________________
૭૫
૨ હિરણ્યવંત અને ૨ એરવત એમ કુલ ૧૪ ક્ષેત્રે અને પર્વતેમાં ૨ લઘુહિમવંત, ૨ મહાહિમવંત, ૨ નિષધ, ૨ નીલવંત, ૨૨મી, અને ૨ શિખરી એમ કુલ ૧૨ પર્વતેથી સંપૂર્ણ ધાતકીખંડદ્વીપની ભૂમી આવાયેલી છે. નદીઓ, કહે, વક્ષરકાર પર્વત વગેરે પણ જંબુદ્વિપ પ્રમાણે પૂર્વધાતકીખંડ અને પશ્ચિમ ધાતકીખંડના થઈને બમણાં જાણવાં, ધાતકીખંડની ચારે બાજુ પઘવર વેદિકા યુક્ત જગતી છે.
કાલેદધિસમુદ-ધાતકીખંડદ્વીપની ચારે તરફ વીંટળાયેલે, આઠ લાખ જેજન પહા, એક હજાર જેજન ઊડે અને બંગડીના જેવા આકારવાળો કાલેદધિ નામને સમુદ્ર છે. તેના પાણીમાં ભરતી કે ઓટ આવતી નથી. તેમાં કાલ અને મહાકાલ નામના બે દેવેને રહેવા ચગ્ય પૂર્વ-પશ્ચિમ ગોમતીપ સરખા બે દ્વીપ છે. પૂર્વ દિશામાં ધાતકીખંહદ્વીપના. ૧૨ ચંદ્રોના ૧૨ દ્વીપ અને કલાદધિ સમુદ્રના ૪૨ ચંદ્રોના ૪૨ પિ આવેલા છે. તેમજ પશ્ચિમ દિશામાં ધાતકીખંડદ્વીપના ૧૨ સુના ૧૨ દ્વીપ અને કાલેદધિ સમુદ્રના ૪૨ સૂના ૪૨ દ્વીપે આવેલા છે. તે સર્વ ધ પાણીની સપાટીથી બેકેશ જંચા છે. સમુદ્રની ચારે બાજુ જગતી છે.