________________
૨૩૬ . 'पल्लट्ठभाग पल्लं च साहियं जोइसे जहणियई ।
કહુશેટ્ટ સાફ ના સી //ર૦પ ગાથાર્થ : જતિષીઓનું જઘન્ય પોપમને આઠમો ભાગ આયુ છે અને ઉત્કૃષ્ટ
સાધિક પોપમાયુ છે. સૌધર્મ વગેરે નીચેના કલ્પના દેવાની જે ઉત્કૃષ્ટ
સ્થિતિ છે તે ઉપરના દેવોની જઘન્ય સ્થિતિ છે. (૨૦૫) ટીકાર્ય : સામાન્યથી તિષીઓની જધન્ય સ્થિતિ પામને આઠમે ભાગ છે અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ તેઓને સાધિક પોપમ ઉપર એકલાખ અધિક છે. પ્ર. ? ક્યા જ્યોતિષીને કેટલું આયુષ્ય હોય છે ? તે કહે ઉ. ? જતિષીઓ ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારા એમ પાંચ પ્રકારે દે છે અને આ
તેમની પાંચ પ્રકારની દેવીઓ છે. બને મળીને દશ પ્રકાર થાય. ૧. તેમાં ચંદ્ર દેવેનું જઘન્ય આયુ પામને ચોથે ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ આયુ એકલાખ વર્ષ અધિક એક પલ્યોપમ છે, ૨. તેમની દેવીનું જઘન્ય આયુ પામને ચે ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ પચાસ હજાર વર્ષ અધિક એક પલેપમ, ૩. સૂર્ય દેવેની જઘન્ય સ્થિતિ ચંદ્રની જેમ, ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ એક હજાર વર્ષાધિક એક પલ્યોપમ, ૪. સૂર્ય દેવીનું જઘન્ય આયુ ચંદ્ર દેવોની જેમ અને ઉત્કટાયુ પાંચ વર્ષાધિક અડધે પલ્યોપમ, ૫. મંગળ બુધ વગેરે ગ્રહનું જઘન્ય આયુ સૂર્યદેવની જેમ ઉત્કૃષ્ટાયું તે પલ્યોપમ, ૬. તેની દેવીઓનું જઘન્યાયું સૂર્યદેવીની જેમ અને ઉત્કૃષ્ટાયુ અડધો પલ્યોપમ, ૭. અશ્વિની વગેરે નક્ષત્રનું જઘન્ય આયુ ગ્રહની જેમ, ઉત્કટાયુ અડધે પપમ, ૮. તેની દેવીનું જઘન્યાયુ ગ્રહદેવી સમાન અને ઉત્કૃષ્ટાયુ કંઈક અધિક પપમને ચે ભાગ, ૯, તારા દેવેનું જઘન્યાયું પલ્યોપમને અઠમ ભાગ, ઉત્કટાયુ પામને ચોથે ભાગ, ૧૦. તેની દેવીઓનું જઘન્યાયુ પ૯૫મને આઠ ભાગ ઉત્કૃષ્ટાયુ સાધિક પલ્યોપમને આઠમો ભાગ આ પ્રમાણે આ દશે સ્થાનમાં વિશેષથી જોતિષીઓનું જઘન્ય, ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય જાણવું
કહ્યું છે કે ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહ, નક્ષત્ર દેવેનું દેવી સહિત આઠેનું જઘન્ય આયુષ્ય પલ્યોપમને ચે ભાગ છે પપમને આઠમે ભાગ તારા દેવ અને દેવીઓનું જઘન્ય આયુષ્ય છે. હવે પછી ઉત્કૃષ્ટ આયુ કહું છું (૨) લાખ વર્ષ અધિક એક પલ્યોપમાં ચંદ્રોનું, અને સૂર્યોનું એક હજાર વર્ષ અધિક એક પલેપમ તથા ગ્રહનું એક પૂર્ણ પલ્યોપમ (૩) નક્ષત્રોનું અડધો ૫ પમ, તારાદેવનું પોપમનો ચોથે ભાગ ચંદ્રદેવીનું. ઉત્કૃષ્ટાયું અડધે પપમ સાધિક પચાસ હજાર વર્ષ તથા સૂર્ય દેવનું અડધે પપમ સાધિક પાંચ વર્ષ ઉત્કૃષ્ટાયુ છે (૪-૫) ગ્રહદેવીનું આધિક અડધે પપમ અને નક્ષત્ર
