________________ * સાધુ કરતાં શ્રાવકકઈ રીતે મહાન? હવે દષ્ટિરાગ સમજીએ. વીતરાગ-સર્વજ્ઞ એ જ ભગવાન હોઈ શકે. શ્રમણ-નિગ્રંથ જ ગુરુ હોઈ શકે. વીતરાગ-સર્વજ્ઞએ પ્રરૂપેલો જ ધર્મ હોઈ શકે. આ યુનિવર્સલ ટૂથ છે. એમાં ત્રણે કાળમાં કોઈ ફેરફાર થઈ શકે નહિ. એનાથી વિપરીત માન્યતા એ દૃષ્ટિરાગ. જીવને ક્રોધાદિ કષાય ક્યારેય સુખ ન આપી શકે. ક્રોધાદિ કષાયમાં સુખની બુદ્ધિ એ દષ્ટિરાગ. કામરાગ-નેહરાગમાં ઉપાધ્યતાની માન્યતા તે દષ્ટિરાગ. દૃષ્ટિ=દુરાગ્રહ. દુરાગ્રહને સરળતાથી સમજવા માટે ત્રણ અર્થ કરીએ: 1. દેવ-ગુરુ-ધર્મની બાબતમાં દુરાગ્રહ. 2. સ્વદોષના પક્ષપાતમાં દુરાગ્રહ. 3. ખોટી માન્યતામાં દુરાગ્રહ. ઉદાહરણ આપું. અમુક સંપ્રદાય માને કે દુનિયા ભગવાને બનાવી છે. આપણે તટસ્થતાથી પૂછીએ કે ભગવાનને દુનિયા બનાવવાની જરૂર કેમ પડી ? દુનિયા ન બનાવે તો ભગવાનને શો ફરક પડે ? એકેય જવાબ સંતોષકારક ન મળી શકે. સપૉઝ, ભગવાને દુનિયા બનાવી તો એક અમીર અને એક ગરીબ, એક અપંગ અને એક બહેરો-મૂગો, એક મૂર્ખ અને એક હોશિયાર આવી વિચિત્ર દુનિયા કેમ બનાવી? ભગવાન સારી વ્યક્તિ છે કે ખરાબ? જો સારી વ્યક્તિ છે તો આવી વિચિત્રદુનિયા કેમ બનાવે? જો આવી વિચિત્રતા કર્મને અધીન છે તો ભગવાનની ભૂમિકા શી? તર્કબદ્ધ રીતે પદ્ધતિપૂર્વક સમજાવવા જાવ તોપણ એ સમજવા માટે તૈયાર જ ન થાય. આનું નામ દૃષ્ટિરાગ. આવો દૃષ્ટિરાગ તમને ઠેરઠેર જોવા મળશે. કેટલાક લોકો કહે છે કે અમે દેરાસર નથી જતા, અમે ટીલાટપકાંમાં નથી માનતા. અમે અંદરથી બહુ સાફ છીએ. અમે જાણીએ છીએ કે દેરાસર --> 18 7
