________________
મુનિપણાની સમતા ચૂકીને, બળની મમતા પર વિશ્વભૂતિએ વિકાસની બધી જ તકો ગુમાવી. જો તે જ પળે સમતા ધારણ કરી હોત, તો મેતારજ અને સુકોશલ જેવા મુનિઓ અને પેલા ચારસો નવાણું મુનિઓ જીવતા ઘાણીમાં પિલાયા છતાં કેવી સમતા? કે ઉપસર્ગો તેમને મોક્ષમાર્ગનું નિમિત્ત બન્યા. ગમે ત્યારે એવી સમતા વગર મમતાનો દોર ક્ષય પામતો નથી, છતાં જીવ અહંકારને વશ થઈ કેવો ભયંકર અંજામ લાવે છે ? મુનિપણાના ભાવથી જીવ મોક્ષ પામે તેને બદલે નિયાણા દ્વારા વાસુદેવ થયા પછી જીવ સાતમી નરકે જાય છે.
ભાઈ ! આ પ્રસંગ આપણને શીખ આપે છે, આવા રૂડા જીવો પણ અહંકારના દાસ બનીને દુઃખ પામ્યા તો, આપણું શું થશે? અહંકારે કોઈનેય સુખ આપ્યું નથી. પછી તે દુર્યોધન હોય કે રાવણ હોય ! એકવાર અહંકારને તક મળી પછી તે સ્વયં સત્તાધીશ બને છે. અને તેમાં પણ સત્તા – સામગ્રી જેવા યોગ મળે તો તે જ અહંકાર પુષ્ટ થઈ માનવને દાનવ બનાવે છે. શાણો માનવ પણ ભાન ભૂલી એવા દુર્ગુણને વશ બને છે.
પુણ્યરાશિને વટાવી દેવા જેવું કાર્ય પણ પેલા અહમમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે. તો પછી કેવળ આરંભ પરિગ્રહમાં વસતો જીવ જો મૂછમાં જ રહ્યો તો સેવેલાં તપ-તિતિક્ષા વ્યર્થ જાય છે. પ્રલોભનયુક્ત ચાર દિવસના ચાંદરણા જેવી ચાંદનીનો પ્રકાશ બતાવે અને પછી પૂરા અંધકારમાં ધકેલી દે. માટે ભાઈ ! આવા સુખભોગ કેટલાય મળ્યા અને ગુમાવ્યા તેનો હિસાબ માંડી શકાય તેવો નથી. માટે જાગો, શીવ્રતાથી જાગો અને આત્માને ઓળખો.
અને શરીરબળ તથા સત્તાનો મદ કેવો ! પેલા સિંહને ઊભો ચિરી નાખ્યો; એ જ પરાક્રમ કર્મશત્રુને જીતવા કેમ વપરાતું નહિ હોય? ને પેલો બિચારો શવ્યાપાલક? એક નાનીસરખી ભૂલ નાના માનવ માટે મોટી બની ગઈ. તે ભલે જગતના વ્યવહારની વ્યવસ્થા હોય પણ કર્મના રાજા પાસે કોઈ પણ જીવને તેની ભૂલનું પરિણામ ભોગવવું પડે છે.
{ ૩૬ હિતશિક્ષા
--
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
