Book Title: Prakrit Vyakaranam
Author(s): Narmadashankar Damodar Shastri
Publisher: Narmadashankar Damodar Shastri

View full book text
Previous | Next

Page 19
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir मागधी व्याकरणम्. रधोरणिधाराछेदा व दृश्यंते व अंगे कस्याः वधूकायाः किंजूते अंगे नखैरुझेखनं यस्यांगस्य तस्मिन् किं कुर्वत्याः कंचुकं श्रावनंत्या इत्यर्थः १ उवमा अस्यार्थः उरुयुग्मं उपमासु अपर्याप्तेजकलनदंतापहासं वर्त्तते इति शेषः इदानीं तदेव उरुयुग्मं मर्दितविसदंडविरसमलक्ष्याम इत्यर्थः २ श्रहो श्राश्चर्य श्रडालोयणतरला अस्यार्थः स्तरकवीनां बुझ्यो अर्थालोकनतरला नवंति कवींजाणां हृदयमध्ये एव निरारंजं श्रायांतीत्यर्थः ॥७॥ टीका भाषांतर. एत् ( एकार ) अने उत् (उकार ) तेमने स्वरपर बते संधि न थाय. बहुआए- ए गाथानो एवो अर्थ के, कांचली पेहेरती एवी वधूना नखवडे उकरडाएला अंगमां कामदेवना बाणनी श्रेणीनी धाराना जाणे बेद होय तेवा देखाय . १ उवमा ए गाथानो अर्थ- ते स्त्रीनु जरुयुगल, जेने दांतनो प्रकाश न थयो होय तेवा गजेंजना बच्चानी सोंढ जेवं हतुं, ते श्रा वखते चोखाएला कमलनाल जेवू देखाय . अहो आश्चर्य वे. २ अत्थालोयणतरला ए गाथानो अर्थ-बीजा कविऊनी बुद्धि अर्थना आलोकनमां चपल होय बे, अने कवींजोनी बुधिळ हृदयनी मध्यमां आरंन रहितपणे आवे ॥७॥ स्वरस्योवृत्ते॥७॥ व्यंजनसंपृक्तः खरो व्यंजने बुप्ते योऽवशिष्यते स उवृत्त होच्यते। खरस्य उमृत्ते खरे परे संधिर्न नवति ॥ गयणेचि श्रगंध उडिंकुएंति । निसाअरो. निसियरो। रयषियरो। मणुअत्तं बहुलाधिकारात् कचिछिकल्पः । कुनथारो कुंजारो । सुरिसो । सूरिसो ॥ कचित् संधिरेव ।सालाहणो चक्का श्रतएव प्रतिवेधात्समासेऽपि स्वरस्य संधौ निन्नपदत्वं ॥ ७॥ मूल भाषांतर. खरस्य अने उद्धृत्ते ए बे पदनुं सूत्र जे. व्यंजनसाथे जोडाएसो स्वर व्यंजननो लोप थयापी, जे अवशेष रहे ते वृत्त स्वर कहेवाय . तेवो उवृत्त स्वर पर उतां स्वरने संधि न पाय. गयणेचिअ गंध उडिं कुणंति ए वाक्यमां गंधउडिं तेनुं संस्कृत गंधपुटी हतुं त्यां पू व्यंजन उडी जतां, बाकी रहेलो उ उधृत्त स्वर ने. तथी ते गंध अने उडि ए बे पदनी संधि न थाय. निसाअरो अने निसिअरो ए पदमा उवृत्त अ नी साथे संधि न थाय. रणिअरो ए पदमां पण अ नी साथे संधि न थाय. मणुअत्तं ए पदमां उवृत्तस्वर उ भने अत्त नो अ ए बेनी बच्चे संधि न थाय. आ बदुखनो अधिकार चाले , तथी विकटपे संधि थाय, जेम के एकव. For Private and Personal Use Only

Loading...

Page Navigation
1 ... 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 ... 477