________________ તો હું સંસારમાં રહીને શું કરીશ? જ્યાં તમે ત્યાં હું... એને દીક્ષા વિશે કાંઈ ખબર પણ નથી, છતાં પરિવાર કેવો હોય! સ્નેહરાગનાં નિમિત્તો કેવાં ! તમે દીક્ષા લેવાનું કહો તો તમારો દીકરો શું બોલે? “પછી મારા દીકરાને કોણ રાખશે? અમારે ફરવા જવું હોય તો નાનાં બાળકોને કોની પાસે મૂકીને જઈએ?' મતબલ કે તમારા દીકરા તમને દીક્ષાની ના પાડે - પોતાના સ્વાર્થ માટે! જ્યારે ભરત તો સાથે જ દીક્ષા લેવા તૈયાર થઈ જાય છે. ભગવાન જંગલમાં નીકળ્યા તો ચાર હજાર રાજાઓ એમની પાછળ નીકળી ગયા. એકેયને ધર્મની પરિભાષા ખબર નથી. માત્ર સ્નેહરાગનું નિમિત્ત ! લગ્નના વરઘોડામાં પાંચ જણને બોલાવવા હોય તોપણ ટેન્શન હોય કે છેલ્લી ઘડીએ એ ક્યાંક ભાગી ન જાય! વરઘોડો હેમખેમ નીકળે અને વરરાજાને લાગે કે વરરાજાના ઘણા સારા મિત્રો છે. એટલું થઈ જાય તો જંગ જીત્યા ! અને અહીં ચાર હજાર જણ તો દીક્ષા લેવા તૈયાર છે... દીક્ષા એટલે શું એની તો એકેયને ખબર નથી, શું કરવાનું એનીય કાંઈ ખબર નથી. બસ, એ નીકળ્યા એટલે આપણેય નીકળી જવાનું ! એ ચાલે ત્યાં આપણે ચાલવાનું અને એ બેસે ત્યાં આપણે બેસવાનું. ચાર હજારે દીક્ષા લીધી! ભગવાનના દીક્ષા-મહોત્સવમાં કરોડો દેવતાઓ આવ્યા. “જયજય નંદા, જયજય ભદા'ના જયઘોષ ગૂંજી ઊઠ્યા. ભગવાન “વોસિરામિ' કહીને ઊભા રહી ગયા. દિવ્ય માહોલ હતો, દેવતાઓ ઉપસ્થિત હતા. ભગવાને લોચ કર્યો. પછી પ્રભુએ વિહાર શરૂ કર્યો અને રસ્તામાં જંગલ આવ્યું. ચાર હજારનો સમૂહ એમની સાથે ને સાથે ! તમને અહીં મચ્છર કરડે તો વ્યાખ્યાનમાં બેસી ન શકો. સોચો, ત્યાં જંગલમાં કેવું હશે? * ડુંગરા દૂરથીજ રળિયામણા? | મુંબઈના ગોરગાંવ પાસે આરે કૉલોનીમાં અમે સંઘ લઈને વિહાર કરતા નીકળ્યા હતા. સંસારીપણામાં પણ ત્યાંથી નીકળતા ત્યારે મજા આવતી હતી. છ કિલોમીટરનો રસ્તો, ગાડી ચલાવતા હોઈએ. બંને બાજુથી ઠંડી સરસ હવા આવે. એમ લાગે કે અવસર મળે તો આજે કોલોનીમાં રોકાવા આવી જઈએ. કેવું મસ્ત વાતાવરણ છે ! સંઘ લઈને નીકળ્યા ત્યારે આજે - 31 -