________________ 124 જ્ઞાનસાર પ્રવચન માળા એક રૂપે છત્ર લે છે. અને આગળ વા ઉલાળે છે. પંચ રૂપે ધરી પ્રભુ હાથ, એક છત્ર ધરે શિર નાથ; બે બાજુ ચામર ઢાળે, એક આગળ વજ ઉલાળે”-કેવી અનુપમ ભક્તિ ? વાળા કુંચી કદી ન વાપરશે ભક્તિની વાત નીકળી છે ત્યારે એક વાત ખાસ કહી દઉં વાળાકુંચી કદી ન વાપરશે. કેવી બરછટ હોય છે. આજની વાળાકુંચી ! ધાતુના પ્રતિમાજીનાં નાકકાન ઘસાઈ ગયા આ વાળાકુંચીના લીધે. ભીનું પતું બેત્રણ વાર કરી કેસર બધું લઈ લેવું જોઈએ. પણ તમે લોકેએ તો ભગવાન પૂજારીને સેંપી દીધા છે; પછી ભલે, એ રમકડાની જેમ ભગવાનને આમથી તેમ હડસેલે ને વાળા કુચી વડે ઘસી નાંખે ! ઘણુવાર ઘણા દહેરાસરમાં અમે સવારે દર્શન કરવા જઈએ ત્યારે પૂજારીઓના હાથે થતી પરમાત્માની આશાતને જોઈ આંખમાં આંસૂ આવી જાય. પૂજારીને બહારનું કામ ભળાવે ? કાજે કાઢવાનું કે મંદિરની સાફસૂફીનું. પણુ પરમાત્માની ભક્તિ તે તમે જ કરે. પૂજારીને ન ઍપો. થડે વિચાર કરશે તો વાળાકુંચીને તમારે મોહ જરૂર દૂર થઈ જશે ! તમારી ચામડી પર જરા ઘસી જે જે વાળાકુંચી, પછી પરમાત્માની મૂર્તિ પર તે વાપરવી કે કેમ એને તમે જાતે જ નિર્ણય કરી શકશે. ઘણાનું