________________
ચૌદ રાજલોકનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન
આ કલિકાળમાં આપણને સાચે આધાર અરિહંત પરમાત્માની વાણીનો છે. એ વાણીને અરિહંત પરમાત્માના મુખેથી ઝીલીને, ગણધર ભગવંતોએ દ્વાદશાંગીરૂપે ગૂંથેલી છે. ગણધર ભગવંતની શિષ્ય પરંપરામાં થયેલા આચાર્ય–ઉપાધ્યાય-સ્થવિર-વાચક વગેરે પૂર્વના મહામુનિઓએ એને સારી રીતે સાચવીને વર્તમાનકાલીન જેને માટે વ્યવસ્થિત રાખી છે. એ વાણી અત્યારે આપણને ૪૫ આગમ અને પંચાગીરૂપે મળે છે. શ્રી અરિહંત પરમાત્માના શાસનની સઘળી વ્યવસ્થા એના આધારે ચાલે છે. એ આગમ-ગ્રંથમાં સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન–ચારિત્રરૂપ મોક્ષમાર્ગની આરાધના કેવી રીતે કરવી એ વિસ્તારથી સમજાવ્યું છે. જ્ઞાન એનું નામ કે જે વિજ્ઞાનરૂપ બને. વિજ્ઞાન એનું નામ કે જે હેય– ઉપાદેયનું ભાન કરાવે. જે પાપથી પાછા વાળે તેને જ્ઞાન કે વિજ્ઞાન કહેવાય. જે પાપમાં જેડે તેને જ્ઞાન-વિજ્ઞાન કહેવાય નહિ.
ભાષા
