________________
જ સાચો મિત્ર છે
——: પૂ૦ મુનિરાજ શ્રી કીતિવિજયજી મહારાજ :– મહારાજા કુમારપાળને પકડવા માટે જ્યારે સિદ્ધરાજના સુભટો પાછળ પડ્યા હતા ત્યારની આ વાત છે.
કુમારપાળની સાથે એક મિત્ર હતું, જે જાતિને બ્રાહ્મણ હતા, બ્રાહ્મણ ઘેર ઘેર ભિક્ષા માંગી લાવતો અને બન્ને જણ ઉદરપૂતિ કરતા હતા. કોઈ વખત ચણા ખાઈને ચલાવતા, વખતે ત્રણ-ત્રણ દિવસના ઉપવાસ પણ થઈ જતા. એક વખત એક નગરમાં બ્રાહ્મણ મિત્ર
કરંબાનો ઘડો આપનાર બાઈએ મને આપભિક્ષા લેવા ગયે, ત્યાંથી થેડી ભિક્ષા સાથે
તાંની સાથે જ એ જણાવ્યું હતું કે, આ એક બાઈએ કર ભરેલો ઘડે આયે,
ઘડો આખી રાત ઉઘાડે પડ્યો હતો, જોઈએ ? બ્રાહ્મણ કરે છે વિગેરે ભિક્ષા લઈને કુમારપાળની
તે સુખેથી લઈ જાવ! મેં એ ઘડાને લીધે પાસે આવ્યો, બન્ને જણાએ સમયસર લાવેલ
તે ખરે, પણ ભેજન સમયે આપને ન ભિક્ષાને ન્યાય આપે, પણ પેલે કરે
બતાવવાનું કારણ એ જ હતું કે, આપ, હતા ભરેલે ઘડે કુમારપાળને બતાવ્યું નહિ, ને
ભૂખ્યા ને વખતે માંગી લે, અને એમાં સંતાડી રાખે, રાતના વખતે બ્રાહ્મણે ઉઠી
મને શંકા હતી; કારણ કે, ઘડો રાતના ઉઘાડો ઘડામાંથી કર ખાવા માંડયા, આ દશ્ય પડ્યો હતો. કેઈ ઝેરી જાનવરનું ઝેર–ઠેર અકકંઈક સુતા અને જાગતા કુમારપાળ મહા
સ્માતું પડયું હોય તે આપ જેવા મહાપુરૂરાજાએ જોયું, મનમાં થયું; વાહ રે મિત્ર!
ષના પ્રાણ ચાલ્યા જાય, માટે જ પહેલાં મેં એક-એકલે ઝાપટે છે, પૂછતો ય નથી,
એની પરીક્ષા કરી જોઈ, કે એમાં કંઇ વિકૃતિ ઠીક એ તે સૂઈ ગયા.
તે નથી ને ! મને એ ઠીક લાગ્યું, માટે જ - પ્રાતઃકાળ થતાં બ્રાહ્મણે કહ્યું; “મહારાજ! આપને મેં અત્યારે ખાવા માટે પ્રાર્થના કરી. આ ઘડામાં કરે છે, આપ વાપરે.”
મહારાજા કુમારપાળ આ વૃત્તાંત સાંભળી મહારાજાએ જણાવ્યું, “મિત્ર ! રાતના ભારે ખુશ થયા, કે મિત્ર મળે તે આવા તે એકલા જ ઝાપટવા લાગ્યા હતા, તે વખતે મળે છે, જે પિતાના પ્રાણની દરકાર કર્યા તે પૂછયું પણ નહિ, અને હવે કહે સિવાય મિત્રને બચાવવામાં જ પિતાનું સર્વસવ છે, વાપરે.”
સમજતો હતો. ત્યારે મિત્રે જવાબ વાળે, “મહારાજ!
