________________
194
THE INDIAN ANTIQUARY.
pronunciation of ऋ (to be pronounced as रे, eg. कृष्ण = क्रेष्ण), and the somewhat prolonged pronunciation of short vowels. Altogether this treatise contains nine sûtras called Mádhyandiniyaveda-paribháshánkasútrani, which are accompanied by a full commentary and the contents of which are repeated in six kârikâs. The following are the two first sûtras and the first kärikā :
पदादी पूर्वाचा संपूर्वयोग्य छन्दसि
॥ १ ॥
6. पशपतिः । संयमि ॥ पदाद्यन्तमध्य फहरेफगुम्पस्य यथ ।। २ ।। - सामान्युग्भिः । माम् पूर्वी ॥ पूर्वाही पदादी च वेदे पूर्व ( 1 ) । यस्य हरेकयुक्तस्य व पदाद्यन्तमध्यके (?) ।। १ ।।१ My MS. begins:
नव्या गणपति देवं परिभाषासूत्रकम् ।
उच्यते केशवेनेदं वेदाध्यायितये ॥
and it ends :
इति माध्यंदिनीयवेदपरिभाषाङ्कवाणि ॥ इि केशनशिक्षा समाप्ता ॥
The Calcutta MS., however, which I have
compared, ends as follows :इति माध्यंदिनीवरभाभाविनिहत के
क
कृतनवसूत्रव्याख्या समाप्ता ।.
It thereupon repeats the nine sûtras, and concludes with the words इति कात्यायनाचार्य कृतनवसूलागि समाप्तानि, ascribing thereby the nine sutras to Katyayana, and only the commentary and the six kârikâs to Kesava.
5. The nindrasins or Ohdniyast Makdillald, or, as is is several times called in
the body of the work, the Chárdyaniyakam, consista of 10 adhylyan with 335 flokas, it my calculation be correct. The expression एतचाराय
+ Instead of a Calcutta MS. which I have compared reads everywhere I am enabled to state on the best authority that all the rules laid down in the Kesava-siksha are strictly observed by the followers of the Madhyandina sakha.
* Adhyaya III, 2 :
तथा सनत्कुमार
स्वरे क्षरमिति प्राहुराचार्या शब्दचिन्तकाः । समुदाय: पदं तेषां तच्चतुर्धा व्यवस्थितम् ॥
[JULY, 1876.
णेर्मतम् which occurs in the second adhyaya shows that this treatise professes to have been composed by Chârâ yani. It quotes Vasishtha and Sanatkumâra, and its contents are as follows :—
Adhyaya I, 64 slokas: On the classification and pronunciation of the letters.
A. II, 57 él.: On the combination of letters. A. III, 37 él.: On the combination of words; ends :
संहितायां विधिः प्रोक्तः कवीनामनुकम्पया । हुष्ट सैनिकैरिव केशवः ।।
पुरा
A. IV, 28 sl : On the study and recitation of the Veda.
A. V, 18 ál. On the different Svaritas, &c.
A. VI, 19 sl.: On Virâma, the Mâtrâs, and Vivrittis (containing an enumeration of metres used in classical Sanskrit Vasantatilaka, Ma lini, Mandakránta, &c.).
A. VII, 8 él.: On the Vrittis (drutâ, &c.). A. VIII, 46 sl.: On the Pindas, Svarabhakti, and Ranga.
A. IX, 18 sl., and A. X, 40 él.: On Krama,
&c.
The MS. which I have used was procured by Dr. Bühler in Kashmir ; it begins:ओं नमो नारायणाय ।
ओं प्राक्प्रपद्ये विभुं भक्त्या सर्वलोकपितामहम् । शिक्षां साक्षात्प्रवक्ष्यामि तेनेवालपितामहम् ॥ चारायणी महाशिक्षां प्रवक्ष्याम्यनुपूर्वशः । निबोधत पेष्टां नित्यं बालान्तये ॥ वर्णानां चैन संख्यानं संज्ञा स्थानं पृथग्विधम् । स्वराः सव्यञ्जनाश्चैव तेषां भेदमशेषतः ।। and it ends :
पदपञ्चाशत्ययमे ने शोका द्वितीयके । तृतीये शिवेनोका एकेनीना चतुर्थके ॥ पापात्पञ्चमे प्रोक्ताः सप्त चत्वारं एव हि। चत्वारिंशदष्टमे वै नवमे तु वयोदश ॥
नासिकायामिके (1) नीतिमनन्तरम् । उपसर्गश्चानिष्पत्ति: पदमेवं चतुर्विधम् !! नासिकं (!) सविता व्योम वृत्वित्याख्यातिकं स्मृतम् । राति ॥
नाम वायव्य मैन्द्रं वा सौम्यमाख्यातमिष्यते । आग्नेयस्तूपसर्गः स्यान्निपातो वारुण (!) स्मृतः ॥ भारद्वाजकमाख्यातं भार्गव नाम गोलत: । वासिष्ठा उपसर्गास्तु निपाता (!) काश्यपा स्मृता ॥
:
