________________ 142 જ્ઞાનસાર પ્રવચનમાળા શાન્ત, પ્રસન્ન મુદ્રાને જોતાં સિદ્ધાવસ્થામાં બિરાજમાન ભગવંતનું સ્મરણ થઈ આવે એ રૂપાતીત ધ્યાન. આમ, પરમાત્માના ધ્યાનમાં લીન બની જાય છે સાધક. એના એ ધ્યાનમાં આલંબન માટે છે તારક પરમાત્માની મૂર્તિ, અને પિંડસ્થ વગેરે ભાવનાઓ. નાગકેતુની જિનપૂજાની એકાગ્રતા પૂણ્યાત્મા નાગ કેતુ એક વખત પરમાત્માની પૂજા કરવા ગયેલા ત્યારે ફૂલની અંદર રહેલ નાનકડો સર્પ તેમને કરડે છે. સર્પ કરડ્યો હોય તે વખતે પણ જરાય વિચલિત ન બનવું એ શું સહેલી બાબત છે? મરણને પાંખે પસારી સામું આવેલ જેવા છતાં ધીરજ ન ગુમાવવી એ સરળ બાબત તે નથી જ ! નાગકેતુ જરા પણ વિચલિત બનતા નથી. જરાય વ્યગ્ર બનતા નથી. ઉલટુ, આ વખતે કદાચ મૃત્યુ થઈ જાય તોય એ ટાણે અશુભ વિચારે ન સ્પશી જાય એ માટે ધ્યાનમાં એકાગ્ર બન્યા. ભગવાનને ભક્ત મૃત્યુથી કદી ડરે નહિ. એ તો રોજ પ્રભુ પાસે સમાધિમરણ (સમાહિમરણું)ની માગણી કરતા હોય ! મૃત્યુ તે થવાનું જ છે, પણ હે પ્રભુ! હું ઈચ્છું છું કે, સમાધિપૂર્વક મારું મૃત્યુ થાય. એ વખતે મારું ધ્યાન સંસારમાં નહિ પણ તમારામાં રહે એટલી જ મારી ઈચ્છા છે. - નાગકેતુ કેવા ધિર્યવાળા, કે સર્પ ડસવા છતાં ધ્યાનમાં - શુભ વિચારમાં ઊંચે ચડવા લાગ્યા. અને ત્યાં ને
