Heersaubhagya Mahakavyam Part 01

Author(s): Devvimal Gani, Sulochanashreeji
Publisher: Kantilal Chimanlal Shah

Page 546

मर्ग ८ श्लो० २९-३१ ]
straterre
લેાક
સાસનદેવીના નૂપુરરૂપે (ઝાંઝરરૂપે) રાજહંસ રહ્યો ન હોય ! શા માટે ? ચરાવજી હાથીની ગિતા પરાભવ કરનારી ગજગામિની ગતિથી પરાભવ પામેલા રાજહંસ દેવીની મહેરબાનીતે મેળવવા માટે જાણે નૂપુરરૂપે રહ્યો ન હોય ! ॥ ૨૯
स्वजिह्वयानेन विगानितः स - नाखण्डलः कुण्डलिनामिवैताम् । सिञ्जानमञ्जीरविनिर्मिताङ्गः प्रसादयत्यपियोजलग्नः ॥ ३० ॥
"
५२१
कुण्डलिनां भुजगमानामाखण्डलः पुरंदरः स्वामी शेषनामनागाधिराजः पादपयोजे क्रमकमले लग्न आश्रित्य स्थितः सन् । उत्प्रेक्ष्यते - एतां शासनदेवतां प्रसन्नां करोतीव । प्रसादकलितां निर्मिमीत इव । यो हि बलवन्तं निजजेतार' प्रसादयितुमिच्छति स तत्पदयोर्लगति । चाटुवाक्यानि ब्रूते । इति रोतिः । किंभूतः । सिञ्जान शब्दायमान रणझणितिराव कुर्वाण यन्मञ्जीर नूपुर तदेव विहित निर्मितम वपुर्येन । पुनः किंलक्षणः सन् । स्वस्यात्मनो जिन वक्रेण यानेन गमनेन । यौवनोन्मादेन प्रायः स्त्रीणां गतिर्वक्री भवति । अपरोऽपि पाठः । यथा - 'स्वश्लोकशौक्लयेन' स्वस्यात्मनः श्लोकस्य यशसः शौक्लयेन शुकूलतया वा विगानितोऽधरीकृतः ॥ इति चरणनूपुरम् ॥
શ્લેાકાથ
શેષનાગ શાસનદેવીનાં ચરણામાં નૂપુરરૂપે રહ્યો ન હેાય ! શા માટે ? રણુઋણુ અવાજ કરતા નૂપુરરૂપે જેણે શરીર ધારણ કર્યુ છે. અને પેાતાની વક્રગતિથી પરાભવ પામેલા શેષનાગ શાસનદેવીની મહેરબાની પ્રાપ્ત કરવા માટે જાણે પગ પકડીને રહ્યો ન હોય ! !! ૩૦ !!
यया जगज्जैत्रतमश्रियाङ्घ्रि- गुल्फः परां कोटिमवापितः सन् । पराक्षिलक्ष्यत्वमयांवभूव, न चक्रवर्ती तु कदाचनापि ॥ ३१ ॥
यया शासनदेवतया जगनां भुवनानां तस्याशपरेशास्त्रैलोक्यकामिनीनां जैत्रतमया अतिशयेन जैत्रया जयनशीलया श्रिया आत्मलक्ष्म्या परां प्रकृष्टां कोटिमुत्कर्ष काष्ठामवापितो नीतः सन् । पराक्षिलक्ष्यत्वम् अङ्घ्रिगुल्फश्चरणग्रन्थिघुण्टकः कदाचनापि कस्मिन्नपि समये पराक्षिलक्ष्यत्व परेषामन्येषां चक्षुष्मतामक्ष्णोलचनयोर्लक्ष्यत्व दृश्यतां गोचरत्वं न अयांबभूव गच्छति स्म । 'अय गतौ' इत्यस्य धातोराम्प्रत्यये प्रयोगा यथा - अयांचक्रे, अयांबभूव, अयामासेति । क इव । चक्रेण नरखेवरेन्द्राद्यप्रतिहतेनामोघरथाङ्गायुधेन वर्तते । षटूखण्डक्षोणीमण्डलान्तरे प्रवर्तते दिग्विजय' विदधातीत्येवंशीलचक्रवर्ती सार्वभौम इति । यथा चक्री परेषां प्रत्यर्थिनां कदाचिदपि कस्मिन्नपि प्रस्तावे आजीवितान्तमक्षिलक्ष्यत्वं लोचनगोचरत्वं नायते