Kalyan 1952 08 09 Ank 06 07

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 9

કલ્યાણ ઓગસ્ટ-સપ્ટેમ્બર ૯પ૨ : ૨૬૯ ખનતું જો. પિતાજીના વચનની પ્રતિષ્ઠા કોઇ પશુ રીતે રહેવી જોઇએ એ વિચારથી મનમાં કાંઇક નિશ્ચિત કરી રામચંદ્રજી, પિતાજીને હાથ જોડીને કહે છે. ]
ભરત :- ( ગદ્દગદ્દ કૐ વિડલા રામચ.. દ્રજીને ) પ્રિય બંધુ ! આપ ખરેખર કોઇ મહાન પુરૂષ છે. અયેાધ્યાની રાજગાદી માટેતેા આપના અધિકાર કે હકક હોવા છતાં, સ રીતે અયોધ્યાના રાજ્ય
સિંહાસન માટે આપ લાયક હોવા છતાં. પરમેાપકારી પિતાજી તથા માતા કૈકેયીના વચનની ખાતર આ સધળું તૃણની જેમ આપ આજે ત્યજી દેવા તૈયાર થયા છે. ભાઇ! આપની મહત્તા કોઇ અજબ છે. આપનું વ્યક્તિત્ત્વ કાઇ અલૌકિક છે. ઇક્ષ્વાકુવંશના વારસામાં જે પ્રકારના અનુપમ ત્યાગ, અદભૂત સ્વા બલિદાન તથા અનન્ય વિવેકિતા હોવાં જોઇએ, તે
શમચંદ્રજી :-પિતાજી ! હું સમજું છું... કે, ભરત આજે ડિલ મારી મર્યાદાનુ` પાલન કરવા ખાતર રાજ્ય સ્વીકારવાની સ્પષ્ટ ના પાડે છે, અને ભરત જ્યાંસુધી રાજ્ય ગ્રહણ નહિ કરે, ત્યાંસુધી આપનાં વચનનું પરિપાલન નહિ થાય. ઇક્ષ્વાકુ કુલના ક્ષત્રિય પુરૂષ શ્રેષ્ઠોનાં વચન એ પાષાણુમાં કાતરેલી રેખા જેવાં છે. આપ આજે સંસાર ત્યજી આત્મકલ્યાણ સાધવા તૈયાર થયા છેt. આપની જગત કલ્યાણુકર મા સાધનામાં આજે આ બધાં વિસ્તા ઉપસ્થિત થતાં જોઇ, પૂજ્ય સ્વામિન! મારૂ હૃદય ભેદાઇ જાય છે. જો કેાઇ રીતે ભાઇ ભરત રાજ્ય ગ્રહણ કરવા તૈયાર થાય તેજ આપ આપના માગે
તે બધા ગુણો આપનામાં આજે હું મૂર્તિમંત નિર્વિઘ્નપણે પ્રયાણ આચરી શકો. માતા મીના
હૃદયને તાજ શાંત્વન મળે, અને તેજ આપનું વચન પશુ પ્રમાણ રહે. પણ જ્યાંસુધી હું અયોધ્યાના રાજ્યમાં હાઉ', ત્યાંસુધી ભરત. અયોધ્યાના રાજ્યને કોઇ રીતે ગ્રહણ નહિ કરે, માટે પિતાજી! આપ મને આદેશ આપે, હું આપના મંગલ આશિર્વાદથી વનમાં જઇ સુખપૂર્વક રહું. વનમાં જવાને મે દૃઢ નિશ્ચય કર્યો છે, મારા માર્ગોનું કલ્યાણુ છું આપની પાસે માગું છું.
થયેલા જોઇ શકુ છુ. પ્રિયતમ બધું ! પૂજ્ય પિતાજીના પાછળ તેના સયમ માર્ગે પ્રયાણ કરવાની મારી અભિલાષા પ્રથમથી જ હતી, તે આપ સારી રીતે ના છે. હાલ એ માર્ગે જવાની વાત તે જાણે વિસરાઈ ગઇ છે. માતા કૈકેયીના પુત્રમોહે રાજકુળમાં આજે નવું વાતાવરણ ઉભું કર્યું છે, એ આપ જોઇ શકો છે. પિતા દશરથ મહારાજાના પુત્ર તરીકે રાજ્ય સિ’હાસનને ત્યજી દેતાં આપ જેમ ઇક્ષ્વાકુવંશની કીતિ તથા શિરછત્ર મહારાજા દશરથ જેવા પિતાની પ્રતિષ્ઠા શોભાવી રહ્યા છે, તે બધું ! હું પણુ તેજ પિતાને પુત્ર છું, આપ જેવા વડલબનેા નાના ભાઈ છું. રાજ્ય સિંહાસનને પિતાના વચનની ખાતર ત્યજનાર વડિલ બધુ રામચંદ્રજીના લઘુત્ર ભરત, માતાના માહને વશ થઇ અયેાધ્યાની રાજ્યગાદી પર બેસી, ઇક્ષ્વાકુવંશી ઉજવળ કીતિ તથા પિતા દશરથ મહારાજાની પ્રતિષ્ઠાને કલંક લગાડે એ શું આપને સારૂ લાગે છે? ના, એ કદિ નહિ જ અને ભાઈ ! દશરથ મહારાજાના પુત્ર તથા તમારા લઘુબંધુ તરીકે ભરતનું નામ સંસારમાં ગૌરવપૂર્ણાંક રહે, એ શું આપને ઇષ્ટ નથી ?
[ વડિલ રામચંદ્રજીના આદેશને સાંભળી, ભરતની છાતી ભરાઈ જાય છે. આંખમાંથી આંસુ ટપકી પડે છે. તેઓ રામચંદ્રજીના ચરણામાં નમી પડે છે. ]
[ભરત રાજ્ય સ્વીકારવા તૈયાર નથી. દશરથ સહારાજાએ કૈંકેયીને આપેલુ. વચન આમ નિષ્ફળ
[વા જેવા દૃઢ નિશ્ચયી રામચંદ્રજીએ ભકિમ શબ્દમાં વિનયપૂર્વક મહારાજા દશરથને પેતાના નિશ્ચય જણાવ્યેા. આ સાંભળતાં રામ જેવા સાત્ત્વિક શિશ્નમણિ સુવિનીત પુત્ર પ્રત્યેના રસ્તેહથી વસાવેલુ મહારાજ દશરથનું હૃદય બ્યમ બન્યું. આધાન લાગતાં તે મૂર્છાવશ બનીને ધરતી પર ઢળી પડે છે. સેવા ચંદન આદિના શીતપ્રયાગ કરવા માંડી પડયા. રામચંદ્રજી પિતાને પંખા વીંજી રહ્યા છે. કાંઇક સ્વસ્થ થતાં, રામ ભણી સ્નેહા દષ્ટિ કરતાં તેઓ ખેલે છે. હું
મહારાજા દશરથ ઃ-પ્રિય રામ ! પિતાનાં વચન પાલન ખાતર તુ'. આજે વનમાં જવા તૈયાર થયેા છે, એ હકીક્ત ભલભલા પત્થર હૈયાને પણ પીગળાવી નાંખે તેવી કરૂણ્યુ છે. તારા જેવા શાંત, વિવેકી તથા