________________ જીવન કઈ રીતે શાંત બને? 16. નવી જ દિશામાં દોરી જાય છે. એણે મુનિને કહ્યું મને શાન્તિ શી રીતે મળે ? શાન્તિ મેળવવાનો ઉપાય મને બતાવે. | મુનિએ કાઉસ્સગ પાર્યો અને કહ્યું : ઉપશમ, વિવેક, સંવર એ જ ધર્મ છે. એ ત ને આરાધક પરમ શાન્તિને મેળવે છે. આમ કહી મુનિ આકાશમાગે ચાલ્યા ગયા. ચિલાતિ મુનિએ કહેલા પદે વિચારવા લાગ્યો : ઉપશમ. ઉપશમ એટલે ક્ષમા, ક્રોધનો અભાવ. પણ ક્રોધના-અશાન્તિના પ્રતીક સમી તલવારને તે મેં મારા હાથમાં જ રાખી છે ? છટ ! મને આ શોભે ?' તરત જ એણે તલવારને ફેંકી દીધી. ઉપશમ પછી વિવેક. અરે, હું કે અવિવેકી કે, જેના ત્યાં મેં નોકરી કરેલી, જેનું લૂણ ખાધેલું, તેની જ પુત્રીને મેં ખતમ કરી નાખી? આસક્તિમાં હું કેટલે બધે નીચે ઉતરી ગયો ? અરે, ચિલાતિ ! તારો આ તે કેવો વિનિપાત !" સુષમાનું મસ્તક મૂકી દીધું એણે. “સંવર, મુનિએ કહ્યું : સંવર કર. સંવર એટલે રેકવું. હું કેને કું? પવનને કું? પવનથી ફરફરતા આ વૃક્ષના પાંદડાઓને હાલતાં અટકાવું? કોને રેકું ? કેને અટકાવું? ઓહ ! હવે ખ્યાલ આવ્યો. મારી ઈન્દ્રિય અને મનને રોકવાના છે. એ માટે ધ્યાન જ સર્વશ્રેષ્ઠ છે.” ચિલાતિપુત્ર ધ્યાનમાં ઉભા રહ્યો. લેહીની ગંધે કીડીઓની
