Book Title: Acharanga Stram Part 02
Author(s): Shilankacharya
Publisher: Shravak Hiralal Hansraj
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020009/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org peoporopeareroorea // zrIjinAya namaH // ( zrIsudharmAsvAmIe raceluM bhane zrIzrutakevalI bhadrabAhuracita niyuktisahita ) // AcArAGgasUtram // bhAga bIjo ' mULa ane zIlAGkAcArye racelI TokAnA bhASAMtarasahita ) 9000 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jAmanagara nivAsI sva0 paNDita haMsarAjabhAi zAmajInA smaraNArthe saMvata 1989 chapAvI prasiddha karanAra - paMDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja (jAmanagaravALA) paDatara kiMmata ru. 2-8-0 zrIjainabhAskarodaya miTiMga presamAM chApyuM jAmanagara. crocepooclacecoco For Private and Personal Use Only prati 200 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie AcA0 45- 15 sUtram // 22 // // zrIjinAya namaH // // zrIAcArAMgasUtram // ( muLa ane zIlAMkAcAyeM racelI TIkArnu bhASAntara ) (bhAga bIjo) chapAvI prasiddha karanAra-paNDita zrAvaka hIrAlAla haMsarAja (jAmanagara) // 221 // HOREOGRACEUROCESCREEG namaH zrIvarkamAnAya, varDamAnAya paryayaiH / uktAcAra prapaJcAya, niSprapaJcAyatAyine // 1 // zrI vardhamAna svAmIne namaskAra thAo jeo paryAya (AtmAnA uttama guNo) vaDe niraMtara vaghelA che. tathA AcArano vistAra jemaNe kayo che tathA saMsArI prapaMca (rAgadveSa) thI sarvathA mukta che ane sarva jIvonA rakSaka che. zastraparijJAvivaraNamatigahanamitIva kila vRtaM prajyaiH / zrIgandhahastimidvervivRNomi tato'hamavaziSTam // 2 // 3 45696 For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 222 // PI zastraparijJA nAmarnu paheluM adhyayana je ghaNuM gaMbhIra che, tenuM vivaraNa gaMdhahastinAmanA zreSTa AcArye kaheluM che temAMthI huM kaMikavizeSa AcA018 khulAso karuM chu. te pahelaM adhyayana pUrve kahI gayA. have bIjaM adhyayana kahevAya che. teno AvIrItano saMbaMdha che. | A saMsAramA mithyAkha-upazama-kSaya kSayaupazama e traNamAMthI koipaNa samyaktva prApta thayelA jJAnI sAdhu puruSane atyanta e-18 // 222 // kAnta bAdhA rahita paramAnaMdarUpa svatakhanuM sukha je AvaraNa rahita jJAna darzana (kevaLajJAna kevaLadarzana) prApta thayelAne mokSanuMja kAraNa che. ane Azravano nirodha ane nirjarAnI mApti che. tathA mULa-uttara evA ve bhinna guNo che evaM cAritra che ane bIjA badhA vratonI va vRtti (nirvAha) no kalpa utpanna karela che, tathA nirvighne badhA pANIne saMghaTana paritApa apadrAvaNa vigerethI duHkha na devArUpa je sasarvottama cAritra che. te cAritranI siddhi mATe A adhyayana che. | maraNanA abhAvanA prasaMgathI pAMcabhUta rahita (cetanarupa) AtmAno dharma kevaLajJAnanI prApti che, jethI evA cAritranI tathA AtmAnI 18] tathA AtmAnA guNajJAnanI tathA mokSanI prApti mATe A sUtranuM adhyayana che te batAvyu heR " uparanA vAkyathI jJAna prApti" tetho bRhaspatinA nAstika matanuM khaMDana kayu, kAraNa ke te pAMca bhUta mAne che te bhUto jaDa che 4 hai ane AtmA cetana che. teno guNajJAna che te batAvyuM che. A pramANe sAmAnyathI jIvanuM astitva svIkArI vizeSapaNAthI jIvano mo-& kSa batAvavAdI bauddha vigere matanuM khaMDana thayu. kAraNa ke jIvatraNe kALamAM hoya to tenA mokSano saMbhava thAya. ekendriya pRthvI, pANI, agni, pavana, vanaspati vigere bhedavALA jIvone batAvI anukrame samAna jAtIyavAlA pattharanI zIlA For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 223 // R vigerenI utpatti harasa masA je mAMsanA aMkurA che, tenI mAphaka pRthvIkAyanI utpatti che. AcA0 | avikAravALI ( paDatara ) jamIna khodavAthI deDakAnI mAphaka pANInI utpatti cha, tathA vizeSa uttama AhArathI vadhavU; ane 4. viparIta AhArathI hAni yavI. teja pramANe arbhaka (bALaka ) nA zarIranI mAphaka aminI tulanA che. // 223 // bIjAno merelo aTakyA vinA aniyata (eka sarakhI nahi ) evI tirachI gativALo gAya ghoDAnI mAphaka pavana batAvyo aLatA (stroonA zaNagAramA vaparAto lAla raMga ) thI, tathA jhAMjharathI zaNagArelI juvAna svInI latAthI vikAra pAmatA kAmIpuruSanI hai PmAphaka vanaspati khIle che. e pramANe aneka prayogo che, tathA UMcA abhiprAyathI mAthu ughADIne (khulAsAthI) sUkSmavAdara-ekendriya 4/ traNa cAra indriyavALA, tathA pAMca indriyavALA saMjJI tathA asaMjJI tathA paryAptA tathA aparyAptA vigere jIvonA bhedo batAvI; tathA temanA dazastra kha ane parakAyavALAM vatAvI tenA vadhamAM baMdha, ane karmathI chuTavA virati vatAvI, teneja cAritra batAvyu; eTale jIvanI rakSA karavI; teja cAritra che, ane jIvarakSA karanAraja caritrane anubhave che, tevU pahelA adhyayanamA batAvyuM che ane A bIjA adhyayanamA batAvyu che ke: zastraparijJA nAmanA adhyayanane mUtraarthathI bhaNelA sAdhune adhyayanamA batAvelA pRthvIkAya vigere jIvonA bhedane mAnato tenI + rakSAnA pariNAmavALo sarva upAdhiyI zuddha, ane tenA uttama guNathI raMjIta thai; gurue vaDodIkSArupa paMcamahAvrata jene arpaNa karyA che tevA sAdhune jema jema rAgAdikapAyavAlA loka, athavA zabdAdi viSayaloka ( rAgadveSamAM, athavA indriyonA viSayamAM raMjIta thayelA ASACREAK For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 224 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jIvo) no vijaya thAya che. arthAt je sAdhu rAgadveSa, tathA indriyonI ramaNAtAmAM rAgI na thAya. teNe loka jItyo kahevAya; te A adhyayanamAM batAnyuM che. TIkAkAra kahe che keH jetuM huM kahuM huM, teja pramANe niyuktikAre paNa adhyayanano arthAdhikAra zastraparijJAmAM pUrve kahelo che, te sUtra Ahe. "loo jaha bajjhai jaha ya taM vijAhiyavvaM " A padavaDe sUcavyuM che ke, "loka ( saMsArI-jIvo ) jema baMdhAya che, tema sAdhue na baMdhAtAM te badhAnAM kAraNane choDavAM jo ie" tethI pUrve pahelA adhyayanamAM baMdha batAvyo; tema A vIjA adhyayanamAM baMdhane choDAvAnuM sUcanyuH eTale zastraparijJAmAM baMdha, ane lokavijayamAM baMdhathI chuTavAnuM batAnyuM che te saMbaMdha che. tenA cAra anuyogadvAra che. temAM sUtra ane arthanuM kahenuM, te anuyoga che, temAM cAra dvAra ( upAyo, vyAkhyAMga ) kahevAM te upakrama, nikSepa, anugama, naya che. upakrama ve prakAre che. zAstra saMbaMdhI, zAstrIya ane loka saMbaMdhI te laukika che. nikSepaNa kAranA che. ogha, nAma ane sUtrAlApaka niSpannanikSepa ema traNa bheda che, anugamasUtra, ane niryukti ema ve prakAre che, nayonaigama vigere che. zAstrIya upakrama, A upakramamA artha adhikAra ve prakAre che. adhyayana ane uddezAno artha adhikAra che, temAM adhyayanano artha adhikArazastra For Private and Personal Use Only sUtram // 224 // Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie sUtram // 225 // - tI parikSAmA meM kahyo che, ane dareka uddezAno adhikAra niyuktikAra pote kahe che. AcA0 sayaNe ya adaDhataM, bIyagaMmi mANo a atthasAroAbhogesa loganissAi, loge amamijjayA ceva // 163 // pahelA uddezAnA artha adhikAra (viSaya ) mAM mAtApitA vigere saMsArI-sagAmAM sAdhue prema na karavo. (na karavo, e mULa // 225 // 15 sUtramA nathI; te uparathI lIdhuM he,) te pramANe AgaLa sUtra Avaze ke, mArI mAtA, mArA pitA ityAdi sAdhune na joie. bIjA uddezAmA saMyamamAM adRDhapaNuM ( DhIlApaNuM ) na karavU; paNa viSaya ane kaSAya vigeremA sAdhue adRDhapaNuM karavU; ane teja mUtra kahe che ke, aratimAM buddhimAna puruSa Asakti na kare. trIjA uddezAmAM mAna e arthasAra nathI; kAraNake, jAti vigerethI uttama sAdhue karmavazathI saMsAranI vicitratA jANIne badhA madanAM ThekANAmAM paNa mAna na karavU. kA che keH-koNa gotrano vAda karanArA? koNa mAnano vAda karanArA che ? cothA uddezAmAM kahe che ke bhogamAM prema na dhArako kAraNa ke sUtramA kaheze, svIothI lokamAM duHkha pAmaze. ane teno moha choDe to tethI temAM bhogIone bhaviSyamA yatAM duHkho batAvaze. pAMcA uddezAmAM sAdhue potAnAM sagAM dhana mAna ane bhoga tyAgyA chatAM saMyamadhAraka sAdhue zarIranI pratipAlanA mATe gRha-13 sthoe potAnA mATe karelA AraMbhathI banelI vastu levAnI nizrAe vicaracu. teja mUtra kaheze ke samusthita aNagAra hoya vigere jyAM | sudhI nirvAha kare vigere che. chaTA uddezAmAM lokanizrAmAM vicaratA sAdhue te loko sAthe pahelAM ke paLIno paricaya thayo hoya - - For Private and Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 226 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | athavA parIcaya na thayo hoya to paNa mamatva na karavo eTale kamaLa pANImAM utpanna thayA chatAM nirlepa rahe che, tema sAdhue te gRhasthothI gocarI vigereno saMbaMdha chatAM paNa tenAthI lepavALA thavaM nahI. te sUtra kaheze A mAro che te mArApaNuM mUke teja sAdhu che vigere tAtparyavAluM sUtra AgaLa kaheze. A adhyayananuM nAma loka vijaya che. have loka ane vijaya evA ve padanA nikSepA karavA joie, temAM sUtrA AlApaka niSpanna nikSepamAM nikSepane yogya je sUtrapado che temanA nikSepA karavA, ane sUtrapadamAM banAvela mULazabda ( loka ) no artha kaSAya nAmano kahyo che tethI lokane badale kaSAyanA nikSepA kahevA joie te pramANe nAmaniSpanna nikSepAmAM batAvelA sAmarthyathI AvelA nikSepAmAM je batAvavAnuM che te niryuktikAra gAthAne ekaThI karIne kahe che logassa ya vijayasta ya guNassa mUlassa taha ya ThANassa / nikhkhevo kAyavo jaMmUlAgaM ca saMsAro // 164 // lokono vijayano, guNano, mULano, sthAnano, e pramANe pAMca zabdano nikSepo karavo joie. ane je mULa che te saMsAra che tethI teno nikSepo karavo joie. te saMsAranuM mULa kaSAya che. kAraNa ke narakanA jIvo tiryacanA jIvo tathA manuSya ane devatA e cAra gatirUpa saMsAra vRkSanuMja skaMdha (thaDa) che, tathA garbha niSeka kalala arbuda ( vIrya ane lohIthI baMdhAtuM zarIra ) mAMsanI pezI vigere tathA janma jarA ( buDhApo ) ane maraNa A saMsArajhADI zAkhA ( DALIo ) che, ane drAridra vigere aneka duHkhothI utpanna thayelA For Private and Personal Use Only sUtram // 226 // Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 227 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAMdaDAMno samUha che. vaLI vahAlAMno viyoga, apriyano saMbaMdha, paisAno nAza, aneka vyAdhi vigere rUpa seMkaDo phulono samuha che, tathA zarIra ane mana saMbaMdhI atyanta pIDAjanaka duHkhano samUharUpa-phaLa che. A vadhuM saMsArarUpa- jhADanuM varNana karyuH te saMsAra - jhADanuM mULa kaSAyo che. kAraNa ke, kapa eTale saMsAra. ane Aya eTale lAbha. jenAthI saMsArano lAbha thAya che, te kaSAya che. A pramANe jyAM jyAM nAmanidhyanna nikSepAmAM tathA sUtra AlApaka nikSepAmAM je je padano saMbhava thaze (jarura paDaze ) tyAM tyAM te te pado niryuktikAra sAcA mitra banIne vivekathI kahe . logoti ya vijaattiya ajjhayaNe lakkhaNaM tu niSphaNNaM / guNamUlaM ThANaMtiya, sUttAlAve ya niSphaNNaM 165 lokavijaya, adhyayana, lakSaNa, niSpanna, guNa, mULa, sthAna, tathA sUtrAlApakamAM niSpanna vigere TukamAM je ka; tenuM vivecana kare che; uddeza pramANe nirdezano nyAya che, te pramANe loka, ane vijayano nikSepo kahe che. logassa ya nikkhevo aTTaviho chaviho u vijayasta / bhAve kasAyalogo ahigAro tassa vijaeNaM // 166 // lokano nikSepa ATha prakAre tathA vijayano cha prakAre che. bhAvamAM kaSAya lokano adhikAra che, ane teno vijaya karavAno che te kahe che. je dekhAya te loka sUtra pramANe luka dhAtuno loka zabda thayo che. lokanuM varNana. dharmAstikAya adharmAstikAyathI vyata thayeluM tamAma dravyanA AdhArabhUta, vaizAkhasthAna eTale, kamaranI be bAjue bane hAtha daine paga poLA karI ubhA rahelA puruSanI mAphaka je AkAza, khaMDa rokAyo che, te levo; athavA dharma, adharma, AkAza, jIva, pudgala e For Private and Personal Use Only sUtram // 227 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 228 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAMca astikAya. ( pradezano samUha ) che, te levo. te lokano ATha prakAre nikSepo che. nAma, sthApanA, dravya, kSetra, kALa, bhava, bhAva, paryava. ema ATha bheda che, ane vijaya, abhibhava parAbhava, parAjaya ema paryAyo che, teno nikSepo cha prakAre che. ahiMyA lokanA ATha prakAranA nikSepA chatAM bhAva nikSepAmAM bhAva lokano adhikAra che. te cha prakArano audAyika bhAva vigere che. te audAyika bhAvavALA kaSAya lokavaDe adhikArache; ane te saMsAranuM mULa che. ziSyano prazna - A badhuM zA mATe kabuM ? uttara - teno eTale audayika bhAva kaSAya lokano parAjaya karavo. (krodha vigere thAya to tene dAvI devA) lokanA nikSepA pachI vijayanA cha prakAre nikSepA che te kahe che logo bhaNio davaM khitaM kAlo a bhAvavijao a / bhava loga bhAvavijao pagayaM jaha vajjhaI logo // loka dravya kSetra, kALa, ane bhAva, vigerenuM varNana kare che. caturviMzati statra -- (covIsa bhagavAnanuM stavana jenuM bIjuM nAma logassa ) che, te bIjo Avazyaka che. tenuM Avazyaka sUtranI niyuktiyAM vistArathI varNana kareluM che. ziSyanI zaMkA- A vAcAnI kai jAtanI yukti che ? ke lokonuM tyAM varNana kareluM che. ane ahIM teno zuM saMbaMdha che ? uttara - ahI apUrvakaraNa ( AThamuM guNasthAna ) thI anukrame caDhI kSapakazreNi (kevaNajJAna pAmavAnuM dhyAna jemAM mohano sarvathA For Private and Personal Use Only sUtrama // 228 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 229 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | nAza thAya che.) e caDhanArA puruSa jema ani lAkaDAMne bALe tema pote karmarUpI lAkaDAMne dhyAnarUpI agnivaDe bALI mUkyAthI AvaraNarUpa karma nAza. thatAM nirmaLa (kevaLa ) jJAna prApta yatAM devatAonuM Asana kaMpatAM teonA AvavAthI kevaLa jJAnI pUjya puruSa tarIke pUjAya che. ane teja puruSa jJAna baDe sarva jIvonuM hIta thavA upadeza Ape te tIrtha che. tene karavAthI vIryekara nAmakarma udayamAM Ave ane temane sAmAnya lokathI vizeSa evA cotrIsa atizayo mApta thayA evA aMtima tIrthaMkara vardhamAnasvAmIe (lagabhaga pacIsso varSa upara) tyAgavA yogya ane gRhaNa karavA yogya padArthano khulAso karavA deva ane manuSyanI sabhAmAM AcArAMgasUtrano viSaya | kahyo. ane te sAMbhaLI temanA mahAn buddhivAlA gaNadharo. jeo arcitya zaktinA prabhAvavALA hatA. tevA gautama iMdrabhUti vigeree te pravacana ( mahAn upadezanA vAkyano samUha ) ne sarve jIvonA upakAramATe tenI sUtra racanA karI tenuM nAma AcArAMga tarIke prasiddha thayuM. ane AvazyakanI aMdara raheluM caturviMzati stavanI niryukti to tyArapachI hamaNAMnA kALamAM thayelA bhadrabAhusvAmIe kaM che tethI te ayukta che kAraNa ke pUrva kALamAM banelaM AcArAMganuM vyAkhyAna karatAM pAchaLathI thaela caturviMzati stavano adhikAra jovAnuM athavA kahevAnuM kyAMthI Ave ! Avu koi komaLa buddhivALA ziSyane zaMkAluM sthAna thAya tenuM AcArya samAdhAna kare che ke AmAM kaMi doSa nathI kAraNa ke A niryuktino viSaya che| ane bhadrabAhusvAmIe prathama AvazyakanI niryukti karI, tyArapachI AcArAMganI niryukti karI tethI tema thAya. temaja ka che sUtra " Avassayassa dasakAliyasya taha uttarajjhamAyAre " For Private and Personal Use Only sUtram // 229 // Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Avazyaka-daza vaikAlika-uttarAdhyayana tathA AcArAMganI niyukti che vigere jANaAcA0 vijayanA nikSepA nAmasthApanA choDIne dravyamA jJa zarIra vigere sivAya vyatiriktamAM dravyavaDe dravyathI athavA dravyamA vijaya te sUtram che, ke kaDavo tIkho kasAelo vigere auSadhayo saLekhama vigere rogano vijaya thAya, athavA rAjA ke mallano vijaya thAya te dravya 5 // 230 // vijaya che. kSetra vijaya te cha khaMDane bharata vigere cakravartio jIte che. athavA je kSetramA vijaya thAya te kSetra vijaya che kALavaDe je P230 // vijaya thAya che, te jemake bharate sATha hajAra varSe Akho bharatakhaMDa jItyo te kALa vijaya che kAraNa ke temAM kALa pradhAnapaNuM che. athavA bhRtaka (bharavAnA ) kAmamA eNe mAsa jItyo athavA je kALamAM vijaya thayo te paNa kALa vijaya cha bhAva vijaya te audayika vigere eka bhAvanuM bIjA bhAvamAM badalAvavA vaDhe eTale aupazamika vigerethI thatA vijayatuM svarUpa batAvIne cAlu vAtamA je upayogI che te kahe che. ___ahIM bhAva loka mULasUtramA lIdhela che tethI bhAva lokaja kahyo che (chaMdamA mAtrA vadhavAthI bhAvane badale bhava lIyo che) 8 (te pramANe kayu che. niyukti gAthA 166 nA chellA be padamAM kA che ke bhAvamAM kaSAya lokano adhikAra che vigere jANavU) te audayikabhAva kaSAya lokano aupazamika vigere bhAva loka baDe vijaya karavo (kaSAyo mohanIya karmanA udayathI che, tene zAMta | 2 karavA-kSaya karavA te kahe che.) cAlu viSayamAM teja jANavArnu che TIkAkAra teja kahe che. "ATha prakArano loka ane cha prakArano 8 vijaya e bannenuM svarUpa pUrva kA. te bannemAM bhAva loka ane bhAva vijayathIja ahIAM prayojana che." ATha prakAranA karma vaDe loka OMOMOMOMOMOM For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie AcA0 - sUtram - // 231 // // 231 // AAAAAAAAAR (jIvono samUha) baMdhAya che. ane dharma karavAthI mUkAya che. te paNa A adhyayanamA batAvyu che. te bhAva loka vijaya vaDeja | phaLa che te batAve che. vijio kasAyalogo seyaM khu tao nayattiuM hoi / kAmaniyattamaI khalu saMsArA muccaI khippaM // 168 // jeNe kaSAya lokano vijaya koM, te saMsArathI jaldI mukAya che. tethI kaSAyathI dUra rahe. teja kalyANakArI che. (khu avyaya "ja" nA arthamAMja che.) prazna-kaSAya lokathIja dUra rakho. teja saMsArathI mUkAya che ke bIjA koi pApanA hetuo che. ke je dUra karavAthI mokSa maLe ? uttara-kAma eTale saMsArI viSayanI je khoTI puddhi che te paNa nivAraNa karavAthIja mokSa maLe che? nAma niSpanna nikSepo puro thayo. have sUtra AlApaka nikSepAne kahe che tene mATe sUtra joie te mUtra nirdoSa uccAracaM joie te | A che mULa sUtra "je guNe se mulaTThANe je mUlaThThANe se guNe" je guNa che te mULa sthAna che ane je mULa sthAna che te guNa che. enA nikSepa niyukti anugama baDe dareka pade nikSepo karAya che. temAM guNano paMdara bhede nikSepo che. te kahe che. dave khitte kAle phala pajjava gaNaNa karaNa abhAse / guNaaguNe aguNaguNebhava sIla guNe ya bhAvaguNe // 169 // For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 232 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAma guNa, sthApanA guNa, dravya. guNa, kSetra. guNa, kALa. guNa. phaLa guNa, praryaba guNa, gaNanA guNa, karaNa guNa, abhyAsa guNa, guNa-aguNa, aguNa guNa, bhava guNa, zIla guNa, bhAtra guNa ema paMdara bheda thayA te kAMNamAM kaM. have sUtra anugama vaDhe sUtra uccAratAM nikSepa nirbuktinA anugama vaDe tenA avayavano nikSepo karatAM upodghAta niryuktino avasara che-te uddezA vigerenA dvAranI ve gAthA vaDe jANavA. have sUtrane sparza karanArA nirmuktino avasara che, te nAma sthApanA sugamane choDIne dravyAdikane kahe che. davaguNo davvaM ciya guNANa jaM taMmi saMbhavo hoi / saJcitte accitte, mosaMmi ya hoi davvaMmi // 170 // dravyaguNa te dravya poteja che. prazna =zA mATe ? uttara--guNono guNapadArthamAM tejarUpe saMbhava thAya che. zaMkA- dravya ane guNamAM lakSaNa ane vidhAnanA bhedathI bheda che. teja kahe che. dravya lakSaNa guNaparyAyavALaM dravya che. vidhAna paNa dharma, adharma, AkAza, jIva, pudgala vigere che. dravyanI vyAkhyA kahI; ane guNanI vyAkhyA kahe che. dravyane AzrayI sAtha rahenArA: guNo che, ane tenuM vidhAna jJAna, icchA, dveSa, rUpa, rasa, gaMdha, ane sparza vigere che, te potAnAmAM rahelA bhede karIne judA che. AcAryanuM samAdhAna - e doSa nathI; kAraNake, dravyo sacitta, acitta ane mizra bhedathI judAM che, temAM guNa che te, tejasvarupe rahyo che, temAM acitta dravya ve prakAre che, arupI ane rupI temAM arupI dravyamAM dharma, adharma, ane AkAza. ema traNa bhede karIne judA che. lakSaNo anukrame gati sthiti ane avagAha ApavAnuM che ane eno guNa paNa amUrta che ane agurulaghu paryAya -lakSaNavAluM che temAM traNenuM amUrtapathuMce te potAnA rupabheda vaDe vyavasthAvAlaM nathI. ( amUrtapaNAmAM bheda nathI ) tema agurulaghu paryAya paNa che te tenA paryAya For Private and Personal Use Only sUtram // 232 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 233 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paNAthIja che jemake mATIno pIMDa ( goLo sthAsa koza kuzUla paryAyo ( mATIno ghaDo banAvatAM cAka upara judA judA AkAro bane che te) rupavAlI mATI che. eTale mATIthI AkAro judA nathI, teja pramANe rupI dravyapaNa skaMdha deza pradeza paramANu bhedovAluM che tenA guNo rupa vigere che te abhedapaNe rahelAche arthAt emAM bhedavaDe prApti thatI nathI jemarUpa padArthathI juduM paDhe tevo saMbhava nathI. jema potAno AtmA potAnA jJAnaguNathI judo paDe te azakya che tema bIjAomAM paNa samaja. teja pramANe sacitta evaM jIvadravya upayoga lakSaNavALu che eTale upayoga rAkhe. toja jIvane vastunuM ke potAnuM mAna rahe che te ApaNA AtmAthI judA jJAna vigere guNa nathI. koi judA mAne to jIvane acetanApaNAno prasaMga Ave. vAdInI zaMkA te pramANe mAnatAM to tenA saMbaMdhathI jIvane ajIva paNuM thaze. ? AcAryano uttara--tamAruM vacana gurunI sevA karyA vinAnuM che, kAraNa ke jene potAnAmAM zakti nathI tene bIjAnI karelI kevI | rIte thAya ? dAkhalA tarIke seMkaDo dIvAno saMbaMdha thAya to paNa AMdhaLo rupa jovAne zaktivAna na thAya. eja pramANe mizra dravyamAM paNa guNa sAthai ekapaNAnI yojanA potAnI buddhie karI levI. A pramANe dravya ane guNa tene ekAntathI eka paNe svIkAre chate ziSya kahe che. zuM banne ne bIlakula bheda nathI ? uttara - tevo ekAMta abheda nathI, kAraNake jo sarvathA abheda mAnIe to ekaja iMdriya vaDe bIjA guNonuM paNa upalabdhi ( prApti ) thai jAya ane bIjI iMdrio nakAmI thAya. jemake kerInuM rUpa jovAmAM cakSu kAma lAge' ane tenA sAthe ekapaNuM mAnIe to guNa For Private and Personal Use Only sUtram // 233 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 234 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vALaM dravya ekapaNe hovAthI AMkhathIja rasa paNa khATo-mITho parakhAvo joie, kAraNake rupa dekhAya tema rasa paNa jaNAvo joie, eTale rUpa ane rasa sAthai dekhAya. to sarvathA abhedapaNaM che, paNa tema tathI. rasa pArakhatrAmAM jIbhatuMja kAma che mATe kaI aMze ghaTa ane vastra jema judA che tema kaMi aMze guNa AtmAthI judA che. A pramANe bheda ane abheda ema ve batAvavAthI ziSya garAine AcAryane pUche che ke bane rIte mAnavAmAM doSa Ave che. to kema mAnIe ? AcArya kahe che-- eTalA mADeja darekamAM kaMi aMze bheda ane kaMi aMze abheda mAnatuM sAraM che eTale abheda pakSamAM dravya poteja guNa che. ane bheda pakSamAM bhAva guNa judo che. teja pramANe guNa ane guNI paryAya ane paryAyI sAmAnyane vizeSa avayava ane avayavano bheda ane abhedanI vyavasthA batAvavA vaDeja AtmabhAvana sadbhAva thAya che. kAM che ke-- davvaM pajjavavijuyaM, dava viuttA ya pajavA Natthi / uppAyaiibhaMgA, haMdi daviyalakkhaNaM eyaM // 1 // dravya te paryAyathI juduM che. ane dravyathI judA paryAyo che evaM kyAMya nathI. paNa utpAda, sthiti ane nAza evA paryAyovALaM dravyalakSaNa jANavu nayAstava syAtpadalAMchitA ime, rasopaviddhA iva lohadhAtavaH / bhavantyabhipretaphalA yatastato, bhavantamAryAH praNatA hitaiSiNaH // 2 // he bhagavaMta ! tamArA kahelA nayo syAt pade karIne zobhe che. jema loha dhAtu rase karIne vyApta thayelI ( sonuM banelI ) icchita phaLane ApanArI che. tethI uttama puruSo je hitanA vAMcchako che teo namaskAra karIne Apane Azare rahelA che. spAdanAda matane For Private and Personal Use Only sUtram // 234 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir / svIkAre che. AI dravya guNasyAvAda svarupane batAvanAra ApaNAM AcAryoe ghaguM lakhyuM che mATe vadhAre kahetA nathI. teja niyuktikAra cikihe che ke badhA dravyamA pradhAna evA jIva dravyamA guNa bheda vaDe rahela che te kahe che. sUtram saMkuciyaviyasiyattaM, eso jIvassa hoi jIvaguNI / pUrei haMdi loga, bahuppaesettaNaguNeNaM // 171 // // 235 // // 235 // jIva te saMyogi vIryavALo chatAM, dravya paNe pradeza saMhAra visarga vaDe AdhAranA vaza paNAyI dIvAnI mAphaka saMkoca ane vikAza pAme che. jIvano Aja guNa AtmAnI sAthe AtmabhUta thai rahela che, Ama bheda vinA paNa chaTThI vibhaktino saMbaMdha thAya che. jema ke rAhunuM mAthu. zilA putraka (dasto. yA vATA) nuM zarIra vigere che. teja bhavamA sAta samudghAta (AtmAnuM vadhaq ghaTavU te) nA paravazapaNAthI AtmA saMkoca vikoca :pAme che, teja kahe che. barobara rIte cAre bAju joratho haNaQ. ane Atma pradezone 8 Amatema pheMkaQ. e samudghAta che, e sAta samudghAtanAM nAma batAve che. kaSAya, vedanA; mAraNa aMtika, vaikriya, / tejasa, AhAraka, ane kevali samudghAta che. temAM prathamano kaSAya. samudghAta. anatAnubaMdho krodha vigerethI, jenuM citta (jJAna) P nAza pAmyuM che, teo potAnA AtmAnA pradezane Ama tema pheMke che. tathA atizaya vedanA thatAM nADIo tUTatAM vedanA samudghAta thAya 15 ane maravAnI aNImA jIva Ama tema utpanna thavAnA pradezamA lokanA aMta sudhI Atma pradezone pote vAraMvAra pheMke che. ane saMkocI le che. vaikriya samudghAta vaikriya labdhivALo, navu vaikriya zarIra banAvavA mATe , Atma pradezone bahAra kADhe che, teja pramANe tejasa || / zarIra banAvayA tathA tejolezyAnI labdhivAlo tapasvI tejolezyA pheMkA vakhate tejasa samudyAta kare che tathA AhAraka zarIra hai bakala. For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir PbanAvavA cauda pUrva dhArI AhAraka labdhivAlA sAdhu koipaNa vakhata saMdeha dUra karavA tIrthakara pAse potAnuM zarIra mokalabA AhArakara AcA0 3 zarIra banAvavA bahAranA pradezone levA AtmAnA-pradezAne bahAra pheMke che, ane kevali samudghAta samasta lokavyApI che eTale tenI sUtram aMdara badhA samudghAta che, e, niyuktikAra poteja kahe che. cauda rAja loka pramANa AkAza khaMDa che temA vyApe che kAraNake bahu padezanuM guNa paNuM che. A kevali samudghAta kevaLa jJAna thayA pachI kevaLa jJAnI prabhu jue che ke mAraM AyuSya thoDuM che, ane karma hai // 236 // | vadhAre bhogavavAnAM che tetho daMDa kapATa maMthana AMtarA pUravA, te pramANe saMkocamAM paNa jANavu eTale pahele samaye upara nIce daMDa sa|mAna bIje samaye banne cheDe kapATa samAna zrIje samaye mathanI ( ravaiyA) nA AkAre tathA cothe samaye AMtarA pUre che te pramANe pAcha cAra samayamA mUla zarIra karI nAkhe che. A dravya guNa che have kSetra guNa vigere kahe che.. devakuru susamasusamA, siddhI nibbhaya dugAdiyA ceva / kala bhoaNUjju vaMke jIvamajIve ya bhAvaMmi // 172 // kSetra te deva kuru vigere jugalIAnA kSetra che. tyAM sadAe kalpa vRkSa rahe che, kALa guNamA sukhama sukhama vigere nAmanA ArA jANavA, jemAM kALe karIne vastumAM pheraphAra thAya che. phaLa guNamAM siddhi gati che. paryava guNamA nirbhajanA (nizcita bheda ) che. gaNanA guNamAM betraNa cAra vigere nuM gaNavU che. karaNa guNamAM kaLArkozalya cha, abhyAsa guNamAM bhojana vigere che. guNa aguNamAM saraLatA hai che, aguNa guNamAM vakratA che, bhavaguNa ane zIlaguNano bhAvaguNano viSaya levAthI jIvanuM grahaNa levAthI temA samAveza thai gayo che. tethI gAthAmAM juduM batAvyu nathI. bhAvaguNa te jIvano nAraka vigere bhava jANavo, zIlaguNamAM jIvano kSamA vigere guNa yukta AtmAM *--CR-S 55-%A5955 E RESTEGS -565 For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 237 // www.kobatirth.org levo, ane bhAvaguNa te jIva ane ajIvano jANavo, A pramANe thoDAmAM batAvI tenI vizeSa vyAkhyA kare che. kSetra guNa. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir devakuru, uttarakuru, harI varSa, ramyaka, hemavata, hairaNyavata A cha yugalikanAM kSetra che. te sIvAya chapanna aMtara dvIpa che. temAM pa yugalika che, teone khetI vigere kRtya karavA vInA je joie te kalpa vRkSamAMthI malI zake che, tethI te akarma bhUmi kahevAya che. A kSetrane AzrayI guNa jANavo, valI tyAM janmelA manuSyo deva kumAra jetrA suMdara rUpavAlA sadA juvAnI bhogavanArA pure AyuSye | maranArA anukUla suMdara pAMce indriya viSaya sukha bhogavanArA svabhAvathIja saraLa komaLa svabhAvavALA ane bhadraka bhAvanA guNathI deva | lokamAM janArA hoya che ( sAthai strI puruSanuM joDuM janme ane te naramAdA tarIke rahe tethI te yugalika kaddevAya ) kALa guNa. bharata bhairavata A ve kSetramAM prathamanA traNa ArAmAM ekAnta sukhavAlA bakhatamAM yugalikonI sthiti sadA suMdara rUpavAlI ane yauvanavAlI rahe le. phaLa guNa. phaLa teja guNa, te phaLa guNa kahevAya; ane te phaLakriyAne AzrayI che, te kriyA samyakdarzana jJAnacAritra vinA A loka athavA paralokane AzrayI je karavAmAM Ave; te ekAMta anaMta sukhane ApanArI nahovAthI teno phaLaguNa maLyA chatAM aguNa jevo che, paNa For Private and Personal Use Only sUtram // 237 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 238 // 365% www.kobatirth.org samyagdarzana jJAnacAritra sAthai maLI tene anusAra je kriyA thAya; te ekAMta anaMta bAdhArahita saMpUrNa sukha ApanAra siddhi (mokSa) phaLa ApanAra che, teja phaLaguNa meLavAya che, tethI ema kahyuM keH - samyakdarzana jJAnacAritravALI kriyA mokSaphaLa ApanArI che, ane te zivAyano kriyA saMsArIka sukhaphaLanA AbhAsa mAtra (banAvaTI ) che. mATe te niSphaLa che. eTalA mATe mokSArthie phaLaguNa teneja kahevo ke jemAM samyakdarzana jJAnacAritra vigerenI prApti thAya. paryAyaguNa paryAya teja guNa, te paryAyaNa che, eTale guNa ane paryAya, e baneno nayavAdanA aMtarapaNAthI abheda svIkAryo che, ane te nirbhajanArUpa che. nizcitabhajanA eTale, nizcitabhAga jANavo. jemake, skaMdhadravya che, tene dezapradeza vaDe bheda pADatAM paramANu sudhI bhedo paDe che. (pudgala dravya jyAre AluM hoya; tyAre skaMdha kahevAya; ane teno eka bhAga laie to deza, ane sauthI bArIka bhAga laie; to pradeza kahevAya ane te pradeza chuTA paDhe to paramANuM che.) paramANu paNa eka guNo kALo ve guNA kALA sAthe meLavatAM anaMtA bhedavALo thAya che. A vadhA paryAyaguNa che. gaNanA guNa beNa cAra vigere, ghaNI moTI rAzi hoya; te gaNanA gaNa vaDe nizcaya karAya che ke, ATalaM enuM pramANa che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir karaNa guNa. kalAkauzalya te, pANI vigeremAM indriyone kuzaLatA mATe, ( kasarata mATe) nahAvA, taravA vigerenI kriyA karAya che. For Private and Personal Use Only sUtram // 238 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie R abhyAsa guNa.-bhojana vigere saMbaMdhI che. jemake, te divase janmelo vALaka paNa te pUrvabhavanA abhyAsathI mAtAnuM stana vigere 4 AcA0 potAnA moDhAmA le che, ane roto baMdhathAya che, athavA abhyAsanA vazathI aMdhAru hoya; topaNa koLIo moDhAmAMja muke che, tathA sUtram AkuLa cittavALo paNa duHkhvALI jagyAyeja zarIrane paMpALe che vigere he||239|| 5. guNaguNa-guNaja koine aguNapaNe pariName che. jemake, koi mANasano saraLaguNa. kapaTIne avaguNa karanAro thAya che. 6 // 239 // " zAThyaM hIpani gaNyate vratarUcI, dambhaHzucau ke tvN| zUrenighRNatA Rjo vimatitA denyaM priyaabhaassinni|| & tejasvinyavalitpatA mukharatA vakta zaktiH sthire| tatko nAma guNo bhaveta saviduSAM, yodurjane titH?||1|| 5 lajjAvALI buddhi hoya; te zaThapaNAmAM mAne. vratanI rucI daMbhapaNe mAne pavitratAne kaitava ( mazkarIpaNe ) mAne zUrane nirdayatA, zaraLatAne ghelApaNu, mIThu bolatAM dInatA mAne; tejasvIne, aMhakArI, sAraM bolanArane, mukharatA (vAcALapaNuM ) mAne; sthiramAM bo lavAne azakta mAne. AthI koi sArI kavi kahe che ke:-paMDitormA evo kyo guNa hoya ke, durjano tene kalaMkita na banAye ? Ano | 8 artha e che keH-hitane mATe kahelaM vacana paNa nirbhAgyane aguNapaNe pariName che. hai aguNa guNa.-koine aguNa-vacana paNe guNakArIpaNa thAya che. jemake, vakra viSaya saMbaMdhI che. te jema, godho gaLIyo hoya; ane & tene kiNa skaMdha ( kAMdha ) thayo na hoya; to go gaNamAM mukhethI se che. EARSHA For Private and Personal use only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 240 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir guNAnAmeva daurjanyAdhuri ghuryo niyujyate / asaMjAtakiNaskandhaH, sukhaM jIvati gauliH // 1 // jemake:-- daurjanya ( kuTIlatAthI ) guNonuMja dhurimAM dhuryapaNuM yojAya che. jemake, asaMjAta eTale, jene kiNaskaMdha nathayo hoya; vo galIyo baLada sukhethI jIve che. bhavaguNa-bhavaguNa eTale, nArakAdi bhavALa jIva te te sthAnamAM utpanna thAya; tyAM tene tetro guNa maLe; te jIvane AzrayI che. jemake nArakiyAM jIva utpanna thAya; tene atizaya vedanA, tathA duHkhethI pIDA sahana thAya; tevI te bhogave; tathA tenA zarIrane tala tala jevaDA TukaDA karInAMkhe; topaNa joDAi jAya; tathA avadhijJAnavALA hoya che. A nArakabhavano guNa kahevAya e pramANe tiryacamAM utpanna thayelA tenA bhavaguNa pramANe sat asatnA vivekarahita chatAM AkAzagamananI labdhivALA hoya che, tathA gAya vigerene ghAsa vigere khANuM zubha anubhava vaDe maLe che, tathA manuSyabhavamAM mokSaprApti vadhAM karmono kSayarupa che, te maLe che, tathA devone sarva zubha anubhava che. A bhavano guNa che. zIlaguNa. - bIjAe AkrozathI kahevA chatAM pote svabhAvathI zAMta rahIkrodha na kare; athavA zabdAdika viSaya sArA-mAThA prApta thatAM pote tatvano jANa hovAthI madhyasthapaNuM rAkhe te zIlaguNa che. bhAvaguNa - bhAvaguNa te aidAyika vigere che, teno guNa te, bhAvaguNa che. te jIva ane ajIva AzrayI che, te jIva viSaya audayika vigere cha prakAre che. tenA ve bheda che, eTale tIrthaMkara, tathA AhAraka zarIra vigere saMbaMdhI prazasta che, ane zabda vigeremAM viSayanI For Private and Personal Use Only sUtram // 240 // Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandie sutram // 24 // vAMcchanA, tathA hAsya rati arati, vigere niMdavA yogya che, tathA aupazamika te, upazama zreNIe caDhelA AyuSyanA kSayathI teja samaye AcA0 | anuttara vimAnane prApta kare che, tathA sAruM karma udayamAM na AvavArUpa che, te aupazamika che. kSAyikabhAva guNa cAra prakAre che. (1) sAta mohanIyakarmanI prakRti kSaya thayA pachI pharIthI mithyAtvamA jAya (2) kSINa mohanIya karmavAlA jIvane avazya bAkInAM traNa // 241 ghAtIkarma dUra thaze (3) kSINa ghAtIkarmane AvaraNa rahIta jJAnadarzana pragaTa thaze (4) badhAM ghAtiaghAtI karma dUra thatAM pharIthI janma levo na paDe; tathA atyaMta ekAnta bAdhA rahIta paramAnaMdavAlA mukhanI prApti che, te che, kSaya upazamathI yayela kSAyopazamika darzana vigerenI prApti che ane pariNAmika te bhavya abhavya, vigere che, tathA saMnipAtika te audayika vigere pAMca bhAvanuM eka kALe sAye hamaLavU te A pramANe che. jemake manuSya gatinA udayathI audayika bhAva che tyAM pAMca iMdriyonI prApti thavAthI te samaye jJAna saMbaMdhI kSaya upazamathI kSAyopazamika che ane darzana mohaniyakarmanI sAta prakRtinA kSayathI kSAyika che ane cAritramohanIyanA upazama bhAvamA 5 aupazamika che ane bhavyapaNAthI pariNAmikabhAva che ema jIvano bhAvaguNa batAvyo (AnuM vadhAre varNana cothA karmagraMthamA che tyAMthI jovU.) 6 have ajIva bhAvaguNa kahe che te audayika ane pAriNAmikano saMbhava che. paNa bIjAno nathI. audayika eTale udayamAM thayela ane ajIvanA AzrayI che te vivakSAthI ajIva lIdho jemake keTalIka prakRtio pudgala vipAkIja hoya che. prazna-tekai che ? uttara-audArika vigere pAMca zarIra, cha saMsthAna traNa aMgopAMga cha saMhanana, pAMca varNa, be gaMdha, pAMcarasa, ATha sparza, agurulaghu nAma, upaghAtanAma, parA6 ghAtanAma, udyota AtapanAma, nirmANa, pratyeka, sAdhAraNa, sthira, asthira,zubha, azubha A vadhI prakRtio pudgala vipAkinI che, kAraNake, jIvarnu saMbaMdhapaNuM chatAM pudgala vipAkipaNe teo che. pariNAmikabhAva, ajIvaguNa ve prakAre che. anAdi pariNAmika te dharma-adharma KESARKET OMOM For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 242 // AkAzano anukrame gati, sthiti, ane avagAha lakSaNarUpa che, sAdi, (AdIvALo) pariNAmika dekhAvabhAva te, AkAzamAM vAdaLAnuM AcA08/iMdradhanuSya vigereno dekhAva cha, tathA paramANuornurUpa vigeremA boju guNapaNuM badalAya che. have A pramANe guNa kahIne mULano nikSepo kahe che. // 24 // 1 mUle chakkaM dave odai uvaela jAimUlaM ca / khitte kAle mUlaM bhAva mUlaM bhave tivihaM // 173 // mULa zabdano cha prakAre nAma, sthApanA, dravya, kSetra, kALa ane bhAva ema nikSepA che. nAma sthApanA jANItA che. dravyamULa. dravyamULamAM jJa zarIra, bhavyazarIra, ane te zivAya (1) audayikamULa, (2) upadezamUla, (3) AdimULa. ema traNa prakAre che. 8 vRkSanA mULapaNe je dravya pariName te audAyikamULa jANavU tathA vaidya rogAne teno roga dura karavA je mULano upadeza kare; te upadeda zamULa-piparomULa vigere jANavAM; AdimULa vRkSonAM mULanI utpattimA je pahelaM kAraNa che te jemake, sthAvaranAma gotra prakRtinA P| saMbaMdhathI tathA mULa nirvartana uttara prakRtinA pratyayayI je mULa utpanna thAya; teno bhAvArtha kahe che, te mULano nirvAha karanAra pudga lonA udaya AvatAM karmaNa zarIra che, te audArika zarIrapaNe pariNa matAM pahelaM kAraNa che. / kSetramuLa-je kSetramA muLa utpanna thAya che, athavA je kSetramA muchnu varNana thAya te jANavU. kALamuLa-kSetramula pramANe eTale je kALamAM utpanna thAya; athavA varNana karAya; te kALa muLa che. bhAvamuLa traNa prakAre che. bhAvamULa. OMOMOM7-% MARG ES 964 For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram hai odaiyaM uvadiTTA Ai tigaM mUlabhAva odai aN| Ayario uvadihA viNayakasAyAdio AI // 17 // AcA0 + upadezaka muLa-bhAvamuLa audAyika-bhAvamuLa, ane AdimuLa prathamarnu kahe che. nAma gotranA karmanA udayathI vanaspatikAyarnu muLa paNuM anubhava karato " muLa jIvaja" audayikabhAva muLa che, ane upadezakamuLamAM jaina Agama jANanArA AcArya je upadezaka che, // 243 / 4 te jANavA AdimuLamAM pANIo je karma vaDe utpanna thAya che, te prANIornu mokSa athavA saMsAra je prathama bhAvamuLa che, tene upadeza kare te jANavU. jemake, A gAthAnA cothA padamA kA ke:-"vinaya kaSAya vigere Adi che." mokSanu Adi kAraNa jJAnadarzanacAritra, tapa ane aupacArika ema pAMca prakArako vinaya che, tenAthI mokSanI prApti thAya che. viNayA NAgaM NANAu desaNaM daMsaNAhi caraNaM tu / caraNAhiMto mokkho mukkhe sukkhaM aNAbAhaM // 1 // vinayathI jJAna, ane jJAnathI darzana. (zraddhA), zraddhAthI cAritra, cAritrathI mokSa ane mokSamAM bAdhArahita sukha che. vinayaphalaM zuzrUSA guruzuzrUSAphalaM zrutajJAnam / jJAnasya phalaM viratirviratiphalaM cAzravanirodhaH // 2 // saMvaraphalaM tapobalamatha tapaso nirjarA phalaM dRSTam / tasmAkriyAnivRttiH kriyAnivRtterayogitvam // 3 // vinayana phaLa gurunI sevA. tenAthI zrutajJAna, tenAthI cAritra, tenAthI Azraya, (pApa) no aTakAva, tenAthI saMvara, saMvaranaM phaLa, tapa.18 tenAthI nirjarA, tenAthI kriyAno aMta tenAthI yogIpaNuM che. P yoganirodhAdbhava santatikSayaH snttikssyaanmokssH| tasmAt kalyANAnAM sarveSAM bhAjanaM vinayaH // 4 // HiARASHISHAL // 243 // For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 244 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ayogipaNAthI bhavasaMtatino kSaya tenAthI mokSa che, mATe te vadhAM kalyANonuM muLa vinaya che.. ( mATe vinaya saMpAdana karavo. ) jema vinaya mokSanuM kAraNa che, teja pramANe viSaya (indriyono svAda ) tathA krodha, mAna vigere kaSAyo saMsAranuM muLa che. muLa varNana karyu. have sthAnanA paMdara prakAre nikSepA batAve che. NAmaMThavaNAdavi khittaddhA uDha ubaraI basahI / saMjama paggaha johe ayala gaNaNa saMghaNAbhAve // 175 // nAmasthApanA dravya, kSetra, kALa, vigere che, te kahe che nAmasthApanA sugama che. dravyamAM jJa zarIra vigere choDIne dravyasthAnamAM sacita acitta ane mizradravyanuM je sthAna, (Azraya ) che te lebuM. kSetrasthAnamAM bharata vigere che, athavA UMce nIce athavA tirachA (trAMsA) lokamAM je kSetra che te kSetrasthAna che athavA je, kSetramAM sthAnanuM vyAkhyAna thAya te levuM. addhA (kALa) tenuM sthAna ve prakAre. (1) kAya sthiti, (2) bhavasthiti che, kAryasthiti, te pRthvI, pANI, agni, vAyumAM asaMkhyAta, utsarpiNI, avasarpiNIno kALa che, tathA vanaspatikAyano anaMtakALa che. indriya vigere vikalendriyanIkAya sthitisaMkhyAtA hajAra varSanI che. paMcendriya, tiryaca, tathA manuSyanI kAryasthiti sAta ATha bhava che. paNa te badhAnI bhavasthiti nIce mujaba che:-- pRthvInI bAvIsa hajAra, pANInI sAta hajAra, vAyunI traNa hajAra, vanaspatinI daza hajAravarSanI utkRSTi sthiti che. agnikAyanI traNa rAtrIdivasa che. ve indriya zaMkha vigerenI, bAra varSanI che, traNa indriya kIDI vigerenI sthiti ogaNapacAsa divasanI che, cAra indriya bhramarA vigerenI cha mAsanI che pAMca indriya tiryaca, tathA manuSyanI traNa palyopamanI che, deva, tathA nArakInI sthiti bhavasaMbaMdhI For Private and Personal Use Only sUtram // 244 // Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 245 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tetrIsa sAgaropamanI che. ane ekavAra tyAM utpanna thayA pachI lAgalAgaTa utpatti nathI; mATe kAyasthiti ekaja bhavanI gaNAya. A upara je sthiti batAvI che, te kAyasaMbaMdhI tathA bhavasaMbaMdhI banne prakAre utkRSTa jANavI jaghanyathI to vadhAonI sthiti aMtamuhurttanI che, paNa nArakI, devatAnI bhavasthiti daza hajAra varSanI che. A vadhuM kALane AzrayI kaM; athavA addhAsthAna te samaya AvalikAmuhUrtta ahorAta, pakSa, mAsa, Rtu, ayana saMvatsara, yuga, palyopama, sAgaropama, utsarpiNI, avasararpiNI, pudgalaparAvarttana, atIta, anAgata, ema badhA kALarUpe jANavuM. urddhasthAna te, kAyotsarga vigere che, ane enA upalakSaNathI niSaNNA (besa) vigere paNa jANavuM. uparatisthAna te, virati che. tenuM sthAna eTale, sAdhupaNuM, athavA zrAvakapaNuM jANavuM; paNa sAdhunI sarva virati ane zrAvakanI deza virati che. vasatisthAna eTale, je sthAnamAM gAma athavA ghara vigeremAM amuka kAla rahevAnuM thAya; te vasati che. saMyamasthAna sAmAyika chedopasthApanIya parihAra vizuddhi tathA sUkSmasaMparAya, yathAkhyAta, ema pAMca prakAre saMyama che. te darekanAM sthAna asaMkhyAta che. prazna - asaMkhyAtanI saMkhyA keTalI che ? uttara--ati indriyapaNAno viSaya hovAthI sAkSAt dekhADavAne zaktivAn nathI, tethI siddhAMtamAM ApelI upamA pramANe kahIe chIe. eka samayamAM sUkSma agrikAyanA jIvo asaMkhyeya leokAkAza pradeza pramANa utpanna thAya che tenAthI asaMkhyAta guNa anikAya paNe pariNamelA che tenAthI paNa te kAyasthiti asaMkhyeya guNI che. tenAthI paNa anubhAga baMdha adhyavasAya sthAna asaMkhyeya guNAche For Private and Personal Use Only sUtram // 245 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir OM // 246 // ATalAM saMyamanAM sthAna sAmAnyathI kahyAM. have vizeSathI kahe cheAcA04 sAmAyika chedopasthApanIya parihAra vizuddhi-e traNanI darekanAM asaMkhyeya pradeza lokAkAza tulya saMyama sthAna che ane sUkSma saMpa-4 dra rAyanI aMtaramuhUrtapaNAnI sthiti hovAthI aMtamuhartanA samaya barobara asaMkhyeya saMyama sthAna che. yathAkhyAta cAritrahu~ jaghanya utkRSTa // 246 // sIvAya ekaja saMyama sthAna cha, athavA saMyama zreNino aMdara rahelA saMyama sthAnone levAM, te A krame che __ anaMta cAritra paryAyathI banelaM eka saMyama sthAna che. asaMkhyeya saMyama sthAnatuM baneTu kaMDaka che. te asaMkhyAta kaMDakathI utpanna thayela cha sthAna- joDakuM che, tethI asaMkhyeya sthAnarUpa zreNi che... pagraha sthAna-pakarSapI je vacana le gAya (mAnanIya thAya) te pragraha vAkyavAlo nAyaka (netA) jANavo. te lokika ane lokotara ema be prakAre che tenu sthAna te pragrahasthAna che. laukikamAM mAnanIya vacanavAlA rAjA yuvarAja mahattara (rAjAno hita zikSaka) & amAtya (pradhAna) rAjakumAra che. lokottaramAM paNa AcArya upAdhyAya pravRti (pravartaka) sthavira gaNAvacchedaka he. M yodha sthAna-A paNa pAMca prakAre AlaDha-pratyAlIDha-vaizAkha maMDala samapAda e rIte che ___ acaLa sthAna-A sthAna cAra prakAre che, tenA sAdi paryava sAna vigere che te batAve che. paramANu vigere dravyano eka pradeza vige-18 diremA jaghanyathI eka samaya sAdi saparyavasAna avasthAna che. ane utkRSTathI asaMkhyeya kALa che. ane sAdi aparyavasAna sthAna sidona bhaviSyanA kALarUpa che. siddhornu mokSamA jarbu te Adi ane tyAMthI koipaNa vakhate khasavAnuM nathI. mATe anaMta che. 27 anAdi saparyavasAna sthAna atIta addhA rUparnu zailezI avasthAnA aMta samayamAM kArmaNa ane taijasa zarIra dhAranArA je bhavya jIva COUNSAHAK SHRSHA-KA- For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie -C+ sUtram // 247 // CK pUche tene AzrayI jANaI (taijasa ane kArmaNa zarIra bhavya jIva sAthe anAdi kALayI joDAelAM che. ane jIva mokSamA jatAM te bane 5 AcA0 jIvathI judAM paDe che te anAdisAMta kahevAya che.) 4. anAdi aparyavasAna te dharma adharma AkAzanA saMbaMdhI che. (temanI sthiti pUrvanI jepIche, cIja hamezAM rahe che.) // 247 gaNanA sthAna-eka vethI mAMDIne zIrSa pahelIkA mudhI je gaNatrI che. te levI. (jainamA parArdha uparAMta saMkhyA che te anuyogadvAra 4 sUtramA batAvelo che, tyAMthI jovI.) saMdhAna sthAna-tece prakAre che. dravyathI ane bhAvathI che. dravyamI china ane achinna ema be bhede che. te strInI kAMcaLI vigerenA 4 TukaDA karIne sAMdhavAnuM che. ane achinna saMthAnamA pakSma utpadyamAna taMtu vigerenuM joDANa che. (tANo vANo kapaDAmA joDAya te.) ma bhAva saMdhAna prazasta ane aprazasta ema ve bhede che temA prazasta achinna bhAva saMdhAna upazama kSapaka zreNie caDhatA manuSyane apUrva saMyamasthAna eka sarakhAMja hoya che. paNa vacamA tuTaka paDatI natho athavA zreNi sivAya, pravardhamAna kaMDakanAM lebAM. chinna prazasta | bhAvasaMdhAna bhAvathI audayika vigere bIjA bhAvamA jaine pAchA zuddha pariNAmavAlA thaine tyAM AvatAM thAya che. 7 aprazasta achinna bhAva saMghAna upazama zreNiethI paDatAM avizudramAna pariNAmavAlA manuSyane anaMtAnubaMdhi mithyAtvanA udaya sudhI jANavU-athavA upazama zreNi sIvAya kapAyanA vazathI baMdha adhyavasAya sthAnone caDhatAM caDhatAM avagAha mAna karanArAne hoyache. 5 aprazasta chinnabhAva saMdhAna te audayika bhAvathI aupazamika vigere bIjA bhAvamA jaine pAchA tyAMja audayika bhAvamAM Ave te che. hai A dvAranuM joDakuM sAtheja kayuM eTale saMdhAnasthAna dravya viSayatuM paheluM che, ane pachInuM bhAva viSayatuM che athavA bhAvasthAna je kaSA 252-OMOMOMOMOM For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yo sthAna che, te ahIM lebu kAraNake teoneja jItavApaNAno adhikAra che. AcA018/ paznaH-ornu kayuM sthAna che ke jene AzrayIne te thAya che. sUtram uttara-zabdAdi viSayone AzrayIne te thAya che te batAve che. // 248. / paMcasu kAmaguNesu ya sadappharisarasarUvagaMdhesuM / jassa kAsAyA vahRti mUlahANaM tu saMsAre / / 176 // // 248 // ahIM icchA anaMgarUpa je kAma che. tenA guNone-AzrayI cittano vikAra che; te batAve che. te vikAro zabda, sparza, rasa, rUpa, hU gaMdha ema pAMca che. te pAMce vyasta athavA samasta-viSaya saMbaMdhI je jIvanuM viSaya sukhanI icchAthI aparamArthane dekhanAra saMsAra premI 3 hai jIvane rAga dveSarUpa aMdhakArathI AMkhanuM teja haThI javAthI sAg2a-mAThA padArtha prApta thatAM kaSAyo thAya che te mUlanu saMsAra jhADa thAya che tethI zabdAdi viSayathI utpanna thae kamAyo saMsAra saMbaMdhI mULa sthAnaja che-eno bhAvArtha A che ke rAga vigerethI DAmADoLa thaela cittavAlo jIva paramArthane na jANavAthI AtmAne tenI sAthe kaI saMbaMdha nathI chatAM viSayane AtmArUpe mAnIne AMdhaLAthI paNa vadhAre & AMdhaLo banI kAmI jIva ramaNIya viSayo joine AnaMda pAme che tethI kaDA khe dRzyaM vastu paraM na pazyati jagatyandhaH puro'vasthita, rAgAndhastu yadasti tatpariharan yannAsti tat pazyati // 1 kundendIvarapUrNacaMdrakalazazrImallatApallavA, nAropyAzucirAziSu priyatamA gAtreSu yanmodate // da AMdhaLo che te jagatamAM jovA jevI vastu joi zakto nathI paNa rAgathI AMdhaLo thaelo pote AtmA che te Atma bhAvane choDIne anAtma bhAvane jue che jemake chatI vastu kuMda (phula) indIvara (kamaLa) pUrNacaMdra kaLasa zrImat latApallavo jevAnI gaMdakInA DhagalA | RESE For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 249 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rUpa priya strInA zarIrane upamAo ApIne temAM kAmI AnaMda mAne che. ( sAkSAt uttama vastuo choDIne durgaMdhathI bharelA strInA gaMdA rIramAM AnaMda mAne che) athavA karkaza zabdo sAMbhaLIne temAM dveSa kare che tethI manohara athavA aNagamatA zabda vigere viSayo kaSAyonuM mULasthAna che. ane te kaSAyo saMsAranuM mULa che. prazna - jo zabdAdi viSayo kaSAya che to tenAthI saMsAra kevI rIte che ? uttara - kAraNa ke karma sthitinuM mULa kaSAya che ane karma sthiti saMsAranuM mULa che. saMsArIne avazya kaSAyo hoya che, te kahe che jaha savvapAtrANaM bhUmIe paiDiyAI mUlAI / iya kammapAyavANaM saMsArapaTTiyA mUlA || 177 // jema sarva jhADonAM mULo pRthvImAM rahelAM che teja pramANe karmarUpa vRkSanA kaSAyarUpe mULo saMsAramAM rahelAM che. zaMkA- A ame kevI rIte mAnIe ke karmanuM mULa kaSAya che ? uttara - mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya, yoga, e baMdhanA hetu che. AgamamAM paNa kahA~ che ke " jIve NaM bhaMte! katihiM ThANehiM NANAvaraNijjaM kammaM baMdhai ? goyamA, dohiM ThANehiM taM jahA - rAgeNa va doseNa va / rAgeduvihe - mAyA lobhe ya, dose duvihe / kohe ya mANe ya, eehiM cauhiM ThANehiM vorio vagUhiehiM NANAvaraNijaM kammaM baMdhai // he bhagavaMta, jIva kelAM sthAna baDe jJAnaAvaraNIya karma bAMdhe che. uttara - he gautama! rAga ane dveSa e ve sthAna vaDe bAMdhe che ane For Private and Personal Use Only sUtram // 249 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org AcA0 // 25 // ANGRESSESSAGGIF e rAga mAyA ne lobha ema ve bhede che, tathA dveSa paNa krodha ane mAna, ema ve bhede che. e cAra sthAna vaDe vIrya, upagUDha, (joDAvA) thI jJAnAvaraNIya karma bAMdhe che. e pramANe AThe karmane AzrayI jANavU ane te kaSAyo mohanIya karmanI aMdara rahelA che. ane AThe 31 sUtram | pakAranA karmanu mULa kAraNa che. kAma guNarnu mohanIyapaNuM batAve cheaTThavihakammarukkhA save te mohaNijamUlAgA / kAmaguNamUlagaM vA tammUlAgaM ca saMsAro // 178 // // 25 // pUrve kayu ke karma pAdapa vigere tenI vyAkhyA kare che. temAM karmapAdapa kyA kAraNavAlA che. teno uttara-ATha prakAranA karmarUpa vRkSo che. temanuM mULa mohanIya karma che. eTale ekalA kaSAyo na levA. paNa kAma guNo mohanIya mULavAlA che. je vedanA (saMsAra bhogavavAnI icchA) udayathI kAma thAya che. te levA. ane veda che te mohanIya karmamA samAveza thAya che. tethI mohanIya karma je saMsArarnu mULa kAraNa che. te saMsAra levo. teja pramANe saMsAra kaSAya, kAmornu paraMparAe mohanIya karma kAraNapaNAthI pradhAna bhAvane anubhave che. (teja karma baMdhanamA agresara che.) te mohanIya karmano kSaya thavAthI bojA karmano avazya kSaya thaze teja pramANe. kA che. "jaha matthayasUIai hayAe hammae tlo| tahA kammANi hammati mohaNije svayaM gae // 1 // jema tADanA jhADanI je mUi mathALe rahelI che. te nAza karatAM tADanaM jhADa nAza pAme che, teja pramANe mohanIya karma nAza pAmatAM | bojAM karmo nAza pAme che. "A mohanIya karma darzana mohanIya ane cAritra mohanIya ema be bhede che, te batAve che, PROHIBHANGA For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie sUtram // 251 // duviho a hoi moho daMsaNamoho carittamoho a / kAmA carittamoho teNa'higAro ihaM sutte // 179 // AcA0 darzana mohanIya ane cAritra mohanIya ema ke bhede kA. ane baMdhanA hetuna paNa be prakAra paNuM che te batAve che. 2 arhat (jinezvara) siddha, caitya, tapa. zrutaguru, sAdhu, saMghanA pratyanIka (jinezvarI saMgha sudhI je pado che, jemAM guNa ane guNI // 251 // e bane Ave che temanA zatra) paNe je varne te darzanamohanIya karma bAMdhe che. ane jenA baDe jIva anaMta saMsArarUpa samudranA madhyamAM hai paDe che tathA tIvra kaSAya bahurAga dveSarUpa mohathI gherAelo banI deza virati ane sarva viratine haNanAro cAritramohanIyakarma bAMdhe che. temAM mithyAtva, samyag mithyAttva (mizra) ane samyaktva ema traNa bhede darzana mohanIya-karma che, tathA soLa prakAranA kaSAya che. 8 nava nokapAya che. ema paJcIsa bhede cAritramohanIya che. (pahelA karmagraMthamA mohanIya karma juo.) temAM kAma e zabda vigere pAMca hai viSayo cAritramoha jANavA; tenA baDe ahIM mUtramA adhikAra che, kAraNa ke, cAlu viSayamAM kaSAyoge sthAna che; ane te zabdAdi pAMca guNarUpa che. ane cAritrabhohanIya pUrve kahelI uttara prakRti je strIveda puruSaveda napuMsakaveda tathA hAsya ratilobhI AzrIta 8 kAma AzrayavAlA kaSAyo saMsAranuM mULa che ane karmamA pradhAna kAraNa e che te batAve he. saMsArassa u mUlaM, kammaM tassavi haMti ya kasAyA // saMsAra te naraka, tiryaMca, manuSya, deva ema cAra prakAre gatirUpa saMsAranuM bhramaNa che. tenuM mULa kAraNa ATha prakAra- karma che. te 8 karmanuM paNa mULa kAraNa kaSAyo che. te krodha vigere saMsAranai nimitta che, ane te pratipAdita zabda vigere sthAnonuM pracurasthAnapaNuM 4 batAvavA pharIthI sthAna vizeSa aDadhI gAthA vaDe kahe che. OMRRECASISAGA For Private and Personal use only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te sayaNapesaatthAiesu ajjhatthao a tthiaa|| 180 // AcA pahelA ane pachI paricayavALAM mAtA, pitA, sAsu, sasarA vigere je svajana (sagAM) che. tathA nokara vigere preSya che ane dhana sUtram 18 dhAnya kuSya (tAMbu-pIttaLa vigere) vAstu (ghara) ratna e artha kahevAya che (te svajana vigereno dvaMdva samAsa karavo.) A badhAne // 252 // aMge kaSAyo viSayapaNe rahyA che, ane AtmAmAM prasannacaMdra rAjarSinI mAphaka viSayIpaNe che; tema ekendriya vigerene paNa kaSAyo che. | A pramANe kaSAyana sthAna batAvavA vaDe sUtrapadamAM lIdheluM che. sthAna samApta karIne jItavA yogya viSayovALA kaSAyonA nikSepA kahe che. 12 NAmaMThavaNAdavie upattI paccae ya Aeso / rasabhAvakasAe yA teNa ya kohAiyA cauro // 181 // kapAyanA nikSepA-jevo che tevo artha na batAve; te nirapekSa abhidhAna mAtra te nAma kaSAya che ane sadbhAva (tadAkAra citra vigere) asadabhAva (tadAkAra nahI.) jema iMTa vigerenA deva banAve; te be prakAre sthApanA nikSepa che. jemake, bhayaMkara bhUkuTi (AMkhanIla bhramara) krodhathI caDhAvI kapALamAM traNa saLa pADI trIzULa sAthe moDaM tathA AMkha lAla karI hoTha dAMta pIsato parasevAnA pANI vige| rathI saMpUrNa krodhanaM citra pustaka athavA akSa varATaka vigeremA rahela te sthApanA kaSAya che. (krodha jIvane AzrayI che, ane krodhanAM 81 cinha jene pragaTa thayAM hoya; tevA krodhItuM citra pustaka athavA bIjAmAM citra pADe; te kaSAyatuM citra hovAthI; sthApanA kaSAya che.) dravyakaSAyomAM jJa zarIra tathA bhavya zarIrathI vyatirikta karmadravya kaSAyo tathA nokarmadravya kaSAyo che, temAM prathama je udIrNAmAM na hai| AvelA; athavA udIrNAmAM je pudgalo AvelA hoya; te pudgalo dravyanA pradhAnapaNAthI karmadravya kaSAyo jANavA. bibhitaka vigere SECRECRUCRECASSALA ASASHARA For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 253 // no karmadravya kaSAyo che tathA utpatti kaSAyo zarIra upadhi kSetra vAstu sthANuM vigere utpatti kaSAyo che, eTale jene AzrayIne kaSA | yonI utpatti thAya; te utpatti kaSAya jaNavA; tevuja zAstramA kayuM che:AcA0 18'ki etto kaTTayaraM, jaM mUDho thANuammi aavddio| thANussa tassarUi, na appaNo duppaogassa // 1 // // 253 // dra koine sthANuM ( jhADanUM ) vigere vAgatAM mUDha mANasa potanA pramAdano doSa na kADhatAM teja sthANA upara krodha kare che, hai enAthI vadhAre duHkhadAyaka bIjuM zuM che ? Paa pratyayakapAya.-kaSAyonA je pratyayo eTale baMdhanAM kAraNo che te ahIMyAM suMdara ane kharAva, evA bhedavALA zabda vigere levA; kAraNake enAthIja utpatti tathA pratyayana kArya tathA kAraNarUpe-bheda rahelAche. Adeza kaSAya.-banAvaTI bhramara vigere caDhAvavI te che. rasakaSAya-rasathI eTale kaDavA tIkhA ema pAMca prakAranA rasanI aMdara rahelA che te levAbhAvakaSAya-zarIra, upadhi, kSetra, vAstu, svajana, preSya, arcA vigere nimittathI pragaTa thaelA je zabda vigere kAma guNa kAraNa kAyabhUta kaSAya karmanA udayarUpa AtmAnA pariNAma vizeSa te krodha mAna mAyA lobha evA cAra kapAya che. te darekanA anaMtAnubaMdhI apratyAkhyAna pratyAkhyAna AvaraNa tathA saMjvalana, evA cAra bheda baDe gaNatAM soLa bheda vAlA bhAva kapAya che. teonuM svarUpa tathA anubaMdhanuM phala gAthAo vaDe kahe che. SCARICARICARICHIGIANA** SAHASRECASOMOMOMOMOM For Private and Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 254 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jalareNupuDhavipacaya rAIsariso cauviho koho // tiNisalayAkaDaTTiyaselatthaMbhovamo mANo // 1 // pANImAM retImAM jamIna upara ane parvata upara je phATa paDavA jevo dekhAva thAya che tevo cAra prakArano krodha che. ( retImAM kADhelI lITI. pavanathI turata malI jAya. tevo saMjvalana krodha jANavo. ema anukrame dareka vadhAre vadhAre pramANamAM jANavo ) tathA tiniza latA lAkaDe hADakuM pattharano thAMbhalo e cAranI upamAtrAluM mAna che. (tiniza latA jhaTa vaLe tema saMjvalana mAnavALo mAna mukI jhaTa name bAkInA mAnavAlA kaThaNAithI name paNa pattharano thAMbhalo name nahI tema anaMtAnubaMdhI mAnavAlo name nahI ) mAyAvalehigomutti meMDhasiMgaghaNavaMsa mUlasamA / lobho haliddakaddamakhaMjaNakimirAyasAmANo // 2 // avalekhI (netara vigerenI chAla) gomutrIkA gheTAnuM zIgaDuM ane vAMsanuM thaDIDaM, A cAranI upamAM vAlI mAyA che. (saMjvalana mAyA vAlo jema netaranI chola vALelI hoya topaNa sIdhI thai jAya che, tema A mAyA vALo mAyAne dUra kare che paNa chevaTanI mAyAvALo vAMsanAthaDIyA mAphaka kaTTIpaNa kapaTa choDato nathI.) tathA lobha haladara kAdava khaMjana ane kRminA raMga jevo che. (saMjyalananA lobhavALo jema haladarano raMga jhaTa jato rahe tema A lobhIne jhaTa saMtoSa yAya. paNa kRmi rAgathI raMgelA kapaDA jevA lobhIne maratAM sudhI saMtoSa na thAya. pacamAsavacchara jAvajjIvANugAmiNo kmso| devagara tiriyaNArayagaisAhaNahe yavo bhaNiyA // 3 // te kapAyo saMjvalana vigerenI sthiti eka pakhavADIuM tathA cAra mAsa, ekavarSa ane chevaTanA anaMtAnubaMdhInI AkhI jIMdagI For Private and Personal Use Only sUtram // 254 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie sutram // 255 // sudhInI che. ane teonI saMjvalanavAlAnI deva gati tathA bAkInA traNanI anukrame. manuSya tirthaca ane naraka gati che. arthAt e ka- AcA0 pAyo bAlA jIvo e gatine pAme che. ema kaSAyo te gatinA sAdhananA hetuo kahyA, A kaSAyanA nAma vigere ATha prakAre nikSepA 5 kahyA. tene kyA nayavAlo zuM icche che. te kahe che. // 255 // 8 naigama nayavAlo sAmAnya vizeSa rupapaNAthI tathA tenuM ekagamapaNuM nahovathI tenA abhiprAya pramANe badhAe nikSepA nAma vigere AThe mAne che. ane saMgrahavyahavAra nayavAlA kaSAya saMbaMdhanA abhAvayI Adeza ane samutpatti e ve nikSepAne icchatA nathI. ruju hai sUtravAlo vartamAna arthane icchato hovAthI Adeza, samutpatti ane sthApanA nikSepAne icchato, nathI zabda nayavAlo nAmano paNa kathaM-10 citabhAvanI aMdara rahelA bhAvathI nAma ane bhAva, evA ve nikSepAneja icche che A pramANe kaSAyo karmanA kAraNapaNe kahyA. ane te karma saMsArakheM kAraNa che. have saMsAra keTalA prakArano che te batAve che. davve khitte kAle, bhavasaMsAre a bhavasaMsAre / paMcaviho saMsAro, jatthe te saMsaraMti jiaa|| 182 // dravya, kSetra, kALa, bhava, ane bhAva, ebha pAMca prakArano saMsAra che, jemA saMsArI jIvo bhramaNa kare che (nAma sthApanA sugama | hovAthI niyuktikAre lIdhA nathI ema jaNAya che.) dravya saMsAramA jJa zarIra bhavya zarIra choDIne dravya saMsArarUpa A saMsAraja che. ane kSetra saMsAra je kSetromAM dravyo Ama tema saMsare (khase) te che. kALa saMsAra te jemA saMsAranuM varNana thAya ane naraka vigere cAra * gatimAM anupUrvInA udayathI eka bhavathI bIjA bhavamA javU, te bhava saMsAra che. ane bhAva saMsAra eTale saMmRtino svabhAva te audayika - ACEBCAMERA For Private and Personal use only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Nadhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 256 // vigere bhAvanI pariNatirUpa che, temAM prakRti, sthiti, anubhAga, ane pradeza ema cAra prakAranA karmanA baMdhanA pradeza vipAkanu bhogavaI 2 AcA0 18 che. A pramANe dravyathI lai bhAva sudhI pAMca prakArano saMsAra che athavA dravyAdika cAra prakArano saMsAra che te A pramANe azvathI hAthI. gAmathI nagara. ane vasaMtathI grISma. tathA audayikathI aupazamika ema cAra prakAre thAya che, ema bane prakAre saMsAra batAvyo // 256 // che, AsaMsAramA karmane vaza thaelA jIvo Ama tema bhame che. tethI karmanu svarUpa batAve che. NAmaMThavaNAkamma, davvakammaM paogakammaM ca / samudANiriyAvahiyaM AhAkammaM tavokammaM // 13 // 4/kiikamma bhAvakamma, dalaviha kambha samAsao hoi / dU nAma karma-te karma viSayathI zUnya. ebuM nAma mAtra che. sthApanA karma pustaka athavA pAtra vigeremAM karma vargaNAnuM sadbhAva. a-18 sadbhAva ema ce rupe je lakhela ke citareluM hoya karma che te sthApanA karma che. dravya karmamAM-jJazarIra. bhavyazarIra sIvAya vyatirikta ve prakAre che-dravya karma ane no dravya karma, temAM dravyakarma te karma vargaNAnA aMdara rahelA pudgalo je baMdhane yogya, ane baMdhAtA ane bAMdhelA je udIrNAmAM na AvelA hoya te levAno dravyakarmamAM kRSIbaLa (khe-13 Duta.) vigerenAM karma jANavAM (jenAthI bIjA jIvone duHkha thAya tevAM saMsArI kRtya ahIM levAM) prazna-karmavargaNAnI aMdara rahelA pudgaLo dravyakarma che evaM kaDaM te vargaNA kai che ? .. uttara-sAmAnya rIte vargaNA cAra prakAranI che, dravya, kSetra, kALa ane bhAva, ema cArabhede che. temAM dravyathI eka ve vigerethii| 2 RRBHA2-01-2 SECSAALS For Private and Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | saMsapeya, asaMkhyeya, anaMta, pradezavAlI che. tathA kSetrathI je kSetra pradezamAM avagADha karI rahela dravyanA eka bethI saMkhyeya, asaMkhyeya, AcA | pradezarUpa kSetra pradezo jenAthI rokAya, te kSetra vargaNA che. ane kALthI eka bethI mAMDIne saMkhyeya, asaMkhyeya, samaya sthitimA ra-IP hela vagaNA levI ane bhAvathI rupa, rasa, gaMdha, sparza, tathA tenI aMdara rahelA bhedorUrupa sAmAnyathI bhAva vargaNA jANavI, ane vize-131 // 257 // pathI have kahe che. // 257 // (1) paramANuonI eka vargaNA che. eja pramANe eka eka paramANunA upacaya ( vadhArA) thI saMkhyeya pradezavAlA skaMdhonI saMkhyeya vargaNAo che. teja pramANe asaMkhyeya pradezavAlA skaMdhonI asaMkhyeya vargaNA jANavI A vargaNAo audArika vigere pariNAma 18/ ne yogya thai zakatI nayI tathA anaMta pradezanI banelI anaMtI vargaNAo paNa grahaNa yogya nathI. tevI vargaNAone ulaMghIne audArika dra grahaNa yogya thAya che. te anaMtI anaMta pradezarUpa anaMtI vargaNAoja che eTale pUrve kahelI ayogya utkRSTa vargaNAnI aMdara 'eka' | M eka meLavavAthI audArikazarIra grahaNa yogya jaghanya vargaNAo thAya che ema eka eka pradeza vadhAratAM vadhelI audAyika yogya utkRSTa vargaNA jyAMsudhI anaMtI thAya tyAMsudhI levI. prazna-jaghanya utkRSTAno zuM bheda che ? uttara-jaghanyathI utkRSTa vizeSa adhika che, temAM vizeSa A che ke audArika jaghanya vargaNAno anaMtamo bhAga je che tenA hai anaMtA paramANupaNAthI eka eka madezanA upacaya thaethI audArika yogya vargaNAno jaghanya utkRSTa madhyavartInI vargaNAogeM anaM AAAAAA RERASHRERAB/ For Private and Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 25 // tapaNuM che, temAM audArika yogya utkRSTa vargaNAmAM ekarUpa (saMkhyA) umeravAthI ayogya vargaNA jayanya thAya che. e pramANe eka eka AcA0 8. pradeza vadhatAM utkRSTa aMtavALI anaMtI thAya che. prazna-emAM jaghanya utkRSTa vargaNAno zuM vizeSa che ? 258 // uttara-jaghanyathI asakhyeya guNI utkRSTo che, ane te bahu pradezapaNAthI ane ati sUkSma pariNAmapaNAthI audArikana anaMti vargaNA paNa te agrahaNa yogya che, tema alpa pradezapaNAthI ane bAdara pariNAmapaNAthI vaikriya (zarIra) ne paNa ayogya che, |e pramANe jema jema pradezano upacaya thAya; tema tema vizrasA pariNAmanA vazathI vargaNAornu atizaya sUkSmapaNuM jANavU teja utkRSTa | upara ekarUpa nAkhavAthI yogya ayogya vigere vaikriya zarIra vargaNAornu jaghanya utkRSTarnu vizeSa lakSaNa jANavU; tathA vaikriya-AhAraka e bannenA vacamA rahelI ayogya vargaNAornu jaghanya utkRSTa vizeSa asaMkhyeya guNapaNuM che vaLI pUrve kahyA pramANe ayogya vargaNA upara ekarUpanA prakSepathI jaghanya AhAraka zarIra yogya vargaNAo thAya che. te pradeza vRddhithI vadhatAM utkRSTa anaMta sudhI thAya che. praznaH-jaghanya utkRSTarnu keTaluM aMtara che ? uttaraH-jaghanyathI utkRSTa vizeSa adhika che. praznaH-vizeSa keTalo che ? uttaraH-jaghanya vargaNAnoja anaMta bhAga che, tenuM paNa anaMta paramANupaNuM hovAthI AhAraka zarIra yogya vargaNAonuM pradeza u-& ttarathI vadhatI vargaNAo, paNa anaMtapaNuM che, te utkRSTa vargaNAmAMja ekarUpa umeravAthI jaghanya AhAraka zarIrane ayogya vargaNAo thAya 2 PARGANSAUGAR For Private and Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 259 // che tyArapachI pradeza vRddhie vadhatI jyAMsudhI utkRSTa anaMta thAya; tyAMsudhIja AhArakazarIranA sUkSmapaNAthI ane bahu pradezapaNAthI AcA0 tene ayogya vargaNAo che, tema bAdarapaNAthI ane alpa pradezapaNAthI taijasa zarIrane paNa ayogya che. prazna:-jayanyautkRSTane ahIM keTaluM aMtara che? // 259 // uttara-jaghanyathI utkRSTa anaMtaguNA che. prazna-kyA guNAkAra baDhe? uttara-abhavyathI anaMtaguNA ane siddhathI anaMtame bhAge che. tenA upara ekarUpa nAkhavAthI taijasa zarIrane yogya vargaNA jaghanya che, te pradezaddhie vadhatI utkRSTasudhI anaMtI thAya che. prazna-jaghanya utkRSTatuM aMtara keTaluM che! uttara-jaghanyathI utkRSTa vizeSa adhika che, ane vizeSa te jaghanya vargaNAno anaMta bhAga che, tene paNa anaMta pradezapaNuM hovAthI da jaghanya utkRSTanI vacamA rahelI vargaNAogeM anaMtapaNuM che, taijasanI utkRSTa vargaNAnA upara ekarUpa nAkhavAthI vaghelI je vargaNA te taijasa zarIrane agrahaNa yogya thAya che ema eka eka pradeza vadhatAM utkRSTa aMtavAlI anaMtI vargaNAo che, te taijasa zarIrane tenA 8. ati sUkSmapaNAthI tathA bahu pradezapaNAthI ayogya che, tema bAdarapaNAthI ane alpa pradeSapaNAthI bhASA dravyane paNa ayogya che. jaghanya utkRSTarnu anaMta guNapaNAthI vizeSa che ane te guNAkAra abhavyathI anaMtaguNA ane siddhothI anaMtame bhAge che te 8 ayogya utkRSTa vargaNAmAM ekarUpa nAkhavAthI jaghanya bhASA dravyavargaNA thAya che, tenI paNa pradeza vRddhie utkRSTa vargaNA sudhI anaMta CASCUSSISRO HASHRECANSAR For Private and Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A sthAna che. jaghanya utkRSTanu vizeSa A che, jaghanya vargaNAnA anaMtamebhAge adhika utkRSTa vargaNA che. ahIAM paNa anaMta bhAgarnu a-12 AcA04 naMta paramANupaNuM jANavU tethI A eka vigere pradeza vRdinA prakramathI ayogya vargaNAonuM jaghanya utkRSTapaNuM vigere jANavU. ahIAMsUtram vizeSa ATaluM che ke jaghanya utkRSTano bheda ahIAM abhavyathI anaMtaguNo ane siddhothI anaMtame bhAge che, te vargaNAonuM paNa pUrva // 260 // hai| hetu kadaMbaka (samUha) thI bhASA dravya ane AnApAna (zvAsocchavAsa) dravyarnu ayogya paNuM jANavU. ane ayogya utkRSTa vargaNAmAM hai 260 // Peka rUpa nAMkhethI AnApAna vargaNA jaghanya thAya che. tenAthI eka eka rUpe vadhatAM utkRSTa vargaNAonA aMtavAlI anaMtI thAya che. 12 jaghanyathI utkRSTA jaghanyathI anaMta bhAga adhika jANavA tenA upara eka rupa vadhatAM jaghanya utkRSTa bheda vaDe agrahaNa yogya vargaNA | che. paNa vizeSamA abhabyothI anaMta guNa ane siddhothI anaMtame bhAge che. pharIthI ayogya utkRSTa vargaNA upara pradezathI mAMDIne vRddhi karatAM jaghanya utkRSTa bhedavAlI manodravya vargaNA che. jaghanya vargaNAno anaMtamo bhAga vizeSa che. pharIthI pradezanA vadhatA kramathI agrahaNa vargaNA che. vizeSamA abhavyano anaMta guNa vigere che. ane te vargaNAo pradezanA bahu paNAthI ane ati sUkSma paNAthI mano | dravyane ayogya vargaNAo che, tathA alpa pradezapaNAthI ane bAdarapaNAthI kArmaNa zarIrane paNa ayogya che, tenA upara eka rupa nAkhabAthI jaghanya kArmaNa zarIranI vargaNA che, vaLI eka eka pradezanI vRddhi karatA utkRSTa anaMta sudhI che. prazna-jaghanya utkRSTano zuM vizeSa che.? uttara-jaghanya vargaNAno anaMtamo bhAga adhika te utkRSTa vargaNA che, ane te aMnata bhAga anaMtA anaMta paramANurUpa hovAthI +saba-AISA CREASE For Private and Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org sUtram // 26 // anaMta bhedathI bhinna karma dravyanI vargaNAo che, ane ahIM temanuM prayojana che. kAraNa ke dravya karmanA vyAkhyAnanI ahIM vAta cAle | aaNcaa| che, ane have pachInI vargaNAo krame AvelI che, te ziSyanA upara upakAranI buddhithI kahevAya che. . valI utkRSTa karmavargaNA upara eka rupa nAkhavAthI jaghanya utkRSTa bhedathI bhinna dhRva vargaNA che, te jaghanyathI utkRSTI sarva jI-1 // 261 // 18 vothI anaMta guNI che, tenA upara eka rupa nAkhavAthI kramavaDe anaMtIja jaghanya utkRSTa bhedavAlI adhruva vargaNA che. adhruva paNAthI | | adhruva che, kAraNa ke tenA viruddha pakSavAlI dhRvanA sadbhAvathI tenuM adhRvapaNuM che. ahIM jaghanya utkRSTano bheda hamaNA P] upara kahelo teja che-tai utkRSTanA upara eka ekanI vRddhi karatAM jaghanya utkRSTa bhedavALI anaMtIja zUnya vargaNAo thAya che, 8. ane jaghanya utkRSTano vizeSa pUrva mAphaka che. teono saMsAramA paNa abhAva che, tethI tenuM nAma zUnyavargaNA rAkhyu che. temA ema kA che keH-adhUvavargaNAnA upara pradezanI vRddhie anaMtIno paNa saMbhava thato nathI. evI prathama zUnyavargaNA che. tenA upara ekarupa vigerenI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI pratyeka zarIranI vargaNA thAyache. jaghanyathI kSetrapalyopamanA asaMkhyeya bhAganA pradeza jeTalA | guNI utkRSTa che, tenA upara eka ekarupanI vRdie jaghanya utkRSTa bhedavALI anaMtIja zUnya vargaNAo thAya che. | jaghanya vargaNAthI utkRSTI asaMkhya bhAga pradezaguNI che, teno asaMkhyeya bhAga paNa asaMkhyeya lokAkAzarUpa che. A pramANe bIjI zUnyavargaNA che, tenA upara ekarUpAdi vRddhie bAdara nigoda zarIranI vargaNA jaghanyathI che, ane kSetra palyopamanA asaMkhyeya bhAga pradezaguNI utkRSTI che, tenA upara ekarUpa vigerenI vRddhithI jaghanya utkRSTa bhedavALI trIjI zRnyavargaNA che. jaghanyathI asaMkhyeya guNI utkRSTIche, For Private and Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org praznaH-guNAkAra kyo che ? uttaraH-AMgaLanA asaMkhyeya bhAga pradezanI rAzinA AvalikA kALanA asaMkhyeya bhAga samaya AcA0 15/ pramANe vAraMvAra vargamULanA karavAthI asaMkhyeya bhAga pradeza pramANe che, tenA upara eka ekarUpanI dRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI sUtram hai sUkSma nigoda zarIranI vargaNA che, jaghanyathI utkRSThi AvalikAnA kALanA asaMkhyeya bhAga samayanA guNAkAra jeTalI che. // 26 // // 26 // tenA upara eka eka rUpanI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI cothI zUnyavargaNA che. jaghanyathI utkRSTI cokhuNo karelo lokanI hai asaMkhyeya zreNio jeTalI che, ane te prataranA asaMkhyeya bhAga barAbara che, tenA upara eka ekarUpanI vRddhie jaghanya utkRSTa bhedavALI mahAskaMdha vargaNA che, jaghanyathI utkRSTa kSetra palyopamanA asaMkhyeya athavA saMkhyeyaguNA che. A pramANe saMkSepathI vargaNAo kahI che, vizeSa jANavA icchanAre karmaprakRti nAmano graMtha jovo joie. have prayoga karma kahe The- bItarAyanA kSaya upazamathI pragaTa thaela vIryavAlA AtmAthI prakarSe karIne yonAya te prayoga che. te mana vacana ane kAyAnA lakSaNavAlo paMdara prakAre che tenI vigata. mana yogamAM-satya, asatya, mizra, tathA na satya na asatya ema cAra prakAre che, temaja vacana yoga paNa cAra prakAre che ane 81 kAyA yoga sAta prakAre che, te batAve che. (1) audArika (2) audArika mizra (3) vaikriya (4) vaikriya mitha (5) AhAraka (6) | AhAraka mizra (7) kArmaNa yoga ema paMdara bheda thayA temAM manayoga manaparyAptithI paryApta thaelA manuSya vigerene che. vacana yoga-the | mA indriya vigere jIvone che. audArika yoga tithaMca tathA manuSyane zarIra paryAptinI pachIthI che. tyAra pahelAM mizra jANavo athavA 9CCESCRESSIRCRACCOCI mana For Private and Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kevaLI bhagavaMtane samudghAtanI avasthAmAM bIjA chahA ane sAtamA samayamAM che. vaikriyakAya yoga deva nAraka ane bAdara vAyukAyane , AcA0 che, athavA bIjA koi vaikriya labdhivAlAne hoya che. teno mizra yoga devatA nArakine utpatti samaye che athavA navaM vaikriya zarIra sUtram banAvanAra vIjAne paNa hoya che, AhAraka yoga cauda pUrvI sAdhu jyAre AhAraka zarIramAM sthita hoya che tyAre che ane teno mizra-21 // 263 // 18 yoga nirvartanA (banAvavA ) nA kALamAM hoya che. 4 // 263 // kArmaNa yoga-vigraha gatimAM athavA kevali samudghAtamAM trIjA cothA pAMcamA samayamAM che. A pramANe paMdara prakAranA yogavaDe AtmA ATha pradezane choDIne tapelA vAsagamAM uchaLatA pANInI mAphaka udvartamAna sarva 4 AtbhAnA pradezovaDe AtmA pradezanI avaSTabdha AkAza bhAgamA rahela kArmaNazarIrane yogya karmadaLane je bAMdhe che tene prayogakarma + kahe che. kA che ke "jAva NaM esa jIve eyai, veyai, calai, phaMdaItyAdi tAva NaM aTTavihabaMdhaNa vA sattavihabaMdhae vA chabihabaMdhae vA egavihabaMdhae vA no NaM abNdhe"| jyAM sudhI A jIva hAle che. vadhAre hAle che. cAle che. pharake che. tyAM sudhI ATha prakAranA karmano baMdhaka sAta prakAranA cha | prakAranA athavA eka prakAranA paNa karmano baMdhaka che, paNa te abaMdhaka hotoja nathI. samudAna karma-(samudAna zabdanI utpatti saM. tathA A upasarga sAthe dA. dhAtu je devAnA arthamAM che, tenuM lyuTa aMtathI pRSodara vigere 5555 For Private and Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aadhana Kendra www.kobatirth.org sUtram // 2640 PI pATha vaDe AkArano ukAra Adeza thavAthI samAdAnane badale samudAna zabda thayo che.) temA prayoga karmavaDe eka rUpa paNe grahaNa ka-12 AcA0/5/relI karma vargaNAonI samyak mULa uttara prakRti sthiti anubhAva ane pradeza baMdhavALA bhedavaDe A upasarga (jeno artha maryAdA che te.) vaDe deza (thoDo) sarva upaghAtI rupa vaDe teja pramANe spRSTa nidhatta nikAcita evI traNa avasthA vaDe je svIkAra karavo teja samudAna 1264 // che, ane te karmarnu nAma samudAna karma che. temAM mULa prakRtino baMdha jJAnAvaraNIya vigere ATha prakAre che, ane uttara prakRtino baMdha judo judo che, te batAve che. jJAna AvaraNIyanA pAMca bheda che. mati zruta avadhi manaparyAya tathA kevaLa ema pAMca bhede jJAna che. tenu AvaraNa karanAra sarva ghAtI phakta kevaLajJAna- che. ane bAkInA cAranAM AvaraNa dezaghAti athavA sarvaghAti che. darzanAvaraNIya karma nava prakAre che. temAM pAMca prakAranI nidrA tathA cAra prakAracaM darzana. tene AvaraNa karanAra jANavaM. nidrA | paMcaka che. te meLavelA darzananI labdhi tenA upayogane upaghAta karanAra che, ane darzana catuSTaya te darzanalamdhinI prAptineja AvaraNa | karanAra che. ahIMyAM paNa kevaLa darzanaAvaraNa sarvaghAti che. bAkInA dezathI che. | vedanIyakarma, sAtA ane asAtA ema ve bhede che. mohanIyakarma, darzanacaritra bhedathI ke prakAre che. temAM darza namohanIya mithyAtvAdi udayamA AvatuM traNa bhede che, ane baMdhamAM to eka prakAre che. ACCORRECAUSESEX OMOMOMOMECRECTOR For Private and Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAritramohanIya soLa kapAya, nava nokapAya ema paccIsa prakAre che. AcA0 ahIMyAM paNa mithyAtva, mohanIya, tathA saMjvalana kaSAya choDIne vAra kaSAyo sarvaghAti che, ane bAkInA dezaghAti che. 18 sUtram AyuSyakarma cAra prakAre che. te nArakAdi bhedavALAM che. nAmakarma betALIsa bhede che, temAM gati vigere bheda che. vALI uttara // 265 // 5 prakRtithI tANuM (93) bheda che, teno khulAso kahe che. gati nAraka; vigere cAra bhede che. jAti ekendriya vigere pAMca che. zarIro 8 // 265 // audArika vigere pAMca che. audArika vaikriya, ane AhAraka. ema traNa zarIranAM aMgopAMga traNa che. nirmANanAma sarva jIva zarIranA avayArnu niSpAdaka ( banAvanAra ) hovAthI eka prakAre che. 3 baMdhananAma audArika vigere karmavargaNArnu ekapaNuM karanAra pAMca prakAre che, tatha saMghAtanAma audArika vigere karma vargaNAnI ra-2 canA vizeSakarIne sthApanAra te pAMca prakAre che. saMsthAnanAma samacaturasra (badhI bAju sarakhaM ) vigere cha prakAre che. * saMhanananAma vajraruSabhanArAca vigere cha prakAre che.sparza ATha prakAre che.rasa pAMca prakAre che. gaMdha ve prakAre che ane varNa pAMca prakAre cheanupUrvI nAraka vigere cAra prakAre che. vihAyogati prazasta tathA aprazasta ema ve bhede che. aguruladhu upadhAta parAghAta Atapa udyota ucchavAsa pratyeka sAdhAraNa prasa TU sthAvara zubha azubha mubhaga durbhaga susvara duHsvara mUkSma vAdara paryAptaka aparyAptaka sthira asthira Adeya anAdeya yaza kIrti ayaza kIrti tIrthakaranAma A vadhI prakRtio dareka ekaja prakAranI che (Anu vadhAre varNana pahelA karma graMthamAM nAma karma nI prakRtimAMjuo) 8 RRRRRRRRRRROR For Private and Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sUtram // 266 // gotra karma-te uMca ane nIca ema ve bhede che.. AcA018 aMtarAya karma-dAna,lAbha, bhoga upabhoga,vIrya ema pAMcane aMtarAya karanAra pAMca bhede che.ApramANe mULa tathA uttara prakRti baMdhano bheda batAnyoche. have prakRtibaMdhanA kAraNo batAve che. // 266 // "paDiNIyamaMtarAiya uvaghAe tappaosa NiNhavaNe // AvaraNadugaM bandhai bhRo accAsaNAe y||1|| jhAnAvaraNarnu tathA darzanAvaraNarnu karma kema bAMdhe te batAve che. jJAna bhaNanAranuM zatrupaNuM kare, aMtarAya kare upaghAta kare, dveSa kare bhaNAvanArano guNa bhUle athavA jJAnI athavA jJAnanI AzAtanA (niMdA) kare jJAna darzana e banne prakArarnu AvaraNa baMdhAya che. bhUyANukaMpavayajogaujjuo khaMtidANagurubhatto / baMdhai bhUo sAyaM vivarIe baMdhaI iyaraM // 2 // ___jIvonI dayA vratayogamA udyama kare kSamA rAkhe dAna Ape sadguruno bhakta hoya Avo jIva sAtAvedanIya karma bAMdhe, ane - tenAthI ulaTo eTale jIva hiMsA karanAra vigere durguNavALo jIva asAtAvedanIyakarma bAMdhe. arahaMtasiddhaceiyatava suagurusAdhusaMghapaDiNIo / bandhai desaNamohaM aNaMtasaMsArio jeNaM // 3 // tIrthakara siddha caitya, tapa, zruta, guru, sAdhu, saMga Aje dharmanA poSako che temano pratyanIka ( zatru ) thAya to te pApavaDe darzana mohanIyakarma ane anaMta saMsAra bhramaNa- karma bAMdhe. titvakasAo bahumoha pariNato rAgadosasaMjutto / baMdhai carittamohaM duvihaMpi carittaguNaghAI // 4 // SSESSESieoAAOOR For Private and Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie ___ tIvra kaSAyavAlo ( ghaNo krodhI vigere ) bahu mohavAlo rAgadveSathI bharelo te jIva bane prakArano cAritra moha je cAritra guAcANano ghAtaka chetene bAMdhe che. sUtram micchaddiTTI mahAraMbhapariggaho tibbalobha NistIlo / niraAuyaM nibaMdhai pAvamato roddprinnaamo||5|| // 267 // mithyAdRSTi mahAna AraMbha parigrahavALo, ghaNo lobhIniHzIla, (durAcArI.) jIva pApanI buddhivALo hovAthI tathA manamAM raudra / // 267 // (duSTa ) pariNAmavALo hovAthI narakanuM AyuSya bAMdhe che6 ummaggadesao maggaNAsao gUDhahiyaya mAillo / saDhasIlo, a sasallo, tiriAuM baMdhaI jIvo // 6 // unmArga (kumArga) mAMdoranAra sumArgano nAzaka gUDha hRdayavAlo, kapaTI zaThatA karanAro, zalyavALo te jIva tiryacarnu AyuSya bAMdhe che. pagatIe taNukasAo dANarao sIlasaMjamavihUNo / majjhimaguNehiM jutto, maNuyAuM bandhaI jIvo // 7 // svabhAvathIja krodhAdi ochA hoya, dAnamAM rakta hoya, zIla saMyamamA ochAzavALo hoya, madhyama guNe karIne yukta hoya, te 5 jIva manuSyanuM AyuSya bAMdhe che. aNuvayamahatvaehi ya bAlatavo'kAmanijarAe ya / devAuyaM NibaMdhai, sammadiTTI u jo jIvo // 8 // aNuvrata, mahAvrata, pALe. tathA bALa tapa kare-akAmanirjarA kare ane samyak dRSTi hoya. te jIva devanuM AyuSya bAMdhe che 9-04-SCRECACCIALCRESCARCINGCONCAD OMOM For Private and Personal use only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyarmandir sutram // 26 // maNavayaNakAyako mAillo gAravehiM paDibaddho / asubhaM baMdhai nAmaM tappaDipakkhehi subhanAmaM // 9 // AcA0 mana vacana kAyAthI vakra hoya, ahaMkAramA caDhelo hoya. A durguNothI azubhanAmakarma bAMdhe che, ane tenAthI ulaTo eTale mana vacana 6 kAyAthI saraLa hoya, niSkapaTa hoya; evA sadguNavALo zubhanAbha karma bAMdhe che. // 268 // arihaMtAdisu bhatto sutaruI payaNumANa guNapehI / bandhai uccAgoyaM vivarIe bandhaI iyaraM // 10 // jinezvara vigere paMca parameSThino bhakta hoya; sUtra bhaNavAnI rucIvALo hoya; ahaMkArI na hoya; guNono rAgI hoya; te uMca gotra bAMdhe ra che. ane tenAthI ulaTA guNa ( durguNavALo ) nIca gotra bAMdhe che. pANavahAdIsu rato, jinnpuuyaamokkhmggvigghyro| ajei aMtarAyaM, Na lahai jeNicchayaM lAbhaM // 11 // prANavadha (jIvahiMsA ) vigere pApamAM rakta jinezvaranI pUjA tathA mokSamArganAM je kRtya temAM vighna karanAro hoya; te aMtarAya & karma bAMdhe che, ane te karmanA pratApathI icchita vastu meLavato nathI. sthitibandha-mULa ane uttara prakRtiono utkRSTa ane jaghanya (sauthI thoDo) evA ce bheda che, temA utkRSTathI mULa prakRti | 4 jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya vedanIya aMtarAya e cAra karmanI 33 koDAkoDI sAgaropama sthiti che. ane jeTalI koDAkoDI sthiti 4 hoya; teTalA seMkaDA varSo sudhI abAdhA hoya; tyArapachI pradezathI athavA vipAkathI karmano anubhava (bhogavavU ) thAya e pramANe dareka karmanI sthitimAM jANavU. CRESCESSEN ACCORA For Private and Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mohanIyakarmanI 70 koDAkoDI sAgaropama che. nAma ane gotranI 20 koDAkoDI sAgaropama che. AyuSyakarmanI phakta 33 sAAcA0 garopamanI che, temAM pUrvakoDIno trIjo bhAga abAdhA kALa che. sutrama have jaghanyathI kahe che-jJAnadarzananAM, AvaraNa, mohanIya, aMtarAya, e cAra karmanA jaghanyabandhanI sthiti aMtarmuhUrttanI che. naam||269|| // 269 // 15 goznI ATha muhUrttanI che vedanIyakarmanI 12, ane AyuSyanI je sauthI kSullaka (nAno) bhava che-te nirogI manuSyanA zvAsozvAsanA kALanA lagabhaga 17me bhAge che. (yuvAna mANasanA eka zvAsozvAsamAM nigodanA jIvanA 17 bhava lagabhaga thAya che.) have banne uskRSTa jaghanya bandhane uttara prakRti AzrayI kahe che. mati zruta avadhi manaHparyAya kevaLa AvaraNa nidrA paMcaka cakSu darzana vigere catuSka asAtA vedanIya tathA dAna aMtarAya vigere pAMca A badhInI eTale 20 uttara prakRtinI 30 koDAkoDI sagaropama che. strIveda sAtA vedanIya manuSya gati tathA anupurvI e cAra prakRtinI 15 koTAkoDI sAgaropama che. mithyAtva mohanIyanI 70nI che. ane 16 kaSAyanI 40 koDAkoDI sAgaropama che. (1) napuMzaka veda (2) arati (3) zoka (4) bhaya (5) jugupsA (6) naraka (7) tiryaMca e ve gati tathA (8) ekendriya (9) paMcendriya jAti (10) audArika (11) vaikriya zarIra tathA te (12-13) bannenAM aMgopAMga tathA (14) taijasa (15) kArmaNa (16)|4| huMDaka saMsthAna (17) chelu saMhanana (18) varNa, (19) gaMdha (20) rasa. (21) sparza. (22) naraka. (23) tiryaca anupurvI (24) SACARAU43 For Private and Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir S agurulaghu(25) upaghAta [26] parAghAta [27] ucchavAsa [28] Atapa [29] udyota. [30] aprazasta vihAyogati [31] trasa [32] AcA0A sthAvara [33] bAdara [34] paryAptaka [35] pratyeka [36] asthira [35] azubha. [38] durbhaga. [39] duHsvara. [40] anAdeya || sUtram (41) ayaza koti,(42) nirmANa. (43) nIca gotra. e pramANe 43 prakRtinI 20 koDAkoDI sAgaropama che. // 270 // // 270 // (1) puveda. (2) hAsya (3) rati (4) devagati tathA (5) anupUrvI e be tathA. 6, pahelaM saMsthAna 7, saMhanana 8, prazasta vi-II | hAyogati 9, sthira 10, zubha. 11, subhaga 12, susvara 13, Adeya 14, yaza kIrti 15, uMca gotra e 15 uttara prakRtinI 10 / 4 koDAkoDI sAgaropama sthiti che. nyagrodha saMsthAna bIju saMhanana e venI 12 koDAkoDI sAgaropama sthiti che. trIju saMsthAna nArAca saMhanana e bannenI 14 tathA kubja saMsthAna ardhanArAca saMhanananI 16 tathA 1, vAmana saMsthAna 2, kI|likA saMhanana tathA 3, 4, traNa 5, cAra indri jAti tathA 6, mUkSma 7, aparyAptaka 8, sAdhAraNa e8 prakRtinI 18, tathA A3 hAraka zarIra tathA aMgopAMga tathA tIrthakara nAma e traNanI eka koDAkoDI sAgaropama sthiti che. ane te darekanI abAdhA bhinna aMtarmuhurta kALanI che. deva nAraki tuM AyuSya 33 sAgaropama che ane tiryaca manuSyanuM AyuSya traNa palyopama che. ane pUrva koDIno trIjo bhAga abAdhA che. A pramANe utkRSTa sthitibandha kayo. have jaghanya sthitibandha kahe che-mati vigere 5 tathA cakSu darzana AvaraNa vigere 4, saMjvalana lobha dAnAdika aMtarAya paMcaka e 15 prakRtino aMtarmuhurta sthiti bandha che. ane abAdhA paNa aMtarmuhurta che. CONTACRORE ARASNA For Private and Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie sutram 18/ // 27 // nidA paMcaka tathA asAtA vedaniya e charnu eka sAgaropamanA sAtamA bhAganA traNa levA 14:) te sAgaropamathI palyopamano Tra AcA0 asaMkhyeya bhAga ocho levo. ___ sAtA vedanIyano kALa 12 muhurta che, ane aMtarmuhartanI abAdhA che. tathA mithyAtvanI sAgaropamamA palyopamathI asaMkhyeya 2 // 27 // 3/ bhAga ocho levo. pahelA 12 kaSAya te sAgaropamanA : levA ane palyopamathI asaMkhyeya bhAga ocho levo. saMjvalana krodhanI be mAsa che. mAnanI eka mAsa, mAyAnI aDadhomAsa; puMvedanI ATha varSa sthiti che. AbadhAmAM aMtarmuhUrttanI abAdhAche. bAkInA kavAya manuSya tiryaMca gati pancendriya jAti audArika tathA tenAM aMgopAMga tathA taijasa kArmaNa cha saMsthAna tathA saMha| nana varNa, gaMdha, rasa. sparza, tiryaca, manuSya, anupUrvI, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, ucchavAsa Atapa udyota, prazasta, aprazasta + vihAyogati, yazaH kIrti. choDIne trasa Adi 20 prakRti nirmANa nIcagotra devagati anupUrvI. maLIne 2 tathA narakagati anupUrvI.2 vaikriya zarIra tathA aMgopAMga ema 68 uttara prakRtinI sthiti : sAgaropama ane palyopamano asaMkhyeya bhAga ocho che. temAM aMtarmuha8/nI abAdhA che. vaikriya SaTkanI hajAra sAgaropamanA: bhAga levA. temAM palyopamano asaMkhyeya bhAga ocho che. temAM aMtarmuhUrttanI da abAdhA che. AhAraka zarIra tenuM aMgopAMga tathA tIrthakara nAmanI sAgaropama koTIkoTI sthiti che. bhinna antarmuhUrta abAdhA che. prazna-utkRSTa paNa eTalIja sthiti kahI tyAre jaghanya sAthe to zuM bheda che ? CSCAUCROCOCCACAAAAA% SAGAOMOMOMOM For Private and Personal use only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 272 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttara---utkRSTathI saMkhyeya, guNahIna jaghanya che. yaza, kIrti tathA uMca gotra e banenI sthiti ATha muhUrtta che ane antarmuhu|rttanI abAdhA che. deva ane nArakinuM AyuSya. dazahajAra varSanuM che. ane aMtamuhurttanI abAdhA che. tiryeca manuSyanA AyuSyanI sthiti, kSullaka bhava ane aMtarmuhurttanI abAdhA che. bandhana, saMghAta, e banenI audArika vigere zarIranI sAtha rahevAthI tenI aMdaraja utkRSTa jaghanya bheda jANavo sthitibandha kayo have anubhava bandha kahe che- temAM zubha, azubha, prayoga karmathI utpanna thaela prakRti, sthiti, ane pradezarUpa, karma prakRtinuM tItra maMda anubhavapaNe je anubhavAya (bhogavAya) te anubhava (rasa) che, te rasa eka ve traNa cAra sthAna bheda vaDe jANavo. mAM azubha prakRtinuM koSAtakI nA ukALelA rasa jevo temAM aDadho rahe bIjo bhAga rahe. cotho bhAga rahe te anukrame tIvra anubhava jANavo. [ kaDavA padArthanA rasane ukALatAM pANI jema ochu rahe tema kaDavAsa vadhAre thAya che, tema azubha karmanuM daLa jema vadhAre cIkaNuM yAya tema vadhAre duHkha bhogavavuM par3e che. ] have maMda anubhava kahe chemaMda rasano anubhava te jAi [ phula ] rasamAM eka ve RNa cAragaNuM pANI vadhAre nAkhavAthI rasanI mugaMdhI ochI thar3a jAya che, te pramANe karmanI paNa cIkaNAsa ochI hoya to oluM duHkha bhogavavuM paDe che. zubha prakRtino rasa dudha tathA zeraDInA rasa jevo mITho jANavo. temAM paNa pUrva mAphaka yojanA karavI, eTale kopAtakI tathA zeraDInA rasamAM pANI eka biMdu vigere nAkhavAthI athavA rasa vadhAre nAkhavAyI tenA bhedonuM anaMtapaNuM jANaM. ahIM AyuSyamA For Private and Personal Use Only sUtram // 272 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie sUtram *** // 273 // cAra prakRtio bhavavipAkinI che. ( te bhavarmA gayA pachI bhogavAya che. tathA cAra anupUrvIo kSetravipAkInI che.) te kSetromAM hU~ AcA0 jatAM udayamAM Ave che. zarIra, saMsthAna, aMgopAMga, saMghAta, saMhanana, varNa, gaMdha, rasa, sparza, agurulaghu, upaghAta, parAghAta, udyota, Atapa, nirmANa, pr1273|| 4tyeka, sAdhAraga, sthira, asthira, zubha tathA azubha rupavALI che, te vadhIe pudgalavipAkInI che, ane cAkInI jJAna AvaraNa vigere hai jIvavipAkInI che, ema anubhAva baMdha karo... A have pradezabaMdha kahe che-te eka prakAra vigere baMdhakanI akSepAe thAya che, temAM koi eka prakAre karma bAMdhe, te vakhate prayoga | karma baDe eka samayamA grahaNa karelA pudgalo sAtAvedanIyanA bhAvavaDe vizeSe karIne pariName che, paNa cha makAranuM karma bAMdhanArane 5 AyuSya tathA mohanIyakarma choDIne cha karmano baMdha jANavo; tathA sAta prakAre bAMdhanArane AyuSya choDIne sAta prakAre jANavo; tathA 4 ATha prakAranAM karma bAMdhanAro te ATha prakAre jANavo temAM pahelA samayamA grahaNa karelAM pudgalo samudAnavaDe, bIjA vigere samayamAM alpa bahupadezapaNe A karmavaDe sthApe che. temAM AyuSyanAM thoDAM pudagalo che, tethI vizeSa adhikanAma gotranA pratyekanA che, te bane ( barAbara ) tulya ke, tethI vizeSa & adhika jJAnadarzana-AvaraNanA tathA aMtarAyanA derekanA che, tethI vizeSa adhika mohanIyakarmanA che. prazna:-tethI vizeSa adhika ema nirdhAraNamAM pAMcamI vibhakti che, te pA. 2-3 42 sUtra pramANe karAya che, eTale eno artha * ** SAKSAGE **** For Private and Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 274 // www.kobatirth.org vo cheke, vibhAga te vibhakta temAM pAMcamI vibhakti letAM; jemAM atyaMta vibhAga hoya; temAMja thAya che. jemake mathurA nagarInA radevAsIthI pATalIputranA rahevAsI vadhAre rupavALA che, paNa ahIM karma pudgaLonuM sadA ekapaNuM che, te pramANe avasthAo kuMja buddhi pramANe bahupradeza vigerenA guNavaDe prathak karavAnuM vatAnyuM; temAM chaTTI athavA sAtamI vibhakti vAparavI ThIka che. jemake gAyAMnA athavA gAyomAM A kALI gAya vadhAre dudhavALI che. uttaraH- tame batAvelo doSa barAvara nathI. jemAM avadhi ( maryAdA) ane avadhivALo sAmAnyavAcaka zabda yojIe, tyAM chaDI sAtamI vibhakti hoya che, ane jyAM nirddhAraNa pA. 2-3-41 A sUtravaDe karAya che. jema gAyomAM kALI gAya sauthI vadhAre dudhavALI che. manuSyamAM paTanAnA rahevAzI vadhAre paisAdAra che. tema karma vargaNAnA pudgalo vedanIyakarmamAM bahu vadhAre che, paNa jemAM vizeSa vAcI zabda avadhipaNe lae tyAM pAMcamI vibhaktija vaparAya jemake-khaMDa, muMDa, zabala, zAbaleya, dhavala dhAvaleya A vyaktiothI kALI gAya vadhAre dudhavALI che. ahIMAM tevo vibhAga pote kAraNa nathI athavA vibhAga binA che. jethI mathurA pATalIputrakAdi vi bhAga vaDhe vibhaktanuM sAmAnya manuSya vigere zabda uccAraNamAM chaTThI sAtamI vibhakti thAya che. paNa jyAM mathurAMnA rahevAsI vigeremAM kAMi paNa vizeSa avadhipaNe levAya temAM kAryavazathI eka sthAnamAM paNa pAMcamI vibhaktija levAya, teja pramANe ahIM karma vargaNAnA ekapaNAmAM tenA vizeSanA avadhipaNe upAdAna karavAthI pAMcamIja vibhakta yogya che. tethI vizeSa adhika vedanIyamAM che. A pramANe pradezabaMdha ko tathA samudAna karma paNa ka. For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtrama // 274 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir have iryApathika kahe che-ira, dhAtuno artha gati ane preraNA che. ane bhAvamAM ya pratyaya lAgavAthI strIliMge iryA zabda thAya che, AnAkAratenopaMtha te iryA paMtha che teno Azraya thAya te ipithika jANavI. prazna-iryAno paMtha kyo che ! ke jene AzrayI pathikI thAya che ? sUtram uttara-A vyutpatti ( utpanna thavAne ) nimitta che kAraNa ke te ubhA rahenArane paNa thAya che. paNa pravRtti nimitta to sthi-13A // 275 // di tino abhAva che, ane te upazAMta kSINamoha tathA sayogIkevaLIne hoya che kAraNa ke saMyogIkevaLIo beThelA hoya topaNa nizcayathI | // 275 // mukSma gotranA saMcAravAlA hoya che. ___ "kevalI NaM bhaMte ! assiM samayaMsi jesu AgAsapadesesu hatthaM vA pAyaM vA ogAhittA NaM paDisAharejA, pabhR NaM bhaMte ! kevalo tesu cevAgAsapadesesu paDisAharittae ? No iNaDhe samaDhe, kahaM ?, kevalissaNaM calAI sarIrovagaraNAI bhavaMti, calovagaraNattAe kevalI No saJcAeti tesu cevAgA sapadesesu hatthaM vA pAyaM vA paDisAharittae prazna-he bhagavaMta ? je samayamAM kevaLajJAnIe je AkAza pradezomAM hAtha athavA paga pahelAM mukIne pAcho te jagyAe lai zake ? uttara-he gautama. te samartha nathI. prazna-zA mATe. ? uttara-kevaLajJAnInA potAnAzarIranA bhAgo calAyamAna hoya che, tethI [4 karIne je bhAgamA prathama hAtha paga mukyA hoya tyAMthI pAchA letAM sahejasAja vAMkuM thai jAya. eTale thoDo phera paDI jAya. ApramANe vadhAre sUkSma zarIranA saMcArarUpa yogavaDe je karma baMdhAya te iryAmAM thaela hovAthI iryApathika che.kAraNake temAM se For Private and Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sutram // 27 // CRSS gatinoja hetu che, ane te ve samayano che eTale pahelA samayamAM bAMdhe ane bIjA samayamA bhogave ane te karmanI apekSAe trIjA sa-12 AcA0 mayamAM akarmatA thAya che. ___ prazna-kabI rIte ? uttara-je prakRtithI sAtAvedanIya che, te kaSAya vinAnuM che, ane tethI sthitino abhAba che, tethI baMdhA-13 bavAnI sAthe kharI paDe che, anubhAvathI anuttara vimAnamA utpanna thaela devatA atizaya mukhane bhogave, te pradezathI sthala lakhkhA dhoLA vigere bahu pradezavAlA che. kadhU che ke appaM bAyaramauyaM bahuM ca lukkhaM ca sUkkilaM ceva / maMdaM mahatvataMtiya sAtAbahulaM ca taM kammaM // 1 // & sthitithI alpa che, kAraNa ke tyAM sthitino abhAva che, pariNAmathI bAdara che, ane anubhAvathI mRdu ( komaLa ) anubhAva che, pradezathI bahu che, ane sparzathI lukhkhaM che, varNathI zukla (dhoLu) che lepathI maMda che jemake karakarI bhUkInI muThI bharIne pAlIsa 18 karelI bhIta upara nAkhatAM jema alpa (nahI jevo) lepa thAya, tema mahAvyaye karelaM te eka samayamAMja badhuM dUra thai jAya che, sAtA vedanInA ghaNApaNAthI anuttara vimAnanA devatArnu mukharnu ghaNApaNuM che ( mukha bhogavavA chatAM temane alpamohathI navAM azubha karma -4 dhAtAM nayI) iryApathika kavU. have AdhA karma kahe che-je nimittane AzrayI pUrve kahelA AThe prakAranA karma bandhAya; te AdhAkarma che, ane te zabda, sparza, rasa, rupa, ane gaMdha vigere che, jemake zabda vigere kAma guNanA viSayano rasIyo sukhanI icchAthI mohamA jenI buddhi iNAi gai che, ACA - OM For Private and Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 277 // www.kobatirth.org evo jIva kharIrIte te viSayomAM sukha nathI, chatAM temAM sukhano khoTo Aropa karIne tene bhogave che, tethI kahA~ che:"duHkhAtmakeSu viSayeSu sukhAbhimAnaH, saukhyAtmakeSu niyamAdiSu duHkha buddhiH / utkIrNavarNapadapaki ribAnyarUpA, sArUpyameti viparItagati prayogAt // 1 // " ( vasaMta tilakA ) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir duHkharupa-viSayamAM sukhanuM abhimAna karIne kharA sukharUpa niyama vigeremAM je mUrkha mANasa duHkharupa mAne che, te mANasa ko - relA akSarapadanI zreNI mAphaka anyarupe chatAM te rupavALI viparita gatinA prayogathI tene kharApaNe mAne che. eno bhAvArtha A che ke, karma nimitta thayalA manohara athavA kaThora zabda vigereja AdhAkarma che ( eTale rAgadveSa karavAyI cIkaNA karma baMdhAya che.) have tapakarma kahe che te ATha prakAranA karmane vAMdhelA sparza thayelA nidhatta (maLIgayelA) nikAcita (pakkA joDAyelA) evA ekarupe thayalA karmane paNa nirjarA karanAra e tapa che, te bAhya ane abhyaMtara ema ve bhede bAra prakAre che te tapakarma che. have kRtikarma kahe che teja ATha karma ne dura karanAra arhat siddha AcArya upAdhyAya saMbaMdhI namaskAra vigere che.. ve bhAvakarma kahe che avAdhAne ullaMghI potAnA udayamAM AvelAM; athavA udIraNA karavA vaDe udayamAM lAvelA je pudgalo che, te pradeza tathA vipAkavaDe bhava, kSetra, pudgala, jIvomAM anubhAva karAve; te bhAvakarma zabdanA nAme oLakhAya che. A pramANe nAma vigere daza prakAranA nikSepAvaDe karmanI vyAkhyA kahI; paNa ahIMyAM samudAna karma thI grahaNa karelA ATha prakAranA karma vaDe adhikAra che, te nIcalI aDadhI gAthAvaDe batAve che. For Private and Personal Use Only sUtrama // 277 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 278 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aTThaviheNa u kammeNa ettha hoI ahIgAro // 184 // ATha prakArA karma vaDe ahIM adhikAra che ane eja pramANe sUtra anugamavaDe sUtra barobara uccAratAM nikSepa niryukti anugamavaDe dareka padamAM nAmAdi nikSepA karIne vyAkhyAna karyu. have te uttarakALanA sUtratuM vivaraNa kare che. je guNe se mUlahANe, je mUlaTThANe se guNe / iti se guNahI mahayA pariyAveNaM puNo puNo rase patte piyA me mAyA me bhajjA me puttA me dhuA me pahusA me sahisayaNa saMgaMtha saMthuA me, bivitvagaraNaparivahaNabhoyaNacchAyaNaM me / iccatthaM gaDhie loe aho ya rAo ya paritappamANe kAlAkAlasamuTTAI, saMjogI alobha AluMpesahasAkAre, veNividyA citte, ettha satthe puNo, puNo appaM ca khalu AuyaM iha megesiMmANavANaM taMjahA // 62 // pUrvanA sUtra sAthai tathA te agAunA sUtro sAthai 62 mA sUtrano saMbaMdha batAvavo te A pramANe che, gayA sUtramAM kAM hatuM keH - "semuNi" ityAdi. te muni parijJAtakarmA che, jene A mULa guNa vigere maLelA che. paraMpara sUtra saMbaMdha A pramANe che. 'sejaM puNa' vigere eTale je potAnI buddhivaDe athavA tIrthakaranA upadezathI, athavA tIrthakara zivAya bIjA AcArya pAsethI sAMbhaLIne je nANe; ane teno vicAra kare; te je guNu che, te mULa sthAna che, ema bIjAM sUtro sAthai For Private and Personal Use Only sUtram // 278 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie saMbaMdha che, tathA pahelA sUtra sAthe A saMbaMdha che. "suryameAusaMteNaM" ityAdi meM bhagavAna pAse A pramANe sAMbhaLyu vigere che. AcA prazna-meM zuM sAMbhaLyu ? uttara-je guNo semUla ThANe ityAdi je gujarAtImAM sarvanAma che, te eka vacanamAM che. te ema sUcave ? 15 chai ke jenA vaDe guNAya bhedAya athavA vizeSa batAve te guNa che ane ahIM te zabda, rupa, rasa, gaMdha, ane sparza, vigere che, aneka // 279 // | mULa eTale te nimitta kAraNa che, ane pratyaya te paryAyo che, te jemAM rahe te sthAna che. mULamAM sthAna te mULasthAna che, ane te vaa-14||279|| kyonuM vivecana karanAra che, tethI te nyAye je zabdAdika kAma guNa che, teja saMsArarupa cAra gati nAraka tiyeca, manuSya, deva mULa che, te mULa kAraNa kaSAyo che, teornu sthAna eTale Azraya che, te Azraya jyAre suMdara athavA kaThora zabda vigere prApta thAya tyAre kaSAyano udaya thAya che ane tethI saMsAra che. athavA mULa te kAraNa ane teja ATha prakAranAM karma che tenuM sthAna Azraya te kAma guNa che. athavA mULa te mohanIya karma athavA teno bheda kAma (saMsArI icchA) che, tenuM sthAna zabda vigere viSaya guNa che athavA mULa te zabdAdika viSaya guNa che, tenuM sthAna iSTaaniSTa viSaya guNanA bhedavaDe vyavasthAmA rahelo guNarupa saMsAraja che. ___ athavA AtmA pote zabdAdi upayogathI eka paNe hovAthI te guNa che athavA mULa te saMsAramA tenA sthAna rupe zabda vigere che, athavA kaSAyo che, tathA guNa paNa zabdAdika athavA kaSAyathI pariNata thaelo AtmA saMsArarnu mULa che, tenuM sthAna zabdAdika che, ane guNa paNa teja che, tethI badhI rIte siddha thayu ke je guNa teja mULa sthAna che. COM A %25640 For Private and Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AC prazna-sUtramA vartana kriyAne nathI lIdhu chanAM zA mATe prakSepa karo cho ? AcA04 uttara-jyAM koI vizeSa kriyA lIdhI na hoya tyAM paNa sAmAnya kriyA hoya che, tethI pahelAMnI kriyAne laine vAkaya samApta sUtram karAya che, e pramANe bIje paNa jyAM sAkSAt kriyA na lIdhI hoya tyAM paNa pUrvanI sAmAnya levI athavA mULa te Agha (prathama) // 28 // IP // 28 // athavA pradhAna che, ane sthAna te kAraNa che, temAM mULa ane kAraNa e beno karmadhAraya samAsa karIe; to evo artha thAya ke je| zabdAdi guNa che, teja mULa sthAna saMsAra- pradhAna kAraNa che bAkI varSA pUrva mAphaka le. te guNa ane mULa sthAnana niyamya (dora | vavA yogya) tathA niyAmakabhAva batAvatAM tenA tenA svIkArelA viSaya kaSAya vigerenAM bIja ane aMkuranA nyAyavaDe paraspara kAryakAraNabhAva mUtravaDeja batAve che, eTale saMsArana mULa athavA karmaceM mULa athavA kadAyonuM sthAna Azraya te, zabdAdi guNa paNa Aja che, athavA kaSAya mULa zabdadikanuM je sthAna che, te karma saMsAra che, ane te te svabhAvanI prAptithI guNa paNa teja che, athavA zabdAdika kaSAya pariNAma mULa je saMsAra athavA karmanuM je sthAna mohanIyakarma che, te zabdAdi kapAyathI pariNAmavALo AtmA che, tenA 4 guNanI prAptithI guNa paNa teja che, athavA saMsArakaSAya mULa je AtmA, tenuM sthAna viSayono abhilASa te paNa zabdAdi viSayapaNAthI guNarupaja che, ane ahIMyA viSayanA levAthI viSayInA paNa AkSepathI, ane sucana mAtra karavAthI sUtranupaNa ema jANavU ke, je jIva - guNamAM, athavA guNomAM varte che, te mULa sthAnamA athavA mULa sthAnomAM varte che, ane je mULasthAna vigeremA varte che, teja guNomAM SEOCESCARROSTEACHECIRC 564%95-90-94545 For Private and Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 281 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je jIva pUrve varNavelA zabdAdika guNomAM varte; teja saMsAra mULa kapAya Adi sthAna vigeremAM varte che, ane teja bIjA sUtranI apekSAvaDe vyatyaya karavAthI pUrva mAphaka yoja; kAraNa ke sUtraM anaMtagama ane paryAyapaNuM che. ApaNa jo. je guNa teja mULa sthAna che, ane je mULa teja guNa. sthAna paNa teja che ane je sthAna teja guNa ane mULa paNa teja che. A pramANe bIjA vikalpAMmAM paNa yojayuM ane viSayanA nirdeza (batAvavA) mAM viSayI paNa batAvI dIdho che, je guNamAM ba che. teja mULasthAnamAM vartte che. te pramANe vadhe jANaM. ahIAM sarvajJanuM kaheluM hovAthI sUtranuM anaMta arthapaNuM jANaM te A pramANe che. ahIAM kaSAya vigere mULa batAvyuM. ane krodha vigere cAra kaSAyo che. valI anaMtAnubaMdhI vigere cAra bhede krodha che. ane ane anaMtAnubaMdhInAM asaMkhyeya lokAkAza pradeza pramANa baMdhanA adhyavasAyanAM sthAna jANavAM tathA teonA paryAyo paNa anaMtA che. | tethI pratyekane sthAna guNanA nirupaNavaDe sUtra anaMta arthapaNuM thAya che. chadmastha (kevaLa jJAnavinAnA ) jIvone vadhA AyuSyama paNa te meLavI na zakAya tethI anaMta paNAne lIye samajAvavAne paNa azakya che. paNa ema ahIM A dizAvaDe thoDAmAM digadarzanarUpe batAvyuM che. ane kuzAgra (tikSaNa) buddhivAlAe guNa sthAnonuM paraspara kArya kAraNa bhAva vigereMnI saMyojanA karavI. thI pramANe je guNa teja mULasthAna, ane je mULasthAna teja guNa ema kanuM, tethI zuM samajanuM te kahe che "itise guNaThI" vigere ahIAM iti zabda hetunA arthamAM che. eTale je zabdAdi guNathI parIta. (vyApta) AtmA che te kaSAyanA mULa sthAnamA va che. ane badhAe prANIo guNanA prayojanavAlA che. tathA guNanA rAgI che. tethI guNonI prAptimAM athavA prApta thaine nAza thatAM For Private and Personal Use Only sUtrama // 281 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org // 282 // A% A icchA ane zoka vaDhe te ghaNA paritApa vaDe zarIra tathA mananA saMbaMdhI duHkhavaDe hArI jaine vAraMvAra te te sthAnamA udyama kare che. AcA0lA ana tyA mamata ane tyAM pramatta bane che. ane pramAda che te rAgaparnu svarupa che. ane rAga vinA pAyaH dveSa yato nathI tathA rAga paNa utpattithI mAMDIne anAdi bhavanA abhyAsayI mAtA pitA vigere saMbaMdhI thAya che. te batAve che. koine "mAyAme" eTale mAsaMbaMdhI rAga sNsaa||282|| ranA svabhAvathI mAtAe upakAra karavAthI tenA upara rAga thAya che. ane tevo rAga thatAM mArI mA bhUkha tarasathI na pIDAo teTalA mATe teno dikaro khetI, vepAra, nokarI vigere vIjA jIvone duHkha ApanArI kriyA AraMbhe che, athavA teno upadhAta karavA vALI te kriyAmAM varttatAM athavA mAtA vigere akAryamA pravarttatAM dveSa thAya che. te A pramANe che. jemake. jamadagni' rupinI strI reNukAmAM anaMta vIrya rAjAno durAcAra joi parazurAmane dveSa thayo (ane paraspara mahAna anartha koM) hai eja pramANe koine manamAM thAyake A mAro pitA che. tethI tene te saMbaMdhI rAgadveSa thayo che. jemake teja parazurAmane bApa u-2 | para prema hovAthI tene haNanAra upara dveSa lAvIne sAtavAra kSatrione mArI nArakhyA. ___ ane tethI kSatrIya putra sabhUma cakravartie. ekavIsa vAra brAhmaNone mAryA koi pANI benanA mATe kaleza pAme che. koi strI mATe rAgadveSa kare che, jemake cANAkya nAmanA brAhmaNe vena tathA vanevI vigeree potAnI strInuM kareluM apamAna sAMbhalI tenI preraNAthI " naMdarAjA" pAse dravya mATe jatAM naMdarAjAe tenuM apamAna karyu tethI 18 cANAkye krodhamAM AvI naMdana kuLa kSaya karI nAkhyu, (cANAkyanI stro tenA banevIne tyAM gayelo tyAM garIbIthI tenuM apamAna thayuM, RA AGAR A----OMOM For Private and Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 283 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir strIe potAnA pati cANAkyane bAta karI. tethI dhana levA naMdarAjA pAse gayo tyAM dhanane badale apamAna maLyuM tethI cANAkye naMdarAjAnA kulano nAza karyo . ) koi vicAre che ke mAre putro jIvatA nathI. te jIvADavA bIjA AraMbho kare che, koi prANI mArI dIkarI duHkhI che, evA rAga athavA dveSathI velA jevo banI paramArthane na jANato evAM evAM kRtyoM kare che ke jenAvaDe Aloka paralokamAM navAM duHkhone bhogave che. jemake " jarAsaMdha" nAmano prativAsudeva. potAnA jamAi kaMsanA maraNathI potAnA lazkaranA ahaMkArathI kaMsane mAranAra " vAsudeva" (kRSNa) nA upara kopa karIne tenA pAchaLa jaine laDAi karatAM senA sAthe nAza pAmyo. koi to mArI putravadhu jIvatI nathI, tethI AraMbha vigeremAM varte che. koi mitra mATe, koi svajana. (kAkA, dikarA ke sALA) mATe kleza kare che. ke e mArA vAraMvAra paricayamAM AvelA che. athavA pUrve mArA mAtA pitA upakArI hatA ane pAchaLathI sALA vigere upakArI hatA te atyAre duHkhI che. ema prANIo koinA kaMpaNa nimitte zoka kare che. athavA judAM judAM zobhAyamAna athavA ghaNA hAthI ghoDA ratha, Asana, palaMga vigere je upakaraNo che tenAthI bamaNA, tamaNA vigere vadhAre rAkhIne badale che. tathA bhojana (lADu vigere) AcchAdana (paTTa yugama vigere vakha mane maLaze, athavA mArAM nAza thayAM ema rAgadveSa kare che A pramANe prANIo cetana vastumAM gRdhdha banIne pUrve kalA mAtA pitAvigerenA rAgathI AkhI jIMdagI sUdhI pramAdi rahe che eTale e mArAM che. athavA huM A parivArano rakSaka chu, poSaNa karanAro chaM ema mamatA karIne mohIta manavAlo thAya che. For Private and Personal Use Only sUtrama // 283 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 // 284 // // 284 // CRICASSET PI" putrA me, bhrAtA me, svajanA me, gRhakalatravoM me / iti kRtamemezabda, pazumiva mRtyurjanaM harati // 1 // mArA putro mArA bhAio, mArAM sagAM mArAMghara, tathA strI samudAya che. Aq pazunI mAphaka me me 'bolatA mANasane mRtyu harI jAya che. putrakalatraparigrahamamatvadoSanaro brajati nAzam / kRmika iva kozakAraH parigrahAduHkhamApnoti // 2 // putra, strInu paraNavU tethI tathA upara mamatA rAkhavI e doSothI mANasa nAza pAme che jemake kozeTAno banAvanAra kRmi (rezamano) kIDo kozeTAnA duHkhathI maraNa pAme che tema saMsArI manuSya strIputranI ciMtAmA rIbI rIbIne mare che. Aja mUtra arthane maLatuM niyuktikAra be gAthA vaDe kahe che. saMsAraM chettumaNo kamma, ummUlae tadahAe / ummUlija kasAyA, tamhA u caijja sayaNAI // 185 // naraka vigere cAra gatirupa saMsAra, athavA mAtA, pitA, strI vigere upara prema che. te saMsAra che tene jaDamULathI chedavAnI icchA vAlo karmane mULathI ukheDI nAkhe teTalA mATe karmonuM mULa kaSAyo che, tene dUra kare. mAyA metti piyA me, bhagiNI bhAyA ya puttadArA me / atthaMmi ceva giddhA, jammaNamaraNANi paavNti||186||3 ane te dUra karavA mATe pUrva batAvyA pramANe mAtA pitA vigereno sneha choDI de. jo na choDeto mAtA pitA vigereno saMyoganA abhilASIo temanA sukha mATe ratnakupI (rasakupI jenA vaDe sonuM bane che te) nA mATe gRdhdha banIne temAM aneka pApa karatAM janma jarA ane maraNa vigerenA duHkhone bhogave che e pramANe kaSAya ane indriyomA pramAdi thaelo mAtA pitA vigere mATe dhana tirupa saMsAra, athavA mAnakaSAyo che, tene dUra karanA jammamaraNI TES For Private and Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 285 // meLavavA tathA meLavelAnuM rakSaNa karavA phakta duHkhanena bhogave che, teja mULa sUtromAM batAvyuM che ke aho (divasa) rAo (rAta) AcA0 mAM, ane sUtramA "ca" zabda che tethI pakSamAsamAM sArA dharmanA vicAro choDIne vadhI rIte ciMtAmAM baLato rahe che jemake " kaiyA vaccai sattho?rki bhaNDaM kattha kitiyA bhuumii| ko kayavikkayakAlo, nivisai kiM kahiM kenn?||1||R // 285 // 1 kyAre A sArtha (vepArIono samUha) upaDaze? zu mAla che ? keTale dUra jaq che tathA levA vecavAne kayo kALa le athavA kayu kayAM konA vaDe A cokahu~ besaze ? (kArya siddhi thaze) vigere cintAmA vaLato rahe che ane te cintAgrasta kevo thAya che. te kahe che. kALa (yogya samaya) akALa (ayogya samaya) mAM uThIne eTale divasamAM je karavAna hoya te kAma rAtanA kare athavA prabhAP tanuM kAma sAMjanA kare vigere athavA kALa akALa e banemAM kare athavA avasaramA na kare, tema bIjA vakhatamA e na kare, jema koi 4 dhana vigerenI hAnI thatAM gAMDo banI game tema kare paNa tene kALa akALano viveka nathI ema jANavU. jemake "caMDayadyota" nAmanA rAjAe mRgAvatI nAmanI rANI, jeno pati "zatAnika" rAjA maraNa pAmelo che. tenA khevaathii| mohIta thaine je kALe killo levAno che te kALe na letAM killA vigere navA sudharAvIne levAnI iccha karI (paNa lai zakyo nahi.) paNa je yogya kALe kriyA kare che. te bAdhA rahIta vadhI kriyA kare che. kartuM che ke___ "mAsairaSTabhirahA ca, pUrveNa vayasA''yuSA / tat karttavyaM manuSyeNa, yenAnte sukhamedhate // 1 // " ATha mAsa tathA divase tathA juvAnImA pahelA AyuSyamAM mANase kRtya karI levu eTale bAra mAsamA comAsAnA cAramAsamAM CRECRUCAAA RRER A For Private and Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir www.kobatirth.org sutrama // 286 // pANI kAdava vigerenAM duHkha na bhogavAM paDe mATe kamAvU ke saMgraha karavo, te ATha mAsamAM karavo, tathA rAtanA aMdhArAmAM kharAba AcA04/mAla na Ave svaparanI hiMsA na thAya mATe dareka kArya divasanA kara tathA pahelI avasthAmA vidyA bhaNI dhanaupArjana karavU tathA yuvAnImAM dharma sAdhavo ke jethI pAulI vRddhAvasthAmAM duHkha bhogavabuM na paDe ane mukha meLave. // 286 // IP jema mRtyune AvatAM akALa naDato nathI tema dharmana anuSThAna karatAM paNa akALa naDato nathI, tyAre zA mATe kALa akALano 4 samutthAyI thAya che. e mATe kahe che. saMjogane mATe arthAt jene prayojana che, te tene mATe kare che. dhana dhAnya. sonaM ve pagavAlA dAsa dAsI ane cAra pagavAlAM ghoDA vigere tathA rAjya strI vigereno saMsAramA amuka amuka kAraNe saMyoga thAya che. tene mATe a thavA to zabdAdi viSaya teno saMyoga athavA mAtA pitA vigerenA saMyogavaDe tene mATe saMsArI jIvo kALamAM athavA akALamAM 8/ kAma karanArA thAya che. koI artha eTale ratnakupi vigere athavA koi atyaMta lobhane lIdhe svArthI banI kALa akALa joyA vinA mamaNa zeTha mAphaka karavA maMDe che. te mamaNa zeThana draSTAMta kahe che A zeThe atizaya dhana chatAM yuvAvasthAmAM (sukha bhogavaq choDIne) jaLa sthaLane mArge judA judA dezomAM mAla bharIne vahANa gADAM uMTanI maMDalI vigerenA bhArathI bharelAM mokalIne (napho meLacyA chatAM saMtoSa na pakada yo) pachI bhara comAsAmA sAta rAtrI sudhI mUzaLa pramANa jaLa dhArA paDate varasAdathI badhA prANI eka jagyAe sthira thayA paNa A zeTha saMtoSa na pakaDatAM potAnA zaheranI najadIkamA rahelI mahA nadInA puramA taNAi AvelA lAkaDAM levAnI icchAvAlo dhanano u13/pabhoga dharma nakaratAM badhA zubha pariNAmane choDIne phakta dhana meLavabAmAMja taiyAra thayo teja kA che. AARA For Private and Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "upakhaNai khaNai nihaNai ratiM,Na suati diyAvi ya ssNko| liMpai, Thaei.sayayaM, laMchiyapaDilaMchiya kuNai AcA0 dhana lobhI uMcethI khode che tathA khANa khode che tathA jIvonI hiMsA kare che, rAtrimA suto nathI divase paNa cintAvAlo 4 sUtrama // 287 // - hoya che. karmathI lepAya che vicAra karato paDI rahe che tathA hamezAM lAMcchita tathA prati lAMcchita (lajjAspada kRtya paNa kare che.) ,18 // 28 // hai bhuMjasu na tAva rikko, jemeuM naviya ajja majjohaM / navi ya vasIhAmi ghare, kAyavvamiNaM bahaM ajaM / 2 / " | koi kahe khA to paNa potAno vepAra pUro na thAya tyAM sudhI tene khAvAnuM sujhatuM nathI tethI kahe ke huM snAna nahI karuM tema gharamAM rahIza nahIM atyAre mAre bahu kAma che. (arthAt lobhIo kaMi paNa mukha chate dhane bhogavato nathI tema dAna paNa Apato nathI). 18 valI lobhInA azubha vepAro batAve che. mULa sUtramA Alupa zabda che. teno artha Ahe. te lobhathI haNAyalA aMtaHkaraNavAlo badhA karttavya akartavyano viveka choDIne artha lobhamAM eka dRSTi rAkhIne Aloka ane paralokamAM duHkha ApanArI kalaMkarUpa gaLAM kApavAM tathA corI vigere kRtya kare 5 | che, eTale tenI mati sarvathA lopAi gaelI che. sahasakakAre-AgaLa pAchaLanuM vicAryA vinA doSa bhUlIne ekadama. (sahasA) kArya karI nAMkhe te kAma karanAro (pA. ra. TU 127 mUtra pramANe) sahasakakAra jANavo jemake lobha aMdhakArathI chavAi gaelI dRSTivAlo " hAya paiso" mAnanAro zakuMta pakSI mA& phaka tIranA ghAne bhUlIne mAMsanA abhilASathI sAMdhAnA chedanathI nAza pAme che. (pakSIne phasAvavA dhanuSyamA mAMsano TukaDo bAMdhe che. +SCROLOC AL For Private and Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ASAH sUtram // 288 // ane te pakSI khAvA jatAM tIra chuTe che. ane pakSI marI jAya che.) teja pramANe lobhI dhanamAM lubdha manavAlo thai vIjA duHkhone joto nathI. AcA018 "viNi viTha ciThe"-(vividha) aneka prakAre (niviSTa) rahelaM. paisA meLavavA mATe citta jenu che, te mANasa athavA je mANasane mAtApitA vigeremA prema rahyo che, athavA jene uttama gAyana vigereno rasa levAmAM citta lAgyu che, athavA mUtrapAThamAM cittane // 28 // | badale ciTTha laie to, kahe che keH-te mANasa vizeSe karIne kAya, vacana, ane mananA caMcaLapaNAthI paiso pedA karavAmAM rAtadivasa | citta rAkhe che, teja pramANe mAtApitA vigereno prema dhAraNa karI saMsAravALo che, athavA arthano lobhI thaine pApathI lepAto vagara | vicAre saMsAra-viSayamA eka cittavALo banIne have pachIthI zuM zuM kare te kahe che. AlokamAM mAtApitA vigeremAM, athavA iMdriya-viSayamAM lolupI banI pRthvIkAya vigere jaMtune duHkha ApanAro te puruSa zastra 18 vAparavAmAM vArevAre taiyAra thAya che, e pramANe vAraMvAra pRthvIkAya vigerenI hiMsA karI navAM karma bAMdhe che. jIvone duHkha ApanAra zastra be prakAracaM che, eTale khArA kuvAna pANI mIThA kuvAmAM nAMkhe; to svakAyathI hiMsA che, ane agni upara pANI nAMkhe to, para-16 kAyathI hiMsA che, (te pahelAM adhyayanamA batAvyuM che.) A pramANe upara kahyA mujaba hiMsA kare che. baLI mULa mUtramA etya satthe ne 8 badale bIjI jagyAe etya satte pATha che, teno A pramANeno artha che. ke mAtApitAmAM athavA pote gAyanano rasika lobhI lobhamAM ta paDIne sakta (gRddha) banIne vAraMvAra temAM eka cittavALo thaine dharmakarma lopIne vinA vicAre kALa-akALa na jotAM pApamA pravarte che. PI A hAlanA jIvone jo, ajarAmarapada hoya; athavA lAMcaM AyuSya hoya; to te kara, ghaTe; paNa TuMkA AyuSyamAM, tathA maraNa 8 mAthe bhamatuM hovAthI bhoganI icchAe vyartha pApa kare che. kAraNake, hAlanA kALamAM moTAmAM moTuM AyuSya nizcayathI so varasanI ASABHASKASIL For Private and Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 289 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AsapAsa che, ane nAnuM AyuSya kSullaka (nAnA ) bhava AzrayI aMtarmuhurta mAtra che, ane vadhAremAM vadhAre traNa palyopamanuM che temAM paNa; saMyajIvita ( sAdhupaNaM) alpakALa che, tathA aMtamUhurta thI laine thoDaM ohuM evaM karoDa pUrvanuM AyuSya che. jemAM sAdhupaNaM udaya Ave te apekSA te paNa thoDaM che, eTale gameteTalaM manuSyanuM AyuSya hoya; topaNa te eka aMtarmuhUrta choDIne bAkInuM apavartana ( akALa mota) thAya che. tethI kAM che keH "addhA jo kose, vaMdhattA bhogabhUmiesa lahuM / sabbappajIviyaM, vajjaitu uccaTThiyA dopahaM // 1 // " utkRSTa yogamAM baMdhanA adhyavasAya sthAnamAM AyuSyano je baMdhakALa che. te utkRSTo kALa bAMdhIne je jIva deva guru vigere bhoga bhUmImAM yugalika tarIke janme che. tenuM jaldIthI vadhu AyuSya choDIne titheca ane manuSyanuM apavarttana thAya che| ane te aparyApta aMtarmuhUrttanuM aMtara jANavuM, tyArapachI apavarttana thAya che, (je AyuSya traNa palyopamanuM che, te paNa kAraNa vizeSathI oDhuM dhavA saMbhava che.) sAmAnyathI AyuSya sopakrama jIvone sopakrama che, ane nirupakramaAyuSyavAlAne nirupakrama che te batAve che. jyAre jIvane potAnuM AyuSya trIje bhAge bAkI raheche. athavA trIjAno trIjo (-) navamo bhAga bAkI rahe athavA jaghanyathI eka ve athavA utkR| pRthI sAta ATha varSe athavA aMtakALe kALe aMtarmuhUrtta kALanA pramANathI jIva pote potAnA Atmapradezone nADikAnA aMtaramAM rahelA | AyuSya karma vargaNAnA pudgaLone prayatna vizeSathI racanA kare che. te vakhate nirupakrama AyuSyavAlo thAya che, ane bIjIvakhate AyuSya vAMdhe to upakrama AyuSya thAya che. upakrama te upakramaNanA kAraNathI thAya che. te kAraNo nIce batAvyAM che. For Private and Personal Use Only sUtram // 289 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 sUtram // 29 // // 29 // SAHARANASALASALA | " daMDakasasattharajjU, aggo udagapaDaNaM visaM vaalaa| sIuNhaM arai bhayaM khuhA pizasA ya vAhI y||1|| | daMDa, cAbakho, zastra, dorI, agni, pANI, paDI javu, jhera, sApa, atI ThaMDa, atI garamI, arati, bhaya, bhUkha, tarasa, ane roga (A ghaNA pramANamAM thAya. eTale daMDa vigerethI mAra paDe to lAMbu AyuSya paNa TuMkA vakhatamAM samApta thAya, jene lokamAM akALa mota kahe che, jenAthI mota thAya te upakrama ane jenuM mota yayuM te sopakrama mRtyu kahevAya che. ane tenuM jIvita paNa pUruM na thavAthI sopakrama AyuSya kahevAya. muttapurIsanirohe jiNNAjiNNe bhoyaNe bahuso / ghaMsaNagholaNapolaNa Aussa uvakamA ete // 2 // ___jhADo pIzAba rokavAthI, bhojana jIrNa thayAM pahelAM vadhAre khAya athavA jIrNa thayA pachIthI paNa vadhAre khAya athavA gharSaNa.. (ghasAro) athavA gholana. athavA poDana-(zarIrane gajA uparAMta bojo athavA zrama paDe te)thI AyuSyano aMta Ave che. tethI te | upakramo che. vaLI kayu che ke. svato'nyata itastato'bhimukhadhAvamAnApadAmaho nipuNatA nRNAM kSaNamapIha yajjIvyate / mukhe phalamatikSudhA sarasamalpamAyojitaM, kiyacciramavarbitaM dazanasaTe sthAsyati? // 1 // potAnAthI ke bIjAthI Ama tema sAme doDatI AvatI ApadAovAlA manuSyo che. temAM temanI nipuNatA juo ke. kSaNa paNa | | ahIMAM je jIve che. moDhAmA phaLa che. ghaNI bhUkha lAgI che. rasavAlu ane thor3eM bhojana malyuM che. te keTalo kALa cavAze ane te 8 na For Private and Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie dAMtanA saMkaTamAM paDelu raheze. (mANaso viSaya tRSNAnA lobhI banI tene mATe Ama tema doDe che. paNa te bhoga prApta karavA pahelAM AcA0 Ta kayAre kALa jhaDapaze tenI khabara paNa nathI rAkhatA te AzcaryanI bAta che.) ucchavAsanI maryAdAvAlA prANa che. ane te ucchvAsa pote & satrama pavana che ane pavanathI bIjaM kaMi vadhAre caMcaLa nathI to paNa kSaNabharanu AyuSya lokone moha karAve che. te paNa eka Azcarya che. // 291 // ucchvAsAvadhayaH prANAH, sa cocchAsaH smiirnnH| samoraNAcalaM nAnyat kSaNamapyAyurabhUtam // 2 // // 29 // A pramANe manuSyane moha utAravA kA. valI jeo lAMbA AyuSya vAlA che. teone paNa upakramaNa (Aphata) nA abhAve A- yuSya bhogave che. teo paNa maraNathI paNa badhAre pIDA karanAra buTTApAthI pIDAelA zarIravAlA sukhanI jIMdagI alpamAM alpa bho-| gave che, te have mUtrakAra batAve che. taMjahA-soyapariNANehiM, parihAyamANehi, caksupariNANehi, parihAyamANehiM ghANapariNANehiM parihAyamANehiM rasaNApariNANehi parihAyamANehiM phAsapariNANehiM parihAyamANehi, abhikaMtaM ca khalu vayaM sa pehAe tao se egadA mUDhabhAvaM jaNayaMti // 63 // bhASArupe pariNamelA pudgalone je sAMbhaLe te zrota (kAna) che, ane teno AkAra kadaMvanA jhADanA phula jevo dravyathI che, ane 15 bhAvathI to je bhASA dravyane grahaNa karavAnI labdhi, tathA teno upayogano je svabhAva che, te jANavU. pUrve kahelAM zrotra (kAnavaDe) 4 cAre bAjuthI ghaTapaTa zabda vigere viSayonuM je jJAna thAya; te parijJAna che, te kAnanA parijJAnamA buTTApAnA prabhAvathI je sAMbhaLavAnITha ak For Private and Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagersuri Gyarmandir sUtram // 292 // zakti kamI (baherAza) thAya tethI te pANI buTTApAmAM, athavA tebAja roganA udayanA vakhatamAM mRDhabhAvapaNAne pAme che, jethI karavA AcA0A 4 yogya na karavA yogya, viveka jatAM ajJAnapaNuM iMdriyonI zakti kama thatAM Ave che. ane tethI hita pApta karavU; ane ahita choDag; teno viveka nAza pAme che. jema kAna saMbaMdhI kayu; teja pramANe AMkhanu paNa buTTApAmAM ke rogamAM vijJAna nAza pAme che. // 292 // praznaH-AtmA sAthe jema kAnano saMbaMdha che, tema AMkha sAthe paNa saMbaMdha che, tyAre AMkhanI mAphaka kAnathI kema dekhAtuM nathI? ___ uttaraH-tema tharbu azakya che, kAraNake. tenA vinAzamAM teno upalabdha (pApta) arthanI smRtino bhAva thAya che, ane evaM de-12 | khAya paNa che ke, iMdriyanA upaghAta (nAzamAM) paNa teno upalabdha arthana smaraNa thAya che. jemake, dhoddhaM ghara. temAM beThelo puruSa pAMca & bArIothI dekhAyalo je kaMda padArtha hoya; te vArImAthI koipaNa bArI DhAMkatA pUrve joyalu; te yAda Ave che, tebIja rIte meM kAna-12 | vaDe, sAMbhaLyo athavA AMkhavaDe dhImo (dhImAzathI) padArtha joyo; ane meM A kAna, jANyo athavA AMkhathI sphuTa (khullo) ane spaSTa padArtha joyo, te iMdriyonI karaNapaNAnI avagati (bodha) che, tethI AtmA sAthe dareka iMdriyono saMbaMdha che. IP vAdInI zaMkA-jo, ema che to; bIjI paNa iMdriyo che, te kema na lIdhI? (bIjI kai iMdriyo che ? evaM pUcho to nIce batA8 vIe chIe) jevI ke jIma hAtha paga TaTI ane pezAvanI iMdriyo tathA mana e kema na lIdhI? jemake vacana bolavAthI te paNa jIbha iMdriya che. tathA levA mukavAmAM hAtha iMdriya che. cAlavAmAM paga iMdriya che tathA maLa kADhavAmA TaTInI iMdriya che. ane saMsArI AnaMda bhogavivAmAM guhya iMdriya che. tathA vicAra karavAmAM mana zeMdreya che. A cha iMdriyo paNa AtmAne upakAra kare che. tethI temAM paNa karaNapaNuM ghaTe che. ane karaNapaNAthI iMdriyapaNuM che. tethI badhI malIne agIAra iMdriyo thAya chatAM tamo pAMca iMdriyo kema batAvo cho? OMARA For Private and Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 293 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jainAcArthano uttara--emAM kaM doSa nathI kAraNake ahIM AtmAnA vijJAnanI utpattimAM je vizeSa upakAraka hoya che. teja karaNa (jenA vaDe kArya thAya te) paNe levAthI pAMcaja indriyo che. ane jIbha hAtha paga vigere AtmA sAye sAdhAraNa rIte eka paNe hovAthI karaNa paNe vaparAtI nathI ane kaMDa paNa kriyAMnA upakArapaNAthI jo karaNa pazuM mAnIe to te pramANe "bhrU" (pAMpaNa) athavA udara (peTa) vigere paNa uMcenice thavAno saMbhava hovAthI tenAmAM paNa karaNa paNuM thAya, valI indriyonA potAnA viSayamAM niyata (cokasapazuM) hovAthI ekanuM kAma bIjI karI zakavAne zaktivAna nathI. teja kahe che keH -- rupa jovAnA kAmamAM AMkha kAma lAge paNa AMkhane badale AMkhanA abhAvamAM kAna vigere kAma na lAge paNa je rasa vigere prApta thatAM thaMDA vigere sparzano lAbha thAya che te sparzanu sarva vyApipaNuM hovAthI tyAM zaMkA na karavI ke jIbhathI cAkhatAM khArA khATA sAthe ThaMDo uno padArtha lAgeche tethI jIbha jIbhanuM paNa kAma kare che tema bIjI indriyanuM kAma kare che. tema na mAnavaM paNa jIbhamA sparza indriyanaM paNa sarva vyApipaNuM che ema jANavuM. ahIM hAtha kApatrA chatAM tenuM kArya je levApaNuM che. te dAMtathI paNa levAya che. tethI hAthamAM levAnA kAraNathIja te indriyapaNuM mAnavuM te nakAmuM che. ane mananuM sarva indriyo upara upakArapaNuM hovAthI. tene aMtaHkaraNapaNe ame icchie chIeja, ane bAhya indriyonA vijJAnanA upaghAta vaDe te che. ane te temAM samAi javAthI manane temAM juduM lIdhuM nathI. ane pratyekanuM grahaNa karavuM te kramanI utpattinA vijJAnanA upalakSaNa mATe che, teja batAve che. je idriyanI sAthe mana yojAya che teja potAnA viSayano guNa grahaNa karavA mATe vartte che. paNa bIjo grahaNa karavAne mATe nahI. For Private and Personal Use Only sUtram // 293 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kilassagarsur Gyarmande Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sUtram // 294 // prazna-dirgha zaSkulI. (talapApaDI) khAvA vigeremAM pAMca indriyona vijJAna thAya che. ane te sAthe anubhava thAya che, te kevI rIle che? aacaa0|| uttara-tema nathI. kAraNake. kevaLIne paNa ve upayoga sAthe nathI. tyAre bIjAneto ArAtIya (alpamAtra) bhAga jonArane pAMcene upayoga sAthe kayAMthI hoya A bAbatamA ame bIjI jagyAe vistArathI kabu che. tethI ahIM kahetA nathI ane je sArthanA // 294 // 15 anubhavano AbhAsa thAya che. te mana- jaldI doDavAnI vRttipaNAnuM che. kA che ke "AtmA saheti manasA mana indriyeNa, svArthena cendriyamiti krama eSa shiighrH| yogo'yameva manasaH kimagamyamasti?, yasminmano vrajati tatra gato'yamAtmA // 1 // | AtmA mananI sAthe jAya che. ane mana che te indriya sAthe jAya che. ane indriya potAnA icchita padArtha mAM jAya che. ane te krama zIghra bane che. A manano yoga zuM ajANyo che ke jemAM mana jAya che tyAM AtmA gaeloja che. P ane ahIAM A AtmA, indriyonI labdhivALo zaruAtathIja janmanA utpatti sthAnamA eka samayamA AhAra paryAptine nipa jAve che. tyAra pachI aMtarmuhUrttamAM zarIra paryAptine nipajAve che. tyAra pachI indriya paryAptine teTalAja kALamAM nipajAve che. ane te pAMca indriyo sparza rasa ghrANa cakSu ane zrotra ema che. te paNa dravya ane bhAva ema dareka be bhede che. temAM dravya indriya nirvRtti ane upakaraNa ema ve bhede che. nivRtti paNa aMtara ane bAhya ema ve bhede che.. ___ jenAthI nirvAha thAya te nivRtti che. ane te konAthI nirvAha thAya che.? teno uttara-karmavaDe nirvAha thAya che. SAHARASOOG HEAR For Private and Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie AGR sUtram // 295 // 2 temAM utsedha (lokamAM vaparAtuM mApa AMgaLI,) aMgulanA asaMkhyeya bhAga jeTalA zuddha Atma pradezanA pratiniyata cakSu vigere 4 AcA0ATa iMdriyonA saMsthAna baDe je vRtti aMdara rahelI che te nivRtti jANavI. te AtmA pradezomAna (driyanA vyapadezane bhajanAra je pratiniyata saMsthAnavAlo nirmANa nAmanA pudgala vipAkavAlI (krm||295|| prakRtivaDe) varddhaki (sutAra mAphaka) vigere vizeSa rupavAlo (iMdriya vibhAga) ane aMgopAMga nAmanA karmavaDe banAvela je che te bahAranI da nivRtti jANavI. (A upara je varNana karyu te zarIranI aMdara ane vahAra jyAM je iMdriya rahelI che tenuM bane prakAraceM varNana batAvyu che, bahAranI 8| iMdriyo darekanI dekhAya che paNa aMdaranI to AtmajJAnI jANI zake che) uparanI batAvelI nivRtti ke prakAranI kahI tene jenA vaDe upakAra karAya che te upakaraNa che ane te iMdriyonA kAryamAM samartha che. valI nirvRtti hoya ane haNAi nahoya to paNa mathura (jenITa HdALa thAya che) tenA AkAra vAlI nirvRttimAM tene jo upaghAta thAya to AMkha joi zakatI nathI (AMkhano bahArano AkAra mazuranI dALa jevo che, jote nAza pAme to aMdara AtmAnI zakti che chatAM te joi zakato nathI mATe bahAranA AkArane upakaraNa kayu che. te paNa nivRtti mAphaka ve prakAre che temAM AMkhanI aMdaranuM kALaM dhoLu maMDaLa che ane bahAranuM paNa pAMdaDAMnA AkAre ce pAMpaNa vigere che, (te sone jANItuM che.) A pramANe bIjI iMdriyomAM paNa jANI levu. bhAvaiMdriya paNa labdhi ane upayoga ema ve bhede che. temAM labdhi che, te jJAnadarzana AvaraNIya karmanA kSaya upazamarupa jenA saM 022 OCEREMOCOOL For Private and Personal use only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kA sUtram // 296 // nidhAnathI AtmA dravya iMdriya nirvRtti tarapha jAya che, ane tenA nimittathI AtmAno mananA joDANathI padArtha- grahaNa karavAno vyApAra thAya te upayoga che, te A chatI labdhie nirvRtti upakaraNa, ane upayoga che, ane chatI nivRttimAM upakaraNa ane upayoga che, ane upakaraNa hoya; tyAre upayoga thAya che. A kAna vigere vadhI iMdriyonA AkAra anukrame nIce mujaba jANavA. // 296 // 15 kAnano AkAra kadaMbanA phula jebo che. AMkhano mazura jebo, ane nAkano kalaMbukA nA phula jevo che, jIbhano carama (kharapo, tAvetA)nA AkAra jevo, tathA zarIrano sparza, iMdriyono AkAra judI judI jAtano che ema jANavU. kAnano viSaya. bAra yojanathI AvelA zabdane grahaNa kare che, ane AMkhano viSaya. ekavIsa lAkha yojanathI kaMika adhika dara hai hoya; ane te prakAza karanAra hoya; te dekhAya che. paNa prakAza karavA yogya hoya; te ekalAkha yojanathI kaMika thadhika hoya; tebA rupane grahaNa kare che, paNa bAkInI iMdriyono / viSaya nava yojanathI Avelo hoya; tene grahaNa kare che, ane jaghanyathI to, badhI iMdriyono viSaya AMgaLanA asaMkhyeya bhAga mAtra che. (nIcenATIpaNamAM khulAso ko che ke badhoiMdriyothI AMkhanuM juDuM che,kAraNa ke,AMkhano viSaya jayanyathI AMgaLanAsaMkhyeya bhAgamAthI jANavo 18 ahIM mULamUtramA zrotranA parijJAnathI haNAtAM, athavA orcha thatAM iMdriyonI kevI dazA thAya che te batAvyu. teno paramArtha A che. ahIMyAM saMjJo paceMdriya jIvane upadeza ApavAno adhikAra hovAthI upadeza che te kAnano viSaya che. (kAnanI zakti sArI hoya; tAja || upadeza saMbhaLAya.) eTalA mATe tenI paryAptimAM badhI iMdriyonI paryApti paNa sAthe sucavI. (kAne sAMbhaLIne jIvarakSA mATe AMkhathI joine cAle; vicArIne bole vigere che, tethI bIjI iMdriyornu paNa svarUpa batAvyuM che.) OMARCHOICENGLISeas ARCHCA544 For Private and Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 297 // A kAna vigereno AtmAnIsAthe saMbaMdhathatAM; je jJAna thAya che, te jJAna umara vRddha thatAM ochu thAya che, te have batAve che. mULasUtramA kayuM chekeHAcA "abhikataM gha" vigere eTale upara batAvyA pramANe buDhApAmAM zakti ochI thai jAya che. athavA AkhA mUtrano A pramANe artha levo ke:||297|| kAna vigere vijJAnathI kamI thayela karNabhUta indriyo chatAMpaNa abhikataM. vigereno artha A thAya che keH-jema jema Umara vIte; 4 tema tema buddhi-zakti ochI thAya; temAM prANIone kALekarelI zarIranI avasthA jemAM yauvana vigere vaya (umara) che. tene jarA aRthavA mRtyunA sAme javAna che. kAraNa ke ahIAM zarIranI cAra avasthAo che, (1) kumAra (2) yovana (3) madhyama (4) vRddhatva che, ema jANavU. te zAstramA kayuM che. ke8 "prathame vayasi nAdhItaM, dvitIe nArjitaM dhnm| tRtIe na tapastapta, caturthe kiM kariSyati? // 1 // pahelI vayamA vidyA na bhaNyo, bIjI vayamA dhana na meLavyu. trIjImAM tapa na ko. (evo ALasu mANasa indriyo thAkatA. cothI | avasthAmAM zuM karavAno ke !) tethI pahelI be avasthA jatAM vRddhAvasthAnA sAme vaya jAya che, athavA bIjIrIte traNa avasthAo che. (1) kukAra (2) yovana 6 (3) vRddhAvasthA che kA che ke "pitA rakSati kaumAre, bhartA rakSati yauvne| putrAzca sthAvire bhAve, na strI svAtaMtryamarhati // 1 // " MARACANCIENCCCCCCC-% For Private and Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram / / 298 // bALaka paNAmAM pitA rakSA kare che. yauvana avasthAmAM dhaNI bacAve che. ane vRddhAvasthAmAM dikarA pALe che, paNa strIne koipaNa : AcA04/ avasthAmAM svataMtratA ApacI yogya nathI. athavA bIjI rIte traNa avasthAo che. (1) vALa (2) madhya ane (3) vRddhatva ema che. kA che ke||298|| ASoDazAdbhaveddAlo, yAvatkSIrAnnavartakaH / madhyamaH saptatiM yAvatparato vRddha ucyate // 1 // dudha ane anna khAnAra (janmathI laine) soLa varSa sudhI bALaka kahevo, ane socera varSa sudhI madhyama ane tyArapachI vRddha ka& hevo, A badho avasthAmAM paNa je upacayabAlI (baLa vadhe tyAM sudhI) avasthA choDIne AgaLa gaelo atikrAMta vayavAlo jANavo. ("ca" samuccayanA arthamAM che.) IP ahIMAM kAna, cakSu, nAka, jIbha, ane sparza iMdriyonA asta (nAza) pAmelA samasta jJAnanI vAta phakta na levI paNa tenI sAthe zarIranI bIjI zaktio paNa nAza thatAM mRTTapaNuM Ave che. (A karavU A na karavU. evo viveka naSTha thAya che.) va tethI vaya ulaMghatAM (zarIranI zakti oThI thatAM) vicArIne te prANI (saMsAramA moha rAkhanAro puruSa) nizcayathI vadhAre muTThapaNuM pAme che. (paNa dharma ArAdhato nathI) tethIja mULa mUtramA kA che ke-"tosa" vigere 4 aTele dhoLA vALa joine athavA zarIrapara karocalIpaDelI joine pote hu~buTTo thayo ema jANI vadhAre kheda kare che; ane tethI mRDhatA prApta kareche athavA te saMsArI jIvane kAna vigerenI zakti ochI thatAM tene mUDhatA Ave che; e pramANe vRddhAvasthAmAM te mUDha bhAvane pAmIne SHAHARASHROCA4 - A- A For Private and Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 299 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prAya - lokamAM avagIta ( tIraskAra karavA yogya. ) thAya che. te batAve che. jehiM vA saddhiM saMvasati, te viNaM egadA NiyagA puvviM parivayaMti, so'vi te niyae pacchA parivaejA, NAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA, tumapi tesiM NAlaM tANAe vA saraNAe vA, seNa hAsAya Na kiDDAe Na ratIe vibhUsAe sU0 // 64 // " bIjA loko to dUra raho paNa jenI sAthe gharamAM rahe che. te potAnA putra strI vigere che te strI putra vigere paNa ekadA eTale vRddhAvasthAmAM tenA potAnA sagA chatAM tathA pote samartha avasthAmAM kamAine temane poSyA hatA te strI putra vigere paNa teno tIraskAra kare | che. ane bole che ke. A marato nathI ane khATalo paNa mukato nathI. athavA "parivadaMti" eTale parAbhava kare. ( chokarAo temanuM | apamAna karatAM bole che ke. "besa besa DokarA ? tuM bhuM samaje che." vigere athavA paraspara vAto kare che ke. ive A buDhAnuM bhuM kAma che. e sagAonoja tIraskAra khamato nathI paNa potAno AtmA paNa potAne niMdavA yogya thAya che. te batAve che. 'valisantatamasthizeSitaM, zithila snAyughRtaM kaDevaram / svayameva pumAn jugupsate, kimu kAntA kamanIyavigrahA?" sarvatra karolIo paDI gaela ane hADakAM bAkI rahela tathA DholAM paDIgaela snAyu (nADIo) ne dhAraNa karanAra. AhAhA A mAruM AvuM zarIra radhuM ! AyuM potAnuM zarIra joine puruSa poteja potAnI niMdA kare che. to suMdara zarIravALI strI niMdA kare to temAM zuM navAi che ! For Private and Personal Use Only sUtram // 299 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 1130011 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir govAlIo bALaka tathA strI vigere maMda buddhivAlAnA tATe draSTAMta dvArAe kahelo viSaya vadhAre buddhimAM use che. teTalA mATe upara batAvela viSayane samajavA mATe kathA kahe che. dhanA zeThanI kathA, kausaMbI nagarImAM ghaNuM dhana ane ghaNA putravAlo dhano nAmano sArthavAha (moTo vepArI) Dato. teNe eka vakhata pote ekalAe ghaNA upAyoM baDe svApateya (potAnuM kamAe dhana ) meLavyu ane badhAM duHkhI je bhAi samAM mitra strI putra vigere hatAM temane mATe upabhogabhAM lIdhuM. tyAra pachI A zeTha umaranA paripAkathI buDho thayo, tyAre teNe sAcatravAmAM hoMzIyAra evA putrone vadhA kAryanI cintAno bhAra soMpI dIdho, te putro paNa vicArakhA lAgyA ke A buDhAe amane AvI avasthAmAM mUkyA ke jethI vadhA mANasomAM hamo agresara thayA, teno upakAra mAnatA chatA uttama kuLanI sajjanatA dhAraNa karatA rahyA. paNa koi vakhate kAryanA prasaMge teo dUra thayA, tethI potAnI khoone potAno azakta vApa sopyo te strIo paNa gharanI zrImaMtAithI te buTTAne tela mardana tathA snAna tathA bhojana vigerethI yathAyogya kArya saMtoSa pADavA karatI hatI. tyAra pachI keTaloka kALa gayo tyAre gharamA putra parivAra tathA mAla mIlakata baghatAM e strIo potAnA patino saMpadAthI ahaMkAramAM AvI. ane te buDho paravaza thalo ane tenuM AkheM aMga kaMpanuM hatuM zarIranAM badhAM dvAra aMdaranA maLa vigere nIkaLavAthI gaMdhAtA hatAM. tethI te buTTA tarapha gharano khoo dhIme dhIme yogya upacAra karavAmAM pramAda karavA lAgI. ADozo paNa potAnI ochI sevA thato joi cittanA abhimAnavaDe tathA kudaratI lAgaNIthI duHkhanA sAgaramA Dubelo banI | chokarAnI bahuonI pharIAda chokarAo pAle karavA lAgyo, te strIone potAnA patie upako ApavAthI vadhAre khedavAlI banI ( sasarAnI upara krodha lAvI.) ne thoDI paNa cAkaro karavo choDI dIdhI, ane te dareka bahuo eka vicAravALI banIne potAnA patine kahevA For Private and Personal Use Only sUtram // 300 // Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 301 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lAgI ke amo AvI sArI rIte rAta divasa jAgIne DozAnI cAkarI karIe chIe, chatAM A Dozo buDhApAthI viparIta buddhivAlo banIne guNono cora thAya che, ane jo amArA upara paNa tamone vizvAsa na hoya to je koi vizvAsavAlA hoya tene kAma soMpo. tethI chokarAoe paNa teja pramANe karyu, ane bIjI bahuone kAma sopyuM, paNa bIjI bahuoe badhAM kAryoMne barAbara yogya avasare karyo, pachI putroe DozAne pUchayuM. tyAre pahelAMthI rIsAelo Dozo teja pramANe niMdA karavA lAgyo. ane kahevA lAgyo ke mArA kahevA pramANe A bahuo paNa kAma karatI nathI. eTale chokarAoe khAtarIvALA mANasonA vacanathI kharI vAta jANIne vicAryu ke, A DozAnI barAbara cAkarI karavA chatAM vRddhAvasthAthI vyartha rodaNAM ruve che, tethI chokarAoe paNa tenI upekSA karI tethI bIjAo AgaLa paNa avasara AvatAM chokarAo DozAnI niMdA karavA lAgyA. A pramANe chokarAoe tathA bahuoe parAbhava karelo tathA sAM vahAlAMe tathA nokaroe apamAna karelo ane tenuM vacana paNa koi na mAnatuM joine gharanAM badhAM sukhIomAM te ekalo duHkhI buDDho pAlI avasthAmA vadhAre vadhAre duHkha jovA lAgyo. e pramANe buTTapAthI azakta thaela zarIravALo bIjo buDho mANasa paNa tarakhalAne vAMkuM vALavAmAM asamartha jevo thatAM kAryaneja | cAhatA lokomAM parAbhava pAye che. kadhuM che ke-- " gAtraM saMkucitaM gatirvigalitA dantAzca nAza gatA, dRSTibhraMzyati rUpameva hasate vaktraM ca lAlAyate / vAkyaM naiva karoti bAndhavajanaH patnI na zuzrUSate, dhikkaSTaM jarayA'bhibhRtapuruSaM putro'pyavajJAyate // 1 // For Private and Personal Use Only sUtram // 301 / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie 17 marApharapAnAmama // 302 // zarIra saMkocAi gayu. TAMTIA lathaDavA lAgyA. dAMta paDI gayA. AMkhonuM teja gayu. moDhAMmAMthI lALa paDavA lAgI. sagAM vahAlAM AcA0 kaheluM karatAM nathI. ane potAnI strI paNa joitI mAgaNI svIkAratI nathI. A hAhAhA! buTTA thaela puruSane azakta thatAM putra paNa apamAna kare che. te kaSTadAi buTTApAne dhikkAra ho-(vigere jANavU.) // 302 // ApramANe buTTApAthI hArelAne sagAM vahAlAM nide che.ane te paNa gabharAelo ve bAkaLo banIne bIjA loko AgaLa potAnA gharanI niMdAkare che. mULa mUtramA "so vA" ityAdi zabdo che. te pahelAMnI apekSAe bIjo pakSa mUcave che. eTale ema jANavU ke sagAM vahAlAM apamAna kare & che. athavA pote buTTo thatAM duHkhane lIdhe sagAM vahAlAMnI niMdA pArakA AgaLa pote kare che. athavA pote gabharAmaNathI sagAMnuM apamAna kare che. ___ kadAca koie pUrve dharma ArAdhyo hoya tevAnuM dharmAtmA jIvo buDDhApAmAM apamAna na kare to paNa tenuM duHkha dUra karavAne teo / 8/ samartha thatA nathI tevU mUtrakAra kahe che. "ke tArA chokarA tathA bahuo tane tAravA mATe zaktimAna nathI athavA tane zaraNa ApavA | yogya nathI temaja tuM paNa teone tAravAne samartha nathI nema zaraNa ApavA yogya nathI (ApadAmAthI bacAve te trANa che) jema mahA zrotavaDe (pANInA pUramAM sArA nAvikane AzrayI je nAvamAM besAya to pAra utarAya) jeno Azraya laine besIe ane bhaya na Ave te zaraNa che killo athavA parvatane Azraye bace; athavA zUra puruSa gAmane bacAve te zaraNa che. "janmajarAmaraNabhaya, rabhidrute vyAdhivedanAgraste / jinavaravacanAdanyatra, nAsti zaraNaM kvacilloke // 1 // " janma jarA ane maraNanA bhayathI pIDAelA ane roganI vedanAthI gherAelA puruSane jinezvaranA vacanathI cIjeM kaMi zaraNa A AAAAAAG 32-3-%AASARAN For Private and Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie lokamAM kyAMya nathI. ulaTuM te pIDAelI avasthAmA pote koinI hAMsI karavA yogya rahyo nathI. kiMtu jagat tenI hAMsI kare che. AcA0 jenI pArakAthI hAMsI thAya te kevIrIte harSa pAme (pote potAnA samakSa ke pAchaLathI hasI khusInI vAta karavA yogya nathI kiMtu hAMsI sUtram karavAne yogya che. tema tenI sAthe oLaMgavA, kudavAne, tALI pADavA ke tevo bIjo koi jAtano vAta karavA vigereno AnaMda paNa, 6 karavA yogya nathI tathA tenuM rupa vigere strIone gamatuM nathI ulaTuM svIo tenI niMdA kare che. ane kahe che ke. "tuM tArA AtmAne 4 // 303 // joto nathI ! mAthu joto nathI ! ke je dhoLA vALa rupa rAkhathI lepAela che ! huM tArI dikarI jebI jubAna chu ane tuM mArI sAthe AnaMda (lagna) karavA icche che. A dunIyAmAM jANItuM che ke te buDDo saMsAra sukhane yogya nathI tema zarIranI zobhA karavAne paNa 4/ yogya nathI ane kadAca zobhA kare to paNa bagaDI gaelI ane karocalI paDelI cAmaDIvAlo buTTho zobhato nathI. kA che ke. na vibhUSaNamasya yujyate na ca hAsyaM kuta eva vibhramaH? / atha teSu ca vartate jano, dhruvamAyAti parAM viddmbnaa| tene zobhA karavI yogya nathI. tene harSa nathI ane. strIne khuza karavAno vibhrama (ceSTA) kyAthI hoya ane te chatAM juvAna strIomAM khelavA jAya to nizcaye moTA apamAnane pAme che. jaM jaM karei taM taM na sohae jovvaNe atikte|| purisassa mahiliyAi, va ekkaM dhamma pamutaNaM // 2 // juvAnI jatAM cuTo mANasa je kaMi kare te zobhatuM nathI. eTale eka dharmane choDIne strIne khuzI karavA je kaMi buTTo kare te badhu nirarthaka che. aprazasta mULa sthAna kA have prazasta mULa sthAna kahe che. For Private and Personal use only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 304 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sai samuTThie ahovihArAe aMtaraM ca khalu imaM sapehAe dhIre muhuttamavi, NopamAyae vao acceti jovvaNaM va. (sUtra. 65) athavA je kAraNathI te vahAlAMo saMsAra samudrI tAravA ke bIjAnA bhayathI rakSaNa ApakA samartha nathI evaM zAstranA upadezathI uttama puruSane samajAya to teNe zuM karavuM te kahe che ( iti zabdano upara kahelo artha che ) amazasta mULa guNasthAna ( saMsArI viSaya mukha) mAM rAcelA jIvane buTTApAnI azaktithI gherAtAM harpanA mATe ke krIDAnA mATe ke bhogavilAsa mATe athavA zarIranI zobhAmATe yogyatA nathI (paraMtu te teNe pahelethI samaja joie) ke saMsAramAM je kaMda sukha athavA duHkha paDhe che, te dareka potAnA zubha azubha karmanuM phaLa vadhA prANIone bhogavavAnuM che. evaM jANIne te samajelA prANIe pUrve kahelA pahelA adhyayana zastra parijJAmAM batAvela mahAvratomA sthira cittavAlA banIne sAdhue vicArakhuM ke aho (mArA punya udayathI AbuM nirmaLa cAritra malyuM che. ema jANIne) suMdara vihAra karavA yogya che." jemAM zAstramAM kahela saMyama anuSThAna che. tenA mATe yogya vihAramAM tatpara banI jarA paNa pramAda na kare. valI teNe vicAra joie ke Arya kSetra uttama kuLamAM janma vItarAgano dharma tenA upara zraddhA ane AvAM suMdara mahAvrato vigereno sAro avasara mane malyo che. to kevIrIte pramAda thAya tethI vineya (ziSye) tapa saMyamamAM jarApaNa kheda na pAmatAM upara kaTTela uttama vastu Arya kSetra prAptithI AnaMda pAmIne guru zuM kahe che te samaje. guru kahe che ke A tAro yogya avasara che, anAdi saMsAramAM ghaNA bhava bhramatAM tane dharma prApti thavI ghaNI durlabha che. mATe he dhIra ! A sArA avasarane vicArIne tuM eka muhUrtta (48 mInITanI aMdarano For Private and Personal Use Only sUtram // 304 // ' Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 305 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vakhata.) paNa pramAda vaza na thaje (mULasUtramAM anusvArano lopa thayo che. ane te pramANe bIjuM. paNa vyAkaraNa viruddha Ave to samaja lebuM ke. mAgadhImAM tathA saMskRtamAM kaMika bheda che.) aMtarmuhUrttano vakhata batAvavAnuM kAraNa e che ke. kevaLajJAna vinAnA jIvone samaya vigerenuM bArIka jJAna nathI tethI teTalo vakhata batAvyo. kharI rIte to eka samaya mAtra paNa pramAda na karavo evo muguruno upadeza jANavo. kAM che ke. " samprApya manuSatvaM saMsArAsAratAM ca vijJAya / he jIva? kiM pramAdAnna ceSTase zAntaye satatam ? // 1 // manuSya pazuM pAmIne saMsAranI asAratA samajIne. pramAdathI kema bacato nathI tathA he jIva zAMtinA mATe mahenata kema karato nathI ? nanu punaridamatidurlabha magAdhasaMsArajaladhivibhraSTam / mAnuSyaM khadyotakata DillatAvilasitapratibham // tuM joto nathI ke A atidurlabha saMsAra samudramAM bhraSTa thaelA manuSyane AgIAnA kIDAnA prakAzavA jevuM athavA vijaLInA jhabakArA jevuM sArI sukha che. vaLI zAstrAkAra kahe che ke zAmATe pramAda na karavo? sAMbhaLo. tArI vaya (umara) divase divase vyatIta thAya che. juvAnI cAlI jAya che.! (mULa sUtramAM vaya ane jubAnI eka chatAM juvAnImAM moha thAya mATe te juduM batAveluM che.) juvAnImAM dharma artha ane kAma traNe sadhAya che. mATe mohamAM na paDatAM temAM dharma sAdhI levo guru kahe che ke he ziSya! te juvAnI jaldIthI jAya che. kAM che ke. "naivegasamaM cavalaM ca jIviyaM jovvaNaM ca kusumasamaM / sokkhaM ca jaM aNiccaM tiSNitri turamANabhojAI " // For Private and Personal Use Only sUtram // 305 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 306 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nadInA pUra samAna tAruM jIvita capaLa che. ane juvAnI phulanI samAna. ( jaldI karamAya tevI.) che saMsArIka sukha anitya che ane te jIvita jubAnI ane sukha e traNe zIghra bhogavavAnAM che. (jaldI bitI janAeM che.) A pramANe mAnIne sAdhue vicAra ke vihAra karavo te vadhAre sAruM che. (je sAdhuo cAlavAthI kaMTAlI eka jagyAe paDI rahetA hoya temaNe uparanuM rahasya vicAravA jevuM che.) paNa je saMsAranA sukha vAMcchako che, teo asaMyama jIvita ne khukhakArI mAne che. temanI zuM dazA thAya che. te sUtrakAra kahe che. jIvie iha je pamattA se haMtA chettA bhettA luMpittA viluMpittA udyavittA uttAsaittA, akaDaM karissAmitti maNNamANe, jehiMvA saddhiM saMvasai te vA NaM egayA nigayA taM puchi poseMti, so vA te niyage pacchA posijjA, nAlaM te tatra tANAe 'vA' saraNAe 'vA' tumaMpi tesiM, nAlaM tANAe vA saraNAe vA (sU. 66 ) jeo potAnI vaya vIte che, tene jANatA nathI teo viSaya kaSAyamAM pramAdI thAya che. teo rAta divasa kaleza pAmatA kALa akALamAM udyama karI jIvone duHkha ApanArI kriyA (AraMbha) kare che. saMsArI guNamAM rahIne viSayanA abhilApamA pramAdI banI sthAvara ane trasa jIvonA ghAtaka bane che. (bahu vacanane badale eka vacana mULa sUtramAM che. te jAtinI apAkSAeM jANaM) tathA kAna nAka vigerene chedanArA paNa che. tathA mAdhuM AMkha peTa vigerene bhedanArA paNa che. ane kapaDAnI gAMTha vigerene choDIne coranArA paNa che, gAmanI luMTa karaNArA paNa che. tathA viSa tathA zastra vaDe prANa lenArA paNa che. athavA dago denArA paNa che. athavA dekhALo For Private and Personal Use Only sUtram // 306 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyanmandie | vigere mArIne trAsa ApanArA paNa che. AcAla ziSya pUche che. zAmATe AvI parane pIDA AphnArI kriyA kare che.? sUtram uttara-bIjo tevU nathI karI zakato paNa huM bahAdura chu ebuM abhimAna lAvIne paiso meLavavA mAravA vigerenI pApa kriyAmAM // 307 // 8 te jIva varne che. valI e pramANe te atizaya krUrakarma karanAro samudrane taravAnI kriyA paNa kare he. chatAM tenA pApanA udayathI kaMi 4 // 307 // hai. paNa na meLavelo. gAMThana gumAvI kevo thAya che. (ke, apamAna pAme che.) te batAve che ke jeonI sAthe te base che, te mAtA pitA sagAM vigerernu pUrve jeNe popaNa karyu che. ane A vakhate jo te na kamAi lAgyo hoya to teo tenuM rakSaNa karatA nathI athavA saMsArI duHkhathI pAra utAratA nathI. kadAca kamAine lAve ane sagAne poSe to teo tAruM rakSaNa karavA samartha nathI temaja tuM temanA Alo| kanA rakSaNa mATe ke paraloka nA bhalAnA mATe samartha nathI. valI ema samajavU ke-mahA kaSTathI meLavelaM dhana paNa sAcatrI rAkhyA chatAM rakSaNa ApavA yogya nathI. te batAve che. uvAIyaseseNa vA saMnihisaMnicao kijaI, ihamegAsiM asaMjayANa 'bhoyaNAeM tao se egayA rogasamuppAyA samuppajaMti,jehiM vA sam isaMvasai te vANaM egayA niyagA taM puviM pariharaMti, so vA te niyage pacchA pariharijjA, nAlaM te tava tANAe'vA'saraNAevA,tumaMpi tesiM nAlaM tANAe vA saraNAe vA (sU.67) te ghaNu khAdhuM (bhogavyu.) have temAMnuM thoDaM bAkI che. athavA je nathI bhogavAyuM teno tuM saMcaya kare che. athavA upabhoga karavAne & CLACE For Private and Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 308 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | mATe puSkaLa sukha levA dravyano saMcaya kare che. te lobhIo jIva A saMsAramAM asaMyata. ( saMsArasukhanA cAhaka.) nA mATe athavA sAdhuno veza mAtra dhArelA paNa sAdhuguNathI rahita evAne jamADavA mATe dhana ekaTuM kare che. tene guru kahe che ke te tane aMtarAya karma udaya AvatAM tArI saMpatti mATe sahAyaka nahI thAya athavA dravya kSetra kALa bhAvanA nimittathI jyAre tane asAtAvedanIyakarmano udaya thAya tyAre rogo AvatAM tAva vigerethI tuM pIDAya che. (tyAre te dhana ke samAM kaMi paNa kAma lAgatAM nathI) te pApI jyAre tenA pApanA udayathI koDha, kSaya roga, vigerethI pIDAelo jyAre tenuM nAka jhare che. athavA hAtha paga gaLe che. (lathaDe che.) athavA dama caDhavAthI azakta thatAM je sagAM bahAlAM sAtha pote baselo che te tenA duHkhathI kaMTAlI bhayaMkara roga utpanna thatAM tene tyaje che. (kSayarogInA AzramamAM mokale che.) athavA sagAMne ghaNo kaMTALo Aye to te samAM tenI velAithI tenI upekSA kare. eTale vadhA samAM tajIde. athavA na taje topaNa te rogothI bacAvavA ke zaraNuM ApavA samartha nathI tyAre rogIe zuM karadhuM ! te guru kahe che ke samatAthI sahana kara. jANidukkhaM patteyaM sAyaM (sU. 68) A pramANe buddhimAne dareka prANInuM duHkha ke sukha tenA punya pApathI AveluM che. te vicArakhuM eTale tAva vigerebhuM duHkha AvatAM potAnA karelAM karmaM phaLa avazya bhogava paDaze. mATe hAya pITa na karavI kAM che ke. |" saha kalevara ! duHkhamacintayan svavazatA hi punastava durlabhA / bahutaraM ca sahiSyasi jIva he ! paravazo na ca tatra guNo'sti te // 1 // For Private and Personal Use Only sUtram // 308 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie AcA0 sUtram // 309 // // 309 // he zarIra! tuM bIjo vicAra karyA vinA duHkhane sahana kara kAraNake hAla tane svavazatA maLI che. te durlabha che. paNa jo tuM hAyapITa karIza to parabhavamA ghaNAM duHkha bhogavAM paDaze. tyAM paravazatA che. tane tyAM vizeSa lAbha nathI. ethI jyAM sudhI kAna vigerenI zakti na haNAya ane tArA sagA tane buTTo thatAM na niMde ane dayA lAvIne tAruM poSaNa karavAno vakhata na Ave tathA kSayarogI thatAM gharamAMthI na kADhe tyAM sudhI tuM tAro AtmArtha (paralokanu hita) sAdhI le te batAve che. aNabhikaMtaM ca khalu vayaM saMpehAe (sU. 69) (mULa mUtramA "ca" vizeSa paNA pATe che. khalu zabdano artha punaH-thAya che.) A pramANe potAnI umara jatI joine saMsArI jIva ghelo bane che. evaM pUrve kahelaM che. mATe te pazcAtApa na karavo paDe tethI jubAnaavasthAmAM buddhithI vicArIne Atmahita kare. prazna-zuM juvAnImAMja Atmahita karavU.? ke bIjI vakhatamAM paNa karavU ! uttara-bIjAe paNa Atmahita jyAre samajyo hoya tyAre karI levu. arthAt bodha male tyAre dharma sAdhI levo te batAve ke. khaNaM jANAhi paMDie (sU. 70) kSaNa-te dharma karavAno samaya che. te AryakSetra uttama kuLa vigere che. ane niMdAyogya, poSaNa karavA yogya, tathA tajAvAnA dopathI duSTa che. tevA jarA (buTTApo) bALakapaNuM athavA roga che. te na hoya tyAre guru kahe che. he paMDita he Atmanna! tuM bodha pAma ane Atmahita kara athavA kheda pAmatA ziSyane guru kahe che. he ziSya! jyAMsudhI tArI juvAnI bItI nathI athavA niMdApAtra thayo nathI REPRESARIES CIRCURI For Private and Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org 18 sUtram // 310 // athavA pUrve kahelA praNa dopathI rahita che, tyAMsudhI he paMDita ziSya dravya kSetra kALa bhAvanA bhedathI minna avasarane A pramANe tuM jANa bodha pAma, te batAve che. AcA04 dravya kSaNa te tuM jaMgamapaNuM pAmyo che. pAMca iMdriyo che. uttama kuLamAM janmyo che. rupa baLa Arogya ane AyuSya sAraM pAmyo che | // 31 // A pramANe uttama manuSya bhava pAmIne saMsAra samudrathI pAra utAravA samartha cAritranI prAptine yogya tane avasara malyo che ane anAdi saMsAramA bhamatA jIvane A avasara malabo durlabha che. kAraNake cAritra manuSya janmamAM che. deva nArakInA bhavamAM samyaktva tathA jJA-4 nanA bodha rupa sAmAyika che. ane tiryaMcamAM kokaneja dezavirati (zrAvakanAM vrata.) hoya che. kSetra kSaNa te je kSetramA cAritra male te sarva virati adholokanAgAmamA athavA tiryaMca kSetramAja che temAM paNa aDhIdvIpa ane be samudramA che. temApaNa "15" karma bhUmimAM che. temAM paNa bharatakSetranI apekSAe "25 // " dezamA cAritradharma prApta thAya che. A pramANe kSetrarupa avasara durlabha jANavo bIjA kSetromA pahelAM beja sAmAyika che. bIjA ghaNA dvIpo ane samudro che. teSAM samyakatva ane zruta sAmAyika che. tathA koikane dezaviratino saMbhava thAya che.) kALakSaNa kALarupa avasara A avasarpiNImAMtraNa ArA je sukhama, dukhama, dukhama mukhama. tathA dukhama nAmanA traNa ArAmAM dharma prApti che. da tathA utsarpiNImAM trIjA cothA ArAmAM sarva virati sAmAyikanI prApti che. A navo dharma pAmatA jIvAzrayI kA paNa pUrve dharmala pAmelA to tiryak athavA urddha tathA adholokamAM tathA badhA ArAmAM jANavA. bhAvakSaNa te ve prakAre che. karma bhAvakSaNano karma bhAvakSaNa karma bhAvakSaNa te karmana upazama tharbu. kSaya upazama tharbu athavA sarvathA kSaya tharbu REAKHAROSECREER For Private and Personal Use Only Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 319 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir e traNamAnuM kaMpaNa prApta thAya te avasara jANavo temAM upazama zreNImAM cAritramohanIyaupazama thatAM aMtarmuhUrtta kALa aupazamIka | nAmano cAritra kSaNa thAya che te cAritra mohanIyano kSaya thatAM aMtarmuhUrttanoja chadmastha yathAkhyAtacAritra nAmano kSaNa thAya che. ane kSaya upazamavaDe kSAyopazamika cAritrano avasara che te utkRSTathI thoDa o evo pUrva koDI varSano cAritra kALa jANavo. samyakatva kSaNa te ajaghanya utkRSTa (madhyama) sthitimAM vartatA AyuSyavALA jIvane che. ane bIjA karmonuM palyopamanA asaMkhyeya bhAga oddhaM evA sAgaropama koDAkoDI sthitivAlA jIvane che. teno anukrama A pramANe che. samyaktvanuM varNana. graMthI- (mithyAtvanI cIkaNA karmanI baMdhAelI gAMTha) vALA abhavya jIvothI anaMta guNavALI zuddhithI zuddha thaela mati, zruta, vibhaMga e RNa jJAnamAMthI koipaNa sAkAra upayoga je jIvane hoya te zuddha lezyA (teju, padama, zukala) mAMnI koipaNa lezyAvAlo jIva azubhakarmaprakRtino cAra ThANIo rasa tene ve ThANIo karIne ane zubha prakRtinA ve ThANIA (cAsaNImAM jema vadhAre rasanA tAra paDe te pramANe karmanA bhAva hoya. ane AtmA vede te ThANa kahevAya che.) ne cAra ThANIAvALo karI bAMdhato tathA dhruva prakRtine parivarttamAna karato bhava prAyogya bAMdhato jIva jANavo. have va prakRti batAve che. jJAnaAvaraNIya pAMca; tathA darzanAvaraNIya nava - mithyAtvanI eka-tathA soLa kaSAya, bhaya, jugupsA, tejasa kArmaNa zarIra, varNa, gaMdha, rasa sparza agurulaghu upaghAta-nirmANa ane pAMca aMtarAya e baghI malIne 47 dhruva prakRti che. dhruvano artha evo che ke, te haMmezAM baMdhAya che. manuSya athavA titheca A bemAMthI koipaNa jIva jyAre prathama samyaktva meLave che, tyAre A 21 prakRti parivartanavALI bAMdhe che te nIce sujaba. che., devagati tathA anupUrvI malI be. tathA paMceMdriya jAti vaikriya zarIra, aMgopAMga malI be, tathA samacaturasrasaMsthAna, parAghAta, u For Private and Personal Use Only sUtram // 319 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 312 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cchvAsa, prazasta vihAyogati, prazasta trasAdi dazaka, zAtA vedaniya uMcagotra maLI 21 che. paNa deva ane nArakinA jIva manuSyagati ane anupUrvI malI ve tathA audArika zarIra aMgepAMga malIne the. paheluM saMghayaNa malIne e pAMca sahIta zubha bAMdhe che. tamatamA (sAtamI nArakI) vALA tiryeca gati tathA anupUrvI malI ve tathA nIca gotra sahIta bAMdhe che. A pramANe tenA adhyavasAya utpanna thatAM AyuSya na bAMdhato prathama upara kahI gayA te jIva yathA pravRtti nAmanA karaNavaDe graMthIne meLavIne apUrva karaNavaDe mithyAtvane bhedIne aMtarakaraNa karIne anivRttikaraNavaDe samyakatva meLave che. tyArapachI kramavaDhe karma ochAM thatAM caDhatA bhAvanA zuddha kaMDaka (zuddha bhAvanA aMzane kaMDaka kahe che.) mAM deza virati tathA sarvavirati (sAdhupaNA)no avasara Ave che. A pramANe karma bhAva kSaNa kahIne no karmabhAva kSaNa batAve che. no karmabhAvakSaNa te ALasa moha avarNavAda tathA sthaMbha (mAna vigere ) nA abhAve samyakatva vigerenI prAptino avasara che. kAraNake ALasa vigerethI haNAlo (pramAdI jIva) saMsArathI chuTavA samartha manuSya bhava pAmIne paNa dharma zraddhA vigere uttama guNo meLavato nathI. kache ke."Alassa moha'vannA thaMbhA kohA pamAya kiviNattA bhayasogA annANA, vikkheva kuUhalA ramaNA // 1 // Alasya moha avaraNa (niMdA) sthaMbha (ahaMkAra) krodha pramAda, kRpaNatA, bhaya, zoka ajJAna vikSepa kutuhala ramaNa A 13 kAraNo (13 kAThIA) che. ehiM kAraNehiM, lahUNa sudulahaMpi mANussaM / na lahai suiM hiakariM saMsAruttAraNiM jIvo // 2 // For Private and Personal Use Only sUtram // 312 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org te maLatAM jIva pote manuSyapaNuM amUlya che. te meLavIne paNa saMsArane pAra utAranAra hitakAnAra guruvANIne pAmato nathI. AcA0 A pramANe cAra prakArano kSaNa batAvyo temAM ema samajabuM ke dravyakSaNamAM jaMgamapaNAthI zreSTa manuSyajanma ane kSetra kSaNamA & satrama "AryakSetra che. kALa kSaNamAM dharma caraNano kALa che bhAva kSaNamAM kSaya upazama vigere che. A pramANe sAro avasara pAmIne dharma ArA-2 // 313 // 4 dhavo joie balI kahe che ke. | // 313 // jAva soyapariNANA aparihINA, nettapariNANA, aparihINA ghANapariNaNA aparihINAjIha pariNANA phari0 icceehi viruvaruvehiM, paNNANehiM aparihiNehiM Ayaha saMmaM samaNuvAsijjAsi (sU.71) tibemi ___ jyAMmudhI A nAza pAmanArI kAyAnA apazada (nimakaharAmapaNA)thI kAnanuM jJAna (sAMbhaLag te) buTTApaNAnA ke roganA kAraNe orcha na thAya tyAMkhudhI dharma karI levo.. 4 ApramANe AMkha kAna jIbha sparzanA vijJAnanI zakti paNa potAnuM kAma karavAmAM niSphaLa na thAya tyAMsudhI paNa dharma sAdhavo. jo 4 pAMca iMdriyonI zakti ochI thaze to dharma nahI thAya A zakti ochI thaze to iSTa aniSTapaNe judA judA jJAnavaDe kAma nahi thAya P mATe jyAMsudhI zakti hoya tyAMsudhI AtmAno artha te samyak jJAna darzana cAritrarupa sAdhI levU. A traNa sIvAya bAkI badhAM anartha samajavAM athavA AtmAne mATe je prayojana che. te AtmArtha che. ane te cAritranuM anuSThAna jANavU. athavA "Ayata" te aparyavasAna (anaMtapaNA) thI mokSaja che. te mokSa artha che. tene sAdhI le. athavA Ayatta (mokSa.) teja jetuM prayojana che evA pUrva kahelA samyak CATEGORM For Private and Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 314 15] darzana jJAna cAritra che. temAM nivAsa kara eTale zAstrokta rItie anuSThAna vaDe tuM ArAdha, ane pachI paNa vaya na bItI hoya te vi-13 AcA0 ra cArIne avasara meLapIne kAna vigerenuM jJAna ochu yatuM jANIne AtmArtha ne AtmAmAM dhAraNa karaje. sUtram hai athavA te AtmArtha vaDe eTale jJAna darzana cAritrarupa AtmArtha vaDe AtmAne raMjIta karaje. (temAM AnaMda mAnaje.) athavA Aya tArtha je mokSa che. tene pharIthI saMsAramA na Avacu paDe te mATe zAstramA kahelI vidhie anuSThAna karIne AtmAvaDe (mokSane) pAmaje. // 14 // 6 A pramANe sudharmAsvAmI jaMvRsvAmIne kahe che. meM zrI vardhamAnasvAmI pAse arthathI je sAMbhaLapuM. te 9 tane mUtra racanAvaDe kahuM | chaM. A pramANe bIjA adhyAyanano pahelo uddezo samApta thayo. bojo uddezo. 80 pahelA uddezAno bIjA uddezA sAthe A pramANe saMbaMdha che ke viSaya-kapAya tathA mAtA-pitA vigereno prema vigerethI je baMdhana te 81 loka che. teno vijaya karavAthI arthAt rAga dvepane choDI samabhAva dhAraNa karavAthI mokSanI prApti che. ane teno hetu cAritra che. jema | P saMpUrNa bhAvane anubhave che, evA rupavALo A adhyayanano artha adhikAra pUrve kahyo che, temAM mAtApitA vigere lokano vijaya karavAthI roga ane buTTApAnI azaktiI jyAMsudhI azakta na thAya; te pahelAM AtmArtha te saMyamane ArAdhavo e pahelA uddezAmAM kA ane A bojA uddezAmAM paNa te saMyamane pALatAM kadAca te jIvane mohanIyakarmano udaya thavAthI arati thAya; athavA ajJAnakarma vigere, M tathA lobhanA udayathI pUrvakarma nA dopathI saMyamamAM sthiratA na rahe; to uttama sAdhue te arati vigerene dUrakarI jema, saMyamamA dRDhatA 5 thAya tema karavU. te A bIjA uddezAmAM batAvyuM che. athavA ATha prakAranA karma jema dura thAya; te A adhyayananA arthAdhikAramA ka{15 % ARRIES For Private and Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 315 te kevIrIte karmakSaya thAya te batAve che. www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir araI AuTTe se mehAvI, khaNaMsi mukke (sU. 72 ) pUrvasUtra sAthai eno saMbaMdha kahevo joie te batAve che. 71 mA sUtramAM kAM:- AtmArtha te saMyama che. tene sArI rIte pALete saMyamamAM kadAcita arati thAya; tethI upadeza Ape che ke, arati na karavI; te A 72 mAM sUtramAM batAnyuM che. tathA paraMpara sUtra saMbaMdha A pramANe che. "khaNaM jANAhi paMDie." eTale cAritrano kSaNa (avasara) meLavIne arati na kare; tathA prathamanA sUtra sAtha A saMbaMdha che. "muaM me" ityAdi meM bhagavAna pAse A sAMbhaLyuM che ke, "araI" ityAdike sAdhu arati na kare. A arati sAdhune pAMca prakAranA AcAramAM mohanA udadyathI kaSAya, tathA premathI eTale mAtApitA strI vigeremAM sneha thatAM thAya che, te samaye saMsArano svabhAva jANelA buddhimAna sAdhue se mohane dUra karavo. jo tema kare to cAritra paLe nahiM to zuM thAya ? te kahe che. jema, kaMDarIkane duHkha tharyuH tema, saMyamamAM arati karanArane narakagamana che, tathA viSayavAMcchAmAM rati dUra karIne sAdhunI daza prakAranI gurunI AjJAmAM rahevArUpa vigere samAcArImAM te kaMDarikanA bhAi puMDarikanI mAphaka ratithAya; to saMyamamAM arati na thAya teja kahe che: sAdhu saMyamamAM rati kare ( AnaMda mAne) jethI tene koipaNa prakAranI bAdhA ( aDacaNa na Ave; tathA AlokamAM paNa saMyama zivAya bIjaM sukha che, evaM manamAM paNa na lAve. kayUM che keH "kSititalazayanaM vA prAntabhaikSAzanaM vA, sahajaparibhavo vA nIcadurbhASitaM vA, mahati phalavizeSe nitya For Private and Personal Use Only sUtram // 315 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie mabhyudyatAnAM, na manasi na zarIre duHkha mutpAdayanti // 1 // AcA018/ pRthvInAM taLamAM zayana che tuccha bhikSAnuM bhojana, athavA kudaratI lokarnu apamAna, athavA nIca puruSonAM maheNAM sAMbhaLavAM; A-13 sUtram TaluM chatA uttama sAdhuo moTAphaLa (mokSane) mATe niraMtara udyama karanArA che. temane manamAM ke, zarIramA pUrve kahelAM kRtya kaMipaNa // 316 // duHkha upajAvI zakatAM mathI. (mokSArthI-sAdhu nene gaNakAratA nathI.) IP // 316 // taNasaMthAranisaNNo'vi, muNivaro bhaTTa raagmymoho| jaM pAvai muttisuhaM, taM katto cakkavaTTIvi? // 2 // " ghAsanA saMthAre beThelo je muni che, ane teNe rAga-mada, moha tyajyAM che, tevo munija mukti-sukha pAme che, tevU mukha cakravartI paNa kyAMdhI pAme! ___ ahIM cAritra mohanIyakarmanA kSaya upazamathI je puruSane cAritra maLyu che, tene pAcho mohano udaya thatAM ghera javAnI icchAbALAne A mUtravaDe upadeza apAya che, ane te saMbaMdhamAM je kAraNothI saMyamamAthI bhraSTa thavAya che, te hetuone niyuktikAra kahe che. biiuddese adaDho u, saMjame koi hujja ariie| annANakammalobhA, iehiM ajjhattha dosehiM // 197 // (pahelA uddezAmAM niyuktinI gAthA ghaNI kahI; ane A uddezAmAM A ekaja che, tethI maMdabuddhivALA ziSyane ArekA (zaMkA) & thAya ke, Aeka paNa pahelA uddezAnI haze; te zaMkA dUra karavA bIjo uddezo evu gAthAmAM lakhavU paDayuM che.) vIjA uddezAmAM batAvyu ke, koi kaMDarIka jevA sAdhune 17 prakAranA saMyamamAM mohanIyanA udayathI arati thAya; ane tethI saMyamamAM DhIlApaNuM thAya; ane te / 31 mohano udaya manamA rahelA je doSo che, tenAthI thAya che, te doSo ajJAna, lobha, vigere che. For Private and Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 // 317 // AASARASCIRECAUSESE eTale Adi zabdathI icchA madana kAma vigere paNa levA te ajJAna lobha kAma vigerethI sAdhune arati thAya che. te batAvyu | ta zaMkA-arativAlA buddhivAnane A 72 mA mUtravaDe upadeza apAya che ke saMyamamAM arati thAya to buddhivAna sAdhue arati dUra karavI sUtram paraMtu saMsArano svabhAva jANelo AyU~ kahevAthI te arativAlo thAya nahI ane jo arativAlo thAya to saMsArarnu svarupa jANanAro | vidvAna na kahevAya A bene paraspara virodha hovAthI jema eka jagyAe chAyA ane taDako na rahe te ahIM te buddhimAna na kahevo a- X // 317 // | thavA arativAlo na kahevo. kA che ke. najjhAnameva na bhavati yasminnudite vibhAti raaggnnH| tamasaH kuto'sti zaktirdinakarakiraNAgrataH sthAtuma?" jenA udayathI rAga gaNa (saMsAraprema) utpanna thAya che. tene jJAna na kahe, kAraNake jyAM mUryanA kiraNo prakAzIta thayAM hoya tyAM aMdhArAne rahevAnI zakti kyAthI hoya ? vigere che. je ajJAnI jIva mohathI cittamAM vikalpa kare te viSayamukhathI nizcaya (nakkI) rAgadveSa vigere sarva joDalA je saMyamanA zatru che, temAM rati kare ane saMyamamAM arati kare. ajJAnAndhAzcaTulavanitApAGgavikSepitAste; kAme saktiM dadhati vibhavAbhogatuGgArjane vA; vidvaJcittaM bhavati hi mahanmokSamArgakatAnaM, nAlpaskandhe viTapini kaSatyaMsabhittiM gajendraH // 1 // " ajJAnathI AMdhaLA thaelA, suMdara strIonA apAMgathI DAmADoLa thaelA kAmIo kAmamA prema dhAraNa kare che. athavA vaibhavanA For Private and Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 5 vistArane meLavavA cAhe che. paNa jeo vidvAna che, tenuM citta moTA mokSa mArgamA ekatAna vAluM che. kAraNake zreSTa hAthI nAnA pA-8 AcA0 taLA thaDabAlA jhADanI sAthe potAnuM zarIra ghasato nathI. ma AcAryano uttaraH-ame tene juTuM kahetA nathI. kAraNake, cAritra pAmelAne A upadeza che, ane cAritraprApti jJAna zivAya nathI; sUtram // 318 // kAraNa ke cAritranuM kAraNa jJAna che ane kAryae cAritra che. tathA jJAna, ane arati tene virodha nathI; paraMtu ratino virodhI arati che. 6 tethI saMyamamA jene rati che, tenI sAthe arati bAdhArupa che, paraMtu jJAnanI sAthe teno virodha nathI; kAraNake, jJAnIne paNa cAritra mo-18 | hanIyanA upazamathI saMyamamAM arati thAya che, kAraNake, jJAna paNa ajJAnanu bAdhakaja che, paNa saMyamanI aratinuM bAdhaka nathI; teja kaDU che: jJAnaM bhUri yathArtha vastuviSayaM svasya dviSo bAdhakaM, rAgArAtizamAya hetumaparaM yuGkte na kartR svym| dIpo |2| yattamasi vyanakti kimu no rUpaM sa evekSatAM, sarvaH svaM viSayaM prasAdhayati hi prAsaGgiko'nyo vidhiH // 1 // " 8 ghaNuM jJAna che, te yathArtha vastuviSaya saMbaMdhI che, te potAnA zatru ajJAnatuM bAdhaka che. rAgano zatru, zama (zAMtine) mATe bIjo 6 hetu pote joDato nathI. jema dIvo che te pote aMdhArAmA rupane pragaTa kare che, teja ahIMyA rupane juo; kAraNake, sarva prAsaMgIka vidhi ra potapotAnA viSayane sAdhe che. tathA AcArya kahe che keH-A tamArA kAnamAM Avyu nathI. 'balavAnindriyagrAmaH, paNDito'pyatra mudyatIti' iMdriyasamUha vaLavAna che, ane temAM paMDita paNa muMjhAya che, evI tamArUM kahevU kaMi visAtamA nathI. SarkarRAAG For Private and Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 319 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir athavA jene arati prApta na thai hoya; teneja ema kahevAya che, paNa A upadeza saMyama - viSayamA buddhimAna puruSane kahevAya ke, saMyamamAM arati na karavI; tathA saMyamamAMthI arati dura karanArane kevA guNa maLe te kahe che: "khaNaM si muke" vigere bArIka kALane kSaNa kahe che. te kSaNa, junI sADI (vane) phADatAM jeTalI vAra lAge; tethI paNa vArIka kALa samaya che. AvA sUkSma saMyamamAM paNa karma je ATha prakAranAM che, athavA saMsArabaMdhana che te baMdhana nathI. bharata mahArAjA | mAphaka moha mUkI de, to tenuM kalyANa thai jAya. ( kevaLajJAna pAmIne mokSamAM jAya; ) ane jeo upadeza na mAne; teo kaMDarIka muni mAphaka cAra gatimAM bhramaNa kare che, ane duHkhasAgaramA Dube che, teja kahe che: aNANA puTThAvi ege niyahRti, maMdA moheNa pAuDA, apariggahA bhavissAmo, samudvAya laddhe kAme abhigAi, aNANAe muNiNAM paDilehaMti, ittha mohe puNo sannA no havvAe no pArAe (sUtra- 73) hitamA ahita choDa, e jinezvaranI AjJAmAM che. tethI viruddha cAlabuM te anAjJA che. je puruSo AjJAbahAra thaine pariSaha ane UpasargathI kaMTALIne, athavA mohanIyakarmanA udayathI kaMDarIka vigere munionI mAphaka saMyamathI bhraSTa thAya che, te jaDapuruSo jemane karavA na karavAno viveka nathI: teo mohathI, athavA ajJAnathI gherAyalA che. kahAM che ke: "ajJAnaM khalu kaSTaM, krodhAdibhyo'pi sarvapApebhyaH / artha hitamahitaM vA na vetti yenAvRto lokaH // 1 // " kharekhara, krodha vigere badhAM pApothI paNa ajJAna moDhuM pApa che, te ghaNuM duHkha ApanAra che, te ajJAnathI gherAyalo mANasa potAnA For Private and Personal Use Only sUtram // 319 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 // 320 // *RPE GIACCHE hita-ahita padArthane jANato nathI. A pramANe mohathI gherAyalo jaDamANasa cAritra pAmelo chatAM, karmanA udayathI, athavA parisahanA udayamAM cAritra dhAraNa kareloTU sUtram cAritra mUkavA icchA kare che ane bIjA sAdhuo potAnI rucI pramANe vRtti racIne judA judA upAyobaDe loka pAsethI paisA grahaNa hai karatA chatA kahe che keH-ame saMsArathI kheda pAmelA chIe; ane mokSanI icchAvAlA chIe. topaNa, teo (aMtaraMgatyAgI na hovAthI) M // 320 // judA judA AraMbhamAM, tathA viSaya-abhilASAmAM varte che te batAve che. mana, vacana ane kAyAnA karmavaDe jenAthI gherAya te parigraha che. te parigraha jemanAmAM nathI; te aparigrahavALA ame thaiY; evaM bauddhamata vigerenA sAdhuo mAne che, athavA jainadarzanamA je sAdhuoe sAdhuveSa paherelo che, teo pachI icchAnusAra (bhoLA mANasone ThagIne) parigraha dhArIne bhogo bhogave che. je pramANe nispRhatA dhAravI joie; teja pramANe bIjAM mahAvato pALavAM joie; eTale jainetara matavALAe, athavA pAsattha (veSa mAtra dhArI jainasAdhu) jema parigraha dhAreche tevIrIte moDhethI kahe ke, ame sarva jIvonA rakSaka (ahiMsaka) chIe; chatAM teo svArthanA mATe hiMsA kare che, tevIjarIte uparathI kahe che keH-ame sAce bolIe chIe; ane kharIrIte | to, teo juTuM bole che, jema corI karatA hoya; chatAM kahe ke, ame corI karatA nathI; tethI AdhuM karanArA zailuSa (ThaganI) mAphaka bolavA juDuM, ane karavAnuM ju9. evA jagatane ThaganArA bhoganI icchAthIja veSa mAtrane dhAre che. kA che keH "svecchAviracitazAstraH pratrajyAveSadhAribhiH kssudvaiH| nAnAvidhairupAyairanAthavanmuSyate lokaH // 1 // " For Private and Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtrama // 321 // potAnI icchA mujaba zAstra banAyanArA, ane dIkSAmA veSa dhAraNa karanArA kSudra manuSyoe judA judA upAyothI anAthane jema 4 AcATa luTAro luTe; nema A bhoLA lokone A sAdhuThago luTe che, tethI A pramANe veSadhArI sAdhuo meLavelA bhogone bhogave che, aneTa IP tevA bIjA bhogo meLavavA, tevA tevA upAyomAM varte che. te kahe che ke:||32|| vItarAganI AjJA viruddha potAnI buddhie muninA veSane lajAvanArA saMsAra sukhanA upAyanA AraMbhamAM vAraMvAra lAge che. (maceche) A A viSayasukhanA ajJAnarUpa bhAvamohamAM vAraMvAra kAdavamAM khuMcelA hAthI mAphaka bahAra pote potAne kADhavAne samartha nathI. jema koi mahA nadInA pUramAM vacamAM jaine Dubyo hoya to te jaldIthI taravA ke sAme kinAre AvavA samartha nathI eja pramANe koipaNa nimittathI prathamayI ghara strI putra dhana dhAnya sonu ratna tAMbu dAsa dAsI vigere vaibhava choDI tyAgavRtti svIkArIne ArAtIyatIra (pAcho AvavA ke kinAre javA te samartha nathI te) samAna gharavAsanA sukhathI nIkaLelo sAdhu thayo ane pharI te vamelA bhogane pAcho grahaNa karavA icchA kare to saMyama paNa jAya to mokSamA jaizake nahi tema gharavAlAM paNa saMghare nahI eTale bane bAjuthI judI paDelI muka-& 12 tolI mAphaka sAdhupaNa jo saMsAra vAMcchanA kare to na grahastha rahe tema na sAdhu rahe tethI te baMne prakAre bhraSTa che. kA che ke. "indriyANi na guptAni, lAlitAni na cecchyaa| mAnuSyaM durlabha prApya, na bhuktaM nApi zoSitam // 1 // " jeNe iMdriyone kabaje lIdho nathI athavA icchAnusAra te iMdriyone viSaya mukhamA joDI nathI teNe manuSya paNuM pAmIne na bhoga bhogavyA na tyAga vRtti svIkArI (A badhAno kehevAnosAra e cheke sAdhue sAdhu veSa dhAryA pachI game teTalAM kaSTa Ave; topaNa dhIraja rAkhI saMyama pALaq.) RRCRACHAR RECCALORER-CAECCCCCC For Private and Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 322 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jeo upara kahelI aprazasta (saMsArI viSaya sukha) ratithI dUra thayalA che, ane uttama rati (cAritramAM premavALA ) che, te ketrA hoya che te batAve che. vimutA hu te jaNA, je jaNA pAragAmiNo, lobhamalobheNa durguchamANe laddhe kAme nAbhi gAhai 74 dravyathI eTale dhana saMgAMnA aneka rItanA premathI mukAyalA; ane bhAvathI viSaya kaSAyathI pratyeka samaye chuTatA sAdhuo je bhaviSyakALamAM vadhAre vadhAre nirlobhI bane che, te puruSo sarva prANIne samAnabhAve gaNI nirmamatvavALA banI (saMsArathI) pAragAmI bane che. pAra te mokSa che, kAraNake, saMsAra-samudranA kinAre javAnI vRttinAM kAraNo jJAna, darzana, cAritra e traNa che, te traNane pAra kahe che. | jema, lokamAM sArA varasAdane cokhAno varasAda kahe che. eTale kAraNane kAryamA samAnyuH tethI te pramANe jJAna darzana cAritrano pre| javAno AcAra jemano che, teo saMsAranA mohathI ke, viSayakapAyathI mukta thAya che. praznaH - teo kevIrIte saMpUrNa pAragAmI thAya ? uttaraH - joke, A lokamAM lobhache, te vadhAne tajavo durlabha che. jemake kSapaka zreNImAM caDhelA munine paNa ocho ocho karatAM jarA jarApaNa lobha rahe che, tevA jarA lobhane paNa uttama sAdhu saMtoSavaDe pUrvanA lobhane niMdato; ane choDato sAme AvatA suMdara vilAsone ( loko prArthanA kare; chatAM paNa ) sevato nathI jema mahAtmA potAnA zarIramAM paNa mahatva rahita thayalo che, te para vastunA viSayasukhamAM lubdha thato nathI jemake, brahmadatta, cakravarttie potAnA pUrvabhavanA bhAi citramunine oLakhIne prArthanA karyA chatAM paNa, For Private and Personal Use Only sUtram // 322 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lasUtram teNe bhogo na svIkAryA. AcA0 upara pramANe suMdara bhogo jeNe tyAgyA; te tyAgavAthI bIjuM paNa tyAgelaM jANavU te A pramANe-krodhane kSamAthI, tathA mAnane hai komaLatAthI, mAyAne saraLatAthI, e pramANe badhA durguNone niMdI uttama sAdhu choDe che. // 323 // sUtramA lobha levAnuM kAraNa e che ke, te badhA kaSAyamAM mukhya che te batAve che. te lobhamAM paDelo sAdhya asAdhyanA vivekathI 4 // 323 // zUnya che tathA kArya akAryanA vicArathI rahita banI ne eka dhanamAMja dRSTi rAkhanAroja pApanA mULamAM ubho rahIne sarva kriyAo kare che kaDaM che ke. F"dhAvei rohaNaM tarai sAyaraM, bhamai giriNiguMjesuM / mArei baMdhavaMpiha puriso to hoi dhaNaladdho // 1 // je dhanano lobhIo hoya te pahADa caDhe che samudra tare che pahADanI jhADImAM bhame che baMdhuone paNa mAre che. aDai bahuM vahai bharaM, sahai chuhaM pAvamAyarai dhitto| kula sIla jAipaccaya, viiM ca lobhahuo cyi||2||" __ ghaNu bhaTake che ghaNobhAra vahana kareche bhUkhane sahe che. pApa Acare che kuLa zIla jAti vizvAsa dhIraja e badhAne lobhathI pIDAelo dhRSTa puruSa tyaje che. tethI A pramANe uttama sAdhue prathamathI lobha vigerethI dIkSA lIdhI hoya ane tevA bhoga maLatAM lAlaca thAyato paNa mana dRDha karIne lobha vigereno tyAga karavo keTalAka lobha vinA paNa dIkSAle che te batAve che. 446 For Private and Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 8 sUtram 4- %4% // 324 // // 24 // -04 viNAvi lobhaM nikkhamma esa akamme jANai pAsai, paDilehAe nAvakaMkhai, esa aNagAritti pavuccai, aho ya rAo paritappamANe kAlAkAlasamuThThAi saMjogaTTI aTTAlobhI AlaMpe sahakAre viNiviTThacitte ittha satthe puNo puNo se Ayabale se nAibale se mittabale se piccabale se devabale se rAyabale se corabale se atihibale se kiviNabale se samaNabale, icceehiM virUvarUvehiM kajjehi daMDasamAyANaM saMpehAe bhayA kajai, pAvamukkhutti mannamANe, aduvA AsaMsAe (sU075) bharatacakravartI vigere koi lobhanA kAraNa vinA paNa dIkSAne meLavIne athavA mUtra pAThAMtaramAM viNaittalobhaM che teno artha saMjvalana lobhane jaDamULathI dUra karIne pote ghAti karmanI cokaDIne dUra karIne AvaraNa rahita nirmaLa kevaLajJAna prApta karI sarva vizeSathI jANe che ane sAmAnyayI jue che. arthAt jeNe pUrve batAvelo anarthonuM mULa je lobha che. tene tajyo che teno lobha dara thatAM mohanIyakarma kSaya thatAM avazye ghAtIkarmano kSaya thAya che ane nirmaLa kevaLajJAna pragaTa thAya che tethI bIjAM karma je bhavaupa grAhika che te paNa dUra thAya che (jenAM ghAto karma dUra thayAM tenA aghAtI karma sarvathA svayaM naSTa thAya che.) tethI lobha dUra thatAM akarmA e, vizeSaNa mUtramA ApyuM che. A pramANe lobhatajavo durlabha ane tajavAthI avazya karmano kSaya thAya che tethI zuM karavU te kahe AC-AA For Private and Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 325 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che prati upekSaNA eTale guNa doSano vicAra karI guNone grahaNa karavA ane lobha choDavo athavA lobhanAM kaDavAM phaLane vicArI tenA abhAvamA je guNa tene cAhIne te lobhane je tyaje teneja aNagAra kahevo. ane je ajJAnavaDe manamAM mujhAelo che te aprazasta mULa guNa sthAnamA rahI viSaya kaSAya vigeremA phaselo hoya te duHkha pAye che e vadhuM pharIthI sAro sAdhu yAda kare ke saMsArI jIva alobhane lobha vaDe niMde ane vizayasukhamaLatAM tene bhogave ane lobhane choDI sAdhu thai pAcho lobhamAM gRddha banI bahoLA karmavAlo kai paNa jANe nahIM tathA juve nahIM ( kAmAndha janmathI AMdhaLA karatAM paNa vadhAre AMdhaLo che ) ane hRdayamAM cakSu mIcAvAthI viveka rahita banI bhogone vAMcche che. ane pahelA uddezAmAM je batAnyuM te ahi jANaM. pramANe uttama sAdhu vicAre che ke lobhI rAta divasa dukha pAmato akALamAM uThato bhoga bAMcchuka artha lobhI luMTAro vicAra vagarano velA jevo bane che ane pRthvI vigere jovone upaghAta karI zastro vAraMvAra calAve che. lI te potAnI zarIra zakti vadhAravA judA judA upAyo baDe Aloka paralokanA sukhane nAza karanArI kriyA kare che te nIce mujaba che. mAMsathI mAMsa vadhe tethI paMcendriya jIvone haNe che tathA corI vigere kare che sUtramAM batAvyuM che eja pramANe saMsArI jIva sagAMne puSTa karavA mitrane puSTa karavA mathe che eTale te zaktivAlAM haze to huM temanI madadathI ApadAmAMthI bacIza tathA pretya baLa vadhAravA vasta (beduM) vigerene te haNe che, tathA devavaLa vadhAravA (prasanna karavA) rAMdhavA raMdhAvAnI kriyA (naivedya kare che) athavA rAjAnuM vaLa vadhAravA rAjAnuM icchita kare che, athavA atithInuM baLa vadhAravA cAhe che, te atithI niHspRha hoya che. kaM che ke; For Private and Personal Use Only sUtram // 325 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 326 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "tithiparvotsavAH sarve tyaktA yena mahAtmanA / atithiM taM vijAnIyAccheSamabhyAgataM viduH // 1 // " je mahAtmA tithinA, tathA parvanA badhA mahosatvo tajyA che, tene atithi kahebo; ane bAkInAne abhyAgata kahevo; teno sAra A che. tenA mATe paNa prANIone duHkha na Apa eja pramANe kRpaNa - zramaNa vigerene mATe paNa jANavuM je saMsArIjIva bIjAo mATe ke, potAnAM AlokanAM sukha che, tenA mATe judI judI jAtanAM hiMsakakRtyo karI; eTale piMDadAna vigere ApI bIjA jIvone duHkha Ape che, teone alpalAbhane badale mahAna duHkha maLa jANIne uttama puruSete pApa na karavuM joie. chatAM, ajJAnathI, athavA mohathI haNAyalo bhayathI tevAM pApa kare che, athavA kugurunA khoTA upadezathI pApakarmamAM paNa, dharma mAnI duSTa kRtya kare che, athavA kAMipaNa AzAthI pApa kare che, te batAve che. agni je cha jIvanikAyanuM ghAta karanAra zastra che, chatAM te agnimAM pIpaLAnuM, araNItuM lAkaDaM home che, athavA samiti (eka jAtanuM lAkaDe) lAjya, (dhANI) vigere nAMkhe che, ane temAM dharma samaje che, tathA bApanuM zrAddha karavAmAM beTA vigerenuM mAMsa rAMdhIne brAhmaNone jamADe che, ane vadheluM pote khAya che. ( A rIvAja gujarAta vigere dezomAM nathI; paNa vaMgALa dakSiNa vigeremAM che. ) te A pramANe judA judA upAyovaDe ajJAnathI haNAyalI buddhI vaLA pApathI chuTavAnA bahAne daMDa meLavavArUpa te te kriyAo prANI one duHkha ApanArI kare che. athAt aneka zata karoDanI saMkhyAnA bhavamAM bhogavavA chatAM paNa na chuTAya tenuM aghora pApa kare che, athavA pApathI chuTavAnuM mAnIne ajJAnadazAthI navAM pApaja bAMdhe che. For Private and Personal Use Only sUtram // 326 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 327 // athavA na meLaveluM pharIthI melavavAnI icchAthI pANIone duHkha ApI pote daMDa meLave che te A pramANe:AcA0 A mane bIjA lokamAM, athavA AlokamAM, pachIthI kAMi UMcapada apAvaze; evI icchAthI te pApa karavAmAM varte che. athavA pote dhananI AzAthI mUDha banIne rAjAnI sevA kare che, ( ane rAjAne khuzI karavA prajAne pIDavAnA aneka pApa 2 // 327 // 18 kare che.) karjA che ke: ArAdhya bhUpatimavApya tato dhanAni, bhokSyAmahe kila vayaM satataM sukhAni; ityAzayA dhanavimohitamAnasAnAM, kAlaH prayAti maraNAvadhireva puMsAma // 1 // rAjAne prasanna karIne tenI pAsethI dhana meLavIzuM ane pachI ame roja sukha bhogavIzuM. AvI AzAthI dhanathI moha pAmelA maIN navAlA mANasone AkhI jIMdagI sudhIkALa vItI jAya che. (paNa teo dharma ArAdhI zakatA nathI.) eho gaccha patottiSTha, vada maunaM samAcara / ityAdyAzAgrahagrastaH, kroDanti dhanino'rthibhiH // 2 // Ava jA, paDa, uTha, bola, cupa rahe A pramANe bolanArA dhanavAlA che. te dhananI icchvAlA garIbone vAraMvAra ramADe che. A da A pramANe sArA sAdhue samajIne zuM karavu te zAstrakAra kahe che. taM pariNAya mehAvI neva sayaM eehiM kajehiM daMDaM samAraMbhijjA neva annaM eehiM kajahi daMDaM samA. SMARS AAROCHAR For Private and Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 328 // raMbhAvijA, eehiM kajehiM daMDaM samAraMbhaMtapi annaM na samaNujANijjA, esa magge AriehiM paveie, AcA0 jahettha kusale novaliMpijjAsi, tibemi, (sU076) logavijayassa bitio uddeso // 2 // ___ pahelA adhyayanamA parijJA batAvelI che. temAM ve prakAranAM svakAya ane parakAyavAlAM duHkha denArAM zastrane calAvavAM nahIM a-18 // 328 // | thavA pahelA uddezAmAM batAvela viSaya tathA mAtApitA saMbaMdhI premanuM aprazasta guNamULa sthAna samajIne tathA kALa akALe rakhaDavU te samajIne athavA amUlya avasara tathA suguruno bodha tathA pAMce indriyonu vicakSaNapaNuM tathA vRddhAvasthAmAM tenI hAnI vigere samajIne tathA Aja uddezAmAM zarIra zakti vadhAravA athavA sagAvahAlAMnuM baLa vadhAravA daMDanuM leQ (navA pApa bAMdhavAnu) jJaparijJAvaDe jANIne maryAdAmA rahelA munie pratyAkhyA na parijJAvaDe pApa kRtya choDI devA te batAve che. pote jAte zarIra zakti vadhAravAnAM ke vIjAM duSTa kRtyo karavA vaDe jIvone duHkha na Ape tema hiMsA juTha vigere pApa kRtya bIjA pAse na karAve, athavA pApIone mana vacana ane kAyAthI koi paNa rIte sahAyatA ke anumodanA na kare. Avo sarva jIvane abhayadAna devAno upadeza tIrthakare ko che. tevU sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che. jJAna vigerethI yukta bhAvamArga jenAthI koi paNa jAtaveM dUSaNa ke daMDa ke pApa lAgavAnAM nathI te mana vacana ane kAyAe karI IN karavo karAvavo ane anumodavo joie tema karanArA Arya puruSo che. eTale jeTalA pApa dharma che. temane choDI sarva prakAre uttama 13 mArgamA je jIvo joDAyalA che teo saMsAra samudrathI kinAre pahoM velA ane ghAtIkarmano aMza paNa nAza karanAra jIvo saMsAranI OM%AR- RH 22sanda For Private and Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 sUtram // 329 // // 329 // aMdara rahelA badhA bhAvone jANanArA sarvajJa tathaikara prabhue deva manuSyanI sabhAmAM vadhAe samajI zake tevI tathA badhAnA mananA saMzaya 4 chedanArI vANIvaDe A mArga kahyo che. pote te pramANe vartelA che evo A mArga jANIne uttama puruSe upara batAvelAM pApa kRtyone choDIne vadhAM tatva jANIne potAno AtmA pApomAM na lepAya tema sarva prakAre karavU. A pramANe huM kahuM chabIjo uddezo samApta thayo. have trIjo uddezo kahe che. bIjA uddezAnI sAthe trIjAno A pramANe saMbandha che. gayA uddezAmAM kaDaM ke saMyamamA dRDhatA karavI ane asaMyamamAM upekSA karavI ane te banne paNa kapAya dUra karavAthI thAya temAM paNa mAna utpattinA AraMbhathI uMca gotramA janme che te utthApelo (ahaMkArI) 8. thAya tethI te dUra karavA kahevAya che tethI bIjA ane trIjAno A saMbandha che ke buddhimAna sAdhu rAga dveSamAM na lepAya teja pramANe buddhimAna sAdhu uMca gotranA abhimAnamAM paNa na lepAya zuM mAnIne ahaMkAra na karavo te siddhAMtakAra batAve che. __ se asaI uccAgoe asaI nIAgoe, no hINe no airite no'pIhae, iya sakhAya ko goyAvAi ko ___mANAvAI? kaMsi vA ege gijjhA, tamhA no harise no kuppe, bhUehiM jANa paDileha sAyaM sU. 77 2 saMsArI jIva aneka vAra mAna satkArane yogya ekA uMca gotramA Avyo che tathA anekavAra nIca gotramA jyAM loko niMde / tevAmAM paNa pote janamyo che te kahe che. nIca gotranA udayathI anantakALa tiryaMcagatimA saMsArI jIva rahela che tyArapachI bhaTakano jIva nAma karmanI 92 uttara prakrattinA karmavALo banI tevA tevA adhyavasAye utpanna thayelo AhAraka zarIra tenuM saMghAta bandhana 54 For Private and Personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 330 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMgopAMga devagati tathA anupUrvI malI ve tathA narakagati ane anupUrvI malI ve e vaikriya catuSTaya (coka) e 12 karma prakRtine nirlepa karIne (dUra karIne) bAkInI 80 prakRtivAlo banI taijasa ane vAyukAyamAM utpanna thayo tyArapachI manuSyagati tathA anupUrvI |malI ve te dUra karIne uMca gotrane palyopamanA asaMkhyeya bhAgavaDe udvala kare che. ethI taijasa vAyukAyano pahelo bhAMgo thayo. te A pramANe nIca gotrano bandha, ane udaya paNa ane teja karmanI sakarmatA (sattA) che. tyAMthI nIkaLIne bIjI kAyanA ekendriyamAM AvIne upaje to teja bhAMgo thAya; ane trasakAyamAM paNa aparyApta avasthAmAM paNa teja bhAMgo yAya; ane jyAMsudhI uMca gotrano nirlepa na thAya; to bIjo cotho ema ve bhAMgA thAya te batAve che. nIca gotrano baMdha, ane udaya, tathA teja karmapaNAthI sattAthI ubhayarUpe bIjo bhAgo thAya; tathA UMca gotrano bandha nIca gotrano udaya, ane satkarmapaNuM banne rUpe che. e cotho bhAMgo che, paNa bAkInA cAra bhAMgA nathIja thatAMH kAraNa keH - tiryacayonimAM uMca gotranA udayano abhAva che teja uMca gotranA ( ahaMkArathI ) udUlanavaDe kalaMkavALA bhAvamAM Avelo jIva anaMtakALa sudhI ekendriyamAM rahe che, athavA udbalana thayA vinA tiryacamAM anaMta utsarpiNI, ane avasarpiNI rahe che. prazna - AvalikAnA saMkhyeya bhAga samaya saMkhyAvALA pudgala parAvartta ema joie; paNa pudgalaparAvartta kema joie ? AcAryano uttaraH- jeo audArika, vaikriya taijasa bhASAanApAna, (zvAsozvAsa) mana = ( A cha thAya che, paNa sAta lakhela che. AhAraka e TIkAmAM lakha rahI gayuM che.) karmasaptakathI saMsAranA vacalA bhAgamAM pudgalo AtmAnI sAkSe ekamekapaNe pariNamelAche, te For Private and Personal Use Only sUtram // 330 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SOC | pudgala parAvarta che, e, keTalAka AcArya kahe che. AcA0 bIjA AcArthano mata evo che ke, dravya, kSetra, kALa, ane bhAva, ema cAra bhede varNave che, ane A pratyeka paNa bAdara, ane / A pratyeka paNa bAdara, anasUtram sUkSma ema ve bhede anubhave che, tathA dravyathI bAdara je audArika, baikriya, taijasa kArmaNanA catuSTaya (cokaDAvaDe) sarva pudgalo grahaNa // 331 // 8 karIne choDI dIdhA tyAre thAya che, ane sUkSma che, te eka zarIravaDe badhA pudgalo sparzavAlA thAya tyAre jANavU. // 331 // (2) kSetrathI bAdara jyAre krama, ane utkramavaDe maratAM jIvane baghA lokAkAzanA pradeza sparzavALA thAya tyAre hoya che, ane & | sUkSma to tyAreja jANavo ke eka vivakSita AkAzakhaMDamAM marelo, jyAre tenA pradezonI vRddhi thAya tyAre sarve lokAkAzane vyApta thAya tyAreja jANabu. (3) kALathI bAdara jyAre utsarpiNI, ane avasarpiNInA jeTalA samayo che, teTalA krama, ane utkramavaDe maraNa pAmavAvaDe sparza 4 kare che tyAre jANavU; paNa mUkSma to, utsarpiNInA prathama samayathI AraMbhIne kramavaDe sarva samayo maranArAjIve badhA sparza karyA hoya tyAre jANavU (4) bhAvathI bAdara jyAre anubhAganA bandhanA adhyavasAyanA sthAno krama ane utkrama vaDe marelA jIvathI vyApta thAya tyAre kahe che. ___anubhAganA bandhanA adhyavasAyatuM pramANa prathama saMyama sthAnanA avasaramAM kahI gayA chIe ane mUkSma to jaghanya anubhAva baMdha| nA adhyavasAya sthAnathI AraMbhIne jyAre badhAmAM paNa krame karIne marelo thAya tyAre jANavU tethI A pramANe kalaMkI bhAvane pAmelo | athavA bIjo koi jIva nIca gotranA udayathI anaMta kALa sudhI paNa tiryacamAM rahe che. manuSyamAM paNa nIca gotranAja udayathI tevA I ECRECRUCIES SSESASUR For Private and Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 332 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir niMdanIya sthAnamAM utpanna thAya che. tathA kalaMkavAlo jIvapaNa beindriya vigeremAM utpanna thayelo pahelA samayamAM paryAptinA uttara kA mAM uMca gotra bAMdhIne manuSyamAM aneka bAra uMca gotra meLave che. tyAM trIjA bhAMgAmAM rahelo athavA pAMcamA bhAMgAmAM utpanna - elo che te A pramANe che. nIcagotra bAMdhe che. ane uMcagotrano udaya hoya che| ane karmapaNuM (sattA) bannenuM che te trIjo bhAMgo ane pAMcamA bhAMgAmAM uMcagotra bAMdhe che tathA tenoja udaya che| ane satkarmapaNaM (sattA) bannenuM che chaTTo ane sAtamo bhAMgo to je baMdhathI uparata (dUra) thayohoya tene thAya che ane teno viSaya na hovAthI te baneno adhikAra nathI. te vane baMdhanA uparamAM uMcagotrano udaya thAya che ane sakarma pazuM banemA kAyama che te chaTTo bhAMgo thayo bhane sAtamo bhAMgo zailezI avasthAmAM dvicarama (challA samayanA agADInA samayamAM) nIcagotra khapAve chate UMcagotrano udaya hoya teneja che| ane sattA paNa UMcagotranI che. AmamANe UMca nIca gotramAM rahelA jIve ahaMkAra na karavo joie tema dInatA paNa na karavI joie. UMca ane nIca te bane gotrano baMdha adhyavasAya sthAnanA kaMDako samAna che. sUtramAM batAve che ke. No hINe, No airite jeTalAM uMca gotramAM anubhAva bandhanA adhyavasAyanA sthAna kaMDaka che teTalAMja nIcagotramAM paNa che ane te sarve anAdi saMsAramAM A jIve vAraMvAra anubhavelAM che. tethI uMcagotranA kaMDakanA arthapaNe jIva hoNo paNa nathI tema vadhAre paNa nathI eja pramANe nIcagotra kaMDakamAM paNa samaja te saMbandhamA " nAgArjunIyA " A pramANe kahe che. For Private and Personal Use Only sUtram ||332 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsun yanmandie sUtrama // 333 // "egamege khalla jIve aIaddhAe asaI uccAgoe asaI nIA goe, kaMDagaTTayAe no hINe no airite" AcA0 eka eka jIva bhUtakALamAM anekavAra uMca nIca gotramA Avyo ane uMca nIcanA anubhAga kaMDakanI apekSAe hIna ke ati1 rikta nathI teja kahe che. UMca gotra kaMDakavAlo eka bhavika athavA aneka bhavikamAthI nIca gotranA kaMDako ochAM nathI tema vadhAre paNa nathI. ebuM samajIne ahaMkAra ke dinatA na karavI. ( arthAt samAdhi rAkhavI teja sAdhupaNuM che.) te batAve che. kAraNa ke uMca hanIca sthAnamAM karmanA vazathI utpanna thAya che. teja pramANe baLa-rUpa-lAbha vigere madanA sthAnornu asamaMjasapaNuM ( asthiratA) sa manIne sAdhue suM karavu te kahe che. jAti vigereno koi paNa mada sAdhu na vAMcche athavA tevI icchA paNa na kare kAraNa ke uMca nIca 2 sthAnamAM A jIva ghaNIvAra utpanna thayo, e, samajIne koNa gotrano-ke-mAnano abhIlASI thAya.! arthAt mAruM uMca gotra badhA 18 lokone mAnanIya che. tevU bIjArnu nathI. e, kyo buddhivAna manuSya mAne.! ___meM tathA bIjA jIvoe uMca ane nIca e badhAM sthAnone anekavAra pUrve anubhavelAM che teja pramANe gobanA nimitte mAna-vAdI * koNa thAya. arthAt je saMsAranA svarUpane sArI rIte jANe che, te ahaMkArI na thAya valI anekavAra te sthAno pUrve anubhave chate hamaNAM ekAda uMca gotra vigere asthira sthAnakamAM AvatAM rAga vigerenA virahathI gItArtha thaela koNa mamatva kare ! eno bhAvArtha A che. ke karmanuM pariNAma jeNe jANyu che tevo muni A sevAne dhAraNa kare. graddhapaNAne kyAre yoje ke jo pUrve teNe tevUna meLavyaM hoya to. paNa kharIrIte teNe ghaNI vakhata uMcagotra vigere meLavyuM che. to te UMcagotranA lAbhathI ke alAbhathI 22-r'epheker'e| For Private and Personal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 334 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ahaMkAra, dInatA, na karavAM tevuM sUtramAM kathaM che. kAraNa ke anAdi saMsAramAM bhaTakatA jIve bhAgyane AdhAre ghaNI vAra uMca nIca gotranAM sthAna anubhavelAM che. tethI koi vakhata uMca nIca gotra meLavIne DAhyo puruSa je kharAba tathA sArI vastune oLakhe che te uMca gotra vigerethI ahaMkAra na kare. kAM che keH "sarva sukhAnyapi bahuzaH prAptAnyaTatA mayA'tra saMsAre / uccaiH sthAnAni tathA, tena na me vismayasteSu // 1 // badhAM e sukhone meM A saMsAramAM bhamatAM meLavyAM che. uMca sthAna paNa meLavyAM che, tethI have mane tenAmAM kAMi Azcarya jovAmAM AvatuM nathI. jai so'vi Nijjaramao paDisiddho aTTamANa mahaNehiM / avasesa mayaTTANA, parihari anvA payateNaM // 2 // jo, nirjarAne mATe UMca gotranA madano niSedha karyo che, topaNa ATha mAnane mathanArA sAdhuoe prayatnavaDe bIjAM madasthAna paNa tyAgI devAM. tejapramANe nIca gotramA ke niMdanIka sthAnamA utpanna thaine dInatA na karavI. teja sUtramAM kAM che keH "nokuppe" bhAgyavazathI lokamAM niMdanIka jAti kuLa rUpa vaLa lAbha vigeremAM ochApazuM pAmIne sAdhue krodha na karavo manamAM vicAra ke mAre nIca sthAna athavA bIjAnA halakA zabda sAMbhaLIne mAre duHkha zA mATe mAnavuM, meM pUrve tevuM ghaNIvAra anubhavyuM che tethI dInatA na karavI kaM che ke. " avamAnAtparibhraMzAdvadhabandhadhanakSayAt / prAptA rogAzca zokAzca jAtyantarazateSvapi // 1 // apamAnathI nIca dazA thavAthI athavA vadha bandha ke dhananA kSayethI mANase kheda na karavo kAraNa ke pUrve A jIve roga zoka For Private and Personal Use Only sUtram // 334 // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 335 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir judI judI jAtimAM seMkaDovAra bhogavyA che. saMte ya avibhhaiuM asoiuM paMDieNa ya asaMte / sakkA hu dumovamiahiaeNa hiaM gharaMteNa // 2 // paMDita puruSe prAptimAM Azcarya na karaM; ane aprAptimAM nAkhuza thadhuM nahi. jhADanI upamAvALA hRdayavaDe hitane dhAranArA puruSane zakya che. (jhADa badhAM duHkha sahe; paNa tyAMthI khase nahi; tema hRdaya sthira karI duHkhasukha sahebAM.) hoUNa kaTTI, puvaI vimalapaMDaracchatto / so ceva nAma bhujjo aNAhasAlAlao hoi // 3 // cakravarttike, pRthvIpati nirmaLa sapheda chatrane dharanAro pahelAM pote banyo ane teja puruSa pote rahenAro (teja janmamAM) anAtha AzramamAM bhAgyavazathI bane che. athavA eka janmamAM judI judI avasthAnI nIca uMcapaNAnI sthiti karmavazathI anubhave che, tethI uMca-nIca gotranI kalpanA manamAMthI kADhIne tathA bIjA paNa mananA vikalpa dUra karIne zuM karatuM ? te kahe che: jIvane saMsAramAM AvAM uMca-nIca pada hamaNA thAya che. pachIthI thavAnAM che, ane pUrve thayAM che, evaM vicArIne ziSyane guru kahe che keH - tArI tIkSNa buddhithI jANa ke, jIvane karmavazathI mukha Ave che, tema duHkha paNa Ave che, tathA tenAM kAraNo paNa vicAra, (jIve jevAM punya pApa karyo hoya; tevAM sukhaduHkha maLe che.) avigAna paNe praNIo sukhane icche che. ahIMyAM jIvajaMtu prANI vigere zabdopayoga lakSaNavALAM dravyanA mukhya zabdone | choDIne " sattAvAci " zabda " bhUta " zabdane levAthI ema sUcavyaM ke, jema A upayoga lakSaNavALo padArtha avazya sattAne dhAraNa For Private and Personal Use Only sUtram // 335 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie kare che, te mukhane vAMcche che, ane duHkhane dhikAre che, sukha punyanA udayathI che, tethI ema jANavU ke, vadhI paNa zubha prakRtio pu-15 AcA0 nyanA udayathI che jethI zubha nAma gotra AyuSya vigere karma prakRtione dareka jIva cAhe che ane azubhane niMde che A pramANe che | sUtram to zuM karavU te kahe che. // 336 // samie eyANupassI, taM jahA-andhattaM bahirattaM mRyattaM kANattaM kuTattaM khujataM vaDabhattaM sAmattaM sabalattaM P // 336 // saha pamAeNaM aNegaruvAo joNIo saMghAyai virUvarUve phAse parisaMveyai (sUtra 78) athavA zubha azubha karma vadhA jIvomAM joine DAhyA puruSe te jIvone apriya hoi tevU kRtya na kara, evo zAstrakArano upadeza che, A saMbandhamAM " nAgArjunIyA " kahe che. "puriseNaM khalu dukkhuvvea suhesae" jIva duHkhane kADhavA tathA sukhane meLavavA icche che. tethI jIvanI prarUpaNA karavI ane te pRthvI pANI vAyu agni vanaspatI 6 sUkSma bAdara vikala paMcendriya saMjJo asaMjJIparyAptA aparyAptA vigere pahelA adhyayanamAM batAvyA che ane te duHkhane choDavAnI icchA bAlA tathA sukhane meLavavAnI icchAvAlA jIvonuM potAnI upamAe mAnatA sAdhue potAnA mukhanA mATe jovone duHkha ApavAna P hiMsA vigere sthAna choDavA icchatA puruSe paMca mahAvatomA potAno AtmA sthApana karavo, ane te mahAvato pUrAM pALavA mATe uttara guNo paNa pALavA joie teja bAta A mUtramA lAvyA che, te kahe che. RAHASRAE%ADARA RAcc For Private and Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 337 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAMca samitithI banelo have pachI khevaat| zubha azubha karmanuM svarUpa jANe eTale aMdhapaNuM baherApaNuM muMgApaNuM kANApaNuM ane kuMTapaNuM vigere karmanAMja phaLa che. te jIvomAM sAkSAt joDne pote samaje, ke huM duHkha bIjAne ApIza, to te mane paNa bhogavavuM paDaze te khulAsAvAra kahe che. have samitinuM varNana kahe che. sam upasarga i. dhAtu ane ti. pratyaya lAgavAthI samiti zabda banyo che. arthAt samyak vartana te samiti che. tenA pAMca bheda che. (1) iryA samiti te joi vicArI pagalaM bharavAnuM che, jethI bojA jIvonI tathA potAnI rakSA thAya, (joine cAleto, paga nIce kIDI vigere mare nahI, tema Thokara paNa na lAge) A ahiMsA nAmanA pahelA mahAvratane Teko ApanAra che. tethI ahiMsA barobara paLe che. (2) bhASA samiti te asatya ahitakAraka vacana rokavA mATe che, arthAt sAdhue bIjuM mahAvrata pALavu joi vicArIne bolabuM. tathA (3) eSaNA samiti te sAdhune koinuM paNa corIne ke pUchayA vinA kAMi paNa na lebuM te zrIjuM mahAvrata pALavA mATe che, eTale nirdoSa bhojana vigere divasanA prakAzamAM mAlIkanI rajA lai vAparavAnuM che. vAkInI ve samitio. (4) AdAna - paTale vastu levImukavI te samiti tathA [5) utsarga-eTale zarIramAMthI ke makAna vigeremAMthI nIkaLato maLa vigere yogya sthAne nAMkhavo ke jethI bIjAne pIDA na thAya, te baghA mahAvratamAM sarvottama ahiMsA nAmanA pahelA mahAvratanI siddhi mATe che, A pramANe paMca mahAvrato meLavIne pAMca samiti pALatA sAdhune bIjA jIvonuM sukha vigere dekhAya che, athavA je rIte pote bIjAnuM bhaluM cAhanAro thAya che te sUtra vaDeja batAve che aMdhapaNuM vigere je je virUpa rUpomAM saMsArI jIvo saMsAramAM bhramaNA karatA ghaNI avasthAo bhogave che. te batAve che. For Private and Personal Use Only sUtram // 337 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 338 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAM ekendriya bendriya trendriya e AMkha vinAnA dravya ane bhAva aMdhA che (ApaNI mAphaka temane AMkho jovAnI nathI) tathA caurendriyavAlAthI jovAnI AMkho chatAM dharmanA abhAve midhyAdRSTio bhAva aMdhA che. (sArA mAThAno temane viveka nathI) kAM che ke. "ekaMhi cakSuramalaM sahajo vivekastadvadbhireva saha saMvasatirdvitIyam; etadvayaM bhuvi na yasya sa tattvato'ndhastasyApamArgacalane khalu ko'parAdhaH // 1 // jene nirmaLa cakSu samAna svabhAvika viveka che ane tevA viveka sAthe emane sobatarUpa vIjuM netra che, A banne cakSu jemane nathI te hRdayanA AMdhaLA kumArge jAya to te bIcArAno kharekhara bhuM aparAdha che : vItarAgano dharma pAmelA che teo samyak dRSTi che, temane koipaNa kAraNe AMkhanuM teja nAza pAmyuM hoya te dravyaaMdhA jANatrA paNa kharA dekhatA kone kavA ke je dravyathI paNa AMdhaLA nathI ane bhAvathI paNa AMdhaLA nathI arthAt AMkhe jue che, ane vivekathI vartte che. thI dravya ane bhAvI bhinna evaM banne prakAranuM jene aMdhapaNuM che, te ekAntathI duHkha ApanAruM che. kayuM che ke. "javanneva mRto'ndho, yasmAtsarvakriyAsu paratantraH / nityAstamitadivAkara, stamo'ndhakArArNavanimagnaH 11 // jIvatAMjamuvA jevo AMkhathI AMdhaLo che. ke te bIcAro vadhI kriyAmAM parataMtra che. jene cakSu nathI tene hamezAM sUrya asta thalo che. ane pote aMdhakAranA samudramAM Dubyo che. lokadravyasana vahnividIpitAGgamandhaM samIkSya kRpaNaM parayaSTineyam // For Private and Personal Use Only sUtram ||338 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 339 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtrama ko nodvijeta bhayakRjananAdivodyAtkRSNAhine kanicitAdiva cAndhagarttAt ? // 2 // " Aloka paralokamAM duHkhanA agnimAM vaLatA aMgavAMlo tathA pArakAnI lAkaDIe dorAtA duHkhI AMdhaLAne jor3ane koNa kheda na | pAme ? athavA bhayane pamADanAra evo bhayaMkara kALo sApa aMdhArAnI khADAvALI jagyAmAM je eka dRSTie karaDavAnI icchAvAlo beThelo | che tene jor3ane tenA AgaLa jatAM jevo bhaya lAge che, tevI rIte aMdhapaNanA khADAnuM duHkha kone bhayaMkara na lAge. ? // 339 // jema upara AMdhaLAnuM duHkha batAnyuM te pramANe keTalAka jIvo karmanA vazathI baherApaNuM bhogave che| ane jene sArA ke mAThA vi vekanuM bhAna nathI te A loka paralokanuM je sAraM phaLa che tenI kriyA karavAne te azakta che che che ke "dharmazruti zravaNamaGgalavarjito hi, lokazrutizravaNasaMvyavahAratrAhyaH // kiM jIvatIha badhiro ? bhuvi yasya zabdAH, svapnopalabdha dhana niSphalatAM prayAtni ? // 1 // dharmanAM vacana sAMbhalavAnA kalyANathI dUra thayela tathA lokanA vacana sAMbhaLavAnA vahevArathI bahAra thaela che te bahero A dunIyAmAM kema jIve che.? ke jene kahelA zabdo svapnamAM meLavelA dhananI mAphaka niSphaLatAe jAya che. svakalatrabAlaputrakamadhuravayaH zravaNavAhyakaraNasya / vadhirasya jIvitaM kiM jIvanmRtakAkRtidharasya // 2 // potAnI strI tathA nAnA putranAM madhura vacana sAMbhaLavAthI trimukha evA baherAnuM jIvita jIvato chatAM paNa marelAno AkAra ghara For Private and Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtramU nAranuM kaMi gaNatrImA che ? (nakAmuM che.) AcA04 A pramANe mugAMne paNa ekAMta duHkhano samUha bhogavavAnuM che. kathu che keH "duHkhakaramakIrtikara, mukatvaM sarvalokaparibhRtam / pratyAdezaM mUDhAH kamai kRtaM kiM na pazyanti ? // 1 // " // 340 // duHkhane karanAra apajazavALU sarvalokamAM niMdA pAtra muMgApaNuM che, te potAnAkarmonuM karelu phaLa bIjAne bhogavAtAne mUDho kema hai| jotA nathI ? (pote pApa karaze to, tevU phaLa bhogavaIM paDaze.) teja pramANe kANApaNuM paNa duHkharUpe che. kAM cha:___ "kANo nimagna viSamonnatadRSTirekaH zaktovirAgajanane jananAturANAm // yo naiva kasyacidupaiti manaHpriyatvamAlekhyakarmalikhito'pi kimu svarUpaH? viSamasthAnamA Dubelo, jene ekaja dRSTi ( AMkha ) che. je pote kANo hovAthI vairAgya utpanna karavAmAM zaktivAna che, ane janmaduHkhIomA te che pote koinAM paNa manane vahAlo lAgato nathI. AlekhavA joga karmathI lakhAyo chatAM; je bIjAne vahAlo na TU lAge; tenuM svarUpa gai gaNatrInuM che ? A pramANe kuMTapaNuM eTale, jenA hAthapaga bAMkA hoya; athavA ThIMgaNApaNuM hoya; athavA jenI pITha vaDanI (suMdhAnA ) AkAre / hoya; tathA raMge kaLo hoya; tathA sabaLapaNuM hoya. Abu svAbhAvika kadarupuM zarIra hoya athavA pachavADe karmanA vazathI tevo thAya; CRECR - RA C3% For Private and Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 341 // www.kobatirth.org to, ghaNuM duHkha bhogave che. vaLI pramAdathI eTale, viSayakrIDAnA kAraNe sArAM kAmamAM eTale, dharmamA pramAda karavAthI saMkaTa, vikaTa zIta, USNa vigere, aneka bhedavALI yonImAM pote bhramaNa kare che, athavA prathama batAvelI corAzIlAkha jIvAyonImAM ekasarakhaM bhramaNa kare che. ane | navAM navAM AyuSyo bAMdhIne temAM jAya che| ane te yonIomAM judI judI jAtanAM duHkhone anubhave che, teja pramANe uMcagotrano aiMkAra karavAmAM haNAelA cittavALo athavA nIca gotranA kAraNe dIna banelo, athavA AMdhaLo bahero thavA chatAM ajJAnI jIva pote potAnuM karttavya nathI jANato tathA pUrve karelAM karmanuM A phaLa che, te jANato nathI. tathA saMsAranI burI dazAne bhUlI jAya che. ane | hita-ahitane visAre che temaja ucita vAtane gaNato nathI. te tatvane bhulelo mUDha banelo hoya teja uMca gotra vigeremAM ahaMkAra kare che. teja kahe che se abujhamANe hao vahae jAImaraNaM aNuparimANe, jIviyaM puDho pirya ihamegesiM mANavANaM vittavatthumamAyamANANaM ArataM virataM maNikuMDalaM saha hiraNNeNa itthiyAo parigajjhati, tatthe va rattA, na ittha tavo vA damo vA niyamo vA dissai, saMpuSNaM vAle jovikAme lAlappamANe muDhe vippariyA samuvei || (sU0 79) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only sUtram // 341 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA04 sUtram // 342 // pUrve kahelA uMcagotrano abhimAnI athavA AMdhaLAM, baherAM vigerenAM duHkhane bhogavato; athavA karmavipAkane na jANato hata u-18 pahata che eTale, judIjudI jAtanA rogathI zarIre pIDAtA haNAyalo che, tathA badhA lokamAM parAbhava pAmavAthI upahata che, athavA uMca gotranA ahaMkArathI ucita kAryane choDavAthI vidvAna puruSonA mukhathI, jeno apayaza paDayo paDavAthI te haNAyalo che, tathA abhimAna karavAthI // 342 // aneka bhavamA azubhakarma bAMdhIne, nIcagotranA udayane anubhavato upahata che, ane te duHkhathI mUDha bane che, te dareka jagyAe joDaq. teja pramANe jAti (janma-maraNa) e vanene "pANI kADhavAnA reMTanA nyAye" navA navA janma-maraNanAM duHkhasaMsAranA madhyabhAgamA rahIne te jIva bhogave che, athavA kSaNekSaNe kSayarUpa AvocImaraNathI dareka kSaNe janma tathA vinAzane anubhavato duHkhasAgaramAM | Dubelo saghaLa nAzavaMta chatAM, tene nitya mAnIneH jemAM hita thavA, che tene paNa ahita mAnI vimukha thAya che. (dharma, je sukhane A| panAra che, te dharmane choDI duHkha ApanAra viSayamAM khecAya che.) kaDaM he keH AyuSyane nitya mAnIne athavA, asayaMmajIvita dareka pANIne vadhAre vahAlaM che. eTale A saMsAramA ajJAna aMdhakArathI haNAelA cittavAlA manuSyane tathA bIjA prANIone viSaya rasamAM jIvaq vahAluM che, te batAve che. AyuSya vadhAravA mATe rasAyaNa vigere kriyAo bIjA jIvone je duHkha karanArI che tene kare che. tathA cokhA vigerenuM kSetra IP| kheDAve che. dhoLAMghara (havelIo) vigere badhAve che. tathA AmArAM che. ema mAnIne tenA upara vadhAre prema kare che. tathA thoDAM raMgelAM athavA 8 judI judI jAtanAM raMgelA athavA vagara raMgelAM vastro tathA ratnonA kuMDaLo tathA sonuM tathA strI vigere meLavIne temAM eTale upara 8 BREAKINGAAR For Private and Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir 18 kahelI ramaNIya vastuomAM gRddha thaelA he. te mRDhapuruSo duHkha AvatAM gabharAya che. athavA temanI zarIra zakti barobara hoya tyAre 4 AcA0la teo dharma vigerene uttama bolatA nathI paNa tapa te aNasaNa vigere tathA " indriyona damana tathA ahiMsAno niyama phaLavALo nathI 6. sUtram ema teo ulaTuM bole che. te batAve che, tapa niyama dhAraNa karelA dharmi jIvane teo kahe che. ke" A tapa vigerenuM phaLa bhaviSyamAM 2 // 33 // nathI. phakta AlokamA kAyAne duHkha ane bhoga vigerethI dUra rahe, e tamane ThagavA mATe guruoe khoTuM batAveluM che. // 343 // ___ valI bIjA janmamAM sukha maLaze. e paNa khoTo gurue bhrama Apelo che. kAraNa ke hAthamAM AvelA bhogo tathA sukho bhogavavAM choDIne bhaviSyamA sukhanI AzA karavI e vadhAre pAparUpa che tethI vartamAnanuM mukha cahAnAra saMsArI jIvo (gurunA vacanone UMcA mUkI) 2 bhoga bhogavavamA eka puruSArtha mAnI avasare avasare saMpUrNa bhogone bhogavato ajJAnI jIva lAMbA AyuSyane icchato bhogone mATe atizaya kuvacana bolatI vacana daMDanu pApa bAMdhe che. eTale je mANasa ema bole ke tapa tathA indriya damana athavA ahiMsAdika niyama phaLavAluM nathI evaM bolanAro mUDha tatvane na jANanAro hata upahata thaelo navAM navAM janma bharaNa karI jIvita kSetra strI vigeremAM loIP lupa banI tatvamAM vimukha ane atatvamAM takha mAnIne hita ahitanI bAbatamA paNa ulaTo cAle che. te batAve che. dArAH paribhavakArA bandhujano bandhanaM viSaM viSayAH / ko'yaM janasya moho ? ye ripavasteSu suhRdAzA // 1 // g svIo apamAnane karanArI, baMdhujana baMdhana samAna tathA iMdriyonA viSayo viSa samAna che. chatAM mANasane A kevo moha che ke je kharekharA zatra che. temAM mitrapaNAnI AzA rAkhe che. paNa jeo zuza karma upArjana karIne mokSanI icchAvAlA banelA che te kevA che te batAve che. CROO For Private and Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 sUtram // 344 // // 344 // CASES iNameva nAvakakhati, je jaNA dhuvacAriNo / jAimaraNaM parinnAya, care saMkamaNe daDhe (1) natthi kAlassa NAgamo, save pANA piyAuyA, suhasAyA dukkhapaDikUlA appiyavahA piyajIviNo joviukAmA, savesiM jIviyaM piyaM, taM parigijjha dupayaM cauppayaM a. bhijaMjiyA NaM saMsiMciyA NaM tiviheNa jA'pi se tattha mattA bhavai appA vA bahayA vA, se tattha gaDhie ciTThai, bhoaNAe, tao se egayA vivihaM parisiDhe saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavai, taMpi se egayA dAyAyA vA vibhayaMti, adattahAro vA se avaharati, rAyANo vA se vilupaMti, nassai vA se viNassai vA se,AgAradAheNa vA se Dajjhai iya, se parassa'hAe karAI kammAiM bAle ThakucamANe teNa dukkheNa saM mUDhe vippariyAsamavei, muNiNA hu evaM paveiyaM, aNohaMtarA ee no ya ohaM tarittae, atIraMgamA jhae no ya tIraM gamittae, apAraMgamA ee no ya pAraM gamittae, ayANijaM ca AyAya taMmi ThANe na ciTThai, vitahaM pappa'kheyanne taMmi ThANaMmi ciTThai (sU0 80) RAHARANAS S IOSEX For Private and Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 345 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jeo dhruvacArI eTale mokSanuM kAraNa jJAna vigere che tene meLavavAnA svabhAvavAlA che tevA dharmAtmApuruSo upara kahelA asAra jIvitakSetra dhana strI vigerene cahAtA nathI. athavA dhutacArI eTale dhuta te cAritra temAM ramaNatA karanArA che. arthAt cAritra lai tene pUrNa pALI mokSa meLave te saMsArane cahAtA nathI bhoganA abhAve jJAna meLavIne janmamaraNanA duHkhane jANIne tevA puruSe saMkramaNa ( cAritra ) mAM ramaNatA karavI evaM ziSyane guru kahe che ke vizrotamikA rahita athavA parisaha upasarga AvatAM tAre kaMTALavu nahI athavA he ziSya tuM zaMkA rahIta mana| bAlo thai saMyamamAM rahe eTale ziSye tapa damana niyama vigere AlokamAM je kaSTa che. te parabhavanuM anaMtu sukha Apaze evaM ni:zaMkapaNe | mAnI ne dharmamAM AsthA rAkhe; ane te tapa niyama vigere kare; ane tethIja pote tapanA prabhAvathI rAjA-mahArAjAone paNa pUjanAyogya thAya che. je viSaya kapAyane jItyA che, tevA tapasvI zAMta puruSane ahIM je sukharUpa phaLa maLyuM che, tathA teNe vadhA joDakAMne dUra karI samabhAva meLavyo che, tevA puruSane paraloka kadAca na hoya; topaNa nenuM kaMi bagaLatuM nathI. (upazamabhAvamAM ahIMja anaMtu mukha che, tene paralokanA sukhanI icchA nathI. kache ke: "saMdigdhe'pi pare loke, tyAjyamevAzubhaM budhaH / yadi nAsti tataH kiM syAdasti cennAstiko htH||1||" paraloka che ke nahi ? evI evI zuMkAvALA lokamAM paMDita puruSoe pApane choDabuMja joie; jo paraloka nathI; to tenuM zuM bagaDavAnuM che ? ane paraloka che toSaNa, tenuM zuM bagaDavAnuM che ? ethI paraloka na mAnanAro nAstika haNAyo arthAt pApa karanAro For Private and Personal Use Only sUtram // 345 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 // 346 // ---C AlokamAMja nAstika kedamAM par3I duHkha bhogave che, topaNa tenI AzA purAtI nathI; ane Astika bhogane roga mAnI tenI AzA mUke che, to te devanI mAphaka pUjAya che. tethI gurumahArAja ziSyane kahe che ke tamAre potAnA vazamA raheluM saMyama sukha meLavavAmAM 6 sUtram dRDha raheQ. paNa Aq na vicAra ke thoDA varSa pachI athavA vRddhAvasthAmAM dharma karIza. kAraNa ke mRtyunu Avaq anizcata che ke hamaNA mRtyu nahi Ave. kAraNa ke sopakrama AyuSyavALA jIvane koi avasthA evI nathI ke-jemAM karmarUpI agnimAM paDanArA lAkhanA 5 // 346 // goLA mAphaka jIva pIgaLI na jAya. kadhu che ke zizumazizu kaThoramakaThoramapaNDitamapi ca paNDitaM, dhIramadhIraM mAninamamAninamapaguNamapi ca bahuguNam / yatimayati prakAzamavalInamacetana matha sacetanaM, nizi divase'pi sAndhya samaye'pi vinazyati ko'pi kathamapi // 1 // " vALaka, juvAna, kaThora komaLa, mUrkha, paMDita dhIra, adhIra, ahaMkArI dIna guNa rahita, ghaNA guNavALo, sAdhu, asAdhu, prakAzavALo aprakAzavALo, acetana, sacetana, arthAt jeTalA jIvo saMsAramA che. te badhA kALa (mRtyu) thI divasamAM, rAtrImAM athavA saMdhyAnA samayamAM paNa koi rIte nAza pAme che. tethI mRtyunA sarvene kaDavApaNAne samajIne uttama puruSe ahiMsA vigere mahAvatomAM sAvaceta tharbu joie. zA mATe te kahe che. " savve pANA piyAuyA" GCC-% ACC-IAS For Private and Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 sUtram // 347 // // 347 // eTale mUtramA batAvyA pramANe badhA jIvone potArnu AyuSya priya che. zaMkA-siddhane AyuSya priya nathI, tethI tamArA kahevAmAM doSa Avaze. uttara-eTalA mATeja ame mukhya zabda jIvane na vAparatAM prANa zabda vAparyo che. ane tethI pANa dhAraNa karanAra saMsArI jIvaja levA. tethI tamAro vAMdho nakAmo che. "savve pANA piyAyayA" A pATha che. eTale AyuSyane badale Ayata zabda che ane teno artha AtmA che. kAraNa ke te anAdi anaMta che. ane badhAne potAno AtmA vahAlo che. ane mukhanI vAMcchAduHkhano nAza karavAnI abhilASA che. kayu che ke suhasAyA dukkhapaDikUlA. AnaMdarUpa-sukha che, teno svAda karavo te sukha bhogavavAnI icchAvAlA jANavA. ane asAtA te duHkha. tenA dveSI jANavA; & tathA potAno ghAta kare; to, pote apriya mAne che, tathA jIvitane priya mAne che, eTale dIrgha AyuSya vAMcche che, ane te paNa asaMyama jIvita vAMcche che, eTale duHkhamA pIDAine paNa, aMtadazAmAM paNa jIvavAne icche che kayuM che ke:', ramai vihavI visese ThitimittaM theva vittharo mhii| maggai sarIra mahaNo, rogIjIe cciya kyttho||1|| vaibhavavALo vizeSa vaibhavamA rame che. yoDAvALo paNa rahevAne icche che. nirdhana paNa potanAM zarIrane saMbhALe che. rogI paNa jIva 25345-OMASHI For Private and Personal Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 OMOM // 348 // vAmAM kRtArtha mAne he. tethI A pramANe sarva prANI sukhanA jIvitanA abhilASI chaH ane saMsArI-nirvAha AraMbha vinA nathI; ane AraMbha che, te 41 sUtram mANIne upaghAta karanAra che, ane prANIone potAnuM jIvita vadhAre vahAluM che, tethI vAraMvAra gurumahArAja upadeza Ape che ke-da-hai rekane sarvathA indriyonA viSaya vahAlA che, anetethI viSayone dhyAnamA rAkhIne zuM kare che ? te kahe che. ce pagavAlA dAsa dAsI cAra | P // 348 // | pagavALA gAya ghoDA vigere upabhogamAM laine; dhanano saMcaya karIne mana, vacana, ane kAyAthI karavU karAva; ane anumodanAvaDe potAnAM manuSya-janmamA je kai jIMdagI paramArthamAM gujAravI joie; tene badale tene AraMbhamAM eTale pApakarmamAM rokIne vyartha kare che. te vakhate arthamAM gRddhathayalo pote klezane gaNato nathI. dhanane rakSaNa karavAno parizrama vicArato nathI; tathA tenI caMcaLatAne dhyAnamAM leto nathI, tenA nakAmApaNAne visare che. (dhananA apAyo bhUlone lAbhaja najare jue che, ane pApamAM rakta rahe che.) kayu che ke kRmikalacittaM lAlAklinnaM vigandhi jugupsitaM, nirupamarasaprItyA khAdannarAsthi nirAmiSama // surapatimapi zvA pArzvasthaM sazAGkitamIkSate, na hi gaNa yati kSudro lokaH prarigrahaphalgutAm // 1 // kRminA samUhathI vyApta ane lALathI bharelu durgadhavALU niMdanIka evaM mAMsa vinAnuM hADakuM moDhAmAM mamarAvato adhika svAda temAM mAnato kutaro-pAse ubhelA indrane paNa zaMkAthI jue che. (ke rakhene mAruM hADakuM indra lai na jAya.) A uparathI nizcaya ema jaNAya 3/che ke kSudra jaMtu che. te potAnI saMgharelI vastunI asAratA jANato nathI. te paisAne zA mATe cAhe che, te kahe che. bhojanane mATe For Private and Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sutram // 349 // upabhogane mATe-dhanane icchI tevI tevI kriyAmAM varte che. eTale avalagana. (bIjAno Azaro levA) vigerenI kriyA kare che. temAM da lAbhAMtarAya karmanA kSaya upazamamA judIjudI jAtanuM maLelaM ane vAparatAM bacelaM sAcavavA mahAna upakaraNa bhegAM kare che. ___ane koi pApIne tevA lAbhano udaya na hoya, to dhananI icchAe te raMka manuSya samudra oLaMce che, pahADa caDhe che. khANa khode // 349 // drA che, guphAmA pese che, pArAno rasa banAvI tenA vaDe suvarNa siddhi (kImIyo) karavA cAhe che. rAjAno Azraya le che, khetI karAve che, A badhI kriyAmAM potAne ane parane duHkha ApavA vaDe potAnA sukhanA mATe meLaveluM dhana pote kaSTa kareluM hoya chatAM koi vakhata tenA pApanA udayathI tenA pItarAio temAM bhAga paDAve che. athavA dagAthI le che. coro core che. rAjAo daMDe che. athavA pote rAjanA bhayathI jaMgalamAM nAsI jAya che. athavA tenuM junuM ghara paDI jAya che. athavA agnithI baLatAM dhana nAza pAme che. luTAi jAya che; | AvAM ghaNAM kAraNothI artha nAza pAmavAno che. ethI upadeza kare che ke, he ziSya ! arthano meLavanAro bIjAnAM gaLAM resanAro pApa 4 hai karIne AjJAnI jIva te dhanathI sukha bhogavavAne badale duHkha bhogavatAM muDha banIne ghelo thAya che. ane tethI viveka nAza thavAthI kArya-akAryane mAnato nathI. teja tenI virUpatA che. kayu che ke "rAgadveSabhibhUtatvA, kAryAkArya parAGmukhaH / eSa mUDha iti jJeyo, viparItavidhAyakaH // 1 // rAgadveSathI gherAvAthI kArya akAryanA vicAramA zUnya evo viparIta kArya karanAro mUDha mANasa jANavo. A pramANe mUDhapaNAnA aMdhakAramA chavAyAthI jene AlokanA mArganuM jJAna nathI evA sukhanA arthio chatAM duHkhane pAme che. KARORRECRCOACHCCESS SHASRASHBAkara For Private and Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 350 // * 15 tethI sarvajJa vacana rUpa dIvAne badhA padArthanuM svarUpa kharekhalaM batAvanAra jANIne guru kahe che. he munio teno Azraya tame lyo.2 AcA0 meM A mArI buddhithI nathI kA. ebuM sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che, tyAre koNe kabuM ? te kahe che. ___traNe kALamAM jagata vidyamAna che. evaM je mAne te muni jANavA ane te traNe kALanuM jJAna jene hoya te sarvajJa tIrthakara che. te||350|| maNe kA che. teoe anekavAra potAnA punya baLathI uMca gotra vigere meLavyuM che. athavA prakarSathI athavA prathamathI jJAna mApta thatAMja 8/ badhA jIvo potAnI bhASAmAM samaje tevAM vacanavaDe temane upadeza karyo che. te kahe che. ____ anogha-ogha ce prakAre che. dravyaogha te nadInu pUra vigere che. ane bhAvaogha te ATha prakAranuM karma athavA saMsAra che. te ATha karmathI saMsArI jIva anaMta kALa bhame che. te oghane jJAna darzana ane cAritrarUpI vahANamAM beThelA munio tare che. ane jeo / nathI taratA te anopaMtarA che, arthAt jeo muni dharma pALe che teo tare che, ane jeo te dharmane choDI viSayanA lAlacu bane che, 4 te jainetara athavA jainamAM patita sAdhu che. teo jJAna vigere uttama vahANathI bhraSTa thavAthI taravAno udyama kare to paNa saMsAra taravA | samartha thatA nathI. teja mUtramA kA che noya ohaM tarittae, je saMsAra taratA nathI te atIraMgamA che, eTale tIra te saMsArano pAra tenI pAse jaq. te tIraMgamA che ane jeo viSaya rasamAM 18. paDe teo kinAre na javAthI atIraMgama che. te koNa ? te kahe che. jainetara athavA prathama kahelA dharma bhraSTha jaina sAdhu-te batAve che. KAROSARO UGCROCTOCTO SA-A GEX For Private and Personal Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : teo veSa dhAre che chatAM samyak AcAra na pALavAthI sarvajJanA kahelA sanmArgathI dUra hovAthI kinAre jatA nathI teja pramANe apA-4 AcA0 raMgama paNa je. ahIM pAra eTale, sAmeno taTa jANavo. teja pramANe apAragata paNa jANavA; eTale vitarAganA upadezathI vIruddha cA- sUtram lavAthI pAragamanamAM saphaLatA maLatI nathI. A badhuM kahIne kahe che ke-te saMsAranA sukhaicchako saMsAramAMja anaMtakALa rahe che. // 35 // joke, teo veSa dhAravAthI ke, svecchAcArathI thoDaMka kaSTa paNa sahetA hoya; topaNa sarvajJanA upadezathI vikaLa, ane potAnI icchaa-19||351|| nusAra banAvelA zAsvanI rItie cAlanArA hovAthI saMsArapAra javAne samartha nathI. praznaH-tIra, ane pAramA zuM bheda che ? uttaraH-ahIMAM tIra eTale mohanIyakarmano kSaya levo. tathA bAkInAM bIjAM traNa ghAtIkarma dUra thavAthI pAra jANavo; athavA 4/ tIra eTale, cAra ghAtIkarmano nAza ane pAramAM bAkInAM aghAtIkarmano paNa nAza jANavo. praznaH-jainetara athavA, patitasAdhu kema mokSamA na jAya ? . uttara:-jenAthI sarva padArtho grahaNa karAya; te AdAnIya te zrutajJAna jANavu. te zrutajJAnamAM kahyA pramANe saMyamasthAnamAM je na varte te mokSamA na jAya athavA lokone priyaevAM bhoganAM aMga dAsa dAsI copagAM dhana dhAnya sonuM ru' vigere grahaNa karIne athavA mithyAtva avirati pramAda kaSAya yogavaDe grahaNa karavA yogya karma grahaNa karIne jJAnAdimaya mokSamArgamAM athavA samk upadezamAM athavA prazastaguNa sthAnamA je jIva potAnA AtmAne sthira nathI karato te saMsAramA bhame che. POSEKARNALSECRE GRAHASY For Private and Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 352 // www.kobatirth.org valI te dharmabhraSTa pote botarAganA upadeza sthAnamAM sthira thato nathI. paNa tene badale anucita sthAnamAM vartta che. te batAve che. vitatha te asat vacana durgatino hetu che tene pAmIne akuzaLa athavA khedane jANanAro asaMgama sthAnamAM vatte che. athavA vitatha eTale | grahaNa karavA yogya bhoga nathI. judu je saMyama sthAna "che tene pAmIne khedane jANanAro nipuNa sAdhu teja sthanamAM eTale karmane havAmAM tatpara rahe che arthAt potAne sarvajJa prabhunI AjJAmAM sthApe che. A upadeza je ziSya jyAM sudhI tatvano bodha pAmyo nathI tene sumArgamAM varttavA apAya che. paNa je tatkhano jANa tathA heya ( tyAgavA yogya ) upAdeya ( grahaNa karavA yogya ) nuM vizeSa jANe che, te buddhivAna puruSa yathAavasare yathAyogya karavuM, te potAnI meLeja kare che; te batAve che. uso pAsagassa natthi, bAle puNa nihe kAmasamaNunne asamiyadukkhe dukkhI dukkhANameva aNupari (sU0 81) ttibemi // lokavijaye tRtIyodezakaH || A Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uddeza upadeza eTale sat asat karttavya tenA A dezane je jANe te pazya jANavo teja pazyaka che. tene A upadezanI jarura nathI. te poteja samaje che. athavA pazyaka te sarvajJa athavA tenA upadeza pramANe cAlanAro jANavo. je kAya te uddezo. te nArakAdi cAra gati athavA uMca nIca gotranuM kahevuM. te upara kahelA sarvajJane athavA uttama sAdhune nathI. kAraNa ke thoDAja vastratamAM teno mokSa thavAno che. For Private and Personal Use Only sUtram | // 352 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 353 // www.kobatirth.org praznaH - kyo mANasa vItarAganA upadeza pramANe cAlato nathI ? te kahe che-- "bALa" rAga vigerethI mohIta thaelo te kaSAyo tathA karmovaDe athavA parisaha upasargavaDe haNAya che. te "niha" athavA jenAthI sneha thAya te snehi te jene che. ne sneha vAlo rAgI jANavo. te icchA saMsAra sukhano abhilASI manohara bhogono rAgI banI kAmanI icchAvAlo te kAmI vAraMvAra viSayanI icchA zAMta na paDavAthI tenA duHkhI duHkhIo banelo zarIra ane manamAM duHkhothI pIDAto rahe che. kAMTA tathA zastrano ghA athavA gumaDuM koDa vigerethI zarIra duHkha bhogave tathA bahAlAMno viyoga apriyano saMyoga aniSTano lAbha ane icchitano alAbha tathA dAridra durbhAgyathI mananI pIDAo bhogave che. ane tenAthI vAraMvAra ArttadhyAna karato | vAraMvAra temAM bhame che. eTale duHkhanA AvarttamAM Dubelo saMsAramAM bhame che. ( A badhAno sAra e che ke-je ahaMkAra kare- dInatA kare te saMsAramAM bhame ane je muni sukha duHkhamAM ahaMkAra dInatA na karatAM cAritrane samatA bhAve ArAdhe te mokSamAM jAya ) loka vijayano trIjo uddezo samApta thayo. o se egayA roga samuppAyA samuppajjati jehiM vA sArddha saMvasai, te va NaM egayA niyayA parivati, so vA te niyage pacchA parivaijA, nAlaM te tava tANAe vA saraNAe vA tumapi tesiM nAlaM nANAe vA saraNAe vA jANittu dukkhaM patteyaM sAyaM, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only sUtram // 353 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 35 // bhogA me va aNusoyanti ihamegesiM mANavANaM (sU0 82) AcA0 trIjo uddezo kahyA pachI cotho uddezo kahe che bhogomAM prema na karavo. e A uddezAmAM che. jethI bhogIone zuM duHkho thAya che, te batAve che. pUrve paNa teja kA che ke bho-18 // 354 // gIone koi vakhate roga utpanna thAya che. pUrve batAvyu ke saMsAramA viSayI jIva paribhramaNa kare che. te jIva A duHkhone paNa bho gave che, A pramANe trIjA uddezAno saMbaMdha che. tathA enA pahelAMnA mUtrano A saMbaMdha The ke bAlaka jebo jIva premamA paDIne kAma 15 bhoga kare che. te kAma duHkharupaja che. temAM Asakta thaelA jIvane vIryano kSaya bhagaMdara vigere rogo thAya che. tethI kahe che ke kA | manA abhilASathI azubha karma baMdhAya ane tethIja maraNa thAya che, pachI narakamAM utpanna thAya che, ane narakamAMthI nIkaLIne mAnA pe| TamAM vIryanA bIMdumA utpanna thai kalala arbuda pezI vyuha garbha prasava vigerenAM duHkha bhogavAM paDe che. tyAra pachI moTo thatAM rogothAya che. A badhuM azubha karmanuM phaLa udaya AvatAM thAya che, te rogo batAve che, mAthArnu dukhavU peTamAM zULa uThavI vigere rogo thAya che. A roga utpanna thatAM jenI sAthe te base che. te sagAM tene nide che. athavA cAkarI na yatAM sagAMne te nide che, valI guru kahe che, ke he ziSya ! je sagAM upara moha rAkhe che, te sagAM tenA prANa rakSaNanA mATe thatAM nathI, tema tuM paNa tenA prANa zaraNanA mATe thavAno nathI. ebuM jANIne tathA je kaMi duHkha sukha Ave che; te potAnA kAryonuMja pANIo phaLa bhogave che, tethI rogonI utpattimAM dinatA na lAvavI; tathA suMdara bhogone yAda karavA nahi, tethI" sUtramA kayu che ke" zabda rUpa rasa gaMdha ane sparza e pAMca viSayano %A4%A4% For Private and Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 355 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir abhilASa ame koi paNa avasthAmAM bhogavIe evI icchA na karavI, tathA pUrve amArI caDhatI avasthAmAM teno AnaMda na lIdho, evaM paNa yAda na kara, "eTale icchA" saMsAramAM jemaNe viSaya rasanA kaDavAM phaLa jANyAM nathI tevA brahmadatta cakravartI vigerene thAya che. paNa badhAne tevA bhoganI icchA thatI nathI. jo tema na mAnIe to sanatkumAra cakravartI jevAne paNa doSa lAge te batAve che brahmadatta maraNAMtika roganI vedanAthI pIDAeTo saMtApanA atizayathI priya strIne sparza karavA mAphaka vizvAsa bhUmImAM mUrchAne | pAmelo tene bahu mAnato tathA kokaDaM balI gaelo tathA viSamatAno viSaya banelo glAnIthI pIDAelo duHkha talavArathI ghavAelo, | kALe bAthamAM lIghelo, ane pIDAthI pIDAelo, niyatie durdazAmAM mUkelo daive bhAgyahIna banAvelo chevaTanA ucchavAsamAM pahoMcelo mahA pravAsanA mukhamAM paDelo dIrgha nidrAnA dvAramAM paDelo jIvita iza (jama) nA jAgre Avelo, bolImAM gada gada banelo, zarIramAM vichaLa banelo, pralApamA pracura thaelo jRmikA (rovA) vaDe jItAelo arthAt karelAM pApothI durgatimAM javAnI taiyArI karI rahelo. chatAM | mahA mohanA udayathI suMdara bhogonI icchAvALo pAse beThelI bhAryA je pote patinA duHkhanI bhayaMkara vedanAthI pIDAine AMkhamAMthI AMsu pADatI rAtI AMkhovAlI sAme baiThelI che. tene kahe che ke he kurumati he kurumati ema vAraMvAra pokaravA chatAM ( te strInA dekhatAja ) pote sAtamI nArakIe gayo. tyAM paNa atizaya vedanA bhogavato chatAM vedanAne na gaNakArato te kurumatine bolAve che. A pramANe bhogono prema koika jIvo bIjI gatimAM paNa tajavo durlabha che. paNa je udAra satvavAlA mahAn puruSo che. temane te nathI jemake jeNe AtmAthI zarIra For Private and Personal Use Only sUtram // 355 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram TEASER // 356 // 15 ju9 jANyu che. evA sanatkumArajevA takhapremIone tevo bhayaMkara roga AvavA chatAM paNa (hAyapITa karavAne badale) meM pUrve pApa karyA che. te hu~ / AcA0 bhogaq cha. evo nizcaya karIne karma samUhane tajavA taiyAra thaelAne (zarIra duHkha chatAM paNa) manamAM kleza thato nathI. kAM che ke " upto yaH svata eva mohasalilo janmAlavAlo'zubho, / raagdvesskssaaysnttimhaanirvighbiijstvyaa| // 356 // rogairaMkurito vipatkusumitaH karmadrumaH sAmprataM, ! soDhA no yadi samyageSa phalito duHkhairadhogAmibhiH // 1 // uttama puruSa potAnA AtmAne samajAve che. ke he AtmA je moharUpI pANIvAlo ane azubha janmarUpI "AlavAla" (jhADane pANI pAvAno kyAro) vAlo tathA rAgadveSa tathA kaSAyano samUha tenA vaDe nirvighnapaNe moTuM bIja te ropyu che tathA te have roge karIne aMkurAvAluM thayu che. vipadAo tenAM phulo che. evaM karmarUpI moTuM jhADa teM taiyAra karyu che jo have tene sArI rIte sahana nahIMkare to nIca gatimAM lai janAra duHkhoe karIne te phaLavALo thaze (jo tuM tene lIdhe hAyapITa karIza to pharIthI duHkho bhogavAM paDaze.) punarapi sahanIyo duHkhapAkastvayA'yaM / na khalu bhavati nAzaH karmaNA saMcitAnAm // iti saha gaNayitvA yadyadAyAti samyag / sadasaditi viveko'nyatra bhUyaH kutastyaH? // 2 // jo tuM hAyapITa karIza to tAre pharIthI paNa duHkhano pAka bhogavavo paDaze. kAraNake hAyapITathI baMdhAyelAM karmono nAza bhogavyA / vinA thaze nahI. A pramANe samajIne je je duHkha sukha Ave te sahana kara. teja viveka che. te sivAya bIjo viveka kyAthI hoya 15/ (viveka lakSaNa e che ke duHkha mukhamAM hAyapITa na karavI paNa saMtopathI rahe.) ba- - RAKESies A For Private and Personal Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie AcA0 sutram // 357 // // 357 // SARA%AAAAACARECIR bhogonuM mukhya kAraNa dhana che, tethI tenuM svarUpaja sUtrakAra kahe che. tiviheNa jA'vi se tattha mattA bhavai appA vA bahugA vA, se tattha gar3ie ciTTai, bhoyaNAe, tao se egayA viparisihaM saMbhUyaM mahovagaraNaM bhavai, taMpi se egayA dAyAyA vibhayaMti, adattahAro vA se harati, rAyANo vA se vilaMpaMti, nassaha vA se viNassai vA te, agAraDAheNa vA se Dajjhai iya, se parassa aTThAe kurANi kammA Ni bAle pakucamANe teNa dukkheNa mUDhe vippariyAsamuvei (sU0 83) praNa prakAre eTale mana, vacana, ane kAyAthI tenI pAse je kaMi mIlkata thoDI athavA ghaNI che. temAM bhogI gRddha thaine rahe che.15 te mAne che ke-A mIlkata mAre bhaviSyamA bhoga bhogavA kAma lAgaze. tethI tenuM rakSaNa karavA mahAna upakaraNo rAkhe che. paNa jo tenuM ekaLu kareluM dhana koipaNa rIte nAza mAme che eTale pItarAiyo bhAga paDAve, coro corI kare, rAjAoluMTe, nAza pAme, baLIjAya vigerethI potAne bhogamAM na AvavAthI icchA purI na thatAM te ghelo bane che. ane dhanane mATe krura karma karato ajJAnI jIva tenA duHkha vaDe mUDha bane che. A vadhuM pUrve kaheluM che, tethI samajI lebu. ahIM nathI kahetA A pramANe duHkhanA vipAkavAlA bhogone jANIne DAyA munie zRM karavU te kahe che. For Private and Personal Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 358 // www.kobatirth.org AsaM ca chandaM ca vici dhIre ? tumaM ceva taM salamAhaddha, jeNa siyA teNa nosiyA, iNameva nAva bujjhaMti je jaNA mohapAuDA, thIbhi loe pavahie, te bho ! vayaMti eyAI AyayaNAI, se duHkhAe mohAe mArAe naragoe naragatirikkhAe, sayayaM mUDhe dhammaM nAbhi jANai, uAhu vIre, appamAo mahAmohe, alaM kusalassa pamAeNaM saMtimaraNaM saMpehAe bheuradhammaM saMpehAe, nAlaM pAsa alaM te eehiM (sU0 84 ) guru uttama ziSyane kahe che ke-- Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tuM bhogonI AzAone tathA bhogonA abhilApone choDa, dhI. (buddhi) tenA vaDe rAje. ( zobhe ) te dhIra puruSa jANavo. tevA uttama ziSyane guruno upadeza lAge che. tethI kahe che ke he ziSya ! bhogamAM duHkhaja che. ane temAM sukhanI prApti nathI. (mRgatRSNAmAM jaLa nathI. paNa jaLano khAMTo AbhAsa che tema bhogomAM sukha nathI. ) A pramANe ziSyane guru samajAve che. athavA pote AtmAne samajAve che. ke he AtmA tuM bhoganI AzA vigere zalyane choDIne paramazubha saMyama tenuM sevana kara. paNa bhogone visarI jA kAraNa je je paisA vigerenA upAyathI bhoga upabhoganI AzA che tenA vaDe maLato nathI. paTale jenA vaDe bhogo maLe teja dhana vigerethI karmanI pariNati vicitra hovAthI dhAryA karatAM ulaDaM thAya che. For Private and Personal Use Only sUtram // 358 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram SEX // 359 // athavA guru mahArAja kahe che ke jenA vaDe karma baMdhana thAya te kRtya tAre na karavU. eTale pApanA kAmamAM na vartavU athavA jenA AcA0 vaDhe rAjanA upabhoga vigereno karma baMdha che, te na karavaM. (eTale saMyamathI rAja mukha na vAMccha) athavA je sAdhupaNAthI mokSa thAya teja sAdhu jo bhogamAM paDe to mokSane badale saMsAra bhramaNa thAya (mATe sAdhue dareka jagyAe vivekathI vartavU.) // 359 // A pramANe anubhavayI nizcaya karelu chatAM mohathI hArelA jIvo satya vAtane samajatA nathI. Aja hetunuM vicitrapaNuM che ke je puruSo tIrthakara prabhunA uddezayI rahIta che. teonuM moha tathA ajJAna baDhe athavA mithyAtvanA udayathI tatva saMbaMdhI jJAna baMdhAeluM che. meM teo mohanIya karmanA udayavI mRDha bane che. ane teone stroo bhoganuM mukhya kAraNa che, te batAve che. eTale yuvAna svIonA kaTAkSa aMganA cALA suMdara dekhAva hAthanA laTakA vigerethI A loka (saMsArI jIva samUha) AzA ane | abhilApathI hArelA jIvo krUra karma karIne naraka vipAka phaLarUpa zalyane meLavIne te durgatinA duHkharUpa phaLane visarIne moharthI 4 sumati (aMtarAtmA) ne visarelo prakarSe karIne pIDAelo parAjIta bane che. eTale poteja paravaza thAya che. eTalaM nahIM paNa bIjAone 4 paNa vAraMvAra khoTo upadeza ApIne durgatimAM lai jAya che. te mUDho A pramANe bole che. A strI vigere upabhogane vAste AnaMdamAM # sthAna banAvelAM che. enA vinA zarIranI sthiti naja yAya ane te upadeza teonA duHkhanA mATe thAya che. eTale temanA kahevApramANe 3 cAlanArane paNa zarIra tathA mananAM duHkho bhogavAM paDe che. athavA mohanIya karma baMdhAya cha, athavA te ajJAnI bane che. ane vAraMvAra TU temane maraNanAM duHkha thAya che. narakamAM jarbu paDe che, tyAMcI nIkaLIne tiryaMca tharbu paDe che. AvadhAno mULa kAraNa strImA moha pAmavAnuM AE%AC%aa For Private and Personal Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 360 // www.kobatirth.org che. eTale sarva bhogomAM mukhya bhoganuM sthAna A strI che. ane tethIja badhAM duHkha che ema badhI jagyAe saMbaMdha lebo. A pramANe khInA hAvabhAvathI tenA aMga jovAmAM rasIo banelo upara kahelI yonI omAM bhamato chatAM AtmAnA hitane jANato nathI. tathA niraMtara duHkhathI hArIne mUDha banelo kSamA vigere daza prakAramA lakSaNavAlA sAdhu dharmane jANato nathI. ane te dharma durgatinA bhramaNane rokanAra che. te jANato nathI. A tIrthakare kaheluM che koNe kachu ? te kahe che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jeNe saMsArano bhaya visAya te vIra prabhue kayuM che. he ziSyo, tamAre mahA mohamAM eTale strIonA hAvabhAvamAM rakta yanuM nahIM paNa sAvaceta rahebuM. teja mahA mohanuM kAraNa che. eTale te strImAM jarAe paNa rAgI na thavuM pramAda na karavo. A nipuNa buddhivAlA ziSyane mATe ATalaM vacana vasa che, valI madya, viSaya, kaSAya, nidrA, vikathA, e pAMca prakAranA pramAdathI tamAre sAvaceta rahenuM kA| raNake te pramAda upara kahelAM duHkho ApavAne mATeja che. prazna - zuM AdhAra laine pramAdane chor3avo ? uttara - zAMti eTale zamana te vadhA karmano nAza jANavo te mokSa teja zAMti che. prANIo vAraMvAra cAra gatinA saMsAramAM maraNa jenA vaDe pAme che, te saMsAra che. te zAMti ane maraNa e bannene vicArIne pramAda choDo. guru kahe che ke he ziSya, eka bAju mamAdIne vAraMvAra janma maraNanuM dukha che. ane bIjI bAju apramAdIne janma maraNanA tyAgarUpa anaMtuM sukha che e bannene kuzaLa buddhivAlA ziSye vicArIne viSaya kaSAyarUpa pramAdane na karavo. For Private and Personal Use Only sUtram // 360 // Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RE ___ athavA zAMtivaDe maraNa eTale maraNasudhI je phaLa thAya che te vicArIne pramAda na karavo. eTale jIvatAM sudhI uttama puruSe | AcA0 koipaNa sAthe kleza na karavo. ane te kleza pramAdadhI thAya che mATe pramAda na karavo. vaLI viSaya kaSAya ane svInA vilAsarUpa je pramAda che te zarIranA aMdara rahelo che. ane te zarIra potAnI meLe nAza pAmanAruM | // 361 // 18 che. to tevA nAzavaMta zarIrane vicArIne sAdhue pramAda na karavo. (je zarIranA mATe prayAsa thAya te zarIra nAzavaMta che. dhana ahIja X // 36 // meM rahevAnuM che.) eTale bhogo bhogavavA chatAM paNa tRpti thatI nathI. tema bhogo abhilASane saMtoSa pamADI zakatA nathI. mATe he ziSya! tArI || * buddhivaDe jo ke duHkhanA kAraNavAlA pramAdarUpa viSayonuM bhogavaq che te tRptine athavA zAMtine ApatA nathI. ko che ke "yalloke brAhiyavaM, hiraNyaM pazavaH strIyaH / nAlamekasya tatsarvamiti matvA zamaM kuru // 1 // A lokanA viSe vrIhi, java, sonu, pazuo, svIo, vigere badhuM paNa eka mANasanI tRptinA mATe samartha nathI e, samajIne teno moha choDa, AtmAne zAnta kara. upabhogo pAyaparo vAMchati yaH zamayituM viSayatRSNAm / dhAvatyAkrami tumasau, puro'parAhne nijacchAyAm // 2 // upabhoganA upAyamA tatpara thaelo je viSaya tRSNAne zAnta karavA icche che to pharIthI AMtare potAnI chAyAmAM AkramaNa ka-12 4 ravAne te tRSNA taiyAra rahe che (eka icchA pUrI karIke bIjI taiyAraja che. tRSNAno aMta koi vakhata nathI) tethI bhoganA lAlacuone di tenI prAptimAM ke aprAptimAM duHkhaja che te batAve che. A COCRACTECISISCIENCE For Private and Personal Use Only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 362 // www.kobatirth.org eyaM parasa muNI ! mahabbhayaM nAivAija kaMcaNaM, esa vIre pasaMsie je na nivijjai, AyANA, na me dei na kupijjA thovaM laddhuM na khiMsae, paDisehio pariNamijjA evaM Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samavAsijjAsi (sU0 85) // timi // guru sArA ziSyane va che ke he muni ! bhoganI AzArUpa mahA tApathI gherAyelA puruSane kAmadazAnI avasthAnA moTA bhayane tuM pratyakSa jo, kAmIne Dagale Dagale bIjAno bhaya che. tethI moTo bhaya teja duHkha che. ane bhoga laMpaTone maraNanuM kAraNa che. tethI te moTo bhaya ko, tethI he ziSya ! A loka ane paralokamAM bhaya ApanAra bhogone jANa, tethI ziSye zuM karavuM te guru kahe che. mAtuM te bhogothI tArA AtmAne durgatiyAM na nAkhIza, tuM koi jIvone duHkha na ApIza. teja pramANe bIjA koine juTuM bolI na phasAvIza tema corI paNa na karIza vigere pAMce pApone tyajaje. bhogI dUra rahe che ane jIva hiMsAthI dUra rahe che. te mahAtmAne zuM guNa thAya che te batAve che. te bhogonI AzA abhilASA tyAganAra amamAdisAdhu paMca mahAvratanA bhArathI potAno skaMdha namAvelo aneka karma vidAraNa karavAthI vIra puruSa iMdra vigerethI stuti karAya che. prazna - kyA puruSanI stuti thAya che ? uttara - je mahAtmA AtmAne grahaNa karavA yogya tatvane grahaNa kare che eTale vadhAM ghAtIkarma kSaya thavAthI badhI vastuno prakAza karanAra kevaLajJAna tene prakaTa thavAthI anyAvAdha sukha maLe che. te jJAna maLavAnuM mukhya kAraNa saMyamanuM anuSThAna che. temAM doSa la For Private and Personal Use Only sUtram // 362 // Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 353 / / SHASHRI gADato nathI. athavA retInA koLIA khAvA muzkela che te, saMyama pALavaM kaThaNa che chatAM pALe che. eTale koi vakhata gocarI na maLe | AcA0lA topaNa sAdhu saMyamane mUke nahiM tema manamAM dinatA paNa na lAve. ___athavA A gRhastha potAnI pAse vastu che chatAM mane Apato nathI. evaM mAnIne tenA upara krodha na lAve. paraMtu munie ema mA-1 // 353 // navu ke A mane aMtarAya karmano doSa che. anena maLavAthI tapano lAbha thaze tethI mane kAMipaNa nukasAna nathI. athavA thor3eM Ape athavA tuccha khorAka Ape topaNa dAna ApanArane niMde nahI. ____ koi gRhastha nA pADe to tyAMthI rIsAyA vinA khasI jaq. ekakSaNa mAtra paNa haTha lai ubhA na rahe. athavA dAna ApanArI, bAine kaTu vacana na kahevAM jemake tArA gRhasthAvAsane dhikkAra che ? "dihA'si kaserumaI! aNubhUyAsi kaserumai ! / pIyaM ciya te pANiyayaM vari tuha nAma na desaNaM // 1 // " he udAra buddhivAlI strI ! tane joi ! he udAra buddhivAlI ! tAro anubhava karyo ! tAraM pANI pIdhuMja ! tAruM nAma sAraM ! AliTalaM badhuM chatAM paNa tAruM darzana sAraM nathI. (Abu sAdhue bolavU nahi.) kadAca te Apeto laine rasto pakaDavo. paNa tyAM ubhArahIne nIcA ucA vacana vaDe tenI stuti niMdA na karavI. arthAt bhATanI 18| mAphaka tenAM khoTAM gItaDAM na gAvAM. A vadhAno sAra kahe che. A pravrajyAnA nirvedarUpa (zAMtithI) dAtAra upara na Ape to paNa kopa na karavo, thoI Ape to niMdA na karavI. Ape to la-8 RECISIS For Private and Personal Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 364 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ine cAlatA tha. AmuninuM mauna che eTale mokSArthi sAdhunuM A AcaraNa che. tuM paNa aneka bhava koTine bhramaNa karatA amUlya eMvA saMyamane pAmIne sArI rIte pALaje, Ama guru ziSyane samajAve che. athavA potAnA AtmAne upadeza Ape che. ke tuM rAga dveSa na karaje, cotho uddezo samApta thayo. (1 have pAMcamo uddezo kahe che. teno A saMbaMdha che A lokamAM bhogone tajIne saMyama deha pALavAne mATe lokanI nizrAe vihAra karavo joie. te A uddezAmAM batAve che. A lokamAM saMsArathI kheda pAmelA bhoganA abhilASa tajelA mokSAbhilASie potAnAmAM gurue sthApana karelA paMca mahAvrata bhAra vaDe nivedya anuSThAna karanArA sunie dIrgha saMyamanI yAtrA mATe dehatuM paripAlana karavA lokanI nizrAe bihAra karavo joie, kAraNa ke Azraya vinA dehanAM sAdhana kyAMthI thAya ? ane deha vinA dharma kyAthI thAya ? kAM che ke "dharme carataH sAdholoMke nizrApadAni paJcApi / rAjA gRhapatiraparaH SaGkAyA gaNazarIre ca // 1 // " dharmamA cAlanArA sAdhune lokamAM pAMca nizrAnAM pada che, rAjA gRhastha chakAya sAdhu samUha tathA zarIra e pAMca jANavAM vastra, pAtra, anna, Asana, zayana, vigere sAdhano che. temAM paNa prAyaH niraMtara AhArano mukhya upayoga che, ane te AhAra gRhastha pAthI levAno che. ane gRhastho judA judA upAyo vaDe, potAnA putra strI vigere mATe AraMbhamAM pravartelA che, temane tyAM sAdhue saMyama dehanI For Private and Personal Use Only sUtram // 364 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A% A 5 %- va rakSAmATe nirvAha karavA joitI vastu zodhavI joie. te batAve cheAcA0 jamiNaM viruvarUvehi, satthehiM logassa 'kammasamAraMbhA' kajaMti, taMjahA-appaNo se sUtram puttANaM, dhUyANaM suNhANaM nAINaM, dhAINaM rAINaM dAsANaM dAsINaM kammakarANaM kamma // 365 // 4 // 365 // karINaM AesAe puDhopaheNAe sAmAsAe pAyarAsAe saMnihi saMnicao kajaI, ihamegesiM mANavANaM bhoyaNAe (sU0 86) / tatvane jANanArA puruSo mukha meLavavA tathA duHkha choDavA mATe judAMjudAM zastro je pANIone duHkha ApanArAM che, te dravya ane bhAvathI ce prakAranAM batAvyAM che, tenAvaDe potAnuM zarIra putra dIkarI chokarAnI bahu jJAtI vigerenA nirvAha mATe karmanA samAraMbho 4 na kare che, te batAve che. va mukha meLava, duHkha choDavU, tenA mATe kAyAthI adhikaraNavaDe, athavA dveSathI, paritApa upajAvavAvaDe, athavA jIvathI zarIra dUra karavAvAlI pAMca pApanI kriyAo che, athavA khetIvADI vyApAra vigere karmanA samAraMbho che, te loko kare che. AsamAraMbha zabda levAthI "saMraMbha." tathA AraMbha paNa jANI levA eTale zarIra ane strI mATe loko saMraMbha samAraMbha ane AraMbho kare che. saMraMbharnu varNana-iSTa prApti aniSTa choDavU. tene mATe prANAtipAta vigere, saMkalpano Aveza jANavo. AAAACOCON For Private and Personal Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sutram // 366 // samAraMbhanuM varNana-saMkalpa karyA pachI tenAM sAdhana bhegAM karavAM, tathA kAyA ane vacananA vepArathI bIjAne paritApa vigerenA lakSaNavAlo che, AcA0 AraMbhanuM varNana-traNa daMDa (mana vacana kAyA) nA vyApArathI meLavelI tathA upayogamA lIdhelI jIva hiMsA vigerenI kriyA cAlu karavI, te AraMbha che, athavA ATha prakAranA karmanA samAraMbha, eTale joitI vastune meLavavAnA upAyo karavA te. // 366 // sUtramA loka zabda che, te loka kyo che, ke jenA baDhe AraMbho karAya che ? te batAve che. AtmA zarIrathI joDAelo he, te zarIra nibhAvavA loko AraMbha kare che, teja pramANe putra dIkarI vigere mATe paNa AraMbha karAya che, eTale rasoi vigere banAvavI paDe che. tevI rIte cIjA AraMbho paNa karavA paDe che ebuM pUrve kajhuM che. prazna-zarIra lokazabdanA arthamAM kevIrIne ghaTe.? uttara-tamArUM kahevU barAbara nathI, kAraNa ke paramArtha dRSTithI jonArAone jJAna darzana cAritrarUpa atmatakhane choDIne bAkInaM zarIra vigere paNa pArakuMja che, kayuM che ke-vahAranA pudgaLarnu banelaM acetanarUpa karmanuM vipAkarUpa pAMce zarIro che. tethI zarIra Atma paNa loka zabdavaDe batAvyo, tethI koi zarIra mATe pApakriyAo kare che, bIjo koi dIkarA dIkarI mATe, to koi dIkarAnI bahune mATe to koi nyAta mATe, teja pramANe saMbaMdhathI joDAelAM sagAM, dhAva mAtA mATe,rAjA mATe dAsa dAsI mATe nokara nokaraDI mATe AraMbha kare che, koi paroNA mATe kare che, koi judA judA putra vigerene praheNaka mATe kare che, koi rAtrimA khAvA rAMdhe che. 13 koi prabhAtamA khAvA rAMdhe che, te A badhAmA karma samAraMbha che, vaLI vizeSa kahe - AAR For Private and Personal Use Only Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 367 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaldI nAza pAme tevI vastuone rAkhI muke che, dahIM bhAta meLavI rAkhe che, tathA ghaNo kALa rahI zake tevI vastuono saMcaya paNa kare che, te bAla haraDe, sAkara drAkSa, bigerene saMghare che, A badhuM parigraha vigere AjIvikAnA kAraNe che, athavA dhanadhAnya sonuM vigereno saMgraha kare che. A badhuM zA mATe kare che te kahe che: A lokamAM paramArtha buddhivAlA munione jamADavA mATe kare che, eTale koi svArtha mATe, tathA koi paramArtha mATe rAtrimAM, mabhAtamAM ke divasamA bhojana mATe ke, nirvAha mATe saMsArI- pApakriyAo kare che, ane virUpa zastrovaDe bIjAM jIvone pIDA kare che. A pramANe lokanI sthiti hoya; to, sAdhue zuM karavuM te kahe che: ease aNagAre Arie Ariyapanne AriyadaMsI ayaMsaMdhitti adakkhu, se nAIe nA iyAvara na samaNujANa, savAmagaMdhaM parinnAya nirAmagaMdho parivae (su0 87) je sAdhu samyak rIte niraMtara saMyama anuSThAnavaDe varte che, te judAM judAM zastrovaDe thatI pApakriyAthI mukta thayalo che, te munine ghara nathI; tema mamattva paNa nathI; tethI te anagAra che, tema tene gRhasthanI mAphaka dIkarA - dokarI bahu vigerene paNa poSavAM nathI. te anagAra pote vadhAM pApakarmothI dUra thayela che, tethI te Arya che, tethI te cAritrane pALavA yogya che. vaLI jenI buddhi uttama che, te Arya prajJAvALo jANavo; eTale sUtra bhaNyAthI; jenI buddhi paramArthamAM khIlelI che, tathA nyAyamAM mana raheluM hovAthI te nyAyane jue | tethI te AryadarzI che, eTale te judA " praheNaka ' zyAmA' azana " ( pUrve paroNA vigere mATe rAte rAMdha; vigere tenAthI mukta ) For Private and Personal Use Only sUtram // 367 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 368 // www.kobatirth.org che, tathA pote " asaMdhi " che, eTale potAnAM dareka kArya yogyavakhate karanAro che. jyAre je kara hoya; te pramANe kare che. kapaDAM jobAM; dhyAna rAkhavuH siddhAMta bhaNatro; gocarI javRM; pratikramaNa kara. vigere dareka kriyA ekabIjAne 'bAdhA' vinA samaye samaye kare che, teja paramArthane jonAro jANavo. tathA te muni " adakkhu " che, eTale je Arya che, AryabuddhivAko che. AryadarzI che, kALane jANanAro che, teja paramArthane jANanAro jANavo. bIjI pratimAM sUtrapAThamAM bheda che, te, ayaM saMdhimadakkhu -- teno artha kahe cheH- pUrve batAvelAM uttama vizeSaNavALo sAdhu kartavyakALane jANe che, eTale je paraspara hita-ahita meLava, choDa vigere kriyAne vAdhA na karatA; prathama avasarane jANe che, ane te pramANe kare che. te paramArthane jANanAro che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAvasaMdhi - jJAna darzana ane cAritra tenI vRddhi zarIra vinA na thAya, ane zarIrano nirvAha AhAranA kAraNa vinA na thAya, ane temAM paNa sAvadyano tyAga karavAno che. tethI te bhikSuka je uttama sAdhu che, te pote doSita AhArane grahaNa na kare tema bIjA pAse levaDAve nahIM, athavA koi leto hoya tene anumode nahIM, athavA iMgAla doSa, athavA dhuma doSa, na lagADe, eTale sArA AhAranI stuti na kare, tema kharAba AhAranI niMdA paNa na kare, teja pramANe bIjA pAse tevA doSo na lAgavA de, tathA tevA niMdA karanArAnI prazaMsA paNa na kare, tathA Ama gaMdhane choDe paTale azuddha AhAra vaDe doSa na lagADako joie. zaMkA- pUti zabdano artha azuddha che, to Ama zabda zA mATe vAparyo ? For Private and Personal Use Only sUtram | // 368 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir matrama // 369 // uttara-azuddha te sAmAnya zabda che, ane pUti zabda levAthI ahIM AdhAkarma vigerenI azuddha koTi paNa batAvI, ane teno & AcAla moTo doSa hovAthI tenuM pradhAnapaNuM batAvavA pharI kahuM che, teno artha A pramANe che. gaMdha zabda levAthI (1) AdhAkarma (2) audde zikatrika (3) pUti karma (4) mizra (5) bAdara prAbhRtikA (6) adhyaya pUrvaka ema cha prakAranA udgama doSa avizudhdha koTinI aMdara // 369 // rahelA che, ane bAkInA vizudhdhakoTimA che te Ama zabdavaDe batAvyA che, tathA sUtramA sarva zabda che, te badhA prakArone sUcave che, tethI ema jANavU ke, koipaNa prakAre aparizudhdha, athavA pUti hoya; to, te doSita bhojana vigere jJa-parijJAvaDe jANIne pratyAkhyAna, parijJAvaDhe nirAmagaMdhavALo bane; eTale nirdoSa bhojana vigere lenAro varte; bane; tethI pote jJAna darzana-cAritra nAmanA mokSamArgamA sArIrIte varte; ane saMyama anuSThAnane pALe. ___Ama zabda grahaNa karavAthI kharIda karelu sAdhune na kalpe; chatAM, alpasattvavALA sAdhune ochaM samajAya; tethI vizudhdhakoTimAM | rahela vratadoSa che, ema jANIne te le, tevI tenI vRtti, na thAo; te mATe pharIthI tenuM nAma laine niSedha kare che.sAdhu mATe vecAtuM ANelaM; paNa sAdhue na levu te batAve che: adissamANe kayavikkayesu, se ekiNe na kiNAvae, kiNaMtaM na samaNujANai, se bhikkha kAlanne bAlanne mAyanne kheyanne khaNayanne viNayanne sasamayaparasamayanne bhAvanne pariggahaM amamAyamANe kAlANuhAI apaDiNNe (sU088) BAKA5%%%AR KARACROBLEM For Private and Personal Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IFO levU, veca, te kraya-vikraya che. te pote tenAthI adRzya rahe; arthAt pote sAdhu mATe kharIda karelI vastune bhogave nahi; eTale AcA mokSavAMcchaka sAdhu karma upakaraNone paNa kharIda na kare; bIjA pAse na karAve; tema kharIda karanArane prazaMse paNa nahi athavA ni rAmagaMdhavALo vanI sAdhupaNuM pALe, ahIyAM paNa Ama zabda grahaNa karavAthI hananakoTinI trika che, tathA gaMdha grahaNavaDe pacanatrika levI%B // 370 // tathA krayaNakoTitrika te potAnAM svarUpa batAvanArA zabdavaDe lIdhI che, ethI navakoTi parizuddha AhArane aMgAra dhUmadoSarahita sAdhu 'bhojana' kare athavA vastune bhogave. e guNathI uttama sAdhu kevo hoya te kahe che, te bhikSuka (sAdhu) samayano jANa hoya che. tathA baLane jANanAro che, eTale po* nAnI zarIrazakti vicArIne te pramANe dharmakriyA kare che, paNa baLane chupAcI rAkhato nathI, karavAnA kAmamA pramAda karato nathI, tathA potAne keTalI vastu joize, tene jANanAro che, te "mAtrajJa" kahevAya che. tathA 'kheda' te abhyAsa tenAvaDe jANanAro che. | athavA kheda eTale 'zrama' ke, saMsAranA bhramaNamAM ATaluM duHkha che, tene jANe che. kA che ke "jarAmaraNadorgatyavyAdhayastAvadAsatAm / manye janmaiva dhorasya, bhUyo bhUyastrapAkaram" // 1 // jarA (buDhApo) maraNa, durgati, roga, A moTI pIDA 'to' 'dUra' raho, paNa dhIra puruSane vicAratAM mAluma paDaze ke, janma vAre hai IPvAre lebo, te janma vakhatanI avasthA paNa niMdanIka che, ebuM huM mAnu chu. athavA kSetrajJa zabda laie to saMsakta (rAgarnu kAraNa) viruddha dravya, parihArya, (tajavA yogya) kuLa vigere kSetranuM svarUpa jANanAro R-61-62-24x SALAAAAAA-RACT For Private and Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram CAT // 371 // eTale A jagyAe javAthI rAga thaze, A jagyAe javAthI dveSa thaze, amuka jagyAethI amuka vastu maLaze, AvA bhraSTa kSetramA gocarI AcAlalevA yogya nathI. vigere sthiti jANanAra tathA "khaNa yanna" eTale kSaNa (avasara) eTale amuka vakhate gocarI javU te jANanArI muni hoya che, tathA jJAna darzana cAritrane yogya rIte pALavAM, te 'vinaya' he, tene jANanAro che. tathA jaina tathA anya matonA takhane // 371 // jANanAroche. eTale potAnA siddhAMtano jANa hovAthI gocarI vigeremA gaelo sukhethI gocarInA doSone jANe che. te doSo nIce mujaba che. sonTa udgama doSo kahe che1 AdhAkarmI (sAdhunA mATe rAMdhela) 2 auddezika (amuka muni mATe amuka bhojana banAvelu) ru pUtikarma (nirdoSa annane AdhA karma sAthe meLavaI) 4 mizra (sAdhu tathA potAnA mATe bhegu banAvelu) 5 sthApanA [sAdhunA mATe rAkhI mukelaM] 6 prAbhRtikA [sAdhunA mATe vahelaM moDuM kArya karavaM] 7 prakAzakaraNaM [aMdhAramAthI ajavALe bahAra lAve. athavA dIvI vigere kare ne. 8 krIta [vecAtuM 4 lAveLu.] 9 udyataka [udhAre lAvIne Apaq te.] 10 parivartita badalI karIne lAve te. 11 abhyAhRta (sAme lAvIne Apaq.) / 12 ud bhinna (lAkha vigere zIla toDIne Apabu.) 13 mAlApahRta (uparathI nIce lAvIne Apa.) 14 achedya (jora julama karI vIjA pAsethI laine Apay) 15 anisRSTa [ghaNAonI bhegI rasoimAMthI vagara gjAe eka mANasa Ape te.] 16 adhyava pUrvaka sA5 dhune AvatA jANIne temanA mATe pUrva raMdhAtA anAjamAM thoDu umere te.] A uparanA soLa doSo vohorAvanAra taraphathI sAdhune lAge che. soLa utpAda doSo kahe he 2% ACI For Private and Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 // 372 // RECE% A5% 1 dhAtrIpiMDa. [gRhasthanA chokarAne ramADIne sAdhu le te.] 2 dUtIpiMDa-paradezanA samAcAra ApIne gojarI le te. 3 nimitta-12 piMDa [jyItiSathI samajAvI gocarI le.] 4 AjIvapiMDa (potAno pahelAMnI avasthA batAvI gocarI le te.) 5 vanIpakapiMDa (jainetara sUtram pAse teno guru banI gocarI le te.) 6 cikitsApiMDa (davA karIne gocarI le te.) 7 krodhapiMDa (dhamakAvIne gocarI le te.) 8 mAnapiMDa (potAnI uMca jAti vigere batAbIne gocarI le te.) 9 mAyApiMDa (veSa badalIne gocarI le te.) 10 lobhapiMDa (svAdiSTa bho- P372 // jana mATe vAraMvAra te jagyAe gocarI levA jAya te.) 11 pUrva stavapiMDa (pahelAMnA sagapaNano paricaya karAvabo) 12 pazcAt saMstavapiMDa (tenA saMbaMdhInA guNa gAine gocarI le te.) 13 vidyApiMDa chokarA bhaNAvIne gocarI le te. 14 maMtrapiMDa kAmaNa TumaNanA maMtra batAvIne gocarI levI te. 15 curNayogapiMDa-vAsa kSepa vigere maMtrI ApIne gocarI le te. 16 mULa karmapiMDa-garbha rahevA saMbaMdhI upAya vigere batAvIne gocarIle te. A uparanA soLa doSo gocarI lenAra sAdhune potAne lIdhe thAya che. daza eSaNA doSo ApanAra lenAranA bhegA thavAthI bane te kahe che. 1 zaMkita-azuddha AhAranI zaMkA chatAM lebu te 2 prakSita-azuddha vastuthI kharaDAelA hAthe le, te. 3 nikSipta-sacitta vastumAM paDelI acitta vastu mukelI levI te. 4 pihita-acitta vastu upara sacitta vastu DhAMkelI hoya te acitta vastu le to teno paNa doSa lAge 5 saMhata-bIjA vAsaNamAM nAkhIne Ape te. 6 dAyaka-ApanArane bhAna na hoya te le te.7 mizra-sacittamAM acitta vastu meLavIne Ape te. 8 apariNata-acitta thayA vinAnI vastu Ape te. 9 lipta lITa-baLakhA vigere gaMdA hAthathI Apete.10 Ujjhita HARSICA-AAS For Private and Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobabirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie chAMTA pADatI Ape te. uparanA daza doSo lenAra tathA ApanAra, bannenA-megA thAya che. AcA0lA / para samayajJa hovAthI UnALAnA bapore kharA taDakAnA tApamAM tapelA sUrajathI parasevAnA 'biMdu TapakatA sAdhunA melA zarIrane tt| joi koi anya gRhasthe pUchyu ke, bhAi tamArAmAM badhA mANasoe ucitta mAnelaM snAna zAmATe nathI karatA ? tyAre sAdhue javAba meM // 373 // Apyo ke, he baMdhu ! sarva sAdhuone jaLanuM snAna che. te kAma 'strIno abhilASa' tenuM eka aMga che. tethI niSedha kayoM che te sAMbhaLoH-4 // 373 // "snAnaM madadarpakaraM, kAmA prathamaM smRtam / tasmAtkAmaM parityajya, naiva snAnti dame ratAH // 1 // ___ snAna madano darpa karAvanAra che, tathA kAmanuM pahelaM aMga che. mATe kAmane choDanArA brahmacArI, ane damanamAM rakta thayelA che teo snAna karatA nathI. A pramANe sva ane parasiddhAMtane jANanAro parane uttara ApavAmAM kuzaLa hoya che, tathA bhAvajJa eTale,citanA abhiprAyane jANanAro che ke A 'dAna' ApanAra ke, vyAkhyAna sAMbhaLanArano Avo abhiprAya che. vaLI parigraha te, saMyamamA joitAM UpakaraNarthI vadhAre che, te na le, ane levAnI paNa manamA icchA na rAkhe; tevA sAdhu kALajJa, baLajJa, mAtrajJa, kSetrajJa, khedajJa, kSaNajJa, vinayajJa, samayajJa, bhAvajJa; hoya te parigrahane grahaNa na karato yogyasamaye yogyakriyAno karanAro bane che. zaMkA-pUrve 'kAlajJa' zabdamAM te vAta AvI che, ane ahIM pharIthI kema kaho cho ? uttaraH-tyAM jJaparijJAvaDe jANavAnuM che, ane ahIMyAM kartavya karavAnuM che.. vaLI koipaNa jAtanuM niyAj na kare; te apratijJa che. jemake, krodhanA kAraNe skaMdaka AcArye potAnA ziSyone ghANImAM pIlelA -24 8560 For Private and Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org AcA04 sUtram // 37 // // 37 // joine pratijJA karI ke, jo mAruM 'tapa-tena' hoya; to, cIjA bhavamAM lazkara, vAhana, rAjadhAnIsahita purohita, jeNe mane duHstra dIdhuM che, te badhAno nAza karIza. te pramANe pAchaLathI devatA thaine nAza karyo, teja pramANe mAnanA udayathI bAhubaLIe pratijJA karI ke prathama dikSA lIdhelA nAnA bhAione huM kevIrIte namaskAra karUM. kAraNa ke teo kevaLajJAnI thayA che, ane huM chadamastha jJAnavALo | cha. teja pramANe kapaTanA udayathI mallisvAmInA jIve pUrva bhavamAM vadhAre uMcaM pada levA bIjA mitra sAdhuone ThagavA mATe kayu hatuM eTale pelA mitrone khabaDAvIne pote upavAsa karela hatA te, tathA lobhanA udayathI paramArtha na jANanArA vartamAnano lAbha jonAra yatino veza rAkhanArA mAsa kSapaNa (mahInA mahInAnA upavAsa) karanArA chatAM pratijJA (niyAj) kare che, (arthAt krodha, mAna, mAyAnA lobhathI cAritra bhraSTa na karavaM. te vatAvyuM che.) ___ athavA vasudeva mAphaka saMyamarnu anuSThAna karato niyAj na kare ke hu~ AvatA bhavamAM AvA bhoga bhogavanAro thAuM athavA gocarI vigeremA gaelo evI pratijJA na kare ke mane AvIja gocarI maLavI joie, athavA jaina matamA syAdvAda pradhAna hovAthI jina vacanamA ekAMta pakSa grahaNa na kare, te apratijJa jANavo, jema ke maithuna viSaya choDIne koipaNa jagyAe koipaNa niyamavAlI pratijJA na karavI jethI kaDyaM che keH"na ya kiMci aNuNNAyaM, paDisiddhaM vAvi jiNavariMdehiM / monuM mehaNabhAvaM na taM viNA rAgadosehiM // 1 // " ninezvare kaMipaNa kalpanIyanI AjJA ApI nathI. ane kAraNa vaDe koipaNa jAtano niSedha paNa karyo nathI; paNa tIrthakaronI A RXSASIES For Private and Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie nizcaya vahevAra 've' nayane AzrayI samyak AjJA mAnavI ke jJAnAdi AlaMbana 'nA' kAryamA satyavaDe sArAM svabhAvavALA sAdhue tharbu 4 AcA0 liM paNa kapaTathI kaMipaNa khoTo Azraya na levo.. sutrama na tAtvIkajJAna vigerenA AlaMbananI siddhithIja mokSamArganI sidivALA bAhya anuSThAnanI sidi che, kAraNake, bAhyAanuSThAnamAM a||375|| nekAMtavAda, ane atyaMtipaNuM na hovAthI samajavu. Aja pramANe karavAthI dravyatvanI siddhi thAya che, athavA satya nAma saMyamanuM che, 4 // 375 // tenAvaDe kArya utpanna thatAM tema nema vartavU, ane nenuM utsarpaNa (vadhaq.) paNa zaktine chupAcyA vinA nirvAha karavo. arthAt zakti pramANe saMyama pALavAmAM udyama karavo. AnA saMbaMdhamA vRhatbhASyakAra kahe che:"kajaM nANAdIyaM saccaM puNa hoi saMjamA NiyamA / jaha jaha sohei caraNaM, taha taha kAyavayaM hoI // 1 // " jJAnAdi kArya te satya te; saMyama che, mATe jema jema caraNa (cAritra) nirmaLa rahe; tema vartana karavU. ( upara batAvela TIkAnAM TIpaNamAM lIdhuM che,) paNa TIkAnI gAthAno artha nIce mujaba che. jinezvare maithuna (strIsaMga ) choDIne cAkInuM je kai kartavya che, temAM koipaNa vAtanI ekAMta AjJA karavAnI ApI nathI; tema na karavAno niSedha paNa karyo nathI. eTale sAdhu zuddha buddhie jJAnadarzana-cAritranI vRddhi mATe upadeza Ape; ane pote barte. phakta rAgadveSa vinA strIsaMga thAya nahI; mATe | tenoja niSedha karyo che. haidosA jeNa nirujjhati jeNa jijjhaMti puvakammAI / so so mukhkhovAo. rogAvatthAsuM samaNaM va // 2 // " For Private and Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jenAvaDe doSo dUra thAya athavA na thAya; ane jenAvaDe pUrvanAM karma kSaya yAya; te te mokSano upAya, eTale anuSThAna sAdhue AcA0 karavA. jemake rogamA citta auSadha ApavAvaDe, tathA pathya-bhojanavaDe roganI zAMti kare che, teja pramANe sAdhue utsarga-apavAdane AcaravAM; paNa rAgadveSa na karavA ane karmoM khapAvAM. sUtram // 376 // vaLI koi vakhata, teja auSadha upayogI hoya che, tema koi vakhata, anupayogI paNa che, tethI jarura paDatA apAya teja pramANe || sAdhunAM anuSThAnamAM paNa samajavAnuM che. nIce TopaNamA lakhyu che keH3" utpadyate hi sA'vasthA, dezakAlAmayAna prati / yasyAmakArya kArya syAta karmakArya ca varjaye // 1 // " F te avasthA dezakALanA rogapratye che. ke jemAM, akArya te kArya thAya; ane kArya te akArya thAya; mATe deza, ane kALa vicArI rogane vaiye auSadha Apa. "je jattiyA u heu bhavassa te ceva tattiyA mukkhe / gaNaNAiyA loyA duNhavi puNNA bhave tullA // 3 // 18 jeTalA hetuo bhramaNanA che, teTalAja hetuo mokSanA paNa che, ane te gaNatrIe gaNAya tevA nathI; paNa banne barAbara che. A badhAno la paramArtha e che ke sAdhue rAgadveSa karyA vinA potAnI zaktine anusAra ekAMta na pakaDatAM jJAnadarzana-cAritryanI ArAdhanA karavI.. ___upara pramANe "ayaMsaMdhi" tyAMthI laine "kAle aNuTTAi" sudhI agIAra piMDeSaNA batAvI che. A pramANe hoya to prazna thAya che, apratijJAvALo A sUtrabaDe ema siddha thayuM ke koie kyAMya paNa pratijJA na karavI, tyAre zAstramA Ave che ke judA judA abhi For Private and Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsun yanmandie AcA0 sUtram // 377 // // 377 // graho karavA tethI zuM samajavU ? AcAryano uttara-sUtramA Apela cha keduhao chettA niyAi, vatthaM paDiggahaM kaMbalaM pAyapuMchaNaM, uggahaNaM ca kaDAsaNaM eesu ceva jANijA (sU089) ____ rAga ane dveSa vaDe je pratijJA thAya che, tene chedIne nizcayathI je kare te niyAti eTale jJAna, darzana, cAritra, nAmanoja mokSa / mArga che, temAM athavA saMyama anuSThAnamAM athavA bhikSAdimAM pratijJA kare, eTale rAga dveSa vinAnI pratijJA guNavAlI che. ane rAga vezavAlI pratijJA duHkhadAi che, have te sAdhu uparanA guNavAlo rAga dvepane chedIne zuM kare te kahe che. pote joitAM vastra, pAtra, / kaMbala, pAdapuMchana vigere nirdoSa jANIne le, tenI vidhi batAve che. pUrva kahyA mujaba je gRhastho potAnA putra vigere mATe AraMbhamAM vartelA che. tathA potAne joitI vastuno saMgraha karanArA che, temane ra 4 tyAM jai levA yogya vastunI tapAsa kare eTale zuddha ne le. ane doSitane choDI de te kevI rIte jANe te kahe che. vastra zabda levAcI vastra tI epaNA (zudi) batAvI ane pAtra zabda levAthI pAtarAMnI zuddhi batAvI. kaMbala zabdathI Avika pAtarAno niyoga gucchA vigere vatAvyA, tathA savAra sAMja ke rAtanA kAraNa vizeSe khullAmAM nIkaLavU paDe. to oDhavAnI kAmaLa paNa sUcavI teja pramANe pAda puMchana te rajoharaNa (ogho) jANavo, A sUtrothI ogha upadhi ane upagrahIka upadhi batAvI teja pramANe vastra | eSaNA tathA pAtreSaNA paNa sUcavI. For Private and Personal use only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 378 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avagraha kahe che jenI AjJA laDne kSetramAM pharAya; te avagraha che. te pAMca prakAre che. (1) iMdrano avagraha (2) rAjAno avagraha (3) gAmanA mA| lIka paTela vigereno avagraha (4) gharavAlAno avagraha ( 5 ) prathama utarelA sAdhuno avagraha A pramANe avagrahanI badhI pratimAo sUcavI; tethI tenuM paNa samarthana karyu, ane avagrahanA kalpatuM varNana A sUtramAM kahe che kaTAsaNa kahe che- kaTa zabdathI saMthAro jANavo. ane Asana zabdathI AsaMdaka vigere besavAnAM Asana jANavAM, jenAmAM besAya te Asana che. ane teja zayyA che. tethI Asana zabdathI zayyA paNa jANavI, tenuM svarUpa kaM. upara batAvela sAdhune upayogI sarva vastu vastra vi| gere tathA AhAra vigere AraMbha karanArA grahastha pAsethI maLatA jANavA ane temAM AmagaMdha ( doSita) choDIne nirdoSa jema male tema varte / prazna--AvIrIte gRhasthone tyAM jatAM je male, te le ke tenI kaMi hada che ? te batAve che. laddhe AhAre aNagAro mAyaM jANijA, se jaheyaM bhagavayA paveIye lAbhutti na majijjA a lAbhuti na soijA, bahupi lahuM na nihe, pariggahAoM appANaM avasakkijA (sU0 90) sAdhune AhAra malatAM vicAre ke huM laiza, to pachI mAre khAtara navo AraMbha gRhasthane karavo paDaze ke nahI tetuM vicArIne le, ke jethI navo AraMbha na karavo paDe; tevIjarIte vastra auSadha vigeremAM paNa jANI levuM; tathA navo AraMbha na karavo paDhe; paNa For Private and Personal Use Only sUtram // 378 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 379 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir potAne vadhAre paNa na Ave; te dhyAnamA rAkhIne le, A huM mArI buddhithI nathI kaheto; paraMtu jinezvare A uddezAthI mAMDIne havepachInuM badhuMe batAve che te kahe che: te jinezvara cotrIsa atizayayukta kevaLa jJAnIe ardhamAgadhI bhASAmAM kahu~ che, ane badhI bhASAvALAjANe, tevA zabdomAM devatAmanuSyanI sabhAmAM kaM. AvuM sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che: tathA vastu maLatAM mane vastra-AhArano lAbha thayo. huM labdhimAna chaM, evo ahaMkAra na kareH tema yAcavA chatAM maLe to, dIna paNa bane; eTale vastu na maLatAM kheda na kare ke, mane dhikAra che ! huM maMdabhAgI chu ! ke, sarvane sarva vastu ApanAra dAtAra hovA chatAM, mane nathI maLatuM. tethI sAdhue lAbha alAbhamAM madhyasthapaNuM rAkhavaM. kAM che ke:-- "labhyate labhyate sAdhu, sAdhureva na labhyate / alabdhe tapaso vRddhirlabdhe tu prANadhAraNam // 1 // " maLe to sAraM, anena maLe topaNa sArUM. kAraNa ke, na maLeto, na bhogavavAthI tapazyAno lAbha thaze ane maLavAthI mANanuM dhAraNa thaze. ApramANe piMDapAtra, vastronI eSaNA batAvI che" have vadhAre na saMghare te kahe che. ghaNuM maLe to moha na kare; ane vadhAre laine rAkhI na muke; eTale thoDo paNa saMgraha na kare. jema AhAra badhAre na le, tema saMyama UpakaraNa karatAM vadhAre vastrapAtra vigere na le, te sUtramAM kanuM che ke:-- For Private and Personal Use Only sUtram // 379 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir parigraha kahe chedharmaUpakaraNathI jeTalaM vadhAre upakaraNa levU, te parigraha che. mATe vadhAre maLatuM na le, athavA saMyama upakaraNamAM paNa mUrchA ka-14] AcAkA sUtram 1 ravAthI parigraha che. kaDu che ke:||380|| (tatvArtha 'bha. 8.mU.) mUrchA parigraha che, tethI vadhAre maLatuM choDIne joitAM lIdhelAM UpakaraNamAM paNa mULa na kare. // 380 // zaMkA-je kaMi dharmaUpakaraNa vigereno parigraha che, te paNa cittanI malInatA (rAga) zivAya thato nathI kayuM che ke-potAne upakAra karanAramA rAga thAya; to upaghAta karanAra upara dveSa paNa thAya; tethI parigraha rAkhatAM rAgadveSa najIka Ave che, ane nenAthI karma baMdha thAya che, mATe tamo kaho cho ke, dharmaUpakaraNa parigraha nahIM; te kevIrIte mAnIe ? kayuM che ke: "mamAhamiti caiSa yAvadabhimAnadAhajvaraH, / kRtAnta mukhameva tAvaditi na prshaantyunnyH|| yazaH 'khukha' pipAsitairayamasAvanoMttaraiH, / parairapasadaH kuto'pi, kathamapyapAkRSyate // 1 // " A mAruM evo jyAM sudhI abhimAnarUpa, dAhajvara rahelo che, tyAMsudhI jamanA mukhamAM javAnuM che tema tyAM sudhI zAMti paNa | | nathI tema unnati paNa nathI. mATe jasa ane sukhanA bAMcchakoe pariNAme A anartha che ema jANe che, tethI te uttama puruSoe A mamatAnA durguNane koipaNa rIte game tyAMthI kheMcI kADhavo joie. CREASESEXSASEX CAGAR For Private and Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 381 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya uttara- vo doSa nadhI, kAraNa ke dharmaupakaraNamAM sAdhuone AmAruM che, evo parigrahano Agraha nathI. eja zAstramAM kahAM cheke, "avi apaNo'vi dehami, nAyaraMti mamAiOM" je munione potAnA zarIramAM paNa mamatva nathI, te bIjAmAM mamatva kevI rIte kare ? (na kare.) je ahIMAM karmabaMdhanA mATe levAya teja parigraha che, paNa jenAvI karmanI nirjarA thAya (karma ochAM thAya) te parigRhaja nathI, (sAdhuno lepa karavAthI pUrvanA tela vigerenA lepamAM badhAro thato nathI, paNa telane khAi vastra sApha banAve che. tevI rIte joituM upakaraNa saMyamanI rakSA kare che.) kahAM che ke annA NaM pAsae pariharijA, esa magge AyariehiM paveie, jahittha kusale novaliMpijjAsi tibemi // A prakAre dekhato banIne (vicAra pUrvaka) parigraha choDe jema gRhastho tatva jANyA vinA A lokanA mukhanA mATe parigraha - gharavA jue che, paNa sAdhuo tema karatA nathI, teno Azaya A che. AcAryane AzrayI A vadhArAnuM upakaraNa che paNa mAruM nathI, mAM rAgadveSamULa che; te parigrahanAM Agrahano yoga arhI niSedhavo paraMtu dharma upakaraNano niSedha na karavo, tenA binA saMsAra - mudrathI pAra javAya nahIM. kachu le ke sAdhyaM yathA kathaJcit svalpaM kArya mahaJca na tatheti / plavanamRte na hi zakyaM, pAraM gantuM samudrasya // 1 // For Private and Personal Use Only sUtram // 381 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 sutram // 38 // 382 // koi nAnuM kArya game tema sAdhI levAya, paNa moTuM kArya tema siddha na thAya. kadAca nAnuM khAbocyu kudIne javAya paNa nAva vinA samudranI pAra jabuM zakya nathI. jeo dharmopakaraNane paNa parigraha mAne che, tevA digaMbara baMdhuo mATe A saMbaMdhamAM matabheda cha, tethI avivakSita arthane tIrthakaranA abhiprAyane anusAre sAdhavAnI icchArthI kahe che, ke " esamagge " mULa sUtramA batAvyA pramANe A dharmopakaraNa parigrahane mATe nathI, evu pUrve kayuM, te mArga tIrthaMkaroe kahyo che, kAraNa ke sarva pAparUpa "heya" dharmathI jeo dara che. te Aryo, tIrthakaro, che, paNa jeo dharmopakaraNane icchatA nathI. tevAoe paNa kuMDikA, taTTikA laMbaNikA azvavALadhi, vigere 4 icchAnusAra upakaraNa rAkhabAno mArga potAnI meLe zodhI kADhyo che, tema amArA upakaraNo nathI. (vartamAnamA zvetAMbara sAdhuo pAse rajoharaNa muhapatti vigere dharmopakaraNo che, tyAre digaMbara sAdhuo pAse moranI pIchInuM u- pakaraNa vigere che, ane TIkAkAranA samayamAM te vakhate digaMbara sAdhuo jema karatA haze. tene uddezIne lakhyu che, kharIrIte te carcA | karavA karatAM paramArthadraSTie jonArA banne pakSanA sAdhuo rAgadveSa rahita banI je bhaviSyamA ane vartamAnamAM vadhAre lAbhadAyI yAya 8 | tevAM dharmopakaraNa vAparI saMyamano nirvAha kare ane samyakjJAna darzana cAritranI ArAdhanA kare.) athavA uparanI carcA bauddha matanA maugali tathA svAti putra e bamethI bauddha matanuM je maMtavya che. tene AzrayI kahe che. teja pramANe dharmopakaraNa koi khaMDana karato hoya. to temane paNa te pramANe samajAvavA. kAraNa ke jinezvare paropakAranA mATe rAgadveSa rahita thaine je kaDaM che. tenA bahu mAnanA mATe ATalaM lakhavU paDadyu. ane For Private and Personal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 1132311 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir teTalA mATeja A jinezvaranA kahelA mArgamAMja uttama sAdhue udyamabAlA thanuM, teja sUtramAM kahe che ke A karmabhUmI che. jemAM mokSanA jhADanA bIja samAna sodhI ( samyaktva) tathA sarva saMvara rUpa cAritra pAmIne karmamAM jema lepa na thAya, navAM karma na baMdhAya tema A uttama mArgamAM varttanuM, te vidita vedya (paMDita) jANavo, jo te mArga ulaMghIne batAvelAM dharma anuSThAna na kare to karmano baMdha thAya. tethI A satpuruSono mArga che tethI pote cAritra letAM prathama sarva jIvane samAdhi ApavArUpa pratijJA karI he, te chevaTano ucchavAsa letA sudhI pALavI joie. kala che ke: "lakSAM guNaughajananIM jananomivAryAmatyantazuddhahRdayAmanu varttamAnAH / tejasvinaH sukhamasUnapi santyajanti; satyasthitivyasanino na punaH pratijJAm // 1 // * guNanA samUhanI mAtA tathA atyaMta zuddha hRdaya banAvanArI je lajjA che, tene zreSTha mAtA mAphaka mAnIne tenI pAchaLa cAlanArA | tejasvI puruSo (sAdhuo) sukhe karIne potAnA prANa paNa tyaje che, paraMtu satya sthitine cAhanArA teo potAnI pratijJAno bhaMga karatA nathA. ApramANe svAmI jaMtrasvAmIne kahe che ke: meM upara pramANe je kadhuM te mahAvIraprabhunAM caraNasevana karatAM sAMbhaL che, te tane kahAM che, mATe parigrahathI AtmAne dura kara; evaM je kadhuM che, te saMsArI-vAsanAnA uccheda vinA na thAya; ane te saMsArI-vAsanA pAMca prakAranA indriyonA viSayarasane anusaranArA abhilASo che, ane te tajavA muzkela che. tethI kahe che ke:-- kAmA duratikamA, jIviyaM duSpaDivUhagaM, / kAmakAmI khalu ayaM purise, se soyar3a jUrai tippar3a paritappar3a For Private and Personal Use Only sUtrama // 383 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sUtram // 384 // kAma kahe che:AcAra kAmanA be bheda che. (1) icchAkAma, (2 madanakAma, temAM, mohanIyakarmanAbheda hAsya (hAMsI.) ratithI utpanna thayela icchAkAma & | che, ane mohanIyakarmanA vedanA udayathI madanakAma che. te banne prakAranA kAmornu mULa mohanIyakarma che, tenA sadbhAvamA kAmano u||384||5 ccheda karavo muzkela che, eTale teno vinAza karavo durlabha che, tethI munine ema samajAvyuM ke, tAre pramAda na karavo, A kAmamA pramAda na karavo; paNa jIvitamA pramAda na karavo. kAraNake, kSaNa kSaNa je ochI thAya che, te vRddhi pAmavAnI nathI; athavA saMyamajIvitano saMsArIvAsanAmAM paDatAM duHkhekarIne nirvAha thAya che. arthAt saMyama pALavo muzkela thAya che. kathu che keH __ "agAse gaMgasouva, paDisouna duttro| bAhAhi ceva gaMbhIro, tariavo mahoahI // 1 // AkAzamAM gaMgA nadIno pravAha che, tene sAme jaine taravu muzkela cha; athavA mahAsAgara hAthavaDe taravo muzkela che. bAlugAkavalo ceva, nirAsAe hu saMjamo / javA lohamayA ceva, cAveyavA sudukkara // 2 // " veLa (retI) nA koLIA muzkela hai. teja pramANe indriyono koipaNa jAtano svAda jemAM nathI; tevu saMyama pALabu ghaNuM muzkela che, athavA loDhAnA banAvelA java cAkvA muzkela che. tevu saMyama pALavaM muzkela che. P A abhiprAya pramANe abhilASa tajavA muzkela che, te batAvyA chatAM vadhAre khulAsA mATe kahe che. kAmakAmI eTale, iMdriya viSayurasano lAlacu jIva je che, te zarIra, ane mana saMbaMdhI ghaNA duHkhone bhogavaze te batAve che. For Private and Personal Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sutram eTale icchIta vastu na maLatAM, athavA teno viyoga thatAM teno zoka karIne jema tAva caDhelo ghelo mANasa bake the, tema pote 4 AcA0 poka mUkIne raDe che. "gate premAbandhe praNayabahumAne ca galite / nivRtte sadbhAve jana iva jane gacchati purH|| // 385 // tamutprekSyotprekSya priyasakhi ? gatAMstAMzca divasAna, na jAne ko heturdalati zatadhA yanna hRdayam ? // 1 // " premanuM baMdhana nAza pAmatAM, athavA praNaya (vahAMlA) nuM bahu mAna ochu thatAM athavA sadbhAva ocho thatA jato rahetAM prema, mAdaNasamAM mANasanI mAphaka AgaLa jAya che, tene joi joine koi strI potAnI sakhIne kahe che ke:-he sakhI ! te gayelA divasone jyAre yAda karUM chu, tyAre hu~ nathI jANatI ke kyo hetu mane so prakAre duHkha Ape che ? paNa, te mAru hRdaya bhedato nathI. (A 8/ vilApa premI strIpuruSAMnA viyogamAM athavA, bannene kaMipaNa kAraNe bheda paDatAM, vIrahI banelo potAnAM hetasvI AgaLa pUrvanAM sukho yAda karIne kahe che): teja namANe pote hRdayathI jhure che. "prathama taramadaM cintanIyaM tavAsI-bahujanadayitena prema kRtvA janena // hRtahRdaya ! nirAza! klIva ! saMtapyase kiM / na hi jagatatoye setubandhAH kriyante // 1 // " he hRdaya (pahelaM A tAre ciMtavaQ joie ke, tAro premIjana prema karIne chuTo paDI gayo che ! he hRdaya ! he AzArahita ! he na ASSICALCULASSESDA UUUUlakara For Private and Personal Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 386 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir puMSaka ! tuM have zAmATe kheda kare che ! pANI gayA pachI pALo bAMdhavI nakAmI che. (pote potAnAM hRdayane upako Ape che ke, tArAM hAlAMsaMbaMdhI javA kema dIdho ? ane have, gayA pachI roye zuM thAya ? pANI jyAre joituM hatuM; tyAre pALa bAMdhIne kAM rokI na lIdhuM ?) | tathA jenAM gharamA mota thAya; te pote maryAdAthI bhraSTa thAya che. eTale zarIra, ane manamAM duHkhothI pIDAya che. tathA teja pramANe ghaM vALu saguM gujarIgayuM hoya; to kelAMka loko pazcAtApa kare che ke he bahAlA putra ! he bahAlI strI ! tuM mane mukIne kema jatI rahI ? ityAdi athavA koi jagyAe kopa karIne gayelo hoya. arthAt nAzI gayelo hoya; ane baneno viyoga thAya to pachIthI, | kahe ke:- meM tArUM kaheM gussAmAM na mAnyuM; tethI tuM rIsAine cAlyogayo. ityAdi vyartha duHkho bhogave che. A vAM duHkho zoka vigere je kAM che, te badhAMe je manuSyo viSaya-vipanA AzrayamAM aMtaHkaraNane rAkhe che, temanI duHkhanI avasthA sUcave che. (keDalIka vIo raDI raDIne AMdhaLI thAya che, koi chAtI kuTIne potAnAM nAnAM bALakone athavA, potAnA garbhAzayane athavA, garbhamA rahelAM bALakane duHkha Ape che, keTalIka ajJAna strIo mAthAM kuTIne pIDAya che.) athavA zoka kare che. eTale yauvana, dhana, madavigerenA mohathI verAyalA manavALo viruddha kRtya karIne jyAre buTTApo thAya; tyAre, motano samaya AvatAM moDha dUra thatAM pastAya che. ke, meM durbhAgI pUrvamAM badhA zreSTha puruSoe Acarelo sugatimAM javAnA eka heturUpa ane durgatidvAra aTakAvavAne bAraNAMnI pAchalI gaLasamAna dharma na karyo. kAM che ke: "bhavitrIM bhUtanAM pariNatimanAlocya niyatAM / purA yadyat kiJcidvihitamazubhaM yauvanamadAt // For Private and Personal Use Only sUtram ||386 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 387 // www.kobatirth.org punaH pratyAsanne mahati paralokaikagamane, / tadevaikaM puMsAM vyathayati jarAjIrNavapuSAm // 1 // " nizcaya karIne jIvone bhaviSyamAM thanArI avasthAne vicAryA vinA me juvAnImAM je je azuddha kRtyo karyA che, te paralokamAM javAnA bakhate buDhApAthI jIrNa thayelA zarIravALA puruSane kheda pamADe che. (ke, meM dharma na karyo. have mArI zI dazA thaze ! tathA have pastAye bhuM lAbha ? ) tathA teja pramANe kaDavAM phaLa ahIM bhogavatAM, pApIo paNa jhure che, vigere upara batAvyA mAphaka laMpaTone duHkha paDe che, te buddhimAna vAMcake vicArI lebuM kAM che keH " saguNamapaguNaM vA kurvatA kAryajAtaM / pariNatiravadhAryA yatnataH paNDitena // atiraskRtAnAM karmmaNAmAvipatterbhavati hRdayadAhI zalyatulyo vipAkaH // 1 // " guNavAluM ke avaguNavAluM kArya karatAM pahalAM buddhimAne prayAsathI vicAra ke enuM pariNAma zuM Avaze. kAraNa ke utAvaLamAM karelA kAryanuM phaLa bhogavatAM te samaye hRdayane bALanAro zalya samAna pazcAtApa vipattinA mATe thAya cheAdhuM koNa na zoce te batAve che. kache ke AyayacakkhU logavipassI logassa aho bhAgaM jANai uhuM bhAgaM jANai, tiriyaM bhAgaM jAi gaDhie loe aNupariyahamANe saMdhiM viittA iha macciehiM, esa vIre pasaMsie Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only sUtram // 387 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram A rU8 je bajhe paDimauyai jahA aMto tahA bAhiM jahA bAhiM tahA aMto, aMto aMto pUi AcA0 dehatarANi pAsai, puDhovi savaMtAI paMDie paDilehAe // (sU0 93) jene A loka ane paralokanA pariNAmanAM duHkha jovAmAM (vicAravAmAM) vizALa dRSTi (jJAna) che. te vizALa cakSuvALo bane // 388 // che. te upara kahelA bhogone ghaNA anarthonuM mULa samajIne tene choDIne "zama sukha" (vItarAga dazA) ne anubhave che. tathA saMsArI | loko je viSaya rasamAM paDatAM atizaya duHkhI thaelA che. (eTale kumArge jatAM gupta indri saDatAM visaphoTakano roga thatAM ke kSayathI maratAM joine) pote tevA kumArgane icchato nathI. tethI prazama sukhane aneka prakAre jue che. tethI te lokavidarzI che. athavA loka eTale urddha adhaH tathA tirthak (svarga pAtaLa ane mRtyu) e traNa lokamAM cAra gatimAM thatAM duHkho mukhonA kAraNone tathA tyAM bhogavAtA P AyuSya vigerene jue che. te vatAve che. lokanA adho bhAgamAM zuMche te jANe che. eTale dharma adharma astikAyathI vyApta AkAza khaMDano nIcalo bhAga jANe che. teno TUsAra A che ke jIvo je karmoM vaDe tyAM utpanna thAya che. tathA tyAM sukha duHkhano vipAka kevo che. tene jANe che. (nArakInA jIvone hai yatuM duHkha pote jANe che. tathA bhuvanapati vyaMtaranA devona sukha paNa jANe che.) teja pramANe urddha tathA tiryak lokane paNa jANe che. (urddha lokamAM vaimAnIka deva tathA mokSanuM mukha che. te jANe che. tathA 4 tiryak lokamAM jyotiSanA devatArnu sukha tathA dharmI manuSyanuM sukha tathA pApI tathA tiyeca prANInuM duHkha jANe che.) athavA loka ASSASSIC AACA- 5U For Private and Personal Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vidarzI te kAma meLevavA paiso pedA karavA eka dhyAna rAkhanArA punya pApane bhUlI gaelA anya lokone pote jue che. te batAve che. 181 AcA0 je kAma vigeremA athavA tene prApta karavAnA upAyamA lAgelA che. tene vAraMvAra AcaravAthI bandhAtA tathA azubha karma baDhe saMsAra & satrama cakramA bhamatA joine pote vizALa cakSuvALA kAmanA abhilASayI dUra thavA kema samartha na thAya ? ( arthAt DAhyo mANasa duHkha vi-| // 389 // cArI pApathI dUra bhAge.) // 389 // guru ziSyane kahe che-de ziSya ! saMsAranA bhogomAM rAcatA ane tethI duHkhI thatA jIvone tuM jo, vaLI A manuSya lokamAM | je jJAnAdika bhAva saMdhi che. te manuSya lokamAMja saMpUrNa prApta thAya che, (kevaLa jJAna yathAkhyAta cAritra je mokSanA hetuo che, te 8 maNaSyaneja che. mATe maya lokane lIdho che,) ane je DAhyo che te pote upara banAvela tatvane samajIne viSaya kapAya vigerene choDe che, teja vIra puruSa che. te mUtrakAra batAve che eTale je Ayata cakSuvAlo che. tathA lokanA vibhAganA svabhAvane yathAvasthita paNe jANe che. P te bhAva saMdhino jANa che, ane viSaya tRSNAne choDanAro che. te vIra puruSa karmane vidAraNa karavAthI vakhaNAyo che. arthAt tatva jA4NanArA puruSoe tenI prazaMsA karI che. te ApramANe takhajJAnI banIne bIjuM zuM kare che te kahe che___je baddhe" eTale dravya bhAva baMdhana vaDe baMdhAelA che. temane pote mukta banI bIjAne mukAvanAra che. teja dravya bhAvabaMdhano vimokSaka (mukti apAvanAra) che. te vAcAnI yukti vaDe batAve che. jevIrIte pote abhyaMtarathI mukAelo che, tevIrIte bahArathI paNa mukta che, eTale aMdara ATha prakAranI karmanI beDI che, te choDAve che. tathA putra, strI, vigerene paNa choDAve che. eTale jema ATha pra CHES For Private and Personal Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 390 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAranI karmanI beDI che. tema bahAranuM sargAnuM baMdhana che, te bane mokSa gamanamAM vighnatuM kAraNa che, te bannethI mukAve cheathavA A kevI rIte mukAve che. te kahe che. pote potAnA vizALa jJAnavaDe tatvano prakAza karI bodha ApavA vaDhe mukAve che. bodha ApatAM pote kahe che ke A kAyA viSTA, pizAca, mAMsa lohI, paru, vigere gaMdI vastuthI bharelI asAra che. eTale viSTAnuM bhareluM mATalaM aMdara paNa gaMhuM che. ane bahArathI paNa tevuMja che. te pramANe A kAyA, aMdarathI gaMdI che ane bahArathI lagADelA sArA padArthane paNa gaMdA banAve che. kachu che ke "yadi nAmAsya kAyastha, yadantastadvahirbhavet / daNDamAdAya loko'yaM, zunaH kAkAMzca vArayet // " A kAyAnI jevI aMdaranI gaMdakI che, tevI sAkSAt bahAra jaNAtI hota to loko hAthamA daMDa laine kutarAne ane kAgaDAne | vAratA hota (bahArathI mAMsanA locA joine kAgaDA cuMthata, ane viSTAne joine kutarA bAjhata, tethI lAkaDI laine hAMkanA paData.) ApramANe jema badAra asAratA che. (parasevAnI gaMdha bahAra dekhAya che. te anumAne) aMdara paNa kAyA gaMdI che. te jANe che. valI jema jema zarIramAM uMDANamAM tapAse tema tema vizeSa gaMdI eTale mAMsa rudhira meda majyA vigere jaNAya che. tathA koDha raktapIta vigere rogo AvatAM upara kahI badhIe malInatA sAthai pratyakSa dekhAya che, athavA zarIranAM nave dva(rothI jharatI gaMdakI che, kAnano mela AMkhanA pIyA vaLakho lAla pizAba jhADo vigere che. te sivAya bojI vyAdhiyI gumaDAM pAkatAM lohI, paru, tathA rasIvALA padArtho vigerethI gaMdakI che A pramANe badhuM joine paMDita puruSa vicAre che ke dvAro vahe che, gumaDAM rome rome pIDA kare che. te tatva samajanAro tenuM sva For Private and Personal Use Only sUtram // 390 // Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 399 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rUpa jANe teja kahe che "saruihiraNhAruvaNaddha kalamalayameva majjAmu / puNNaMmi cammakose duggaMdhe asuibIbhacche || 1 ||" mAMsa, hADakAM, lohI, snAyu, vigerethI bandhAelA tathA matrIna meda majyA vigereyI bharelA ane amucithI bIbhatsa evA durgadhIvAlA cAmaDAnA kothaLArUpe kAyAmAM saMcArimajaMta galaMtavacca munase apuSNaMmi / dehe hujA kiM rAgakAraNaM anuiheummi ? // 2 // tathA viSTA pizAba jharanArAM yaMtravALA parasevAthI bharelA zarIramAM jyAM jyAM azucino hetu che. temAM rAganuM kAraNa kevIrIte thAya ? A pramANe dehatI aMdarano gaMdako jAgone tathA bahAra paNa jharatuM che, te jor3ane DAhyA mANase zuM karavuM te kahe che. se maimaM parinnAya mAya hu kAlaM paccAsI, mA tesu tiricchamappANamAtrAyae, kAsaMkAse khalu ayaM purise, bahumAIkaDe mUDhe, puNo taM karei lohaM veraM baDDhei appaNo jamiNaM parikahijjai imassa caitra paDivUhaNayAe, amarA ya mahAsaDDhI aTTameyaM tu pihAe apariNNAe kaMdai || (su0 94 ) pUrva kahelo buddhimAna sAdhu jenI siddhAMta bhaNavAthI saMskAravAlI buddhi thaelI che, te dehanA svarUpane tathA kAmanA svarUpane prakArI pratijJAvaDe zuM kare te kahe che he sAdhu-tuM 'lALa jharatAM' ane vaLakhA vAraMvAra paDatA moDhAno abhilASi na thaiza. eTale jema bALaka potAnI paDatI lALane For Private and Personal Use Only sUtrama // 399 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 392 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vivekanA abhAve cATe che. tema tuM tajelA bhogone pAchA svIkArato nahI arthAt bhogo tajIne pAchA na bhogavato. valI te saMsAramAM bhramaNa karAvanAra ajJAna avirati mithyAdarzana vigerene tiravIna (tirachi gati) athavA pratikuLa upAya vaDe, ulaMghI jA, ane nirvANanA jharaNarUpa jJAna darzana vigeremAM tu anukuLatA kara, eTale tuM ajJAna vigeremAM AtmAne ivAvIza nahIM, ane jJAnAdi kAryamAM natikuLatA na karIza tethI sAvaceta rahe. je pramAdI che, te ahIM paNa zAMti nathI pAmato; eTale, je jJAnathI vimukha thaine bhogano abhilASi thaine tirachI gatimAM paDe che, te puruSa kartavyatAmAM mUDha banelo che te mAne che ke, A meM ema karyu; ane have ema karoza, evI bhoganA abhilASanI tRSNAmAM | vyAkuLa banelo cittanI zAMtine nice bhogavato nathI. (mUtramAM bhUta bhaviSya lIdho; paNa vartamAnakALa ati sUkSma hovAthI na letAM, atIta anAgata bhUta bhaviSya lodhA che.) A pramANe meM karyu ane karIza; ema vicAranArA kAmAturane zAMti nathIja thatI. kaM che keH "idaM tAvat karAmpadya, zvaH karttA'smIti cAparam // cintayananniha kAryANi pretyArthaM nAvabudhyate // 1 // " A hamaNAM karUM chaM. ane boddhuM savAramAM karIza; ema kAryane vicAratAM tene, ahIM paralokane mATe kaMi dharma kRtya sUjhatuM nathI. ahIM dahIMnA ghaDAvALA bhIkhArInuM dRSTAta kahe che. koI raMkane koi jagyAe bheMsane cAratAM dudha maLelaM; tenuM dahIM karIne vicAravA lAgyo ke, AnuM ghI banAvI, ane tethI paisA pedA karI, vepAra karIne bairI paraNIza, ane putra utpanna thaine moTo thatAM, khAvA bo| lAvavA Avaze; tyAre lAta mArIza. vigere turaMgamAMja paga aphALatAM mAdhuM dhuNAvatAM dahIMno ghaDo paDyo, ane vaDo phuTI gayo; tethI For Private and Personal Use Only sUtram // 392 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 393 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir badhA turaMga dUra thayA. na khAdhuH na koine punya mATe ApyuM. e pramANe bIjA paNa jIvo karavA karAvavAnA saMsArI - kartavyamAM- mUDha banIne potAno AraMbha niSphaLa kare che. athavA jemAM kaSAya te "kAsa" saMsAra che tene kase; eTale sanmukha jAya; te jJAna vigeremAM pramAda karanAro che te kahe che. eTale saMsAra bhramaNa kaSAyathI che, eTale temAM mAyA lIdhI; eTale je bahumAyI che, te krodhI mAnI ane lobhI paNa jANavo; ane azubha kRtya karavAthI mUDha banelo sukha vAMcchato chatAM duHkhaja bhogave che. kaLu che: "souM sovaNakAle majjaNakAle ya majjiuM lolo / jemeuM ca varAo jemaNa kAle na cAei // 1 // " je svArthI che, te rAtanA suvAnuM, ane divasamAM nAvAnI vakhate, nAvAnuM tathA jamavAnI vakhate, jamavAnuM te sukhethI karI zakato nathI. AnA saMbaMdhamAM mammaNa zeThanuM dRSTAMta pUrve kahelaM che, tenA jevo kAsakapa eTale bahu kapaTI. teNe karelA kapaTathI banelo mUDha, je je kare tenAvaDe verano prasaMga thAya; te kahe che:- te kapaTI bIjAne ThagavA lobhanuM kRtya kare che, jethI vera badhe che, athavA lobha karIne navAM karma bAMdhIne, seMkaDo navA bhava kare che, ane navAM vera badhe che. te kahe che: 66 55 duHkhArtaH sevate kAmAn, sevitAste ca duHkhadAH / yadi te na priyaM duHkhaM, prasaGgasteSu na kSamaH // 1 // duHkha pIDAyalo kAma bhogane seve che, ane pariNAme te duHkha Ape che, tethI guru ziSyane kahe cheH - he muni ! tane jo, duHkha priya na lAgatuM hoya; to te bhogono svAda choDa. praznaH - jIva, evAM zuM kRtya kare che ke, potAne vera badhe che ? For Private and Personal Use Only sUtrama // 393 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir OM AcA0 sUtrama // 394 // %A3 // 39 // uttaraH-A nAzavaMta zarIranI puSTi mATe jIvahiMsA vigere pApakriyAo kare che, te kriyAmAM haNAyalA seMkaDo prANIo nAza pAme che, tethI marelA jIvo sAthe vera bandhAya che. je upara kahI gayA ke, bhavabhramaNamAM kapaTa karavAthI vera vadhe che, athavA guru kahe| che:-A vAraMvAra hu~ je upadeza Au~ cha, nenuM kAraNa e che ke, saMsAramA vera vadhe che, tethI saMyamanIja puSTi karavI te sAraM che.. have bIjUM kahe che. je devatA nahIM chatAM, devatA mAphaka dravya-juvAnI svAmIpaNuM, suMdara rupa, vigerethI yukta hoyaH te manuSya amara (devatA) mAphaka Acare te amarAya ( devatAi) puruSa kahevAya; te mahAzraddhI eTale, jene bhogamAM, ane tene meLavavAnA upAyamA ghaNI lAlasA ( zraddhA) hoya; te mahAzraddhI ( pApAraMbhI ) che, tenuM dRSTAMta kahe che:-rAjagRha-nagaramAM magadhasenA nAmanI gaNikA (vezyA ) rahetI itI. teja nagaramA dhanazeTha nAmano sArthavAha hato. te koi vakhate ghaNuM dhana ApIne, ne vezyAnAM gharamAM peTho. tenA | 2 | rupayauvana-guNono samUha, dravya vigerenI lAlacathI vezyAe tene svIkAryo; paNa te zeThanu Avaka, kharcanA hIsAvanI jaMjALamAM mana rokAyAthI te vakhate, vezyAne najare paNa joi zakyo nahoM. ( matalaba ke, pAranI dhunamAM, vezyA sAthe vAta paNa karI nahIM.) A vezyA potAnA rupayauvana-suMdaratAnA ahaMkArathI duHkhI thai. tene ati duHkhI joine jarAsaMgha rAjAMe kahevaDAvyu ke tAruM duHkha, kAraNa zuMche ? athavA tuM konI sAthe rahe che ! vezyAe kahyu ke hu~ amara sAthe rahuM cha rAjAe pUchayu ke kevI rIte ? tene kaDaM ke mane rAkhanAra zeTha A pramaNo paisAdAra che, ane bhoganA abhilApIo dhanamA asakta banelA devatA mAphaka kriyAmAM varte che, khAvA pIvAmAM tathA bIjI kriyAmAM devatA mAphaka vilAsa bhogave che, paNa kAmano abhilApi zarIra ane mananI pIDAmA pIDAelo bahArathI sukhI ane aMdarathI duHkhI bhogonI icchAvAlo chatAM bhaviSyanA vepAranI ciMtAmAM paDelo mane joto paNa nathI, tethI mArAM badhAMe SHOCKNO-ASC For Private and Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sUtram // 395 // mukho eka mukha vinA rada che, tethI guru ziSyane kahe che, saMsArI kAmI jIvonAM duHkha joine temane sukhI na mAnatAM bhogonI icchA na karavI. AcAla balI saMsArI bhoga vAMcchakanuM svarUpa kahe che. pote kAmanA svarUpane athavA tenA kaDavA vipAkane na jANIne temAM citta rAkhelo bIjAnI suMdara strIo joine te na maLavAthI athavA potAnI bahAlI miyA marI javAthI tenI AkAMkSAmAM rAta divasa zoka kare chekadhu che ke: "cintA gate bhavati sAdhvasamantikasthe-mukte tu tRptiradhikA ramite'pya tRptiH // dveSo'nyabhAji vaza vartini dagdhamAnaH-prAptiH sukhasya dayite na kathaJcidasti // 1 // " nAza pAme to cintA thAya, pAse hoya to tenA dhAkathI gabharAmaNa thAya, tyAga kare to tenI icchA thAya, bogavatAM atRptI thAya, 18 athavA pati ke patnI vIjA sAthe saMbaMdha kare, to dveSa thAya, vaza kareto pati vaLelA jevo thAya, tethI karIne sukhanI prApti patithI strIne kadApi paNa nathI, A pramANe dhana vigeremAM paNa samajavU ke koipaNa prakAre kAma vipAkamAM sukha nathI. paNa pariNAme duHkhaja cha, evu vatAvIne samApta karavA kahe che. se taM jANaha jamahaM bemi, teicchaM paMDie pavayamANe se hattA, chittA bhittA luMpaittA vilupaittA uddavaittA, akaDa karissAmiti mannamANe, jassavi ya NaM karei, alaM bAlassa saMgaNaM, je vA se kArai bAle, na evaM aNagArassa jAyai (sU0 95) tibemi // For Private and Personal Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 396 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir duHkhanAja hetuo che. teyuM tame jANo tethI huM kahuM chu, mAro upadeza cittamAM rAkhavA mATe kAnethI sAMbhaLo ane khoTI vAsanAne choDI do. zaMkA- ahI kAmavAsanAno nigraha batAvyo, te bIjA upadezathI paNa kArya siddhi thAta tethI AcArya kahe che. "te icche" kAma cikitsAmAM paNa paMDita abhimAnI pote tevA vacana bolato athavA vyAdhinI cikitsAno upadeza karato anya darzanIsAdhu jIvanA upamardanamAM varte che. eTale je bhaviSdhanA kaDavA vipAkane bhUle che, te bIjAne saMsAra bhogabavAnA (kokazAstra) graMthano upadeza kare che, jenA vaDe ajJAnI jIvo viSaya sukha levA zarIra zakti vadhAravA aneka pApa kare che, tenuM mULa kAraNa tevA upadezane | kahevAthI bIjA jIvone lAkaDI vigerethI mAranAro tathA zULa vigerethI kAna vigereno bhedanAro tathA gAMTha choDavI, vigerethI dhana coranAro, tathA laMTa ke khAtara pADIne dhana lenAro tathA jIva nAro bane che. kAraNa ke kAmacikitsA ke zarIranI puSTi ke roga nivAraNa tatva dRSTithI vimukha puruSone jIvahiMsA sivAya thatuM nathI. valI keTalAka paMDita mAnI puruSo ema garva kare che ke teNe kAmacikitsA vigere na karI paNa huM to karIzaja ! ema mAnIne pote havA vigerenI kriyA kare che, tethI karmabandha thAya che, je kuvAsanA athavA jIva hiMsAnA auSadhonAM zAstra banAve che te pariNAme durgatine ApanAra zAstra hovAthI te akArya che. valI kahe che ke, je pote cikitsA kare che. te karanAra ane karAvanAra banne pApa kriyAonA bhAgI che. tethI tevI durgatimAM janArA ajJAnI jIvanI saMgata paNa na karavI, kAraNa ke tethI karmabaMdha thAya che, ane jIvahiMsAthI auSadha karAve, tenI paNa sobata na karavI. For Private and Personal Use Only sUtram // 396 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 397 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uttama sAdhuone upara kahela prANIonI hiMsAvAluM kAma vAsanAnuM athavA vaidakazAstranuM bhaNavA bhaNAvavAnuM hoya nahiM. eTale jema bALajIvo kare tema sAdhuone karakhuM kalpe nahiM, teonuM vacana paNa sAdhuoe sAMbhaLabuM nahiM. A sudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che, pAMcamo uddezo samApta thayo. ve chaTTo uddezo kahe che. pAMcamA sAtha chaThThA uddezAno A saMbaMdha che ke, saMyama dehanA nirvAha mATe lokomAM januM, paNa temanI sAthai prema na bAMdhavo evaM kaM te have siddha kare che. A sUtrano pUrvanA sUtra sAno saMbaMdha kahe che: - eTale, " 95 mA " sUtranI chevaTe kaM keH- uttama sAdhune cikitsA vigere na hoya. ahIMAM "96" sUtramAM paNa teja kahe che. se taMbujjhamANe AyANIyaM samudvAya tamhA pAvakammaM neva kujjA na kAravejjA / ( sU0 96 ) jene cikitsA na hoya; te anagAra kahevAya; ane je jIvone duHkha ApanAra cikitsAno upadeza Apako; athavA tenuM kRtya karavuM te pApa che, ema jANIto (gItArtha) sAdhu jJa - parijJAvaDe tathA, pratyAkhyAna parijJAvaDe jANIne tathA pApa choDIne AdAnIya ( grahaNa karavA yogya) paramArthathI bhAva AdAnIya jJAnadarzana- cAritra che, tene grahaNa karIne pApakarma koipaNa vakhate na kare tema na karAve; | ane karanArane anumodanA paNa na Ape. For Private and Personal Use Only sUtrama // 397 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra jAcA0 // 398 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir se athavA, 'sAdhu jJAna vigere, mokSanuM sAdhuM kAraNa che, ema jANIne, saMyama - anuSThAnamAM sAvadha thaine sarvasAvadha (pApanAM) kRtya mAre na karavAM; evI pratijJArUpaparvata upara caDIne zuM kare che ? te kahe che: sAdhanA AraMbhanI nivRttirUpa-saMyama lIdho che, tethI, munie pApakarmanI kriyA na karavI. manathI paNa icchavI nahIM; pote bIjApAse paNa karAvavI nahIM; eTale, nokara vigerene pApakarmamAM preravAM nahIM; tathA, "18" prakAranuM pApajIva - hiMsA, juTuM, corI, kucAla, parigraha mamatA, krodha, mAna, mAyA, lobha, rAgadveSa, kajIo abhyAkhyAna, paizUnya rati arati, paraniMdA, mAyAmRSAvAda, (kapaTanuM juTha,) mithyAdarzana - zalyane pote na kare; tema na bIjA pAse na karAve; tathA, pApa karanArI prazaMsA na kare, ema, mana, vacana, kAyAthI tyAga kare. praznaH - eka pApa kare; tene bIjAM pApa lAge ke nahIM ? uttaraH- te zAstrakAra batAve che. siyA tattha eyaraM viparAmusai chasu annayaraMmi kappai suhaTTI lAlappamANe, saeNa dukkheNa mUDhe vipariyAlamuvei, saNa, vippamAeNa puDho vayaM pakubai, jaMsime pANA pavahiyA paDino nikaraNayAe, esa parinnA pavuccai kammAvatI / (sU0 97) hA koi pApaAraMbhamAM pRthvIkAya vigereno samAraMbha kare che, te eka prakAranuM AzravadvAra mAraMbhe che, te cha kAyanA AraMbhamAM varte che, te jANavuM. joke, pote ekane haNavAno vicAra kare che, chatAM saMbaMdhane lIghe sarva haNAya che. For Private and Personal Use Only sUtram // 398 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 399 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prazna- jyAre koipaNa eka kAyane haNavA AraMbha kare tyAre bIjIkAyanA samAraMbhanuM pApa athavA sarva pApomAM varte che tevuM kema manAya ? uttara--kuMbhAranI zALAmAM pANIne aDakavAnA dRSTAMtavaDe jANavuM. eTale pANIne aDakatAM pANI sAthe rahelI mATIne sparza thAya tethI bIjI pRthvIkAyano AraMbha thayo ane pANImAM rahelI vanaspatino AraMbha thayo, te hAlatAM vAyuno samAraMbha thAya, tyAM rahelI agni pradIpta thAya. e pramANe agni vaLatAM trasa jIvono AraMbha pAya. ( mATe sAdhue dareka jagyAe vicArIne paga mUkavo ) athavA prANAtipAta AzravadvAramAM vartavAthI, athavA eka jIvanA atipAta ( hiMsA ) athavA eka kAyAnA AraMbhathI bIjA jIvono paNa ghAtaka samajavo, tathA pratijJA lopavAthI te bIjuM pApa bAMdhe che. kAraNa ke jIva hiMsAnI AjJA jinezvare ApI nathI, tathA prANIonA prANa levAnI AjJA prANIo ApatA nathI, mATe corIno doSa che, tathA sAvadyanA grahaNa karavAthI parigrahavALo paNa che, ane parigrahamAM maithuna tathA rAtribhojana paNa Ave, kAraNa ke grahakArya vinA strI bhogavAya nahIM. ethI ekanA AraMbhamAM vadhI kAyAno AraMbha che, athavA cAra AzravadvArane rokyA vinA cAra mahAvratamAM tathA chaDA rAtribhojana viramaNatrata kevI rIte thAya ? ethI vadhAno AraMbha lAge athavA eka pApa AraMbha kare, te akartavyamAM pravartavAthI chae kAyanA AraMbhano dopita che, athavA je eka paNa pApa kare, te AThe prakAranA karmane grahaNa karI vAraMvAra temAM pravarte che. prazna- zA mATe te pApa kare che ? uttara - sukhano artha te vAraMvAra ayukta bole che, ane kAyAthI doDavA - kudavAnI kriyA kare che, ane paiso pedA karavA upAyone manathI ciMtave che, te kahe che. khetI vigere karIne pRthvIno AraMbha kare che, snAna mATe pANIno, tApavA mATe amino garamI dUra karavA havAno ( paMkhAbaDe ) tathA khAvAne mATe vanaspati athavA pazu hatyA vigereno AraMbha kare che, bhA pApa varanAra For Private and Personal Use Only sUtrama // 399 // Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 400 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gRhastha athavA veSadhArI sAdhu rasano rasIo banIne sacitta lavaNa vanaspati phaLa vigerene grahaNa kare che, tathA bIjI vastu paNa vApare che, ne samajI lebuM. A pramANe je vadhAre bolanAro hoya, te pApakarmathI bIjA navA janmanA duHkharUpI jhADanuM karmabIja paNa vAve che, ane tethI duHkhanA jhADanuM kArya prakaTa thaze, te teNe ahIM karyu. mATe AtmIya (potAM) karyu ane te pApa karmanA vipAkano udaya thatAM mUDha mANasa paramArthane na jANavAdhI, dharma karavAne badale sukhane meLavavA prANIne duHkha ApavAnAM kRtyo kare che, arthAt sukhane badale bhaviSyamA paNa duHkha pAmaze. kachu che ke: "duHkhadviT sukhalipsu - mahAndhatvAdadRSTaguNadoSaH / yAM yAM karoti ceSTAM tayA tayA duHkhamAdatteH // 1 // " duHkhano dveSI, sukhano cAhaka, mohathI AMdhaLo thavAthI guNa doSane na jANanAro je je ceSTAo kare che, tenAtha pote duHkhaja pAme che. athavA te mUDha hita meLavAvA, ahita choDavAnA vivekathI zUnya ulaTo cAle che, eTale hitane ahita mAne che. tathA ahitane hita mAne che tathA kAryane akArya, pathyane apathya vigeremAM paNa samaja eTle ema batAnyuM ke, moha te ajJAna che, athavA mohanIyano bheda che, te banne prakAranA mohathI mUDha banelo alpa sukhanA mATe tevo tevo AraMbha kare che ke, jenAvaDe zarIranA ane mananA duHkhanA vyasanAne pAmIne anaMta kALanA saMsAra bhramaNanI pAtratAne pAme che. valI mUDhanI bIjI anarthanI paraMparA batAve che, eTale potAnA AtmAvaDe madya vigerenA pramAdathI eTale indriyono rasa levo, kaSAyo karavA, vikathA karavI, athavA ghaNI nidrA karavAthI juduM juduM vRta (pApanA cALA) kare che. athavA vaya eTale potAnA karmavaDe jemAM jIvo bhramaNa kare che te vaya saMsAra jANavo, eTale For Private and Personal Use Only sUtram // 400 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka eka kAyamAM ghaNo kALa rahevAthI neno anaMtokALa duHkhamAM bIte che. AyA athavA kAraNamAM kAryano upacAra karIe; to potAnA. judIjudIrIte karelA pramAdathI baMdhAyalAM karmavaDe kya eTale, koipaNa avasthA bhogave; te ekeMdriya vigeremAM kalala, arbuda vigerethI laine, eka divasanA janmelA bALaka paNa vigerenI avasthAmAMvyAdhithI di sUtram // 401 // pIDAyalA, ayavA dAridra tathA durbhAgya vigerenAM duHkhathI prApta thayela te prakarSa karIne bAMdhe che. (eTale pUrva karma bAMdhe; ane pachIthIla // 40 // bhogave; te AzrayI vayaH zabda lIdho che. te saMsAramA athavA, upara kahelI avasthAmA prANIo pIDAya che te batAve che. 'jaM si me.' eTale, A potAnA karelA pramAdanA kAraNe azubhakarmanAM phaLa bhogavatAM cAragativALA A saMsAramA athavA, ekendriyAdi avasthAmA prANIo duHkhothI poDAya che, (ebuM guru ziSyane kahe che ke tu jo.) 1 teo sukhane mATe AraMbhamAM rAcIne mohathI dharmane vadale adharma karIne gRhastho tathA sAdhu veSadhArI tathA pAkhaMDIo pIDAya che, (je brahmacaryane badale kuzIla seve; tene indriya saDatAM saMsAramAMja narakavAsa bhogavavo paDe. vaidanI gulAmI karavI paDe; ane vadhAre & roga na vadhe; te mATe, badhI indriyo vazamA rAkhavI paDe; e kumArge cAlyAnuM phaLa che.) jo evIrIte pANIo potAnAM pApothI ahIM pIDAtAM dekhAya; to zuM karavU ? te kahe che:-A saMsAra-bhramaNamAM potAnAM kRtyoceM phaLa bhogavavAmAM samartha jIvonuM svarUpa jANIne athavA, gRhasthavaDe mAra khAtAM athavA, paraspara laDhatAM athavA rogAdInI pIDAo bhogavatAM, temanAM karmanAM phaLa bhogavatAM jANIne paMDita sAdhue nizcayathI teno tyAga karavo; eTale sarvathA athavA, nizcayathI pANI-15 For Private and Personal Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 402 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir one judA judA duHkhonI avasthA jemAM thAya; te "nikaraNa" athavA "nikAra" che, ane teja azubhakarma zarIra mananuM duHkha utpAdaka che, te karmane sAdhu na kare; eTale jethI prANIone pIDA thAya; tenuM kRtya sAdhu na kare; (sAdhue koi paNa jAtano pApAraMbha na karavo) tethI bhuM thAya te kahe che. Aje sAvaya vepAranI nivRttirUpaparijJA che, teja tatvayI prakarSathI 'parijJAna' kaddevAya che, paNa zailuna ( ThaganI ) mAphaka mokSa phaLa rahita jJAna nathI. A pramANe jJa parijJA, tathA pratyAkhyAna parijJAvaDe prANIno nikAra (hiMsA) choDavAvaDe sAdhune mokSa paLe che, eTale karmo zAnta pAme che, saMpUrNa joDalA rAga dveSa vigerenAM che, te vadhAM saMsAra jhADanAM bIjarUpa karma che, teno kSaya thAya che, te jIvahiMsAMnI kriyA dUra karanArane thAya che. ane A karmakSayama virUpa jIva hiMsAnuM mULa AtmAmAM viSayavAsanAnuM mamatva che, te dUra karavA kahe che. je mamAmaI jahAi se cayai mamAiyaM, se hu diTThapahe muNI jassa natthi mamAiyaM, taM parinnAya mehAvo viittA logaM ghaMtA logasannaM se maimaM parikkamijjAsi tibemi // nAraI sahaI " vIre, vIre na sahaI ratiM / jammA avimeNa vore. tamhA vIre na rajjai // 1 // (sU0 98) saMsArI jaDa vastumAM mArApaNAnI mati tene je sAdhu parigrahanA kaDavAM phaLa jANe che, te choDe che, te parigraha dravyathI ane For Private and Personal Use Only sUtram 1180211 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsun yanmandie sUtrama Tra bhAvathI ema ce prakAre che, te canne prakAranI parigrahanI buddhi choDavAthI aMtarano bhAvaparigraha paNa niSedha karyo, ane parigrahanI buddhi | AcArya viSayano pratiSedha karavAyI bahArano dravyaparigraha paNa tajavAno kaho athavA kAkunyAye laie to ema artha thAya ke, je parigrahanA vicAranuM malina jJAna choDe, teja paramArthayI bahAra ane aMdarano parigraha choDe che, teno artha A che. // 40 // saMbaMdha mAtrathI cittanA parigrahanI kALAzano abhAva che. jema nagaramAM sAdhu rahe, athavA pRthvI upara se chatAM jema jinklpii8/||403|| * munine niSparigRhatAjaLe, tema sthavira kalpIne paNa jANavU, tethI | samajavaM te kahe che.. je muni jANe che ke mokSamA mukhya vighnano hetu tathA saMsAra bhramaNanaM kAraNa che, te parigraha mamakhathI chuTavAnA vicAravALo che, teja dekhato che, teNeja mokSano mArga jJAnAdika joyuM che, te draSTapatha che. ___athavA dRSTa bhaya laie to sAte prakArano bhaya je zarIra vigerenA mamatvathI sAkSAta dekhAya che, athavA vicAratAM paraMparAe jaNAya che, te sAte prakAranA bhayane jANanAro nizcayathI thAya che, teno vadhAre khulAso kare che. jema mamatva na kare, parigraha na rAkhe, te dRSTa bhaya che, ema samajIne pUrve batAvelA parigrahane teja-parijJAvaDe jANIne pratyAkhyAna parijJAvaDe gItArthamuni parigrahanA AgrahavALA ekendriyAdi saMsArI-jIvalokane duHkhI jANIne pote pANIgaNanI daza prakAranI mamatvasaMjJA (parigrahane) tyAge che, teja muni satyAsatyanA vivekane jANanAro che tene guru kahe che. tu saMyama anuSThAnamA yogya rIte udyama kara! athavA, ATha prakAranAM karma ne athavA karmanuM mULa rAgadveSAdi cha ripuvarga che, tene athavA, viSayakaSAyane jItavA parAkrama kara ebuM kahuM chu. te muni saMyama anuSThAnamA parAkrama karanAro parigrahanA Agrahane cheDanAro muni kevo thAya che te kahe che: SEKASKACASS REG OMOM For Private and Personal Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 404 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (ari kAmamAM vighna vadhAre Ave tema) kadAca te saMsArano ghara, strI, dhana sonuM vigere parigraha choDanAra akiMcana munine seyama anuSThAna karatAM mohanIyakarmanA udayathI saMyamamAM arati thAya; topaNa, te saMyama saMbaMdhI aratine pote sahana kare; (temAM mana na rAkhe) paNa vadhAre vairAgyathI vIra banIne ATha prakAranA karmazatrune preraNA karIne te zaktimAna banelo vIra asaMyamamAM athavA, viSa- parigrahamAM rati na kare; ane saMyamamAM je arati thAya; ane viSayamAM rati thAya tethI, vimana banIne zabdAdimAM ramaNatA na kare; eTale, rati arati, e bannane choDavAthI khedI manavALo na thAya; tema, rAga paNa na kare te batAve che. rati ane aratimAM mana na lagADa dhuM te vIra che, are je vIra che, te pAMca indriyanA viSayamAM Asakti na kare tyAre zuM karavuM te kar3e che:sa phAse ahiyAsamANe niviMda naMdiM iha jIviyassa / muNo moNaM samAyAya, dhuNe kammasarIragaM // 2 // paMtaM luhasevaMti vIrA saMmattadaMsiNo / esa ohaMtare muNI tine murie vigrAhie, timi // ( sU0 99 ) jethI rati- aratine tyAgIne manohara zabda vigeremAM sAdhu rAga na kare; tema kharAbamAM dveSa paNa na kare. te sparza vigeremAM paNa sArIrIte sahana kare; eTale, manojJa zabda sAMbhaLIne AnaMda na mAne; tema, kharAba sAMbhaLIne kheda na kare; te pramANe zabda, tathA sparza laghAthI bIjI indriyanA viSayamAM paNa jANavuM kAM che keH saddesu a bhaddayapAvasu, soyavitayamuvagaesu / tuTTeNa ya rudveNa va samaNeNa sayA na hoahaM // 1 // For Private and Personal Use Only sUtram // 404 // Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ES muMdara ke. kharAba zabda kAnamA AvatAM sAdhue khuza athavA nAkhuza hamezAM, (koipaNa vakhate) na thaq. eja pramANe rUpagaMdha vigeAcA0 remAM paNa jANavU, tethI, zabda vigeremAM paNa madhyasthatA rAkhanArA zuM kare? te kahe che:A gurutI upAsanA karanAra ziSya je vinaya che, tene athavA, mokSAbhilASI bIjAne paNa A upadeza che. ke, tuM sArI rIte 4 sUtram // 405 // jANa ke, auzvarya, vaibhava vigerethI mananI je prasannatA che, tene dura kara. A manuSya lokamAM je saMyama vinAnuM jIvita che tene tyajI X // 405 // / de, athavA vaibhava vigerethI kudaratI je AnaMda thAya che, ke mane A AvI uttama samRddhi malI che, maLe che. ane maLaze. evo je vikalpa thAya che, te AnaMdanA vikalpane paNa tuM niMda, vicAra ke A pApanA kAraNa rUpa asthira samRddhivaDe bhuM lAbha che ! kA che keHvibhava iti kiM madaste? cyutavibhavaH kiM viSAdamupayAsi ? / karanihitakandukasamAHpAtotpAtA mnussyaannaam| amAro vaibhava che, evo tane mada zuM kAma thAya che ! ane vaibhava jatAM kheda kema kare che ? tuM jANato nathI ke mANasone maLelI riddhi hAthamA ramavAnA daDA mAphaka paDe che, ne ucha ! A pramANe rUpa vigeremAM paNa jANavU. te saMbaMdhI sanatakumAranuM dRSTAMta jANavU. 8 athavA pAMca aticArane paNa tuM je pUrve karyA hoya, tene niMda ane thatAne roka ane AvatAne aTakAva, kevI rIte? te kahe Tra, traga kALa ne jANanAra te muni che, ane munina mauna te saMyama che, athavA munino bhAva te mauna ane vacananuM saMyama che, ane te # pramANe kAyA ane mananu paNa jANavU te mana vacana ane kAyAnA saMyamane AdarIne karma zarIra, athavA audArika vigere zarIrane A* mAthI juduM kara, arthAt teno mamatva mUka, te mamatva kevI rIte mUkAya ? te kahe che. prAnta eTale rasa rahita tathA ghI vigerethI rahita lukhkhaM bhojana kara, athavA dravyathI ane bhAvathI prAnta eTale vigata dhuma te gocarI karatAM dveSa na karavo. tathA rukSabhAva eTale sArI C RECR-CAN | For Private and Personal Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 gocarImAM rAga na karato, te aMgAra doSa rahita, vIra sAdhuo gocarI kare che, te sAdhuo, samyaktvadarzI che. te rAgadvepa rahita che./31 AcA0 athavA samyaktvadarzI che, eTale paramArtha dRSTivAlA che. teo jANe che. ke A zarIra kRtaghna che; nirUpakArI che. enA mATe pANIo 21 sUtram Aloka paralokamAM kleza karI duHkha bhogavanArA che. (ane aneka AdezamA eka A deza che) tethI rasa rahIta luru khAnAro hai // 406 // tathA samadarzI karmAdi zarIra choDIne bhAvathI bhavaoghane tare che. te uttama kriyA karatAM bhava oghane tare che. ane je bAhya abhyaMtara // 406 // parigrahathI rahita che. ne yukta che. eTale je nirmaLa bhAvathI zabdAdi viSayano rAga tyaje te virata che, ane muktapaNe tathA viratapaNe je vikhyAta che, teja munibhava oghane tare che, athavA te kyoM che, ema jANavU je muni A pramANe mukta ane viratapaNAthI vikhyAta na thayo, te kevo duHkhI thaze te batAve che. dubasumuNI aNANAe, tucchae gilAi vattae, esavore pasaMsie, accei loyasaMjogaM esa nAe pavuccai(sU100 vasu dravya che. ane bhavya arthamAM utpanna karyu che. te mokSarUpI bhavya dravya che. eTale mukti gamana yogya je dravya te vasu che, P ane kharAba mArge vaparAya te durbasu che. eTale durupayoga karanAra je muni che. te mokSagamanane ayogya che. (arthAt te saMyamarUpa vasune 4 khoTe mArge le che, tethI teno mokSa na thAya.) Ama zAthI dhAya ? te kahe che. tIrthakaranA upadezathI zUnya banI svecchAcArI bane che. prazna-zAthI te svachaMdI bane che. ? uttara-prathama kahelA uddezAmAM batAvyuM che. te saghaLa ahIM jANavU, te A pramANe che. mithyAtvathI mohIta loka che. temAM tatva samajabuM durlabha che bhane vratomA AtmAne rokavo te kaThaNa che. ane rati aratine dAvavI tathA pAMca indriyanA viSayamA iSTa aniSTamA samabhAva bhAvavo tathA prAnta (nirasa) tathAlurUkho AhAra karavo AvI tIrthakaranI AjJA talavAranI ARRIERSIC CARSA For Private and Personal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 dhAra upara cAlavA mAphaka pALavI kaThaNa che. tathA anukULa pratikULa judA judA upasargo sahevA kaThaNa che. ane te na sahevAnuM kAraNa anAdi atIta kALa sukhanI bhAvanA jIvane che. te svabhAvathI duHkhabhAM bIkaNa ane sukhano priya banIne vItarAganI AjJAne pALato nathI. temAM duHkha mAne che. kAraNake AjJA sahana karavAnI che. sukha ke duHkhamAM samabhAva rAkhavAno che, te bhUlI paravaza banI tuccha // 407 // 4eTale, pApanA udadyathI dravyathI, nirdhana athavA, ghaTa athavA jaLa vigerethI rahita bane che. (pIvAne pANI paNa maLatuM nathI.) tathA bhAvathI rikta eTale jJAna darzana cAritra tene maLatuM nayI; eTale te mUrkha sAdhune koie prazna karatAM javAba ApavAmAM azakta hovAthI bolavAne zarama Ave che, athavA, jJAnavALo chatAM, cAritrabhraSTa hovAthI; kharaM bolatAM potAnI pUjA nahIM thAya; mATe zuddha mArga kahevAnA avasare bolatAM zaramAya che. pote parigraha rAkhe tyAre koI pUche ke, sAdhune dhana rAkhavaM kalpe ? tyAre pote kahe keH-dhana rAkhavAmAM doSa nathI; evaM khoDaM paNa bole. je kaSAyarUpI mahAviSano TALanAra bhagavAnanI AjJA pALanAra te 'susu' muni che, te jJAnathIbharelo prabhunA kahelA mArgane batAvanAro karmane vidAravAthI vIra banelo uttama puruSoe prazaMselo che. (je AjJA pALe te prazaMsA tathA sadgatine pAme; ane je AjJA na pALe; te apamAna ane durgati pAme.) vaLI "accei" bhagavAnanI AjJAne anusaranAro vIrapuruSa asaMyata lokathI je mamala thAya tenetyaje che, te loka ve prakAranA che. eTale - bAhya, dhana, sonuM, mAtApitA vigeremAM mamatva thAya che, te tathA hRdayamAM rAgadveSa vigere athavA tenAthI baMdhAtAM ATha prakAranAM karma, te abhyaMtara loka (mamatva) che teno saMyoga ullaMghe che, arthAta mamatva tyAge che. jo, ema che to, zuM karaM ! te kahe che:- je A lokanA mamatvanuM ullaMghana che, te sAro mArga eTale, mokSAbhilASiono AcAra For Private and Personal Use Only sUtram 1180011 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org sUtram // 408 // 18| che te kahe che:-athavA 'paraM' te AtmA che, tene mokSamA lai jAya che, te 'nAya' (mAgadhI mUtra pramANe) che teno artha A che. ke je, lokano saMyoga tyaje; teja zreSTha AtmAnA mokSano nyAya che. sadupadezathI mokSa meLavanAro kahevAya che. AcA0 ema ho; paNa, te upadeza kevo che te kahe che:||408|| jaM dukkhaM paveiyaM iha mANavANaM, tassa dukkhassa kusalA parinnamu dAharaMti, iha kamma parinnAya, savaso jeaNannadaMsI, se aNannArAme, je aNaNNArAme, se aNannadaMso, jahA puNNassa katthai, tahA tucchassa katthai, jahA tucchassa katthai jahA puNassa katthai (sU0 105) je duHkha athavA duHkhanuM kAraNa athavA, lokanA mamatvayI bandhAtuM karma tIrthaMkaroe batAvyu che ke, A saMsAramA jIvAne AvAM AvAM duHkho che, te duHkhane athavA tenAM karmane dharmakathAnI labdhi prApta karelA jaina tathA jainetara matanA jANa gItArtha yogya vihAra karanArA; bole tevU pALanArA, nidrA jItelA; indriyo vaza rAkhanArA, dezakALa vigerenuM svarUpa jANanArA; uttama guNovALA sAdhuo vigere AvI parijJA batAve che ke, duHkhonuM mULa kAraNa tathA, tenuM rokAvAnuM kAraNa A pramANe che. te jANIne jJa-parijJAvaDe pratyA khyAna parijJAvaDe pApane tyAge che. vaLI, upara duHkha thavAno vicAra vigere manuSya tathA bIjA jIvonuM kA te duHkha jANavAnI P tathA duHkhanu mULa pApa tyAgavAnI ve prakAranI parijJA-gItArtha sAdhuoebatAvI. te parijJA karIne tathA. pApanA mULa AzravadvAra jANIne choDavA te kahe che: AARGARH For Private and Personal Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandie AcA jJAnatuM zatrupaNuM (bhaNanArane vighna karaNe) vigere karavAthI jJAnAvaraNIyakarma bandhAya che. tema AThe karma saMbaMdhI jANIne pratyA-16 khyAnaparijJAvaDe pApa choDIne tenA AzravadvAramA mana-vacana-karavA-karAvavA tathA anumodavAvaDe pote na varte, athavA, sarvathA sutram jANIne kahe che. sarvathA 'parijJAna' te kevaLIne gaNadharane athavA caudapUrvi sAdhune che. athavA sarvathA 'kahe che' eTale AkSepaNi vigere cAra prakAranI dharmakathA che te TippaNamAM nIce mujaba che. 18 // 409 // sthApyate hetu dRSTAntaH svamataM yatra paNDitaiH / syAdvAda dhvanisaMyuktaM sA kathA''kSepaNI matA // 1 // hetu ane dRSTAMta vaDe paMDito jemAM syAdvAdavAdane anusarI je vacana bole, te vacanayukta je kathA te AkSepaNI che. mithyAdazAM mataM yatra, pUrvAparavirodhakRt // tannirAkriyate sadbhiH sA ca vikSepaNImatA // 2 // mithyAdRSTionA matane temano pUrva apara virodha batAcI uttama puruSo teno niSedha kare, te kathA vikSepaNI che. yasyAH zravaNa mANa, bhavenmokSAbhilASitA // bhavyAnAM sA ca vidvadbhiH proktA saMvedanIkathA // 3 // jenA sAMbhaLavA mAtrathI bhavya puruSone mokSanI abhilASA thAya, tevI vidvAnonI kahelo kathAne saMvedanIkathA kahe che. yatra saMsArabhogAi, sthitilakSaNavarNanam / vairAgya kAraNaM bhavyaiH soktA nivedanIkathA // 4 // je saMsAra bhoganA aMgonI sthitinA lakSaganuM varNana che ane vairAgya kAraNa che tevI kathAne bhavya puruSo kahe che te nirvedanIkathA jANavI te kathA kevI che. te kahe che bIjaM eTale jaina sivAyarnu je tattva tene mAne te anyadarzI-tathA na anyadarzI te yathAyogya For Private and Personal Use Only Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 410 // www.kobatirth.org | padArtha jANanAro samyak dRSTi jinavacana mAnanAro gItArtha sAdhu che te mokSa sIvAya bIjA mArgamAM ramato nathI. hetu ane hetuvALA - bhAvavaDe sUtrane joDavA kahe che ke je bhagavAnanA upadezathI anya sthAnamAM ramaNatA na karanAro te ananyadarzI che ane je ananyadarzI che te bIje rame nahI kAM che ke "zivamastu kuzAstrANAM vaizeSikaSaSTi taMtra bauddhAnAm / yeSAM durvihitatvAdbhagavatyanurajyate cetaH // 1 // " kuzAkho je, "vaizeSikaSaSTitaMtra" tathA bauddhanAM racelAM che, temanuM paNa bhaluM thAo; kAraNa ke, temanAmAM visaMvAda jor3ane jineviranA vacanamAM amAruM mana raMjita thAya che. A pramANe samyaktvanuM svarUpa kahela che, te kahenAra rAgadveSa dUra karanAro thAya che te batAve che. jahA puNNassa. vigere. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tIrthakara, gaNadhara, AcArya vigere je prakAre indra cakravarttI mAMDalIka rAjA vigere punyavAna - jIvane upadeza kare che. teja pramANe kaThIyArA vigere tuccha jIvone paNa upadeza kare che. (bannemAM temano samabhAva che,) athavA pUrNa te jAti, kuLa, rUpa, vigerethI puNyavAna che, ane nIca jAti kurupavALo te tuccha che, athavA, vijJAnavALo pUrNa tathA anya sAmAnya buddhivALo tuccha che, te darekane uttama puruSo samAnabhAve upadeza kare che. kadhuM che keH "jJAnezvaryadhanopeto, jAtyanvaya balAnvitaH / tejasvI matimAn khyAtaH pUrNastucchA viparyayAt // 1 // " For Private and Personal Use Only sUtram // 410 // Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcA0 // 411 // Usa CASEARCARECASSES jJAna, aizvarya ane dhanavALo, tathA jAtivaMza, tathA baLavALo tejasvI, budimAna prakhyAta e guNavALo pUrNa kahevAya; ane tethI| rahita te tuccha kahevAya. Ano paramArtha Ache ke, sAdhuo, bhikSuka vigerene tenA kalyANa mATe svArtha rAkhyA vinA upadeza karelasUtram . teja pramANe cakravartI vigerene paNa upadeza kare che. // 41 // ___athavA cakravartI vigerene saMsArathI pAra utAravAnA hetune jevA AdarathI kahe che, teja pramANe bhIkSukane paNa kahe . A vAkyathI sAdhumAM 'nirIhatA' (nispRhatA) batAvI. paNa evo niyama nathI ke, vadhAne eka sarakhIrIte kahevU; paNa jema jene bodha lAge tema tene kahe eTale, budimAnane samajAvaq hoya to mUkSma vAta kahevI; ane sAmAnya buddhivALAne sAdI vAta kahevI; tathA rAjAne kahetAM tenA abhimAyane anusarIne kahe; eTale, upadezake vicAra ke, A rAjA anyadarzananA AgrahavALo che ke, madhyastha buddhivALo che ke saMzayavALo cha ? ke, saMzayarahita che ? tathA AgrahavALo chatAM, kutIthioe kadAgrahavALo banAvyo che ke, pote kadAgrahI che ? jo evo hoya; to, tene A pramANe kaheto krodha thAya. jemake: "dazasUnA samazcakro, dazakrisamo dhvajaH / dazadhvajAsamo vezyA, dazavezyA samo nRpaH // 1 // " dazasUnA samAna cakrI che, ane dazacakrI samAna dhvajA che. ane dazadhvajA samAna vezyA che. ane daza vezyA jevo eka rAjA che. mATe ( Abu na bola.) tenI bhakti rudra, vigere devatA umara hoya; to, tenu caritra kahetAM tene tenA pApanA udayathI satya U ECE For Private and Personal Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 412 // www.kobatirth.org kaheta paNa, moha utpanna thatAM dveSI thAya; ane dveSI thaine bhuM kare te paNa kahe cheH Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir avi ya haNe aNAiyamANe, itthaMpi jANa seyaMti natthi, keyaM purise kaM ca nae ? esa vIre pasaMsie, je baddhe paDiyamoyae, uDDhaM ahaM tiriyaM disAsu se sabao saba parinnAcArI, na lipyaI chaNa paNa vIre se mehAvI aNugghAyaNa khe yanne je ya bandha mukkha mannesI kusale paNa no baddho no mukke // (sU0 102) krodhAyamAna thayalo rAjA vAcAthI apamAna kare; ane tenuM gAyuM na gAvAthI vakhate mAravA paNa taiyAra thAya; eTale, lAkaDIcAbakAthI sAdhune mAre kanuM che keH 'tatthe vaya nivaNaM baMdhaNa nicchumaNa kaDagamado vA / nivisayaM va nariMdo kareja saMghapi so kuddho |1| krodhAyamAna thayalo niSThApana kare; baMdhana kare; dezanikAla kare; senApAse mAra marAve; athavA, potAnAM rAjyamAM AvatAM baMdha kare athavA saMghane paNa duHkha Ape te pramANe, taccanika (vigere no ) upAsaka - naMdavaLanI kathAthI eTale, buddhanI utpattinA kathAnakathI bhAgavata matano bhalligrAhanAM dRSTAMtathI raudramatano peDhAlano putra satyakI jamAnA dRSTAMtane sAMbhaLavAthI dveSI thAya che. (bIjA matanA guNo na jotAM irSArUpe kathAo joDI kADhela che, tevI kathA kahetAM bIjA matavALAne krodha thAya che. mATe, bane tyAMsudhI For Private and Personal Use Only sUtram // 412 // Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ guNamAptinIja kathA karavI;) athavA bhIkhArI kANokuTa (hAthapaganI khoDavALo) tene uddezIne dharmaphaLanA upadezarUpa-kathA kahetAM 18 AcA0 tene krodha thAya. A pramANe, vidhi na jANanAro kathA kahe; to, tene bAdhA (pIDA) thAya che, tathA temAM paralokano paNa kaMi lAbha & sUtram IP nathI vigere jANavU, joke, mumukSune dharmakathAparanA hita mATe kahetAM punya che, paNa jo, kahenArasabhAne na oLakhe; ane dveSanuM vacana // 413 // bole, to, tene zAkhakAre punya batAvyuM nathI. M413 // ___athavA rAjAnu apamAna thatAM dharmakathA kahenAra sAdhune haNe; eTale, rAjA pazuvadhano yajJa kare; tathA, zrAddha, homa, vigere kare; ma temAM, dharma mAnato hoya; te samaye dharmakathA kaddenAra sAdhu rAjAnA sAMbhaLatAM kahe ke:-temAM dharma nathI; to, rAjA krodhI thaine duHkha Ape. athavA, je je avidhie kahe; temAM paNa sAdhune zreya nathI. te batAve che. sAkSara paMDitanI sabhAmAM pakSahetu dRSTAMta vigere choDIne prAkRta bhASAmAM kahevU te anucita che, tathA mUrkhAnI sabhAmAM tattva samajAvavA jaq; te paNa anucita che. eja pramANe kaMipaNa anucita kArya karato sAdhu jainadharmanI hIlanAja kare che, ane tene pApanoja bandha che, tenuM kalyANa yavAnuM nathI; mATe, tevA vidhi na jANanArA puruSe mauna dhAraNa kara, vadhAre sAruM che. (ke bIjAne krodha utpanna karI azubhakarma pote na bAMdhe.) kayaM che ke:'sAvajaNavajjANaM vayaNANaM jo na yANai visesaM / vuttapi tassa na khamaM, kimaMga puNa desaNaM kAuM // 1 // jene sAvadya ane nirvadya vacananuM jANapaNuM nathI; tene bolavAno paNa adhikAra nathI. to, tene upadeza ApavAno adhikAra hai W ACADE yANa visesaM / battuMpi tasya na khamaM. kimaMga paNa desaj kArDa un? | For Private and Personal Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sutram [8kyAthI hoya ? A pramANe che. to, dharmakathA kevIrIte karavI te kahe che:-je, potAnI indriyone vazamA rAkhanAro che, ane viSaya AcA0 da viSano verI che, saMsArathI udvega manavALo che, ane vairAgyathI jenuM hRdaya kheMcAyaluM che, tevo mANasa dharmane pUche to, te samaye AcArya IM vigere dharmakathA kahenAre vicAra ke, A puruSa kevo che ? mithyAdRSTi che ke bhadraka che? athavA, kevA AzayathI pUche che ? eno isstt||41|| deva kyo che ? eNe kyo mata mAnyo che ? vigere vicArIne yogya uttara samaya ucita kahevo te batAve che. eno sAra A che ke dharmakathAnI vidhi jANanAre pote AtmamA paripUrNa hoya te sAMbhaLanArano vicAra kare ke dravyathI te kevo che. tathA A kSetra kebu che ? jemAM taccanika bhAgavata athavA bIjA matavAlA athavA patita sAdhue athavA utkRSTa sAdhuoe A kSetrane kevA rUpamA banAvyuM che. ane kALa te sukALa che ke dukALa che. athavA vastu maLe tema che ke nahIM. ane bhAvathI jovU ke pUchanAra mANasa madhyastha bhAvavALo che. ke rAgI dveSI che, vigere vicArIne jema te bodha pAme, tevI dharmakathA karavI. uparanA guNavALo mANasa dharmakathA karavAne yogya che. bIjAne adhikAra nathI. kayuM che ke| 'jo heuvAyapakkhaMmi, heuo Agamammi aagmio| so sasamayapaNNavaosirphata virAhako annnno|1|' je hetuvAda pakSamA hetune batAvanAra che. AgamamAM Agama batAvanAra che. te svasamayano prajJApaka (unnati karanAra) ane bIjo siddhAMtano virAdhaka che (jo pUchanAra hetu mAge to hetu batAve ane yuktithI siddha kare ane Agama pramANa mAge to Agama batAve tate banneno jANanAro bIjAne dharmakathA kahe te yogya che.) // 414 // RARIA FACTRESISTRA For Private and Personal Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie sutrama // 415 // je upara pramANe dharmakathAnI vidhine jANanAro che. te prazasta che, ane je punyavAna ane punyahinane dharma kathAmAM samaSTinA AcAvidhie jANe che. tathA sAMbhaLanArano viveka karI zake tevA guNavALo karmane vidAraNa karanAra vIra sAdhu, uttama puruSothI vakhANA elo che. baLI tenuM varNana kare che. // 415 // 'je baddhe' vigere. te ATha prakAranA karmavaDe athavA sneha rUpa sAMkaLa vigerethI baMdhAelA pANIone dharmakathA saMbhaLAvavA, vigerethI mukAvanAro thAya teja tIrthakara gaNadhara athavA AcArya vigere upara kahelI dharmakathAnI vidhi jANanAro che. te kye sthAne rahelA jIvAne mukAve che ? te kahe che. uMce rahelA jyotiSI vigerene tathA nIce bhavanapati vigerene tathA tiryaMca tathA manuSyane bodha Ape che (devatAnA jIvo samyaktva pAme ane tiyaca paceMdriya cAritrano thoDo bhAga ane manuSya pUrNa cAritra paNa pAme.) baLI te vIra puruSa bIjAne mukAbanAro hamezA bane parijJAe pote cAle che, eTale sarvottama jJAne yukta che, ane sarva saMvara cAritra pALanAra che, te pote je guNone meLave che te kahe che: pote hiMsAthI thatAM pApe lepAto nathI; (eTale koinI hiMsA karato nathI.) (kSaNano artha hiMsA kayoM che,) te meghAvI (buddhimAna) paNa che, eTale, jenAvaDe jIvo cAra gatimA bhame te aNa (karma) che, teno ghAta kare; te khedane jANanAro nipuNa muni che. eTale te / karma kSaya karavAno udyama karanArA mokSAbhilASIone karma kSaya karavAnI vidhi batAvanAra paNa che, te meghAvI, kuzaLa, vIra muni che, ACCOASAREEKSECCIEWS ARSAHASRASHR-525%2527 For Private and Personal Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 416 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tathA, je prakRti, sthiti, rasa, pradeza. ema cAra prakAranAM bandhanAthI mokSa karAve; athavA teno upAya batAve; te 'anveSi' paNa che, ( te pUrvanAM vAkya sAye joDavu ) eTale, je jItra hatyAne dUra kare; khedane jANe; te mULa uttara prakRtinA bhedovaDe bhinna, tathA yoganimitte AvatI karmaprakRti, tathA kaSAya-sthitivALI karmanI bandhAtI avasthAne jANe che. bAMdha sparza karavo; nidhata kara nikAcita kara. A karma pariNAmane AzrayI bandhAya che, ane sArA bhAvathI teno nAza thAya che, e bannene te jANe che. prazna -A pharIthI kema kachu ? uttaraH- punarukta doSa lAgato nathI; kAraNake, enAvaDe karma choDavAnuM batAnyuM che. prazna - upara batAvelA guNovALo sAdhu chadmastha kahebo ke, kevaLI kahevo ? uttaraH- uparanAM vizeSaNa kevaLI sAdhune na ghaTe; mATe, chadmastha levo; to kevaLInI zI vAta. praznaH - kuzala sAdhunA kevA guNo hovA joie ? uttaraH- kuzaLa eTale, jeNe ghAtikarmano saMpUrNa kSaya karyo che, te tIrthakara athavA, sAmAnya kevaLI che. ane chadmastha-ghAtikarmathI bandhAyalo mokSArthi tathA, tenA upAyane zodhanAro che, ane kevaLI pote dhAvikarmano kSaya thavAthI pote karmI bandhAyalo nathI; paNa, aghAti cAra karma je bhava upagrahIka che, te tene hovAthI pote mukta paNa nathI; athavA, tevA guNIne chadmasthaja kahIe chIe. ke, 'kuzala' ne, jeNe jJAnadarzana- cAritra meLaveluM che, tathA mithyAtra, ane vAra kaSAyono upazama karelo hovAthI; tene udayamAM na hovAthI te 'bandha' na kahevAya. A pramANe, guNavAna sAdhu kuzaLa hoya; pachI, te kevaLI hoya ke, chadmastha hoya; paNa te sAdhunA AcArane pALato hovo joie. jema sAdhu mATe kaM; tema, bIjA mokSAbhilASIe paNa varttaM te batAve che. For Private and Personal Use Only sUtram // 416 // Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 417 // www.kobatirth.org se jaMca Arabhe jaM nArabhe, aNAraddhaM ca na Arabhe, chaNaM chaNa pariNNAya logasannaM ca sabaso (sU0 103 ) je saMyama anuSThAna saMpUrNa karmakSaya mATe Adare; te mithyAtva avirati vigere saMsAranAM kAraNane na AraMbhe; eTale, sAdhupaNuM | arAdhe; ane saMsArIpaNuM choDe; eTale, aDhAre prakAranAM pApo vigere je ekAMtathI dUra karavAnAM che, tevAM pApo choDIne saMyama anuSThAnane karIne mokSa pAme ane kevaLI, athavA, uttama sAdhuoe jene anAcIrNa ka; te pote na kare; ane mokSa anuSThAna kare. baLI, jinezvare tyAgavA yogya kajhuM; temAM mukhyatve hiMsA che. te hiMsAnAM kAraNane jANIne sAdhu tene choDe, jJa-parijhAe jANe; ane pratyAkhyAna parijhAe tyAge athavA, kSaNano artha hiMsAne badale samaya laie; to samayane jANIne te kALe te kAma kare. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir baLI loka je gRhastha che, temane sukhanI abhilASA che, athavA, te kAraNe tene parigrahanI saMjJA che, tevI saMsArI - vAsanAne sAdhu choDe, te mana, vacana, kAyAthI pote na kare, na karAve; na anumode; tethI kachu keH - uparanA guNavALo dharmakathA-vidhi jANanAro, bandhAyalA ne mukAvanAro karmane chedavAmAM kuzaLa, ane bandha-mokSanI khoLa karanAro sumArge cAlanAro, kumArgane samajI aDhAra pApane rokanAro, saMsArI-lokanI sthiti cANAro je muni che, tene bhuM thAya te batAve che. uddeso pAsagassa natthi, bAle puNe nihe kAmasamaNunne asamiya dukkhe dukkhI dukkhANameva AvahaM aNupariyaes, (su0 104) tibemi lokavijayAdhyayanam // 2 // For Private and Personal Use Only sUtram // 417 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra AcA0 // 418 // www.kobatirth.org je paramArthathI jonAro che, tene trIjA uddezAthI laine A uddezAnA cheDA sudhI je doSa batAvyA; jenAthI nArakAdi gati bhogavavI paDhe; te uddezo che, te gItArtha sAdhune na hoya; tathA bALa (mUrkha) saMsAra premI hoya; te sneha karIne kAmanI icchAthI duHkhanA AvarttamAMja vAraMvAra varte che. evaM huM huM chaM. (TIkAnA zloka 2500 che.) chaTTo uddezo samApta thayo. sUtra anugama tathA sUtrAlApaka niSpanna nikSepo sUtrane sparza karanArI niryukti sahita pUro thayo nayonuM varNana bIje sthaLe kadhuM che. ahIM saMkSepAmAM jJAna kriyAnuM madhAnapaNuM jANavuM. temAM paNa pote jJAnavALo jJAnane ekAMta khece ane kriyA uThAve athavA kriyAvALo kriyAne pakaDI rAkhe to te midhyAtvI che. ziSyane ema kachu ke tamAre bannene apekSApUrvaka samajIne banene ArAdhavAM OM zAMti lokavijayanAmanuM bIjuM adhyayana samApta thayuM. itizrI AcArAGgamUtre dvitIyo bhAga samAptaH // zrIrastu // 55555 phrafa samApta. phaphaphaphapha Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only sUtrama // 418 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaith.org Acharya Shri Kailassagarsur Gyarmandie 00809090000000000308 @000000 epto@@!@pbdpdbd.b:edpdbhttukttughtbdpopppppppdbghtn@bdb // iti zrIAcArAGgasUtredvitIyobhAgaH samAptaH // * kttkttcekcikkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk Seebeeee8eeeeeeeeeelo For Private and Personal Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only