Book Title: Siddhant Rahasya Part 01
Author(s): Devchandra Upadhyay
Publisher: Gangji Virji Shah

View full book text
Previous | Next

Page 16
________________ सिद्धांत रहस्य ॥ 11 2 11 विषे इन्द्रियरूप घडनाळाथी कर्म (पाप) रुप जे जलनो प्रवाह आवे तेने आश्रव कहीए. संवरतव कोने कहीए ? जीवरूप तलावने विषे कर्म (पाप) रुप जलना प्रवाहने व्रत - पञ्चक्खाणरुपद्वारथी रोकीए तेने संवर कहीए, निर्जरातत्व कोने कहीए ? बार भेदे तपस्याए करी आत्माना प्रदेशथी देश थकी कर्मनुं निर्झरबुं - आत्मप्रदेशथी दूर थ तेने निर्जरा कहीए. बंधतत्त्व कोने कहीए ! आत्माना प्रदेशो अने कर्मपुद्गलना दल, खीर-नीरनी परे, लोहपिंडअग्निनी परे, एकरूप थइने बंधाय तेने बंध कहीए. मोक्षतत्त्व कोने कहीए ? आत्माना सकल प्रदेशथी सर्व कर्मनुं छूट, सर्वथा बंधथी मुक्त थवं अने संपूर्ण कार्यनुं सिद्ध धनुं; तेने मोक्ष कहीए. ए जीवादिकनुं जीवपणुं वगेरे तेने तत्त्व कहीए. संग्रहनयनी अपेक्षाए सर्व जीवोनुं चैतन्यलक्षण एकज छे, माटे एक भेदे जीव कहीए. व्यवहार नयनी अपेक्षाए जीवना बे भेद छे १ त्रसने २ स्थावर, अथवा सिद्धने संसारी, तथा त्रण भेदे जीव कहीए १ स्त्रीवेद, २ पुरुषवेद ३ नपुंसक वेद. अथवा भवसिद्धिया, अभवसिद्धया, नो भवनो अभवसिद्धिया. तथा चार प्रकारना जीव कहीए-१ नारक, २ तिर्यंच, ३ मनुष्य ४ देव. अथवा चक्षुदर्शनी, २ अचक्षुदर्शनी, ३ अवधिदर्शनी, केवलदर्शनी. तथा पांच प्रकारना जीव कहीए १ एकेंद्रिय, २ बेइंद्रिय, ३ तेइंद्रिय, ४ चउरिंद्रिय, ५ पंचेंद्रिय अथवा १ सयोगी, २ मनयोगी, ३ वचनयोगी, ४ काययोगी, ५ अयोगी तथा छ प्रकारना जीव छे- १ पृथिवीकायिक, २ अपकायिक, ३ तेउकायिक, ४ वायुकायिक, ५ वनस्पतिकायिक, ६ सकायिक. अथवा १ सकषायी, २ क्रोधकषायी, ३ मानकषायी, ४ १ आश्रवनुं लक्षण व्युत्पत्यर्थ रूपे छे तेमज संवर वगेरेनुं समजवु. २ 'एगे आया' ठाणांगसूत्र. 1996 थोकडासंग्रह भा० १ ॥ ८ ॥

Loading...

Page Navigation
1 ... 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 ... 248