________________ 74 જ્ઞાનસાર પ્રવચનમાળા 1 ગાનારી રોજ પેઢી સ્ત્રી જ નથી. આ એના કાન પર મધુરા સંગીતને અવાજ અથડાય છે, એટલી સુન્દર રીતે એ ગવાઈ રહ્યું છે કે, ઝરૂખાની બહાર જઈ એ ગાનારને દેખવાની પ્રબળ ઉત્કંઠા રાજાને થઈ આવીઃ આવું સરસ ગાનાર કોણ હશે? અવાજ તે કઈ સ્ત્રીને જ છે. જે કંઠ છે એને અનુરૂપ જ રૂપ પણ હશે જ ને? “કાને આંખને વાત કરી.” ઝરૂખામાંથી જોયું. એય રૂપરૂપના અંબાર સમી. નારી ગાઈ રહી છે. રાજાને ઝરૂખામાં જોતાં હલકાકુળની એ ગાનારી રાજાની સામે ગાયને ગાય છે. રાજા એને ખૂબ ધન આપે છે. પેલી સ્ત્રી રોજ આ રીતે રાજાને ગાયન સંભળાવે છે. પણ ગાડી ત્યાં અટકતી નથી. આંખને ચેપ. સ્પર્શનેન્દ્રિયને લાગે છે. ને રાજાની ઉપાધિ વધતી જાય છે ! સાંકળના એક અકેડાને તમે ખેંચે તે કુદરતી રીતે જ બીજે પણ ખેંચાવાને. કારણ કે એ એની જોડે બંધાયેલે - સંકળાયેલા છે. એ જ વાત આસક્તિની ચેનલ -શંખલાને લાગુ પડે છે. કાનને સાંભળવા મળ્યું, એટલે આંખ કહેઃ મને જેવા દે ! ને આંખ આગળ આવે પછી સ્પર્શનેન્દ્રિય કંઈ પાછળ રહે? એ કહે હું કઈ કમ નથી ! રાજાને હવે એ ગાયિકા –નતિકા જોડે બેગ ભેગવવાનું મન થયું છે. બીજી બાજુ, પિતાની કુલીનતા અને સાંસ્કારિક પરંપરા જેવાં કઈ રીતે એ વાત શક્ય નથી લાગતી. દિવસે દિવસે સૂકાવા માંડ્યો રાજા. મંત્રીએ એકવાર પૂછયું : મહારાજાધિરાજ ! આપને કઈ ચિતા સતાવી
