________________
૭૭
મેટા દ્વીપા, ષવતા, નદીઓ, દૂહા વગેરે અહી દ્વીપના નકશામાં બતાવ્યા મુજબ આવેલાં છે. તેનુ વણુન ક્ષેત્રલેાકપ્રકાશ, બૃહત્ ક્ષેત્રસમાસ વગેરે ગ્રન્થીમાંથી જાણવા ચેાગ્ય છે.
૪૫ લાખ યોજનની ગણતરી-જખૂદ્વીપના એક લાખ ચેાજન, તેની પૂર્વ-પશ્ચિમ અને બાજુ લવણુ. સમુદ્રના એ—એ લાખ યેાજન મળી ચાર લાખ યોજન, ત્યાર પછી ધાતકીખડદ્વીપના અને ખાજુના ચાર—ચાર લાખ યેજન મળી આઠ લાખ ચેાજન, ત્યાર પછી કાલેાધિસમુદ્રના અને બાજુના આઠ આઠ લાખ ચેાજન મળી સેાળ લાખ ચેાજન, આ બધાના સરવાળા કરતાં ૪૫ લાખ યેાજનનુ' મનુષ્યક્ષેત્ર જાણ્યું, ઉપર લાકના 'તે, પાંચ અનુત્તર વિમાનની ઉપર ૪૫ લાખ ચેાજન પ્રમાણ સિદ્ધશિલા આવેલી છે. મનુષ્યાનુ મેક્ષગમન પણ ૪૫ લાખ ચેાજનના ક્ષેત્રમાં જ થાય. તિય ચ જવાને વાસ અઢીદ્વીપની બહારના દરેક દ્વીપ-સમુદ્રમાં પણ છે.
અહીદ્વીપની બહાર મનુષ્યાનું ગમનાગમન થાય છે. વિદ્યાધર મનુષ્ય અને ચારણ મુનિએ આઠમા નંદીશ્વરદ્વીપ સુધી જાય છે. દેવા દ્વારા અપહરણ કરીને લઈ જવાયેલા મનુષ્યા અઢીદ્વીપની મહાર પણ હાઈ