________________
૧૫
દેવગતિમાં રહેલા સવ જાતિના દેવાને સુખ જ હાય છે. કદાચ કાઇકવાર શારીરિક કે માનસિક કષ્ટ આવે તે તે નહિવત્ અને અલ્પકાલીન જ હોય છે. સ’સારી જીવાના પાંચ ભેદ આ પ્રમાણે કહ્યા છેઃ એકેન્દ્રિય, દ્વીન્દ્રિય, વીન્દ્રિય, ચતુરિન્દ્રિય અને પ'ચેન્દ્રિય.
પહેલીથી પાંચમી સુધી ઇન્દ્રિયાની ગણતરી ક્રમસર દાઢીથી લઇને કાન સુધી સમજવી. તિ 'ચગતિમાં પણ એકથી પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા જીવા હોય છે.
એક જ સ્પર્શેન્દ્રિયવાળા પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ અને વનસ્પતિ આ પાંચ એકેન્દ્રિય જીવા છે. એકેન્દ્રિયપણાથી કાંઇક વિકાસ પામેલા જીવે સ્પર્શન અને રસન એમ બે ઇન્દ્રિયવાળા થાય. શ`ખ, કાડા, છીપ અળસિયા, જળા, પાણીના પારા, લાકડામાં થતાં કીડા વગેરે જીવા બે ઇન્દ્રિયવાળા હાય છે.
એથી પણ કાંઇક વધારે વિકાસ અથવા શક્તિ પામેલા જીવા સ્પન, રસન અને ઘ્રાણુ અર્થાત્ ચામડી, જીભ, અને નાક એમ ત્રણ ઇન્દ્રિયવાળા થાય,