________________
એકથી બાર સુધીના આંકડા બતાવતા ઘડિયાળના ડાયલમાં જમણી બાજુ અને ડાબી બાજુ ૬/૬ આંકડાને એક એક વિભાગ પડે છે, તેમ કાળચક્રમાં પણ અવસર્પિણી અને ઉત્સપિણું રૂપ બે વિભાગ પડે છે. તે બંને વિભાગમાં ૬/૬ આરા હોય છે. “આરે એટલે કાળ વિભાગ.
અવસર્પિણી કાળ એટલે ઊતરતો અથવા પડત કાળ અને ઉત્સર્પિણી કાળ એટલે વૃદ્ધિ પામતે અથવા ચડતે કાળ. અવસર્પિણી કાળમાં દરેક વસ્તુની કેમે કમે હાનિ થાય છે અને ઉત્સપિણી કાળમાં દરેક વસ્તુની કેમે ક્રમે વૃદ્ધિ થાય છે.
અવસર્પિણી કાળના ૬ આરા ૧ – પહેલા આરે સુષમસુષમ નામને સુખ ભરપુર અને ચાર કેડીકેડી સાગરોપમને હોય છે. તેમાં મનુષ્યનું દેહપ્રમાણ ૩ ગાઉનું હોય છે, આયુષ્ય ૩ પલ્યોપમનું હોય છે અને શરીરમાં ૨૫૬ પાંસળીઓ હોય છે. મનુષ્ય વાઋષભનારાચ સંઘયણ અને સમચતુરસ્ત્ર સંસ્થાનવાળા હોય છે. સ્ત્રી અને પુરૂષનું યુગલ સાથે જન્મે છે. તેઓ અપ ઈચ્છા અને અલ્પ કષાયવાળા હોય છે. દશ પ્રકારના કલ્પવૃક્ષે તેમની ઈચ્છાઓ પૂર્ણ કરે છે. તેમને જ નહિ પણ ત્રણ ત્રણ દિવસના અંતરે આહારની ઈચ્છા થાય છે.
