________________
* કલ્યાણ; ઓગસ્ટન્સપ્ટેમ્બર ૧૯પર, : ૨૭૫૪ કહી શક્યો નહીં. પિતાજીએ બહુ રોષ કર્યો ત્યારે એણે માટેના સાચા ગુનેગાર પિતે જ હતા, એ સત્ય એમને એટલું જ કહ્યું કે, “રામા પટેલની વાડીમાં અમે ફરવા કોણે સમજાવે ! ગયા હતા. પિતાજી બરાડી ઊઠયા, કેટલા વાગે ગયા આવા તે અનેક કિસ્સાઓ આપણાં ઘરોમાં હતા?” “સાંજે. હજી મને છેતરે છે ! બોલ, સત્ય કહે જાયે-અજયે બને છે, પણ એની ઊંડી છાપ બાળકનો છે કે નહીં?” એક ધેલ દીનને પડી ગઈ. ઘેરથી કુમળાં મગજમાં ઘર કરી જાય છે, એ બહુ થોડાં નિશાળનું બહાનું કાઢીને તું ને તારે મિત્ર સીધા સમજે છે. બાળકને જીવતા-જાગતે શિક્ષક ઘરમાં વાડીએ જ ગયા હતા ને!” દીન નીચું જોઈ રહ્યો! મોટેરાઓનું આચરણ છે. મોટેરાંઓ અસત્ય બેલે, ગાળે ને ત્યાં જઈ કેરીઓ ચોરી ખાધી, ખરું ને !” દીનને બેલે, બીડી પીએ, બાળક બીજાના ઘરમાંથી કોઈ આ પ્રસંગ માટે ખૂબ માર પડશે.'
ઊઠાવી લાવે તે ચલાવી લે, સવારે આઠ વાગે ઉઠે, પિતાને એમ લાગ્યું કે, એને મિત્ર રમેશ જ કસરત કરે નહીં; ને પછી એમ આશા રાખે છે આવી ટેવ પાડવા માટે જવાબદાર છે. બીજા દિવસથી પોતાનાં બાળકો પ્રામાણિક ને શુદ્ધ ચારિત્ર્યવાળાં બને રમેશની સાથે ફરવાને મનાઈ-હુકમ આપવામાં આવ્ય, એ કેમ સંભવે ? બાળક તે આસપાસના વાતાવરપિતાની દીનને સુધારવા માટે આંખ ઊઘાડી ને આવી માંથી જ ઘણું બધું શીખે છે. એ વાતાવરણ જેટલું ટેવ ઘર કરી જાય તે દીન કેટલો વંઠી જાય, એ શુધ્ધ હશે એટલા પ્રમાણમાં બાળકે ચારિત્ર્યવાન પણ એમને સમજાયું, પણ દીનને કેમ સુધારો એ થશે. એમાં જેટલાં કલંકે હશે એને છાંટા બાળકને એમને સૂઝયું નહીં. દીનને આવી કુટેવ પાડવા ઊડયા વગર રહેશે નહીં. [‘નૂતન શિક્ષણે']
એક ગૃહસ્થ ઘેર ચાર મેમાનને જમવા નેતર્યા અને એકજ લાઈનમાં ચારેને બેસાડ્યા બાદ પાકશાળામાંથી ચકચક્તિ થાળમાં કેટલાક લાડવા લાવી તેમાંથી કેટલાક પહેલા નંબરના જમનારને પીરસ્યા, વધ્યા તેને રસોડામાં લઈ જઈ ડબ્બલ કરી લાવી પહેલાના જેટલાજ બીજાને પણ પીરસ્યા, તેમાંથી પણ વધ્યા તેટલાને લઈ જઈ ત્રણ ગણું કરી લાવી પહેલા જેટલાજ ત્રીજાને પીરસ્યા, વળી વધ્યા તેને લઈ જઈ ચારગણું કરી ચોથાને પહેલાના જેટલાજ પીરસતાં એકે લાડ બાકી રહ્યો નહીં, તે પહેલી વખત લાવેલા કેટલા અને દરેક જણને કેટલા કેટલા પીરસ્યાજવાબ
બે વૃક્ષ ઉપર બેઠેલાં બે પક્ષીઓનાં ટેળાંમાંનાં એકે કહ્યું કે, તમારામાંથી એક આવે તે અમે ડમ્બલ થઈએ ત્યારે જવાબમાં બીજા ટોળાએ કહ્યું કે, તમારામાંથી ૧ આવે તે અમે ત્રણગણું થઈએ –
જવાબએક ગામમાં ત્રણ બ્રાહ્મણ ફરતા ફરતા ગયા અને તેમને કેઈ યજમાન મળી જતાં તેણે તેમને પાકું સીધું આપ્યું. ત્રણેયે મળી લાડવા બનાવ્યા અને લાડવા કરતાં સુધી ત્રણેએ થાક ખાવા ઉંઘવા માંડયું, તેમાં પહેલો એક જણ જાગે અને લાડવાના ત્રણ ભાગ કરી વધેલે એક કુતરાને નાખી બે ભાગના પડયા રાખી ત્રીજા ભાગના ખાઈ ઉધી ગયો. બીજે જાગે તેણે પણ તેજ રીતે ત્રણ ભાગ કરી વધે એક કુતરાને નાખી બે ભાગ પડયા રાખી એક ભાગ ખાઈ ઉધી ગયું પછી ત્રિી જાગે અને તે પણ તેજ રીતે કરી ઉધી ગયા પછી ત્રણે સાથે જાગ્યા ત્યારે બચેલા લાડવાના ત્રણ ભાગ કરી એક કુતરાને નાખી ત્રણે જણ ખાઈ ગયા છે તે ! લાડવાની સંખ્યા કેટલી.
જવાબ (૬)
