________________
નદી નીકળે છે. તે ગંધાપાતી પર્વત સુધી આવીને, પછી પૂર્વ દિશા તરફ વળીને જઈને, સીધેસીધી આગળ વધીને, પૂર્વ દિશા બાજુના લવણસમુદ્રમાં ભળી જાય છે."
આ હરિવર્ષક્ષેત્રમાં બે ગાઉના શરીરવાળા, બે પોપમના આયુષ્યવાળા અને બે બે દિવસના આંતરે બેર પ્રમાણ આહાર કરનારા (બાકી ઉપર મુજબના વર્ણનવાળા) યુગલિક મનુષ્ય વસે છે. અહીં સદાકાળ અવસર્પિકાળના બીજા આરા જેવા ભાવ વતે છે.
(૪) મહાવિદેહક્ષેત્ર નિષધ પર્વતની ઉત્તરમાં ગોળાકાર મેરુ પર્વત છે. મેરુ પર્વતની પણ ઉત્તરમાં પૂર્વથી પશ્ચિમ તરફ લાંબો અને ૪૦૦ જેજન ઊંચા નીલવંત નામને પર્વત છે. આ નિષધ અને નીલવંત પર્વતની વચ્ચેના ગાળામાં મહાવિદેહ નામનું ક્ષેત્ર આવેલું છે. મહાવિદેહક્ષેત્ર વચમાં રહેલા મેરુ પર્વત અને ગજદંત પર્વત પર્વતોને કારણે મહાવિદેહક્ષેત્ર, પૂર્વ મહાવિદેહક્ષેત્ર અને પશ્ચિમમહાવિદેહક્ષેત્ર એમ બે વિળાગમાં વહેચાઈ જાય છે.
નિષધ પર્વત ઉપર આવેલા તિગિછી સરેવરમાંથી ઉત્તર દિશામાં સતેદા નામની મહા નદી નીકળે છે. તે મેરુ પર્વત પાસે પહોંચીને પશ્ચિમ તરફ વળી જઈને લવણસમુદ્રમાં ભળી જાય છે. એનાથી
