________________
૧૯૪
પ બ્યપદેશ મંતવ્ય લેક
પાલવે, જેમકે ફરજીયાત તિથિનું પાલન ન થાય તે “અમુના પ્રજારેન પાક્ષિપ चातुर्मासिक सांवत्सरिकलक्षणतिथीनामाराध्यत्वेन तत्तपः, उपलक्षणादन्यदपि तन्नियतानुष्ठानं तस्य नियमो मर्यादा, तत्तपः चतुर्थादिलक्षणं इत्यर्थः, स च कथितो वीतरागेण, केन स्वरूपेण ? नियमेन - निश्चयेन नतु भजनया इत्यर्थः, शेषतिथिषु व भजना - नियामाभावः अकरणे प्रायश्चित्ताभावादिति जिनवचनविद्वद्भिर्ज्ञेया (તન્ત્રતરગિણી પૃ. ૨૬)ના એ પાઠ આદિથી પ્રાયશ્ચિત્ત જણાવે છે. તેમ કલ્યાણકાદિ મરજીયાત પતિથિઓનું તે તે તિથિના દિવસે આરાધન કરે તે એ ઠીક અને ન કરે તેા એ ઠીક એમ જણાવીને તે તેદિવસે તે તે તિથિનું આરાધન ન થાય તેા પ્રાયશ્ચિત્ત જણાવતા નથી. અર્થાત્ પ્રાયશ્ચિત્ત નથી એમ સાફ જણાવે છે.
અને તેજ કારણથી થૈ પૂર્વાંના પ્રત્યેાષને જન્મ મળ્યેા છે. અને તેથી એક દિવસે એ ફરજીયાત તિથિ માનવાનું શાસ્ત્રકારે કાઇ પણ સ્થાને જેમ કહ્યું નથી તેમ ક્રૂરજીઆત એ પતિથિનું એક દિવસે આરાધન થાય તેમ પણ કાઈ સ્થાને કહ્યું નથી. તથા તેમણે આગળ રજુ કરેલા પાઠામાં એક પણ પાઠ તેનું સમર્થન આપતા નથી.
તે લખાણુ પણ ખરાબર નથી. અત્રે એ વગે
તેમજ તે પેટા પેરા ૭ માં એ વ` જષ્ણુાવે છે કે “ અને જરૂર મુજબ મુખ્ય ગાણું રીતિએ તે દિવસે ચૌદશની તથા પૂનમની પણ સન્ના થઇ શકે છે. '' [પૃ. ૩૯, ૫. ૧૬] એક દિવસે એ તિથિની સંજ્ઞા થઇ શકે છે' એ વાત સાખીત કરવી જોઇએ પણ તે કરી નથી. તેઓના આ કથનમાટે આગળ પશુ તે એકેય પુરાવા આપી શકયા નથી. તત્ત્વતરગિણી રૃ.૩માં શૌળમુથ્થમવાત્ મુથતયા ચતુર્વા પથ અપવેશો ચુસ્ત’ આ પાઠથી શાસ્ત્રકારે ગાણુપણે પણ અપતિથિને કહેવાને નિષેધ કર્યો છે. અને હુંમેશાં વ્યપદેશ પણ ભૂખ્યપણે જ થાય છે. અને એટલામાટે તે તેરશે ચાદશ જ કહેવામાટે શાસ્ત્રકારે એ પાઠમાં पव કાર પણ મુકયા છે. એકજ દિવસે ‘ગાણુ મૂખ્ય ' એમ એ રીતે વ્યપદેશ થઈ શકે જ નહિં અને જો તેમ થાય તા ગેાધૂમાં કુર ન્યાયે મૂખ્ય જે ગામ છે તે છેાડી દઇને પૃઠ્યાંકુર આદિની પણ સંજ્ઞા થઈ જાય. પણ તેમ થતું નથી. આથી એ વર્ગની ગૌણુ મૂખ્ય રીતિએ તે દિવસે ઐાદશ તથા પૂનમની પણ સંજ્ઞા થઈ શકે છે. '' તે વાત તદ્દન ગલત છે. તેથી જ એ વગે પેરા ૭ માંની તેમની આ ગૌણુ મુખ્યવાળી વાત પછીની ત્રીજીજ પંક્તિમાં ‘આવું અમારૂ મંતત્ર્ય છે' એમ જણાવેલ છે. નહિં કે કૈાઇ શાસ્ત્રકારનું તેવું મ ંતવ્ય છે એમ જણાવ્યું છે. આશ્ચર્યની વાત છે કે એ વ તેની આ · ગૌણુ—મૂખ્યવાળી ' વાત પછીની જ પ ́ક્તિમાં પૂનમના
'
Jain Education International
(
ܕܝ
ܕ
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
