________________
ગોશાલક કેટલીયે વાર શાપ આપીને આવતો, લોકોની હાંસી કરીને આવતો, ગાળો આપીને આવતો, ત્યારે ભગવાને એક પણ વાર તેને કોઈની ક્ષમા માગવા કે પ્રાયશ્ચિત્તનો અદ્ભુત માર્ગ ન બતાવ્યો. ગોશાલક કદાચ ક્ષમાની પેરવી કરે તો પણ પેલા “કુંભારના મિચ્છામિ દુક્કડજેવું બની શકે તેવું સંભવિત હશે ? ભગવાન નિરર્થક પ્રવૃત્તિ કરતા નથી તેથી તેમણે ગોશાલકને ક્યારેય કંઈ બોધ આપ્યો નથી.
ભગવાનને ગૌતમ દ્વારા સમસ્ત વિશ્વને પોતાને લાધેલું સત્ય પ્રદાન કરવું હતું. તેમનામાં એવી અનન્ય પાત્રતા હતી. સાધનાકાળમાં સાથે રહેલા ગોશાળકથી તેમ થવું શક્ય ન હતું. ગૌતમને પ્રાપ્ત કરીને ભગવાન પણ સંતુષ્ટ હતા. વળી જ્યારે ગૌતમ ભગવાનની વાણીનું શ્રવણ કરતા, ત્યારે તેમના રોમેરોમ આનંદથી વિકસિત થઈ જતાં. તેમનું ચિત્ત તો પ્રભુના ચરણમાં લીન હતું. રાત્રિદિવસ ગોશાલક પણ છાયા બનીને રહ્યો. ગૌતમ પણ છાયા બનીને રહ્યા. પણ કેવો ભેદ ?
ગોશાલકના કાળમાં પ્રભુ સંશોધક હતા. ગોશાલક કાચી માટીના ઘડા જેવો હતો. ગૌતમના સમયના ભગવાન અહિંસા, સમતા અને વાત્સલ્યના પૂર્ણપણે પ્રવકતા અને પ્રણેતા હતા. ગૌતમ જન્મથી વિવેકથી સંસ્કારયુક્ત હતા. આથી ગૌતમ દ્વારા તેમણે આ મહામૂલા તથ્યોને વિશ્વ સમક્ષ પ્રવાહિત કર્યા. તેમાં ગૌતમનું શિક્ષણ થતું રહ્યું. એ ભગવાનના પવિત્ર જ્ઞાનનું પ્રદાન હતું.
ગૌતમને લાધેલું અનુપમ સત્ય અસત્ કલ્પનાથી જ વિચારી શકાય કે આનંદના પ્રસંગમાં ભગવાને પોતાના મુખ્ય શિષ્યની પ્રતિષ્ઠા બચાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો હોત તો ગૌતમનું કેવળજ્ઞાન તિરોહિતપણે સ્થાયી થઈ જાત, ગૌતમ જેવા નિર્દોષ અને વિનમ્ર શિષ્યને અસત્યનું સમર્થન આપી એમના અહંને પોષવા જેવી કલ્પના પણ થઈ શકે તેવું ભગવાન માટે શક્ય નથી. જાગરણની વેદિ પર ચઢેલો ગૌતમનો આત્મા, સત્યના આંચળા નીચે અસત્યને પોષી, ઊંડી ખાઈમાં ગબડી પડે તેવું ભગવાનને માટે શક્ય જ ન હતું.
હિતશિક્ષા જ ૧૩૯
00000000000000000
-----------
--
------
-
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
