathI, arthAta " jevA grahI tevA darzanI 5 e kAraNe kei uddhAra na karI zake, 1 evA darzanIo dekhIne cAritriyAye je karavuM te dekhADe che, te pAkhaMDI loka viparIta upadeza devAne pravartatA tene samyaka prakAre jANIne jema e darzanI bApaDA mithyAtva vyApAre vivekasanya, piote pitAneja ahitakArI dIze che. to anya jIvane hitakarUM kyAMthI thaze? evuM AlecIne bhikSu je cAritrIo paramArthane jANa te darzanIone vize pUchaya nahIM ache te pratye saMbaMdha paNa na kare, tyAre zuM kare, te artha gAthAnA utarArdhavaDe dekhAya che. te utkarSa sahita ATha madane TALanAra, alIna eTale asaMbaMdha grahastha tathA pAsAdikane viSe saMsarga aNu karato te bhaNI, madhyama bhAve rAga Theza rahita chata munI eTale je sAdhu te pitAne pravartAve, eTale zuM kahyuM? te ke, kadAcita paratIrthaka athavA pAsasthAdika saMdhAte sabaMdha male to mada na kare ne tenI prazaMsA tathA niMdA aNukato rAga dveSa rahita varta, e prakAre karI saMyama je pALe te ja sAdhu jANa. 2 have je kAraNe paratIrthikane virUddhAcArI kahyA te kAraNa dekhADe che--te dhanya dhAnyAdika dvipada catuSpadAdika sahita tene abhAve zarIra upakaraNadIkane lIdhe mUcha rAkhe che tehIja paragraha kahIe, ane jIva ghAtane viSe pravartamAna, tehane abhAve udedikanA bhegavanAra che. mATe ArabhI kahiye. evA chatAM mokSa mArga sAdhe te dekhADe che, te chaha paralokane citave, eka
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) sUyagaDAMga bhASAMtara--bhAga 1 le. darzanIne mate ema kahyuM ke, e tapasyAdika tathA muMDa muMDanAdika kriyA kare te vyartha che. kiMtu je gurU bhaktIne prasAde eka parama akSara lAbhe tethI jIvane mokSa thAya, bIje je kAMI kAMya kaleza kare te sarva apramANa che, ema je kahe te sAdhu padavI na pAme. te tAvAne samartha nahIM hovAne lIdhe je tAravAne samartha e sAdhu hoya, te AgaLa addhi gAthAe dekhADe che. je kiMcit mAtra parigraha rahita hoya eka dhamapakaraNa TALI ane tenA upara paNa mamatAne abhAve parigraha upara sva5 mA na rA. tathA sarvathA prakAre chakakAyanA AraMbharahita evA bhilu pitAne ane bIjAne traNa zaraNa hoya. eTale saMsAra samudra mAMhethI pote paNa pravAhaNanIpare tare ane bIjA paNa saMsArarAmudramAM buDatA jIvane pravAhaNanI peThe tAranAra hoya e rIte sAdhu zAdika AhAra varjato saMyama pALe che ? have cAritrie AraMbhane parigraha TALI kema pravati te kahe che. te grahastha pitAne arthe je bhAta pANI kIdhAM che tene viSe seLa jAtanA udagama dAva rahita AhAra che, te parita ni:kevala nirjarA nimite je AhAra dAtAre dIdhe, tenA pAtrAdika li utpAdana deva tenI apaNAne viSe vicare. ane aMkitAdi daza vayAnA dAva jANavA, atu enAlI doSa vizuddha AhAra le ema kahyuM tathA te asAita ke AhAra eTale pAca mAMDalinA dApa TA, AhArane viSe rAga dha rahita evA ina bIjAnuM apamAna vika eTale anerAnA karelo parAbhava ahiyAra. 4n have valI paravAdI mizrita vacana kahe che. kherI le tene vAda nipAnAne mata na je svarUpane bhaLe bhaLIne havAmAM ra. nitiza kara che. bhaNI para te
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 lu -udezo 4 tho (28) ~~ ~ ~- - leka vAra dekhADe che. te e jagatane viSe, ekeka vAdIne mate, kahyuM che. te kevuM che ke, viparIta prajJAtatva thakI uparAMta buddhi, teha thakI upanyo tathA te anerA avivekInuM je bhAgyuM tene anusAre vaLI tevuMja pravartavuM e leka vAra sAMbhaLI haiye dhAre che. pa . - have te viparita buddhi racita lokavAda dekhADe che-te leka anaMta tathA nitya che, eTale zuM kahyuM? ke je A bhavamAM purUSa che athavA strI che, te Agamika bhave paNa teja purUSa tathA strIne rUpe che. eTale strI te strI ne purUSa te purUSa che. te mATe loka nitya che. vaLI e leka sAsvato che. te vaNase nahi te aMtasAhita che, eTale saptadvIpa tathA sapta samudra sahita eTale leka che, ethI nyuna adhika nathI; e kAraNe lekane aMta che, ane leka nitya che. strI te strI ane purUSa te purUSa rUpaja che. te mATe e rIte, amArA je vyAsAdika dhIrapurUSa aneka guNavaMta te dekhe che, ke 6 | vaLI tehija kahe che jenuM kSetra thakI tathA kALa thakI pramANe nathI, teTaluM ja mAtra jANe paNa sarvajJa nathI. e lekane viSe keeka darzanIne mate ema kahyuM che, ke je amArA tIrthane svAmI a parimANa jANe jagatamAM sarvajJa kaI nathI, kIMtu sarvatra pramANa sahIta che. sarvajJa apahvavAdI te ema kahe che. ema dhIra purUSa dekhe che. te ema kahe che ke devatA saMbaMdhI sahastra varSa brahmA sue te prastAve, te kAMI na dekhe, vaLI eTaleja kALa brahyA jAgRta thAya tyAre dekhe, e kAraNe, saparimANa vastu jANe tathA dekhe, e pramANe keieka kahe che. 7 - have graMthakAra tene uttara kahe che. jagatamAMhe je koI
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 30 ) gaDAMga sUra bhASAMtara - bhAga 1 le. rasa be IkiyAdika prANI chava te tiSThati eTale rahe che. athavA baja sthAvara pRthvi vyAdika evA ane svabhAva jagatamAM dize che, ane anya darzanI ema kahe ke je jevo te tevo ja heya pastu anvaya parAvarta na thAya. je e vacana sAcuM hoya to dAna, adhyayana, japa, niyama, tapa, tathA anuSThAnAdika kriyA sara nirthaka thAya. e kAraNe tenuM belavuM pramANa jANavuM nahIM. ane jaina kahe che ke, jagatamAM vasa ane sthAvara che. tene pota potAnA karmanA pariNAme rUju payiAya che, eTale zuM kahyuM? to ke pota potAnA karmanA upArja paryAyane pAme te paryAye karI je kAraNe te varasa jIve te thAvara thAya. eTale traNa phaTI thAvara thAya ane thAvara phITI trasa thAya, paraMtu je jeho te teho e nizcaya thakI nathI. . 8 mAM have e upara dRSTAMta kahe che. e jIva dArika eTale ati sthala ehavA jagatane vega jIvane, vyApAra cachA vizapa, te viparita judA judA pAme. a garbhanuM dRSTAMta kahe che. jema garbha mAMhe ra thako jIva adhuM. kalala, pesI, ityAdika judI judI avasthA pAme. tathA janma pAmyA pachI, bAla. kumAra, tarUNa, ane ethI judI judI avasthA pAme. e kAraNe tenuM vacana sAcuM nathI jaNAtuM. te jena kahe che ke, ravi jIva ekeyAdithI mAMDIne vediya pati je che tene zarIrI tathA mANasa du:kha te vallabha nathI, A kAraNe saghaLA jIva gAya nahIMtema karavuM. evuM e kAda avadhA che rAnI eTale je paNa purUSa tenA haja rAeTale jAya che. je ke trarA ane pAvara jIvane kicitra mAtra huM nahIM. upalA thakI mapA bela nada, datta, madhana, navA paripraha e pAva na mele rAtrI jema gavaDAvI hatI. tene koi tane
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 1 lu-udezeA 4 thI ( 11 ) bheAjana na kare, eja jJAnInA sAra je Azrava na seve, jIvanI dayA te samatA sarvatra satra pariNAma rAkhe, eTaluMja jANavuM joie khIjuM ghaNuM palAla bhAg sarakhuM jANavA thakI zuM phaLa che ? jema mujane maraNa te du:kha tema bIjA jIvane paNa maraNa te du:kha ema jANe, eTale mULa guNa kahyA. || 10 || e mULa guNa kathA have uttara guSNa kaheche, daviddhasatAcArIne viSavividna nAnA prakAre vaNyA, tathA jemAM AhAdikanI lelyatA nathI; evA sAdhu te A dAna, jJAna, darzana, ane cAritra e ratna trayane samyak prakAre rAkhe, eTale je prakAre e ratna trayanI vRddhi thAya tema kare teja kaheche. cAlavuM, eTale cAritravaMta purUSane kAI pratyeAjana kArya upanA kAM cAlavuM paDe teA dhUsara pramANa draSTi jotA zake! cAle; tathA -pratileSita, pramAdvaita ehavA Asana upara bese, tathA supratileSita, supramAti ehavA upAzraya athavA saMcArAne viSe rahe, athavA zayana kare. tathA bhAta pANIne viSe saMsthaka prakAre upayAga kare eTale nidrASa AhAranI gaveSaNA kare. // 11 // vaLI paNa uttaraguNa AzrayIja kahe che. e pUrva kahyAje traNa sthAnaka eTale, eka caryA, khIjuM Asana sajjA, ane trIjuM bhAtapANI, e traNe sthAnaka rUDI pere jANavA. eTale cAlavAmAM IyAsumita e eka sthAnaka, ane Asana sejjA eTale AdAna bhAMDa mAtra nikSepaNA sumati kahI e bIjuM sthAnaka, tathA bhatapANa eTale esaNA sumati kahI; ane bhAtapANInI yAcanA karatA bhASA nivadya kheAle, eTale bhASAsuti paNa AvI tthA AhAra lIdhAthI cAra prANane sadbhAva thAya, tene rUDI pere paravatAM pAriSTIpani kAsamati paNa kahI e trIjuM sthAnaka jANavuM, e traNe sthAnakatu viSe
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) sUyagaDa sana bhASAMtara - bhAga 1 le. saMyata chato satata eTale niraMtara cAritravAna te ukaLe eTale kedha, mAna, mAyA, ane lobha, e cAre kaSAyane AtmA thakI judA kare. 1ra have adhyana upara hato kahe che. pAMca samite samIne tathA sarva kALane viSe sAdhu ke che ? te kahe che. paMcavara pAMca mahAvratanuM pAlanAra tathA pAMca prakAranA vare karI raviro cho tathA je gRhastha pAsadAdikane viSe badhA tevA gRhasthane viSe aNu baMdhANa thake eTale tene viSe mu na kare. jema kardama thakI kamala UMcuM rahe tema sAdhu te Abha parigraha thakI dUra rahe paNa tenI sAthe baMdhAya nahIM, e chato jyAM sudhI mokSa na thAya tyAM sudhI rAMyama pALe te Itibemano artha pUrvavat II II ini prathama adhyana cotho udezaka samAptaM aTale prathama adhyana maMtaraNa. che atha dvitiyAdhyanaya prathame haeNzaka prAraMbhaH | paheluM samaya nAme adhyayana kahyuM. have bIjuM vitAlI nAmaka adhyana kahe che, tene e sabaMdhI pahelA adayanane viSe para samayanA dApa kahyA. dhA svamayanA guNa kahyA te sarva vANIne jema kae vidAe tema na do. A bhAva kahe che, te zrI AdIzvara deve bharate tiraskAra karyA. Aga upanyA thI upabhavinA ThANuM putra rUSabhadevanI pAse pADyA, te putra pratye upadeza kare che. athavA zrI mahAvIra deva paradA pratye ko che. A bhavyo ? tame rAma. kAna, darzana, thA cAritra rUpa dharmane vize udyama karo; kemake A avasara maLa phI karI durlabha che. te aA avAra mane kema nathI rAmana
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana -2 jI -udeza 1 lo je A bhavane viSe dharma nahIM karaze tene parabhavane viSe vize thakI, bedha bIja te durlabha che. jema atikramelI rAtrI pharIthI Ave nahIM tema vanAdika sarva padArtha gayA te paNa pharI Ave nahIM. pharI pharI jIvita zabda same karI pradhAna je jIvitavyate sulabha nathI. ! 1 / - have sarva saMsArI jIvane AyuSya anitya karI dekhADe che. bALaka eTale keIka jIva bAlyAvasthAmAM thakAja vinAza pAme che. tathA kei eka buTTA (baddha) thaine vinAza pAme che tathA jue ke, koI eka manuSya je che, te garbhamAM rahyA - kAM paNa vinAzane pAme che, ema e mRtyu je che, te jIvane sarva avasthAe AvI pahoMce che. tenA upara draSTAMta kahe che. jema zena eTale sIcANe je che, te vATe eTale tItara pakSI tene chalIne haraNa karI lIye, ema e manuSyanuM AyuSya paNa kSaNe kSaNe kUTe che, e pUrve kahyuM evuM jIvanuM jIvitavya jANavuM. mArA keI eka jIva bapaDe mAtA pitAdika svajane saMsAra mAhe bhamADo thake eTale tene me bAMdho ke, dharmane vize udyama kare nahI, te jIvane parabhavane viSe sadgati je mukti te sulabha nathI, kemake meharUpa kaleza tathA viSaya sukha thakI durgati thAya, evuM jANI e mahAdika bhayane dekhIne je AraMbha thakI virama, nivrate te suvrata thAya, eTale zebhanIdratavaMta thAya che 3 ! have je koI AraMbhAdika thakI nivRte nahI tene doSa kahe che, je kAraNe avati jIvane AgaLa je kaheze te utpanna thAya, te sU utapanna thAya? te ke jagatamAMhe pRthaka pRthaka judA judA jIvanAM sthAnaka je narakAdika che, te sthAnamAMhe prANI chetAnAM upAjelAM kamAnAM je du:kha teNe karI pIDAya, te prANI
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. * ~-- --- - -- -- - - - - - - 1 - svameva eTale pite kIdhAM je kama teNe karI avagAhe eTale nakAdika sthAnaka du:khanA hetu upacaya kare. te azubha vipAka thakI na mukAya; aNapharo eTale te bAMdhelAM karma bhegavyA vinA chuTe nahI, ! 4 JI have sarva sthAnanuM anityapaNuM dekhADe che. devatA te jyotipi dharmAdika tathA gAMdharva rAkSasa eTale vyaMtara de kahyuM. tathA daza prakAranA bhuvanapati tathA bhumicarAdika te manuSyAdika jANavA, ane sarirapa eTale sarpAdika tripaMca jAgavA; tathA rAjA cakravaryAdika ane sAmAnya manuSya, zreSTine nagaramAhe mehANA, brAhmaNa eTalA sarva pitapotAnA sthAnane pote dukhiyA thayA thakA chAMDe che. eTale sarva prANI mAtrane aMtakALe du:kha upaje che, tyartha. 5 / vaLI tehija bhAva kahe che. kAma te vighayAdika bhega ane astavate mAtApitAdika tathA svasura vargAdika teno paricaya. te karI AsA to kALe kamavipAke eTale bhegavavAne prastave jIva karmano sahana karanAra thAya, eTale viSayAsakta manuSyane AgAmika kAle du:kha ja thAya, pastu te jIvane kAma, bhega tathA svajana e sarva du:kha thakI rAkhanAra nathI. jema tAla vRkSanuM phaLa te bITa thakI che te vAre AvI paDe. ema jIva, je che te A ne laya thakI je vAre vinAza pAme te vAre tane dAda chavA zake nahIM. te 6 . je kAI bana eTale kAcanA pAragAmI heAya tathA dhAmaka aTala dharma karanAra hAya tathA brAhmaNa ane bhikSaka - le bhikA aTanazIla evA hoya te paNa mAthAkI kIdhAM ane vAM je kI tene viza na thatAM tIvra eTale AkarA evA che te pharI pAya; eTale sArA athavA narA paNa jIva
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana raju -udeza 1 le. ( 35 ) karelAM karmane bhagavyA vinA chUTe nahIM, te 7 have jJAna darzana ane cAritravinA anya keImekSamArga nathI. evuM dekhADe che. evuM dekhIne ziSya prate gurU ema kahe che ke, keiema darzanI parigrahane parityAga karI uThaze arthAta prajyAne viSe sAvadhAna thaye; paraMtu samyak parijJAnane abhAve tinna eTale saMsAra samudra thakI taye nahIM, eve chete vaLI ema bhAre ke je mekSane mArga athavA mokSane IpAya te hamArAja AcAra thakI che. ema kahe, mATe he ziSya? tenA mArga prapanna chata tuM kyAM thakI jANIza? Ihaleka ane vaLI kyAM thakI palakane jANIza, athavA Ara eTale grahasthAvAsa ane para eTale prajyA, athavA AruM eTale zAra ane pare eTale mokSa. tene kema jANIza eTale Ihaloka paraloka bane thakI bhraSTa e zake aMtarAle eTale saMsAra mAMheja petAnA karelA je karma teNe karI pIDAte jaiza. 8 w have ziSya kahe che ke, he bhagavAna? keTalAeka darzanI niparigrahI tathA tapasyAnA karanAra dekhAya che, to tene mekSa kema na hoya! have gurU kahe che ke, yadyapi te paratIrthIka tApasAdika athavA AjJAthI bhraSTa yuki nagna sarva bAhya parigraha rahita, (2) durbaLa kIdhuM che. zarIra jemane evAM chatAM pitapatAnI pravajyA AdarIne vicare che. vaLI yadyapi (bhujiya) mAsa mAsa khamaNa karI mAsane aMte jame tathApi, je A saMsArane viSe mAyA sahita saMga kare, upalakSaNathI kapAyAdike karI yukta hoya, te AgAmika kALe anaMtA garbhadika du:kha pAme, eTale anato saMsAra paribhramaNa kare che , have je kAraNe miththAdaSTine upadeze ghaNe kAya kaleze, paNa mukita nathI te kAraNe nirate mAga rahevuM e bhAva kahe che. ahe
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36 ) sUyagaDAMga satra bhASAMtara - bhAga 1 le. -~- ~~-~~~ -~~~ ~-~~- -- -- ---- ----~ ~-~parUpe ! tame pApa karma thakI nivato. kemake manuSyanuM jIvitavya te palyopamAMta che, eTale saMyama hita jIvanuM je ghaNuMja AyuSya heya te traNa pa9pama hoya ane saMyama sahita to eka paDyopamanI aMdara jANavuM eTale ATha varSe ugI eka parva keDI eTaluMja manuSyanuM AyuSya che te to gayuMja jANaje evuM jANIne jeTale kALa jIviye teTalo kALa samyaka anuSThAna karI rakuLa kariye vaLI je manuSya bhaMga sneha pikane viSe khutA athavA kAma legane viSe machata chatA evA je manuSya te purUSa aravarI chatAM, mohane viSe pica eTale hitAhita na jANe ! 10 | have je ema che to zuM karavuM te kahe che. AyuSya tu che jANI ane viSayane kalezanuM kAraNa jANI, gRhapAzabaMdha chedIne cAritrane viSe yatana karatA vicare; te kahevo to vicare ? te ke, samitIM ane misAhita tho vicare; kemake akSama chava je patha eTale mArgane viSe che, te piMtha isamiti vinA stara che eTale jatAM dahile che. e rIte bIjI rAmitie paNa kaLAvavI to ema sadA sAvadhAnapaNe hIM? jema zrI vItarAga deve sutra maze zIkhAmaNa kahI che, tema sutrane anusAre cAle, ema zrI vIra tIrthakare sAcuM kahyuM che. 1 11 che te zrI vIra kevA che, te kahe che, je dizAdika pAyathakI virata eTale nivatyAM te vIra karmanA chedanArA tathA rAmyaka AcArane viSe rAvadhAna thayA, evA chanAM kedha ane kAtarI eTale mAyA tathA Adi zabda thakI mAna ane lobha paNa jaba levAM. tene pIsanAra eTala madana karanAra te vIra sasthApI prApta ja nahIM. pApa che sAvadha anuSThAna te thakI viranuM nadhA rAdhAdikanA upazama kI taLa thayA che evA zrI vIra javA, mArA
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 2 ju-udeza 1 le ( 7 ) vaLI upadezAMtara kahe che. je bhAvanAe parIsaha ane upasarga sahana karavA te kahe che. nathI nIze te pratye e sita, usma, kSudhAtRSAdika parisaha teNe karI nathI pIDAtA zuM ? lokane viSe ghaNu tiryaMca tathA manuSyAdikaprANIo je che, te zIta tApAdika kaSTa karI pIDAya che, paraMtu tene samyaka vivekane abhAve nirjarA kAMi paNa thatI nathI. te mATe e prakAre jJAna, darzana, ane cAritre karI sahita chatA je zIta tApAdika parva kahyA tene Aloce tathA sneharahita athavA krodhAdike rahita chatAM te parisahe pIDa thako tenI vedanA samyaka prakAre ahiyAse, . 13 vaLI tehija kahe che, dUra karI lepasahita bhIMtane eTale zuM kahyuM ke, jema gAbara thakI lIMpelI bhIMta te anukrame tene lepa gaye thake durbaLa thAya. e draSTAMta karI anasanAdika tape karIne dehane kRza kare tathA vaLI eka ahiMsAja Adare, e ahiMsAdi lakSaNa je dharma che, te jIvane anukULa eTale hitakArI sarvaze kahyuM che. je 14 have kahe che ke, jema pakSiNI te raje karI kharaDI chatI aMga dhuNAvIne te badhI raja khaMkherIne dUra kare. e rIte mekSa javAne yogya bhavya jIva te upadhAnata chato upadhAna eTale tapavizeSa tene karanAra e tapasvI mAhaNa mahaNe eche jene upadeza che, tene prAkRta zailI mATe mAhaNa kahIe; eTale tapasvI brahmacarya pALanAra te karma khapAvIne pitAthakI vegaLA kare che 15 have anukuLa upasarga kahe che. sAdhu te saMyamane viSe pratra tathA eSaNAne pALanAra tathA zramaNa ane tapasvI sthAna sthita uttarottara saMyamane sthAnake pravatyA te tapasvI evA
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 38 ) sUyagaDAMga sA bhASAMtara-bAga na le. ---------~~~-~~- ~-~ ~~ ~-~ ~ -~ ~-~sAdhune kadAcit bALaka putra pitrAdika tathA pitA mAtAdika teNe prArtho eTale prArthanA karI kahe ke, zuM tame amAruM pratipAlana karavAnuM TALe che. amApha pAlaNa pipaNa karanAra tamArA vinA bIjo kAi nathI, ityAdika vacana kahetAM te apizrama pAme; paraMtu te jana je svajanAdika te paramArthanA paNa evA - dhune pitAne vaza karI zake nahI. ! 16 in yadyapi te mAtA pitA putra kalatrAdika je che, te sAdhune sanmukha AvIne aneka karUNA pralA5 vacana bole. tathA putrane nimate rUdana kare, te paNa te mukti gamana yogya sAdhu rAga-daveparahita e ramya prakAre sayamane viSe uo che, sAvadhAna thayo che, evA sAdhune bhAvI na zake, pravRjyA mukAvI grahasthAvAsane viSe sthApi na zake. te 17 che yadyapi te pitAne rAjana te saMyama pALatA sAdhune kAma joge karI lobhAve e anukuLa upasI ane je tene bAMdhIne ghera laI jAya e pratikuLa upara che, te evA anukuLa ane pratikULa upaga paDaye dhake paNa sAdhu yadi arayame jIvitavya na vAMche. eTale maraNa kabula kare paNa ame kavitavya na vAMche to tene tenA svajana te pitAne vaza karI na zake arthata gRhavAsane viSe sthApI na zake, 1 18 te mAtA pitAdi te cAritriyAne ahIM zIkhave te svajana kevA che? toke, ane snehe karI te mAnA, pitA, muta eTale chokarA ane bhArya evA sajjana zuM zIkhave te kahe che. ke he putra? ame tAre viye atyaMta du:khIyA che, evA amane dekhIne tuM mArA pipAsa karo kAraNa ke tuM atyaMta - mi draSTivALe che te mATe tArA hRdayamAM sArI vicArIne amAruM pAyAma karavuM anya davA tathA lAkathI paNa
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 2 jI.-udezA 1 leA. ( 39 ) bhraSTa thaiza, te mATe du:khI evA mAvitranuM pASaNa karavuM te mahApuNyanuM kAma che. 19 // have kAi eka kAcara purUSa te mAtApitADhikanA vacanathI leAbhAya tene vipAka kahe che. aneA koi eka alpasatvavaMta evA cAritriyA te anya je mAtApitAdika tene viSe mAhe muThThIthakI asaMvarI eTale saMvara vinA meha pAme, eTale rUDA anuSThAnanuM karavuM mUkI Ape ane mAhane viSe pAheAMce, tathA te asaMyatinAne gRhasthe asaMyama tene viSe peAheAcADavA chatA vaLI te pApe karI dhRSTa chatAM pApakarma karatAM lajjA pAme nahIM.rA jo tene e vipAka lAge te zuM karavuM ? te kahe che. te kAraNe muktigamana cAgye bhavyajIva rAgadveSarahita paDita vivekayukta chatA saMsAravAsa sevatAM mahAkaleza che. evuM jANI tenAM viSAkane citave evA te pApakarma thakI nivarte, krodhAdikane parithAre karI zItaLa thAya, tathA mahAvinayavaMta ane karma vidyArAne sAmarthyavAna je mahAMta eTale jainamArge pravarte, te jaina mArga keveza che ? te ke, siddhipaMtha je meAkSanA mArga tathA nyAya mArga tathA zAzvatA evA mArga jANIne AdA. // 21 vaLI tehaja upadeza upasaMhAra karatA kaheche. karmanA vidyAranAra evA je mAgatene viSe Agata eTale AbyA tathA vaLI mana, vacana, ane kAyAyekarI saMvA pALanAra chAMDIne zuM chAMDIne ? te ke dhana, jJAti,svajana tathA AraMbha eTalAM vAnAM chAMDIne(suhu)eTale bhulI pare iMdriyAne saMvaratA chatA saMyamane pALe, e rIte paMcama gaNadhara zrI sudhAsvAmI jaMbu pratye kahe che. ke jema zrI mahAvIrdeva pAsethI sAMbhaLyuM tema tujane kahuM", // 22 // itizrI vaitAliyA'dhyayasya prathamodezaH samAptaH '
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ) gaDAMga sAva bhApAtara-bhAga 1 le. atha vetAlIya 'dhyayanasya dvitIyoddezaka maarmH|| prathama uddegAmA nAma dravya, strajana tathA AraMbhano parityAga kaho, have bIje uddeze mAnano parityAga kahe cha. te jema sarSa pitAnI tvacA je kAMcaLI te pariharavA gya jANIne chAMDe, tema e sAdhu je che, te rajanI pare aSTa prakAranAM kamane choDe e tAvatA kapAya na kare. kemake thAyane abhAve karma pitAnI meLe aMDAze. evI rIte jANIne cAritri e mada eTale ahaMkAra kare nahIM te madanuM kAraNa dekhADe che. kAya vAdika gebekarI athavA anerA kuLarUpAdika mada tene pAmIne utkarSamAna na kare, evA sAdhu te jema pitA thakI mada na kare, tema anerAnI paNa AzreyakArI evI je nIMdA te paNa na kare che ? | have paranIdAnA rASa kahe che. je koI avivekI puruSa anerA loko parAbhava kare eTale avahelana kare te puruSa saMsAra mATe atyaMta paribhramaNa kare, atha je kAraNe paranIdA te evI pApaNI che ke, je svasthAnaka ghaTI aoNsthAnake jIvane pADe evuM jANIne eTale paranIMdAne dekharUpa jANIne munIzvara je che, te jAtikuLa yuna tapAdikane viSe mada na kare. eTale huM uttama che, e amuka mArA thakI ghaNe hIna che evA pitAno upha na kare. 2 ) hu madane abhAve je kAMI kartavya che te dekhADe che. je koI anAya che eTale nAyaka rahIna kanuM meva nAthaka cakravAdaka hAya dhA ne keda ane karma karane karmakara ya. paraMtu jemanepada evuM je cAritra tene vize upasthita eTale sAvadhAna the te patra lajajane aNako ke etAvatA abhimAna chIna
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 2 jI.-uddezo rajo. -- ( 41 ) na A FAAA ta sarva kriyA paraspara vaMdana pratidvaMdranAdika kare. jo cakravAta cAritra Adare te paNa pUrva dikSita peAtAnA karmakaranAra, kakarane vAMde, paraMtu garva na kare; lajjA pAme nahIM, e rIte sadAya samabhAvane Adare saMyamane viSe sAvadhAna thAya, // 3 // 1 have kyAM rahyA Eaa lajajA tathA mada na kare ? te dekhADe che. sAmAyakArdika anerA saMyamane viSe eTale sAsAyaka TApasthApanIyAdika saMyamane viSe pravarttatA thakA samyak prakAre zuddha zramaNa je tapasvI te lajajA tathA madane parityAge samacita zake| pravRjyA pALe, te keTalA kALa sudhI pALe? te kahe che, jyAM lage tenI kAyA rahe tyAM lage pALe eTale jAvajIva lage sara sIma samAdhivata athavA AtmajJAna sahita athavA rUDA adhyavasAye karI cukta te mukti gamana ceAgya athavA rAgadveSa rahita eve zake! je kALa kare te paMDita kahevAya. // 4 // have zAnuM avalaMbana karIne saMyama pAle te kahe che, je kIraNe dUra varte mATe te dUra zabde mekSa kahiye; tene AleAcIne eTale sasyavinA meAkSa na thAya evuM visAzIne, te cAritrIe atIta dharma eTale pAchale kAle jIvanuM aneka prakAre UMca nIca gatine viSe je bhramaNa karyuM te rUpa dharma tathA anAgata eTale Amika kALe jIvanI gatirUpa dharmanuM svarUpa jANIne lajjA tathA mada kare nahI. tathA kaThaNa vacana athavA daMDakazAdika teNe pharasyA thake brahmacaryanA pALanAra cAritrie te kaMbahunA sarvathApi mArA thakA paNa khaMDhakamuninA ziSyanI pere siddhAMtanA mArgeja cAle, eTale tenA upara kaSAya na kare athavA pAThAMtare samatAye kAra sahita zA vicare,| 5 / vaLI upadezAMtara kahe che, te prajJAce karI parNa tatvanA jANa sarva kALa kyAyAdikane pe athavA prazna pUchyo thayAM pratyuttara
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ (42 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara -bhAga 1 le. avirAdha evA cArika hiMsAdi laza devAne samartha hoya to rAmabhAve ahiMsAdi lakSaNa je dharma te leka pratye kahe che evo cAritrie sukSmasaMyamane viSe sarva kALa avirAdhaka tathA te cAritriyAne keIe ha thake paNa krodha na kare ane keIe po thake mAna na kare e sAdhu jANa che ghaNA lekane namADe eTale jene ra leka potapotAno karIne prasaMge te mATe je bahu jana namana tene dharma kahiye te dharmaneviperisaMvRta)eTale samAdhivata evo chatA(nara)eTale manuSya te sarva artha eTale bAhya ane azvetara dhana dhAnya putra kalatrAdike karI. (anizrita) eTale apratibaMdha chata dharma prakAze. kahanI pere jema kahaje che, te sarvakALa svacha nirmaLa prANIyeMja bho thake rahe che. aneka jaLacara jIvana DALavA thakI paNa haluM na thAya tema cAritrio rAga dveSa rahita cha dharma pragaTa kare te dharma zrI tIrthakara saMbaMdhI eTale zrI vardhamAna svAminiza jANo. | 7 | have je dharma prakAze tevo kahe che. athavA upadezAMtare kahe che. ghaNA prANI eTale anaMtAjIva te pRthaka pRthaka judA judA sUkSma bAdara paryApta, aparyApta, naraka trica manuSyAdika bhede kI saMsAramAMhe Azrita che. tene pratyeke pratyeke rAmanA eTale sarakhApaNe dekhavA, kemake sarva jIva sukhanA abhilApI che, paNa du:khanA helI che; te mATe potAnA sarakhA jANI dharma prakAze tathA je maiinapada eTale rayamane viSe (upasthita) eTale sAvadhAna evo sAdhu che, te jIvaghAtane viSe trividha vividha pra. kAre jeNe vitti kIdhI che; te paMDita jANo. | 8 | vaLa tehija kahe che. dharma zabda zrata cAritrarUpa teno pAra gAma eTale saMgI ane gItArtha evo munIzvara tathA AraMbha je
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana ra juudeza ra je (43) sAvadhAnuSThAna tenAthI atyaMta dUra rahyo che arthAta sAvadhAnuSThAnane aNa karato thake pravarsa te muni kahevAya, ane e pUrve kahyuM a je dharma tenA aNakaranAra je hoya te maraNa Ave thake zAca pAme. paraMtu te kevA jANavA? to ke, mamatvanA karanAra te pitAnuM je naSTa thayeluM suvarNadika parigraha athavA svajana nAzI gayela athavA maraNa pAmya e svajana tene na pAme, paNa te seca karatA thakAja marIne durgatiye jAya, 9 dhanya dhAnya ane svajanAdika je parigraha che te A lekane viSe du:khanuM kAraNa jANI. [yata: arthanAma jene du:kha majatAnA carakSaNe Aye du:khavyaye du:kha dhigAthAnuM du:khabhA janAnuM che 1 ] ane paraloke paNa du:kha tathAanerAM du:khane karanAra jANIne tathA tethI parigraha je che, viddhasaNa dhIme che eTale azAzvata anitya che. evuM jANato thake keNa sakarNa manuzya - havAsane viSe vase, [ paribhAvakArA baMdhujanA baMdhana viSe vijayA: kArya janasya mehece ripavateSa suhadAzA ] + 1 che iti vacanAta | 10 | vaLI upadeza kahe che mahA moTA jIvane utaratAM durlabha evo zuM? to ke kardama te aMtaraMga kardama jANa te ahIM sAdhune rAjAdikanI karelI vaMdanA tathA pUjanA eTale vastrAdikanI pratilAbhanA teNe karI upajIje pUjA tene kamo pAmanuM kAraNa jANIne utkarSa na karavo, je jIvane garva utpanna thAya tehi ja kardama sarakhe jANo kemake e garva rUpa je satya che te sukSma che, mATe (dhara) eTale ane uddharatA ghaNe durlabha che. te mATe viddhAsa vivekI purUSa te chaDe saMstava pariciyAdikane tyAga kare che 11 | vaLI tehija kahe che cAritrie ekAkI dravya thakI ekalavihArI ane bhAva thakI rAgadveSarahita evo chatA vicare
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) rAyagaDAMga sUva bhASAMtara - bhAga 1 le. -~-~~~-~~ ~~- --~~~ -~ *~ ~ ~-~~-~- - --~-- tathA ekalo chato kAusaga kare tathA Asanane viSe paNa rAgadveSarahita thako beze e rIte zayana je pATapramukha tyAM paNa ekAkI rahe te ke thakI rahe ? to ke (samAhita) eTale je je kriyAmAM pravarte tyAM tyAM rAgadveSa TALate thake pravartamAna hoya e AhAra lenAra tathA tapane viSe baLavIryane phAvanAra tathA vacana gumI eTale vimAzIne bolanAra tathA mana tene viSe saMvRta eTale manane sthiratAna karanAra evo sAdhu hAyaparA vaLI sAdhune upadeza kahe che. keI eka zayanAdika kAraNe nya ghare ra thake evo je sAdhu, te gharanA dvArA tene DhAMke paNa nahIM, tema ughADe paNa nahIM, vaLI tyAM rahyuM chata athavA anyatra sthAnake ro cho ke eke dharma pUchayo thake sAvadha vacana bole nahIM. tathA tyAM rahelA je tRNacarAdika te pramAje nahIM, vaLI tene saMthare eTale pAthare paNa nahIM. e AcAra jinakAdika abhigrahadhArI pramukha sAdhune kahe che. 13 vaLI cAritrie jyAM surya asta thAya tyAM ja rahe ane parisaha upasarga karI Akula vyAkula na thAya; bha pAme nahi, abha thake rahe.tathA yathAvasthita saMsAranA svarUpane jANa e munIzvarase sama eTale anukula zAdika tathA viSama eTale pranila zAdika tene ahiyA tathA temaja te sthAnakane viSe DAMsa masAdika athavA bihAmaNA evA chUka siMhAdika chava athavA tyAM sunA dharane viSe sarIsRpa eTale sarpa, hoya te te chanA karelA upasIne sahana kare. 14 tathA triveca rabadhI, manuzya saMbaMdhI ane devatA saMbaMdhI e traNa prakAranA upasargane sAdhu sahana kare. paNa tenA karelA upathI vikAra pAme nahIM; kaMbanA tene te bhaya thI vAro nahIM, e rIte je sunAgharane viSe rahe te mahAmunI jIna kapi
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 2 jI -udeze ra je. ( 5 ) yAdika jANuvA, . 1pa che. tathA te cAritri parvata upasI paDayo chato jIvitavyane vAMche nahIM kiMtu maraNa Agamine parisahane sahana kare, tathA parisaha sahana karavA thakI pUjAnA abhilASI na thAya e rIte te zunAgAragata cAritriyAne mahAdri upasarga te sahana karatAM sulabha heAya, 16 vaLI bIje upadeza kahe che. (upanItata2) eTale jeNe pitAnA AtmAne jJAna, darzana ane cAritrane viSe pahocADa che. tathA (trA) eTale jene AtmA anyane upakArI hoya tene trAI kahiye, tathA vivikta Azana eTale strI tathA pazu paMDake karI vivajata evA upAzrayane sevanAra tene sAmAyaka cAritra jANa, je cAritrie pitAnA AtmAne parisaha upasarga upanA thakA bhayane dekhADe nahIM, eTale upasarga Utpanna thayAthI bIhe nahIM. je 17 vaLI uzna udaka tathA takhtadakane bhegavanAra eTale uzna thako zItala na kare, kiMtu ulledaka chatAMja pAna kare zrata ane cAritra dharmane viSe sthita munirAja eTale tatvane jANa la jAvaMta eTale asaMyame pravI ke lajjA pAme. evA sAdhune paNa jAdika ne saMsage asamAdhija thAya, tathA gatasya yathekata anuSThAna karanAra evA sAdhu paNa rAjAdikanA saMsarga karI svAdhyAya dhyAna thakI cUke. te 18 . have upadeza AzrI kahe che. adhikaraNate kalaha tene karanAra evo cAritrie vaLI pragaTa dArUNa eTale jIvane bhayanuM kAraNa evI bhASAno belanAra evA cAritriyAne ghaNe evo je artha je mekSa tenuM kAraNa je saMyama te haNe thAya, eTale ghaNA kALe upArjata je durakara tapa saMyama tene paNa kalaha karatAM
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 41 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 lo. papaghAtIyAM vacana belatAM kSaya thAya. evuM jANIne zuM kare? te kahe cheje paMDita vivekI hoya te adhikaraNa je dha te svalpa paNa na kare, eTale paMDita alpa dha paNa kare nahIM. 10 che je cAritrio (zItAdaka) eTale saceta pANI tene TALanAra tathA (apratijJa) eTale niyANu sarva thApi na kare. tathA (lava) eTale karma te thakI zakAto rahe. eTale karmabaMdhanuM kAraNa evuM je anuSThAna hoya te na kare. te sAdhune sAmAyaka eTale samatA lakSaNavaMta kahiye vaLI je sAdhu 2hasthasaMbaMdhI je bhAjana kAMsya pAtrAdIka tene viSe bhejana na kare tene sAmAyika vaMta jANa. te ra0 vaLI prakAratara kahe che. vitavya AyuSya kALa paryAye karI chatAM vadhArI na zakAya, e rIte paMDito kahe che. te paNa bALa ajJAnI jana pApa karate dhaSTapaNuM kare evo bALa te pApaka karI bharAya, saMsAramAM du:kha pAme evuM jANIne sAghu je che, te mada na kare eTale pApe karI ghITho na thAya. pAra vaLI upadeza kahe che. potapotAnA abhiprA karI e prajA eTale ke je che te tevI tevI narakAdika gatine viSe paryatana kare, te kevI rIte? to ke, eka darzanI potAnA abhiprA karI gRha viSe custa chatAM ajAdikanA vadhane paNa dharmanuM kAraNa kahe che. anya vaLI dhanya dhanyAdika parigraha pRthvikAyano AraMbha ene paNa dharma kahe che; ityAdika prakAre e prajAleka je che te mugdhajanajana nimite kapaTa pradhAna aneka prakAranI pakriyA kare. paraMtu zrI vItarAgane mArga samyapha prakAre na jANe tenuM kAraga kahe che, kemake e loka je che, te ajJAne karI AvI . viveka rahita che, mATe khATA sAcAnI vyakitane jamatA nathI,
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 2 ju-udeze 2 je (47) -~-~~-~~~-~~-~~ ~- ~ ~- ~~~-~~- ~evuM jANIne sAdhute vikaTeNuM eTale pragaTa mAyAhita nimAya kema karI mekSa tathA saMyamane viSe pravarta, eTale zubha dhyAne karI yukta hoya, (zItaUSNa) eTale anukula ane pratikula upasarga te vacana, kAyAye ane mana e trikaraNa zuddha karI (ahiyAsae) eTale parasaha Ave zake dInapaNuM ANe nahIM, je 22 che vaLI UpadezAMtara kahe che, kujae ke kutsita eTale mAThe e jene jaya tene kujaya kahiye, e jugAra kahevAya che; kemake emAM ghaNe jaya thAya to paNa niMdA karavA yogya che mATe kuMja che, te kevo ? to ke, labdha lakSapaNe khelata (apara) eTale anya keIthI jItyo jAya nahI e jugArI jema (akSa) eTale pAsA teNe karI kuzala nipuNa evI rIte khelato chato te cAtara dAva grahaNa karIne khelatAM jIte tete cotare dAvaja grahaNa kare, paNa ekano dAva grahaNa kare nahI, temaja traNano dAva grahaNa na kare ane baMne dAva paNa grahaNa na kare. . 23 have e dRSTAMta sAdhu sAthe meLave che. jema jugArane viSe jaya -pAmavAne abhilASI eka cokAno dAvaja grahaNa karI bIjA dAvano tyAga kare. e rIte e manuSya loka mAMhe chakkAyane rakSapALa cAritriye ahiMsA che pradhAna jemAM, e dharma je zrI vItarAge kahyA; e anyadharma jagata mAMhe keI nathI te dharmane aho ziSya! tuM nisaMdeha thaIne ekAMta hitakArI jANIne A dara e sottama mArga che. te tU grahaNa kara konI pare ke, te jugArIe grahaNa karelA cikonA dAvanI pere. zeSa ekAdikano dAva choDI dIdhe, tema paMDita je che, te zeSa ane je gahastha, lagI, dravyalagI evA dharma chAMDIne eka sarvopadiSTa dhamene grahuna kare. 24 che vaLI anya upadeza kahe che, manuzyane jIvanAM ati durla. kare tyAre ahI gata hitakArI che ke
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) sUyagaDAMga sutra bhASAtara - bhAga 1 le. -~~-- -- -- -- -~-~~- ~ ~~-~~-~~~ -~~-~- rU. bha kahyA, evA zuM? to ke, grAma dharma te zabdadika viSaya athavA maithuna sevana ItyAdikane grAmadharma kahie e rAte e zrI vIrabhagavaMta pAsethI sAMbhaLyuM che, eTale zrI sudharmasvAmi zrI jaMbusvAmI pratye kahe che. ke; gAmadharma je zabdAdika viSaya che te manuzayane ghaNA dujya zrI vItarAge kahyA che, evuM meM bhagavaMta pAsethI sAMbhaLyuM che, te rIte huM tujane kahuM chuM to have e grAmadharma AzrI je viratine viSe sAvadhAna thayA te purUSa (kAzyapagAtrI) eTale zrI rUSabhadeva svAmi athavA zrI mahAvIra svAmi emanA dharmanA anucArI jANavA || ra5 || vaLI kahe che. je purUSa e preta grAmadharmane viSe viratilakSaNa evo je dharma tene Acare te dharma keNe kahyuM? to ke, moTA mahArUpI evA jJAnaputre kahyuM che, te evA dharmanA karanAra saMyama pALavAne ukyA, sAvadhAna thaA, tathA sabhya prakAre kumArga dezanAne parityAga karI ghaNuM sAvadhAna chatAM pravarta, te paraspara mahemAMhe dharma thakI DagatA prANIne vaLI dharmane viSe sAraMti eTale sthApe Ityartha: te ra6 - have je rIte dharma sthApe te rIte kahe che. (praNAma) eTale sarva jIvane namADe. evA praNAma te zaradAdika viSayarUpa pUrvalA bhagavyA bhega tene na citave. kemake tenuM citavavuM paNa mahA anarthanuM kAraNa che. te e zabdAdika viSayane zevavAnuM zuM kahevuM ? tathA AgAmika kA upajanAra je viSaya tene paNa na vAMche. tenI abhilASA na kare, tathA tene dUra karavA vAM che. te AtmAne je upAdhi eTale mAyA athavA are mAre tene pitAthakI dara kare. tathA je duka mananA karanAra evA je zabdadika viSaya tene viSe namyA nathI, athavA duSTa dharmanA karanAra evA je kutika tenAM
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 2 juM-udeza re je (4 ) * * * deg~~ ~ ~~ ~~~ ~ ~~~~ ~ ~ ~ ~ ~ kahelAM je anuSThAna tenA karanAra thayA nathI eTale tene vazIgata thayA nathI. te purUSarAga, dveSa, parityAgarUpa je samAdhi tapa gharmadhyAna tene (Ahiya) eTale AtmAne viSe vyavasthita jANe ethakI je anya che tene viSe samAdhi jANe nahIM, evuM jANIne viSayane chAMDe che 27 che vaLI UpadezAMtara kahe che. cAritri je che, te gecarIne viSe kathAne karanAra na hoya eTale vithA na kare athavA virUddharUpa pizunya vArta. eTale strIyAdikanI sthA te paNa na kare, tathA prazna na kare athavA ane pUchyA thakI nimitAdika kahe nahI tathA artha kAMDAdika sthAne vistAra na kare, kemake e zrI vItarAga devane je dharma tene sarvotama jANIne visthAdi na kare eTale samyaka dharma jANavAnuM ahIja phaLa che; je vikathA dikane tyAga karavo ane samyaka prakAra kriyA karavI te bhAva dekhADe che, kIdhI che rUDI pare abhyAsane sayamanuSThAnarUpa kriyA jeche evo chato uttama sAdhu te dehAdikane viSe paNa mamatva na kare, me 28 tathA cAritrio hoya te mAyA ane lebha na kare. tathA utkarSa eTale mAna tathA prakAza eTale ke te paNa sAdhu na kare, te kedhAdikano parityAga mahotapurUSe kahyuM tehija dharma ne viSe sAvadhAna thayA evA je mahAsatvavata purUSa teNe sayamAnuSThAna sevyuM te sAdhu jANavA. 20 sneha rahita tathA jJAna, darzana ane cAritre karI saMyukta ane suvavRta eTale saMvare sahita pravartato tathA dharmane a tathA upadhAna eTale tapa vizeSa tene viSe baLa vIryano pheravanAra saMyama pALate samAhita IMddhio eTale IMdrie vaza karI che, jeNe, e chate vicAre kemake saMsAramAM bhamatA
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. -~-~~-~~~ ~ ~ ~~ ~ nidhye Atmahita je che, te du:khe karI lalyamAna thAya che mArA have e jIva kayAMye je nathI pAmyo te dekhADe che. je zrI vItarAge saMyamAnuSThAna kahyuM, te pUrva e jIve nizca thakI sabhaLyuM paNa nathI athavA te dharma kadApi rUDI rIte pALavuM paNa nathI maharSiye jJAta putre sAmAyikAdika ghaNAM durlabha che, e rIte kahyA te jJAtaputra je zrI mahAvIra jagatamAM sarveda teNe kahyuM. te 31 || evuM jANI je karavuM te kahe che; ema pUvokta prakAre Abhahita durlabha jANIne tathA dharmane e mahAta AMtare eTale dharmanuM vizeSa jANIne jJAna, darzana, ane cAritra sahita ghaNA, evA haLavA kama leka te gurUne chede pravartatA eTale gurUpa draSTi yokta saMyamane pALatA pApa thakI virata te mATe jene pravAha che evA saMsAra samudra thakI taryA. e rIte zrI tIrthakara gaNadhare kahyuM tibemi eTale pUrvavata 32 . iti zrI vaitAli yAbhyanaspa dvitiyo dezakaH samApta. have trIno uddezo prAraMbhiye chIye. bIja uddezAmAM cAritra pAlavuM kahyuM te cAritra pALatAM kadAcita parisaha Avete sahana karavA e bhAva kahe che, saMva che mithyAtvAdika karma jeNe evA sAdhune je dukha bhegavatAM dahilAM athavA tenAM kAraNa je aSTa prakAranA karma ane nAnapaNe bAMdhyAM che, nizcacita karyA che te sattara prakAranA saMyame karI kSaNe kSaNe khUTe che; jema taLAvanuM pANI sUryanA kiraNe karI sarvadA kahe kaNe khare che, tema cAritriyAnAM karma te tapa ane saMyame pharI khUTe che tathA saMskRti ane te piDita maraNa
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 2 -udeza 3 je. (51) eTale janma, jarA, maraNa ane zekAdika chAMDIne mekSe pahece, athavA e rIte je paMDIta viveka saravajJa che te kahe che. te che - have je virati rUDA anuSThAna karanAra che, te tehija bhave mokSa jAya, te AzrI kahe che. je mahAsavaMta purUSa je kAmAthI purUSe vinaMtI karAya te kAraNa mATe vinnavaNA zabda strI kahie tene na seve, tathA rUDe AcAre karI saMtI zabda saMsAra thakI mukANA sarakhA kahyA te kAraNe ucuM evuM je mekSa tene joyuM vaLI jeNe kAma lega je che tene roganI pare dIThArA vaLI upadeza AzrI kahe che, jema vaNike agra eTale pradhAna evAM ratra vase bharaNAdika dezAMtara thakI, AdhyA tene A manuSya loka mAhe rAjA athavA moTA vyavahAravaMta purUSa je hoya teja dhAraNa kare che eTale pahere che e prakAre pradhAna ratatulya evA je pAMca mahAvrata, ane chaThThA rAtrI bhejana viramaNa sahita che vratane AcArya AyA tene sAdhuja dhArazuM kare ane sArI rIte pALe che ? je A jagatane viSe sukhazilIyA traNa gArava karI (adayupapadma) eTale sahita tathA kAmabhegane viSe mUchita te kRpaNa eTale dIna, kAyara sarakhA dhIThA eTale apedAze amAre nirmala saMyama zI rIte malina thaze? evI rIte dUchapa karanAra je hoya te zrI vitarAgane kahyuM e je samAdhino mArga tene na jANe. 4 vaLI upadezAMtara kahe che, jema vyAdha eTale AhaDI te mRgAdika pazune trAsa deto cho te mRgAdika abale bala rahita thAya, kayAe jaI zake nahIM. athavA gADAne vAhaka eTale sAghaDIo teNe jema viSama mArgane viSe baLadane parANe prerazuM karI kheDa chate baLa rahita thAya; pachI te baLadane mara
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( para ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 lo. jta sudhI je kaSTa Ape te paNa alpa samayaNAne lIdhe cAlI na zake. nirbaLapaNAthI tehIja kAdavamAM viSama mArga khato rahe che 5 che have e draSTAMta purUSa sAthe meLave che, e pata nyAye zabdAdika viSaya tenI gapaNa eTale prArthanA tene viSe nipuNa Asakta chate te purUSa sidAya paraMtu kAmalegane chAMDI na zake; kAmagarUpa kamane viSe khuTe evo hato Aja athavA kAle e kAmAgano saMbaMdha chAMDIza. ema ciMtave; paNa nirbaLa baLadanI para chAMDI na zake ema jANI saMvega ANIne kAmi purU kAmaga vAMchavA nahI vaLI te kAmagane lAdhA - kA paNa aNalAdhA eTale aNu pAmyA sarakhA kare. keeka nimitte bukyo chate jaMbusvAmi tathA verasvAmine perenipRhI thAya, 6 have zA vAste kAmano tyAga kare te kahe che. pachI maraNa kALe bhavAMtarane viSe e kAmabheganI sevA karI asAdhupaNA thakI durgati gamana rUpa thAya, evuM jANI pitAne AtmA viSayanA saMga thakI dUra kare tathA potAnA AtmAne zIkhave ke, re jIva asAdhu karmane pramANe tuM durgatiye gayo ke du:khI thaiza tathA atyaMta A sAdhu karmane pramANe zAca karIza he jIva ? tujane paramAe pIDayo ke gADhA AkarA zabda karIza, tathA ghaNA vilApa karIza. he mAya? huM maruM chuM A vakhata mane rAkhanAra keI nathI ityAdika ane Ada karIza evuM kahIne AtmAne zIkhAmaNa Ape. 7 | vaLI A rAsAramAMhe dhanya dhAnyAdika padArtha te dUra rahyA, paNa ekaluM chavitapaNuja che te evuM to azAvatuM che ke, lAge che vinAza zIla che, koika to tarApaja vinA
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 2jo -udezA 3 je. ( 53 ) pAme cAlatA samayamAM dhaNa te zA varSanuM AyuSya che, te paNa chehaDe o che je mATe te AyuSya sAgaropamanI apekSAye te seSeAnsaSa prAdhe invara eTale alpa varSa sarakhuM thAya. evuM jANIne re jIva! ajo ke, evI rIte AyuSyanA bharAze! chatA paNa ekeka purUSa caMdra chatA kAmabhogane viSe sUrazciMta rahe che? te narakAdika pIDAne pAme che ! ! 8 // valI je A manuSya leAka mAMhe mahAmAhAkAlata purUSa AraMbha hIMsAdika sAvadhAnuSTAnane viSe nizrata eTale Asakta che te purUSa AtmAne daMDanAra tathA ekaMta jIvanA prANane lUsanAra athavA sad anuSThAnane lUsanAra, evA purUSa pApaleAka eTale je gatimAM pApa karmanA karanAra jAya, te gatimAM jaze phI. hunA cirakALa sudhI narakAdikanA du:kha pAmaze. pi te ajJAna kaSTane prabhAve kadAcit devagati pAme tepaNa asurati eTale kiSmiSIyAdikanI gati pAme !! 95 vaLI kahe che sarvajJa ema kahyuM che ke, cu' AyuSya saMdhAya nahIM tApaNa mALa ajJAnI leAka te nivivekIpaNe dhRSTapaNuM kare che, te kahe che, koI eka paDite dharmane viSe preyAchatA te nivivekI purUSa ema kahe ke amArA pratyutpanna je vartamAna sukha tenI sAtheja amArA kArya che, koNa jANe palAka che kuMvA nathI paralAkane kANu dekhI AvyeA che, je dekhIne pAkathI AvyA te amene kahetA mAnya karIye ItyAdika dhRSTapaNAnI vArtA kare ! 10 u have evu dhRSTapaNuM kare tene upadeza kaheche, aheA aMdha sarakhA purUSA? traNa bhuvananA dekhanAra evA sarvajJa je zrI vItarAgadeva tenA kahelA je zrI siddhAMta tene sahe, tuM kevA che ? te ke, aMdha jJAna thI rahita evA je che, temanA darzanane viSe prava
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 14 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 lo. tanahAra che mATe tene belAviye che ke ahe! tu zrI vItarAga paramAtmAne bhAkhyuM je siddhAMta tenA upara saradhA karIne tene grahaNa kare ane A lokanA sukha TALIne paraloka upara kANu bhaze rAkhe, paraleka te nathI ItyAdika je tu bole che te tahAra bAlavuM agya che; kemake vartamAnakALa TALIne atIta anAgata nahIM mAnIza te pitA mAtAdika putra paitrAdika e paNa nathI, ema paNa kahevuM paDaze paraMtu evI rItanA tAharA belAvA thakI ema jANIe che ke sUrNapaNe tuM nirUddha darzane che, eTale sarvadA jJAnadraSTI rahita che; mohanI karma karI athavA jJAnAvaraNAdika kama karI tAhAre darzana rUMdhAyuM che te mATe tuM jaina mArga sadaMhata nathI, mATe e tAro mata mUkIne sutranA satya mAnI sadaihanA kara, 11 che . vaLI upadeza kahe che evA vacanane belanAra du:khI cheto vAraMvAra meha pAme eTale vaLI tehane ja samAcare je thakI saMsAramAMhe anaMta kALa paribhramaNa kare. evuM jANI meha mukIne je saMyamane vize pravarte te uttama purUSa jANavo te Atma lAdhA tRtI loka pUjA tathA vasAdika lAbhanA utkarSane na vAM che, eTale e sarvane tyAga kare te ema karo jJAnAdika sahita ke saMjate sarve prANI mAtrane pitAnA AtmA tulya.karI dekhe. e rIte dayApALe che 12 . vaLI upadezAMtara kahe che. prahAvAsane viSe vasato e manuSya te paNa anukrame dharma sAMbhaLI, zrAvakanA vartAdikane egIkAra karI, jene vize sayaka prakAre yatna karato, te sarvatra samatA pariNAme vartato e rIte gRhastha dharmane pAchaLa dhake paNa devalokamAM jAya, te pachI yati dharma pALanArAne te kahevoja zuM? 13
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 2 juM -udezo 3 je. (55 ) vaLI kahe che te zrI vItarAganI AjJApUrvaka dharma sAMbhaLIne ne tenA Agamane viSe jema kahyuM che, tema satya saMyamane viSe upakrama eTale udyama kare, sarvatra acha2 rahita evo thake sAdhu te sAdhu karI vAta zuddha eTale betAlIza doSa rahita evo AhAra lIye, he 14 che vaLI upadeza kahe che te sAdhu sarva heya upAdeya vastune jANIne sarvokta saMvara rU5 mArgane adhiti eTale Azreye vaLI dharmathI thake upadhyAna eTale tapane viSe virya pherave eTale temAM baLavata thAya paNa temAM virya gopave nahI vaLI mana, vacana ane kAyA gumIe guma ane zubha jege cukta - vAne sarvakALa pitAne viSe ane parane viSe yatna kare te sAdhu paramAyata je mekSa teno arthI jANa, 1 15 mAM na kanakAdika tathA pazu catuSyapadAdika ane jJAAtine svajana mAtApitAdaka tenuM je bALa ajJAnI hoya te saraNakarImAne kevI rIte tene e je vistAdaka che te mAhArA che. huM enI - kSA karanAra chuM paNa ema na jANe je e dhanAdika je che te regAdika upane thake athavA durgatimAM paDatAM thakAM mane trANusaraNa nadhita eTale nathI. thavAnA, 5 16 vaLI upadeza kahI dekhADe che. parvopArjita arasAtA vedanIya karmanA udaya thakI du:kha prApta thayA chatAM te du:kha ekaloja jIva anubhave che. paNa jJAAti, svajana athavA dravya te du:kha thakI mUkAvI zakatA nathI athavA maraNa Ave chate paNa ekaleja dekha lega tathA bhavAMtarane viSe paNa ekalo ja du:kha bhegave tathA gAta A gati paNa ekalAne ja hoya, paraMtu te vakhate dhanAdika je che te ke saraNa na thAya, vivekI paData jana evI rIte jANatA thakA keInuM saraNa karI mAne nahIM, raNA
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ (56 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 lo. saMsAra mAMhe sarva jIva pitAnA karelA karma karI eke diyadikanI avasthAe kayA chatAM avyaktA saMjJAe aspaSTa zilAdika du:khe karI duHkhIyA chatAM evA prANIo te catutike rUpa saMsAra mAMhe arihaTa ghaTIne nyAye paribhramaNa kare che, teja nIne bhayAkula bihatA thakA tathA zaTha eTale ajJAnI chatA vaLIvaLI jAI eTale jAti ane jarA tathA maraNe karI pILyA thakA rahe che. je 18 ehIja A kSetra sukumAla janma jinadharmanI prAptI, e kSaNa eTale avasara jANI yathocita dharma karavo bodha bIja pAmavuM sulabha nathI, e rIte kahyuM che, evuM jANI dharma aNu karavA thakI pharI pharI behi durlabha che. e rIte jJAna darzana karI sahita sAdhu jANe tathA udaya AvyA parisahane ahiyAze. e vacana zrI AdinAtha bhagavAne prakA tathA e rIte ja zeSa bIjA tIrthakara paNa prakAro che. 19 have sarvajJa pitAnA ziSyane bolAvI kahe che ke, A bhikSu? eTale yAtie pUrve je tIrthakara thayA. tathA AgAmika kALe je thaze te kevA thaze to ke suvrata eTale pradhAna vratadhArI teNe e sarva guNa je pAchaLa kahyA te athavA AgaLa kaheze te kahyA che paraMtu te tIrthakarane mate bheda nathI kAzyapa te zrI AdIzvara tathA vardhamAna svAmI tenA dharmanA anugAra je che te emaja kahe che ke jJAna, darzana ane cAritra hija mokSa mArga che. je ra0 have te guNa kahe che. mana, vacana, ane kAyA karaNa karAvaNa anumAna karI jIvanA prANa haze nahIM. e prathama mahAvana ema upalakSaNa thakI zeSa mahAvRta paNa jAvA, teNe karI AtmAne hetu tathA niyAkhA hita Inei saMvare karI
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ * adhyayana 3 juM-udeza 1 lo. (57) saMvRti thakA evA AcAre pravartatA AgaLa anaMtA jIva siddhi pAmyA vaLI sAMprata eTale vartamAna kALe siddha thAya che, ane avara Agamika kALa, aneka siddha thaze. te 21 e rIte zrI AdIzvara bhagavAne potAnA putra zrI udezIne mekSa mArgane udeze kahyo te bhagavaMta kevA che! te ke nirUpama jJAna ane nirUpama darzana eTale samyaka jJAna darzana nanA dharanAra che. tathA kathaMcita jJAna darzananA AdhAra che e rIte Arihata jJAtaputra zrI vaddhimAnasvAmI bhagavaMta teNe vizALA nagarIne viSe e mArga ane kahe e rIte paMcama gaNadhara zrI sudharma svAmI jaMbuprabhUti pitAnA zine kahe che ke ahe ziSya ! jema zrImAna svAmI pAsethI ame sAMbhaLyuM che, te rIte tamene kahuM chuM. rara itizrI sutrakRtAMge prathama zrutaskaMdhe zrIdvitiya vaitAlIyAdhyayana samApta. gAdhara ja kahuchuM. vIjU adhyayana kA have anaMtara trIjo madhyayana pAmI chag. ene e sabaMdha che ke, pAchaluM adhyayane svasamaya pasamayanI prarUpaNa kahI mATe parasamayanA doSa ane svasamacanA guNa jANIne svasamayane viSe pravarta; tene vize pravartatAM thakI je anukala ane prAtila upasarga upaje te sahana karavA e adhikAre A je adhyayana te prAraMbhiryuM che. koI eka bALa manuSya saMgrAmane viSe pitAne zuravIra karI mane je A jagata mAMhe mAharA samAna subhaTa keI nathI, paraMtu jyAM sudhI te saMgrAmane viSe pitAne jIpanAra koI na dekhe tyAM sudhI jANavuM
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 42 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 le. kaiAnI pare ? jema zizupALa rAjA pAtAnI AtmAne zUravIra mAnatA hatA paraMtu saMgrAmane viSe dRDhavI tathA mahArathI evA nArAyaNane jIMjate dekhI, kSeAbha pAmI, machAMDIne nirmada thayA. // 1 // sAMprata sAmAnyapade draSTAMta kahe che, kaI eka peAtAne viSe zUravIra paNuM mAnatA, saMgrAmane mastake agresara paNe AvyA; evA te saMgrAmane viSe upasthita eTale prApta thaye zake tyAM paradalane subhaTe sarvajanane vyAkuLa cIta karyA che; te saMgrAma evA varte cheke, jA mAtA putrane na jANe; eTale mAtAne keDe rahyA AALaka paDatA jANe nahIM, evA saMgrAmane viSe je AgaLe paNa hAra purUSA teNe zasrAdike karI cheghA keA, hata prahata kIdhA chatA, kAyarapaNe bhaMga pAme, // 2 // have e draSTAMta sAdhu sAthe meLave che. ema pUrvokta subhaTanI pere zIzupAlava nava dIkSita ziSya paNa posahune aNa phA cakra ema kaheke, dIkSA pALavAmAM zuM durlabha che ? e Tale dIkSAnA mArga sulabhaja che, eve te bhikSAcaryAne viSe kevada, eTale ajANa, anerA AcArane vIro nipuNa cakA nava dIkSita che. te vacana mAtre karI peAtAnA viSe zUra paNAnA mAnanAr te jyAM lage saMyamate seve nahI tyAM lage. evuM kahe ke, " e saMyamamAM zuM duSkara paNuM che ? " paraMtu je vAre saMyama Adare, te vAre pArasahunA udaya Ave ke siddAya, 5 3 5 have saMyamanu duSTapaNe dekhADe che. tyAM ekAda kALe (hemaMta rUtu) poSa ane mAtra mAsamAM soge pADAMtare thAyarA sahita zIta pharo te vAre maMda buddhi bhArI kAMsa jIva kAyar heA, cAritrane viSe sidAya eTale dInapaNuM pAme, keAnI pare ? tA ke, jema rAjya hI%0 kSatrI siddAya tenI pare te sAdhu paNa jANI
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 -udeze 1 le. ( 5 ) mannnnnn le che 4 5 6 have uSNaparisaha kahe che. grISmakaLe chAdika zAsana upanya uSNu A tApa, teNe karI phara eTale vyApe chatAM, vimana eTale AmaNa dumaNe thayuM ke atyaMta tRSAye karI parAbhava pAme te vAre tyAM paNa maMda bApaDo kAyara sidAya bhaMga pAme. jema mAchaluM (adakamAM) eTale pANInA viyogathI sidAya tema sava rahita cAritri saMyama thakI bhraSTa thAya, jema mAchalAM jIvitavya thakI bhraSTa thAya tenI pere jANI levuM, e 5 have yAcana parisaha kahe che. sarva kALa zilimAtra paNa sAdhune dIdhe ane eSaNiya le e mahAdu:kha che (yAcanA) eTale mAgavuM te apAra durlabha che. temAM je kAyara heAya te sidAya, have pAchale arthe Akreza parisaha kahe che pAmara leka heya te sAdhune ema kahe ke, e bApaDA pUrva Acarita karma karI Arta thakA pUrvakRta karmanAM phaLa anubhave che, athavA e bApaDA malamalina zarIra duHkhAdika vedanA grasita daridrI karasaNAdika kArya karavA asamartha mATe udvega pAmyA thakA yati thayA che. e putra kalatrAdike karI mUkAyalA, daurbhagI thakA parivAra chAMDI pravajyAM AdarI rahe che. 5 6 evA pakta Aza saMbaMdhi je zabda tene sahana karavAne arAmartha grAmane viSe athavA nagarane viSe tyAM evA Akreza upane thake te maMda ajJAnI cAritrio sIdAya che, kenI pare sidAya che? te kahe che, jema bIkaNu manuSya saMgrAmane viSe zasa dekhI sidAine bhAgI jAya, tenI pare- te maMda cAritriya cAritrathI bhaMga pAme che. je 7 ! have vadha parisaha kahe che. eka keIeka lUka dhAnAdika
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara -bhAga 1 le. -~- ~ ~- ~ ~~-~~-~te bhikSAe bhamato bhukhyo e je sAdhu tene dekhI te dhAnAdika DaMkha mAre valure tyAM sthAnAdike khAdhe chato ajJAnI sidAya eTale dIna thAya, konI pare, to ke jema, agnine sparza karI prANI eTale jIva potAnuM zarIra saMkeca tema maMda cAritrie paNa pitAnuM gADha saMkoce, che 8 vaLI grAmina lokanuM vacana parisaha kahe che. api saMbhavanAmeM kei eka dharmanA ajANu sAdhunA kevI sAdhunI sAthe zatru bhAve pitA thakA evuM kaThora vacana sAdhu prate bhAse, eTale bole, zuM bole? to ke e bApaDA, pAchalA bhavanA karelAM karmanA phaLa bhegave che. je e yati te ema A jIvikA jIve che. eTale para gharanI bhikSA mAge che, tathA aMta prAMta AhAranA lenArA che. eNe pavela bhave kAMI dIdhuM nathI, kAMi lAdhu nathI, * tethI mastaka jhuMDa thai bIbhatsa rUpe sarva bhaMga thakI vaMcyA evA e bApaDA du:khI thakA, jIve che, te Ta tathA vaLI haja parasaha kahe che. Apa saMbhavanAyeM, eka keI anArya evA vacana bole ke, e nAga sarvakALa parapaDanA esIALA adhama dugacchAnA sthAnaka mukatake, khAjIe karI emanA zarIra viNaThA che aMgajenA, evA pAmara tathA mela para thakI kharaDyA che sarvakALa (asamAdhio)eTale azenika dekhanArAne asamAdhinA upajAvanAra che. me 10 have je sAdhune evAM durvacana bole, tene vipAka dekhADe che. e pUrvalI rIte koI eka puNya rahita chava, (vipratipanna) eTale sAdhu mArganA hepI pote ajANa chatAM tuM zabda thakI anya vivekI purUSanAM vacana aNu mAnatAM evA jIva adhikAra gani thakI pharI AkarI aMdhakAra gatie jAya, te ajJAnI kevA che? to ke, mithyAtva darzana karI DhAMkyA AvaryA mArgane
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 jI -udeze 1 le. seve che. 5 11 che have daMsa masakAdika parisaha kahe che. (siMdhu tAmralita) kekaNAdika dezane viSe prA dasa mathakAdika adhika hoya che. te dezane viSe ke ivAra sAghu gaye thake, deza mazakAdika pharase tethI dezamasakAdike pIDA tathA azcina bhAva che, mATe tRNAdikane viSe saMthAre kare, tethI te tRNAdikanA sparza sahana karavAne azakitavaMta cho, kei eka kAyara ema ciMtavana kare ke evuM duSkara anuSThAna paralokane arthe kariye che ane te paheleka to ame dIThuM nathI. je mATe evA kalezathI maraNato pratyakSa dekhAya che. je avasya maraNa pAmIzuM mATe, evA kalezathI saryuM. | 12 che tathA vaLI kezanA loce saMtApA tathA brahmacartha thakI bhAgyA eTale locanI pIDA upanI thakI kAmavikAranA dIpavA thakI tyAM maMda ajJAnI bApaDA sidAya saMyama thakI bhraSTa thAya te kenI pare? to ke jema (ketana) eTale baMdhana tene viSe praveza karavA thakI mAchaluM jIvitavya thakI cUke che. tenI pere te bApaDA saMyama thakI mUke che. 5 13 che AmA je thakI daMDAya e jena AcAra eTale anuchAna che. tathA mithyAdarzana saMsthita eTale mizcAdarzane bhAvita jenuM citta che, tathA rAgadeSe vyAkuLa evA koI eka anArya purUSe te cAritravaMta sAdhune krIDAryo karI leze kadarthanA kare. 14 vaLI kei eka anArya, deza paryata vicAratA je sAdhu te sAdhune ema kahe ke, e herU che, (cira che. ) bhikSaNa zIla ema kahI te suvrata je aNagAra tene rAzI pramukhe karI, sAdhune bAMdhe evA bALa ajJAnI tathA kapAyanA vacane karI nibharcanA kare che 15
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUra bhASAMtara-bhAga 1 le. tyAM anArya purUSe sAdhune daMDa karI tathA muSTi karI athavA phale karI ho cho evA dukhene te bALa ajJAnI aNu sahete thake jJAtI, getrine saMbhAre ke, mAhAre saMbadhi gotrI je ke ahiyAM hota to e mane evI kadarthanA na karataH evI citavanA kare jema sI rIsANI thakI, potAnA gharamAMthI nIkaLI: rastAmAM tene cAra lokoe grahaNa karI chatI pitAnA saMbaMdhionuM smaraNa kare, pazcAtApa kare, tenI pare jANI levuM, che 16 - have upasaMhAra karatA kahe che. e je pUrve samakAdikanA parisaha kahyA te zrI sudhI svAmI buM pramukha zine bolAvI kahe che ke, zikhyo! je parizaha kahyA te saMpurNa pratye pharaze pharazA je kaThora ahiyAsatA durlabha che evA parisahane aNa sehetA evA je kilIba asamartha paravaze eTale karmanA vage paDayA thakA vaLI gRhavAze gayA. kenIpare ? to ke, jema hati saMgrAmane mAthe mastake zarajAle vIMda thako tyAMthI nAzI pAcho phare tema kAyara sAdhu cAritra thakI pAcho phare ti mano artha pUrvavat jANavo. 17 che iti tRtiyA'dhyayanasya prathamodezaka samApta. // atha dvitIyo dezakasya prAraMbhaH pehelA uddezAmA pratikUla upasarganA kAraNa kahA. have vIjA uddezAmAM anukUla upasarganA kAraNa kahe le. atha have e dama, eTale citane vikAra upajAvanAra evA aMtaraMga pratikRla upasarganA kAraNe paNa bAdara eTale
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 juM-udeza re je. (63 ) --- -~ - ~-~ ~--------- -- - ---- --~- ~ ~ pragaTa dekhAya nahIM tevA zarIrane vikAra karanAra upasarga na jANavA evA mAtApitAdikano sabaMdha, te sabaMdhI je cAritriyAne durlaMdhanIya upasarga che te ja upasarga kahe che je upasarga Ave thake koI eka kAyara cAritrio sidAya te pitAnA AtmA saMyamane nirvAha karI zake nahIM. 15 koI eka jJAtivA sAdhune dekhIne sAdhune vIMTIne rUdana kare eTale vilApa kare ane ema kahe ke amahe tArU bALapaNa thakI pAlaNa poSaNa karyuM, te ahe tArA tAta eTale pitA che. mATe evuM jANyuM je amArI vRddhAvasthAmAM; tu paNa amAruM poSaNa karI zake te mATe he putra! tuM amAruM poSaNa kara, tathA te sAdhunA putrAdika hoya te ema kahe ke, he ! tAta ahe pItA tame amane zA kAraNe chAMDe che ? | 2 | vaLI kahe che ahe tAta ! tAhare je pitA che te (cera) eTale kare che arthAta vRddha che; tathA behena te hAnI che, e pratyakSa dekhAya che, tathA he tAta tAharA sagAbhAI te eka mAtAnA jayA evA soMdara eka udaranA upajyA, snehanA pAtra, tene kema chAMDIza! te kAraNa mATe tuM amane kAM chAMDe che. je 3 tathA mAtA ane pitA tene paSANu kara e rIte paralokanI siddhiI thaze tathA he tAta A lekane viSe paNa nizcaya thakI evo AcAra che ke je saMsAra mAMhe potAnA mAtApitAnuM pAlaNa poSaNa kare, teja zreSTha manuSya kahevAya che. (vato gurUvAyatra pUjyatiSThata vacanAt) | 4 | e rIte pradhAna tathA uttarottara madhura jene AlApa che eTale narama vacananA belanArA evA ke ahe tAta! tamArA putra nhAnA che, tathA tamArI bhArya te navina paraNelI che te
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ (64) sUyagaDAMga sUtra bhASAtara --bhAga 1 le. laghuvaya vALI che, mATe rakhe te anyajana pAse jaze to ApaNA kuLane te kalaMka lagADaze. 5 | mATe ahe tAta! tame AvI gharamAM rahe ane tyAM rahyA thaka kAMi paNa kArya karazemAM navA kArya upane thake ame tamane sahAI thaIzu, te mATe ekavAra gRhakAryathI tame bhAge che paraMtu bIjI vakhata he tAta athavA he putra tame juo ke ame sakhAI chatA joie je tamAre zuM bigADa thAya che, te mATe cAle pitAne ghera jaie, eTaluM amArU vacana mAnya kare6 te mATe ahe tAta ekvAra ghera jaine vaLI pharI AvIne yati thAje eTaluM kIdhA thakI azramaNapaNa na thAya; je tame graha vyApAranI IcchA rahita pitAnuM mana mAnyuM anuSThAna karaze to tamane koNa vAravAne samartha che; athavA vRddhA vyasthA viSayAbhilASa nivarti ke saMyamAnuSThAnane vIpe parAkrama karaje, kemake te vakhata dharma karavAne yogya che; te vAre tamane koi paNa vAravA samartha thaze nahIM. 7 che vaLI he tAta je kAMi tamArA upara (raNa) eTale lakhuM hatuM, te paNa ame sarva devuM samuM kIdhuM eTale, mAganArAonuM seva le cukAvI dIdhuM che, tathA je vyavahArane kA athavA anya kaI bhego pabhegane arthe suvarNa rUpAdika khapamAM lAgaze ne paNa sarve ame tamane ApIzuM. 8 e rIte vacane karI, te sarve putrAdika rUDI rIte zIkhave karUNAkAre evA vacane pote te putrAdika dIna paNAne bhAve pihemyA chatAM ema pIkI rIte kahe, tethI te jJAti getrI je putrAdika tena saMge karI, bAMdho chato te vAre te aA sava. kAbara sAdhu, temanA vacane mohIta thayo chene AgAra bhaNI vAve, eTale varavA mAMDIne saMyamane kAMDe che ?
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 jI.-udeze 2 jo. (34) pachI jema vanane viSe utpanna thayuM evuM je vRkSa te velaDIe teNe karI baMdhAya, eTale velaDIye karI vIMTAya, tema jAti svajanAkrika je che te sAdhune asamAdhie karI mAMdhI lIdhe saMyama thakI bhraSTa kare ityartha, 5 10 pachI te jJAti gAtrInI sa'gate karI vividha prakAre baMdhANe zake paravaza thayA, eTale temanA anukUla vacane karI manane viSe kRti upajI teNe karI baMdhANeA jema navA grahaNa karelA hastine jo, IkSukhaMDAdikanA AhAra kavice te navA baMdhane karI baMdhAya athavA madhura vacane pharI upacAyei te vAre te aMdhananA aMgIkAra kare tema ahIM paNa e draSTAMte te jJAti gatri je putrAdika che te nava prasUta gAyanIpere, jema te gAya pAtAnA bALaka thakI dUra na jAya, tema te putrAdika te sAdhune nyAmAhamAM pADavAne arthe pachavADe lAgyAja pharatA rahe. 5 11 5 have saMganA doSa kahe che, e pUrvokta mAtA pitA putrAdikanA je saMgama che. te manuSyane pAtALe, samudranI pere taratA 6stara jANavA je saMgamane viSe manuSya (phlIma ) asamartha chatAM phleza pAme che. te kevAchatAM klezapAme che, te ke jJAti svajjanane saMge zraddha mUrchita chatAM saMsAramAMhe phleza pAme che. ! 12 5 te mATe je sAdhu hoya te jJAtI svajanAdinA samAgamane jJa parijJArye karI saMsAranuM kAraNa jANIne pratyAkhyAna 5rijJAe parihare kemake, e samasta samAgame je che te mahuA zrava maheATA kamAnA sthAnakA jANavA, te kAraNa mATe anukUla upasarga Ave zake paNa, asaMyame vitavya vAMche nahIM, eTale gRhasthAvAsanI vAMchA sAdhu kare nahIM; zuM karIne te ke, anuttara eTale pradhAna evA zrIjitadharma tene sAMbhaLIne asaMyama vAMche .
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara- bhAga 1 le. - - - - - - - -- ~ -~~~-~~ - --- -- --- --~-- nahIM. 13 atha eTale have athavA pAThAMtare ahe iti vismaye e pratyakSa samasta jana prasiddha che evA Avarta eTale jema nadIne vize pANInA Avarta hoya, tema ahIM utkRSTa mahinInA udaya thakI utpanna thayAM je viSayAbhilArUpa Avarta te jIvane saMsAramAMhe buDavAnA sthAnaka jANavA, e kAzyapagotrI zrI vaddhamAna svAmI teNe praveditA eTale kahyA che, je thakI paMDita tatvanA jANa te dUra thAya che; ane abuddha eTale ajJAnI leka te je A vartane viSe sadAya bhramamAM paDIne buDe che. 14 n - have te Avarta kahe che, rAjAnA rAjA je cakravarta pramukha tathA rAjAnA ( amAtya) maMtrIzvara pramukha tathA brAhmaNa te purohita pramukha athavA kSatrita avAka kula pramukha vaMzane viSe utpanna thayelA evA purUSo te sAdhune AcAre pravartatA evA sAdhuone bhege karI brahmadate jema citta sAdhune nimaMtraNa karyuM tenI pere nimaMtraNa kare che 15 have je rIte bheguM karI nimaMtre te dekhADe che. hastI gheDA ratha pAlakhI pramukha, eTale kI nimaMtraNa kare bheLave udyAnA dikane viSe kIDAdika hetuo gamana karavAne artha, tathA anya prakriyAne anukuLa evA viSaya sukhane arthe nimaMtraNa kare ane kahe ke A pratyakSa slAghanIya bhoga te tame bhega; ahe mahaI ! eTale prakAre karIne ame tamane pUchae che. 16 vaLI vasa te cIna dezanA upannA ane gaMdha te keparAdika tathA AbhapaNa te ne rAdika tathA pI te nava vinA ane rAyane te pAlikAdika ityAdi e pratyakSa joga - ga; ADe Avumana' sAdhu eTale prakAre karI ame tamane chae chIe. me 17 II
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 jI.-udeza re je ( 17 ) taws - - - aho sAdhu! je tame pUrva mahAvratAdika rUpa niyama AcI che; te bhikSane bhAve saMyamane avasare Acaryo che, te he suti te (AgA2) gRhasthAvAse varasatA paNa saghaLA temaja che sukRta athavA dukta je karavAM tene nAza nathI. te 18 te ghaNe kALa saMyamAnuSThAna karI vicaratA temane hamaNA deSanI prApti kayAMthI thaze ? eTalA divasa sudhI ghaNA vrata pALyA cheH ItyAdika bhega yogya padAthI karI te sAdhune nimaMtraNa kare te upara draSTAMta kahe che, jema navAra eTale hinA kaNa teNe karI sUyarane (keTa) baMdhamAM pADetema cAritriyAne saMyama thakI bhraSTa karI saMsAra rUpa pAsa baMdhanamAM nAkhe. te 18 / saMyamane viSe vAraMvAra preryA chatAM paNa cAritriyA sAdhunI samAcArIne viSe asamartha sayamarUpa bhArane nivAha karavAne azakata chatAM te mukti paMthane viSe kaI eka maMda ajJAnI kAyara cAritrio heAyate sadAya eTale sItala vihArI thAya. te upara draSTAMta kahe che. jema mArgane viSe ucca sthAnake Ave ke durbaLa baLadiyA gADalAne bhAre paDayA thakA sadAya gAbaDa nAkhI nIce paDe, tema sAdhu mada cAritrie mahAvrata bhAra nAMkhI saMsAramAhe paDe. te 20 e rIte saMyamane nivAha karavA azakta, tathA bAhyA ciMta2 tape karIne paDyA hatA te saMyamane vize, keeka mada ajJAnI sadAya; konI pare ke, jema udyAna eTale urvasthala bhumIne mastake Ave te vAre gharaDA Dekare vRSabha sadAya, ane bhAranI pIDAe pIDa zake to tarUNa baLada paNa sIdAyate (jaragava) eTale Dare baLada sadAya temAM kevuM jazuM parA e pakta rIte kAma bhegAdike karI nimaMtraNa leine te kAma bhegane viSe machata chatA tathA strIne viSe vRddha eTale a
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ sagaDAMga sUtra bhASAMtara. bhAga 1 leA ( 8 ) -- ------- tyaMta Asakta chatA tathA kAmabhegane viSe (agrupapanna) eTaletene viSe rAgI heAya tene vivekI purUSe cAyaNA karI tite ceAyaNA sahana karI zake nahIM evA maMDha cAritriyA, te saMyama chAMDIte bhAgyAthakA, pharI gharavAsa aMgIkAra kare. tikhemine arthe pUrvavata. // 22 // itIzrI uvasagAparinnAviti oddepaH samAptaH 3 have trIjA adhyayanano trIjo uddezo mAraMbhiyechaiye. jema saMgrAmane kALa Ave te, keieka bIkaNA purUSa pAche! jue, eTale bIphaNa manuSya saMgrAmane kALe prathamathIja pratikAra kAraNa durga. pracchanna sthAnaka nAsavAne arthe jIe; te sthAnaka dekhADe che, valayAkAre udyaka rahita evI gatAte durgama hAya athavA jemAM pesatAM, tathA nIkaLatAM gahana hoya, eTale vRkSe karI vyAsa hAya ane pracchanna evA je giri guphArdika tenuM avaleAkana nAsavAne arthe kare tenuM kAraNa manamAM AvI rIte ciMtave je, kANa jANe evA saMgrAmane viSe keAnA jya parAjya thaze, kArya siddha daivAyata che, dhADA hoya te dhaNAne paNa jItI zake che. | 12 || murtta jovAmAM koi eka murtta para anya muhUrta kALa vizeSa lakSaNa tenuM heAya tyAM eve prastAva Ave ke, jyAM jIvane jyapaNuM thAya athavA parArtyapa paNa thAya, te vAre nAsI ja"te, e sthAnakA mane chupI revAne kAma Avaze evA svarUpe pAjyane varALe kadAcita saMgrAmathakI nAsIne pAchA AvavuM paDe te vAre karI gAna thAya ? te mATe bINa zubhaTa te nAsavAnuM naka thamathIja manamAM ciMtavI rAkha || 2 | sthA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 ju-udezo 3 je (6) have e pakta draSTAMta, kAyara sAdhu sAthe melavie che. e rIte kei eka zramaNa pravajata alpa savanA dhaNI te pitAne viSe abalapaNuM eTale saMyama rUpa bhAra vahevAne jAva jIva sudhI pitAne viSe asamarthapaNuM jANIne anAgata eTale AgAmika kALane bhaya dekhIne, eTale AgaLa vRddhAvasthAe tathA glAnAvasthAye tathA dubhikSane viSe mane zuM traNe zaraNa thaze evI kalpanA karIne TherAva kare ke mane vyAkarNa, tiSya vidyakAdika traNa zaraNa thaze mATe tevA zA bhaNe. 3 ke jANe mujane kevA kAraNathakI saMyamane bresa thaze, strI thakI thaze kiMvA udaka, eTale sacitta pANInA paribhega thakI thaze, kemake karmanI vicitra gati che prakakSita pApAjata dravya nathI je te samaya mane kAma Ave; te te vakhate keie amane puchayAthakA vyAkarNadika kahIzuM e rIte ciMtavana karI jotiSAdikane viSe yata kare. te 4 have upasaMhAra karatA kahe che. e jema pa kahyA evA kAyara, subhaTa, jema bIka pAmatAthakA valayAdika sthAnakanA jenArA thAya, tema pramAdi cAritriyA maMda bhASyane lIdhe, alpa satvanA dhaNI AjIvikAnA bhayathakI aneka kuzAse zIkhe te kevA che to ke, citanA asthirapaNAne pitAthakA, manamAM vicAra kare ke, zuM jANIe, ame jAva chava sudhI saMyama pALI zakIzuM; kiMvA nahi pALI zakIzuM; kenI pere toke jema mAne viSe anipuNa evA purUSe mArga dekhI saMdehamAM paDe, ke zuM jANIye e mArga amuka sthAnake jaze kiMvA nahIM jAya, pa have mAhApurUSanI sthiti kahe che. je mAhAsatyavaMta moheTA purUSa jJAta lekamAMhe prasiddha ane zuravIra purUSomAM
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. agresara, eTale AgevAna e rIte prasiddha thayelA che te saMDyAmakALane avasare, pAchuM na juve, eTale nAzI javAnuM sthAnaka jue nahIM; te ema jANeje ApaNane maraNa to sAdhata che eTale kyAre paNa maravuM to avazya che, nAzI jaIzuM te, amAro yaza ja reze; te kAraNa mATe A rAMgrAmane viSe ame maraNa pAmIzuM paNa amAre yaza akhaMDita rAkhIzuM, 6 . e rIte sAdhu saMyamane viSe sAvadhAna thayo hato, tathA gRhasthAvAsanuM baMdhana tene choDIne, tathA AraMbha je sAvadhAnuchAna tene ticha karIne eTale, AraMbhane dura karIne eka mekSane viSe sAvadhAna thAya, saMyamanuSTAnane viSe pravarta. n o n e AtmA thI je vivAda te kahe have bIjo adhikAra paravAdinA vacana AzrI kahe che. eka keba para upakAra sahita evA darzanane grahaNa karanAza gosAlIka matanA anusArI tazA digabArAdika, anya tikanA sAdhuo te pota sAdhu eTale rUDI (AchavaNuM) eTale AjivikA pravartanAra atharyAtati para upakAra karanAra, rUDA AcAre pravartamAna evA sAdhune evI rIte kahe. itirtha: tenI niMdA kare, to je dharmanA ajANa ema parve kahyuM, tema sAdhunA AcAranI niMdA kare che tevA anyatidhika sAdhuo samAdhi eTale samya anuSThAna thakI athavA methI vegaLA jAgRA. 8 - have te sAlAdika matAnusAra je kahe te dekhADe che. nizraya thakI gRhastha samAna tamAre ka5 eTale AcAra che; arthAta tame mehe karI baMdhAvyA che jema gRhastha ane anya paraspara mahemAM mAtApinAdikanI sAra saMbhALa kare tema tame paNa mAMhomAMhe AcAryAdika upara mukana thayelA che. te kevI rIte meina che te dekhADe che, piMDa eTale bhikA te
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 jI -udeze 3 je. ( 91 ) evI rIte che te arA A kevA che, te gilANa eTale rogIne arthe je mATe gave che. bhikSA ANI Ape che, ca zabda thakI guvAdikane viyAvacca kare che te mATe tame gRhastha sarakhA che, kema ke ! e kAraNa mATe tame gRhasthanI pare sarAgapaNe vatto che mAMhomAMhe vazagAmI sAdhu keinA AdhIna na thAya te kAraNuM mATe tame sapaMtha eTale rUDAmArga tenA sadabhAvane naSTa kIdhe eTale sanmArgane bhaSTa kIdhe tethI tame saMsAranA pAraMgAmI nahI, evA doSa anya tio bAle, 10 che have te anya tione sAdhu uttara Ape che. atha evuiM kahyAnaMtara te asAdhu pratye sAdhu evI rIte bele paraMtu te belanAra sAdhu kevA che, teke, mokSamArganA vizArada eTale jANa te asAdhu pratye kahe che ke, ema pUvakta nyAye ahe! tame ema bolatAthakA ni thakI be pakSane seve che. eTale rAgadveSa rU5 banne pakSane seve che kAraNake ekta pote anAcArI che. sadoSa pakSI che, mATe ane bIjA nirdoSI sAdhunA niMdakache, mATe bahu pakSanA sevanAra che. athavA bIja udaka uzikAdika bhegavata gRhastha samAna che ane liMga grahaNa karyuM mATe yati samAna dekhavA mAtra che, ema banne pakSane seche. # 11 che have AjIvikAdika paratIthike- AcAra kahI dekhADe che. tame ema kahe che ke, ame ni:cana haiye ane tame je bhega che te paNa kAMsAdika dhAtunA je gRhasthanA pAtra tene viSe - jana kare che, te mATe tame saparigrahI che tathA AhArAdikanI machI karacha mATe ni:parigrahI zI rIte thaze ? vaLI milAlane arthe bhikSA ATanane viSe asamartha chatAM gRhasthane hAthe - NI devADA che tehija deASa dekhADe che. je gRhastha bIja ane udakanuM mardana karIne te galAnane arthe uddezIne je AhAra no
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) sUyagaDAga mUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. pajA tene bhegavavAthI tamane doSa lAge che. te 12 . tume chakAya jIvanI virAdhanA tathA sAdhunI niMdA rUpa tivra tApe eTale saMtApe karI limache, tathA viveka rahita che. vaLI asamAhiyA eTale zubhadhyAna hita mATe jema kaMDu eTale khujalI tene atyaMta khaNavI zreyakArI nathI kiMtu gukhaDAne kharcethayuM aparAdhiye ghaNA doSanI vRddhi kare tema tamane sAdhu sAthe dveSapaNuM karavuM zreya nathI. me 13 je kharAne peTe TherAvavuM ane kheTAne kharUM TherAvavuM evI jenI pratijJA nathI te apratijJa rAgadveSa rahita tathA jANate eve zayata tatve sahita tene hepAdeya paramArtha jANyA vinA paramArtha karIne te arasAdhu che. ema tenA mArgane doSa dekhADavAnuM tamane keNe zikhavyuM? mATe aho tumAre upamArga te nizcaya maLato nathI, je kAraNe gilAnane anAdika Ape te prahastha samAna jANavA evo tame kahe che paraMtu e aNa AlazyAnA bolanAranuM je kartavya anuSThAna te paNa aNa Ale ja dekhADe che. meM 14 bhe eTale AmaMtraNa karIne tamArI evI vANI je glAnane bahAra lAvI na Ape te vazanA anI rAkhI - tyaMta sukSma eTale ke IpaNa yuktine khame nahIM evI tamArI vANI kahI te kahe che, tame kazuM je gRhasthane ANele AhAra zreya che te jogavavA paratu yatine ANelo AhAra yatine levA AvyA che, e tamAruM vacana rUDu nathI ame ema kahiye che ke gRhasthane A AhAra sApa che, ane yunine A AhAra nirdoSa che. 15 / vaLI sAdhu tene kahe che ke je tamArI dhamAM prajJAmA eTale dharma dezane je yatine dAna devo nathI kemake dAne je che te
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 jI udeze! 3 je ( 73 ) te sAraMbha je gRhastha tenI vizuddhinA karanAra jANavA. kAraNake yatitA peAtAnA anuSThAne zuddhi pAme che tane dAna devAnA adhikAra nathI ema tamArI draSTImAM je Ave che, paraMtu e prakAre je pUrve tIrthaMkara thayA teNe nathI prakalpyA eTale je rIte tame dharma kahe che te rItanA dharma sarvajJe kahyuM nathI. // 16 // te geAsAlAdika matAnusArI anya, samasta anyayukti eTale hetu draSTAMte karI peAtAnA pakSa sthApana karavAne asamartha chatA, te mATe vAda sUkIne te pharIpharI vizeSe dhRSTapaNuM kare eTale ema kahe ke amAre jema paraM parAgata che teja zreSTa che, anyathI amAre kAMI kAma nathI ityAdika kahIne dhRSTapaNuM aMgIkAra kare paNa yukti purvaka jainamatAnusArIne uttara ApI zake nahI. // 17 | te rAga ane dveSe parAbhaLyA . thakA, sArI yuktiye karI pratyuttara ApavAne asamartha evA mithyA draSTiya karIne vyAma chatAM te anArya aneka AkAsa eTale asabhya vacane daMDa muchyAdika haNavAneA je vyApAra tenuM zaraNa grahaNa kare, jema TaMkaNa eTale maledika lAke je che te zasAdika karI yuddha kavAne asamartha chatA, parvatane saraNa grahaNa kare, tema purvAkta kutIthikA paNa yukti pUrvaka uttara devAne asamartha chatAM krodhane sarNa aMgIkAra kare. // 18 // www. www. paraMtu je sAdhu che te temanI sAthe A zAdika kare tehI, kiMtu jyAM ghaNA guNa che. eTale pratijJA hetu dRSTAMta upanaya negama naya ityAdika prakapice evA madhyasthapaNAnA kArNane phare vaLI je thakI AtmA samAdhivata rahe, evA anuSTAna kare je anuSTAna kayAthI, athavA je vacana meAlyAthakI anya purUSa virAdha na pAme, tevuM kArya kare te mATe te vidhi samAre. 19
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.~~bhAga 1 lA e rIte parmata nirAkaraNa karI upasaMhAre svamata sthApana karatAM kahe che; e pAkta vacana rUpa dharmane grahaNa karIte te dharma kAzyapa eTale zrI mahAvIra deve pravedyA-ca zabda thakI anya satinuM nirAkaraNa karIne praveaA eTale kahyA. te kevI rIte te ke, sAdhu je che te, gilAnanI vaiyAvacca kare paraMtu agilAnapaNe kare jema peAtAne tathA gilAnane samAdhi utpanna thAya tevI rIte vaiyAvacca kare. // 20 // cA te pesala eTale maneAhara evA sarvajJa praNIta zruta ritra rUpa dharmane samyaqa prakAre jANIne thrImaMta sAcA tatvane jANa piinavrutta eTale krodhanA upazama thakI zItaLabhuta thayele evA sAdhu tene upasarge udaya AvyA chatA tene sahana karIne meAkSa prApti sudhI, suddhA saMyama pALatA thakA pravarte nibeminA artha pUrvavat jANave. // 21 trijAadhyayane bIjo udazI samAptaH (198) athatRtIyAdhyayane caturtho dezaka mAraMbhaH have te paramArthanA ajANa esa kahe che ke, mahApurUSa pradhAna purUSa, tArAgaNa rUSi pramukha teNe evI rIte huM eTale kahyuM che, kAM kahyuM che? tAke pUrvakAlane viSe tapasyAnA kAr taparUpa dhananA dhaNI evA aneka rUpIzvara te udaka eTale zInaLa pANInI paribhoga karatA thakA siddhine pAmyA te rItanuM anya nIdhinuM vacana sAMbhaLIne maMda annAnI bApaDA taththu e Tale tehija zItaleAdakane viSe rAce; paNa prALuka uddakanA bhAga na kare, e rIte saiMyamAnuSTAnane viSe sIdAya. // 1 // have kAIka pharnArtha haiAya te sAdhuna vipra tAne adha
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 ju.-udeze 4 tho. ( 5 ) AvI rIte kahe ke, anAdikane aNa bhegavata e nami rAjA videha dezamAM utpanna thayeluM hatuM, te mukti paheAte; tathA anya tIrtha kahe che ke, rAmagupta rAja rUpIzvara AhAra bhegavata thako mukti hito, tathA bAhuka rUpIyara temaja tArA gaNanAmAM rUSIzvara e banne zItaLa pANInA paribhega thakI siddhine pAmyA che 2 vaLI Asila tathA devala emaja dvIpAyana mahA rUSIzvara ane pArAzara e sarva rUSIe zItaLa pANIne bhegavI tathA bIjakAya harikAyanA parioga thakI siddha thayA, e 3 | e namIrAja rUpI pramukha parva kALane viSe mahA purUSa kahyA che te A lekane viSe prasiddha che te katIrthaka athavA sAtAzIla svalika ema kahe ke, e sarva bIja saceta pANIne bheLavIne siddha thayA ema e ame mahAbhAratAdika tathA purANemAMthI sAMbhaLyuM che. mATe ame paNa evI ja rIte mukita sAdhazuM, je 4 / tyAM kuzAstra je bhArata purANAdika tene sAMbhaLave karI tathA parisaha upanethake keIka maMda ajJAnI cAritra thakI sadAya, kenI pere toke, jema bhArathakI bhAgyA evA je gadgabha te mArga mAMja bhAra nAMkhI daIne nAsI jAya athavA pRSTa sarpa eTale bhagna gati purUSa saMbhramI paNe aganyAdika upadrava pathake nAzI janAra manuSyanI pachavADe doDate jAya paraMtu agragAmi na thAya agnI mAMheja vinAza pAme tema je zItaLa vihArI che. te paNa mukitanA agragAmI nathAya, anaMta kALa saMsAra mAMheja bhame, 5 | e mokSamArga vicAravAne prastAve keka sAmrAdika azavA svatI loca pramukha ka pIDayAthakA, ema kahe ke te je
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 76 ) sUyagaDAga sUya bhASAMtara-bhAga 1 le. -- --~ ~-~~~-~~-~~-~~-~~~ ~ ~ ~~~ ~ muktinA sukha te sukheja karI ja thAya. paraMtu du:khathakI sukha na thAya. ( yathAzAli vIjA chAlyAM kuro, jAyate nayavAMkura iti varAta) mATe locAdika kaSTa thakI mukti zI rIte thaze? evI rIte belIne je keAI zAyAdika tyAM mekSa vicAraNAne prastA zrI tIrthakara deva tene prarUpe evo je mokSa mArga tene mUkI Ape che, te parama samAdhinA kAraNe je jJAna darzana ane cAritra rUpa che tene tyAgIne ghaNAM saMsAramAMhe paribhramaNa kare che. tehi dekhADe che. te 6 ahe darzanIo ! tame sukha thakI sukha thAya evAM vacana karI zrIjIneMkanA mArgane avahilatA thakA alpa viSayane artha ghaNA evAMje mokSanA sukha tene gamAcho; evA asatya pakSane na mukave karIne lehavaNikanI pere jhuraze; jema keka be jaNa hatA teNe lehano bhAra upADa hato, pachI mAga jatA suvarNa dIThuM te vAra eka jaNe lohanA bhArane nAMkhI daine amulaka survaNa vastu grahaNa karI atyaMta dhanavaMta thaye ane bIjA lehane bhAre nAkhI dIdho nahIM. te pachI puravA lAge, tema tame paNa karaze, e kathA zavistara zrI rAya pra%i sutrAmAM che tyAM thakI jeI levI. | 7 | prANAtipAtane viSe vartatA mRkhAvAdane viSe vartanA adattAdAna tathA maithuna parigraha eTalAne viSe vartatA thA tame asati che a5 viSaya mukhamAM paDayA thakA ghaNuM evuM je meli mukha teno vinAza kare chee 8 ) vaLI paramatano bhApA dApa kahI dekhADe che. e rIte keka eka parAdhika athavA svatI pAsadhdhAdika te kevA che, take anArtha karmanA karanAra amAcAra vaLI ane vacce paDavA,
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 jI -udeze 4. (77) -~-~~-~~~-~~~ - ~~-~eTale strIne parisaha jItavAne asamartha tathA ajJAnI vaLA jIna mArga thakI uparAMThA te ema kahe che ke, che ke che jema gubaDuM pAkuM thayuM tene tyAMja pIlIne temAMthI parU athavA rUdhIra kADhI nAMkhavA thakI muhartamAtramAM sukha thAya paraMtu pIDA kAMi paNa na thAya, e rIte ahIM paNa prArthanA karatI evI strInI sAthe saMbaMdha karavAthI tyAM paNa kayAM thakI doSa Avaze; apituM kAMI ja doSa nathI. 10 | vaLI draSTAMta kahe che. jema ke enAme janAvara te je rIte pANI phelAya nahIM e rIte udakanuM pAna kare. paraMtu pANIne paNa bAdhA na thAya ane pitAne paNa bAdhA na kare e rIte prArthanA karatI strI sAthe saMbaMdha karavA thakI tyAM paNa dekha kayAM thakI thAya ? apitu naja thAya. 11 che jema kapila eve nAme pakhaNI AkAze uDatI thakIja nirmaLa pANInuM pAna kare e rIte ahIM paNa garbhatara karaNa parvaka patrAdikane arthe rAga, dveSa rahita pArthati evI strInI sAthe saMga karatAM thakA doSa kayAM thakI thAya? 1ra che have sUtrakartA te vAdIonA doSa pragaTa karato kahe che. te pavokta gubAdikanA draSTAMte karI mithunane nirdoSa mAnatA evA ke eka paratIthika tathA (spathika) pAsethyAdika jeNe strI parisaha jItyAM nathI. te sithala vihArI kevA che, to ke mithyA draSTI anArya karmanA karanAra anAcArI kAma bhegane viSe vRddha chatAM pravatti kenIpere che ke, putanA eTale DAkaNanI pere jema DAkaNa nhAnA bALakane dekhI gaddha thAya athavA putanA eTale gADarInI pere jema gADarI pitAnA tarUNa bALakane viSe vRddha thAya; eTale samasta cha mAMhe saMtAnane viSe gADarIne sneha Akara dIse che te mATe e drata kahyuM tema pavana anA
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) mUyagaDAMga sA bApAMtara - bhAga 1 le. -- ----- - - - - - -~-~~~ ~ ~ ~ ~ ~~-~~-~ ~-~cArI pAsethyAdika paNa kAma bhegane viSe vRddha thAya che. pAkA have te kAma vRddhanA doSa kahe che. te kAma bhaMga thakI je nivRtyA nathI tene Agamika kAle narakAdika du:kha utpanna thAya evuM aNadekhatA thakA ane pratyutpanna) je vartamAna viSaya sukhe tene rASatA ene ja DuM karI mAnatA thakA rahe che. te pachI je vAre AyuSya kSINa thAya, ane vaivana jatuM rahe te vAre te pazcAtApa kare; ane kahe ke ame evA anAcAra vAste karyA? 14 je mahAna purUSe kALa prastAve dharmane viSe parAkrama karyuM te mahAna purUSa pachI vRddhAvasthA tathA saraNAvasare prazcAtApa kare nahIM, te vairyavaMta puruSa adhana thakI kANA asaMme jIvitavyanI AkAMkSA karatA nathI athavA chavitavya maraNane viSe niRhi thakA vate che. pa pa vI jema nadI vetaraNI je che te sarva nadIomAM taravI durlabha che e vAta loka prasiddha chee rIte leka mAhe sIe je che te paNa amativaMta nira vivekI purUSane apAra dustara dudhanIya jANavI. che 16 evuM jANIne je hitakArI vAta che te kahe che. je purU zrI saMbaMdhI roganA je vipAka tene kaDavA jANIne sInA - piga choDI dIdhA vaLI te strInA saMgane artha je potAnA zarIranI pA vibhapAte paNa je uparAMThI badhI eTale mukI dIdhI, te puruSa e sarva zrI gAdika tathA sudhA tRSAdika anukula pratila upanA gaga eTale zAha tene nirAkarIne je mahAnapuTa sevita mAge pravarte te purUSa saMvara3pa samAdhine viSe sthita jANavA, ke 17 5 e pavana parisahunA jIpamahArane dha saMsArane taro,
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 3 ju-udezo 4 the. (7) samudravata; eTale jema vyavahAri A samudrane nAthavaDe tare che tenI pere jANI levuM je saMsAra samudrane viSe prANa eTale jIva te khutA thakA pitAnA karelA pApa karmakI asatAvedanIya rUpe pIDAya che. te 18 che have upadeza kahe che te pokta cAritrio haya upAdeya svarUpa jANIne bhalAvatano pAlaka pAMca samite samito e cheke vicare; ane mRSAvAdane vaje tathA adattAdAna eTale corI thakI zire eTale cerInuM tyAga kare, ema anukrame maithuna tathA parigrahane paNa choDe che 19 che have bIjA sarvavrata dayAnI vADa rUpa che. te kAraNe ahisAne vizeSa dIpAve che. uce adhe eTale nIce tacho eTale sarva lokamAMhe kSetrathI prANAtipAta kahyuM. have dravya prANAtipAta kahe che. e sarva lekamAMhe je kAMI trasa ane sthAvara jIva che tene viSe sarva prakAre eTale karaNa karAvaNa ane anumati karI sarvatrakAla viratipaNuM kare eTale sarvajIvonI dayAnuM pALavuM tene, te zAMti eTale karma dAhanI upasima karanAra kahiye, tathA eneja nIzvAna eTale mokSapadamAM paNa Ahita eTale kahyuM che. rA have adhyayanane artha upasaMharatA kahe che, ema kuta cAritra rUpa dharmane grahaNa karIne te dharma zrI mahAvIra svAmie prakA te mArga AdarIne sAdhu te gilAnane viSe vaiyAvaccane kare te kevo thake vaiyAvacca kare cheke, agilANapaNe AtmAne samAdhimAna thake je sAdhu viyAvacca kare che tene dhanya che, evI samAdhi dhAraNa kartA thake vaiyAvRta kare che ra1 che samyaka prakAre jANIne eTale jAti smaraNAdika athavA anya pAsethI sAMbhaLIne rUDo e kevalInuM bhAgye je dharma tene ramya dachI jIva kapAyane upasamAvI zItaLI bhUta ke
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ -- ( 80 ) sUyagaDoga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le -- - - - -- -- - - - - - - - anukaLa pratikULa upasIne ahiAsIne jyAM sudhI mokSe jAya tyAM sudhI sudho saMyama pAle. tibemIne artha purvavata jANo . | 22 ! e upasarga parijJAnAme trIju adhyayana samApta thayuM ve prathama zrutaskaMdhane viSe cothu adhyayana prAraMbhIye chaiye. trIjA adhyayane viSe je upasarga kahyA te mATe anukula upasarga sahana karavA durlabha che ema kahyuM hatuM, te mATe strInA karelA anukUla upasarga sahana karavAne artha zuM adhyayana kahiye che. je uttama sAdhu mAtA pitA ane bhAI pramukhane (pale saMga eTale Agale saMbaMdha tathA dhazurAdikano pazcAta saMbaMdha eTale pAchaLathI thayele rAMbaMdha tene choDIne ele rAgadveSa rahita ane jJAna darzana tathA cAritra karIne sahita e chato, he saMyama pALIza evI pratijJA kare; vaLI maithunathakI nivaryo che sI pazu pataMga rahita evA upAzrayane paNa hAra evA rasAdhune paNa koI eka strI vipra tAre che te kahe che. te 1 . ' koieka kAryane vIze te sAdhune samIpe AvIne chAne zebda, haLave haLave, aneka guDhArtha pade karI eTale mamanA vacana karI, chaka sImaMda eTale vivekarahita evI chati purUSane vaza karavAnA upAyane te strI jANe je upAye karIne keka cAritrie mohanIya karmanA udayathakI strIne vaza thaI jAya ane saMyama thakI paDI jAya. 2 have je upAye karI te sI sAdhune vipratAre te upAya che che, te rasI sAdhunI pAse TukaDI eTale najIka AvI bebIne
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 4 thuM-udeza 1 le. ( 41 ) -~ ~-~~~-~~- ~ ~~ vAraMvAra je rIte kAmavikAra poSAya te rIte vastra pahere nIcaluM zarIra je aMdhAdika te dekhADe baMne bahu UMcI upADIne kAMkha dekhADatI chatI sAdhune sanmukha jAya athavA sAdhune sanmakha najara rAkhe, je 3 vaLI koi eka strI ekadA prastAve sAdhune levA gya evA sayanAzana eTale pATa pATalAdike karI nibaijana veLAce snehanA vacane karI nimaMtraNa kare te vAre (virUvarUvANi) virUpa evA e pavIta nAnA prakAranA je pATa pATalAdika te mujane baMdhananA karanArA che e rIte te sAdhu jANIne tyAM bese nahIM, te ja che vaLI te strInI draSTI sAdhu pitAnI draSTI meLave nahIM, tathA methunAdika akArya karavuM kare nahIM, ane te strInuM kaheluM je viSayanI prArthanA rUpa vacana tene anumode nahIM, vaLI te strInI sAthe grAmAdikane viSe vicare nahIM, e rIte rahetA thakI pitAnA AtmAnuM rakSaNa rUDI rIte thAya che 5 5 strI svabhAve akArya karavAne sAvadhAna hoya che, te mATe sAdhune AmaMtrIne kahe ke huM amuka vakhate AvIza. ema saMketa kahIne vizvAsa upajAve pote potAnA AtmAne maithuna sevavAne arthe ekadA prastAve sAdhune nimaMtraNa kare, athavA sAdhune nivAravA bhaNI te strI ema kahe ke, mAharA bhartAranA AdezathI huM tamArA pAse AvI chuM. evI rIte pitAne vaza karavAnA vacana kahe e pUrvokta vacane karI ahIMca padapUraNArtha che ema te sAdhu jJa parijJA karI strInuM svarUpa jevuM che tevuM jANe zuM jANe? che ke, viSaya saMbaMdhiyA nAnA prakAranA hAva bhAvAdikarUpa je strInA zabda tene sAdhu baMdhapAsanA kAraNa jANe che vaLI manane baMdhaNa kare evA aneka prapaMca karatI je thakI
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 82 ) sUyagaDAga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le purUSane dayA upaje tevA karUNAnA vacane vinaya pUrvaka sAdhunI pAse AvIne athavA niratara madhura sneha sahita manohara vacana bole tathA bhinna kathA eTale rahasyavArtA je maithuna saMbaMdhI chAnA vacana teNe karI sevakanI pere sAdhune te strI pitAnI AjJA karAve, athavA maiithuna saMbaMdhiyA vacane karI te strI sAdhunuM citta mithuna sevavA bhaNI pravarte tema maithuna sevavAnI AjJA ApI potAnI AjJA sAdhune pravartAve che 7 | have chate karI dekhADe che. jema siMha ne mAMse karI lebhavIne nirbhaya karIne ekale thake vicare tema karI pachI tene aneka baMdhane bAMdhIne kadI ema strI paNa jeNe mana vacana ane kAyAne saMvaryA che evA kei eka suvatI aNagArane sneharU5 baMdhane karI bAMdhe dharma thakI pAMDe te bIjA sAmAnya sAdhunuM kevuMja zuM! | 8 | have sAdhune pitAne vaza karIne pachI tyAM te strI pitAnA kAryane viSe te sAdhune vaLI namADe eTale sevakanI pere kArya karAve. jema (rathakAra) sUtradhAra anukrame paIDAne bAhera pradeza na mADe tema sAdhune te strI pitAnA kArya karavAne viSe na mATe pravartAve, te vAre te sAdhu, mRganI pere zrI rUpa pAre karI baMdhANe ke, jema mRga pAse karI baMdhAze cako arahA parahe hAle cAle paNa te pAsa thakI mUkAya nahIM. tema sAdhu paNa ramI rUpIA pAsa thakI mUkAya nahIM. ma ra have sI rUpIA pArAmAM paDyA pachI, te rAdhu pazcAtApa kare pachI saMyama chAMDIne grahavAsa Adare, te vAre jIre jema, vipamizrIta evo dUdha tene jamIne pachI pazcAtApa kare che e anna meM zavAse Avyo ema ciMtave tenI para te rayA paNa pazcAtApa kare evA viveka grahaNa karIne mukita ga anukrame paLa mA pravarta, sAdhune
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 4 thuM-udeza 1 lo. ( 83) mana roga evA sAdhune saMyamanI dveSaNa evI je strI tenI sAthe saMvAsa saMsarga kare na kalpe. 10 je kAraNa mATe strInA samAgama thakI kaDavA vipAka prApta thAya, te kAraNe strIne vaje tu zabdathakI strInI sAthe AlApa lApa paNa kare nahi, jema viSe karI lipta eTale viSe karI kharaDo e kAMTe jANIne tene dUrathakI TALiye, tema sAdhu hoya strIne viSe karI khaLyA kAMTAnI pere dUra thakI TALe, tathA ekalo zake te gRhasthane kule jaI tene vazavartI ke je sAdhu dharma kathA kahe te dravyaliMgI sAdhu paNa nigraMtha nahIM, (niSiddhAcaraNa sevanA dityartha.) 11 che je cAritriyA e sI saMbaMdhiyA niMdanIka, tene viSe zuddha eTale sUcho thakA heAya te anya pAsasthA, usannA, kuzIliyA, pramukha je strInI pAse kathAnA karanAra hoya te mAMhelA kuzIliyA jANavA, te kAraNe rUDa tapasvI je hoya te sAdhune (viharehaNa) strI sahita vicare nahIM, tathA strIne samAgama AlApa salA pAdika paNa kare nahIM. ane strIne aMgArA sarakhI jANI dUra chAMDI Ape, je 12 have kadAcita putrI pramukhane saMsarga thaI jAya, te te paNa sAdhu TALave te AzrayI kahe che. api saMbhavanA dhUA eTale beTI sAthe paNa sAdhu vicare nahIM, tathA (suNahA) eTale vahu sAthe ane dhAva, te mAtA samAna che te sAthe paNa, athavA dAsI sAthe, tathA moTI strI sAthe, athavA kumArikA je nahAnI sI tenI sAthe, paNa saMstava paricaya te sAdhu na kare te aNagAra jANa, e 13 . have e pakta sIenA samAgama thakI je doSa upaje te kahe che have kadApi ekadA prastAve ekAMte jInI sAthe sA tathA nI jANI dUra chAtI paNa kare che
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (84) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara --bhAga na le. ---- ~----- -- - ~ ~- - ~dhune sesa tene jJAti netri athavA mitra saMbadhi vaga tyAM hoya te dekhe te vAre teone aprIti eTale deSa upaje ane teo jANe ke juve e purUSa evA vRddha che. kAmabhegane viSe Azakta dekhAya che, ema citavI sadha vacana bole ke, are tuM eno purUSa che ke zuM ? je tuM ahIM ghaNe ghaNe bese che, rAkhave piSa Adara kare che, tene zuM kAraNa che. evA kaThora vacana te bele. me 14 je tapasvI udAsIna madhyastha rAga dveSa rahita eve sAdhu paNa strI sAthe AlApa karato thake dekhIne te vAre tyAM paNa kaI eka krodha kare athavA aneka prakAranA bhejana te sAdhune artha thAyA dekhIne ema jANe je e yati AhArano vRddha sadaiva ahIM Ave che, te vAre tene cIna dApanI zaMkA mana mAMhe upaje, ane ema jANe ke e strI paNa bhalI nathI, 15 . te mATe je pra karI dharma rUpa samAdhi je mana vacana kAyAnA zubha ga rUpa vyApAra, te thakI bhraSTa thayA hoya tevA divya liMgIe cInI sAthe saMstava paricaya kare te mATe evuM jANIne sAdhu cInI sAthe na jAya, AtmAnA hitane arthe sI je sthAnake rahetI hoya te sthAnake sAdhu nipija azanAdika paricaya kare nahIM. 16 ghaNA manuSya ghara chAMDI saMyama AdarIne vaLI mehanIya karmanA udaya thakI ajJAnapaNe, mitrabhAve pahetA evA koI eka manuya te gRhastha paNa nahIM, ane yati paNa nahIM, eTale dravyalagi dhAya, evA chatAM paNa mekSa mArgaja eTale - mA bano mArga satya che, ema madhyama mArgane zreSTa kahI bela A kAraNe chete kuzIlIyAnA vacananuM belavA mAtra, je
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 4 thuM.-udeze 1 le. ( 85) , baLa vIrya che te juvo kevuM che!! me 17 e rIte parakhadA maLe te kuzIliyA potAnI AtmAne suddha nirdoSa bele atha have parakhadA mAMhethI uThavyA pachI, ekAMta chAne duSkata eTale anAcAra kare, e rIte te murkha potAno anAcAra gopave, topaNa tene aMga ceSTAna jANu hoya te jANe. tathA sarvajJa te jANe che ke, e sAdhu duSTa mAyAvI che, tathA mahA dhUrta mRSAvAdI che. e rIte te bIjA jANe kiMvA na jANe paraMtu sarvajJate jANe ja che !! . 18 vaLI je dravyaliMgI hoya, te pitAne karela anAcAra tene cazabda thakI AcAryAdike pacho ke, na kahe eTale patAno anAcAra prakAze nahIM, tathA AdiSTa eTale cAyaNa kI chata, eTale he va Aja pachI ema na karavuM, e rIte preya thake paNa te bALa ajJAnI pitAnA AtmAne slAghanIya mAnata thako ema kahe ke, Aja pachI tame kahe che tema karIza, tathA purUSa vedane udaya tethI thaye je maithuna sevavAne abhilASa te makarIza, e rIte prayA thake gilAnapaNu pAme, ema te dravyaliMgI sAdhu vaLI vaLI sAMbhaLyuM aNa sAMbhaLyuM karelA aneka prakAranA kAma bhegane viSe uSita eTale bhuktalegI thaIne te manuSya strIne poSavAne vize pravarti tathA strI veda kharAba che, eTale strI saMsAra bhramaNanuM kAraNa che, ema jANatA chatA paNa prajJAsamanvita eTale buddhimaMta evA keI eka purUSa mahine udaye karI tehija sIne vazavasa rahe ane te strI je kAMI kahe te kikaranI pere kare ityartha. 2 20 che have Ihaleke paNa strIne saMbadhe je vipAka thAya te dekhADe che. api evI saMbhAvanA che je kuziliyA purUSa heya te hastapAdAdikanuM cheda pAme, athavA carma ane mAMsanuM paDavuM
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.~~bhAga 1 lA. pAme, agnIneA tApa pAme eTale rAjapurUSa rIzANA cakA parI gamana karnAr purUSanA agnI sahita tenA zarIranA bhaDathucyA kare vAMzalA sAthe tenA zarIra trAchIne tevAra pachI khAranuM sIcavuM kare, eTale luNakSepa pAme, // 23 // athavA kAna ane nAzikAnuM chedana pAme, kaMThanu cchedana peAtAnA karmanA udaye sahana kare e rIte ahIM manuSya leAkane viSe paNa pApe karI evI viTaMbanA pAme, tathApi ema na kahe je have vaLI huM eve. anAcara nahIM karUM ema vicArI viratipaNuM aMgIkAra kare nahIM. // 2 // zrI sudharma svAmi kahe che ke, e je purve strInA sabaMdhanuM phaLa kahyuM, te bhagavaMta pAsethI meM sAMbhaLyuM che. evI rIte TAI ekane kaDavA vipAka hAya strI veda thakI nizce du:khaja pAme, e bhaluM kahyuM e rIte leAka paraMparAye paNa sAMbhaLyuM che je, srInA saMbaMdha thakI kaDavA vipAka pAmIye; ema sAMbhaLIne te akAryaneA karanAra ema kahe je have huM e kArya nahIM karyAM, tathApi eTale tepaNa mAtA karmane karave karI tehija akAryanuM AcaraNa kare, 5 23 tA have sI upara vidhna thavAne arthe strInA TApu kahe che. sau je che te mane karI anya ciMtave, ane vacane karI anya bele, vaLI kAyAye karI anya kare te mATe sInA vacana mAyA sahita hoya tene paramArthane jANa zAdhu zadahe nahIM. atyaMta mAyA sahita evI strIne jANIne sAdhu je hoya te strInA vizvAsa kare nahIM. 5 24 // ( <; ) - : vaLI vicitra prakAranA AbhUSaNa ane vacce peherI vibhapAvaMta zarIr karI koIka nava yonA sI abhirAma mAyA karI sAdhu pratye eTale ke huM sAdhu ! huM dharnA pArA thakI vighna thai
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 4 thuM-udeze 1 le. ( 87 ) chuM. mAhAra bhora mArI sAthe bhale nathI athavA e bhara mane rUcato nathI athavA e bhare mane sUkI dIdhI che. te kAraNe huM saMyama AcarIza, te mATe aho ! bhaya thakI rAkhanAra tame amane dharma kahe che 25 che athavA anya pravAde huM tamArA zrAvakAchuM evuM bila pAkhaMDa teNe karI te strI sAdhune samIpa Ave, huM zramaNa mahAmAnI sAmiNuM chuM, evA prapaMca karI sAdhune dharma thakI bhraSTa kare, tenA upara draSTAMta kahe che jema lAkhane ghaDe te agnI samIpe gaLIne pANI rUpa thAya, tema paMDita hoya te paNa strIne saMvAse saMsarga karI sIdAya sItaLa vahArI thAya, te anya jaNanuM kevuM ja zuM? ra6 jema lAkhane ghaDA agni AliMce chate zIgha tenA tApe karI vinAza pAme, eTale lAkha badhI gaLI jAya. e rIte sIne saMvAsa karIne sAdhu paNa te lAkhanI pere saMyama thakI vinAza pAme che ra7 che koIeka sAdhu anAcArI mehanA udaya thakI bhraSTa thake maiithuna sevAdi5 pApa karma kare, tene kei eka AcAdike pacho thake ema kahe, je huM evuM pApakarma na kare e strIne mAre dIkarI samAna che, e je vAre hAnI hatI te vAre mAre baLe sayana karatI, te abhyAse hamaNa paNa mAharA kheALAmAM bese che. sayana kare che, paraMtu huM prANAte paNa vrata bhaMga kare nahIM. je 28 che juvo ajJAnInI e bIjI mUrkhatA kemake e akSaya karavA thakI cethA vratane bhaMga thAya che. ne bIjo je anAcAra kIdhe tene lava karI mRSAvAda bele te thakI bIjA vratane bhaMga thAya, te mATe vaLI te purUSa bamaNuM pApa kare, te, A
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 88 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. - - - - - - - --~- ---- ----- --------~------- ----- --~-- vAste kare, tenuM kAraNa kahe che. pUjA satkArane abhilASI a rayamanuM gaSaNa hAra thake manamAM ema jANe je mAhAre lekemAM avarNavAda thaze. te mATe anAcArane chAnA rAkhe, mArA salekanIya eTale suMdarakAra evA sAdhune dekhIne, Atmagata jANI koI eka strI nimaMtraNe pUrvaka ema kahe ke ahe! chalakAyane rakSapALa vasa vaLI pAtra athavA anya pANI je kAMI Apane khapa heAya te amAre ghera AvIne leje. 30 mA to je utama sAdhu hoya te, e pata AmaMtraNane vrIhInA kaNa samAna jANIne, evA gharane viSe javuM AvavuM vAMche nahIM. je kadApi kei eka sAdhu tevA ghare jAya to te viSaya rUpa pAse karI badhANe chato vaLI vaLI mehane Avarta paDe eTale mehane vaza thake citanuM Akula vyAkulapaNuM pAme; te murkha sneha rUpa pAsa treDavAne asamartha hoya mATe du:khI thAya, nibemino artha pUrvavata jANavo. 31 che iti caturthAdhyayana prathamA dezaka samApta. have cothA adhyayano bIjo udezo prAraMbhiye chaiye. pahelA udezAmA strInA paricaya thakI cAritrano vinAza thAya che ema kA, have vIjA udezAmAM je sAdhu zIlayakI paDe tane je viTaMbanA thAya te kaI che. je cAritrie ekAkI rAga dveSa rahita hoya te sAdhu ane vive sadAkALa na rAce, kadApi kamodaya thakI bhegAbhilApI thAya. to vaLI vize, kemake gRhasthane paNa je bhAga che te vinAprAya che. tethI te paNa virace che te sAdhune bhAganI vinAnuM kevuM kazuM : te kAraNa mATe sAdhunA joga levA
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 4 thuM-udeza 2 je. (88). ~~ ~~~ ~ viTaMbanAprAya che te sAMbhaLe, jema dharmanA jANa evA koika sAdhu bhagave te AgaLa kahe che. 1 have te sAdhu vizeSe karI strInA paricayathakI; zIlanA vinAzane pAme chata, strIne viSe mUchatA evo yati tathA kAmaga upare mati abhilASanuM pravartAvavuM che, jemane evA sAdhune te, strI ema kahe ke, meM, mAhArA kula zalanI maryAdA atikramIne mAhAre AmA tujane dIdho che, ItyAdika vacana kahIne te yatine petAne vaza kare, te vAra pachI keeka prakAre te strIne rIzANI jANIne te bApaDo te strIne page pitAnuM mastaka lagADe, tevAre te purUSane eve vaza thaye dekhIne te strI potAne paga UMce upADIne DAbA page karI te dravyaliMgI yatinA mastakane viSe prahAra kare, paNa je kAmagane viSe gRddha hoya, te murkha strI thakI virece nahIM | 2 vaLI koika strI evI mAyA kare che, je tame mahA sahita vihAra karatA thakA zaMkA pAmatA he to ahesAI! tame kezavALI strInI sAthe vihAra karaze nahIM. kezane paNa huM leca karIne dura karIza api sakhta thakI anya je kAMI tame keheze te sarve huM karIza paNa, mAhArA vinA tame anya sthAnake vicaraze nahIM, eTalI vinati karUM chuM te mAnya kare huM paNa . tamArA Adeze pravartaza ityAdika vacane karI vizvAsa upajAvine te strI je kare te kahe che. | 3 | atha eTale have te sAdhu strIne vaza thAya ema te strI pitAne vaza thaye jANIne te vAra pachI tene tathA bhUta eTale tevAja aneka karma karanA kArya karavA mekale eTale dAsanI pere kArya karavAnI AjJA Ape, te kArya kevA te dekhADe che. tuMbaDuM davAne arthe zasa joIe te lAvo, ke je sTe karI tuMbipa
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) sapagaga sUva bhASAMtara-bhAga 1 le. vAdika samAri tathA rUDA nAliyarAdikanA phaLa lai Avo, vaLI dArUNa eTale kASTa zAka patra eTale vadhulAdika saMdhavAne arthe lAve athavA praghAta eTale ajavALuM rAtrIne viSe thAya te vAste tilAdika lAvo, tathA mAharA pAtrane raMgI Api, ke jeNe karI huM sukhe bhikSA mAgI AhAdika lAvuM ane thavA mAharA paga raMgavAne arthe raMga lai Ave tathA ahIM A mAharA aga du:khe che. mATe mArI pIThe mardana kare, ema kahe che che mAharA vastra pratilekhe eTale ja junA thayA che, mATe bIjA navA ANI Ape, tathA malIna thayA che tene dhovarAvo tathA anna pANI ANI Apa, tathA sugadha kaparAdika laI Avo, athavA graMtha te hirAdika lAvo tathA haraNa sAre ANI Apa tathA huM leca karAvI zake tema nathI te mATe mastaka bhadra karAvavA eTale vRkeza utAravAne arthe nAvIne teDI lAvo eTalA upakaraNa padhArInA kahyA che 6 che athavA have prakAra tare grahasthane upakaraNa kahI dekhADe che. kAjaLanuM bhAjana lAvo tathA ghareNAnuM bhAjana lAvo tathA pukhaNe ANiI Ape tathA ghugharA vINA mujane lAvI Ape jema huM sarva AbharaNa paherIne tamane vinoda upajAvuM tathA le ane leDanA phaLa tathA vaMzanI lAkaDI ApI Ape jene vAma hAthe grahaNa karI DAbA hAthe vaNA vajADIye tathA evadha guTikA eTale padhanI goLI lAvI Ape jeNe karI sadA vanAbhirAma thakI rahe che hA kuTa te purAdika tathA agara ane tagara rUDAvAsa sugadha dravya e e vastu usije vaLe te sahana pIraselI evI sugadha lai Ave, tathA auSadhAdike saMsthAnuM evuM tela mukhane a
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ - adhyayana 4 thuM -udeze - je. ( 1 ) naananmrmanaman mo nmanananananan bhaMgane arthe laI Ave, je thakI mANase mukha sateja dekhAya tathA vAMsanA kaMDIyA peTI pramukha vastrAlaMkArAdika rAkhavAne arthe laI Ave, e 8 che - vaLI dravya saMge nIpajAvyuM evuM nadIcurNa te oTha gavAne artha kaika prakAre lAva, A tApa tathA vRSTI rAkhavA bhaNI chatra lAvo, tathA upAnaha je mejaDI pramukha te paga rAkhavAne artha samyaka prakArelA, dAtrAdika zastra nIlAzAka patrAdika chedavAne arthe lAva, nIlA vastra raMgAvI Apo lAlavasa 2gAvI Apo, e rIte vacana kahe che 9 che rUDI hAMDalI patrazAka anAdika pakAvavAne arthe lAvo, tathA pittopazamAvavAne arthe athavA snAna karavAne arthe AmaLA lAvo, pANI rAkhavAne arthe ghaDo ghaDUle ityAdika lAve, jeNe karI gerecananuM tilaka kariye tevI zali lAve tathA jeNe karI AMkha AMjIye evI zilAkA lAvo, uhAla je grISmakAla vizeSa te divase vAyu DhALavAne arthe vIMjaNe lAvelA cIpIo jeNe karI nAzikAne nimAlA lucIye kADhIye tene saMDAsaka kahiye vaLI kAMsakI jeNe karI mAthAnA vALa samAriye te tathA veNI bAMdhavAne arthe unanI kAMkazI e vastuo ANI Apo jeNe karI mukha varNAdika rUpa sarIra dekhAya tene ArasI kahiye te ANI Apo, daMta prakSAlana karavAne arthe dAMtaNa mAharA samIpe lAva, 11 paMgIlate sopArI nAgaravelanA pAnanA bIDa pramukha tathA sUtra zIvavAne arthe sUi e vastuo laI Ave, ghaTAdika bhAjana eTale laghunizcita karavA nimitta rAtrIne samaye mane bAhera nikaLatA bIka lAge che te mATe te bhajana ANI Ape, tadulAdika dhAna sadhavAne arthe supaDuM lAva, dhAna
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. - -- ~ ~ ~-~- ~ khAMDavAne arthe Ukhale laI A vaLI jemAM nAkhIne sAru pramukha bAra gALIye te pAtra lAve, athavA lavaNAdika khAra lA , 12 vaLI deva pujAne arthe caMgerI pramukha bhAjana tathA karUo madirAnuM bhAjana te ANI Ape tathA ahe AyuSyanI saMcArUkhaNa eTale puSi viSTA gharamAM na paDe mATe gharane naLIyA saMcAre tathA kai khAvo vaLI zapAta eTale dhanuSya bANa putra ramADavAne arthe lai A geraraMga eTale traNa varSano baLadIo zramaNanA putrane arthe ramata karavA sAruM laI Ave, e 13 che ghaDiMga eTale kUhADI DiDaDema eTale vAtra vize te sahita tathA gALa daDI umara krIDAne arthe laI Avo je daDImeM karI mAhArA bALaka ramata kare tathA he zramaNa vakAla Avya, e kAraNe varSakALamAM nivAsa karavA yogya ghara karAvI Ape ke je thakI bhicha nahIM tathA te vakAla yogya eTale vAkAla Avyo, te kAraNe vakAlamAM nivAsa karavA yogya beThA khAiye mATe tAMdulAdika laI Avo. 14 che bezavA nimitte mAMcI ANI Ape, paNa te kevI lAve ke je navA vaNI hoya athavA carma thakI vaNI hoya tevI laI Avo varasAdamAM cAlatAM page kAdava na lAge tenA artha kAchanI pAvaDI mAhArA sArU ANI Ape, athavA garbhadhe putrane pehalA saMpAdavAne arthe vastuo lAvo. ema Ape ( bhavatidAsAva) eTale strI je che te purUSane pitAnI AnAmAM pravartAve neha pAme badhA evA viSayArtha pura zrInA dAsa thAya, e 15 | have jIta eTale gRhavAna viSe putrarUma kula utpanna thayA
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) chatA je viTaMkhanAo thAya te kaheche, kAika strI gRhanA kAryo vyAkuLa thai thakI purUSa pratye kahe ke e bALaka tame saMbhALe athavA ene tyAga karo huM enI veTha karI zakatI nathI meM navamAza sudhI udare dhA ane tame kSaNa mAtra paNa putrane kheALAmAM letA nathI, ema phreAdhanA vacana mele te vAre koI eka purUSa AkrozatAMye strIne vAvAn thakA putrane pASaka thAya jema uMTane bhAravAhaka jeTalA bhAra UrTa upara nAMkhe teTalA bhAr ArtA thakA upADe tema te purUSa paNa strInI pAse UMTa tulya jANavA, tA 16 gA adhyayana 4 zuM -udezA 2 jo. AAAAAA ------ --- rAtrIne viSe paNa nidrAmAMthI uThIne bALaka raDatA hAya tene rAkhe bALakane ramADe kAnI pere tAke, rUdaMtaMdAraka (dhAtrIvat saMthApati) eTale dhAtrInI pere rAkhe jema dhAtrI bALakane rUDI rIte pALe tema te purUSa paNa bALakane pALe, kadApi te purUSa suhirAma eTale ghaNuMA lajjAvaMta hAya tApaNa strIne vaane nirlIja thAya, huza eTale dheAkhInI pere srInA tathA mALakanA vastra dhAve tathA mIjA paNa je kAMi kArya kahe te sarva dAsanI pere kare. // 17 / e pUrvokta prakAre strInuM kikarapaNuM pUrve atIta kALane viSe ghaNA purUSAe karyuM ane vartamAna kALe paNa strInuM dAsa paNuM ghaNA purUSA kare che. tathA Amika kALe paNa karaze. bhAgane artha je abhimukha eTale sanamukha thayA tenA e havAla thAya evA rAdhAMya purUSa je strIne vaza varte thayA te dAsa samAna tathA pAzamAM paDelA mRga samAna tathA vecAtA lIdhele cAkara te samAna tathA tiryaMca samAna paNa na kahevAya kri mahunA te kAi sarIkhA na kahevAya, evA koi padArtha nathI ke jenI upamA evA adhamane ApIne tenI tulyanA karI khatA
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara -bhAga 1 le. khAMDavAne arthe Ukhalo laI A vaLI jemAM nAMkhIne sAru pramukha khArU gALI te pAtra lAve, athavA lavaNAdika khAre lAve, 12 ! vaLI deva pujAne arthe caMgerI pramukha bhAjana tathA karUe madirAnuM bhAjana te ANI Apo tathA ahe AyuSyana! saMcArUkhaNa eTale puSi viSTA gharamAM na paDe mATe gharane naLIyA saMcAre tathA kaMI khaNA vaLI zarapAta eTale dhanuSya bANa putra ramADavAne arthe laI Avo gorahaMga eTale traNa varSano baLadIo zramaNanA putrane arthe ramata karavA sAruM lai Ava, i 13 che ghaDiMga eTale kuhADI sADA Dema eTale vAtra vizeSa te sahita tathA gALa daDI kamara phIDAne arthe lai Ave je daDImeM karI mAhArA bALaka ramata kare tathA he zramaNa vakAla Abe, e kAraNe varSakALamAM nivAsa karavA yogya dhara karAvI Api ke je thakI bhijIye nahIM tathA te varSAkAla yogya eTale varNakAla Ape, te kAraNe vakAlamAM nivAsa karavA gya beThA khAiye mATe tAMdulAdika laI Ave che 14 besavA nimitta mAMcI ANI Apa, paNa te kevI lAve ke je navAsu vaNI hoya athavA carma thakI vaNI hoya tevI laI Avo varasAdamAM cAlatAM page kAdava na lAge tenA artha kAchanI pAvaDI mAhArA sArU ANI Apo, athavA garbha putranA DahalA saMpAdavAne arthe vastuo lAvo. ema Ape ( bhavatidAsAva) eTale strI je che te pUrUpane potAnI A jJAmAM pravartAve ne pAme badhAnA evA vighArtha puruSa sonA dAsa thAya. je 15 . have jIta eTale grahavAsane viSe putrarUpa phala utpanna thayA 0 paga ke 1ii jenI lAve
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 4 thuM -udeze je. ( 3 ) -~ ~ * * * * ----- --- ------------ -- -- - -- chatA je viDaMbanA thAya te kahe che, keika strI gRhanA kAryo vyAkuLa thaI thakI purUSa pratye kahe ke e bALaka tame saMbhALe athavA ene tyAga kare huM enI veTha karI zakatI nathI e navamAMza sudhI udare dharyo ane tame kSaNe mAtra paNa putrane boLAmAM letA nathI, ema krodhanA vacana bele te vAre keI eka purUSa AkrozatAye strIne vazavA thake putrane piSaka thAya jema uMTane bhAravAhaka jeTalo bhAra UMTa upara nAMkhe teTalo bhAra AraDate thake upADe tema te purUSa paNa strInI pAse UMTa tulya jANa che 16 che rAtrIne viSe paNa nidrAmAMthI uThIne bALaka raDato hoya tene rAkhe bALakane ramADe kenI pere toke, rUdaMtaMdAraka (dhAtrIvatu saMthApati) eTale dhAtrInI pere rAkhe jema dhAtrI bALakane rUDI rIte pALe tema te purUSa paNa bALakane pALe, kadApi te purUSa suhirAma eTale ghaNe lajajAvaMta hoya to paNa strIne vacane nirlaja thAya, haze eTale bebInI pere strInA tathA bALakanA vastra dhAve tathA bIjA paNa je kAMI kArya kahe te sarva dAsanI pere kare che 17 e pavIta prakAre strInuM kiMkarapaNuM parva atIta kALane viSe ghaNA purUSoe karyuM ane vartamAna kALe paNa strInuM dAsa paNuM ghaNuM purU kare che, tathA Agamika kALe paNa karaze. bhegane arthe je abhimukha eTale sanamukha thayA tenA e havAla - thAya evA rAdhAMgha purUSa je strIne vaza vati thayA te dAsa samAna tathA pAzamAM paDelA mRga samAna tathA vecAto lIdhele cAkara te samAna tathA lica samAna paNa na kahevAya kiM. bahunA te kei sarakhA na kahevAya, e ke padArtha nathI ke jenI upamA evA adhUmane ApIne tenI tulyanA karI batA
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ pagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 che. -~~-~~-~- ---- - --~~ ~- ~ ~~ -- ~~~-~- - - - - je kaMika mahAbhIyA bALa eTale AjJAnI, A saMsArane viSe asaMyame vitavyanA artha evachava eTale mANIne bhayanA upajAvanAra evA aneka pApakarma kare, tevA pu. rUpa tIvra pApedayane lIdhe ghararUpa eTale atyaMta bIhAmaNe rUpe (tami saMdhayAre) eTale mahA aMdhakAre sahita jyAM AMkhe karI kAMija dekhAya nahIM mAtra avadhijJAne karI DuM thoDuM ghukanI pere dekhe, ane jyAM kheranAM aMgArAthI anaMtagaNe tApa che evA narakane viSe paDe che ke ko je purUSa tIvrapaNe karI beMdriyAdika trasa jIva ane pRthavIkAyAdika sthAvara jIva tene je purUSa sadAkALa svAbharamukha artha jANI karIne haNe tathA je prANIonuM upamana karanAra hAya tathA (TUmrudA) eTale adattAdAna lenAra hAya tathA ( nAte sevana jivita ) eTale sevavA yogya evA je vrata paccakhANAdika che te nakare arthAta avirati thato ja rahe paraMtu kAkamAMsAdikanI paNa virati karI zake nahI. 4 (nAmi) eTale dRSTapaNe pApane viSe nizaka chato ( jUnAM viAnanAnI ghaNA prANIone atipati vinAzaka eTale jIva ghAtaka, dhaSTapaNe bolanAra zAstra mAM je hiMsA te hiMsA nahIM evA vacano bolanAra ani vRtta eTale keodha thI upazamyo nathI, e cha bALa eTale anAnI narane pAme aMtakALe eTale mArA kALa nI mastaka karI adhogati aMdhakArane viSe jAya durthI viSama sthAnake chedana bhedanAdika du:khane pAme che pa che
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana pa mu-udeze 1 le.' (87) *... - 1 - - -~ ~-~~~ -~-~- - - - -~~-~- -- - ----- ---- - -- - - have te nArakI pata bhAve pitA thakA paramAdhAma nA zabda sAMbhaLe te kahe che. muDagarAdike karI haze, khaDagAdike karI che, zulAdike karI bheda, agnIe karI bALe, ityAdika karaNane dukhakArI evA paramadhAmikanA zabdane sAMbhaLIne te nArakIe, bhaye karIne nAza pAmyA che saMjJA eTale mane vyApAra jenA tathA gAtra paNa bhAgyA che, evA chatAM evI vAchanA kare ke (kAMdiza brajAma:) eTale ame kyI dizAe nAzI jaIe ke jyAM gayA thakA amane bhaya TaLI jAya. dA ema citavI bhaya bhrAMta chatAM nAsatA thakA je pAme te kahe che.(vA ) eTale khayaranA aMgArAnA puMja javALA karALa jyoti sahita evI je bhUmI tenI che upamA jene evI bhUmine ati kramatA te nArakI atyaMta dAjhatA baLatA thakA, karUNa eTale ghaNA dIna svare AkraMda kare, paraMtu te nArakI kevA che ke, jene svara pragaTa jANyAmAM Ave nahIM eTale jevA gaMgAnA zabda tevA zabda bole vaLI kevA che to ke, tyAM ghaNe kALa rehevAnI sthiti che jenI eTale utkRSTa tetrIza sAgarepamanI sthiti ane jaghanya daza hajAra varasanI sthiti jANavI, 7 . have gurU ziSya prate kahe che ke je te sAMbhaLI che te su sAMbhaLI che te ke, vaitaraNI nAmanI nadI ghaNI durga eTale vipama kevI viSama che to ke, sura eTale churInI pere tIkSaNa che eta eTale pANInuM para jene viSe evI te vetaraNI nadI mahA viSam temAM te narakanuM narakanI bhUminA tApe tapyA chatAM pANInA AMdha tarakSA thakA tare paNa kevA chatAM tare cheke, tyAM javAne aNa icchatA bANanA cayA eTale preryA tathA
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara- bhAga 1 le. zakti bhAle karI haNAtA thakA te nadIne dukhe paDayA chatA baLAtkAre te vetaraNI nadI agAdha che, mATe taravAne asamartha chatAM paNa tare, te vAre ghaNAja duHkhI thAya pachI taravAne nikAnI vAMchanA kare te vAre pharI atyaMta dukhI thAya te AgalI gAthA kahe che. e 8 / pachI te asAdhu karma pApakAraka evA nArakI te nAva mAMhelA je lokhaMDanA khalA teNe karI vIMdhAya nAvAye caDhayA ( smRtihANA) eTale viveka hita thAya tathA anya valI paramadhArmika loka te nArakIone nAzI jatA dakhine trizula sahita evI dIdhuM eTale lAMbI lIye vIMdhI karIne nIcA dharatIne viSe nAMkhe. 9 keTalAka nArIne paramAdhAmaka leka temanA gaLAmAM ane tyaMta vajanadAra zilA bAMdhIne mAhA agAdha uDA evA pANImAM beLa pharI te mAMhethI kADhIne pachI kalabu phala sarakhI vilane vize tathA (mmareya) eTale agnine viSe AdhA pAchA ghAle atyaMta tataretI mATe caNAnI pere zake tyAM vaLI anya paramAdhAeM ke te nArakIne mAMsanI pezInI pere pacAve (vahapiyAI mAMsAI ItyAdi) | 10 || vaLI nathI jyAM surya tene amurtha sthAnaka hice eTale kuMbhIne Are mAhA aMdhakAra rUpa narakAvAsa, tathA jayAM ma hA atyaMta tApa che atyaMta aMdhakAra che, evA meTA vizALa dastara sthAnakane pApanA diyathI te nArakI pAme che, je narakAvAramAM sarvakALa UMcuM nIcu ane tiryuM eTale rAva dizAene viSe prajvalita agnine sthApe che arthAta jayAM sadA kALa anI banyA kare che evA kadamAM nArakIone pAra je nakAvArA vize uMTane AkAre guphA che te guphAmAM
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 5 mu-udeze 1 le. ( ra ) praveza karatoja agnInA AvartamAM paDe, e ajANa bApaDa pitAnA karmane nathI jANata tathA lupta prajJa eTale jenI prajJA lepAI gaI che, evo chate te nArakI tyAM dAjhe. baLe. sarvekALa karUNA prAya dayAmaNu evuM purNa tapanuM sthAnaka tyAM AkarA pApa karma karI haiyuM jyAM atyaMta du:kha rUpanuja dharma eTale svabhAva che evuM sthAnaka nArakI pAme, ne 12 cAre dize cAra agni samAraMbhIne eTale pajavalita karIne je narAvAsane viSe kura karmanA karanAra evA paramAdhAmake te ajJAnI evA bApaDA nArakIone tapAve, te nArakI tyAM pAkta rIte tApa sahana karatA karthatA atyaMta du:kha bhegavatA chatA ghaNA kALa sudhI rahe. kenIpere to ke, jema jIvatA matsya agni pAse mUkyA chatA atyaMta tApanuM du:kha pAme paNa paravasapaNAne lIdhe tyAMthI nAzI zake nahIM, tema te nArakIo paNa jANI levA, 23 che tyAM te nArI naraka mAhe nArakIone trAchavA chedavAnuM je sthAnaka che te kevuM che te ke, sarvane mahA du:khanuM kAraNa che jyAM asAdhu kama evA paramAdhAmake hAthamAM kuhADo laIne te nArakIone pakaDIne tenA hAtha tathA paga bAMdhI kASTanI peThe trA che eTale che. ( 14 . vaLI te paramAdhAmake te nArakI jIvanu ja rakta, kADhIne kaDAhamAM nAMkhI pharI teja lehamAM te nArakIone pacAve, te nArakIe kevA che te ke, durgadha vastu teNe karI kharaDayA che" aMga jemane evA te nArakIone kevI rIte pacAve to ke, prathama temanuM uttamAMga bhedIne pachI (parivartitA ) eTale samuha heya tene upara kare ane upara hoya tene samuha kare arthata ulaTAvI palaTAvIne pacAve tyAM pacatA thA te nAra
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 lo. - - tyAM pacAva TaLavaLe. maraNa pAme kI tApe karI valita chatA AghA pAchA uthalatA hAlatA zakA dhruje TaLavaLe, kenI pere to ke, jema jIvatA maracha tata lekhaDanI kaDhAhamAM nAMkhyA thakA atyaMta TaLavaLe, tenI pere te nArakIo paNa vedanA sahana karatA thakA TaLavaLe, 15 | paNa te nArakI tyAM pacAvyA thakA baLIne bhasma na thAya, maraNa pAme nahIM, zarIra chAMDe nahIM. atyaMta ugra vedanAe paNa pitAnA mRtaka te karmane anubhAga je vipAka tene begavatA thA sItaA vedanA dahana hanana chedana bhedana tADana tarjanAdika tathA tikSaNa trizalAropaNa kuMbhIpAka sAthvIvRkSAdike karI upajAvelA je du:kha, te du:khe karI du:khI thaka pitAne karelA dukRtane bhege tyAM jIvatA thakAja rahe paNa A gukhya pUrNa karyA vagara maraNa pAme nahIM, te 16 ! - te narakA vAsane viSe te nArakIne Alelave eTale A ghApAchA karave karI atyaMta vyAsa (zItArta chatA) evA nArakI sukhane arthe, atyaMta tapta agnine viSe jAya, paraMtu tyAM viSama agni sthAnakane viSe paNa zAtA na pAme niraMtara jyAM Akare tApa che evA narakane viSe paramadhAtmaka tene tapAve, tela tasa karIne kaSTa Ape, ema aneka prakAre paramadhAmika de nArakI jIvone vedanA kare che. te 17 ! te naraka mAMhe nArInA AkAMta zabda nagaranA vRddha jevA saMbhaLAya che, jema keI eka nagarane nAza kare te vAre mahA keLAhaLa zabda thAya, e AkaMda zabda hA mAna, hA vAta, huM anAtha, tAre zaraNAgata chuM, mujane rAkha, ityAdika zabada sAMbhaLIye!! (6 jUnattAna varttra na :) eTale tyAM narakane viSe nA pralApa sahita navA pAka padAnA dayAmaNA kA bele, jene kaTu vipAka rUpa karma vartamAnakALa
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 5 mu-udeze 1 le. ( 11 ) vya de te nakkI karmanA hita nArI udaya thayA che, evA nANakIne mehanIya karmanA udaya vAkya evA paramAdhAmaka de te puna:puna: pakta rIte utsAha - hita nArakIone eTalA du:kha kare. sa 18 che te pApiSTa paramAdhAmaka nArakI prANInA IMdrI vimukta kare upAMga vegaLA kare, te nArakIne eTalA du:kha thA vAste kare tenA kAraNe tamane yathA tathya kahuM chuM. tyAM dukha vizeSa eTale pAchalA bhavanA karelA karma tene saMbhArIne te narakapALa purUSe tene kahe ke, are bApaDA ! te parva bhavane viSe mAMsa bhakSaNa, madyapAna, jIva ghAta, mRSAvAda, cArI, parastrI gamana, karyA che, te sAMprata tAhAre udaya AvyA che, tene yoge tuM du:kha bhogave che, mATe Ama zA vAste AraDe che. e rIte te paramAdhAka purUSa sarvathA prakAre te nArakIne du:kha rUpa daDe karI parvata karmanA udaya thakI pIDA kare che 19 thI te nArakI haNAyA thakA pAMcaze yojana UMcA uchaLIne narakane eka dese paDe te nAraki kevA che to ke, duSTa rUpa mahA tApe karI pUrNa che, nAnA prakAranA du:kha tathA mala sahita che. tyAM te nArakI azucI vastunA AhArI chatA ghaNe kALa sudhI rahe. kamene vaza paDayA evA nArIne paramadhArmika vikane pIDe che ra0 che sarvadA kALe te naraka paripUrNa dharma eTale A tApanuM sthAnaka tyAM karmane udave DhoyA evA nArakI AtyaMta du:khane dharma eTale svabhAva che jyAM te sthAnake nArakIne zarIra nivaDabaMdha mAMhe prakSepIne, mastake chidrakarI tene tapAve sarva zarIra carmanI pere vistArIne khIlA karI ukheDe che ra1 | te paramAdhAmaka te ajJAnI nArIonA sura eTale charI karIne nAsikAne chede tathA e chede tathA baMne kAna paNa che
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sutra bhASAMta-bhAga 1 tathA madAmAMsAdi mRSA bolavuM ItyAdi pApa temane saMbhArIne ApIne, te nArakanI eka vehece pramANa jIbha bAhara kADhIne tIkSaNa saliye karI saMtApe, chede e rIte te nArakIne pIDe chedanA Ape, che rara che - te nArakI kAna haTha pramukha ane pAMganA chedana thakI lehijaratA thakA sukA tADa vRkSanA pAna jema pavane uDatA zabda kare, tenI pere te bALa ajJAnI niravivekI evA nArakI bApaDA rAtrI divaza tyAM AkaMda zabda kare, tyAM te nArakInA egopAMga cheDyA pachI tenA zarIramAMthI lehI parU tathA mAMsAdika jare te vAre tene zeka karI ane prajavAlIne lavaNAdika khAre aMge pAMga kharaDyA chatA rUdhira para ane mAMsa eTalAvAnA rAtrI divasa temanA zarIramAMthI gaLatA thakA rahe che, te ra3 vaLI zrI sudharmasvAmI zrI jaMbusvAmI pratye kahe che ke, cari zrI pAra mata rUdhira ane parUnI pAtrI eTale rUdhira ane pAkI kadhira te parU e bane jyAM pace che evo sthAnaka ubhI bhAjana vizeSa te sAMbhaLI che te kevI che teke, navi agninA teja karatA paNa guNe karI adhika che eTale atyata baLatI che evI purUSa pramANa thakI adhika meTI kuMbhI bhAjana vizeSa te kevI che te ke, UMTane AkAre UMcI che ane rUdhira ane parU eNe karI paripUrNa bharelI che, je 24 che - have tyAM kuMbhI mAMhe nArakone zuM kare te kahe che. te paramAdhAmaka kuMbhI mAMhe ghAlIne Arta zabda karatA tathA karUNa pralApa karatA evA te bApaDA ajJAna nArIne pake karI pacAve, tRSA pIDayA thakA pANI mAge te vAre tene trAMbu ukALIne teno rasa pIvarAve, te vAre te ghaNAmAM ghaNe dIna re rUAkArI vilApa kare. . 25 )
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 5 muM -udeza 1 lo. (13) jeNe Iha eTale A manuSya bhavamAM alpa sukhane arthe parepaghAtipaNuM AdarIne pitAnA AtmAye karI potAnA A bhAvejo tathA pUrva janma adhama evA lubdhakAdikanA satasa hasa bhava bhogavI ghaNuM mApAjIne atyaMta krura pApa karmanA ghaNI du:kha vedanA bhegavavAne ghaNe kALasudhI tyAM narakane viSe rahe. (yathAkRtA nikamaNi) jevAM adhyavasAye karI jevA bhAve karma kIdhAM hoya tevAja narakamAM paNa sibhAra zabda du:kha upaje jema mAMsa bhakSaNa karanArane tenA zarIramAMthI mAMsa kApI agnI varNa karI khavarAve, madyapAnIne tama kathIrane rasa pIvarAve, matsaghAtakIne chede, bheda, asatya bhASaNa karanAranI jihA che, paradhanA pahArInA aMgopAMga de, laMpaTanA vRkSaNa chede, sAbhalI vRkSanuM AliMgana karAve ityAdika jeNe jevA karma upAja hoya tene te sarakhAja du:khe paramadhAmika upajAve. pAradA te pApI anArya mAtA pitA ane strI Adikane arthe ghaNuM kaluSa eTale pApakarma upArjana karIne pachI iSTa je mAtA pitA tathA kAMtA eTale strI yAdika te thakI (vipahaNuM) eTale hita arthAti ekAkI chatA te dubhigaMdha dukhe karI bhaya tathA azubha sparzavAna evA narakane viSe (kapagatA) azubha karmane lIdhe kuNi eTale mAsa pesI rUdhira parU AMtaraDA phephasu ItyAdika karmala karI samAkula evA naraka sthAnamAM dhaNe kALa avasya paNe rahIne pUrvokta du:kha sahana kare. tibemine artha pUrvavata jANa, e 27 che iti naraka vibhaktiya nAma prathamodezaka samApta:
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara bhAga 1 lo. ( 104 ) have pAMcamA sdhyAyanano vIjo Udezo prAraMbhiye chaiye ene viSe paNa eja narakanA bhAva kaheche: -- atha eTale have apara eTale bIjA zAzrvata du:khanA dhae eTale svabhAva che jene viSe evA narkanA du:kha jyAM sudhI jIve tyAM sudhI te nArI jema bhAgave, tema tamane thA tathya kahIzuM; eTale je rIte zrI vIra paramezvaranA mukhathI sAMbhaLyuM che te rIte tameAne kahIzuM, duSkRta karmanA karanAra evA ajJAnI nidhiveki jIva te je rIte peAtAnA pUrvakRta karmane vede che. bhAgale te rIte kahIzuM. || 1 || tyAM parmAdhAmi~ka deva te nArIyAnA hAtha paga bAMdhIne thare karI tathA khaDage karI peTane kApe te kevI rIte kApe tAke, mALa nArIne grahaNa karI eTale pakaDIne tenA zarIrane lAkaDA dike haNIne khaMDA kheDa kare, AgalA bhAganuM khala camate puTha Dhero kADhe, ane punuM carma te AgaLa kADhe, tathA rAmA pAsAruM carma jamaNe pAse kADhe ane jamaNI khAjInuM carca DAbI mAjIe kADhe, e rIte cAmaDI ukheDI nAMkhe, // 2 // te parmA dhArmikA traNa narka pRthvIne viSe nArkInA aghastana ane cAra narka pRthvImAM sulathI AraMbhIne ane bAhu kApe, tathA meheATA lehanA gALA tapAvI te nANInuM mukhya vikAzIne eTale mukha ughADIne te mAMhe nAMkhe tathA leADanA sthamAM jo tarI pUrvanA karelA karma saMbhaLAvIne te nAIne kheDa halAve tathA atyaMta rerA pharIne te nArInA puTanA bhAgane Are karI vadhe, 5 35 jema lekhaMDanA A tasa agnipe sahita jAjavalyamAna dAya thA upa kathIra Aya tenI che upamAM jene eTale tena
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ - adhyayana 5 muM -udeze 2 je. (15) sarakhI taka evI mi, tene atikramatA eTale baLatI pRthvI para cAlatA te nArakI hakaLatA thakA karaNa eTale dayAmaNA zabda kare arthAta he mAtA he tAta ityAdika vilApa kare ! tathA Are kariyA eTale ke thakA taka evA dhUsare jotaryA thakA jema gaLiyA baLada cAlatAM AraDe tema te nArakI AraDyA kare. yAda ajJAnI nivavekI baLa rahita evA nArakIne tene hana lehanA jevI pRthvI baLAtkAre ati kramAve eTale calAve te vAre te bApaDA visa zada kare te bhUmi kevI che te ke, prajavalita eTale jyAM usta leha samAna rUdhira ane parUne kardama che evI che. tathA je viSama sthAnake kuMbhIpAka zAmalI vRkSa pramukha viSama sthAnaka che, tyAM cAlatA karmakAranI pare athavA gaLiyA baLadanI pere daMDAdike tADanA karIne AgaLa karI calAve paNa te nArakI pitAnI icchA AgaLa javAne athavA potAne game te sthAnake rahI javA paNuM pAme nahIM, 5 5 | te nArakIne atyaMta vedanAkrAMta evuM naraka athavA te mArga tene viSe calAvatA thakA sAhasuM silA karI haNIne nIco pADI nAMkhe, paraMtu te AgaLa jai zake nahIM. tathA saMtApanI nA kuMbhI tyAM zAzvatI che te mATe gayo hato jyAM mAThA karmane karanAra bApaDA dhaNuM saMtApa sahana kare. te 6 vaLI narakanA du:kha kahe che te bALa nArIne paramAdhAmika lake kaMdanAmA bhAjana vizeSa tene viSe prakSepIne pacAve te vAre te narakI dAjhatA thakA baLatA caNAnI pire UMcA uchaLe tyAM AkAzamAM vaLI tene deNa kAkAdika pakSIo roDatA thA khAtA thakA jyAM thakI bIjA sthAnakanI dizA tarapha nA, tyAM vaLI anya hi vyAprAdika tene khAo | 7
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. nAma zabda saMbhAvanA che ucuM citAne AkAre evuM agninuM sthAnaka che te sthAnaka pAmIne zeke tama ghaDA dInasvare karIne AkaMda kare tathA paramAdhAmIo te nArakInuM mastaka nIcuM karIne zarIra vidhei chedIne lehanI pare je mudagaLAdika teNe karI khaMDa khaMDa eTale TukaDA TukaDA ka tyAM narakane viSe ucA thAMbhAdikane viSe nIce mastake bAMdhIne jema khATakI chAlanuM carma ukheDe tema paramAdhAmaka te nArakIonuM carma ukheDI nAMkhe pachI te nArakInA carma rahita evA aMgane vaju samAna che cAca jemanI evA kAka samathI vRddha pakSIo tene khAya, e rAte naraka pAle chedana bhedana mRti kyAM thakA paNa te nArI maraNa pAme nahIM, tenuM kAraNuM, kahe che, sajIvanI nAme evI zAsthatI ubhI che jene viSe paheAtA kAM prANI pApa sahita evA paramAdhAeka leka tene haNe chede bhede paraMtu teNe karI te mare nahIM, kiMtu pArAnI pere tenuM zarIra maLI jAya che ke te paramAdhAmaka pura tIkSaNa vavatu sUliye karIne nArakInA zarIrane ( abhitApati ) eTale pIDa jema lubdhaka evA je kutarAdika tene (vasopagata ) eTale vaze paDayA evAM svapada mRgAdika pazu te jema marata karthanA pAme tema te nakkI paNa liye viMdhyA thakA dInasvare araDATa kare eka atyaMtara kAdika ane bIje bAhera hananAdi ke karI milAna chatA ema banne prakAre ekAMta du:kha bega paraMtu maraNa pAme nahIM. 10 | vaLI sarva kALa niratara jaLatuM baLatuM e nAme jyAM prASine haNI te moTuM sthAnaka che, je sthAnake kAcha rahita
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 5 muM -udeza re jo. . (107) agni prajavale che tyAM ghaNA dUrakarma bAMdhyA thakA ghaNA kALa sudhI rahe kevA thakA tiSTi toke, meTA bIhAmaNuM AkaMda svara karatA thakA tathA ghaNA kALanI sthiti che jemanI evA thakA rahe che 11 | te paramAdhAmaka tyAM narakane viSe mehaTI agninI citA samAraMbhIne temAM aneka kASTa prakSepIne te mAMhe nArakIne nAMkhe te tyAM dAjhatA thakA karUNa svare AThaMda karatA tyAM te citAmAM gayA thakA A sAdhukarmanA karanAra evA nArakI Ava, vilaya thaI jAya kenI pere take jema ghata te tije agni te mAMhe paDa thake vilaya thaI jAya tenI pere vilaya thAya paraMtu ghatate agnimAMhe sarvathA baLI jAya paNa nArakI jIva te agnimAM maraNa pAme nahIM. 12 - have vaLI duHkhane bIjo prakAra kahe che tyAM sarvakALa saMpUrNa dharma eTale ugna A tApanuM sthAnaka je sthAnake te nArI ne nivaDaka ANI DhAMkyA thakA jyAM atyaMta du:kharUpa dharsa ne svabhAva che, evA sthAnake narakapAla te nArakInA hAtha ane paga bAMdhIne sadgunI pere daMDa karI samAraMbhe tADanA kare, 13aaaa te paramAdhAmake daMDAdike karI bALa ajJa evA nArakInI pIThane bhAMje tathA loDhAnA ghaNe karIne mastakane paNa bhedI nAMkhe, cUrNa karI nAMkhe vaLI api zabda thakI bIjA paNa aMgopAMga eja rIte mudagaLe karaze bhedI nAMkhe, te nArakI cUrNa thayAthI bhinna deha chatAM pATIAnI pere banne pAse karavate karI ghA thakA tapta Are karI besatA thakA tapta kathirAdikanA mArgane viSe te nArakIne pravartIve chati bhAva eTale tapta sthIranA rasanuM pAna karAvavAne vize nije eTale pravartAve. te 14 .
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 16 ) sugaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga le. nAma zabda saMbhAvanA che uMcuM citAne AkAre evuM agninuM sthAnaka che te sthAnaka pAmIne zeke tapta thA dInasvare karIne AkaMda kare tathA paramAdhAmIe te nArakInuM mastaka nIcuM karIne zarIra vidhei chedIne lehanI pare zavaje mudagaLAdika teNe karI khaMDa khaMDa eTale TukaDA TukaDA ka tyAM narakane viSe ucA thAMbhAdikane viSe nIce mastake bAMdhIne jema khATI chAlanuM carma ukheDe tema paramAdhAmaka te nArakIone carma ukheDI nAkhe pachI te nArakInA carma rahita evA aMgane vaju rAmAna che cAca jemanI evA kAka samaLI zuddha pakSIo tene khAya, e rIte naraka pAle chedana bhedana mRti kayAM thakA paNa te nArakI maraNa pAme nahIM, tenuM kAraNa, kahe che, sajIvanI nAme evI zAzvatI ubhI che jene viSe pitA thakAM prANI pApa sahita evA paramAdhAmaka loka tene haNe chede bhede paraMtu teNe karI te mare nahIM, kiMtu pArAnI pere tenuM zarIra maLI jAya che ke che , te paramAdhAmaka purU tIkSaNa vavat saliye karIne nA rInA zarIrane (abhitApati ) eTale pIDa jema lubdhaka evA je kutarAdika tene ( vasepagati ) eTale vaze paDayA evAM svApada mRgAdika pazu te jema maraNAMta kadarzana pAme tema te nArakI jIvo paNa saliye viMdhyA thakA dInasvare araDATa kare eto atyaMtara kAdika ane bIje bAra hananAdi ke karI gilAna chatA ema banne prakAre ekAMta du:kha bega paraMtu maraNa pAme nahIM. | 10 || vaLI sarva kALa niratara jaLatuM baLatuM e nAme jyAM prANine hagI te hATa sthAnaka che, je sthAne kAcha rahita
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 5 muM -udeze 2 je. (107) - ------ - ----- - - - - - - - - - - ----- - -- - ---- --- agnimAM nahIM. agni prajavale che tyAM ghaNuM kUraka meM bAMdhyA thakA ghaNu kALa sudhI rahe kevA thakA tiSTa teke, meTA bIhAmaNA AkaMda svare karatA thakA tathA ghaNA kALanI sthiti che jemanI evA thA rahe che 11 che te paramadhAmika tyAM narakane viSe meheTI agninI citA samArIne temAM aneka kASTa prakSepIne te mATe nArakIne nAMkhe te tyAM dAjhatA thakA karUNa svare AkraMda karatA tyAMte citAmAMhe gayA thakA e sAdhukarmanA karanAra evA nArakI Avata, vilaya thaI jAya tenI pere teke jema chUta te tije agni te mAMhe paDa thake vilaya thaI jAya tenI pere vilaya thAya paraMtu dhRtatA agnimAMhe sarvathA baLI jAya paNa nArakI jIva te agnimAM maraNa pAme nahIM, te 12 - have vaLI du:khane bIjo prakAra kahe che tyAM sarvakALa saMpUrNa dharma eTale ugna A tApanuM sthAnaka je sthAnake te nArakI ne nivaDakameM ANI DhAMkyA thakA jyAM atyaMta du:kharUpa dharma ne svabhAva che, evA sthAnake narapAla te nArakInA hAtha ane paga bAMdhIne sadgunI pareDa karI samAraMbhe tADanA karelA te paramAdhAmake daMDAdike karI bALa ajJa evA nArakInI pIThane bhAje tathA loDhAnA ghaNe karIne mastakane paNa bhedI nAMkhe, cUrNa karI nAMkhe vaLI api zabda thakI bIjA paNa agopAMga eja rIte mudagaLe ko bhedI nAMkhe, te nArakI cUrNa thayAthI bhinna deha chatAM pATIAnI pere bane pAse karavate karI chedyA thA tapta Are karI besatA thakA tapta kathirAdikanA mArgane viSe te nArakIne pravartAve chati bhAva eTale tapta kathIranA rasanuM pAna karAvavAne viSe nije eTale pravartAve che 14 . prakAra
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108) sUyagaDAMga sU bhASAMtara-bhAga na le. - riddhi evA asAdhu kama eTale anya nArakIone haNavAdika kArya pApanA karanAra athavA parva bhavanA karelA evA re asAdhu karma tene preratA thakA eTale paryakta duSkRtane smaraNa karAvIne sarabhIghAta eTale bANAdike karI jema hastine calAvi vAhIye tema te paramAdhAmake mahAvatanI pere te nArakIone vAhe athavA UMTanI pere vAhe eTale calAve, tenA upara eka be athavA traNa rUpe ArUDha thaine du:kha Ape phebdha karIne kANuo eTale tenA marama sthAnakane ArAdike karI rvidhe, ! 15 | ajJAnI evA nArakIne baLAtkAra karI rata ane parU takSara kardameM karI viSama tathA kAMTAvALI evI moTI bhUmikAnI velane viSe ati kramAve te jema jema AkarA calAve tema tema du:kha pAme tathA mucita evA nArakIone aneka narakapALe triA karI bAMdhIne tenA parvata pApa karma prakAzIne koTa eTale nagaranI balibAkuLa jema daze diza sekaDAkhaMDa thai vikharI jAya tema paramadhAmike te nArInA khaDakhaDa karI vikherI nAMkhe. 16 have vaLI vikavyo mAhA du:khanuM kAraNa ghaNe lAMbA evo parvata narakamAMhe AkAza parvata ucAvike niSpAde tyAM te parvata uparathI atyaMta pApa karmanA karanAra evA ghaNA nArakI paDatAM thakAM aMdhakAra rUpe dI kAMi paNa dekhe nahIM. paratu harata sparza mAtra thAya ane caDanAM thakAM to pazmAdhAmika tene haNe pI Ape tyAM hAjara thakI ghaNA muhurta adhika eTale upalaNathI ghaNA kALa sudhI du:kha pAme, 27 te nArI mahA pApakarma karanAra te rabAdhitA eTale na paDayA zaza Adi karuM ArA parinAmamAna thA
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 5 muM -udeze 2 ( 10 ) karUNa AkraMda kare ekAMta eTale nizcaya rU5 Ta eTale dutpatinuM sthAna jyAM che evuM mahaMta eTale vistIrNa narakane viSe - tyAM viSama phUTa pAsAdika galatrAdike karI haNAtA thakA AkaMda kare, 18 pUrva janmanA virI, sarakhA te paramAdhAka reSa sahita kapAyamAna thakA mudagaLa sahita muzaLa grahaNa karIne te nArakInA mastAdikane bhAMgI nAkhe te vAre, te nArakI bApaDA bhinna dehI thakA lohivatA inA prAbalya karI adhomukha karI dharaNI talane viSe paDe che 19 che ' tyAM bhukhyA ane mehoTA zarIranA pramANe vALa pragabibhata eTale duSTa sadAkALa jhedha sahita evA sIliyA jIvane te narakane viSe paramAdhAma vikRvite tyAM nArakImAM TUkaDA sAMkaLe karI bAMdhyA thakA evA je mahA pApI atyaMta krUra karmanA karanAra nArakIo tene khaMDa khaMDa karI bhakSaNa kare. paravA , te narakane viSe sadAkALa pANIe bharapura evI mahAvipema nadIrUpa sthAna che. temAM agnimAM go evo lehane gALe tenA sarakhuM uSNa pANuM che, je pANI pItA thakA ghaNuM khAruM tathA uSNu lAge mATe viSama che, je evI viSama nadI tene viSe te nArakI peryo thakA jAtA thakA hAlatA thakA ekAkI A zaraNa slavana karatA paravaza paDayA thakA du:kha bhogave, 21 e pakta bane uddezAmAM je nArakInA dukha kahyuM tene bALa ajJAnI evA nArakInA jIvo te pharase che, sahana kare che. jenI niraMtara ghaNA kAla sudhI rehevAnI sthiti che evA nArakI tyAM haNAtA thakA tene kaI paNa traNa rasaraNa eTale rAte khavAne samartha nathI. pite ekala thakeja nAnA prakAranA patAnA upAjya du:kha bhegave, rara che
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. je jIve jevA bhAve pAchalA janmAMtare karma kIdhAM che te karma tevIja vidhi saMsAramAM bhamatAM thakA cAragatine viSe chavane udaya Ave paraMtu naraka maheto ekAMta nikevala du:kharUpa bhava upArjane te nArakI jIva duHkhI thakA atyaMta du:kha veda, ra3 have upadeza svarUpa kahe che. e vAta narakanA tIvra du:kha sAMbhaLIne je dhairyavaMta purUSa che te zuM kare te dekhADe che je thakI narakanA du:kha na bhegave evA sarva caturdaza rajavAbhaka lokane viSe je kAMI rasa ane sthAvara jIva che te keine haNe nahIM tathA ekAMta kachI eTale nizcala samyaka vadhAraka tathA parigraha rahita e chata tuM zabadathI mRSAvAdAdikanuM varjana paNa jANI levuM tathA leka te ahIM prastAva thakI azubha karmakArI levA tathA kaSAya leka levo tenA svarUpane jANIne evA le vazamAM na pahoMce. . ra4 e jema azubha karmane naraka gati kahI tema tici - nuSya tathA devatAnI gati ema badhi malI caturgatika saMsArane viSe anaMta tadanu rUpa vipAka eTale anaMta e karmane je vipAka buddhimAna (sarvameta ditidivA) eTale paMDita purUSa e pakta sarvane iti ema jANIne je rIte zrI bhagavane kahyuM che te rIte kakSA kare eTale vAMche suvAM che ke, kAla eTale jyAM sudhI maraNa prApta thAya tyAM sudhI dhrova aTale yamane Acare e tAvanA cAritra vinA jIva caturgatika saMsAramAM bhramaNa kare te kAma mATe jAva chava sudhI trividhe dayA dharma rUpa niticAra cAritra pAlavAne vAMche ane sarvathA pApane tyAga kare. tibemino artha pUrvavata jANavo, e rapa iti zrI naraka vibhakti nAme pAMcamA adhyayana saMpUrNa thayo /
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 6 Tho. ( 111 ) Vw y atha dvitIye mUtrakRtAMge SaSTamAdhyayana prAraMbhyate pAMcamA a. dhyayanane viSe narakanAM duHkha kahyAM te zrI mahAvIra deve upadesyA che te mATe A chaThA adhvayanana viSe zrI mahAvIra paramAtmAnI gukha kirtane stuti kare che. pUrvokta narakanA du:kha sAMbhaLIne saMsAranA bhayathI bIka pAmyA ubhagyA evA purUSe zrI sudharmasvAmIne pUche che te keNa pUche che to ke sAdhu tathA brAhmaNa tathA AgArIte gRhastha kSatriyAdika tathA anya tIrthakata zAkayAdike tApasa pramukha jANavA sarva zuM pUche che te kahe che, te ka ekAMta hitane karanAra e ( anIdazamatula ) eTale nirUpama zAzveta sAdhu samIkSAye yathAsthita tatvajJAne karI jJAta putra zrI mahAvIra deve ke dharma kahyo che, ke jeNe karI jIva sukha pAme che 1 1 kevuM jJAna vaLI darzana cAritra rUpa kevuM tathA yama niyama rUpa zIla kevuM che e badhuM jJAta putra eTale kSatriya ziromaNI siddhArtha rAjAnA putra zrI mahAvIrane viSe kevuM hatuM te, ahe bhagavAn ! e sarva je rIte tame jANe che yathA tathya eTale satya nirUpaNa rUpa, jema tame sAMbhaLyuM che, (yathA nizAMta ) eTale sAMbhaLIne jema radayane viSe dhAraNa karyuM che, tema amane kahe che 2 che ema zrI sudharma svAmine puchayA thakA sudharma svAmi zrI mahAvIra devanA guNa kahe che. te zrI mahAvIradeva khedajJa eTale saMsArI jIne karma vipAka thakI utpanna thayuM je kheda eTale du:kha tene jANe jANIne upadeza ApI tenA du:kha TAlavAne sAmarthavAna tathA karma vidAravAne nipuNa ane maheTA rUpIra sAdhu tathA anaMta avinAzI jenuM jJAna pragaTayuM che anata a
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 112 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara bhAga 1 le. vinAzI jemanuM darzana pragaTayuM che yazasvI eTale jenA yaza traNa bhuvanamAM vyApeA che leAkane cakSu bhRta samAna che kemake lekanA bhAvanA je bheda te sarva parIkSe che mATe leAkane cakSune sthAnake varte che, evA zrI mahAvIra praNIta je zruta cAritrarUpa dharma tene dharma jANeA, tathA teja saMyamane viSe zrRti eTale dhairyapaNuM te paNa zrI mahAvIrane ja keThyA eTale dekhA eTale zruta cAtrirUpa saMyamane viSe jene rati che, dhairya che. !! 3 !! UMcA nIcA ane ti eTale cAdarAja leAkamAMhe padmadika aDhAra dravya dizAo ane aDhAra bhAvadezAo maLye, je beMdriyAdika trasa pANI ane ekeMdra pRthaviyAdika je sthAvar prANIo che tene bhagavaMta nityA nitya bheTa dravya paryAya bheda samyak prakAre jANe evA zrI mahAvIr vItarAga deva teNe zuMsAra samudramAMhe paDatA buDatAM prANIne dvIpa samAna evA sasabhAvi dharma kahyA che. !! 4 ! te bhagavaMta sarvanAza eTale leAkA leAkane dekhanAra vaLI AvIza parIsahane jItavA thakI kevaLajJAnI thayA. (nirAmagaMdha) eTale muleAttara guNa vizuddha saMyama pALaka tathA dhairyavaMta sthitAmA eTale samasta karmanA kSaya thakI Atma svarUpamAMja je sthita thayA che tathA anuttara eTale pradhAna sarva jagatamAM nirUpama jJAtA mATe vidvAna eTale bhalI buddhivaMta che. tathA graMthakI atIta eTale nigraMtha mAhAtmyatara siMha rahita che. gupta bhaya rahita che, tenA nAma kahe che, peluM kahu leAka bhaya zrIjuM parphoAka bhaya trIjuM AdAna bhaya cAThuM akasmAta bhaya pAMcamuM vedanA bhaya chaThuM apakirttabhiya sAtamuM marNa bhaya tathA cAra prakAranA Ayukarma karI rahita che. || ||
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ - -- - -- - -- -- - - adhyayana ka huM. ( 113) ~~~ ~ ~ ~ ~~~~~ -~-~ ~ -- -- te bhagavata bhUti prAjJa eTale anaMta jJAnI tathA apratibaMdha vihArI jANavA, ogha eTale saMsAra rUpa samudrane taranAra dhIra eTale nizcala anaMta jJAna rUpa cakSunA dharanAra jema surya sarva thakI adhika tape tema bhagavaMta jJAne karI sarva thakI utama pradhAna che, tathA perecaka eTale agni jema aMdhakArane dUra karI adhika prakAza kare che, tema zrI mahAvIra yathAsthita padArthanA prakAzaka jANavA, 5 6 ! je zrI rUSabhAdika prabhAvavaMta tIrthakare tana saMbaMdhI je nirUpama dharma teno nAyaka eTale tene jANe evA cAritryavAna kAzyapa gotrI zrI mahAvIra utAvaLI prajJAne jANa jema iMdra hajAre devatAne nAyaka mahA prabhAvavaMta de mAMhe pradhAna tema zrI mahAvIra kevaLa jJAnI sahastra purUSomAM devatAne nAyaka je iMdra tenI pere viziSTa mahAnubhAva jANavA, | ha | te bhagavaMta prajJAe eTale buddhie karIne akSaya che, vA zabda viSezaNane artha che kenI pere toke, jema samudra je mane hAdadhI e svayaMbhu ramaNa samudra nirmaLa jenuM jaLa che. ItyAdika guNe karI anata apAra che tema zrI vIra paNa akalpa akaSAI thakA bhikSAye AjIvikA kare che tyaghapI ni:zeSa kakSaya karI rolekyane pUjya che tathApi bhikSAe A jIve che paraMtu akSINa mAhAnasI pramukha labdhIne prayuMjatA nathI. evA aneka guNa yukta zrI mahAvIra deva che tathA zakeMdra devatAnA svAmi tenI pere dIsimAna che. te 8 te bhagavaMta zrI mahAvIra vItarAya karmanAkSaya thakI baLe karI pratipUrNa vIryamAna che, eTale saMghayAdike baLavAna che. sudarzana zabda merU parvata te jema sarva parvatamAM zreSTa che, tema bhagavaMta paNa aizvaryaguNe karI sarvamAM zreSTha che. vaLI devalokanA
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 114) sUyagaDAMga sara bhASAMtara-ga 1 lA nivAthI devatAne te merU parvata harSa karanAra che. prazasta evA aneka vaNadika guNe karI birAjamAna eTale zobhe che tema zrI bhagavAna paNa jANavA 9 In te merU parvata satasahasra jana pramANa sarvege UMcapaNe jANavo temaja te parvatanA traNa kAMDa che, eka bhamiya bIjo suvarNamaya trIje paiDamaya che ane pahaMgavana che te vejayaMti eTale zvA samAna zebhe che, te merU parvata (NavAvati) eTale navANuM hajAra yojana UMce jANo ane nIce bhami maye eka hajAra yojanane kaMda che ema sarva maLI eka lAkha yojana pramANa che. me 10 | te merU parvata AkAze pharazIne rahyA che tathA bhUmikAne avagAhI rahyuM che, ticha UMcA ane nIce ema loka vyAsa che je merU parvatane cophera agIAne ekvIza yojanane aMtare sUrya pramukha tari de paribhramaNa karatA thakA pradakSiNa karI rahyA che, tathA te merU parvata suvarNamaya che, tathA ghaNA paraMtu aMhI naMdanAdika cAra jANavA evA raLIyAmaNA vana che. jene viSe, eTale pehelI bhUmikAne viSe bhadazAla vana che. te upara pAMca yojana UMcuM bIjuM nadana vana che, te upara lAThIbAsaTha hajAra jana UMcuM caDatA vaLI trIjuM semanA vana che, te pachI chatrIsa hajAra yojana UMcuM caDatA zIkhara upara cA paMDagana khaMDa che. je parvatane viSe maheka paNa kriIDA karavAne e svarga thI AvI te rImukha bhegAve che, 11 te parvata vaLI de che, to ke, maMdara mera sudarzana guragiri ityAdika zabda karI che. prakAzavAna eTale prasiddha evo chati zame che tathA suvarNanI piThe daTIpyamAna sukumAla vamAM che
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana : huM ( 15 ) sarva parvatamAM anuttara eTale pradhAna evI parva eTale mekhalA karI durga eTale viSama che arthAta sAmAnya jIvane caDhatA viSama che tathA pradhAna maNI ane oSadhiye karI dedIpyamAna bhUmi sarakhe pRthavI pradezanI pere jANo. 12 mahI eTale pRthavIne vacamAM Avela je jaMbudvipa tenA madhya bhAge eTale vacamAM vati che, nagendra eTale sarva parvatonA iMdra sarakhe e merU parvata jANavo te parvata lokamAM suryanI pare vizuddha nirmaLa kAMtivAna che ema praka karI jANIye, e prakSare karI lakSmI sahIta te merU ratra aneka vaNe karI sahita che. tathA manane ramADanAra tathA jenI jyoti acimAlI eTale saye tenI pere daze dizine viSe prakAza pAme che, e 13 H have e merU parvatanI upamA zrI mahAvIra bhagavaMtanI sAthe joDe che, sudarzana nAmA je giri eTale parvata tene je yaza kahiye che tevo maTe merU parvata jANo. e merUnI 'upamA zramaNa tapasvI jJAta putra zrI mahAvIra deva jANavA kevI te take jAtiye karI, yaza karI. darzana karI, zAne karI ane ziLe karI samasta jeTalA dharma mArganA prakAzake che. temAM zrI mahAvIra deva pradhAna che. 14 jema lAMbapaNe samasta parvatamAM niSadha parvata zreSTa che, tathA jema vartulAkAra samasta parvata mAhe rUcaka nAma parvata zreSTha che, tenI upamA zrI mahAvIra deva jagatamAM bhUtiprajJa eTale prajJA karI zreSTha jANavA, samasta munio mAMhe tasvarUpa jANavAne atyaMta jJAnavaMta jANavA (prakarSaNa jAnAtini prajJa) e bhAva jANa, 15 te zrI mahAvIra pradhAna e je sattama dharma tene marUpIne prAzane pradhAnamAM pradhAna e je zukaladhyAna tene
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 116 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara --bhAga 1 le - ~-~- ------------- ------- - ~ ~~ - - - - dhAve te bhagavaMtane vega nirUdhakALa sukSma kAya kega dhanAvasare zukaladhyAnane trIjo bheda je sukSma kriyA apratipati eve nAme che, te thAya che. nirodha thayA pachI zukaladhyAnane ce bheda uparata kriyA ane nivRtti nAme dhyAve te dhyAna varNave che. sutsya pradhAna zukla vastunI pare ujavala apAMDa eTale doSa rahita athata mithyAtva rUpI kATa kalaMka teNe karI rahita evuM nirdoSa zukaladhyAna suvarNanI pere ujvala che. ane thavA gaDa zabda udakanuM ke te sarakhuM ujvala che, tathA zaMkha ane caMdramA tenI pere ekAMta avadAta eTale atyaMta zukala evuM zukala dhyAna che, tene dhyAve, 16 . te bhagavaMta zalesI avasthA zukaladhyAnanA cothA bhedane anaMtara sAdi anaMta evI siddhi gatine viSe pitA te siddhi kevI che. to, sarvamAM uttama tathA lekane agre vartamAna che, te kAraNa mATe pama pradhAna mATe rUpIzvara zrI mahAvIra deva che je jJAne karI, darzana karI, cAritra zile karI samasta jJAnAvAdika AThe karmane zedhI karma khapAvIne muktine viSe pahetA. | 17 | vaLI upamAe karI bhagavaMtane ove che; jema vRkSo mAM prasiddha deva kupha uttara phaphane vize vyavasthita evuM sAmaLI vRkSa heTuM che, jene viSe suvarNa kumArazmAdika bhuvanapati devo bAvIne ranivede che, eTale phIDA rUpa gukha legave che. tathA jema vanane viSe nadana vana keda kahyuM che, uttama zobhAye karI sahita kahyuM che, tema jJAna ane zIla eTale cAritra teNe karI zrI mahAvIra mahAprAga eTale heTA jaNavA, 1 18 is - jema zabdamAM svanita eTale meghatI garjanA kASTha pradhAna eTale che, tathA jema graha nakSatra ane nArane vize
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana : tu. . ( 17 ) . caMdramAM mahAnubhAva kahe che, tathA jema samasta dhamAM zIrSa bAvanA caMdana zreSTa kahyuM che, ema samasta sAdhumAM apratijJA eTale A leka paralokanI AzaMsA karavAnI jene pratijJA nathI arthAta Ihaleka paralakanI AzaMsA rahita evA zrI mane hAvIrane meheTA zreSTha kahyA che. i 19 / jema samasta samudramAM svayaMbhUramaNa samudra zreSTa kahyo che jema mAga kumAre devamAM dharaNanAmA iMdra zreSTha kahyA che, jema Izrura sedaka samasta rAmAM pradhAna veta eTale vakhANyo che, tema tapa upadhAne karI tape vizeSe karI samasta munimAM zrI mahAva vIrane pradhAna vakhANyA che. je 20 . jema hastione vize IMdranuM vAhana erAvaNa hasti pradhAna kahyuM che. jema mRga pramukha svApada janAvaramAM siha pradhAna kahyuM che. bharatakSetranI apekSArthe jema pANImAM gaMgAnadInuM pAnuM nirmaLa kahyuM che, jema samasta pakSIomAM garUDa mahetA kahe che. aparanAme veNu deva e jema pradhAne kahyuM che, tema nirvANa je mekSe mArga tenA sthApana karanArA vAdI lekamAM zrI mahAvIra mahArA kahyA che. 21 che : jema yuddha zubhAmAM phAtavidita vidhasena eTale cakravatti pradhAne kahyuM che. jema phulamAM araviMda kamaLa mehehe kahyuM che. jema kSatrImAM dUtavAkya eTale cakravRtti pradhAne kahyuM che. tema samasta rUSIomAM zrI vardhamAna svAmi zreSTa kahyA che. je rara jema samasta dAnane viSe abhayadAna zreSTha kahyuM, jema satya vacanamAM niravadha eTale je vacananA uccAra karI parane pIDA utpanna na thAya te vacana zreSTa vakhAryuM che. jema sarva tapamAM navavidha brahmagupti sahita brahmacarya zreSTha kahyuM che. tema lekamAM uttama zramaNa tapasvI zrI mahAvIra deva zreSTa vakhANyA che, je ra3
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.-bhAga 1 le. - ~ ~~ ~ ~*~ ~-~~~~-~ ~-~- - - ~~~ - --- ~-~ jema sthitimAM pradhAna lava saptama devatA eTale paMcAnughara vimAnavAsI deve kahyA che kAraNa ke temanuM manuSyamAM sAta lava pramANa Ayukarma je zeSa rahyuM hota te mukti pAmata te mATe ene lava saptama devo kahiye, anya sabhAmAM jema dharma sabhA zreSTa kahI che. jema samasta dhamane viSe nirvANa je mekSa te pradhAne kahyuM che, kemake anya darzanIe paNa pata potAnA dharmane viSe mokSa pradhAna bele che. mATe tema jJAnapatra zrI mahAvIra thakI anya kaI jJAnI nathI, eTale sarvamAM uttama zAnavata zrI mahAvIra deva jANavA, e ra4 che jema pRthvI salA padArthane AdhAra bhUta che ! tema zrI mahAvIra sarva satyane abhaya pradAna karI rUDA upadezanA dAna thakI AdhAra bhUta che aSTa prakAranA karma khapAvyA che. (vigata kRdhi) eTale abhilASa rahita thayA che. vaLI saMnidha na kare eTale kAMi paNa saMcaya kare nahIM tathA utAvaLI prajJAna ghaNI eTale kevaLI evA bhagavaMta jANavA tathA samudranI pare taravAne durasta e mATe saMsAra samudra tene tarIne mukti pahetA che, vaLI zrI mahAvIra kevA che to ke, abhaya karanAra eTale sarva jIvanA bhayanA TALanAra che, tathA zuravIra che. anaMta cakSanA dhaNI eTale sarva svarUpa dekhe che jANe che. rapA phedha vaLI mAna tathA bhAyA temaja vaLI lobha te para vacanA rUpa jaNa e cAra adhyAtma TApa che, tene saMsAra vadhAravAnA kAraNa jaNane e cAre dhAyane chAMDIne zrI mahAvIra arahita dhayA, mahA pI thayA, te kAra mATe zrI - hAvIra svAmi pite pApa kare nahIM, tathA bIjA pAse pApa karAve nahIM, ane pApa karmanA karanAranI anumodanA paNa kare nahIM. je 26 che
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 6 . ( 11 ) ~ ~~ ~ ~* ~ ~*~ ~*~ ~ ~ ~ : - have kiyAvAdIne ene eMzI bheda, ayiAvAdInA corAzI bheda, vinayavAdInA batrIsa bheda, ane ajJAnavAdInA saDasaTha bheda, e sarva maLI traNazene zaTha thayAM te pAMkhaDI darzanIonA anuvAda eTale bheda jANavA, e cAre darzanInA darzana svarUpa tene durgati javAnA kAraNa jANIne, te zrI mahAvIdeva sarva vAdane jANIne UnmArgane tyAga karIne cAritra 35 dharmane vize (DhIpatra) eTale jAvajIva sudhI upasthita eTale sAvadhAna thayA che, 27 te bhagavate strI sahita rAtrI bhojana tathA uMpalakSaNathI praNAti pAtAdikane paNa nivAryA che. vaLI karma rUpa du:kha kSaya karavAne arthe upadhAnata thayA, eTale tapasyA karI, deha zepavIne karma khapAvyA, chaha leka ane paraloka e bannene jANIne sarva pApanA sthAnakane prabhUtapaNe pite vAraMvAra nivArya che. je 28 have zrI sudharma svAmi piotAnA ziSya pratye kahe che, arihaMtane bhAkhele je dharma te kevuM che te ke, samazya prakAre arthe karI pade karI zuddha eTale ujavala cukti sahita tene sAMbhaLIne te dharmane sa hatA eTale satya karI mAnatA thakA, aneka jana karma hita thaIne anAyuSya thayA eTale siddha thayA athavA Aga mika kAle IMdrAdika padavI pAmyA. (timane pUrvavata jAva. ) : raTa che (iti zrI vIrastAta nAme chaThA adhyayana samApta.)
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( ra ) sUyagaDAMga sutra bhASAMtara -bhAga le have sAtamo adhyayana prAraMbhIe chayeM chaThA adhyayanane viSe zrI mahAvIranuM stavana karatAM zrI mahAvIrane zuzIla kahyA, have A sAtamA adhyayanane viSe te thakI viparIta kuzIliyA hoya che je arahadda ghaTIkAne nyAye saMsAramAhe bhramaNa kare tenuM cAra jaje che , pRthvIkAya apakAya ane vAyu kAya ahIM cakAra thakI e cAre nikAya sUkSma ane bAdaranA bhede karI be prakAre jANavA tathA tRNa vRkSa bIja zAlI pramukha vanaspatikAya jANavI, ane tra te kriyAdika jIva jANavA tenA aneka prakAra che, te kahe che, je IMDA thakI upanA evA paMkhI tathA sarva pramukha tathA je jarAe te gAya pramukha jIva jANavA. ane saMdaja eTale prada thakI utpanna thayelA evA , mAkaNa, pramukha jIva jANavA, vaLI sajA: te je vIrAdikane viSe upaje tenAja varNa sarakhA je jIva hoya te jANavA, e rIte jIvanA bheda kahyA, 1 e pA pRthivyAdika che jIva nIkAya zrI tIrthakara deve kahI che. e ja jIva nikAya je che te sAtA sukhane jANe che vAMche che eTale sarva jIva mukhAbhilASI che. e kAyane je dara ghAta kare dIdhela pIDA Ape tene je phUla thAya te kahe che, te jIva eja chakAyane viSe (vipasamupayaMti) eTale vinAza pAme arthata vAra ene viroja paribhramaNa kare che ? vaLI eriyAdikathI mAMDIne paMkiya pati jIvanI jAti che tene vize eka sthAnakathI bIje sthAnake paribhramaNa karatA dhakA, rAsa tathA sthAvara jIvane viSe vinighAtatya eTale kepati ane vinAza pAme, te kuka karmanA karanAra jIta natina
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 7 muM. ( 121 ) - - -- -- -- -- -- ~ ~- ~~-~~- ~~ ~ viSe utpatti pAmIne, te bALa ajJAnI je vaLI tyAM duSTa evA pApa karma kare to vaLI tehIja duSTa karma karI eTale cera ane thavA paradAra gamana ItyAdika doSe vaLI vinAza pAme. kA je karma kare te karma A 'janmane viSe athavA parajanmane viSe vipAka Ape, athavA ekaja karma se sahastra, lAkha keDa, saMkhyAtA, asaMkhyAtA, ityAdika ghaNA bhava suddhi paNa vipAka Ape jevA vidhi karma karyo hoya tevA vidhi bhegave. athavA anya vidhie paNa bhagave, sirachedAdika hastapAda adanAdika du:kha pAme. evI rIte te kuzIliyA araha ghaTIkAne nyAye saMsArane viSe pharI pharI bhava paraMparA paribhramaNa karatA thakA du:kha bhegave tathA ekeka chedanAdika du:khe paDyA thakI te du:khanA yoge karI vaLI navA navA karma bAMdhe tene pharI bhagave paNa bhegavyA vinA chUTeja nahIM, 8 je koI mAtA pitAdikane hilvA eTale chAMDIne ane svajana vargane tyAga karIne, zramaNa ne vrata uSA arthAt ame sAdhu che, evuM jANatA chatAM, udezAdika paribhege karI agni samAraMbha kare, athavA karAve, tathA anude, tevA pAkhaMDI loka te phazIla dhama jANavA. ema zrI tIrthakara gaNadharAdika kahe che. je potAnA Atmasukhane arthe prANInI hiMsA kare che, te kuzIliyA jANavA, e 5 che . je agni ujvAle pradIpta kare te trasa ane sthAvara jIvone atipAta eTale vinAza kare ane tema vaLI te agnine pANIthe kI bujAvatAM thakAM paNa aneka basa ane sthAvara jIva haNAya che, emaja agnine ajuALatAM tathA olavatAM thakAM paNa prANIone ghAta thAya che, te mATe paMDita sadavivekane jANa hiMsAno tyAga karI tathA dayAmAM dharma che ema vimAzIne
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1rara ) mUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 paMDita agnikAyane samAraMbha kare nahI. 6 have agnIne samAraMbha karavA thakI bIjA cho kevI rIte haNAya te kahe che, pRthavI te paNa jIva ane apa eTale pANI te paNa jIva tathA saMpAtima prANI te pataMgIyA pramukha tyAM samyaka prakAre paDe, tathA ( saMdajA ) te kASTa tathA chANAdikane viSe utpanna thaelA jIva kASTa nIzrita dhuNAdIka kIDI pramukha jANavA. eTalA sthAvara jaMgama jIvane je anIne samAraMbha kare te dahe eTale bALI nAMkhe. || 7 | tathA harikAya te aMkurAdika samasta vanaspati jANavI e sarva jIva te vilaMbaka jANavA vilaMbaka zabda chavano AkAra dhAraNa kare jema kalala, artha, mAMsa, pezI, eTalI avasthA garbhamAM thAya, ane garbha prasavyA pachI bALakumAra tarUNa vRddha eTalI avasthA manuSya dhAraNa kare, tema zAtyAdika vanaspati paNa akura mala skaMdha patra zAkhAdika vizeSa je che te paNa vR8mAna thakI bALa tarUNa vRddhAvasthAdika bhAva pAme che, tathA e haritAdika je che tenA mRla patra zAkhAdikane vipe, pRtha pRthapha judA judA jIva jANavA, eTalA vanaspatine AhAra tathA sarIrane artha, je AtmAnA mukhane artha eTale ene 2davA thakI mAhArA AtmAne sukha thaze, evI Atma sukhanI pratI te je de, te purUSa dhIThAIpaNe ghaNA jIvonA ghAnane karanAra jAga, L 8 che utpatti eTale malAdika kemaLa tathA vRddhi eTale zAkhA prazAkhAdi je vanaspati teno vinAza karatA hoya to bIjAdika eTale tenA phalano vinAza kare che, tene arayata aTale gRhastha adhavA pravrujita alaga thavA lAgI AtmAnA daMDanAra kahie, te jIva prANIne pichAne potAnA
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 7 muM. ( 123 ) na : -------- AtmAne upaghAta kare che. je AtmA sukhane athe harIkAyane chede tene loka mAMhe anArya dhArmi zrI tIrthaMkara gaNadhara kahe che. je prANI dhamopadeze Atmasukhane artha bIjAdika vanaspatikAthane chede dAve, tathA anuda, tathA e dhamopadeza kare, te pAkhaMDI anArya jANa che ke vanaspati kAyanA vinAzaka prANIo ghaNuM janma sudhI garbhadika avasthAne viSe vartatAja maraNa pAme eTale kalaLa abudAdika avasthA vartatA thakAja maraNa pAme tathA jana myA pachI bolatA, aNabolatA thakA tathA anya manuSya nahAnI eTalInA dhaNI, kumArAvasthAmAM sthita thakA mare, tathA yuvAnavaya taruNavaya tathA madhyamavaya thaviravaya e sarva avasthAne viSe AyuSyanA kSaya viSe malIna thayA eTale svakarma jogavatA dIna du:khI bhukha, tRSNAdika sahana karatA thakA te pApI jIvo zarIra tyAga kare eTale jevuM pApa samAcAre tevuM bhagave che 10 che ahe! jI tame buje je manuSyapaNuM pAmavuM durlabha che, ema jANe (dullAhe khalu mANasebhave) ityAdika vacane buje eTale pratibaMdha pAme tathA naraka viheMcAdika gatine viSe aneka du:kha che tene bhaya dekhIne bAlisa eTale ajJAnapaNAne lIdhe viveka pAma durlabha che, evI rIte jANe tathA e loka ekAMta du:khI che, javarita eTale jema javarAphAMta chava du:khI hoya tema e sarva leka pitA potAnA karma rUpa tApe karI karI vyAkula chatA saMsAramAM vipasa eTale pharI karI nAza pAme che. je 11 1 ahIM dharma sthApanA adhikAre kei eka mukhe suzIla dazenI ema kahe che ke, (AhAreNa saMpacaka) eTale lavaNa tene va
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.-bhAga 1 leA. ( 124 ) jevA thakI maiAkSa che eTale sarva rasanuM sAra lakSaNa che yata: (lavaNA vihuNArasA daMtI vacanAt ) tathA pAThA tare AhAra ( paMcakuM lavaNa paMcakuMcedna ) AhAra A zrI pAMca bheda jevA cakI meAkSa thAya che, te AhAra - paMcakanA nAma kahe che. eke lasaNa, bIjo palADu, trIjo karI, eTale dugdha ceAthe gAmAMsa pAMcamuM madha tathA ekeka vAdI zItaleAdakanA upabhega cakI meAkSa kahe che. eTale jema pANI mAhumala utAre che, tema aMtaraMga mala paNa te pANIja utAre che. ema kahe che, keTa eka vaLI hutAzana eTale agnInA hAma thakI mokSa che ema prarUpe che. jema suvarNAdikanA malane agnI khALe che, tema AmanA maLanA paNa agnIja nAza kare che ! 125 have e pUvAkata darzanIone utara kahe che. prAta:snAnAdike karI Adi zabda thakI hasta pAdane dhAve karI meAkSa nathI, kemake pANI nAkhavA cakI tadyAzrita vene dhAta thAya che, te mATe ema kayA thakI meAkSa prApta na thAya, tathA khAr eTale lavaNane aNu jamave karI paNa mekSa nathI, jo luMNa nakhAvA thakI mAkSa prAptiI thatI hoya teA je desamAM sarvathA luMNa malatuMja nathI, te tyAM nivAza karanArA lekeAne durgati paNa na thAya paraMtu e vacana asaMbaMdha jANavo, ane te mukhe madha, mAMsa, tathA laNanA paribhAge karIne meAkSAArtha thakA anyatra sthAnake vAza kare, eTale tene paNa zuzIlavinA mekSa nathI. e tAvatA tene saMsAramAM nivAza kahyuM, // 13 je mukhe pANIye karI mekSa prazne che eTale saMdhyA prabhAta ane cakArtA grahaNa thakI madhyAnane viSe pANInA sparza karyA thI mukti kahe che, te paNa sudhA jANavA. kemake hRdakanA sparza thakI ja siddhi thAyane pANI mAMhe sarvakALa mAlA pramukha vA ----
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 ----------- --- adhyayana 7 mu. ( 15 ) ---- raheche. athavA jAla paNa pANImAM rahe che. tene paNa mukti heHvI joie, tema tA thatuM nathI. kAraNa ke pANI jema aniSTa malane haNa kare che, temaja iSTa mala je sugaMdha dravyo che tene paNa ha kare che. !! 14 5 jo uddekanA sparza thakI meAkSa thAya teA mAchalA maeNka, eTale DeDakA, tathA sarja, jalakAga, jaLacara, vizeSa, jalamAsa, eTale manuSyAkRti jevA rAkSasa e sarva meAkSagAmI thaze. te kAraNa mATe je kuzala eTale tIrthaMkara deva teNe e asthAna ayukta kahyuM che, teA zuM kahyuM che ! tA ke udaka thakI je meAkSa kahe che. te purUSa ajJAnI pApiSTa pAkhaMDI apasati vALA jANavA. / / 15 / / udaka jo azubha karmarUpa maLane haraNa kare te emaja zubha eTale puNya tene paNa haraNa kare, ane jo puNyane haraNa na kare tA karma maLa paNa apahArI zake nahIM, mATe je udaya thakI siddhi kahe che, te e vacana icchAmAtraja khele che, jema tyaMdha purUSa mArga dekhADanAra hoya te tenI pachavADe cAlavA cakI vAMchita mArga pAmiyaeN nahIM, tema murkha prANI paNa dharmanI buddhineM prANIonA vinAzaka evA zAca mArganA sevana karatA thA mekSa pAme nahIM, ema bhagavaMta kahe che. !! 16 mA jA je jIva prakaryuM karI jIva dhAtAdika aneka pApa kRtyA karI karma upArjIne pachI sItAdaka eTale trisaMdhyAce pANInA sparze karI upArjita karmanA nAza karIne siddha pAme te pANInA cAge karI kAi eka jIvadhAtaka evA mAchIMgara pramukha paNa sIje te mATe je udaya thakI siddhI kahe che te sRSAvAda eTale che. / 7 / hutAzana je agni te thakI je meAkSa kahe che. eTale saMdhyA prabhAta, ane mAnhe, ema trisaMdhyAyeM agnIne save ----
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) sUyagaDAMga citra bApAMtara- bhAga 1 le. karI ghatAdikanuM anine viSe hama kara karI siddhi che, ema agnihotrI nAmanA darzanIo kahe che, tene pachI je ema karavA thakI je siddhi thati hoya to agnInA pharazanA kukama evA lehakAra, aMgAra dAhaka, kuMbhAra, bhADabhuMjA, senI, pramukhane paNa mekSa prApti thavI joIe, kemake e lehakAra pramukha to sadA agni taNa karatA thakAja rahe che, mATe te durgatimAM nahIM ja jAya, adyapi te darzanIe maMtranuM kAraNa dekhADe te tene ema kahevuM ke je, atyaMta tamArA AjJAkArI hoya te evuM tamAruM besavuM pramANa karaze. pastu anya jane e vAta mAne nahIM, jema tema bhasma karaNe sarakhA te mane kI zuM vizeSa che. te 18 che mATe je snAna ane hemAdike karI siTI bele che te avimA bole che, kemake evA kAraNe thakI sarvathApi siddhi na thAya, te abuddha eTale tatvanA ajANa dharmanI buddhi pApa karatAM thakA ghAta pAmaze, evuM jANI karIne bhUta eTale prANI mAtrane mAtA eTale ramukha pratIlekhIne teNe haNe nahIM, ama vidvAna vivekane cahIne trasa, ane sthAvara, jIvAne sukha prIya che, du:kha Apriya che, evuM rAne karI jANe (yadukAna paThamaMnANataodayA chati vacanAtu) 5 10 che paraMtu je kuzilIyA che, te prANIone upamana karavA thakI sAtAmAne che, tene phala kahe che. te pRthivyAdikanA AraMbhe gukhAbhilASI chatAM nAdika gatine viSe jAya pachI tyAM AkaMda kare, tathA khaDAdika zAse chedana thayAthI kadamAna zikA nAragI jAya, ema te pApa sahita prANI duHkhI thAya, te kAraNe cAritrIo judA judA ne jANIne vidvAna hete, Abha tavaMta chane saMyama Acare. rasa, ane sthAvara, avanI hi
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 7 muM paga saMkecI prAsa che, tathA sAMdhIne mahetuM sAkAraNI evI kriyA dekhIne te thakI niva. 20 che - je zItaLa vihArI zuddha nirdoSa evA AhArane lahIne saMnidhi karI jame tathA vikaTa eTale phAsuM pANIyuM karI aMgepAMga saMkecI prAsaka pradeze bezI dezathakI athavA sarvathakI snAna kare, tathA je vansa che, tathA luse, eTale lAMbu hoya tene phADIne hAne kare, tathA hAnuM hoya tene sAMdhIne maheNuM kare, ityAdika vAte zebhAne arthe je kare, te saMyama thakI dUra varte che. ema zrI tIrthakara gaNadhara kahe che. e 21 , je dhari buddhIvaMta purUSa heAya te udakane viSe karmabaMdha jANIne jAvajIva sudhI phAsu pANI pIe te sAdhu bIja kaMdAdika aNagavata snAna, azveiga, uTaMgaNAdikane viSe tathA strIne viSe viratI hoya paNa kuzIla deASa Acare nahIM. rara je kuzIliyA mAtA tathA pitA pramukha kuTuMba tyAgIne AgAra eTale ghara tathA putra ane pazu je gavAdika tathA dhanane tyAgI pica mahAvrata aMgIkAra karI pachI rasaddhi Azakata chatA jihA lAlapI saksa AhArane gaveSatA thakA moheTA kalane viSe, rUDA rasano AhAra pAmavAne arthe je bhramaNa kare, te cAritra thakI dUra jANavA, ema zrI tIrthaMkara gaNadhara kahe che. te ra3 je svAdake kuLane viSe rasalaMpaTa thakA gocarI karavAne jAya, evA udara vRddha peTAthe thakA, jene je dharma rUce tene te upadeza Ape, te purU Aryadharmane me bhAge, upalakSaNa thakI sahastra lAkha pheDame bhAge paNa pahece nahIM, ema zrI tIrthaMkarAdika kahe che, tathA je sAdhu AhAra vastrAdikane arthe bIjAne mukhe pitAnA guNa kevarAve, lAla pAla kare, te paNa kuzIliyA jANavA, che 24 t
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ (28) sUyagaDAMga satra bhASAMtara - bhAga 1 le. - ---- - -- - - -- ----- ----- ----- * - - - je pitAnuM dhAdika chAMDIne pachI parajanane viSe dIna eTale dayAmaNe thAya, ema udara zuddha thake rahe te grahasthane, baMdIjananI pere, musaMgaLika vacana kahe; gRhasthanI prazaMsA kare, yata: |sonA , viyetanavariyA rasa ki. sAsu, iharAkahAsuccAsa, paca rakaM acchadiTosi // 1 // ItyAdika vacana peTane arthe bele. jema mATe suara, nIvAra eTale cAvalanA kaNane viSe zuddha chato, adUra eTale tarata ghAta pAme, tema kuzIliyA paNa AhAra zuddha chatA saMsAramAMhe anaMtA maraNa pAme che 5 che te kazIliyA anyane artha, pANIne arthe, tathA anya vastrAdikane e, jene jevuM gamatuM hoya tenA AgaLa tevuM ja bele, sevakanI pere jema sevaka potAnA rAjAne gamatuM bele, tema e kuziliyA paNa bele, te sadAcAra thakI bhraSTa evA pAsasthAne bhAva tathA kuzIliyA bhAva pAme, te ke thAya che ke, ni:sAra thAya jema pulAka eTale dhAnanA chetarA tUsa ni:sAra hoya che, tema te paNa tene sarakheja ni:sA2 jANa. 4 26 che have kuziliyAnuM AcaraNa kahe che, je ajJAta phalane viSe piDa eTale, AhAra pANI lIdhuM aMta prAMta AhAre karI - yama pALe, paNa dInapaNuM aMgIkAra kare nahIM. tathA tapayA karI pUjA satkArane vAM che nahIM, eTale rAjadikanI prajAne ni. mitte tapazya kare nahIM, paraMtu AbhA kare. yaduta ihaloga thayA e tavamAghahejA) ityAdika bhAva jANIne tathA zabdane vize, rUpane viSe, asahyamAna eTale tatpara na hoya ane sarva kAmane vize, zraddhapaNuM TALIne rAgadveSa na kare, tene sAdhu
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 7 muM. ( 128 ) jANo. ra7 samasta saMga temAM sneha te atyaMtara saMga ane dhana dhAnyAdika bAhya saMga e be prakAranA saMga thakI atIta eTale rahita, vivekavAna tathA sarva zArIrika ane mAnasIka du:kha tene sahana karanAra, eTale parIsopasarga janita du:khane sahana karanAra jJAna, darzana, ane cAritre karI, saMpUrNa kAmaganI abhilASa rahita tathA aniyatacArI eTale aprati badha vihArI sarva jIvane abhayana karanAra e sAdhu, te viSaya kaSAye karI anAphala eTale kaSAyane upazamA karI nirmaLa zake che, jene AtmA e sAdhu mahAnubhAva jANo, ra8. bhAra eTale saMyama tenI yAtrA nivAha karavAne arthe cAritrie zuddha nirdoSa AhAra grahaNa kare, tathA sAdhu pUrva Acarita pApakarmano viveka eTale pRthaka bhAve vAM che, tathA parIsahAdika upane ke du:khane pharo cho, daiva zabda saMyama athavA dhrova zabda mokSa tene grahaNa kare, kenIpere to ! ke jema kAIka sUravIra subhaTane saMgrAmane atake zatrae parAbha thake parata pharIne zatrane damana kare, tema cAritrio karma rUpa zatruthI upanyA je upasI ane parIsahu tethI parAbhavya pAye thaka paNa, karmane dame, ane Atma svarUpane sAMdhe che 29 che " parIsahapara haNAto thako paNa te sAdhu sakhya ahidhAro kenI pere toke, phalaga eTale pATIAnI pare, ti eTale he jema pATIe baMne pAse chedAnuM thayuM, paNa rAga 5 na kare, tema sAdhu paNa upasarga parisaha upane zake rAga rahita thake rahe. aMtaka eTale mRtyu AvavAno samAgama vAMche, arthAt paMDita ara vAMche, paNa tapazya karI zarIra zepavAne lIdhe durbalatA pAmavA thakI manamAM zaMkA tathA bhaya
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 130 ) mUlagaDoga sUtra bhASAMtara bhAga 1 le. ANe nahIM, jJAnAvarNAdika aSTa prakAranA karma khapAvIne vaLI prapaMca eTale saMmArte na pAme, eTale mukti pAme. jema akSa eTale dhurI tenA kSaya thakI gADaluM sama viSama mArge na cAle, tema sAdhu mekSa paheAtA pachI saMsAramAMhe pAchA Ave nahIM. tiSemine ardha pUrvavata jANavA. // 30 5 iti kuzala paribhASA nAme sAtamo adhyAyana samApta thayo. ? have ATamaM vIryAdhyayana kahe che. sAtamA adhyayanamAM kuzIliyAno AcAra kahyo, taM . AcAra saMyamane viSe vIryItarAya karmanI udaya thakI thAya che, te mATe A adhyayanamAM suzIlayAnAM vIrya dekhADe che, tethI e adhyayananuM nAma vIryAdhyayanale. te bhale viye parAkrama be prakAre zrI jItezvare kahyuM che te vIrya prarve karI kahiye ryuM, tuM evA vitarke karI vIr nAmA subhaTanuM kevuM vIparuM; ane kevI rIte e vIr kevAya che; tathA kevI rIte e prarSe karI vIrya kahe che. ? | 2 || ekatA aSTa prakAre karma kriyA anuSTAna rUpa vIrya kahe che, athavA akarma eTale jIvanuM saheja svarUpa tene paNa eka vIrya kahe che. ema e prakAre vIrya kahe che, ahenA sutratA ? eja che sthAnake pharI baLa thIryanA bheda jANe, eTale eka sakarmaka ane bIjo ekamekanA bheTa karI be prakAra vIrya jANavA, jete viSe vyavasthita sarva manudhyeA dekhAya che. // 2 // vaLI zrI tIrthaMkara deva pramAne karma kahe che. te pramAda kahe che. (manaM vibhava kapAyA nidrAvihAya paMcame bhAgyA ityAdika) tathA apramAdane akarma kahe che, je pramAlikA karma kare te mALa
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 8 muM. (132 ) ~~ ~ ~-~~-~ ~- ~~-~ ~~ ~- ~-~vIrya kahIe, ane je apramAdi thake karma kare te paDita vIrya kahiye te bALa ane paMDitavIrya AvI rIte che, abhavyane anAdi aparyavasita ane bhavyane, anAdi saparyavasita athavA sAdi saparyavasita jANo. 3 | kei eka sanna eTale khaDagAdi hathiyAra dhanuSya vidyAdika zIkhe, athavA zAstra eTale tiSAdika zAstra tathA nimitta vidyaka auSadha pramukha zIkhe, zA vAste zIkhe ! to ke, jene atipAta eTale vinAza karavAne arthe zIkhe, tathA kei eka hiMsaka maMtrAdika bhaNIne je atha vayAga azvamedha, manuSya medha, ajAmedha pramukha kare, e bediyAdika trasa jIva tathA pRthivyAdika sthAvarajIva tene vividha prakAre haNavA nimite pUrvokta maMtrAdi bhaNe 4 che , kaI eka mAyAvi purUSa mAyA keLavIne zabdAdika viSaya rUpa kAmagane samAraMbha kare, eTale pitAnA cittane viSe Azakta chatA kAma sevana kare, evA te pitAnA Atma sukhanA A viSaya pRddha chatA, jIvanA haNanAra tathA aMge pAMganA chedanAra, tathA peTanA kApanAra thAya. . pa mane karI, vacana, karI, ceva padapUrNartha che, ane kAyA karI, Azakta chatA taMdula majInI pere karma bAMdhatA, tathA Arata A lekane viSe athavA paralokane viSe, paNa e bane lekane viSe kRtya karatapaNe karI te jIva ghAtanA karanAra purUSa nidhye thakI asaMyati jANavA. 6 A jIva ghAto karanAra purUSa te vidharUpa vira ne aneka jIvenI sAthe kare, tathA te vere karI paleke paNa rAce eTale vera sAthe saMbaMdha kare, pApanA samIpa gAmI evA sAvadyAnunirU5 AraMbhanA karanAra te atakALe vipAkAvasare asAtA
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 132 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. vedanIyanA udaka thakI du:khane sparza pAme. 7 sAte karma bAMdhavAnA be prakAra kahyA che, eka kapaciki kiyA, ane bIjI sAMparAIki kriyA, e be thakI jIva karmane baMdha bAMdhe che, Ama dukRtakArI eTale sva pApakArI rAga pAzrita eTale rAga vyAkula bALa eTale ajJAnI, sadasa viveka rahita, evA chatA te purU pitAnA AtmAne ghAta karanAra eTale AtmAne dukhanA denArA evA ghaNA pApa kare che 8 e pakta anukrame sakarma vIrya kahyuM, te karma bAMdhavAnuM kAraNa che. mATe e maLatuM vIrya kazuM, e bALavayaM kallAnatara akarma vIrya te paMDitanuM vIrya jANa, te huM kahuM chuM, Te he ki tame sAMbhaLe? | 9 | mukti gamana yogya e jIva datya rAga hepa 3pa je kapAya te thakI mukta eTale rahita sarvathA prakAre karma baMdhananA chagha karanAra e chate pApa karmane laya karI, jene pAmIne jIva samasta salya kApe, athavA pAmaMtare pitAnA zalya kApe. | 10 | have je vastu pAmIne mAne che te dekhADe che. nyAya eTale jJAna dana cAritrarUpa je mokSa mArga zrI tIrthaMkara davano bhAvyo, tene upAdAna eTale grahaNa karIne dharma sthAnane viSe udyama kare. ane je bALa vIryavaMta te vaLI vaLI anaMta bhAva grahaNane viSe jema jema narakAdika du:khanA AvAsAne vi paryaTana kare, te tema azubhatva eTale durbAnapaNa pravartunAne thAya, evo saMsAra svarUpa jAmIna paMDita pupa dharma sthAnane vize pravane ! 11 1 zAranuM enityapaNuM dekhADe che. je havana vividha
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 8 muM (133 ) prakAranA pradhAna sthAnaka che, tathA devalokamAM iMdra tathA sAmAnika trasaMzakAdikanA sthAna che, manuSyane viSe cakravartI vAsudeva, baLadeva, tathA mAMDalikAdikanA sthAna che, tiryaMcane viSe paNa kyAM eka ISTaga bhUsyAdika sthAna che, te sarva sthAnane chAMDaze. emAM saMdeha kara nahIM. tathA jJAti gAtrI suhache eTale bAMdhavAdika e sarvanuM anitya azAzvata evo vAsa che, 12 + e rIte paDita purUSe avadhArIne potAne mamatva svabhAva utare eTale svajanAdikane viSe mamatva na kare, Arya je vItarAga praNIta mokSa mArga rUpa dharma tene Adare, te dharma ke che, to ke, sarva dharma mAMhe pradhAna agepita eTale a6Sita che, pragaTa che, 13 / have zuddha dharma pariNAne je rIte thAya te rIte kahe che, jati smaraNAdike karI tathA pitAnI matiye karI jANIne athavA anya gudika pAsethI dharmane sAra je cAritra tene sAMbhaLIne, aMgIkAra kare. paMDita vIrya saMpanna evo sAdhu saMyamane vize udyamavata ke pApakarma je sAvadAnuSThAna tene paccakhe eTale nirA kare che 14 je kaI prakAre karI potAno preme kuzale karI AyuSyane upakarma eTale vinAza jANe. arthAta pitAnuM maraNa jANe tenA aMtarAle eTale vicAle kSipra eTale utAva, te paDita raleSa rU5 zikSA zIkhe, ane te zikSAne maraNAvadhi sudhi aMgIkAra kare. 15 5. jema kAca potAnA aMga tathA hAtha mastakArika upAMne pitAnA dehane viSe gopave, e rIte paDita je che te paNa pApa je sAvadyAnukAna rUpa tene adhyAtma eTale samya darzana
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 134 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. jJAnAdika bhAvanA karI, upasaMhare, eTale maraNa kALa sudhI saMleSaNA karI pApa karmane nijhare. 16 kAcabAnI pere hAtha paga aMgopAMgAdikane gopavI rAkhe. tathA mananA akuzala vyApAra tathA zretrAdika sarva idrIonA viSaya thakI niva, tathA manane pApamaya pariNAma eTale mADe abhiprAya jyAre kAMI prayojana paDe, tyAre teja je pAparUpa bhASAne depa tene paNa saMvare ! 17 | tathA keI pujA satkAra kare, te vAre mAna TALavuM, te A zrI kahe che, alpamAna, apamAyA, ane cakAra thakI anukrame kedha tathA lobha, paNa levo tene jANune paMDita vivekI jana hoya te ahIM pAThAMtare (gAmata) atyaMta mAna, atyaMta mAyA, temaja atyaMta krodha, ane lebha, ene sarvathA prakAre tyAga kare, ema paNa kahyuM che. bIjuM pAThAMtara e rIte e gurUnI pAsethI samyaka prakAre sAMbhaLyuM che ke ! e phedhAdikanA jayathI vIra purUSanuM vIrya parAkrama jANavuM, paNa je saMgrAmamAM zatrune haNe te paramA vIra zubhaTa na kahevAya, e tIjuM pAThAMtara mokSane A Atmati e sAdhu te cArItrane rUDI rIte grahaNa karIne pachI dhAdikane jItavAne udyama kare. e prakAre vIruM purUSanuM vIrya jANa tathA, sAtAgAravane viSe nibhata eTale anughukta ane sthata sAtagAra karI rahita, tathA upazAta eTale kavAyanA jItavA thakI kSamAvAna tathA mAyA rahita cha rAMyamAnuSThAna Acare, e zuddha mArgane bhAva jANa, 18 ) prANIonA prANane haNe nahI, tathA data zeAdhanamAtra paNa adatta lIe nahI. mAyA sahita mRAvAda na le, kemake para paMcanA nimitta je mRSA belAya che, te mAyA vinA belAtuM nathI. kiMtu mAyA sahitaja bolAya che. te mATe mRpAnI A
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 8 muM. (135) pa di te mAyAja jANavI, tevI mAyAne parihare, tyAge, saMyamato tathA jIteMdriya sAdhune ehija dharma satya jANavo ne 10 mahAvratanuM atikrama eTale elaMghana karavAnI vacane karI, tathA mane karI, paNa prArthanA kare nahI, e bannenA niSedhavA thakI trIje kAyAne atikrama dUra thakIja niSeda ema pitAnI meLeja jANI le, sarva thakI karaNa karAvaNa tathA anumatiryo karI, bAhyANakyatara bhede karI, saMskRta guptadriya evo chato, AdAna eTale samyaka darzanAdikanuM grahaNa kare. tathA sukSu AhAra grahaNa kare. ema grahaNa karelI cAritrane samyaka prakAre zuddha kiyA sahita pALe che 20 | sAdhune uddezIne je kaI anArya purUSe karyuM evuM je pApa tathA vartamAna kALa je pApa kare che, tathA AgAmika kALe je pApa karma sAvadhAnuSThAna AraMbhAdika sAdhune arthe je karaze. te sarvane mana vacana ane kAyAye karI anumode nahIM. te, keNa amade nahIM toke, je mahAnubhAva Atmagupta jiteMdriya hoya te, evA pApa katyane anude nahIM, te 21 che je abuddha tatva mArganA ajANu paraMtu vyAkarNadika bhaNelA, tethI loka mAhe pujya moTA kevAya, evA vIra purUSa paNa samyakatva parijJAna thakI vikala hoya, evA purUSanuM je kAMi dAna, tapa, niyamAdikane viSe parAkrama eTale udyama te azuddha jANo. te sarva karmabaMdhanA kAraNane viSe saphaLa thAya. paNa murkha vaidyanI cikitsAnI pere karma nirjarAnA kAraNane viSe - phaLa na thAya, . rara je buddha tatva mArganA jANa, evA tirthaMkarAdika moTA pujya purUSa ghanaghAti karma vicAravAne suravIra, samyakatva raSTi hoya, temano jeTalo niyamAdika kiyA, anuSThAnane, vize udyama ta vacana mahAbalI 21 dika bhaNe
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 134 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.-bhAga 1 le. - - -~-~ ------- jJAnAdika bhAvanA karI, upasaMhare. eTale maraNa kALa sudhI saMlepAye karI pApa karmane niSThare, e 16 ja kAcabAnI pere hAtha paga aMge pAMgAdikane gepavI rAkhe. tathA mananA akuzala vyApAra tathA zretrAdika sarva ikIonA viSaya thakI nivarsi, tathA manane pApamaya pariNAma eTale mAThe abhiprAya jyAre kAMI prayojana paDe, tyAre teja je pAparUpa bhAvAne dIpa tene paNa saMvare, ma 17 tathA kai pujA satakAra kare, te vAre mAna TALavuM, te A zrI kahe che. alpamAna, alpamAyA, ane cakAra thakI anukrame phedha tathA lobha, paNa le tene jANIne paMDita vivekI jana hoya te ahIM pAThAMtare (arUbALApati) atyaMta mAna, atyaMta mAyA, temaja atyaMta kredha, ane lobha, ene sarvathA prakAre tyAga kare, ema paNa kahyuM che. bIjuM pAThAMtara e rIte meM gurUnI pAsethI samyaka prakAre sAMbhaLyuM che ke ! e phodhAdikanA jayathI vIra purUSanuM vIrya parAkrama jANavuM, paNa je saMgrAmamAM zatrane haNe te paramArtha vIra zubhaTa na kahevAya, e tIjuM pAThAMtara mokSane A AtmatiSTa evo sAdhu te cArItrane rUDI rIte grahaNa karIne pachI kodhAdikane jItavAne udyama kare. e prakAre vIra puruSanuM vIrya jANa tathA mAtAgAravane viSe bibhata eTale anughukA ane sthita sAtagAra karI rahita, tathA upazAta eTale kapAyanA jItavA thakI kSamAvAna tathA mAyA hita cha saMyamAnuSThAna Acare. e guDha mArgane bhAva jANo, 18 prANIonA prANane haNa nahI. tathA daMta zodhanamAtra paNa adatta lIe nahI, mAyA sahita mRSAvAda na le. kemake para paMcanA nimitta je mRSA bolAya che, te mAyA vinA balAnuM nathI, kiMtu mAyA sahitaja belAya che. te mATe mRSAnI Apa
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 8 muM. (135) di te mAyAja jANavI, tevI mAyAne parihare, tyAga, saMyamatane tathA jItendriya sAdhune ehija dharma satya jANo, ke 19 mahAvratanuM atikrama eTale elaMghana karavAnI vacane karI, tathA mane karI, paNa prArthanA kare nahI, e bannenA niSedhavA thakI trIjo kAyAne atikama dUra thakIja niSeda ema pitAnI meLeja jANI levo. sarva thakI karaNa karAvaNa tathA anumatirthe karI, bAhyAjyetara bhede karI, saMskRta gupateMdriya evo cho, AdAna eTale samyaka darzanAdikanuM grahaNa kare. tathA suNu AhAra grahaNa kare, ema grahaNa karelI cAritrane samyapha prakAre zuddha kiyA sahita pALe. 20 | - sAdhune udezIne je ke anArya purUSe karyuM evuM je pApa tathA vartamAna kALe je pApa kare che. tathA AgAmika kALe je pApa karma sAvadhAnuSThAna AraMbhAdika sAdhune arthe je karaze. te sarvane mana vacana ane kAyAye karI anude nahIM, te koNa anumode nahIM ke, je mahAnubhAva Atmagupta jatikriya hoya te, evA pApa kRtyane anumode nahIM, te 21 , je abu tatva mArganA ajANu paraMtu vyAkaNadika bhaNelA, tethI loka mAMhe pujya moTA kevAya, evA vIra purUSa paNa samyakatva parijJAna thakI vikala hoya. evA purUSanuM je kAMI dAna, tapa, niyamAdikane viSe parAkrama eTale udyama te azuddha jANo. te sarve karmabaMdhanA kAraNane viSe saphaLa thAya. paNa mukhe vaidyanI cikitsAnI pere karma nirjarAnA kAraNane viSe saphaLa na thAya. te 22 che je buddha tatva mArganA jANa evA tirthaMkarAdika moTA pujya purUSa ghanaghAti karma vidAravAne suravIra, samyakatva draSTi heya. temane jeTale niyamAdika kriyA, anuSThAnane vize udyama mu zAyatrI vijaya
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 136) sugama sUtra bhASAMtara-bhAga le che te sarva zuddha nirmaLa jANo, te sarve udyama karmabaMdhanA kAra ne viSe aphaLa thAya, kiMtu sudya cikitsAnI pere te karma nirjarA ja kAraNa thAya, e rasa che tenuM tapa je anazanAdika te paNa azuddha jANavuM te kenuM azuddha jANavuM; te ke, je moTA ikvAdika kula te thakI nIkaLIne cAritriyA thayA chatA, paNa je munIzvara pUjA rakArane aze, tapa, kare tene tapa paNa niHphala, mATe azuddha jANo, ane je tapa karatAM anerA gRhasthAdika jANe nahIM je tapamAM pitAnI plAdhA prasaMsA na bole, te tapa Atmane hite jANa, 24 alpAhArane jamanAra, tathA alpa pANIne vAparanAra, tathA sutrati sAdhu alpa bhASaNa karanAra, parane hita rUpa vacananuM belanAra, kSamAvaMta kedhAdikanA upazama thakI kapAyane abhAve sItala pariNAma tathA Idriyone damanAra, velyatA hita. e rIte sAdhu je che, te sarva kALa saMyamane viSe yatna kare. . pa . zubhadhyAna eTale dharmadhyAnadikanA ce tene samyaka - karIne kAyAnA akuzala yoganI pravRttine tyAga kare, rAdhA prakAre hasta pAdAdike karI paNa parane pIDA na kare. titikSA eTale parIraha ane upasarganuM je sahana karavuM, tene parama pra-kAna karma nijIrAnuM kAraNa jANIne. jyAM sudhI na pAma vAM badhI dIdA pAle, tibemina artha parvavata ja, pAradAra iti zrI vIryanAmA AThamu adhyayana samApta.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana , mu. ( 137 ) svAmi pratyaya kevaLa bhagata dharma kahe have navayu adhyayana prAraMmiye chayeM AThamAM adhyayanamA vALanu ane paMDitanuM vIrya kahyu, tamAM paNa paMDitanA viyatuM ne dharma te dharmane viSe sAdhu udyama kare. te mATe A navamAM adhyayanamAM te dharma svarupa kahe cha - zrI dharma svAmi pratye zrI busvAmI be hAtha joDIne pUche che ke mAhaNa matimaMta eTale kevaLI bhagavaMta evA zrI mahAvIra deva tene, samyaka prakAre karIne kevA prakArano dharma kahe che, ema zrI jaMbusvAmI pachayA thakA, zrI sudharma svAmi belyA, zrI vItarAga praNIta dharma te raju eTale saraLa zuddha sAce, yathAvasthita, evo dharma zrI tIrthakaranuM kahelo te huM kahuM chuM. te tame sAMbhaLe. pAThAMtare, evo dharma te ahe ! jana, eTale ke huM kahuM chuM, te pratye tame sAMbhaLe che brAhmaNa, kSatriya, tathA vaiizya, ane cAMDAla, niSAda, athavA besate, avAMtarajAti temAM je brAhmaNa ane zudra thakI utpanna thaye te, niSAda eTale cAMDALa, ane brAhmaNa, tathA vaiizyanI strIthI thaze te aMbaSTa, caMDAlaNa ane brAhmaNa thakI thayo te basa ahIM mAtA pitAne pakSa judo jANa, mRgaluodhaka: hasti tApasAdika, vaNikAdika, vyApAramAM AjIvikA karanAra, zudra karaNI pramukha, ItyAdika je che te AraMbhanA karanAra che. temaja bIjA paNa pAkhaMDI prasukha AraMbhanA karanAra aneka che. je 2 | parigraha dvipada, catuSpada, dhana, dhAnya, hira, muvAdikane viSe mamatva temAM pRddha chatA evA purUSa AraMbhanA karanAra, tene ni:kevala veranI vRddhi thAya che. athavA pAThAMtare tevA AraMbhana karanAra purUne jamadagni kRtavIcenI pere pApa
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 138) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 lo. nI vRddhi thAya che. jyAM jerI te prANIonI hiMsA kare tyAM te rIte saMsAra mAMhe, du:khanA vibhAgI thAya, tathA kAmaga je che. te AraMbha saMvRta che. AraMbhe karI puSTa che. aneka pApanA kAraNe karI bharyA che. te kAraNa mATe te du:kha thakI chUTe nahIM, 3 che - je thakI prANInA prANane haNiye tene maraNa kahiye, te maraNane arthe je kRtya karavuM eTale maraNanuM je kArya karavuM arthat agni saMskAra jalajaLI, pradAna, pita, piMDa, pramukha eTalAvAnA karIne pachI jJAti, gotrI, svajana, putra, kalatrAdika, e sarva vipayAbhilASI chatA hoya temanuM upArjana kareluM je vitta eTale dhana, te dhana je pakta agni saMskAra pramukhanA karanArA purU te liye, eTale aMgIkAra kare, ane te dhanane upArjanAra aneka kukarma karI durgata pihoto chato te karma karI sarakAramAM kismRtI eTale pIDAya chedAya, che mAtA pitA stupA, eTale chokarAnI strI tathA bhAI bhAryA, putra, aMga jAtika eTalA sarva e jIvane karma vipAka jogavatAM thakAM, te vakhate trANa bhaNI na thAya, eTale du:kha TALavAne asamartha thAya, pa che dharma hita jIvane rAkhavA keI samartha nathI, e artha AlecI eTale samyapha prakAre vimAsIne paramArtha je mokSa tene anugAmI eTale mokSane sAdhaka nirmama tathA nirakAra evo hato, te sAdhu jinabhAvita je rathama mArga che tene Acare. . 6 | vitta te dhana, ane putrAdika tene tyatA eTale chAMDIne, vaLI jJAti, vajana, sI, svasura vevAhI pramukha tathA paripraha, tenA upara mamadava bhAva te sarvane karavA eTale chAMDIne,
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 8 muM. ( 134 ) tathA bhUta zeka tene tyAgIne athavA pAThAMtaranuM artha kahe che. mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAyarUpa, baMdhanA kAraNa, ane jene kaI rIte aMta eTale pAra na Ave, e zeka tene tyAga karIne nirapakSa eTale viSayAdikane aNuvA chatA, ke saMyama pALe tene sAdhu jANo. | 7 | pRthavIkAya, apUkAya, teukAya, ane vAyukAya tathA tRNa vRkSa bIja zAli pramukha e pAMcamI vanaspati kAyanI jAti e sarva sthAvara jIva jANavA, ane IMDa thakI upaje, je vAguli pramukha, hastiyAdika, tathA manuSyAdika, kITAdika, je pramukha, tIDAdika e sarve trasakAya che jANavA che 8 A pUvata chakAya che te sasthAvara tathA sUkSma bAdara paryApA aparyApAnA bhede karI, te chakAyane paMDita jJa parijJA karI bhalIpare jANune, ane pratyAkhyAna pariNAye mana, vacana, ane kAyA e traNa koNe karI sAdhu AraMbha parigraha na kare, kemake e AraMbha parigrahathakI yukta chakAya jIvonI virAdhanA thAya che, mATe sAdhu AraMbhI parigrahI na thAya, e prANutipAta viramaNa nAmA prathava vratane adhikAra kahe che te che have bIje vrata Adi kahe che, asatya belavuM, tathA maiyuna te bhAga kAmAdika parigraha tathA adattadAna e mRSAvAdAdika avrata je che te, lekamAMhe zasrarUpa che, tathA zastranI pere karma grahaNa karavAnuM kAraNa che, tene vidvAna eTale paMDita jJa 5risAye jANIne pratyAkhyAna parisAe parihare, 5 10 che | mAyA, tathA lobha je nikapaNAthakI paMDilanI pere heya te kaeNdha, je apadhyAne karI sAdikanI pere uMcuM hoya, tene mAna kahiye. e cAreno tyAga kare kemake, e cAre kapAane lekamAM karma grahaNa karavAnA kAraNa kahyA che, te mATe ene
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le piDita jJa parijJAce jANIne pratyAkhyAna parika parihare, 11 hAtha paga vasAdikane jovuM, tathA raMgavuM, vaLI nakha mAdikanuM samAravuM, pakhAla levo, vamana karavuM, AMkhanuM AMjavuM, anya ke zarIra saMskAdika jeNe karI saMyamane upadhAta thAya, tevA sarvakAraNane jANIne paMDita parihare, me 1ra che sugadhoka dravya te gaMdha, mAlya te phula, ane zarIra snAna te sarIra prakSAlana deza thakI tathA rAve thakI karavuM tathA dAMta prakSAlana te dAtaNa pramukhanuM karavuM. tathA saceta acetAdikane parigraha, cI karma te tici, manuSya, devI pramukha ne hasta karma, kachA dikanuM karavuM, e sarvane paMDita azubha jaNIne vaje, A 23 5 - rAdhune nimite karela AhAra, sAdhune artha mala ApIne lIdhe AhAra, sAdhune artha udhAre lIdhelo AhAra, vaLI sAdhuna artha graha zAme A . evo AhAra - dhAmanA kaNa sahita AhAra, bahanA e badho anezaNiya sAtha AhAra jANIne paMDita purUpa ene parihare. 14 - ghata pAnAdika evadha jeNe karI prANI baLavaMta matta thAya athavA Ana eTale sunya jeNe karI AtmA zanya thake rahe. tathA AMkhanuM aMjanAdika, tathA parovyatA, tathA je karavA zakI parajIvane upadhAta thAya te karma tathA hAthapaga vadikanuM pakhAlavuM, tathA lAkSadika dravye kI zarIranuM ugATa kare vuM, e sarvane karma baMdhanuM kAraNa jAgIne paMDita parihara.1pa asaMyatinI sAthe paryAlocana eTale Alocana karavuM, - dhA asaMyamAcaraNa karavuM, karAvavuM tathA aratinA anuSTananI prasaMzA karI. tathA prasta je loka vyavahAra tivAdika tene nirNaya karaze, tathA sAgarika je rAdhyAMtara, tenA gharano piMDa levo. e sarvana papanA kArasa jALI Dita pa
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 9 mu ( 11 ) rihare. // 16 // ( arthapadaM ) eTale artha pada te dhana, dhAnya, upArjavAne upAya, na zIkhe, thavA khIje arthe aSTApade eTale dhUtakrIDA na zIkhe, adharmanA vacana na mele, athavA hiMsAkArI vacana khele nahIM, tathA kuzila prasidhdha che, kalahu athavA bIjo kepaNa vivAda paMDita jJa parijJArthe jANIne, pratyAkhyAna rijJAye parihare !! 17 ! pAvaDI, tathA khAsaDA, tathA tApa TALavAne arthe, chatra, tathA naLI mahe pAza ghAlI nAMkhe dhRta ramata vizeSa, cAmara, mArapIcha, pramukhanA vIMjaNA, tathA anya gRhastha pAsethI phricA karAve, tathA (anyeAnya ) eTale mAMheAmAMhe kriyAnuM karavuM, eTale bIjo ApaNI kare, ApaNe mIjAnI kAe te kriyA jANavI, e sarva karma baMdhanA hetu che, ema tene jJa parijJAre jANIne pratyAkhyAna rijJAe karI paDita hure 5 18 5 vaDInIta, laghunIta, tenA muni, harita kAya vanaspati upara sthaMDila na kare, phAcu pANIyeM karI, vanaspatikAya, haritakAya, Ijane dApi parI na kare, eTale nizce thI dUra na kare. !! 19 5 para eTale anya gRhastha tene ghera kAMsAdikanA bhAjanane viSe annapANI AhArdikane kadApi bhuMje nahIM, eTale jame nahIM, peAte ( acelaka ) eTale vasa rahita chatAM, paNa paraje gRhasthAdika tenuM je vastra, tene na bhegave, eTale e sarvane saMyama virAdhavAnA kAraNa jANIne, je paDita hAya te pa hire ! 20 ! gRhasthanuM AAsana, je mAMcI pramukha tathA parvakAsana, tenA upara besavuM, tathA gRhasthanA ghane aMtare, athavA gRhasthanA
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 14 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga le. gharamAM besavuM, gRhasthane kuzalAdikanuM pUchavuM, tathA pUrva kAdikanuM saMbhAravuM, e sarvane jANIne paMDita parihare. . ra1 | je sarva vyApi tene yaza kahiye, ane je eka deza vyApi tene kirtI kahiye, teja lAghAnI jAti jANavI. tathA rAjAdikanI vaMdanA pUjA satkAra, vastrAdike karI karAvavAnI je vAMchA karavI, to sarva lokamAM je viSaya IcchA kAmarUpa tenI vAMchane karavI, e sarvane paMDita karma baMdhanA kAraNa jANIne parihare. e rara je anna pANI karIne, A lokane viSe, sAdhu pitAne niravAha kare, AjIvikA kare, tevA anna pAnane tathA vidha dekhIne dravya, khetra kALa ane bhAvanI apekSA zuddha nirdoSa grahaNa kare. vaLI eja anna pANInuM bIjA asaMyatine devuM, te sarvane A parijJAce anarthanuM hatuM jANIne paMDita parihare. | 23 In e rIte mahAmunI bAhmAbhara parigraha rahita evA zrI vamAna svAmI tene kahyA che. te zrI varlaeNmAna kevA che, to ke, anaMta jJAna darzananA dharanAra che teNe e zrata cAritra rUpa dharma upade che, siddhAMta rahasya prakAra che. te 24 | vaLI je gurUvAdika moTA purUSa bela nA hoya tenI vacamAM bhaDakIne na bole, tathA marmanuM vacana jenA belavA thakI koI jIva duhavAya, evA vacana bele nahIM, ( mAtRsthAna ) eTale mAyA karI pradhAna vacana bolavAnuM paNa vaje, te zuM bole? toke, kArya vizeSa vimAzIne bole je bhASA bolavA thakI kAMI paNa duSaNa na lAge, tavI bhASA prakA. rapa eka satyA, bIjI asatyA, trIjI satyA pRpA, cAthI asatyAmRpA, e cAra bhASA mAMhelI trIjI bhASA je kAMIka satya, ane kAMika arAtya che, te paNa na bela, je bhASAnA
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 9 su ( 143 ) ------- khelavA thakI pachI ghaNe! pazcAtApa karavA paDe, eTale pave enA udayathI du:kha thAya, te vAre pazcAtApa kare, je sAvadha evuM hiMsAkArI vacana te na ele. eTale A amuka cAra che, ene mAre, A dhAtunA prayoga kare, athavA A khetra kheDA, evI bhASA na mele, evI AjJA nigraMtha zrI mAhAvIra devanI che. // 26 // hAlAvADhate deza vizeSe dura vacana vizeSa che, te mATe hAlyA ema na mele; tathA huM sakhI ema paNa na mele; gAtraneA prakAza karI kheAlAvavA je tu amuka nIca gAtrI che, evuM vacana paNa na mele; tuM tuM eve amaneAjJa tiraskAranuM a suhAmaNuM vacana te sarvathA prakAre na mele; kemake sAdhune evA vacana khelavA yukta nathI. tA 27 ! sarva kALa sAdhu akuzIla hoya brahmacArI zake| rahe, tathA jinasAsanathI virUddha evA anAcArI pAsasthArdikanA triviSe saMsarga na kare, te pAsasthArdikanA saMsarga kevA che, teAke jenA thakI sukharUpa je saMyama tenA dhAtanA karanAra, evA enA cakI upasarga utpanna thAya che. kemake te prAye sAtAgAravapaNe vattanANa heAya che, te mATe tenI sAthe suvihita purUSa saMsarga kare, tA te paNa sAtAgArapaNAne pAme, tethI sukharUpa saMyamaneA ghAtaka thAya che, mATe paDita je hAya te pratibeAdha pAmIne evA svecchAcArIone saMsarga tene dukhanuM kAraNa jANIne tyAga kare. // 28 / jarA gArdika kAraNa vinA gRhasthanA gharane viSe na ero, eTale gRhasthane ghera na besavuM, e sAdhunA utsarga mArga kahyo che? ane apavAde te jarA gArdika kAraNa vinA na mero tathA koI eka lakhkhIaita dharmopadezAdika vacana devAne kAraNe paNa
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 144 ) sagaDAMga sUtra bhASAMtara.-bhAga 1 se. mero, tathA grAmane viSe bALaka krIDA hAsya kaMdarpa hasta sparza AliMganAdika geDA, ghaDi ityAdika kIDAne sAdhu na kare, vaLI pa Dile haNAdika kriyAnI maryAdAne bhagavaMtanI AjJAthakI virUdha jANIne, atikrame nahIM, hase nahIM. // 2 // udAra, udabha, pradhAna, evA gRhasthanA kAmaAgAdika sAMbhaLIne tenI vAMchA kare nahIM; tathA sa~yamane viSe yatna zuddha cAritra pALe, vihAra karavAne viSe pramAda na kare, apramattapaNe vicare, tyAM vIhAra karavAne viSe upasarga pari saha upane ke, tene pharcA zake! dInapaNe samyak rIte ayiAse. // 30 / / ka koIka lAkaDI ane suchyArdike karI haNyA chatA dha na kare, tathA suryane karI Akreza upAye thakA paNa kedha na kare; ane prati vacana paNa na mele; kiMtu sumana kA vAkta parisaMhane sahana kare, paraMtu tevA parIsahanI pIDAthe pIDayA thA kolAhala na phare, !! ? // prApta thaelA kAmamAgane prArthe nahIM, eTale bhAgave nahIM, e sAdhunA viveka zrI tIrthaMkare kahyA che, tathA je A carcA ceAgya evA jJAna, darzana, ane cAritrAdika tene zIkha, paraMtu kAnI pAsethI zIkhe, tAke, gurU je AcArya tenI pAsethI sadA zIkhe, eTale gurU kula trAsa kahyA. // 32 5 sAMbhaLavA vAMchatA evA je sAdhu te petAnA gurUnI kaDI vaiyAvacAdiSTa vizrAmaNAdike karI sevA kare, te gurU kavA hAya tAke svapara sidhdhAMta NavAne bhalI che, prajJA jenI eTale raDA gInAtha, tathA rUDA tapatA pharAra, evA gurunI rovA kuOM; te kevA purUSa gurunI sevA kare. te kane chanavA artha tathA je satya zudhdhinA veSaNa hAra, tathA paMcalana, eTaluM ja
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ ~~~~~~ ~ adhyayana i muM. ( 14pa) ~~~ ~ ~~~~~~ manuM saMyamamAM ekAgra citta che, ane jItendriya evA je purUSa hoya te gurUnI sevA kare che 33 che je (purUSAdAnIya) eTale satya mArganI gaveSaNa karanAra evA manuSya te ema jANe che, je gRhasthane bhAve revA thakI jJAna rUpa dIpaka athavA saMsArano udhAra tene nathI dekhAtA mATe cAritra Adare che, te vIra purUSa rAga dveSAdika baMdhanathI rahita thakA asaMyame jIvitavya vAMche nahIM, eTale jIvavAne athe asaMyama kare nahIM. e 34 che zabda gadharUpa, rasa, sparzadikane viSe (adha) eTale amUchita tathA chakAyanA AraMbhane viSe pravatti nahIM, e sache niSedhavAnA kAraNa kahyA, te sarvane sidhAMta thakI viparIta jANI te AcaravA nahIM, tathA je viAdha dvAre kahyuM che, te sarva siddhAMtane anusAra jANIne AcaravuM. e rUpa atyaMta mAna, atyaMta mAyA, ca zabda thakI krodha, lobha paNu levA e cAra kaSAyane paDita jJa parijJA jANIne pratyAkhyAna parijJA karI parihare, tathA rasa gArava, rUdhigArava, ane sAtAgArava e sarvane savathA parihare, sAdhu, cAritrie, mekSane saMdhae eTale vAMche tibemino atha parvavata jANavo 3dA itI zrI dharmAnAmA navamu adhyayana samApta. ivedazamuM samAdhi nAme adhyayana kahe che. navamA adhyayanane viSe dharma kaho, te dharma samAdhi vinA thAya nahI, mATe dazamAM adhyayanamA samAdhina svarupa kahe che. (matimaMta) eTale kevaLI bhagavAn tene kevaLajJAne karI
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 14 ) sAMgaDAMga ruma bhApAtara.- bhAga 1 lo. vicArIne dharma kahyuM, te dharma kevo che. te ke raju, eTale saraLatApaNu, teneja samAdhi kahIye, te samAdhi zrI kevaLI bhagavaMte mane upadezI che, temaja zrI sudharma svAmi buma kahe che ke, huM tamane kahe che, te tame sAMbhaLe, je e sAdhu hoya te samAdhine prApya thaye, e rIte jANe te sAdhu kevo hoya te kahe che. jene tapa, saMyama, pALatA thakA chaha leka, tathA paralekanA, sukhanI vAMchA karavI, evI pratijJA nathI, tene apratiza kahIye; e, tathA nidAna rahita, eTale Azrava rahita, evo che rUDI rIte saMyama pALe. te sAdhu samAdhi prApta jANo , 1 | ucA, nIca, ane ticha ema dize dize, eTale sarva leka mAhe dizi, vidisi, ne viSe je be IkiyAdika trasa che, tathA pRthavikAyAdika, sthAvara jIvo che, te samasta jIvone hAthe karI, page karI, athavA samasta kAyA karI, sayata chato enI hiMsA na kare, upalakSaNa thakI ene kaI paNa karthanA na kare, tathA anyanuM adattadAna grahaNa kare nahIM, e arthathI parigraha thuna mRSAvAdAdikane paNa na seve, + 2 mAdhavata je sAdhu che, te ema jANe ke zrI vinarAge je dharma bhAvyA che, te rUDo kahyo che. e zrakhyAta dharma evo deyaema rahyuM che, eTale gItArtha, paNuM kavuiM; tathA je zrI vanarAge kahyuM, tene saMdeha rahita paNe, hari karI mAnato ke rahe; eTale jJAna, darzana, rUpa samAdhi kahI, tathA nirdoSa AhAra lenAra, ane chato, vicare eTale saMyama pALe, tathA prA eTale sarva jIvane pitAnA Atmatulya kI lekha, nathI jIvavAne arthe Apa eTale Azrava na kare, athAna amAva na kare, tathA mutapasvI e sAdhu dhana,
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 10 muM. ( 147 ) ----- dhAnyAdika, parigrahanA saMcaya na kare, nA 3 5 samasta IMdriyanA saMvara karIne nirAbhilASI thAya, te kAne viSe tAke prajA eTale srIne viSe nirAbhilASI thAya, arthAta srIne rRkhI pAMca IMdriyAnA saMvar kare, tathA sarve thakI vimukta eTale svajanAdika dravya saMga, ane phrodhAdika bhAva saMga e sarva saMga thakI rahita thayA, chatA evA sAdhu saMyama Acare, tathA pratyeka judA judA pRthvIkAyAdika je satva eTale jIva che, temane du:khe karI, (Artta, patippamAna,) eTale saMsArarUpa kaDAhamAM karmarUpa iMdhaNe karI pacatA evA dekhIne samAdhivAna sAdhu sarva jIvanI dayA pALe, // 4 // - e pUrvekta pRthivyAdika jIvanA ajJAnI jIva aneka saMghaTana paritApa upadravAdike karI, pApa karma karatA thakA vaLI te jIva tehija pRthIvyAdika jIveAne viSe AvIne ghaNA du:kha pAme je pApakarma pAte jevA prakAre karyuM hAya, te pApa karyuM tevA prakAre te jIva bhAgave, have te pApa kahe che ativAya eTale jIvanI dhAta, te thakI jJAnAvarNAdika pApa karmane samAcare, tathA khIjA sevAdikane paNa jIva dhAtanI preA karta thakeA pApa karma bAMdhe, eTale hiMsA karatA karAvatA tathA anumedatA ke pApa karmanuM baMdha kare; emaja sRSAvAdAdikane paNa sevatA sevarAvatA anumeAdana karatA ke pApa karmanuM ai dha kare, aa pa aa * dIna eTale dayAmaNI evI AhAra levAnI jenI vRtti che, tene AdIna vRtti kahiye; evA chatA paNa pApakarma baMdhe, kemake AhAranI leAlyatA thakI Artta roka dhyAne varSe te thakI karma bAMdhe, evuM jANIne zrI tIrthaMkara gaNadhare rAMsAra tAnuM kAraNa ekAMte AhAradine arthe paNa atyAdika na kare,
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 148) rAyagaDAMga satra bhASAMtara-bhAga 1 le. ---------- - - - - - - - - - - - - - ---- 1 - - - - - evI samAdhi kahI che. te kAraNe buddha eTale tatvane jANa eve sAdhu samAdhine viSe rakta haya, te sAdhu vIvekI e chato zuM kare te kahe che prANAtipAta je jIvanI hiMsA te thakI viramIne saMyamane viSe jeno AtmA satyAgIne viSe vyavasthita che, evo thAya che 6 * sarva jagata eTale jIva arthata cha nikAyanA jIva te - vane samatA bhAve karI, pitAnA AmA samAna dekhe, prItibhAvate rAga, apriti bhAva te hepa, e bane keI upare na kare, eTale kAI upara sAruM mAruM citave nahIM, tathA keka cAritra AdarI pachI tene pALavA asamartha eTale dIna thAya, vaLI viSayAbhilAvI zake guhasthapaNa Adara, pharakanI pere saMsAramAMhe khuce, vaLI kei eka vasa, pAtrAdike karI prajA vAM che, tathA lokamAMhe pitAnI lAghA karAvavA mATe vyAkarNa katiSAdika kuzAsa paNa bhaNe e rUpa samAdhi thakI jANo . 7 ) AdhAkama, udezI, AhArane atyaMta vAchato thake tevo AhAra levAne arthe atyaMta bhramaNa kare, evo chate saMsArarUpa kAdavamAM ja rahe. cIne viSe AzA judA judA te ramaNInA hAva bhAva vilAsane viSe vRddha i. dravya vinA zrAnI prApti na thAya, ema vicArI te bALa eTale ajJAnI purUSa parigraha je dhana dhAnyAdika tene racaya karate , vaLI banA pApa karmane upAjaeN arthAtu pApane siMcaya kare. 8 je ke pitApa rUpa kAma karI nuM anubaMdha kare, tene verAnuM vRddha kahiye, athavA AraMbhane viSe Asakta che kamane sacaya kare, e purUSa ahIM thakI cAvIne te paramArtha thakI durga eTale viSama dukkara adhuM nakAdika sthAnakane pAme te
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 10 muM. ---- ( 14 ) ------ kAraNa mATe paDita heAya te, samyak prakAre AlecIne zruta cArivarUpa dharma je zrI vItarAge bhAkhyuM che, tene viSe vicare eve sAdhu sarva saMga thakI vipra mukta chatA vicare, // 9 // sAdhu A saMsAra mAMhe AjIvikAne arthe lAbha, eTale drAdika upArjana karavAnA upAya te na kare, tathA gRha putra kalAdikane samAgama aNu karatA ke saMyamane viSe pravarte, zuddha cAritra pALe, tathA koi kArya upanA thakA visAsIne ele, paNa bhUMDuM khele nahI, eTale zabdAdika pAMca prakAranA viSayane viSe gRddhapaNu TALIne AlecIne khele. arthAt prA. NInI hiMsAkAraka evI kathA na kare, eTale je vacana thakI jIva haNAya nahIM tevA vacana mele. || 10 || AdhA kiMma pramukha AhArAdikane sarvathA prakAre sAdhu abhilAsa kare nahI, tathA je AdhA kiMma AhAranI vAMchanAM kare, evA pAsAdika tene saMstave nahI, eTale tenI sAthe paricaya kare nahIM. tathA zarIra tene kRza kare, nirjarAne AleAcIne ema vicAre je zarIrane kRza karIe~ te nirjarA thAya, ema citavI zarIra kRza karatA kadAcit seka du:kha - paje, te zarIranuM mamatva aNa karatA te zAka chAMDI cAritra pALe, saMyamaguNe sAvadhAna thAya. | 11 || vaLI sAdhu ekatvapaNAnIja prArthanA kare, eTale ekav paNuM vAMche. kAraNa ke jIva ekalA ALye, tathA parabhave durgatine viSe jAya, tevAre paNa ekalAja jAya, paNa kaI ene sahAyI thAya nahI, ekalAja karma bAMdhe ekaleAja bhAgave, te mATe ekatva bhAvanA bhAve, ema ekatva bhAvanAye prakarSe karI sAkSa eTale saMga rahita paNeA, thAya, ema dekhIne tRSA eTale alIka bhASA eTale nahIM. ema ekar bhAvanAnA abhIprAya te
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sara bhASAMtara - bhAga 1 le praka karI mekSa che. mRSA rahita evo pradhAna satyapaNuM ene ja bhAva samAdhi kahIe, je sAdhu a kaeNdhI, eTale kSamAvaMta, satyane viSe rakta, tathA tapasavI eka cAritrAnuSThAnavAna e je sAdhu bhAva samAdhivata jANa 1ra strIne viSe mithuna sevavA thakI nivarti, tathA dhanya dhAnyAdika prarigrahane saMcaya aNa karato thaka, tathA nAnA prakAranA maneza evA vacananA je prakAra tene vize athavA nAnA prakAranA viSaya tene viSe rAgadveSa rahita hoya, tathA trAI eTale chakAyane rakSapALa. zake, evo bhAva samAdhine viSe prApta thayele, je sAdhu te viSayane nisagraMtha eTale na pAme eTale viSayane vAMche nahIM, te 13 ! have bhAva thakI samAdhi zI rIte sAdhu pAme, te dekhADe che. te bhAva sAdhu paramArthane jANa zarIrAdikane viSe nispahi zake, tathA rAMcamane viSe ati, ane asaMyamane viSe rati, tene TALIne tRNAdikane kaThera sparza sahana kare. Adi zabda thakI uce, nIce pradeza, tene sparza paNa jANavo, te sparzane paNa sahana kare, tathA zIta pramukhanuM sparza tathA uSNane sparza, daMzamasakAdikane sparza, tene paNa sAdhu samyapha prakAre sahana kare, tathA samAdhivaMta sAdhu surabhIgadha, dubhigadhanA, parigrahane paNa samyaka prakAre (ahiyAse) eTale sahana kare che 14 vacane karI guma mAnavRtI eTale vIcArIne, dharma baMdhanuM bhASaNa karanAra e sAdhu bhAva samAdhine vize pAne - hevAya; tathA kRSNa, nIla, ane kapAta, e traNa azubhalezyAne pariharine teju, zukala, ane paba, e traNa mubha leyAne - ha karIne, saMyamAnukAna pALa, tathA pote gharane choDe nahIM bIjAne hAthe ivarAve nahI, upalakSaNa thakI varavatAne anu
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 10 muM. ( 151 ) NnnnnnnnnnOramare made nahIM; tathA bIjA paNa grahasthapaNAnA kartavyane parihare, tathA prajAne viSe viSayamizrita bhAvane tyAga kare, je pacana, pAcanAdika kriyA karatA gRhastha samAna thAya, te na kare, athavA prajA eTale strI tenI sAthe, mizra bhAvane tyAga kare, eTale strI thakI dUra rahe che 15 je kaI sAMkhya darzanI leka mAMhe ema kahe che ke, A tmA akriya che; AtmAne kriyA nathI. paNa prakRti sarva kriyA kare che. ema baMdha mokSane aNumAnatA thakA bole che, tene anya darzanI kaI pache ke, tamArA mate ja AtmA kartA nathI, te baMdha mokSa kema ghaTe ? te vAre tene pharI emaja kahe ke amArA darzanamAMja dhruva eTale mokSa che, paraMtu anya kaI darzane mekSa nathI. evA te pacana, pAcana, snAnAdikanA AraMbhane viSe, Asakata chatA atyaMta vRddha evA thakA rahe che, patu te kahevA che, toke A lekane viSe mekSa hetu evo je zrata cAritrarUpa dharma tene nathI jANatA evA che. je 16 A lokane viSe je manuSya che, te pratyeka manuSya pRthaka pRthaka judA judA chaMda eTale abhiprAya vALA che, te abhiprAya keNa ke te dekhADe che kriyAvAdI ema kahe che ke, sarvakALa kriyAja saphaLa che. ane akiyAvAdI ema kahe che ke yiA kathA vinAja sarva Icchita padArthanI prApti thAya che emaja vaLI bIjA vinaya pramukha vAdIe paNa jANI levA, e sarva (pu2) eTale pRthaka pRthaka thAya eTale vade che, paraMtu te dharmanA ajANu bApaDA jata eTale utpanna thayelA bALaka nIdeha eTale zarIra tene khaDa khaDa karIne potAne sukha upajAve che. tachA pAThAMtare (jAyAIbAlApa bhaNAe) e paNa pATha che evI rIte karatA te (asaMyati ) eTale saMyama rahita ghaNA
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ (Apara ) yugaDAMga sula bhASAMtara-bhAga 1 le. verane vadhAre che, eTale je jIvanI upadhAta kare te te jIvanI sAthe vairanI vRddhi thAya che, je 17 te bApaDA AyuSyanA kSayane ajANatA eTale AyuSya khuTe che, tene nathI jANatA. ahIM ceva padapaNa che. evA chatA atyaMta mamatva kare che, eTale A mAhArUM huM ene evA mamatvane nathI mukatA, te moTA sAhasika eTale pApa thakI bItA nathI. evA maMda eTale ajJAnI aherAtra paritamAna, eTale dravyane arthe mammaNa chInI pere pazcAtApa kare, kAyaleza kare, tathA ArtavaMta thayA thakA evA te murkha zaMsArane viSe paribhramaNa kare, paraMtu ajarAmara vaNikanI pere kei kALe manamAM ema na jANe, je amane jarA ane maraNa avazya Avaze, ema vicAre nahIM. evA te mukhe ajJAnI jANavA, me 18 che yathA draSTAMta muvarNAdika dravya tathA gAya bhesa pramukha paguo e sarva tAre tyAga karaze, mATe emane viSe mamatva karIza nahIM. vaLI yathA draSTAMte bhAI, mAtA, pitA, svasurAdaya priya mitra, te paNa paramArtha thakI tane kAma nahIM Ave. topaNa tuM bApaDa temane e vilApa kare che. ( lAlata sapimehuupani ) eTale vitta, putrAdikane artha lAlapAla ka. re che, ema te bApaDA pharInI pere, mohapA paDe , pachI tenuM upArjana kareluM vitta tene bIjA jana apahare, e prakAre jIvatAM, tathA maraNa pAmyA pachI paNa tene kalezaja thAya, 19 jema (phaka mRga) eTale nAnA evA mRga pramukha, aTavIne vize vicaranAra javo te. sahanAmAM janAvara thakI bIhInA vikA, siMhane dura TALIne, vigaLA thakA ca; e chate paMDita
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 10 muM (153 ) je che, te paNa samyaka prakAre zrI vItarAga bhASita zrata cAritra rUpa dharmane AlecIne, hisAdika sAvadhAnuSThAna rUpa je kriyA tene pApa rUpa jANIne tenAthI dUra rahe, e rIte sAdhu suMdhu saMyama pALe che 20 che martimaMta, prajJAvata, evo manuSya samyaka prakAre dharmane jA Nata thako, pitAnA AtmAne pApa thakI nivave; jIvane ghAta te thakI unna thayAM evAM je sArIrIka ane mAnazIka du:kha tene jANIne zuM jANIne, toke virAnuM baMdhA viranA kAraNe jANIne, mahAbhayanA upajAvanAra evA AzrAne nirodha kare; eTale sarva AzravanuM muLa te hiMsA jANavI; mATe hiMsA thakI niva, te sAdhu bhAva samAdhivaMta jANavo athavA pATha tare (sanivANa bhae parivaejajA, ) 21 | gAmI munI, mRSA bole nahIM, e mRSAvAdane je parihAra eja mokSarUpa samAdhinuM paNa saMpUrNa kAraNa jANavuM mATe te mRSAvAdane sAdhu pite kare nahIM, tathA bIjA pAse karAve nahIM, tathA anya kaI karato hoya tene anude nahIM, e sAdhu bhAvasamAdhita jANavo, je 22 che udagama, usAdana, ane eSaNA, e traNe doSa rahita e zuddha nirdoSa AhAra, prApta thayo, athavA na tha hatA, paNa kadApi sAdhu rAga dveSe karI pitAne duSave nahIM, tathA asaIita, amRddha, eTale lokyatA rahita pharI pharI te rUDA AhAranI vAMchA na kare. tathA dhRtimaMta, tathA bAhayaMtara, graMthI rahita tathA pajAno atha na thAya, tathA lAdhAne arthe kriyA na dure, paraMtu ka nirjarAne artha, mokSane arthe, sayamane viSe pravarta e samAdhivata sAdhu jANo. e ra3 gRhasthAvAsa thakI nikaLIne, cAritra AdarIne, jIvita
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 15 ) sUyagaDoga sUtra bApAMtara - bhAga 1 le. vyane viSe nirapekSI chata zarIra upara mamatva mUkIne, pitAnI kAyA visirA, tathA parabhave deva athavA rAjadika thavAnuM niyANuM na kare. jIvitavya, ane maraNane vAMche nahIM, eTale pUjA satkAranI prApti karI jIvitavya na vAMche, ane upasarga parisaha upane thake maraNa paNa na vAMche, e sAdhu te karmabaMdha thakI sUkANe, athavA valaya eTale saMsAra thakI mRANe zake, rAMyamAnuSThAnane pALe tibemine arthe pUrvavata jANavo24 iti zrI samAdhi nAmaka dazama adhyayana samApta. hatre mokSa mArga nAme agIAramuM adhyayana kahe che. purvalA __ dazamAM adhyayanamA samAdhi kahI. te samAdhi to jJAna, darzana, ane cAritrarupa, jANavI te kAraNe enuM sevana karie, to mokSa prApti thAya, mATe A adhyayanamA mokSa mArga kahe che. zrI jaMbusvAmI zrI mudharmasvAmI pratye pUche che ke, momArga sAdhana karavAne evo kayo. dharma mArga (matimaMta) e le kevaLajJAnavata zrI mahAvIra paramezvara teNe kahyuM che. je jJAna, darzana, cAritra, rUpa saraLa mArga pAmine prANI taratAM thakI, dustara, evA saMsAra samudrane tarI pAra pAme, 2 | sarvanA hitane arthe je mArga sarva upadezo che, te mArga zo nirdoSa (anuttara eTale nirUpama rasamasta du:kha thI mUkAvanAra ane mArga aho ! bhagavaMta je tame jANe che, te he ! mahAmunIzvara amane kahe. . 2 yadyapi mujane te tamArI pratita mArga sugama che. paraMtu anya keine mArga huM kevI rIte karyuM, evA abhiprA para
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 11 mu. ( 15 ) yadyapi amane keI che, keNa pache? te ke de, athavA mane nuSya je cakavartIdika te puche, te vAre tene ko mArga kahIye, te tame kahe che 3 che ema zrI jakhu svAmi pUchayA thakA zrI sumasvAmi kahe che, yadyapi tamane koI deva athavA manuSya, saMsAra bhrAtino bhaMga karanAra evA bhAganI vAta che, te vAre tene tamAre je mArga kahe; te mAne sAra huM tamane kahuM chuM, te tame sAMbhaLe. (Apa) eTale anukrame anukrame karIne pALatAM atyaMta duSTa kare che, e je mAgane sAra te kAzyapa je zrI mahAvIra deva teNe bhALe, eTale ko; je mArganA grahaNa karavA thakI, pUrva atItakALe ghaNuM saMpurUSa dustara evo saMsAra samudra taryA che, te upara draSTAMta kahe che, jema vyavahArIA - stunAM lebhI thakA dusta samudra tare, tenI pere taryA che. 5 je mAge grahaNa karIne, atIta kALe anaMtAjIva saMsAra samudra taryA, ane hamaNAM paNa saMkhyAtA chava saMsAra samudra tare che, tathA Agamika kALe paNa anaMtAjIva taraze, ema traNe kALe saMsAra samudrane je vaDe tare che, e je mokSane mArga, tene sAMbhaLIne, aMgIkAra kare, ne mArga samyaka prakAre tamane kehIzuM, mATe he ! cha te sarve hu kahuM chuM, mATe ekAgraha citte tame sAMbhaLe, ke 6 | pRthavIkAya jIva te paNa judA judA jANavA, temaja apakAyanA jIva, esaghayarI, pramukha pRthaka pRthaka jANavA tathA anikAyanA paNa IgAra, javAla, mumura, pramukha jI judA judA jANavA, tathA vAyukAyanA jIva paNa judA judA jANavA, ane tRNa vRkSanI, jAti tathA bIja te zAlI pramukha e seve vanaspatikAyanA jIva jANavA 7 che
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. -- ~ ~~ -- ~- ~-~~ ~ ~~ ~~ ~ (athAtara avara) eTale e pUrve je sthAvara e kahyA, te thakI apara bIjA badiyAdika prANa te trasa jI jANavA, e pramANe chakAyanA jIvo zrI tirthakara tathA gaNadhare kahyA che, eTalI ja e jIvanI nikAya che, paraMtu e thakI uparAMta bIjI ke jIvanI nikAya nathI, I 8 e pakta che jIvanI nikAya kahI. have je kAMi karavuM, te dekhADe che. (samasta anu yukita) eTale jIvitavya sAdhavAnA kAraNa tene karI jIvane samyapha prakAre oLakhIne, buddhivaMta purUSa jIvAdIka tatvane (pratilekhI) eTale AlecIne, sarva du:khathakI AkrAMta thAya che, eTale ekAMte du:kha keIne vahelabha nathI sarva sukhanA arthI che, te kAraNa mATe pRthavyAdika sarva ne haNe nahIM, chae kAyanI dayA pALe. . 9 ehija nizcaya thakI jJAnIne jANavAno sAra che, je kaMI jIvane vinAza na kare, paramArtha thakI tene ja jJAnI kahiye ke je kaI parajIvane pIDA upajAvavA thakI nivarsa (utkaca ) ( g cA te ) ahiMsA. je dayA, tejanizraye thakI e AgamanuM tatva jANavuM,hiM bahunA eTaluja jANIne dayAne viSe yatna karavo, paraMtu ghaNuM jANe zuM phaLa che, je 10 UMco, nIca, ane tri, e tAvatA sarva lokane viche je kAMi trA, ane sthAvara jIve che, te sarva jIvanI nivRtti kare, eTale prANAtipAta thakI nitta, ehija virati, zAMtI, ane nirvANa zrI tIrthakare kahyuM che. 1 11 | prabhu eTale samartha IMDiyane jIpanAra, miththAva, aviti, pramAdAdika devane nirAkarI eTale avagaNIne koi paNa jIvanI sAthe vidyabhAva na kare, mane karI. vacane karI, vaLI
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 11 muM. (157) kAyAye karI, nizcaya thakI koI paNa jIvanI sAthe jAvajIvasudhI vireAdha na kare. 12 5 Azravane rAdha karI saMvarane pAme, te mahAprANa eTale vipula, buddhivaMta tathA parasaha jItavAne dhIra subhaTa samAna evo cha dIdhelI eSaNAne vare, arthAta dAMtAre dIdho, eSaNIka nirdoSa e je AhAra tene lie, eSaNa eTale AhAranI gaveSaNa, tene viSe samiti sahita nitya sadAkALa ane SaNAyane vajato thake saMyama pAle, i 13 bhUta eTale prANIne samAraMbha karI yatine arthe uddezIne kIdho, e je AdhArmika AhAra, ( tA ) eTale tevo anna, pAna, vastra, pAtra, ane ziyAdika tene je grahaNa kare nehIM, te susaMyata jANa, 14 zuddhAhAra paNa je AdhAkamakanA eka kaNa sahita hAya, to te azuddha thAya, te mATe tene pati karma kahiye; e AhArAdikane na seve eTale na bhogave, e dhamAcAra te sAcA saMyamatane jANa, tathA je kAMi nidoSa AhAra hoya, paraMtu tene sadeSa karI jANe, te paNa sazaMkita thaye, te mATe sarvathA prakAre bhegavavuM na kalpa. 15 zraddhAvaitanA sthAna, zraddhArvata, dharmavaMtanA, Azraya evA grAmane viSe athavA nagarane viSe, sAdhu rahyA che, tyAMnI Azrita keI eka kapa, khanana, sabyukArAdikane karAvanAra, e purUSa sAdhune pUche, je emAM dharma che, kiMvA nathI, ema pUchayAM thaka Abhagusa, tatha; jiteMdraya, e sAdhu, AbhekarI prANI hAtA hoya, tevA kAryane anude nahIM, je e tuM rUDuM kSama kare che, ema kahe nahIM, e 16 have e svarUpa vizeSe dIpAve che. ahe! munIzvara A
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ (56 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. -~- ~~-~ ~ ~ -~ -~~ ~ ~ ~~ ~ (athAnatara avara) eTale e pUrve je sthAvara cho kahyA, te thakI apara bIjA badriyAdika prANa te trasa che jANavA e pramANe chAyanA jIvo zrI tirthakara tathA gaNadhare kahyA che, eTalI ja e jIvanI nikAya che, paraMtu e thakI uparAMta bIjI kaI jIvanI nikAya nathI. 8 e pUrvokta che jIvanI nikAya kahI. have je kAMi karavuM, te dekhADe che, (samasta anuyukti) eTale jIvitavya sAdhavAnA kAraNa tene karI jIvane samyak prakAre oLakhIne, buddhivaMta purUSa jIvAdIka tatvane (pratilekhI) eTale AlecIne, sarvajIva du:khathakI AkrAMta thAya che, eTale ekAMte du:kha koIne vahelabha nathI sarva sukhanA artha che, te kAraNa mATe pRthavyAdika sarva jIvone haze nahIM, chae kAyanI dayA pALe, 9 ehija nizcaya thakI jJAnIne jANavAne sAruM che, je ke jIvano vinAza na kare, paramArtha thakI tene ja jJAnI kahiye ke je keI parajIvane pIDA upajAvavA thakI nivRtta (utkaca ) (aa I cApu te vavAta) ahisA je dayA, tejanizraye thakI e AgamanuM tatva jANavuM, kiM bahunA eTaluMja jANIne dayAne viSe yatana karo, paraMtu ghaNuM jANe zuM phaLa che. 10 UMce, nIce, ane trichA, e tAvatA sarva lekane viche je kAMI vasa, ane sthAvara jIva che, te sarva jIvanI nivRtti kare, eTale prANAtipAta thakI niva, ehija virati, zAMtI ane nirvANa, zrI tIrthaMkare kahyuM che. 11 che prabhu eTale samartha IMDiyane jIpanAra, miththAva, aviti, pramAdAdika Topane nirAkarI eTale avagaNIne keI paNa jIvanI sAthe virodhabhAva na kare, mane karI, vacane karI, vaLI
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 11 muM. ( 157 ) -~ ~ kAyA karI, nizcaya thakI koI paNa jIvanI sAthe jAvajIvasudhI virodha na kare. 12 | Azravane rAdha karI saMvarane pApe, te mahAprANa eTale vipula, buddhivaMta tathA parIsaha jItavAne dhIra subhaTa samAna e chato dIdhelI eSaNAne vare, arthAta dAMtAre dIdhe, eSaNIka nirdoSa e je AhAra tene lie, eSaNa eTale A hAranI gaSaNa, tene viSe samiti sahita nitya sadAkALa ane SaNAyane vajete thake saMyama pAle, me 13 bhUta eTale prANIne samAraMbha karI yatine arthe uddezIne kIdhe, evo je AdhAkamaka AhAra, ( tAsa) eTale te aja, pAna, vastra, pAtra, ane zayAdika tene je grahaNa kare nehIM, te susaMyata jANavo. A 14 zuddhAhAra paNa je AdhAkamekanA eka kaNa sahita haya, to te azuddha thAya te mATe tene patikarma kahiye; e AhArAdikane na seve eTale na bhegave, e dhamAcAra te sAcA saMyamatane jANavo, tathA je kAMi nirdoSa AhAra haya, 5raMtu tene sadoSa karI jANe, te paNa sazakita thaye, te mATe sarvathA prakAre bhegavavuM na kalpe, e 15 che zraddhAvaMtanA sthAna, zraddhAvaMta, dharmavaMtanA, Azraya evA grAmane viSe athavA nagarane viSe, sAdhu rahyA che, tyAMnI Azrita kei eka kupa, khanana, sabyukArakAdikane karAvanAra, evo purUSa sAdhune pUche, je emAM dharma che, kiMvA nathI, ema pUchayAM thAM Atmagupta tatha; jiya, e sAdhu, AkarI prANI haNAtA hoya, tevA kAryane anude nahIM, je e tuM rUDuM kAma kare che, ema kahe nahIM. 16 che have e svarUpa vizeSe dIpAve che. ahe! munIzvara A
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) sUyagaDAMga sava bhASAMtara-- bhAga 1 le - - - - ---- --- -- --* ---- --- ---- - - - - amAre anuSThAne puNya che, kiMvA nathI, ema pUchayAM thI te sAdhu evI vANI kahe ke A samAraMbha karavAmAM puNya che, ema paNa mukha thakI kahe nahIM; athavA emAM puNya nathI, ema paNa mukha thakI kahe, nahI, ema e baMne prakArane dezanA hetu tathA mahAbhayanA kAraNa jANIne evI bhASA na bole, 1st have je kAraNe evI bhASA na le, te kAraNa kahe che, dAnane artha aneka lokone annapANI ApavA sAruM je prANI eTale jIva vasa, ane sthAvara, haNAya che te jIvone rAkhavAne arthe, te kAraNe A tamArA anuSThAne puNatha che, ema paNa sAdhu na kahe. 18 che ane je lokane nimitte upakalpa eTale vA che, zuM vAMche to ke anna, pANI, tathA vidha doSe che aneka prakAre karI nIpajAve che, tathApi tene niSedha kare, to tene lAbhAMtarAya rUma AhAra devAnuM vizva thAya, te kAraNe A tamAre anuSThAne puNya nathI, ema paNa na kahe che 10 | - te mATe je kaI paramArthane jANa yati dAnanI prazaMsA kare te, prANInA vadhanI IcchA kare che, ane je yati dAna ApavAno niSedha kare, to te yati aneka nI AjIvikA no cheda kare che. gha ra0 che asti, athavA nAsti, ema na kahe, eTale puNya che, kiMvA puNya nathI evI bane prakAranI vANIne vaLI, te sAdhu bhAre nahI; kemake e thakI karmarUpa raja teno lAbha tene jANIne, tevI vANIne uccAra karavAne tyAga kare, te sAdhu niviNa pratye pAme; eTale anavadya bhApaka e sAdhu saMcAra - hita thAya che ? | nirvANa eTale me tene parama pradhAna jANe, nakSatra, caMdra
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 11 mu. ( 15 ) mAnI pere, jema nakSatramAM caMdramAM pradhAna che, tema tatvanA jANa purUSa sarva gatimAM mukitane pradhAna kahe che. te mATe saMyama vaMta purUSa te niraMtara prayatnavAna iMdriyanu damana karanAra ke, e sAdhu mokSane sAdhe, arthata sarva kiyA mokSane artha kare. rara saMsAra samudramAM vicaratA prANI pota potAnA karma karI chedana bhedananI kadarzanA pAmatA, evA asaraNa jIvane paNa zrI tIrthaMkara gaNadharano kaheze, AvAsabhata dvIpa samAna evo samyaka darzanAdika dharma jANo, ene saMsAra samudramAM paribhamaNane DhALanAra kahiye, 23 evA dhamane parUpanAra keNa te kahe che. AtmA jene gupta che, te Atma gupta kahie tathA sadA dAMta eTale sarvakALa pAMceMdriyane saMvara karanAra jeNe saMsAranA strota chedyA che. anAzrava eTale prANAtipAtAdika Azrava rahita e je hoya te sudho dharma kahe te dharma kevo che, to ke pratipUrNa sarvaviratirUpa tathA nirUpama che. eTale e dharma anya darzanInA keIpaNa zAstramAM nathI, mATe e dharma upamA hita che. e ra4 che te zuddha pratipurNa dharmanA AcAranuM je jANapaNa, tene viSe abuddha eTale avivekI chatAM, potAmAM paMDitapaNu mAnatA thakA, je ameja dharmanA jANe che, tatvanA jANa evA buddhimAna ame ja che, evI rIte mAnatA evA janete bhAva sa mAdhi thakI atyaMta dUra vartanAra jANavA. 5 evA keNa purUSa te kahe che. te zakayAdika anya darzanI athavA evA je svatIthika pAsasthAdika te bIja eTale zAlI gomAdika tathA udaka te sacitta pANI tathA tene arthe uddezIne je AhAradika kIdhe te sarvane avivekIpaNe jIllAnA
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 16 ) sUyagaDoga sUtra bhASAMtara.- bhAga 1 le. lapaTI chatA bhogavIne A dhyAna dhyAve, eTale saMdhano bhejanAdika thaze, te vAre ApaNane paNa malaze, evo ArtadhyAna dhyAve, te tAvike dharmadharmane viSe akhega eTale anipuNa tathA evA dhyAnanA dhyAvanAra sadA asaMtoSI hoya, mATe asamAdhivaMta jANavA. rapa che jema ThaMka pakSI vizepa, tathA kaMka pakSI vizeSa, kulalA pakSI vizeSa, mugu pakSI vizeSa, kAka pakSI vizeSa, e sarva pakSI mAMsanA artha mAMsanI ihA eTale vAMchanA karanAra che, te mAilAnI prAptinI eSaNAne dhAvatAM thakAM rahe che, evA mAMsA AhArI cho. te sarva kALa kaluSa eTale malIna evuM mAchalAnI eSaNAnuM adhama dhyAna dhyAve che. ra7 | e prazna kei eka anya tirthaka athavA pAsasthAdika, kuzoliyA zramaNa mithyAchI anArya te viSayanI eSaNA eTale, zabda rUpa rasa gaMdhanI prAptine dhyAve che, te pUrvena kaMkAdika pakSInI pare kalupita cittavALA adhama purU jAsuvA, | 28 | zudvamArga je samyaka darzanAdika tene kumArganI parUpaNA virAdhatA evA A saMsamAMhe, kei eka durAcArI potAnA darzananA anurAge pravartatA, unmArTa gana eTale arihaMta bhApati tatva thakI viparIta mAge, prApta thayA chatA du:kha je aNa prakAranA karma asAtodaya rUpa teNe karI, tathA prakAre te dhAta eTale naradika gatimAM aneka prakAre karI, janma maradina bhedanAdika du:khanI vedanA pAme. che rada che jema jAtkaMdha purUSa zatachidra sahita evI nAvane viSe besIne, rAmudra tarI pAra pAmavAnI IcchA kare, paNa tevI nAvA thakI samudrane zI rIte pAra pAme ? te purUSa aMtarAle
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhayana 11 mu ( 11 ) viSIdati eTale vacamAMja buDe, paraMtu pAra pAme nahIM. 30 have e daSTAMta anyatIthika sAthe joDe che, e rIte keAi eka anya darzanI zramaNa mithyA draSTI anAcArI viparIta mArganA upadezaka viparIta buddhinA dhaNI te zrota eTale karmane Azrava tene viSe saMpUrNa pisyA thakA, AvatI kAle mahAbhava eTale atyaMta bIhAmaNA evA narakAdikanA du:kha pAme che 31 | ema sarva leka prasiddha chakAya jIvone vAchalakArI evo zrata cAritra rU5 dha meM tene grahaNa karIne, te dharma kAzyapa gotrI zrI mahAvIra deve kahyuM, te dharmane AdaravA thakI phala je . thAya te kahe che, te mahAghora e saMsAra samudrane zreta eTale pravAha rUpa sthAnaka tene tare, arthAt saMsAra samudrane ulaMghIne pAra pAme, te kAraNa mATe AtmAne trAI eTale rakSapAla evo sAdhu te ehija samyagU dharmane samAcAre che 3ra * virati sAdhu saMyamAnuSThAnane zI rIte pALe te upara kahe che. grAma dharma je khyAdika viSaya te thakI virati thakI, ane je kAMi jagatra mAMhe trasa ane sthAvara jIva che, tene pitAnA Abha tulyanI upamA dekhIne tene rAkhavAne arthe baLavIrya pheravato thake saMyama pALe, 33 che je kAraNe mAna je che, te cAritrane atikrame che, te mATe tene atimAna kahiye. enA sAthe ke dha paNa levo, emaja atimAyA, ane ca zabda thakI labha paNa le, te cAra kaSAane paMDita vivekI jana hoya te, ene saMyamanA zatru pariNArthe karI jANIne, e sarva zyAyane saMsAranuM kAraNa jANIne, tene pratyAkhyAna parijJA karI nirA karIne, sAdhu mokSane zodhe vAMkA kare. 4 34 14.
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sutra bhASAMtara - bhAga 1 le. sAdhune dharma je kSamAdika daza prakArano che, tene samya jANIne vRddhi kare, eTale samyaka upadezIne vRddhi pamADe, pAThAMtare daza prakAranA yati dharma upara zraddhA rAkhe pApa dharma je chAne mardana karato thaka, dharmane bhAve pravarte tene pAya dharma kahIe, tene nirA kare eTale tenu uththApana karIne upadhAna je tapa tene viSe baLavIrya phAvata e sAdhu, kaeNdha, ane mAnane prArtha nahIM. ca zabda thakI sAdhu vartamAna kALe evI rIte saMyama pALe. 3pa e dharma zrI mahAvIra deve kahe, kiMvA anya ane e paNa kaho te kahe che. je tIrthakara atIta kALe thayA, tathA je tIrthakara anAgata kALe thaze ca zabda thakI je tIrthaMkara vartamAna kALe birAjamAna che. te sarva eja dharmanA kahenAra jANavA tene pratiSThAna eTale avalaMbanano sthAnaka te zAMti eTale samasta jIvanI dayA jaNavI, konI pare che ke, jema samasta jIvone AdhAra bhUta pRthavI rUpa sthAnaka che, tema sarva tIrthaMkara dA ne jIva dayA rUpa zAMtinuM thAnaka te AdhAra bhata jANa che 36 che atha have vrata pratipanna saMyama grAhita sAdhune, sama viSa mAdika ucA, nIcA, anukuLa, pratikSa, evA parIsaha pharaze. paNa teNe karIne te dharma thakI na cUke. eTale dharma thakI bhraSTa na thAya, kenI pere to ke, jema vAyare karI meru parvata DAlAyamAna na thAya, tema parisaha upane ke, sAdhu jana vrata thakI lAyamAna na thAya, che 3s te sAdhu saMvaravAna, mahAprajJAvaMta, dharyavAna, karma vidAravAne suravIra, dIdhe eSaNIka AhAra grahaNa karavAne viSe vicare, tathA nivRta upazAMta kapAyavALA evo cho, maraNa
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 12 mu. ( 17 ) kAlasudhI saMyamane vA che, ema kevaLajJAnIone mata che, ane teja kevaLajJAnIone prakAzya mArga zrI mahAvIradeva kahe che, paNa mahArI buddhiye huM keto nathI. sipI. rU8 ___ iti zrI sutra kRtAMganA prathamazruta skaMdhane viSe, mokSamArga nAma ekAdazamo adhyayana samApta. // have samavasaraNa nAme vArasuM adhyayana prAraMbhIye chaye agI. yAramA adhyayanane viSe mokSa mArga ko te mokSane to je kumArga mUkIne sumArgane paDivarne te aMgIkAra kare, mATe mArga pratipatti cAritriye kumArgane pariharavo, e adhikAre vAramo adhyayana prAraMbhiye chaye. e AgaLa vakhANaze. te cAra prakAranA mesaraNa eTale paratIrthaka samudAya jANa, te prAvAduka eTale kuvAdi te juduM jAduM bele che, te kevI rIte to ke, ekavAdi kriyAne ja saphaLa kahe che, tathA bIje vadi A kriyAneja saphaLa kahe che, ane trIje vAdi vinayaja pradhAna che, emabele che, anyavaLI cothe ajJAnavAdi te ajJAnanejapradhAnapaNe mAne che 1 have e pata cAre vAdiomAMnA sarva prakAre e saMbaMdha pralapi ajJAtika evA je ajJAnavAdI tene pahelA kahe che. te ajJAnavAdI ajJAnI chatA ema kahe che ke, ameja paDita che, ema mAne che, paraMtu te asaMbadha bhAvI jANuvA, te cittanI je bhrAMti te thakI to nathI, mATe mRSAvAdi jANavA te ajJAna vAdi sabhya dharma prarUpavAne anipuNa eTale rakSAt
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 16 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le -~-~ ~~--~-- ---- ---- satya dharmanuM jJAna jANavAne asamartha che, mATe e akeviMda che, to enA samIpe sAMbhaLe evA je emanA ziSya te paNa A keviMda eTale mUrkha jANavA, je mATe te evuM asaMbaMdha vacana bele che ke, ajJAna eja zreya che, to evuM temanuM belavuM je che, tene mukheja mAnya kare che. sarasA ridiMrakSAMti jJAtinA uma te anAlezI thakA sarvakALa mRSAja bole che. have vinayavAdIne judA judA karI kahe che. je sAcuM te jADuM evuM citavatA thA, tathA je asAdhu hoya tene sAdhu ema kahetA thakA, e pakta rIte je koI jana eTale loka bele te lokane vinayavAdi jANavA, eTale eka vinayaja mekSanuM kAraNa che, guNA guNane vizeSa kAMi nathI, evI rIte belatA ajANa leka sarakhA evA te vinayavAdI aneka prakAranA eTale batrIza prakAranA che, te vinayavAdIne keIe puchayA thakAM ema kahe ke, e vinayaja savArtha siddhi maraka che, paNa bIjuM kAMI jagatamAM zreya nathI, ema kahe che 3 upasaMkhyA eTale samyaka parijJAna te jene vize nathI, arthAtu mUDhamati chatA, evA vinayavAdI ema kahe che ke, atha je svarga, ane mokSAdika, tenI prApti amArAja darzana thakI che, paNa anya kei darzanane viSe nathI, ema kahe che. have akrIyAvAdinuM mata kahe che, lava eTale karma, tenA apakI eTale sAMkaNahAra evA lokayita zAkyAdika brAddha tenA darzanane viSe Ama kahyuM che ke, atIta anAgata kALa che, ane vartamAna kALa nathI, kAraNa ke kSaNikapaNAne lIdhe sarva padArtha kSaNika che, evAM vacana thakI (aNagaehi eTale je kAMi kartavya kahIe te, anAgataja kahevAya ane karma karie te te vartamAna kALa
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 12 muM * (15) hoya, teja karma lAge, te mATe enA mate kriyApaNa nathI, evuM siddha thayuM, te kAraNe kriyAnuM upajAveluM je zubhA zubha karmanuM baMdha te paNa kevI rIte siddha thAya? evI rIte te AkrivAdI nAstika matanA dhAraka karma thakI nathI zakAtA thakA kriyAne karma badha mAnatA nathI, te mATe ene akriyAvadi kahie, tAruM - te lekAyika paravAdI potAnI vANI karI rahyA arthane viSe paNa vaLI potAne ja vacane niSedha karatAM thakAM, mizrabhAvane ja aMgIkAra kare che, eTale pote bolatA thakAja jenI ati kahe, tenI ja vaLI nAsti kahe temaja jenI nAsti kahe, tenIja asti kahe che. e rIte mizrabhAva jANa. kemake je nAstika jIvAdika padArthano abhAva kahe che, te paNa pite pitAnA zAse karI potAnA ziSyane potAno mArga zIkhave che, ke sarva padArtha zunyapaNe che, te vAre pote tathA zAstra, ane ziSya, e kyAM che? ema na vicAre, te mATe e asaMbaMdha vacananA belanAra mATe ane mizrabhAva sahita jANavA, tathA zAkhya darzanI ema kahe che ke, AtmA sarvavyApi che, tathA Akriya che, e paNa asamaMjasa le che, kAraNa ke, e darzanavALA ema kahe che ke prakRtine vicage mekSa che, je ema che, to AtmAne baMdha mane sadabhAva thA, ema siddha thayuM, kAraNake prakRtine baMdha hato tene viyoga thavAthI mokSa thaye, ethI spaSTa mAlama paDe che ke, badha mekSane sadabhAva thayo, ane baMdha mokSanA sadabhAvane lIdhe AtmA sakriya che, evuM emanAja bolavA uparathI jaNAya che, te pitAnAja vacanathI jenuM sthApana karyuM tene potAnAja vacanathI uthApe che, e rIte mizrabhAva sarva darzanIone jANa e vaNakA mAtra lakhyuM che, te akriyA vAdI A dehane je paravAdI che, te jaina matAnusArIne a
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara bhAga 1 lA ( 16 ) neka hetu draSTAMte karI vyAkuLa chatA, tenA uttara ApavAne asa martha thAya, mukSui eTale muka sarakhA thAya athAta kAMI paNa melI zake nahI te darzanI kevA jANavA tAke (anAnuvAdI) eTale chana bhASita vacana sAbhaLIne, pachI khelavA asamartha eve chate mAna bhAvaneja aMgIkAra kare, ityartha have calipa te darzanI jaina matAnuMsArIne, sanmukha belI na zake, tathApi kadAcahe pAyA thakA, peAtAnA pakSanuM sthApana kare, tenI rIta kahe che. ema amAre eka pakSa che, te ema dupakSa jANavA, eTale e pakSanA zu' vakhANa karice, e amArA pakSanA trIjo kAi uthApI na zake, evA e pakSa uttama che, ahIM pUrvApara vidha vacanaae, te bhAva pAchaLanA mizrabhAva kahevAthI kahyuMche, e 65kha zabdanA artha che, athavA je peAtAnuM kheTuM heAya, tene sAcu kare, tene utsutra bhASaNa karavAne lIdhe dupakSa eTale A bhavamAM tathA parabhavamAM viTaMkhanA thAya, e paNa dupakSa zabdane arthache tathA te dhAdi je vAre pecI na zake, te vAre (lAyatana) eTale chale karI mele, te chala traNa prakAranAche. eka vAola, bIjo sAmAnya la, ane trIo upacAra la, evAM chale karI elI, petAnA eka pakSa sthApana phare, tathA karma eTale eka pakSAdi sthApana karavAne arthe mele. // 5 // ---- te eddhAdika pAdIe satya mArgane ajANatA mithAtva pALe AvayA thakA asaMbaMdha vacana mele, evA te tatvane ajANatA, virUdha rUpa nAnA prakAranA zAstranI pazupA kare, evA te akriyAvAdI nAstikAdika mithyAtvI che, jemanA mata grahaNa karIne, ghaNA manupa mithyAtvane mehvA thakA, anaMta sasAra pari bhramaNa kare che. - 11 have sarva sunyavAdInA bheda kahe che, te zunyavAdI ema
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 12 mu. (167) -~~~-~ ~-~- ~~~ - kahe che ke, samasta loka prasiddha jagatmadIpa samAna eve surya nathI, vaLI te surya ugatA nathI, tathA asta paNa jAte nathI, e je dedIpyamAna surya maMDaLa dekhAya che, te mAtra rittano bhrama jANa, mRga tRSNA samAna e sarva bhrama che, tathA caMdramAnI kaLA vRddhi pAmatI nathI, tema hIna paNa thatI nathI, eTale zukalapakSAdine viSe je vRddhi pramukha caMdramAnI dekhAya che, te sarva bhramaNa che. athavA nadInA pANI te nathI, (zravatA) eTale nadIhAdika paNa nathI, tathA vAyare paNa vAta nathI, to e loka saMpUrNa (vaMdhyasamAna ) artha sUnya che arthAt e jagatamAM kAMIja nathI, je kAMI dekhAya che, te sarve svanedrajAla samAna jANavuM. 7 jema jati aMdha eTale netrahIna purUpa dIpa karI sahita chatAM paNa hInanetra paNAne lIdhe, rUpAdika je ghaTapaTAdika viimAna padArtho che, tene dekhI zake nahIM. tema te akriyAvadiemAM chati kriyA vidyamAna chatAM, paNa te kriyAne jemanI (prajJA) eTale buddhiniSedha thaI che, arthAt buddhihIna evA te akriyAvAdI loke pitAmAM krIyA vidyamAna chatA, paNa tene mithyAtvAdika deze karI nathI dekhatA, 8 + jyotiSa graMtha svapra subhA subhanA zAstra zrIvasAdika lakSaNa sAmudrika zAsa te ca zabda thakI aciMtara bheda rUpa paNa jANavA, tathA nimitta prasiddha zakunAdika zAstra jANavA, - hinA lakSaNa masa tilakAdika jANavA, upAta te bhUmi kapAdikanI sucanA karanAra zAstra ema aganimita, iNa leka paThana karIne, arthAta aSTAMga nimitta bhaNIne, rA lokane viSe atIta anAgatAdika vastune jANe che. teTaluM paNa e sunyavAdI jANatA nathI. jema keI saMnipAtI, yudhA tAi
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 168 ) rAyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 le. vastune oLakhe nahIM, tenA draSTAMte e sUnyavAdI paNa jANI levA, 9 - temAM vaLI kei eka nimittA pitAnA mukha thakI nimitta prakAza zake, tene nimitta jema kahe temaja thAya che, eTale sAco thAya che, vaLI koikane nimittAdi jJAna viparyAsapaNAne pAme che, eTale vighaTe che, tathA te evI vidyAnA bhAvane abhyAsa karyA vinA, eTale evI vidyAne aNa bhaNyA thakA kahe che ke, athavA pAThAMtare ke eka maMda eTale murkha evA akriyAvAdI pramukha emaja kahe che ke ame ja A leka mAMhe apa eTale samasta bhAvane jANI che. te 10 / - have kriyAvAdIne mata dave che. je ekalI mAtra kriyA karavA thakIja mephanI vAMchanA kare che te, kriyAyAdi evI rIte (AkhyAti ) eTale kahe che, te pitAne abhiprAye lekane jANIne, ame yathAvasthIta tatvanA jANa che, evI rIte belIne kriyAnuM sthApana kare che. (tathA tathA) eTale te te prakAre arthAt jevA jevA prakAranI kriyA pravarta, (tema tema) eTale tevA tevA prakAranuM svarga narakAdika phaLa paNa jAgavuM, e rIte te zAzyAdikanA zramaNa brAhmaNa kriyA thakIja riddhi kahe che. tathA je kAMI A jagata mAMhe du:kha, sukha che, te sarva pitAnuM kareluM, tathA paranuM kareluM, paNa na thAya, paraMtu parva bhavitavyatAnuM kareluM thAya che, have emanA matanuM nirAkaraNa kare che. tIrthakara gaNadharadika vidyA eTale jJAna, ane caraNa eTale cAritra, eNe karI mokSa che, eTale paramArI ne jJAna ane kriyAne saMyoge karI pra janamArga mokSa che, ema kahe che. je 11 , te tIrthaMkara gaNadharAdika kevA che, te ke loka mAM cakSane
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 12 muM. (18) sthAnake che, tathA A lokane viSe nAyaka eTale svAmi chatA, A lekane viSe pitAnA prAlekane, A bhave, tathA para, hitakArI e samyaka dharma mArga prakAre che. (tathA tathA) eTale jevA jevA prakAre e leka paMcAstikAya rUpa te dravyAstika nayanA abhiprAye zAzvata thAya, tevA tevA prakAre kahe, athavA jema jema rAga dveSanI vRddhi, tema tema rAMsAranI vRddhi thAya, ema kahe, je saMsArane viSe prajA eTale jIva, te rAga Se vyApta chatA nAnA prakAre rahyA che, te he mAnava ! tuM ema jANa che 12 che . - have te nAnA prakAra kahe che. je rAkSasa vaMtarAdika yamalokikA je paramAdhAmakAdika de je vaimAnika, tipAdika, dave (gAMdhI) eTale vidyAdharAdika, tathA pRthavIkAyAdika AkAzagAmI, evA pakSIo, tathA vAyupramukha, tathA pRSivine viSe AzrI evA je aneka beMdriyadika jIva, te sarva pitapatAnA kAma karI vaLI vaLI catutika rUpa saMsAramAM paribhamaNa kare che. ke 13 che zrI tIrtha kara gagadharAdika, te e je Adha eTale saMsAra tene apAra svayaMbhuramaNa rAmudra sarakhe kahe che ema tu jANa te ramAna saMsAra gahana che. dura mela eTale atyaMta dustara che astivAdIne, paNa je ema che, eTale samyaka pravartakane, paNa A apAra sAra samudra atyaMta dustara che, te nAstika ghA dIne te atyaMta dustara che, emAM kevuja che je A saMsArane viSe sAvadha dharmanA pravartaka mAga patita pAMcadiya sabaMdhI viSayanA sevanAra tathA aMganA je strI tene vaza paDayA chatA rahe che, te trA, sthAvara rUpa, be prakAranuM je leka te mAMhe rAga ke karI paribhramaNa kare, 24
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) sUyagaDoga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le. ajJAnI e mithyAmativALu chava kamane je sAvadhA raMbha teNe karI pUrva kRta karmane khapAve nahIM, paraMtu sAhamAM navA karmanu baMdha kare Azravane sarva prakAre rAdhana karavA thakI sailesI karUNA vasthAye (dhIra) eTale mahAsatavavata e purUSa karmane khapAve che. je medhAvi eTale paMDita mahAnubhAva hoya, te lobhamaya eTale parigraha te thakI atIta eTale rahita hoya, ema saMtoSI chato pApa na kare, 15 / je purUSa evA hoya te kevA thAya! te kahe che. te zrI vItarAga atIta, anAgata, ane vartamAna, e traNe kALa AzrI tathA (gata) eTale yathA vasthita jema che tevI rIte lokamAMhe sarva jIvonA bhAvI sukha dukhAdikane jANa evA thAya, paraMtu vibhaMga jJAnInI pare AghuM pAchuM na jANe evA cha anya jIvone saMsArano pAra pamADe, patu tene anya ke tatvano dekhADanAra na thAya, kiMtu te pote ja tavA jANa thA karmane aMtakaranAra hoya che. te 16 ! have temanI kriyA kevI hoya te kahe che te vItarAga samyaka jJAnI te sAvaghatuSTAna rUpa evI je bhUta eTale prANI tenI hiMsAnI zaMkA dugachita eTale prANInI hine niMdatA thA pite hisA kare nahIM, tathA anya pAse hiMsA karAve nahIM. upalakSaNa thakI je hiMsA karato hoya tene anumode nahI, temaja mRSA pote le nahIM, bIja pAse bolAve nahIM, tathA belatAne anumodana Ape nahIM, e rIte sarva paMcamahAna rasadAkALa pALe ema sarva kALa yAnavI eTale pApa thakI triva, saMyamane viSe namra hAya vinayavata hoya evA dhiyavaMta zubhaTa tulya chata saMyama rUpa bhUmine viSe kamarUpa subhaTone jItavA samartha e kaI eka zuddha samya mArga jANI vinA
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 12 muM. ( 171 ) -~--~~ ~-~~-~~ ~- ~~ ~~~-~-~-~ ~ ~~~~~~~~~ zUravIra thAya te parIsahAdikane jIte, ke 17 ' have zuM jANIne sAvavAnuSThAna na kare te kahe che. DaharA eTale bALaka te aMhI pRthivikAyAdika tathA beMddhiyAdIka laghu jAtInA jI le te paNa jIva che, ane (buThThaya) eTale moTA hasti pramukha te paNa jIva che, evuM jANIne te sahu jIvane sarva coda randhAtmaka lekane viSe pitAnA Atma samAna dekhe, e mahAta leka eTale saMsAra tene sArI rIte AlecIne sarva sthAnaka azAzvatA jANIne A saMsAramAM keine sukha nathI, e jANIne je paDita tatvanA jANa hoya te apramattapaNe saMyamane viSe pravarte zuddha saMyama pALe. te 18 che je ke pitAnA AtmAne tathA paranA AtmAne samyapha prakAre jANe eTale jevI rIte potAnA AtmAne jANe tevI rIte paranA AtmAne paNa jANe, te purUSa pitAne uddharavAne samartha hoya, ane bIjAne paNa udbharavAne samartha thAya, te jetibhUta prakAzavAna caMdrAditya pradIpasamAna gurUne jANIne sarva kALe seve. je vicArIne zrI vItarAga bhASita dharmanA svarUpane samyak prakAre karI pragaTa kare, 19 je potAnA AtmAne samyaka prakAre jANe, je loko lekanuM svarUpa jANe, je jIvanI gati Agati jANe, athavA cAre gatinuM svarUpa jANe, tathA anAgatanuM svarUpa jANe, eTale jyAM go thake jIva pharI na Ave evI je mekSa gati tenA svarUpane jANe tathA je zAzvatA padArtha ane azAvatA padArthane paNa jANe, tathA je jIvanA janma ane maraNane paNa jANe, tathA jana eTale leka tenuM upapAta eTale utpati deva nAkAdikane viSe thAya che te paNa jANe che. 5 20 adhe gati narakAdi viSe azubha karmane vipAke cha
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.~bhAga 1 leA. --- vane zarIra pIDAdIka saMtApa upaje che, te sarva jANe, je Azrava IMdriya kaSAya ceAga ane atrata ItyAdika sarva jANe, tathA saMvara te samiti gupti ane parIsahu ityAdika sarva jANe, tathA pApeAya thakI du:kha utpanna thAya te jANe, ane upalakSaNa zrI puNyanA khetALIza bheda paNa jANe, vaLI nirjarAnA mAr bhedane paNa jANe, tathA baMdhanA cAra bhedane paNa jANe, te parasAthe thakI kriyAvAda elavA ceAgya thAya. // 21 // ( 172 ) ^ ----- evA je sayAdI tene phaLa dekhADe che. zabda je vINA bheMsa pramukha zreteMdriyane mukhanA ApanAra tene viSe tathA rUpa te aneka kASTa, karma, citra karma, tathA lipsakarmAdikane, viSe a sajjAmAna eTale tenA upara rAga dveSane TALatA thA tathA gadhane viSe, rasane viSe, ( anusamAna ) eTale dveSane akaratA zake| vitavya ane maraNanI vAMchA na kare, samatA bhAve varte, AdAna eTale saMyama tene viSe gupta eTale tene rakSapALa hatA valaya eTale mAyA tenA thakI vimukta chatA saMyama pALe mi. // 22 // iti zrI sUtra kRtAMgane viSe samayasaraNa nAme bAramA adhyayana samApta thayo. have yathAtathya nAme teramo adhyayana prAraMbhIye haiye bAramA adhyayanamAM judA, judA, darzanIunA samavasaraNa kayA, naMtara teramA adhyayanamAM yathAtathya eTale satya, svarupa, dekhA che. yathAtathya, samyak jJAnanA svarUpa, have pravediyuM, eTale kahIzuM, tathA vane nAnA prakAranA jJAnAdika je utpanna thAya.
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 13 muM. ( 173 ) te paNa have kahIzuM, tathA satpurUSanuM dharma je zruta cAritra rUpa je durgati thakI rAkhanAra te dharma, ane asatpurUSa eTale paratIthIka tathA grahastha, ane pAzcAdika tene sIla eTale duSTAcAra te kahIzuM, tathA zAMtI eTale nirvANarUpa ane saMsAra bhramarUpa e bannene pragaTa karIzuM. // 1 // rAtrinA tema divasanA paNa samyak prakAre uThyA eTale sAvadhAna thayA, evA je nithavAdika jamAlI pramukha svadarzanI tathA eTikArdika anyadarzanI te tathA prakAre tIrthaMkAdika pAsethI sa~sAra thakI nikaLavAnuM upAya evA je, paMDita dhama tene pAmIne jamAlI pramukhanI pere karmane, urSe, te zrI tIrthaMkara, bhASita, eve samAdhivaMta eTale samyak darzanAdika, dharma, tene aNa sevatA thakA kadAgrahIpaNAne lIdhe miththAvanA peryA svachaMda yathA, tathA eTale jema tema kheAlatA zrI sarvajJanA mArgane uthApatA, ane kumArganA upadeza karatA e rIte pravatA kadApi peAtAne AcAranA zikhAvanAra evA gurU je mahAnuMbhAva te pratye paNa kaThAra vacana mele. // 2 // te svAhi purUSa te vizAti zuddha nirdeSa mArga tene AcAryanI parUpaNA thakI pine kahe, eTale je peAtAnA bhAve eTale svachaMDhe eTale, te hAchaMdapaNA thakI dhaNA guNa je jJAnAdika tenA AsthAna thAya, kemake e svAbhiniveza, miththAtvatA, bhAva thakI karIne, je jJAna zaMkA eTale zrI nAgamane viSe zaMkA lAvIne mRSA beAle svapita, jevA rUce tevA bele teNe karIne ghaNA guNAneA AsthAna eTale kuMbhAjana thAya. 10 je kAi pUche, je tame keAnI pAsethI bhaNyA che ! te vAre peAtAnA AcAryanuM nAma geApavIne bIjAnuM nAma kahe, te nizce thakI mAtmArtha je meAkSane ardha tene vace che, e tAtA te
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) sUyagaDAMga sUtra bApAMtara - bhAga 1 le --- -------- ----- --- vane zarIra pIDAdIka saMtApa upaje che, te sarva jANe, je A zrava IMdriya kakSAya che ane agrata ItyAdika sarva jANe, tathA saMvara te samiti gupti ane parIsaha ityAdika sarva jANe, tathA pApodaya thakI du:kha utpanna thAya te jANe ane upalakSaNa thakI puNyanA betALIza bheda paNa jANe, vaLI nirjarAnA bAra bhedane paNa jANe, tathA baMdhanA cAra bhedane paNa jANe, te paramArtha thakI kriyAvAda bolavA yogya thAya, ra1 | evA je samRdyAdI tene phaLa dekhADe che. zabda je vINA vaMsa pramukha zroteMdriyane sukhanA ApanAra tene viSe tathA rUpa te aneka kAcha, karma, citra karma, tathA lisvakarmAdikane viSe asAmAna eTale tenA upara rAga hepane TALate thake tathA gadhane viSe, rasane viSe, (asamAna) eTale hepane aNakarato thake jIvitavya ane maraNanI vAMchA na kare, rAmatA bhAve varsi, AdAna eTale saMyama tene viSe guma eTale teno rakSapALa chata valaya eTale mAyA tenA thakI vimukata chato saMyama pALe sipi. || rara che. iti zrI sUtra kRtAMgane viSe samayasaraNa nAma bAramA adhyayana samApta bhayo. have yathAtathya nAme teramA adhyayana prAraMgIya uye vAramA adhyayanamAM judA, judA, darzanIunA samavasaraNa kanyA, naMtara naramA adhyayanamA yathAtathya eTale satya, svarUpa, dekhAhe che. yathAtathya, ramyapha jJAnano svarUpa, have pradimuM, eTale kahI. tathA jIvane nAnA prakAranA jJAnAdi je upaja thAya.
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 13 muM. ( 173 ) te paNa have kahIzuM, tathA purUSanuM dharma je zrata cAritra rUpa je durgati thakI rAkhanAra te dharma, ane asapurUSa eTale paratIthIMka tathA grahastha, ane pAsasthAdika tene sIla eTale duSTAcAra te kahIzuM, tathA zAMtI eTale niNarUpa ane saMsAra bhramaNarUpa e bannene pragaTa karIzuM, 1 | rAtrinA tema divasanA paNa samyaka prAre uThavyA eTale sAvadhAna thayA, evA je nihuvAdika jamAlI pramukha svadarzanI tathA beTikAdika anyadarzanI te tathA prakAre tIrthaMkarAdika pAsethI saMsAra thakI nikaLavAnuM upAya evo je paMDita dharma tene pAmIne jamAlI pramukhanI pere karmane, uda, te zrI tIrthakara bhASita, e samAdhivata eTale samyaka darzanAdika, dharma, tene aNa sevatA thakA kadAgrahIpaNAne lIdhe mithyAtvanA peryA svachaMda yathA, tathA eTale jema tema belatA zrI sarvAnA mArgane uthApatA, ane kumArgano upadeza karatA e rIte pravatA kadApi potAne AcAranA zikhavanAra evA gurU je mahAnuMbhAva te pratye paNa kaThera vacana bela. ra che te svAgrahi purUSa te vizebita zuddha nirdoSa mArga tene AcAryanI parUpaNa thakI uthApine kahe, eTale je pitAnA bhAve eTale svachaMde bele, te ahAchaMdapaNA thakI ghaNA guNa je rAnAdika tene AsthAna thAya, kemake e svAbhiniveza, miththA tvanA, bhAva thakI karIne, je jJAna zaMkA eTale zrI nAgamane viSe zaMkA lAvIne mRSA bole svahipata, je rUce te bole teNe karIne ghaNA guNAne sthAna eTale kubhAjana thAya. rA je koI pUche, je tame kenI pAsethI bhaNyA che. te vAre pitAnA AcAryanuM nAma gopavIne bIjAnuM nAma kahe, te nile thakI AtmArtha je mokSane artha tene vece che, e tAvatA te
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) sUyagaDAMga satra pAMtara.-- bhAga 1 le. muktine na pAme, paramArtha thakI te asAdhu thake paNa A jagatane viSe pitAmAM sAdhupaNuM karI mAne, tathA bIjAone kahIne pitAmAM sAdhupaNe manAve, te mAyAvI sAdhu A saMsArane viSe anaMta ghAta pAme, eTale anaMta kALa parvata saMsAramAM paribhramaNa kare che 4 je kebI thAya te jagatArtha bhAvI hoya, jagatArtha bhAvI eTale, jemAM je doSa hoya, tene tevo kahe, arthata kANAne kANe kahe, kheDAne khoDe kahe, TaMTAne TaTe kahe, pAMgaLAne pAMgaLa kahe, kaDhIne keDI kahe, e pragaTa nikura bhASaNa karanAra heya, je upasamAve evo je kalaha tene vaLI udIre e purUSane je phaLa thAya te kahe che te puruSa jema ke AMdhaLo purUSa lAkaDI grahaNa karIne mAne viSe jAte zake aneka kaMTaka catuSpadAdike karI pIDAya tema, keviMda evo je kalahakArI pApa karmacArI jIva te paNa caturgatika saMsAramAM du:kha pAme che 5 | je kai vigraha eTale kalahekArI hoya, te yadyapi kriyA to keTalIka kare, tathApi te kriyA vigraha eTale yuddha priya thAya tathA anyAyane belanAra hoya, te purUSa kalaha rahita evA rAmya chiI tene sarakhe samabhAvI na hoya, te mATe sAdhu kalahakArI na hoya paraMtu sAdhu ke heAya te kahe che uparAtakArI, eTale AcAryanI AjJApAlaka, tathA lAvaMta, manavALo hoya eTale anAcAra karato ke AcAryAdika thakI lajA pAme, tathA ekAMtakathI eTale jIvAdika padArthane jJAta hAya, ekAMta zraddhAvaMta hoya, tathA mAyArahita hoya, evA purUSane sAdhu kahie. 1 6 ane AcAryAdi, ghaNe zIkha hato paNa thAya
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 13 muM. ( 175 ) tevAja bhAve vare, paNa gurU vacana vidhI na thAya tene pazala eTale manohara vinayAdika, guNavaMta jANavo tathA zukSma bhAvane dekhanAra tathA paramArtha thakI puraSArthane sAdhaka, tathA tevI ja jAti sahita satkalebhanna jANa nizcaya thakI te raju AcArI eTale saraLa mArga pravarta, tevA purUSane, AcAryAdike ghaNe zIkhavyo cha, mukhanuM rAga pherave nahIM, arthata prasanna mana rAkhe te purUSa zrI vItarAga samAna kalaha rahita thAya, hA je ladhu prakRti pitAne AtmAne (vasumata) eTale saMyamata jANIne samyapha paramArthe aparIkSa zake AtmatkarSa abhimAna kare, tathA huMja tape karI sahitachuM, mArA samAna bIje kaI tapasvI nathI, evI rIte jANIne abhimAna dhAraNa karI anya janane bibabhata, guNasunya, AkAra mAtra dekhe, eTale jaLa caMdramAnI pere jANe che 8 te purUSa ekAMta kUTa pAse karIne jema mRga phUTa pAse paDe thake du:khanuM vibhAgI thAya che. tenI pere te madabudhi paNa saMsAramAM paribhramaNa kare, te purUSa kadApi minapada eTale saMyamapada tene viSe sarva prakAre vidyAmAna nathI, ema samajavuM tathA te purUSa uMca getrane viSe paNa na prava, kiMtu te atyata hIna gavane ja pAme tathA je mAna eTale pujAne arthe yukarSa eTale vividha prakAre abhimAna kare te paNa saMyamane viSe nathI ema jANavuM tathA je saMyamane grahaNa karIne pachI maMdavipAkanA udaya thakI anya kai mada sthAnakane viSe mArca te nitye thakI paramArthane ajANatA ajJAnI ke saMsAramAM paribhramaNa kare . 9 che tathA je brAhmaNa jAti athavA kSatriya jAti te, izvAku vaMzAdika tenA bheda kahe che, tathA je ugraputra tathA le
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 176 ) eTale rAjaputra viroSa navalika navalecchIka eTalA kuLamAM utpanna thayelA saMsArane asAra jANIne rAjyapramukha tyAgIne, je prajita thayA eTale cAritravAna thayA, te evA chatA paNa pArakA dIdhA evA je AhAra tene bhAgave, eTale zuddhAhAra grahaNa kare paraMtu gAtrane viSe garva na kare eTale zuddhAhAranuM a haNa karanAra evA cAritrIe peAtAnA UMcageAtrane viSe garva kare nahIM, gAtra keve che te ke, mAnaddha eTale brahmaNa ta kSatroya vaMzanA upanA svabhAve peAtAnA vaMzanA abhimAnI thAya che, tema chatAM paNa cAritra AdaryA pachI koi paNa prakA ranA gAtranuM AhAr grahaNa kare, paraMtu zuddhAhAra grahaNa kare, paNa peAtAnA gAtrA garva karIne tevAja gAtranA azudhdha AhAra levAnI IcchA cAritrie kare nahI e abhi yugaDAMga sUtra bhASAMtara.--bhAga 1 se. MAH prAya che. // 60 te abhImAnI peAtAnA geAtra saMbaMdhI madanA karanArane jAti eTale te mAtAnuM, pakSa, ane kuLa eTale pitAnu pakSa, e aMnenuM mada traNane arthe na thAya, kAraNa ke saMracAmAM bhramaNa karatA prANIne mAtAnI jAti ane pitAnuM mULa, te kAMi trANa bhaNI na thAya, have je padArtha jIvane traNa thAya te kahe che, vidyA eTale jJAna ane caraNa eTale cAritra mucIne eTale e ane te sArI rIte AcaryA thakI muktinuM kAraNa thAya che. arthAta jJAna ane kriyA e e vInA khIje kAi jIvane kAraNa nathI. mATe je purUSa gRhasthapaNA thakI, (zikha) sma eTale nikaLI, yAztri AdarIne karI AgIne karttavya. je ti mudrAdika tene seve athavA sAvadyAraMbhAdika seve, te purUSa saMsAranA pAgAmi na thAya, kemake jJAna, darzana, ane cAritra eja muktinA paNa ma pata jAtikaLAditA mada te kAMI muktinA kAraNe
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 13 mu. (177 ) --~~-~~~-~~-~nathI. ema jANavuM. 5 11 che - je ni:kicana niparigrahI sulakSa jIvI, eTale aMtaprAMta AhArane lenAra hoya, tene bhikSu eTale sAdhu jANavo, ane je gavaMta heya klAdhA eTale prasaMsAne kAmi eTale vAchA karanAra hoya, te jIva AjIvikA mAtrano karanAra chatAM, zuddha saMyamana ajANa eve che, te jIva pharI pharI vipAsane pAme, eTale vaLI vaLI janma maraNAdike karIne ghaNe saMsArane viSe paribhramaNa kare che 12 | je sAdhu bhASAnA guNa tathA doSane jANa tathA (musAha vAdI) eTale priyavacanane belanAra, eTale kSIrAzrava mavAzrava labdhIvALo, vaLI pratibhAvavata. eTale upAtikAdika cAra prakAranI budidho pAgamI hoya, tathA vizArada eTale paMDita artha grahaNa karavAne samartha AgADhaprajJa, eTale, prastAva vetA, arthAt dravya, kSetra, kALa ane bhAvane jANa tathA nAnA prakAranI bhAvanA karIne bhALe cheAtmA jemane e chato, anya jana pratye potAnI prajJAe karI eTale pitAnA jANapaNe karI parAbhave artha ema jANe je mAharA samAna kaI jANu purUSa nathI, e rIte bIjAne, tRNa vata gaNe, te 13 evA sAdhune doSa kahe che. e rIte ahaMkArane karanAra je rasAdhu hoya te samAdhine prApta thayo na kahevAya, je rasAdhu prajJAvaMta thaine vyutkarSa eTale garvane dhAraNa kare, athavA je kaI sAdhu alpAMtarAya thake lAbhavAn eTale bIjAne upakaraNa Apane rAmartha chato, lAbhanA pade karI lisa thAya eTale matta thAya, anya janane khise eTale bIjAnI niMdA kare, ane ema vicAre je sarva sAdhAraNa saccA saMsmAraka pramukha lAvavAne huMja samartha chuM; bIjA bApaDA zuM? peTa bharavAne paNa
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara.~bhAga 1 . eTale rAjaputra virodha navamallika navalecchIka eTalA kuLamAM utpanna thayelA saMsArane asAra jANIne rAjyapramukha tyAgIne, je pravarjita thayA eTale cAritravAna thayA. te evA hatA paNa pArakA dIdhe. eve je AhAra tene bhAgave, eTale zuddhAhAra grahaNa kare paraMtu gAtrane viSe garva na kare eTale zuddhAhAranuM cahaNa karanAra evA cAritrIe peAtAnA UMcageAtrane viSe va kare nahIM, gAtra kevA che teA ke, mAnabaddha eTale brAhmaNa tA kSatroya vaMzanA upanA svabhAve dhAtAnA vaMzanA abhimAnI thAya che, tema chatAM paNa cAritra maryA pachI kAi paNa prakAranA gAtranuM AhAra grahaNa kare, paraMtu zuddhAhAra grahaNa kare, paNa peAtAnA geAtratA garva karIte tevAja gAtrA azudhdha AhAra levAnI IcchA cAtrie phare nahI e abhiprAya che, ii 60 ------ te abhImAnI peAtAnA gAtra saMbaMdhI madanA karanArane jAti eTale te mAtAnuM, pakSa, ane kuLa eTale patAnuM pakSa, e baM nenuM mada traNane arthe na thAya, kAraNa ke saMsAramAM bhramaNa karatA pANIne mAtAnI jAti ane pitAnuM mULa, te kAMi trANa bhaNI na thAya, have je padArtha jIvane traNa thAya te kahe che, vidyA eTale jJAna ane caraNa eTale cAritra sucINa eTale e baMnne ne sArI rIte AcaryA thakI muktinuM kAraNa thAya che. arthata jJAna ane kriyA e e vInA khIje phAi jIvane zarNa nathI. mATe je purUSa gRhasthapaNA thakI, (khrikhkhuM) smu eTale nikaLI, cAritra AdarIne pharI AgArInA nAnya je ati madrAdika tene seve athavA sAvadhAdika seve, te purUSa sa~sAranA pA raMgAmi na thAya, kemake jJAna, darzana, ane cAritra eja muktinA kAraNa che, paraMtu jAtikuLAdikane mada te kAMI muktinA kAraNa
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 13 mu. ( 177 ) -~-~~-~~-~~-~~~-~~~-~~ ~ ~-~~-~~~-~ ~-~~~-~~-~nathI. ema jANavuM che 11 che je nikiMcana niparigrahI sulakSa jIvI, eTale aMtaprAMta AhAra lenAra hoya, tene bhikSu eTale sAdhu jANo, ane je gavaMta haya lAdhA eTale prasaMsAno kAmi eTale vAchA karanAra hoya, te jIva AjIvikA mAtrano karanAra chatAM, zuddha saMyamane ajANa e chato, te jIva pharI pharI viparyAsane pAme, eTale vaLI vaLI janma maraNAdike karIne ghaNe saMsArane viSe paribhramaNa kare che 12 je sAdhu bhASAnA guNa tathA doSane jANa tathA (musahu vAdI) eTale priyavacanane bolanAra, eTale kSIrAva madhyAzrava labdhIvALe, vaLI pratibhAvavaMta. eTale utpAtikAdika cAra prakAranI buddhine pAgAmI hoya, tathA vizArada eTale piDita artha grahaNa karavAne samartha AgADhaprajJa, eTale, prastAvavetA, arthAt dravya, kSetra, kALa ane bhAvane jANa tathA nAnA prakAranI bhAvanA karIne bhAvyo che AtmA jemane evo chato, anya jana pratye potAnI prajJAe karI eTale pitAnA jANapaNe karI parAve arthAtu, ema jANe je mAharA samAna kaI jANu purUSa nathI. e rIte bIjAne, tRNa vata gaNe ! 13 / evA sAdhune doSa kahe che. e rIte ahaMkAra karanAra je sAdhu hoya te samAdhine prApta thayo na kahevAya, je sAdhu prajJAvaMta thaIne yutkarSa eTale garvane dhAraNa kare, athavA je koI sAdhu akSAMtarAya thake lAbhavAn eTale bIjAne upakaraNa ApAne artha chato, lAbhanA mATe karI lisa thAya eTale matta thAya, anya janane khise eTale bIjAnI niMdA kare, ane ema vicAre je sarva sAdhAraNa saccA saMsmAraka pramukha lAvavAne haja rAmartha chuM; bIjA bApaDA zuM? peTa bharavAne paNa kai jAti rAma kathA na kara
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ (178 ) vagaDAMga suva bhASAMtara-bhAga 1 le. samartha nathI, e sAdhu bALa eTale murkha buddhivALA jANo , 14 che prajJAne mada tema vaLI tapane mada eTale huM buddhivAna chuM, huM tapasyAvAna chuM, e je mada tene, namADe eTale e mada na kare tathA gAtrane mada sAdhu na kare, eTale mane hAre uca gotra che, huM uttama kuLamAM janma pAmyo chuM; evo ahaMkAra sAdhu na kare asamaMtathI jIte (AjIvikA artha) eTale the AjIvika eTale, artha arthAta dhana tene madada sAdhu na kare, ema bI paNa kaI prakArane mada na kare te piMDita uttama pudagaLane viSe pite nispRha evA AtmavALo te sAdhu jANa, 15 | e pata je prajJAdika madanA sthAnaka kahyA tene gheryavAna sAhasika purUSa saMsAranA kAraNa jANIne, pitAnA AtmA thakI judA kare, eTalA madanA sthAnakane supratiSThita jeno dharma che, evA purUSa na seve, eTale Adare nahIM. te samasta gotrAdika mada rahita e mahAvIra je heya evAne phaLa kahe che, UMca ane agAtra eTale jene viSe nAma trAdika karma nathI, tevI gati pAme, eTale te sAdhu mokSane viSe jAya, 16 te sAdhu zarIra saMskAra rahita, tathA kaSTa eTale dIThe che. yathAvasthita dharma jeNe athavA draDha dhama eTale dharmane viSe draDha e chato keika, avasare, bhikSAdika artha grAma nagara, deNa maThAdikane vize praveza kare, te eSaNa eTale AhAranI zuddhi jANato tathA aNIya eTale AhAranA azuddhatApaNAne paNa jANate ghake. udagamAdika devane samyak prakAre TALa, ke, ane viSe tathA pANIne viSe amRddha thako lAlyatA rahita e te sAdhu vicare, 17
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 13 muM. (17) kadAcita sAdhune aMtamAM bhejane tathA astAne karI karma yoge saMyamane viSe ati upaje ane asaMyamane viSe rati upaje te vAre saMsAranuM svabhAva asthira jANIne narAdikanA du:khane smaraNa karate the, utpanna thayelI ratI aratinuM nirAkaraNa kare, ema rati aratine jItIne sudho saMyama pALe, tathA ghaNuM jana sahita cha tathA ecArI eTale elechato pacho athavA na pUcho thake paNa ekAMta nirava bhASA bele, kAraNa ke anya janono dAkSiNapaNe te jIvane trANu bhaNI na thAya te mATe dharma kathAne prastAve sAdhu ekAMta niravadha bhASA bele, ane bIjo prastAve mAna rahe, jIvane gati Agati te ekalAne ja karavI paDe che. tyAre jIvane ekale 5leka gamanAgamana karatA eka dharma vinA bIje kaI sahAyakArI nathI, evI rIte sAdhu potAnA manamAM jANe ke 18 catutika saMsAranuM kAraNa mithyAtvAdika che, tathA mekSasvarUpanuM kAraNa sabhya dAnAdika che, evuM papadezavinA svaya pote ja jANIne athavA guvAdikanI pAsethI zravaNa karIne, samasta prajA eTale trasa tathA sthAvara jIvone hitakAraka evo zratacAritrarUpa je dharma tene bhASe eTale kahe evo sAdhu jANo, e upAdeyapaNuM kahyuM have heyapaNu eTale je padArtha chAMDavA gya che te kahe che je sithAva avirati pramAdAdika evA padArtha je jagatamAMhe garahA eTale nidanIka che, tathA niyANA sahita evA je prayoga hoya tene je dharmane viSe ghIra purUSa hoya te na seve, na Acare che 19 ke eka miththAdanIne abhiprAya jANyAvinA rAMdhu, tathA zrAvakano dharma sthApana karavAnI icchA, kadAcituM sAdhu te patirthaka AgaLa tiraskAranA vacana le, te vAre te Staka saMsAdika thI zravaNa karavA
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara --bhAga 1 micchAdanI zrI vItarAganA vacana upara asarahaNa karo thake, kSudrapaNuM kare, e te vikapa kare jema pALaka chehitane skaMdamuri upara, mudrabhAva thaye tenI pere jANavuM, - yuSyanA kALanuM pramANa ghaNuM hoya tene ghaTADe arthAta AyuSyanuM vinAza kare te mATe sAdhu jaNe AgalAnuM abhiprAya laIne pachI, tenA AgaLa artha prakAze svapopakArane arthe bole anyathA menameva zraya, ra0 vairyavAna buddhimAna sAdhu dezanAne avasare zretAno karma eTale anuSThAna, tathA chaMda eTale cittane bhAva, ene judA judA jANIne e tAvatA samyaka rIte jANIne yathA yogya bhAva dharma kahe, tathA zrAtA purUSanuM ya bhAva eTale, AtmA bhAva te viSaya upara vRddhapaNuM eTale mizyA pariNAma tene sarvathA prAre, vigere karI nirdhATe eTale dura kare, ane guNane viSe tene sthApe, vaLI rUpa je siyAdikane aMgopAMganA jevA vALA evA alpa buddhivAna tuccha prANI te dharma thakI lApAe Ahaleke chedanAdika pIDA pAme paleke narakAdikane du:kha pAme mATe e bhayanA karanAra che, e dharma thakI bhraSTa kare ema koI ziAtA kahe, zretA strIne vRddha heya, te vAre apavAda dhare, te vAre paMDita AgalAno bhAva grahaNa karIne, basa, tathA sthAvara jIvone, hitane karanAra evo dhamapadeza kare. 21 - sAdhu dezanA ApatA thake pUjana, tathA vastrAdikanA, lAbhanI vAMchA na kare, tathA lAdhA eTale AtmAnI prazaMsA tenI paNa vAMchA na kare, tathA rAga, ane de, koInI sAthe sarvathA na kare, athavA keinI niMdA visthA paNa na kare, ema sarvadhA prakAre aniTa anarthakArI evI pUjA sakArAdika vastu tene samApa vije, tathA manAkula eTale kSebhAdika hana,
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 14 muM (181 ) Azirahita, tathA kaSAyarahita, evo chato sAdhu dharmanI parUpaNa kare che 22 che yathAtathya satyamArga je sutragata che. tene Alocato samya prakAre anuSThAnane abhyAso thake, sarva prANI mAtra je rasa ane sthAvara, jIve che. tene daMDa eTale vinAzanuM tyAga karIne prANAte paNa dharmanuM ulaMghana na kare, jIvitavya, ane maraNanI vAMchA hita samatA bhAva sahita uke, sudho saMyama pALe, te sAdhu (valaya) eTale mithA meha gahana thakI vipra mukta thAya, tevonI cartha pUrvavatu gALavo. 22 | iti zrI sUtra kRtAMganA prathama zruna skaMdhane viSa yathAtathya nAme teramo adhyayana saMpUrNa thayo. // have graMtha parityAga nAmA caudamo adhyayana kahe che. teramAM adhyayanamA yathA satya paNo kaho, te yathA satya paNo to brAhmAbhyaMtararupa dvividha parigrahanA tyAga vinA na thAya, mATe A caudayAM adhyayanamAM graMtha parityAga paNo kahe cha vaLI dhanadhAnya hirAdika bAhya graMtha. ane phedhAdika ajaMtara graMtha, e dvividha prazane tyAgIne, A pravacanane viSe samyaka prakAre saMyama mArga sudha kriyArUpa zIla zIkhato thako, saMyamane vize udyama karIne zuzobhana evA brahmacaryavratanuM navavADa sahita Azraya kare, tathA jAva chava sudhI upAyakArI eTale gurUnI AjJA pALato, zobhana prakAre karIne vinayaja zAkhe, je DAhyA purUSa che te, e kAryane viSe pramAdana kare
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 182 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga 1 lo. - have gurU upadeza vinA pitAne chede ga7 thakI nIkaLIne je ekAkIpaNe vicare tene ghaNA deSanI prApti thAya, te upara kaSTAMta kahe che, thathA draSTAMte jema pakSInA bALakane jyAM sudhI pAMkha AvI nathI, tyAM sudhI te pAMkha vinAne e chato, potAnA mALA thakI uDavAnI vAMchA karato thake pAMkha phaDaphaDAve, paraMtu Akare uDI javAne asamartha thAya, ane tene pAMkho thakI hata mAMsa pasI samAna evo hAno tarUNa dekhIne, mAMsAhArI evA DhaMkAdika pakSIo tene apaharIne, tene vinAza kare, te bALaka kevo che. te ke. (avyaktagatasivA asamartha) eTale tyAMthI nAzI javAne asamartha evo che. te 2 e rIte jema te avyakta evo je pakSIne bALaka tene bIjA TaMkAdika zuka pakSIo vinAza kare, tema te agItArtha navadikSIta ziSya paNa garUpa mALA thakI nIkaLyo, to pachI tene aneka mudra pAkhaMDIrUpa je DhaMka pakSIo te potAne paragAmI jANatA thA, tene vipratArane saMyamarUpa jIvitavya thakI cukAve, pAMkha rahita evo je pakSIne bALaka tenI pere te agItArtha ziSyane te pApadhama evA aneka pAkhaMDI tene saMyama thakI haraNa kare, 3 che e mATe cAritravAna sAdhue sarvakALa guru pAse rahevA te kahe che, jAvajIva sudhI gurUnI pAse rahevAnI vAMchA kare, je su sAdhu che, te evIja sanmArgarUpa samAdhinI vAMcchA kare, eTale paramArtha thakI manuSya tene ja kahie, ke je gurU kulavAse vasatA thaka, pitAnA bhApelA, aMgIkAra karelAM, sanmArgane nirvAha kare, gurU kulavAse avasato eTale svachaMdAcArI chata saMsArane ata na kare, ulaTI anaMta saMsArI thAya. rararanI vRddhi kare, evuM jANIne sarvakALa gurU kulavA viro, gurU
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 14 mu. ( 183) nI sevA kare, ema mukti gamana yogya sAdhunA AcArane atyaMta dIpAvate thake, jInabhASita dharmane dIpAve, evuM ja NI (AsuprajJa eTale je paMDita hoya te, ga7 thakI bAhera nIkaLe nahIM. arthAta svacchedI na thAya. . 4 . je vairAgya AdarI cAritravata thake, sthAna AzrI kAyasargadikane viSe, tathA zayana ane Azanane viSe, cakAra zada thakI gamanane viSe, parAkrama eTale baLa pherave che ke zake, pherave ne ke rUDA AcArasahita e chato pAMca samiti, ane traNa gupta, ne viSe (Ayapanna) eTale samyaka jANa athavA anyane upadeza dete te upadezane gurU prAsAdathakI jANIne, tene judA judA vicAra kahe che pa che zabda te vaMzanA vINAdika kaNane sukhanA karanAra, tathA (bhairava) eTale kaNane du:khanA karanAra, evA zabda sAMbhaLIne, te zabdAdikane viSe rAga dveSa rahita evo chato sudhe saMyama pALe, tathA nidvArUpa je pramAda te paNa bhikSu na kare, e prakAre pravartato keI paNa prakAre vitigaca7 eTale saMdeha te thakI nikAMta thAya, eTale saMdeha rahita thAya, 6 5 te sAdhu gurU sanmukha vasatA koI kAraNe pramAde khalanA pAmyo che, tene hAne athavA vaDerAe zIkhAmaNa dIdhI chatAM, athavA ratnAdhika je AcArya, athavA sarakhA paryAya vAye zIkhAmaNa ApI chatAM, temanI zIkhAmaNa samya prakAre na mAne, te saMsAra pravAha vAhADI jate saMsArane pAra gAmI na thAya, eTale mukti gAmI na thAya. 7 anyatika athavA grahastha, teNe sAdhune siddhAMtane anusAre zIkhavyuM che. eTale jevI rIte tame rasamAcare che tema tamArA Agamane viSe kahyuM nathI, tathA hAne athavA maheTe
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ (184) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara--bhAga 1 che. zIkhAmaNa ceyaNA ApI chatA, eTale atyaMta kAryanI karanArA, tathA pANInI bharanArI, evI dArI teNe siddhAMtane anusAre ceyaNA karyo che, eTale jema tame cAle che tema gRhastha paNa na cAle, ityAdika vacane karI cAyaNa kayo chatA zuM kare, te kahe che. 8 che te zIkhAmaNa ApanAranA upara te sAdhu kaidha na kare, tathA tene vyartha nahIM. eTale daMdike prahAra karIne tene pI utpanna kare nahIM, tathA kiMcita mAtra kaThera vacana bele nahIM, paraMtu temanA vacana sAMbhaLIne AvI rIte kahe ke, jema tame kahe che, huM temaja karIza. ema tenA vacana mAnya kare, manamAM ema vicAre je mane hija zikSArUpa zreyakArI dAna Ape Ape che, evuM jANIne pramAda na kare. 9 che jema (vana) eTale gahana aTavIne viSe kaI eka murkha dizita thai bhalo paDaze, tene kaika amuDha purUSa mArganuM dekhADanAra prajA lokane hitakArI evo mArga dekhADe. e draSTAMta ziSya paNa ema jaNe, je mujane ehija zikSAne mArga cheyakArI kahe che, je sujane buddha piDita gurU AcAryAdika samyaka rIte putranI pare zikhAmaNa zikSA Ape che, te zikhAmaNane zreyakArI mAnIne Adare, 5 10 che have te sukhe purUSe mArga pAme chate mArgano dekhADanAra je amaTha para tene upakAra jANIne, tenI savizeSa viratAra yukta puja kathvI, upamAM tyAM kahI koNe kahI to ke zrI vIra parasezvare kahI. te purUSa (artha) eTale paramArtha jANI, samya prakAre pitAne tene karelo upakAra jANI, ema vicAre je ra5 purU che mane miththAvarUpa gahana vananA duHkha thakI ? upadeza ApIne choDAvyA che, te mATe enI bhakita karavI,
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayane 14 muM ( 185 ) jema (tA) eTale mArgane jANa purUSa cakSu sahita chatAM paNa atyaMta aMdhakAramaya rAtrIne vize mArgane na jANe, kemake aMdhakAramAM kaSTa paDe nahIM, mATe aNa dekhato chato mArga na jANe, paraMtu teja purUSa sudaya thayAthI aMdhakAra vinAza pAme, te vAre sarva jagatamAM vizeSa prakAze thaye chatA, vaLI samyaka prakAre te mArgane jANe che 12 / e rIte nava dikSita ziSya prathamato dharmane aNapharasavAne lIdhe apaMDita agItArtha abujha thake dharmane na jANe, sudra siddhAMtanA je artha te thakI rahita hoya, pachI tehija ziSya gurU kuLa vAse vastu ke, jina vacana thakI samasta sutrA vicArane samajIne paMDita thAya jema suryodaya thakI niLi netra vALo purUSa sarva mAgane jANe te suziSya paNa rUdayarUpane karI AgamarUpa sUrya prakAzita thayAthI nirmaLa dharmarUpa mArgane jANe ke 13 te ziSya jANa thaya zake zuM dekhe te kahe che. UMce, nIce, ane tirtho, e tAvatA sarva lekamAMhe vasa, ane sthAvara, je jIvo che, tene viSe te sarvakALa yatna karatA . saMyama pALe, rUDI kriyA kare, tene viSe mane karI prapa na kare(AvikaMpa) eTale zuddha sayamane viSe aDAla nizcala ekAgra bhAva sahita evo rahe. 14 che - te sAdhu kALa prastAve eTale avasara laIne, je AcArya prajA eTale jIvane viSe samapariNAme vartatA hoya tevA AcAryanI pAse sUtra ane artha che ane te AcAryane paNa mukti gamanAgya je purUSa evA purUSanA zuddha vrata AcAryane bhApato thaka, vaMdanIka panIka heya, pacAcArane pALanAra hoya, tevA AcArya gurUnA vacana zravaNa karato thake, judA judA
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ (186 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara -bhAga 1 le. artha vicAra rUdayane viSe dhAraNa karI rAkhe, sanmArgarUpa kevaLI bhASita samyaka jJAnAdi lakSaNa dharma takapa samAdhine potAnA rUdayane viSe sthApana kare, 1 15 * e rIte gurU kuLa vAse vasate e cAritrie te pAkta zratarUpa dharma mArga sAMbhaLIne, mekSa mArga grahaNa karIne, trividha prakAre trAyI thAya eTale mana, vacana, ane kAyA, karI chAcane rakSapALa thAya e samiti guptine viSe sthita rahine zAMti tathA nidha eTale samasta karmano kSaya kare, ema kahe che. te pheNa kahe che. teke, aileka dArza eTale sarvajJa purUSe ema kahe che, vaLI te sAdhu krApi kSaNa mAtra paNa pramAdane rAMga kare nahIM, tathA e pramAda karavo, evo upadeza paNa kare nahIM te piDita sAdhu jANa, che 16 te gurUkulavAsI sAdhu mukti gamana gyano AcAra je mekSa mArga eTale samihita artha evo sAMbhaLIne tene samyaka prakAre dadayane viSe avadhArIne,(pratibhAvaMta) eTale buddhivata thAya, tathA vizArada eTale sAMbhaLanArane te mokSamArgano artha prakAze evo mekSArthI, tathA bAra prakArane tapa, tathA saMyama tene prApta karIne, zudhI niSi evA AhAre karI avazAne mekSane pAme che 17 . have gurU kulavAse vasatAM je kare, te dekhADe che. te sAdhu gurU pAsethI sAMbhaLIne pachI tene rAmya prakAre jANIne anya jene dharma prakAze, evA (bu che eTale tavanA jAga te janmAMttare saciMtaje karma tenA aMtanA karAra thAya, te yathA vasthita dharmanA prakAzaka bannene eTale pitAnA tathA para karma thakI mukAve karIne saMsAranA pAraMgAmI thAya, je sabhya sodhI juvopara avigha dravya, kSetra, kALa, bhAva, jANIne prazna
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 14 mu. ( 187 ) kahe, e tAvatA te gItArtha satya dharma prakAzatA thakA, pitAnA jIvane, ane paranA jIvane, tAranAra thAya, pUchanArane samAdhinA karanAra thAya che 18 che te prazna kahetAM thI kadApI anyathA paNa kevAya, te mATe tenu niSedha kahe che. te dharmanuM prarUpaka purUSa pUchatA sUtranA arthane DhAMke nahIM, eTale anyathA na vakhANa, tathA pArakA guNa luse nahIM, eTale pitAne abhimAne karI ane viTaMbanA kare nahIM, tathA mAna na seve, eTale ahaMkAra na kare, potAnI maheTA prakAze nahIM, tathA huM bahu zrata chuM, ema paNa na kahe tathA potAne prajJAvata jANIne, parane (parihAsya) eTale upahAsya na kare, eTale keine ajJAnI jANIne tene hAsya nAM vacana bole nahIM, tathA keine AzIrvAdanA vacana na bole, eTale tame bahu dhanavAna, bahu putravAna dIrghAyuSyamAna che, ityAdika vacana ne kahe che 19 che tathA bhUta eTale prANI tenI hiMsAnI zaMkAye sAvadha vacana jANIne AzIrvAda na Ape, pApane niMdato thaka, tathA (matrapada) eTale vidyAmitre karIne, gotra eTale saMyama tene ni:sAra na kare, vaLI dharmane parUpaka sAdhu te dharmane prakAza karato ke, sAMbhaLanAra purUnI pAsethI vastrAdikanA lAbhanI icchA kare nahIM, nirIha cha dharma prakAze, tathA asAdhuno hiMsArUpa vastudAna tapaNAdika evo je dharma tene seve nahIM, eTale evo sAvadha dharma na bole che 20 tathA je thakI pitAne ane para hAsya upaje, te na kahe. tathA pApa dharma eTale sAvadha dharma na bole, tathA rAga, cheSa, hita kaMcana e chata sAdhu satya vacana bole, ane je purUpa eTale kaThaNa niDara vacana hoya, tene jJa pariDA
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 188 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bhAga le. jANIne pratyAkhyAna parijJA parihare tathA paMjA sakArAdikane pAmato zako, unmAda na kare tathA pitAnI yaza kIti dekhIne lAghA na kare, tathA anAkula hoya, eTale dharma karato thake vyAkuLa na thAya, tathA kaSAya rahita evo sAdhu jANo, 21 , sAdhu sutra ane viSe ni:zaMka chate paNa zaMkA rAkhe, eTale sagarvana thAya, e artha je rIte huM jAya te rIte bIje kaI jANatuM nathI, ema na kahe, ekAMta vAda TALe, tathA syA dvAdavacana bele, siddhAMtane sarva pratha; prathapha artha vecIne vyAkhyA kare tathA saMyamane viSe samyapha prakAre uThayA evA sAdhu dharma sthAne avasare be bhASA bole, ekato satyAbhASA, ane bIjI asatyAmRSA, eTale ekato satyabhASA, ane bIjI vyavahArika, e rIte be bhASA bole, tathA rAjA, ane rAke, pacha ke prajJAvata mahAnubhAva e sAdhu baMnene samabhAve dharma kahe. 22 have tene be bhASA karI dharma kahetA thakA, keI eka paDita hoya te ramI rIte samaje, ane keeka mukhe hoya te viparatapaNe samaje, eTale tene arthanI pUrepUrI samajaNa na paDe, te tema tema rAdhu te zretAne madhura bhApAye karI rAkhyaka samajAve, satyamArga dekhADe paraMtu tenI bhASAne avahile nahI tathA tene tiraskAra na kare, tathA tenI bhASAne niMde nahIM, thoDe sutrArtha thoDA kALa sudhI kahe, paNa vyAka tarka karI ne kALa sudhI AlajAla kahI vistAre nahI. (yata (saava) bhagai aparahi vahiM jANa the bahu Akhareli sAiniAro ) | 1 tivacanAta. 23 che je atyaMta vivama artha hoya te rAmya prakAre vistArIne che, jema zrotA purA sukhe samaje, tema prati paNa bhASA
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ ayana 14 muM. (188 ) karI bole, (akhaliyaavicalie ItyAdika) parNabhAve tathA gurUne samIpe sAMbhaLIne, samyaka prakAre artha dekhIne, bhalIrIte te arthane vicArIne, AjJA vizuddha vacana prayuje ema utsarga apavAda mArgane darzAvanArI evI zuddha vANI kaheto ke, sAdhu pApanuM viveka kare, eTale pApanuM parihAra kare, 24 che zrI tIrthaMkarAdike jema vacana kahyA che, temaja bhalIrIte zIkhe temaja pALe temaja mukhathI bhAze, eTale prakAze, tathA (vela) eTale maryAdA ullaMghe nahIM, vaLI sAvadha vacana bole nahIM, e te (diThThIma) eTale samyaka draSTavaMta te pitAne samya dazana lUsAe nahIM, tevI rIte parUpaNa kare te purUSa zrI tIkarabhASita samAdhi mArga belI jANe che rapa AgamArtha kahete thake luse nahIM, eTale apazabda bolI trArtha duSave nahIM tathA prajabhASI na thAya, eTale satra gopave, nahI, sUtrane bhale artha prakAze, tathA trAI eTale chakAyano rakSapAla e sAdhu sutra artha anyathA na kare, gurUnI bhakita AlecIne bole, paNa gurUnI abhakti thAya tema na bele, je rIte zratane zamya prakAre karIne gurUsamIpe sAbhaLyuM heya, te rIte ja artha bole, (anyathAkSaNe baMde bhavati)radA te sAdhunuM e rIte upadezAdika avasare prakAzito sutra zuddha kahevAya, tathA upadhAnavaMta eTale je sutrane je tapa sidaghAtamAM kahyuM che tene upadhAna kahi, teno karanAra je je dharma samyaka jANe, te te dharma tyAM tyAM aMgIkAra kare, jema jema zrI vItarAganI AjJAmale, tema tema dharma bhAkhe, paNa zrI vItarAganI AjJA visadha na bele, evo je thAya te Adeya vacana eTale samasta lephane grAhe mAnanIya vacana bele, tathA
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 lo. kula nipuNa tathA vyakta spaSTa te avimA na kare, te sAdhu zrI vItarAga praNIta dha samAdhi dharma mArga bhASAne yogya thAya, tibesino artha pUrvavatu jANa, 5 ra7 che e rIte graMthanAmA caudamo adhyayana samApta thayo. have paMdaramuM AdAna nAme adhyayana mAraMbhiye chaiye AdAna eTale grahaNa karavU, eTale ruDI zikSArupa cAritrAnuSThAnane grahaNa karavU, tenuM dravye karI tathA bhAve karI zuddha svarupa kahe che. je dravyAdika padArtha atItakALe yathA tathA je vartamAna kALa vatta che, tathA Agamika kALe je tharo, tenA thayAvasthita svarUpano parUpo tethI parUpaNAnA adhikArIpaNA mATe nAyaka kahiye, te sarva dravyAdika catuSka saMpUrNa jANe, te jANate chate sarva prANIone rakSapAla te darzanAvaraNIya karmano aMtakaranAra jANo, arthAta te darzanAvaraNAdika ghAtakarma catune khapAve, te ja che saMdeha eTale mithyAjJAna teno aMtakAraka je dhAtakano apAvanAra te sarva nirUpama jANe, eTale tenA je jJAnavatA bIjo kai nahIM, ema je nirUpama jJAnekI padArthano prakAza karanAra te tihAM tihAM bedhAdi darzanane viSe na pravane, eTale te prANI jimamata TALIne, anya darzanane viSe tatva na jANe che 2 ll je je bhAva zrI vItI jyAM tyAM bhalIpere kahyuM che, eTale mithyAtva, avirata, pramAdikane saMsAranuM kAraNa che ane jJAna, darzana, cAritra, te mokSa mAge che, tyAM tyAM tehija bhAvane
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 15 muM. ( 11 ) te che : merIbhAva che karI le satyakArI jANavA, je sadA eTale sarvakALa evA satya vacane karI saMpanna hoya te zuM kare, te kahe che, bhUta eTale prANI mAtrane viSe maitrIbhAva kalpa, sarva jIva AtmA mAtrane samAna karI lekhave, eTale je pitAno AtmA te parano AtmA jANe che 3 ! trasa ane sthAvara, je bhUta eTale prANI sAthe virodha na kare, eTale prANI mAtrane haNe nahIM. e dharma (busImae) eTale saMyamatane jANava, sAdhu sarva lokamAMhe basa ane sthAvara jIvone rUDIpere jANIne zuddha dharmane viSe bhAvanA bhAve, 4 je bhAvanA bhAve tene je hoya te dekhADe che. bhAva nAnA yoge karI jeno vizuddha nirmaLa AtmA che, te purUSa saMsArarUpa samudrane viSe nikA samAna kahyA che, te upara draSTAMta kahe che. jema nAvA samudrane tIre pahocADe, tema te purUSanA upadeza thakI jIva cAritra rUpa pravahaNe karIne saMsAranA sarva du:kha thakI mukAe, ane mekSarUpa kAMThe pahoce. . pa . paMDita sarva duHkha thakI mukAe te piDita ke haya, te ke sarvalakane viSe je pApa eTale sAvadhAnuzana tene jANa hoya, evAne purvanA saMcita sarva pApa karma traTe, vaLI navA karma na kare, eTale na bAMdhe, eTale te jIva akamI thAya sarva kamanA kSaya yukta thAya, 5 6 . kAraNake je samasta kiyA rahita hoya, evA aNa karatAne navA karmane baMdha nathI, te vAre aSTa prakAranA je karma tenA vipAkanuM ninjarivo, te samyak jANe, te karma rUpa zatrune vidAraNa karavA thakI zrI mahAvIradeva karmane baMdhane tathA karmanI nirjarane jANIne te pramANe kare, je kare ke pharI saMsAramAM na
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) sUyagaDAMga sUra bhASAMtara.--bhAga 1 le. upaje, ane upajAvAne abhAve pharI maraNa paNa na pAme chellA e mahAsubhaTa tulya zrI mahAvIra saMsAracakramAM maraNa pAme nahI, jene pUrvanA karelA karma rahyA nathI, te te navA karma bAMdhavAnI vAMchA na kare, e kAraNa jANa, je kAraNa mATe A saMsAramAMhe strIne saMga pradhAna che, paraMtu tene sI parabhAvI na zake, draSTAMta kahe che. jema vAyu agnInI jvALA praveza karIne tene atikramI jAya, paraMtu vAyu pote prajavale nahIM, tema lokane viSe strI priya che. te strI agni jvAlA samAna che, paraMtu vAyu sarakhA sAdhune jIpI na zake, te mATe mahAvIra subhaTane karane baMdha nathI. 8 che je purUSa strIne nathI sevatA, te rUpone Adi eTale prathama megAmI jANavA, te purUSe strInA baMdhana thakI mukANA zA, jIvita zabda bIje e saMyamapaNe kAMI paNa vAM che nahIM kAraNake parigrahAdikanuM mULa kAraNa sava cIja che. je ra che te purUSa asaMyamane nidhine sarva kamane aMta kare, te rU anuNane karI mokSane sanmukha thakI je zrI vItarAga praNIta mArga che, te mArgane lekenA hitane arthe prakAro ane pote paNa tehija samAcare. 10 che jene (anuzAsana ) eTale upadeza dAna te ra pANine viSe pRthak pRthapha jude jude paraName, kenI para teDe, pRthvIne viSe je udaka judA judA pAse, tenI pere. tene upadeza paraName che, tathA pujane viSe dravyavRta eno bhAvArtha kahe che, je devatAdika samavasaraNAdika panna kare che, tyAM tyAM tene kavya thakI bhega che, paraMtu te bhAva thakI bhaga nathI, te kAraNa mATe saMyamata tehi ja jANavA, e vacana zrI tIrthakara deva AchI kA che, vaLI Ajhava hita jaNAta tathA kavinA damana karanAra,
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 15 mu ( 3 ). saMyamane viSe , ane maithuna thakI virata, eTale viSaya rahita che 11 | mithunane nIvAra samAna jANe, jema karAdikane khAvAnI vastu ApI bhAvIne mArI nAMkhIce, athavA du:kha ApIye, tema mithunane e jANIne strIne saMga na kare, te kevo purUSa jANa? te ke, (Ata) eTale je saMsAra temAM avataravAnA karaje viSaya kaSAyAdika che, te jeNe chellA che, vaLI rAga dveSa thakI rahita, tathA (anAkUla) eTale akSobha sadA dAMta guNavAna e chata, karma vivara lakSaNanI sididha pAme, evI bIjI vastu kaI jagatamAM nathI, te mATe e sididhane kaI upamA nathI. je 12 aNalisa eTale saMyama tene viSe je khedajJa eTale nipuNa hoya te kaI jIvanI sAthe virodha na kare, sarva jIvonI sAthe maitrI bhAva ANe mana vacana puna: kAyAe karI trikaraNa zudha je ema kare tene ja paramArtha thakI cakSuvaMta nirmaLa draSTIvALa jANo, ke 13 che nile tehija purUSa saMyamI manuSyanI cakSu je - ve, je purUSa (kAMkSA) eTale viSaya tRNano aMta kare, te saMsAra ane karmano aMtakArI jANavA, tenA upara dAMta kahe che. heDe jema churI keAI padArtha chedavAne arthe, atyaMta tIkaccha dhArA vahe, dhAne aMte chedana kriyAmAM samartha hoya, jema gADAne paIDA paNa aMte pravarte tema mahAdikane aMte muktirUpa kArya siddha thAya che 14 . tema dhIra purUSa paNa aMta seve, eTale viSayano aMta kare, tathA aMta prAMta AhAra che, te kAraNe A saMsArane viSe aMtanA karanAra jANavA, A manuSya lekarUpa sthAnakane pAmyA
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 194) sAgaDAMga bA bApAtara-bhAga 1 . ' zakA, evA manuSya dharma je samyaka jJAna, darzana, cAritrarUpa, tene ArAdhIne mukti gAmI thAya. 15 _evA saMyamanA pALanAra purUSa (nikhritArtha) eTale sidhine pAme athavA pracura karmane sadbhAve devatvapaNAne viSe dhirmadika vimAna upaje, e vacana (uttarA) eTale lokottara pravacane meM sAMbhaLyuM che, e rIte zrI sudharmAsvAmI zrIjebuvAmI pratye kahe che. meM zrI tIrthakarAdika samIpe sAMbhaLyuM che je, mokSanI prApti te manuSyanI gati TALIne anyatra nathI, te kAraNa mATe manuSyapaNe saMyama pALavAne viSe pramAda na kare. 16 | manuSya sarva duHkhano aMta kare, paNa manuSyanI jAti vinA anya jAtIne mukita nathI, ema koI eke kaho che. tathA gabudhAdike ema kahe che ke, e manuSya saMbaMdhI deha pAmo eka eka bahula karmi jIvone atyaMta durlabha che, vaLI vaLI manuSya janma pAma durlabha che, culaga pAsa ke kayAdika kaSTane durlabha che. je 17 e manuSya deha thakI (vira) eTale bhraSTa thayelAne eTale je manuSya janma hAryA evAne, anyagatIne viSe bAdhi eTale samyakatva lAbha pAmavo durlabha che ( tathA ) eTale lesyA citanA pariNAma athavA (a) eTale manuSyanuM zapara te du:prAya che, vaLI dharmane artha je viyAgare eTale prakAze. e zarIra dhArI manuSyapaNuM paNa durlabha che. te 18 . - je zrI vItarAgAdika mahA purU zuddha nirmaLa dharma kahe, pine pAne paNa te ja rIte samAcAra, (kavi anIza ) eTale saracaka cAritrie jene jJAna, darzana, ane cAritrarUpa, sAkSasthAnaka che, paraMtu bIjA sthAnaka nathI, tene janma kathA phayAMthI hoya? eTale ne ja mane abhAva heya,lo
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayane 15 muM. ( 15 ) kadAcita medhAvI eTale samyaka jJAnavaMta kayA thakI AvIne upajokharA, paraMtu te kevA hoya che, temaja kakhapAvIne gayA je karma khapAvIne gayA, jene nidAna pratijJA nahI te apratijJa nirAzasa evA hoya tene saMsAramAMhe utpatti ane maraNa nathI, je kAraNe tathAgata zrI tIrthaMkarAdika nidAna rahita nirAzasa tathA lekane anuttara sarvotama pradhAna jJAna thakI cakSubhUta jANavA. ra0 ( * (anutara) eTale pradhAna saMyama rUpa sthAnaka te kAzyapa zrI mahAvIra deve kahyuM, je saMyama sthAnaka pALIne eka mahApurUSa upazAMtakaSAyavaMta evA chatA, piDIta vivekanA jANa saMsArane aMta pAme, 21 . (paMDita) eTale sadasa vivekanA jANuM te, saMyamane vIrya baLa pAmIne niHzeSa samasta karmane nirdhatana karavAne arthe pravartaka e paDita vIrya ghaNuM bhave pAma durlabha tene pAmIne pUrvakRta karmane (dhuNe)eTale khapAve kaI navA karmane na kare. sArA - zrI mahAvIra uttama sAdhu te na kare zuM na kare toke, Anuparva miththA avirati, pramAda, anukrame kIdhuM, je pAparU5 raja te na kare pAparUpa raja karI (samuhabhUta) eTale ekaThA kIdhA je aSTaprakAranA karma te karmane (hivA) eTale haNIne satya saMyama pALIne mekSane zanmukha thAya. ra3 je saMyamarUpa sthAnaka te sarva sAdhu cAritriyAne mane vAMchita sthAnaka jANa, vaLI te saMyamAnuNana kahe che ke zalyartana eTale zalyano chedanAra evA saMyamane samyaka prakAre ArAdhIne paNa prANI sarvathA karmane abhAve saMsAra samudra thakI taryA. athavA sarvathA karmanA kSayanA abhAve devatvapa vimAnikamAM jaI upanA ekAvatArI pramukha thayA, . 24
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 16 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara-bAga na le. * ~ ~-~~-~~~-~~-~ ~ ~~-~ ~~-~~-~- * * pUrva atItakALe ghaNuM cAritriyA thayA, ane vartamAna kALe paNa che, tathA AgamikALe paNa ghaNA suvrata saMyamAnuchAnI thaze. te kevA thaze toke, dunIbedha eTale durlabha evo je jJAnadarzana, ane cAritrarUpa mArga te parama utkRSTa pAmIne tehija mAganA prakAzaka chatA, saMsAra samudrane purva ta vartamAne kare che, ane AgamikkALa taraze. temanA artha pUrvavat jAvo. 26 mI e rIte paMdaramA yatinAmA adhyayana samApta. have soLamuM gAhA nAme adhyayana mAraMbhiye chaie paMdaramAM adhyayanamA je vidhirupa tathA pratinidharupa bhAva kahA, te yathokta vidhi Acarato susAdhu kahevAya evA bhAve A soLamo adhyayana kaheche. yathAha bhagavAna have zrI bhagavata mahAvIradeva sabhAmAMhe, ema kahe che. te sAdhu Idriyone dama karI, dAMta teNe karI mukti gamana cogya tathA ni:pratikarma evo zarIra che jene tene ema kahe vasa, ane sthAvara jIvone mAhaNe e jene uddeza che te mAhaNa kahiye athavA nava vidha brahmacaryanI gupti thakI (mAhaNa) eTale brAhmaNa kahIe tathA (zramANa) eTale tapasvI zuddha kriyA anuSThAna karanAra AraMbhane tyAga kare, nirdoSa bhikSA pravarti, athavA aSTa prakAranA karNane bhede te mATe bhikSu kahie tathA brahma adhyetara parigraha rahita mATe nigraMtha kahie, ema zrI bhagavAne kahe ke ziSya "pUche che ke, kevI rIte dAMta mukita gamana gya tathA zarIranI
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana : muM. (197) bhA zuzruSA rahita tene kahIe, zuM kahie take mAhaNa kahie, tathA zramaNa kahie, tathA bhikSu kahIe, tathA nigraMtha kahie te he ! mahAmuni e cAra zabdano artha Amane kahe. ema ziSya che yuke, have bhagavaMta brAhmaNAdika cAra nAmane yathAkrame bheda sahita arthe kahe che, jeNe prakAre sarva pApa karubha kriyA thakI, nivatye prema te rAga, ane duSa, te apriti kuvacananuM belavuM, abhyAkhyAna, eTale achatA dezanuM prakAzavuM paranA guNanuM aNusahevuM, ane pArakA doSane prakAsavuM pArakA doSa bIjA AgavI prakAsavA saMyamane viSe arati asaMyama viSayAdikane viSe rati, paravacanA mRSA alika bhApAnuM bolavuM mithyAdarzana zalya eTale atatvane viSe tatvanI buddhi teneja zalya kahie, e sarva thakI virata eTale nivAryAM che vaLI pAMca samitie samitA thakA jJAna darzana ane cAritra sahita pravRti sadA saMyamane viSe prayatna kare eTale sAvadhAna zake rahe e chate koInA upara kedha na kare, tathA abhimAna rahita haya, upa lakSaNa thakI mAyA tathA lebharahita, evA guNe sahita je hoya te mAhaNa eTale brAhmaNa jAvA, 2 ! je mAhaNanA lakSaNa kahyA te ahIM sarva jANavA vaLI amaNanA vizeSa kahe che, je anAzrita apratibaMdha vihAra tathA niyANA rahita kaSAyathakI rahita, (atipAtaca ) eTale jIvahiMsA tathA mRSAvAda maithuna parigraha e sarvane, pariNA jANIne, pratyAkhyAna pariNAye parihara eTale, mULa guNa kahyA, have uttara guNa kahe che. krodha, mAna, mAyA tathA lAbha ane prema zabda rAga dveSa ane paNa samyapha prakAre saMsAranA kAraNa e jANIne parihare, e rIte je je kamane baMdha je thakI potAnA
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) sUyagaDAMga sUtra bhASAMtara - bhAga 1 le AtmAne pradoSa hetu eTale avaguNanA kAraNa dekhe te te sAvadhAnuSThAna thakI cAritrio pajaeTale AgaLa thakI ja A mahita vAMchato ke viti kare prANAtipAta na kare evo chato dAMta eTale iMdriyane damanAra kavika eTale munigamana yogya niSpatikarma zarIravALe eTale zarIranI zuzravA rahita evA guNe sahita viziSTa zramaNa kahe che 3 have bhikSu zabdane vizeSa kahe che ahiyA bhikSune viSe paNa je parve brAhmaNa zramaNanA guNa kahyA te sarva jANavA, ane vaLI ane vizeSa kahe che. abhimAna rahita vinIta eTale vinayavaMta saMyamane viSe AtmAne namADanAra e traNa dina artha parvavata jANavA samyaka prakAre sahana kare zuM sahana kare ? te kahe che virUparUpa eTale anukULa pratikuLa evA nAnA prakAranA upasarga parIsahane sahana kare tathA adhyAtma karI nirmaLa cittane pariNAme zuddha cAritravata thake upasthita eTale cAri trane viSe u sAvadhAna thaya parIsaha upasarga karI aMgata che jene AtmA saMsAranI asAratA bedhinuM durlabhapaNuM jAmRto pArakA, dIdhelA AhAranuM, jamanAra eTale nideva AhAra evAne bhikSu kahevo. 4 che. have nigraMthano vizeSa kahe che. ahIMyA paNa pUrvalA guNa sarva levA, vaLI je vizeSa guNa che te kahe che. e rAga dveSa rahita tathA pitAne ekaleja jANe. eTale saMsAramAM mahAre kei saMbaMdhI nathI e buddha eTale tatvane jANa samyaka prakAre jeNe Azravane je che, tathA susaMyata eTale kaibAnI pere gukiya rUDI samitie karI samite, ( musAmAyikati ) eTale jene zamitra samAna che, AtmavAde paheto eTale AtmAne vATe upayoga lakSaNa jIva asaMkhya padamAjIva saMkeca
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ adhyayana 16 meM ( 18 ) vikAzane bhajanAra dravya paryAyarUpa, nityAnitya bhedabhinna pitAnA karelA karmanuM bhegavanAra, ityAdika AtmavAde pahele eTale Atma tatvane jANa, tathA vidvAna paMDita zuddhamArgane jANa tathA dravya ane bhAvanA bhede karI bane prakAranA Azraya rUpiyA jota jeNe pari chellA che tathA pujA satkAranA lAbha atha na thAya kIMtu nirjarane atha thAya dharmano artha dharmane jANa zuddha mArgane gaSaNahAra, niga pratipanna eTale mekSamAga paheAto e chato samatA Acare e dhake dAMta kavika saTTakAe tene nigraMtha kahe che 5 / - have zrIsudharma svAmi jaMbu prabhUti sAdhu pratye kahe che ke, tame ema jANe ke je meM kahyuM te nizca karI satya che ema jANe kAraNa ke huM sarvAnI AjJAe kahuM chuM te sarva bhagavaMta tIrthakara deva popakArI kevA che te ke, mahAbhaya thakI rAkhanAra che mATe temanA kahelA vacana huM tamane kahuM chuM. timino artha pUrvavat jANavo e rIte zrI sudharma svAmiyeM jaMbUsvAmi pratye kahyo e gAhAnAme solamo adhyayana samApta. Dog pa0 9899 pa0p B So h0d 8 und boghoghodod god karaveeos PATHOLOGggspos ra itizrI sUyagaDAMgamUtra bhApanira hota yama sura pa samApta . Bodhggggggggb9a
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ amadAvAda-prasiddhakanA pALethI De AkArodanA kuvAnI pA alu khaMbhAta ma'dar~zA. TAlAla meAtIcaMda 4. sutAyADAmAM. Welt y rAjakoTa - nA. nyAlacaMda rUganAtha De, kaDIyAparAmAM manajI chavAnI zerImAM, pustaka maLavAnA ThekANuM,
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ agAuthI Azraya ApanAranAM nAma. . agAuthI Azraya ApanAra saddhahasthAnAM mubAraka nAma. khaMbhAtamaMdara (33 ) 5 zeTha. gulAbacaMda khImacaMda hA khAI muMbAibaMdara. (24) zA. raNacheADa nAthAbhAie peAtAnA svargavAzI putra kapuracaMdanA smarNArthe nIcenA sthAnakamAM bheTa mekalavA sArU 10 1 mudrAkhadaranA sthAnakamAM. 1 mAMDavI maMdaranA sthAnakamAM. 1 bhujanagaranA sthAnakamAM. 1 ajAranA sthAnakamAM. 1 mAnakuvAnA sthAnakamAM. 1 kheDAinA sthAnakamAM. 1 lAkaDIyAnA sthAnakamAM. dIvALI 5 zA. vADIlAla DAhyAbhAi ha. mAi caMdana 2 saMdhavI. pepiTalAla vakhatacaMda sthAnaka khAte. 2 paTela ThAkAralAla muLacaMda 2 zA. devacaMda khuzAlacaMda. 2zA, jecaMdaamIcaMda huM DAI 1 zA, maNIlAla kAradAsa. 1 zA. anepacaMda mANekacaMda. 1 zA pAnAcaMda lakhamIda 1 zA. popaTacaMda rUpacaMda, 1 zA. dalasukhabhAi DAhyAbhAi 1 zA, aMbAlAla tArAcaMda. 1 zA meAhanalAla TAkI. 1 pA. pujAbhAi raNachoDa 1 pA. nAthAbhAi jhavera. 1 chevALA prANajIvana yALajI, 1 zA nagInadAsa pAnAcaMda 1 zA, sarUpacaMda ratanacaMda 1. nemacaMda rAyacaMda. 1 pA. cunIlAla gAMDAbhAi, 6 zA, vakhatacaMda tArAcaMda 1 bhacAunA sthAnakamA 1 zAparanA sthAnakamA 1 bhArArAnA sthAnakamAM. (209) zA veNIdAsa harakhaca de svargavAzI khAi kuMvarabAI te, zeDa - muLacada devacaMda mudrAbadaravALAnA patninA smarNArthe nIcenA sthA nakAmA bheTa mekalavA sArU 10 1 muddAdara, koTInA sthAnakamAM. ATI moTI pakSanA sthA 1 namAM. 1 ajAra, chaphATInA sthAnakamA ..
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ (22) agAuthI Akya ApanAranA nAma 1 ,, AITI meTI pakSanA sthAnamAM {1 zA. nAraNadAsa tArAcaMda, 1 bhujanagara. choTInA sthAnamAM. 1 zA. haMzarAja kALIdAsa. 1 , AThaTI moTI pakSanA sthAmAM. ( 1 me. jIvarAjabhAI ghelAbhAI. 1 mAMDavI baMdara AThameTI meTI - 1 rA. ra. jezagabhAI machArAma kSanA sthAnakamAM ! rA. ra jagajIvanadAsa maMchArAma. 1 khaDeInA sthAnakamAM. 1 zA. mohanalAla jamanAdAsa, 1 vAMkInA sthAnamAM 1 mAnakuvAnA sthAnamAM joDIyA baMdara, (11) 1 3. vADIlAla cunIlAla gAMdhI [ 1 mA. valamajI khetazI. 2 zA. karamazI dharamazI. 1 dezI. trIkamajI karazanajI, 1 zA lAlacaMda darajI 1 mA. mANekacaMda ratanabI. 1 saghavI harakhacaMda lAlajI, amadAvAda, (20) { 1 mA. jAdavajI muLajI. 2 . hIrAcaMdabhAI velajI saMdhANI 1 mAM. dalIgada pipaTabhAda'. 1 zA. gIradharalAla vrajalAla. 1 mA, tArAcada nathubhAI. 1 zA. maphatalAla cunIlAla. 1 khatrI. rAdhavajI vIrajI 1 zA. chaganalAla IzvaradAsa vada. 1 metA. bhAIcaMda amratalAla. 1 zA. pAnAcada narazI kheMDaLavALA. 1 medI. karazanajI dhArazI. 1 zA choTAlAla maganalAla. 1 saghava. kAnajI kALIdAsa. 1 zA dalAbhAI rAma 1 zA mAlAla jeThAlAla verAvaLa baMdara. (11) 1 za. khemacaMda jhaveracaMda 2 zA. phalada gevajI 1 bhA, raNachoDadAsa racaMda. che te zA majyA rAyacada. 1 . ra. cunIlAla nAnacaMda gAMdhI ! 1 zA. bApacaMda mIThA 1 sA. bhagavAnadAsa nadI 1 ra vIracaMda gebaradAsa bAda,
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ . agAuthI Azraya ApanAranA nAma --- 1 zA lIlAdhara jhaveracaMda hA bhA- /1 mehetA. sukhalAla meAnajI. NIbhAi. varteda popaTabhAi. 1 rArA 1 mehetA nImacada devacaMda 1 mehetA. trIkamajI bhImajI. 1 zA. madanajI zemacaMda 1 zAsada karazanajI, 1 zA ganalAla pItAMbara 1 kapANI. jamanAdAsa hIrAcaMda sANaMda, (10) 2 zA. AdhavajI premacaMda 2 zA ujamI mANekacaMda 2 sANaMda jainazALA. 2 zA. vajI bhANajI 1 bA, kapuracaMda nazIdAsa. 1 bA, kezavajI meAtIcaMda surata baMdara. (10) 8 vakIla bhagubhAi DAhyAbhAi. 1 vakIla, maganalAla premacaMda. 1 vakIla, madhubhAi DAhyAbhAI 1 zA tArAcaMda uttacaMda. 1 bhA gulAbacaMda vacada. 1 zA lAlacaMda TulacaMda 1. zAja cAdamala. -- ( 283) mArI, (6) 2 mALI jainazALA yA. bhAratara trIbAvana mepsulI bhAvanagara baMdara. (5) 1 zA. umeda devakaraNa. 1 jainajJAna maNIprabhA pustakAlaya. 1 jainadharma sumeAdha prasAraka sabhya nI lAyabrerI. 1 zA. mANekacaMda pAnAcaMda 1 zA verAja TALIdAsa meAsada. (5) 2 lahIyA. nAthAbhAI kAhAnadAsa 1 6 meAtIlAla jaizaMga kAkuna 1 bhA trIbhAvana AchabhA. 1 gAmetIlAla talakacaMda dAvAyanA, kheDA. (4) 1 bhA. cunIlAla kIzAdAsa. 1 bhA. TAlAla rAyacaMda 1 bhA. roDa DuggAvanAra 1 bhA bhAicaMda mANekacaMda perabaMdara, (4) 2 mA recaka gaiApAla
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ (14) agAuthI Azraya ApanAranAM nAma. 2 pirabaMdara. jaina pustaka saMgraha amarelI(1) hA. manamohanadAsa kapuracada 1 se. zAmajIbhAI ratanazI vakIla vaTAmaNa, (3) | dharmapura, (1) 1 bhA. phulacaMda nAraNabhAI. | 1 rA. za kapuracaMda gepAlajI dI. 1 bhA. mohanalAla lalubhAI cAMDalI, (1). 1 zA gulAbacaMda jIvAbhAda. : 1 degaDIyA. kAnajI gavadajI. rAjakoTa, (2) prAMtIja (1) 1 zA maganalAla mAvajI 1 parI tulajArAma cada. 1 zA karazanajI mAvajI. { vaDodarA, (1) nAra, (2) | 1 | mehanalAla vIMdajI. 2 zA vakhatacaMda muLacada sthAnaka khAte. 3 pANasaNa, (1) nareDA. (2) ( 1 bhA: leherAbhAI madhAbhAi 1 zA. vADIlAla raNachoDabhAI. 1 paTela. bhaIbA kALIdAsa. { 1 ra rA. vIracaMdabhAI savajIdI . mavaDI junAgaDha tA. (2) karacha bIdaDA,(1) AzakAnuM 1 ra rA jIvarAjagavaMdajI kalamAtara ( 1 sA. rAka ! vase. (1) 1 sA. trIbhovanadAsa mULajIbhAI. { 1 bA sAkaracaMda manAi kAlAvaDa, (2) kucha zarA, (1) 2 paTela muLajI kAnajI mAtara 1 zA. vIrajI ratanazI. , dhorAjI(pa) - umarALA, (2) 1 dozI jagananAtha DAhyAbhAI 1 jainazAne nacIMtANI purata dharAja jenazALA. hA popaTabhAI ! laya, ha . jeThAlAla semacada, 1 mA. kALIdAsa nemaca da 1 zA semasada gIlA. 1 mAM DAhyAlAla dhanajI. 1 bhAI kapura kalyANajI. jItarA, (1) rAdhAra, (pa) 1 cA. maganalAla mANekaca da dA 6 muLacaMdabhAI karazanajI. bAda maNI.
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
_