Kalyan 1952 08 09 Ank 06 07

Author(s): Somchand D Shah
Publisher: Kalyan Prakashan Mandir

Page 8

* રામ વનવા એ ક
iારક
પૂ. પંન્યાસ શ્રી કનકવિજ્યજી ગણિવર
[ ગતાંકથી ચાલુ ] પ્રવેશ ૫ મો: ( [ પૂર્વ પરિચય : મહારાજા દશરથ અયોધ્યાનું રામ રાણી કૈકેયીના વચનથી ભરતને આપવા તૈયાર થયા છે. રાજ્યાભિષકનું કાર્ય પતાવી તેઓ સંયમ સ્વીકારવા ઉત્સુક છે. ભરત પિતાને વડિલ ભાઈઓની મર્યાદાના પાલનની ખાતર સ્વયં રાજ્યથી નિઃસ્પૃહ રહ્યા છે, અને રાજ્ય ગાદી સ્વીકારવાની સ્પષ્ટ ના પાડે છે, ભરત, દશરથ મહારાજાની પાસે આવ્યા છે. વંદન કરીને ઉભા છે.]
મહારાજા દશરથ:–ભાઈ ભરત! તારી માતાની સાથે હું વચનથી બંધાએલો હતે. આજે એ વચન ઋણથી મુક્ત થતાં મને કેટકેટલો આનંદ થાય છે. એનું વર્ણન તારી આગળ કઈ રીતે કરું ? માટે તારી માતાની સુખની ખાતર તથા મારા વચન પાલનની ખાતર તારે અયાનું રાજ્યસિંહાસન સ્વીકારવું પડશે. તારા જેવા સુવિનીત પુત્રે પિતાનાં વચન પાલન માટે હમેશા સજ્જ રહેવું જોઈએ. - ભરતઃ-પિતાજી! આપ અમારા શિરછત્ર છે, આપની આજ્ઞાના પાલનને માટે આપને દાસ ભરત,
રામ -(ભરતને ) ભાઈ ભરત! તારા જેવા પિતાનું માથું આપવા પણ સર્વદા તૈયાર છે. એ
શાણા, શાંત તથા વિનીત ભાઈ પાસે હું જરૂર કંઈક વિષે આપ નિ:શંક રહે, પણ સ્વામિન ! કેવળ પુત્ર
આશા રાખી શકું! તને આજ્ઞા કરવાને વડિલ બંધુ મેહના કારણે અવિચારી બનીને મારી માતા કૈકેયીએ
તરીકે મને અધિકાર છે. એ તારે ભૂલવું જોઈતું આપની પાસે મારા માટે રાજ્ય માંગ્યું અને આપે નથી ભાઇ એક બાજુ પિતાજી પ્રત્રજ્યા ગ્રહણ આપના વચનને પાળવા માટે મારી માતાની માંગણીને
કરવા અતિઉસુક બન્યા છે. તેઓએ સંસારને ત્યજવા સ્વીકાર કર્યો, એટલે આ૫ વચનમુક્ત બન્યા છે, માટે બધી તૈયારીઓ કરી દીધી છે. છેલ્લે છેલ્લે તેઓને પણું મારા જેવાવલિબંધુ રામની ચરણરજને માટે,
વચન પાછું ઠેલાય, એ તું અને હું શિરછત્રપિતાના અયોધ્યાને રાજમુકુટ સ્વીકાર કઈ રીતે ઉચિત સવિનીત પુત્રો હોવા છતાં બને એ કોઈ રીતે ઉચિત નથી જ, માટે પૂજ્ય પિતાજી! આપ ફરી મને એ
નથી. માટે ભાઈ ભરત! રાજ્ય સ્વીકારવામાં તને વિષે આગ્રહ નહિ કરતા. રાજ્ય સ્વીકારવા સિવાય કોઇ પણ પ્રકારની સ્પૃહા નથી, એ હું સારી રીતે આપશ્રીની સર્વ આજ્ઞાઓને માથે ચઢાવવા આપને જાણું છું, છતાં આપણા ઉપકારી માતા-પિતાના સાનુદાસ આ ભરત હમેશા તૈયાર છે.
વચનની ખાતર તારે અયોધ્યાનું રાજ્ય સ્વીકારવું જ એિટલામાં રામચંદ્રજી ત્યાં દશરથ મહારાજાની જોઈએ. હું તારા વડિલબંધુ તરીકે તેને આ જાતની સેવામાં ઉપસ્થિત થાય છે. ભારત રાજ્ય સ્વીકારવા ફરજ પાડું છું. આ વિષે કોઈપણ પ્રકારની આનના પાડે છે, એ જાણ્યા પછી તેઓ ભારતને કહે છે.] કાની એ તને કઈ રીતે શોભે નહિ.