________________
મહાવીર ભગવાનની જીવનકશા પર વિચાર કરવાનું રીતસર મળી શકે. “ભગવતી” સૂત્રના પંદરમા શતક જેવાં વાલ્મય જોતાં પણ અનેકાનેક ઊહાપોહ ઉત્પન્ન થઈ આવે. આચાર્ય હેમચન્દ્રની “રચના” તેમની પૂર્વે બનેલા ગ્રન્થોના આધાર પર થયેલી છે. એટલે તેમના “પ્રણયન” માં નિમૂલતાને કે સ્વતન્ત કલ્પનાને સંભવ જણાતું નથી. હા, ‘કુમારપાળ” રાજા–સમ્બન્ધી “ભવિષ્ય-કીર્તન”. માં તેમણે સ્વાતંત્ર્ય સેવ્યું હોય એમ જણાય છે. નિદાન, મહાવીર-જીવન સમજવું સાધારણ વર્ગને જેટલું સહેલું છે તેટલું જ વિચારકેને અઘરું જણાય છે. એટલે કહેવાને સારાંશ એ છે કે, ભગવાનનું “જીવનચરિત્ર” એવું નિષ્પન્ન થવું જોઈએ કે જે સ્વાભાવિક અને ઉચ્ચભાવવાહી હેઈ, ભગવાનના મહિમશાલી જીવનનું સુન્દર દ્યોતન કરવા સાથે જગની આગળ વિશ્વ-કલ્યાણને મહાન આદર્શ રજુ કરવામાં સમર્થ નિવડે.
ગુણચન્દ્ર ગણિએ વિ. સં. ૧૧૩૯ માં રચેલું મહાવીરચરિત્ર પ્રાકૃતમાં લગભગ બાર હજાર લેક પ્રમાણ છે.
ભગવત્યાદિ સૂત્રોમાં છૂટા છવાયા મહાવીર-જીવનના પ્રસંગે અનેક લભ્ય છે.
-
-
-
