________________ * મારું આયખું ખૂટે જે ઘડીએ... ગઈ કાલે જ એક ભાઈ બપોરે આવ્યો અને કહે, “સાહેબજી, મારાં દાદી માટે ડૉક્ટરે કહી દીધું છે હવે એમની થોડીક જ મિનિટ બાકી છે, તો એમને નવકાર અને માંગલિક સંભળાવવા પધારોને! એ પૌત્રે અગાઉ કદીય એમ નહોતું કહ્યું કે મારાં દાદીમા જીવતાં છે, એમના હાથ-પગ ચાલે છે, તમે ગોચરી વહોરવા પધારો તો તમને વહોરાવી શકશે. ધર્મ ક્યારે અને કેવો કરવાનો? છેલ્લે નવકાર સંભળાવી દેવા પૂરતો જ? ભક્તિગીત કેવાં ગાઓ છો? મારું આયખું તૂટે જે ઘડીએ ત્યારે મારા સ્વજન બનીને તમે આવજો...! હું જીવું ત્યાં સુધી મને ભટકવા દો, જયારે મરવા પડું ત્યારે આવજો અને ધર્મના બે-ત્રણ શબ્દો સંભળાવજો . પુણ્યપ્રકાશનું એ આખું સ્તવન નહિ સમજાવતા, બસ શોર્ટમાં એનું ક્રીમ કહી દેજો. “ખામેમિ સવ્વ જીવે, સવ્વ જીવા ખમંતુ મે બધા જીવોને હું નમાવું છું, બધા જીવો મને ખમાવો. પતિ-મહાશયોને ભલામણ એક પ્રશ્ન આવ્યો હતો કે ફેમિલીમાં કોઈ વ્યક્તિ આખો દિવસ સામયિક લઈને બેસી જાય એ થોડું ચાલે? તમે દીક્ષા નથી લીધી એટલે તમારે સામાજિક કર્તવ્યો નિભાવવાનાં આવે એની ના નથી, પણ ધર્મને ન ભૂલો. ઘણાંના ઘેર પત્ની જાતે બધી રસોઈ કરે, નાસ્તા ઘરે બનાવે, અભક્ષ વસ્તુ ન લાવે, એનું કોઈ કર્તવ્ય ચૂકે નહિ. એને ફ્રી ટાઇમ મળે અથવા ટાઇમનું મૅનેજમૅન્ટ કરીને ધર્મ કરવા સમય કાઢી લે. પણ પતિને ધર્મ ગમતો ન હોય એટલે કહે, શું આખો દિવસ ધર્મ-ધર્મ કરે છે? પત્ની જો એનું ગૃહિણી તરીકેનું કોઈ કર્તવ્ય ચૂકતી હોય તો એની ભૂલ ગણાય, પણ તમામ કર્તવ્યો નિભાવતી હોય અને ધર્મ કરતી હોય તો એની અનુમોદના કરવી જોઈએ. તમારે એને યથાશક્ય હેલ્પ કરવાની વૃત્તિ રાખવી જોઈએ. તમે નવ-દસ વાગ્યે ઊઠો તોય ઊલટાનો રોફ મારો એ કેમ ચાલે? તમે યોગ્ય સમયે ઊઠી જતા હો તો તમને ગરમ ચા-નાસ્તો આપે. મોડા ઊઠો તો તમારા માટે કિટલીમાં ભરીને એ વ્યાખ્યાનમાં ગઈ હોય તો એનો શો વાંક? તમે એવી અપેક્ષા રાખો કે હું મોડો