________________
૧૬
કાનખજુરા, ક"થવા, જૂ, કીડી, મકાડા, માંકડ, ધાન્યમાં થતાં ધનેડાં, ચાખા વગેરેમાં થતી ઇયળ, છાણમાં થતાં ક્રીડા, વિષ્ઠા-અશુચિમાં થતાં કીડા, તથા ઊધઇ, ધીમેલ વગેરે જીવેા ત્રણ ઇન્દ્રિયવાળા હાય છે.
તેનાથી પણ કાંઇક વધારે વિકાસ પામેલા જીવા સ્પન, રસન, પ્રાણુ, અને ચક્ષુ આ ચાર ઇન્દ્રિયવાળા થાય છે. વીંછી, ભમરા, ભમરી, માખી, મધમાખી, તીડ, ખગાઇ, કસારી, ખડમાંકડી, કરેાળિયા, કુંતી, ડાંસ, મચ્છર, પત`ગિયા વગેરે જીવા ચાર ઇન્દ્રિયવાળા ડાય છે.
દ્વીન્દ્રિય, ત્રીન્દ્રિય અને ચતુરિન્દ્રિય આ ત્રણ પ્રકારના જીવાનાં ઉપર ચેડાં થાડાં નામ આપ્યાં છે. એની ઘણી જાતિએ જુદા જુદા સ્થળેામાં થાય છે. એ ત્રણેય પ્રકારના જીવાને વિકલેન્દ્રિય જીવેા કહેવાય છે.
આવા નાના જીવાની હિંસાથી જેટલા અંશે બચાય તેટલા અંશે ખચીને ચાલવાના પ્રયત્ન કરવા જોઇએ.
