________________ ચાલશે. જેટલાં કષ્ટ વેઠવાં પડશે એટલાં વેઠીશ, પણ ઇન્દ્રિયનાં સુખો મળવા જોઈએ. આ કામરાગ આપણે સમજ્યા. પાંચ ઇન્દ્રિયના અનુકૂળ વિષયો માટે અને મનના અનુકૂળ વિષયો માટે એ લોકો કોઈપણ સેક્રીફાઈઝ કરશે એ કામરાગછે. સ્નેહરાગમાં લાગણી હોવાના કારણે પાપ જ બંધાશે જ, પણ એમાં માઈલ્ડ પાપ બંધાશે. એ પાપમાં તરતમતા હશે, થોડું સેક્રીફાઈઝ હશે, થોડો ત્યાગ હશે, થોડી આપવાની વૃત્તિ હશે. પાપતોડેફિનેટલી બંધાવાનું છે, પણ એમાં થોડી તરતમતા આવશે એટલે ઓછું પાપ બંધાશે. ભગવાનને પણ સ્ટ્રોહરાગ? ભગવતી સૂત્રમાં ભગવાન મહાવીર માટે લખ્યું, ગોશાળાને તેજોવેશ્યા શીખવી તેનાં ત્રણ રિઝન હતાં. કલ્પસૂત્રમાં તો એમ કહ્યું છે કે ભવિતવ્યતા એવી હતી, પણ ભગવતી સૂત્રોમાં નવાંગી ટીકાકાર અભયદેવસૂરિજી મહારાજ કહે છે કે ત્રણ કારણથી આપી: એક ભવિતવ્યતા, બીજું ગોશાળો ભગવાનની સાથે રહ્યો એટલે ભગવાનને રાગ થઈ ગયો. આમ તો ભગવાનના જીવનચરિત્ર માટે આપણે એવું બોલી પણ ન શકીએ, પણ નવાંગી ટીકાકારે લખ્યું છે એટલે માની લઈએ છીએ કે ભગવાનને એની સાથે રાગ થઈ ગયો. ચિર પરિચયના કારણે ઉત્પન્ન થયેલા સ્નેહરાગને કારણે ભગવાને એને તેજલેશ્યા શીખવાડી. ભગવાન તો કામરાગ, સ્નેહરાગ બધાથી પર હોવા છતાં ચિર પરિચયના કારણે રાગ થયો. હવે આમાંથી આપણે સમજવું જોઈએ કે ચિર પરિચયથી રાગ પેદા થઈ શકે. રાગ થયા પછી, માણસ કોઈનુંય સાંભળે નહિ. દરેક માબાપે વિચારવું જોઈએ. તમારા સંતાનને કોઈ મુસ્લિમ છોકરા કે છોકરી પ્રત્યે સ્નેહરાગ થઈ જશે તો? તમારે તમારાં સંતાનોને એવી જગાએ ભણાવવાં ન જોઈએ કે જ્યાં કોસ્મો વાતાવરણ હોય. નહિ તો ગમેત્યારે ગમે તેની સાથે રાગ થઈ શકે છે. સારામાં સારા સંસ્કાર આપેલા હોય, તોપણ કોઈકની સાથે છ-છ કલાક રહે તો રાગ વધે જ. - - 15 -