Mulshuddhiprakarana

Author(s): Pradyumnasuri
Publisher: Prakrit Text Society Ahmedabad

Page 154

कालकाचार्यकथानकम्
१३१ एवमविणीययाए गुरुआणाइक्कम विहेऊण । दुक्करतवचरणमिणं मा कुणह णिरत्थयं वच्छ ! ॥ ८८ यत उक्तमागमे
छट्ट-पुट्ठम-दसम-दुवालसेहिँ मास-ऽद्धमासखवणेहिं । अकरितो गुरुवयणं अणंतसंसारिओ होइ ॥ २१६ ॥ गुरुआणाभंगाओ रण्णे कटुं तवं पि काऊण । तह वि हु पत्तो नरगं सो कूलयवालओ साहू ॥ २१७ ॥ गुरुआणाइक्कमणे आयावेतो करेइ जइ वि तवं।
तह वि न पावइ मोक्खं पुन्वभवे दोबई चेव ॥ २१८ ॥" एवं पि भणिया ते ण मुंचंति दुव्विणीययं, ण करेंति गुरुवयणं, न विहिंति पडिवत्ति, जपंति उल्लुंठवयणाई, कुणंति सेच्छाए तवं, आयरंति णिययाभिप्पारण सामायारिं । तओ गुरुणा चिंतियं_ " तारिसा मम सीसा उ जारिसा गलिगद्देभा । गलिगद्दभे चइत्ता णं दढं गेण्हइ संजमं ॥ ८९
छंदेण गओ छंदेण आगओ चिट्ठए य छंदेण।
छंदे थे वट्टमाणो सीसो छंदेण मोत्तव्यो ॥ २१९॥ ता परिहरामि एए दुव्विणीयसीसे" । तओ अण्णम्मि दिणे रयणीए पसुत्ताणं साहिओ सेजायरस्स परमत्थो जहा 'अम्हे नियसिस्ससिस्साणं सागरचंदसूरीणं पासे वच्चामो, जइ कहवि आउट्टा णिब्बंधेण पुच्छंति तओ बहु खरंटिऊण भेसिऊण य साहेजसु' । त्ति भणिऊण णिग्गया। पत्ता य अणवरयसुहपैयाणएहिं तत्थ, पविट्ठा निसीहियं काऊण । 'थेरो को वि अजओ' त्ति काऊण अवजाए,
अप्पुव्वं दट्टणं अब्भुट्ठाणं तु होइ कायव्वं ।
साहुम्मि दिट्ठपुव्वे जहारिहं जस्स जं जोग्गं ॥ २२० ॥ इति सिद्धतायारमसुमरेऊण न अब्भुट्ठिओ सागरचंदसूरिणा । वक्खाणसमत्तीए य णाणपरीसहमसहमाणेण पुच्छियं सागरचंदेण 'अज्जया ! केरिसं मए वक्खाणियं ?' । कालयसूरीहिं भणियं 'सुंदरं' । तओ पुणो वि भणियं सागरचंदसूरिणा 'अज्जय! पुच्छेहि किं पि' । कालगसूरीहिं भणियं 'जइ एवं तो वक्खाणेह अणिञ्चयं' । सागरचंदेण भणियं 'अण्णं विसमपयत्थं वक्खाणावेसु' । तेण भणियं 'न विसमपयत्थमवगच्छामि' [ ग्रन्थाग्रं ४००० ] । तओ समाढत्तो वक्खाणेउं 'तत्ति(? त्तं ) धम्मह किं न चिंतेह ?' इच्चाइ । अत्राऽन्तरे भणितं कालिकाचार्यैः 'नास्ति धर्मः प्रत्यक्षादिप्रमाणगोचरातिक्रान्तत्वात् खरविषाणवदिति । उक्तं च
प्रत्यक्षेण ग्रहोऽर्थस्य निश्चितेन प्रशस्यते ।
तदभावेऽनुमानेन वचसा तद्व्यतिक्रमः॥ २२१॥ न तु प्रत्यक्षादिना प्रमाणेनाऽसौ गृह्यत इत्यलं तद्विषययत्नेन' । 'अव्वो ! पियामहाणुकारी को वेस खडेक्करो, मण्णमाणेण भणियं सागरचंदेण 'तत्र यदुक्तं नाऽस्ति धर्मस्तत्र प्रतिज्ञापदयोर्विरोधं प्रकटमेव लक्षयामः' नाऽस्ति चेद् धर्म इति कथम् ?, धर्म इति चेद् नाऽस्तीति कथम् ? । अथ परैर्धर्मस्याभ्युपगतत्वादेवमुच्यते तर्हि भवन्तं पृच्छामः परकीयोऽभ्युपगमो भवतः प्रमाणमप्रमाणं वा ! । यदि प्रमाणम् , सिद्धं नः साध्यम् । अथाडप्रमाणं तर्हि स एव दोषः । यच्चोक्तं प्रत्यक्षादिप्रमाणगोचरातिक्रान्तत्वात् तदप्यसद्, यतः कार्यद्वारेणाऽपि धर्मा-ऽधर्मो प्रत्यक्षेण गृह्येते' इति । उक्तं च
10°हा। 20Dभ। 30 D°यसिस्से। 4 A B °पयाणेहिं। 5A B °च्छिया सा। 6A B तथि धम्मह (?)। 70D द्वारेण प्रत्यक्षेण धर्मा-उधौं गृह्यते।