________________ ઊઠું તો એણે વ્યાખ્યાનમાં જવાનું નહિ. મને ગરમગરમચા-નાસ્તો કરાવવો એ એનું કર્તવ્ય છે. તો ભાઈ, તુંય સાંભળી લે કે એણે તારી સાથે લગ્ન કર્યા છે, કાંઈ ગુલામીખત નથી લખી આપ્યો. તું કર્તવ્ય અને ગુલામી વચ્ચેનો ડિફરન્સનથી સમજતો એ તારી મૂર્ખામી છે. * ચાલાક પત્નીઓને ભલામણ એ જ રીતે મારે પત્નીઓને પણ કહેવું છે કે એવરી સન્ડે તમે ડિમાન્ડ કરો કે મને બહાર લઈ જાઓ તો તમારો પતિ પણ તમારો ગુલામ નથી. તમારા પિતાજીએ તમને કોઈ રોબોટગિફ્ટમાં નથી આપ્યો. તમે કહો કે મને કંટાળો આવે છે, બહાર ફરવા લઈ જાઓ તો એ તમને ફરવા લઈ જ જાય એ જરૂરી નથી. બેઝિક કર્તવ્યો બંને પક્ષે હોય, એ બધાં ફુલફિલ થાય એટલું ઈનફ છે. ઘણી બહેનો એમ વિચારે છે કે અમારે શું આ રસોઈની જફા જ કર્યા કરવાની? રવિવારે પણ શાંતિ નહિ! અરે, બહેન! તું રવિવારની ક્યાં વાત કરે છે? તે દીક્ષા લઈ લીધી હોત તો તને 360 દિવસ શાંતિ મળી જાત. એકે દિવસ રસોઈન કરવી પડત! હવે લગ્ન કર્યા છે તો એવું નહિ બોલ કે રવિવારે પણ મારે રસોઈ કરવાની ? બહાર ફરવા નહિ જવાનું? ખોટી ડિમાન્ડ ન કરીશ. રવિવારે પણ રસોઈ કરવી પડે તો એ તમારી ફરજમાં જ આવે. કોઈને ચૌવિહાર કરવા હોય તો તમે એમ ન કહી શકો કે તમારે રાતે ખાવું પડશે. સાસુની સેવા કરવી પડે અને દાદીસાસુની સેવા પણ કરવી પડે. એમાં માથાકૂટન કરાય, નહિ તો તમે ફરજ ચૂક્યાં કહેવાય. ફેમિલીનાં વડીલો માટે સમયસર રસોઈ કર્યા વગર તમે સામાયિક લઈને બેસી જાઓ તો એથી ધર્મ નિંદાય. બીજી તરફ વડીલો પણ એમ ઇચ્છે કે વહુ ચોવીસે કલાક અમારી સેવામાં રહેતો એ પણ ખોટું છે. અમારી પાસે ઘણી ચાલાક બહેનો આવે છે. એમને ખબર હોય આ ધર્મનો ડિપાર્ટમેન્ટ છે, અહીં અમુક લેંગ્વજમાં જ બોલવું પડે. બહુ ઠાવક થઈન કહે, “સાહેબજી, મને તો ચૌવિહાર કરવાનું બહુ મન છે, પણ મારા શ્રાવકને ફાવે જ નહિ એટલે મારે રાતે ખાવું પડે છે. એમની સાથે મારે હોટલમાં જવું પડે છે. એક છોકરીની તાજીતાજી સગાઈ થયેલી. એના ફિયાન્સને લઈને આવી અને કહે, “સાહેબજી, આ શ્રાવકને થોડું ધર્મનું - 58 -
