________________
શ્રી વીરવિજયજી મહારાજની જીવન ઝરમર
શ્રી સેવંતિલાલ વી. જૈન અમદાવાદ, કે જે ગુજરાતનું પાટનગર ગણાય છે અને જેનેની વિશેષ વસ્તી આદિના કારણે જે જૈનપુરી તરીકે વિખ્યાતિને પામેલું છે, તેમાં આ મહાપુરુષને જન્મ થયે હતે. ઘીકાંટા” તરીકે ઓળખા ! રસ્તે, કે જે રસ્તા ઉપર અમદાવાદના જૈન નગરશેઠનો વંડો આવેલું છે, તે રસ્તે એક “શાંતિદાસને પાડો” એ નામે મહેલે આજે પણ વિદ્યમાન છે. એ મહોલ્લામાં ચશ્વર નામે એક ઔદીચ્યસહસ્ત્ર બ્રાહ્મણને પણ નિવાસ હતું. તેઓને એક પુત્ર અને એક પુત્રી હતાં, જેમનાં તાઈ ન કરતાં ઘર તજીને ચાલ્યા જવાને જ અનુક્રમે કેશવરામ અને ગંગા એવા નામો હતાં. તેમણે નિર્ણય કરી લીધો. કેશવરામને પણ - આસો સુદ ૧૦ ના દિવસે સંવત ૧૮૨૯માં એમ થયું કે, મારે આ ઘર, કે જ્યાં મારું કેશવરામને જન્મ થયો હતો. નાનપણમાં આ જાતીનું અપમાન થાય છે, તે ન જોઈએ. કેશવરામને માત્ર એટલે જ અભ્યાસ કરવાની આથી તેઓ ઘરમાં કેઈને પણ–પિતાની તક મળી, કે જેટલો એક બ્રાહ્મણના પુત્રને પત્નિને પણ કાંઈ કહ્યા વિના રેચકા નામના માટે અનિવાર્ય ગણાતો હતો એટલે તે ગામે ચાલ્યા ગયા. અભ્યાસમાં કાંઈ મહત્તા જેવું ન હતું.
પહેલાં તો વિજકરબાઈએ માણસો દ્વારા . કેશવરામ પંદર વર્ષની વયે પહોંચતાં તે કેશવરામની તપાસ કરાવી, પણ કાંઈ પત્તો તેમના પિતા મૃત્યુ પામ્યા અને ઘરને સઘળેય લાગે નહિ, એટલે વિજકરબાઈ પિતાની
જો કેશવરામને શિરે આવી પડયો. બે- બહેનની સાથે કેશવરામની શેખેળ કરવાને એક વર્ષ બાદ, રળીઆત નામની દેહગામની નિકળ્યાં. બનતી મહેનત કરવા છતાં પણ બ્રાહ્મણ પુત્રી સાથે કેશવરામનું લગ્ન થયું. જ્યારે પુત્ર કે પુત્રના સમાચાર મળ્યા નહિ,
લગ્નને વિશેષ સમય થયે નહિ હતા, ત્યાં ત્યારે વિજકરબાઇએ દુઃખ ભર્યા હૈયે અમતે કેશવરામ કાંઈ કારણસર ભીમનાથ નામના દાવાદને ભાગ લીધે, પણ તે સુખરૂપ અમગામે ગયા અને તે દરમ્યાનમાં જ તેમના દાવાદ પહોંચી શકયાં નહિ. માગમાંજ તેમનું ઘરમાં ચોરી થઈ. આ ચોરીએ કેશવરામની
મૃત્યુ થયું. માતાને કેશવરામ પ્રતિ ઉશ્કેરી. ભીમનાથથી
હવે આ તરફ કેશવરામનું શું થયું તે કેશવરામ પાછા આવ્યા, તેની સાથે જ તેમની જઈએ, કેશવરામ અમદાવાદથી રેચકા ગયા માતાએ તેમને આવેશમાં આવી કર્કશ વચને હતા અને ત્યાંથી ભીમનાથમાં જઈ વસ્યા સંભળાવ્યાં. કેશવરામ માટે એ વચનનું શ્રવણ હતા. ભીમનાથમાં કેશવરામ માંદા પડયા અસહ્ય થઈ પડયું, પણ માતાની સામે ઉદ્ધ- હતા, અને તેમને વ્યાધિ દિવસે દિવસે
