Book Title: Heersaubhagya Mahakavyam Part 01
Author(s): Devvimal Gani, Sulochanashreeji
Publisher: Kantilal Chimanlal Shah

View full book text
Previous | Next

Page 564
________________ - मर्ग ८ श्लो० ६७-६९] हीरसौभाग्यम् नोऽपि नून विभो हरिहरादिघिया प्रपन्नाः' इति कल्याणमन्दिरस्तवने । उत्प्रेक्ष्यतेइत्यमुना प्रकारेण दुःख स्वकीयातीवासात गदितु कथयितुमिव । इति किम् । यत् हे राजन् हे कुवलयबान्धव हे मध्यमभुवनजनाहादक, मित्रे अर्थादस्यकं सुहृदि बान्धो व भास्करे अस्त क्षय द्वीपान्तर का तेजोक्साने । 'व्रजति द्वीपान्तरमहर्मणिः' इति सूकमुताकलापे । तव भवतः कलत्र कामिनी यामिनी नः अस्माकं कुलानि गोत्राणि संशन वियुनक्ति वियोजयति । परस्पर वियोग प्रापयति । यदुक्तम्-'उत्कूजति सिति मुह्यति याति तीर तीरात्तरं तरुतलात्पुनरेति वापीम् । वायां न तिष्ठति स वाति मृणालखण्ड चक्रः क्षपासु विरहे खलु चक्रवाक्याः ॥ कवलितमिह नाल कन्दल त्विह दृष्टमिह हि कमलकोशे पीतमम्भः सुशीतम् । इति विरटति रात्रौ पर्यटन्ती तटान्ते सहचरपरिमुक्ता चक्रवाकी वराकी ॥' इति परस्परचक्रवाकदम्पत्योविरहः॥ લેકાર્થ બે સ્તનરૂપ ચક્રવાક દેવીના મુખરૂપી ચંદ્રને આશ્રયીને રહ્યાં છે. શા માટે ? “ હે રાજન” હે મિત્ર, હે કુવલયબંધ ! હે જગદાલાદક ! અમારા મિત્ર સૂર્યને અસ્ત થતાં, તારી પ્રિયા રાત્રિ, અમારા કુલ–ગોત્રને વિયોગજન્ય દુઃખ આપે છે. આ પ્રમાણે પિતાના દુઃખનું નિવેદન કરવા માટે સ્તન યુગલરૂપ ચક્રવાક જાણે મુખરૂપી ચંદ્રને આશ્રયીને રહયાં ન હોય ! ૬૭ | प्रोत्तुगपीनस्तनवैभवेन, ययाभिभूतौ सुरकुम्भिकुम्भौ । ऊहे सहेते श्रियमाप्तुमेत-साधारणीमङ्कुशकीलनानि ॥ ६८ ॥ सुराणां देवानां कुम्भी हस्ती ऐरावणस्तस्य कुम्भौ शिरसः पिण्डौ अकुशस्य निशिताकुशस्य कीलनानि प्रहारान् सहेते क्षाम्यतः । तत्राहमूहे तयामि । किं कुम्भौ प्रोत्तुङ्गौ अत्युन्नतौ तथा पीनौ पुष्टौ उपचय प्राप्तौ यो स्तमौ स्वस्याः कुचौ तयोर्वैभवेन शोभया कृत्वा यया देव्या अभिभूतौ पराभव प्रापितो। उत्प्रेक्ष्यते-पतत्साधारणीम् पतयोर्देवीस्तनयोः एताभ्यां वा साधारणी सदृशीम् । 'तुल्यः समानः सदृक्षः सरूपः सदृशः समः । साधारणसधर्माणौ सवर्णः संनिभः सहक्' इति हैम्यां तुल्यनामानि । तथा 'साधारणी गिरमुषर्बुधनैषधाभ्याम्' इति नैषधे । श्रिय लक्ष्मी प्राप्तुमधिगन्तुमिव ।। પ્લેકાર્થ અરાવણ હાથીના કુંભલો તીક્ષણ અંકુશના પ્રહારે સહન કરે છે, ત્યાં હું વિચારું છું કે દેવીના અતિ ઉન્નત અને પુષ્ટ સ્તનયુગલની સંપત્તિથી પરાભવ પામેલા કુંભસ્થલે એ સ્તન જેવી લક્ષ્મી પ્રાપ્ત કરવા માટે જાણે પ્રહાર સહન કરતા ન હોય ! એ ૬૮ प्रसनमालाभिरलंकृताभ्यां, स्वःसुभ्रुवोऽभासि पयोधराभ्याम् । प्रस्थातुकामस्य जगज्जयाय, श्रेयोनिजम्माविषयी ९ ॥

Loading...

Page Navigation
1 ... 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614