________________ જાગૃતિ જ્ઞાનદૃષ્ટિની હતી ત્યાં સુધી કાર્ય –આકાર્યને કોઈ વિચાર એણે કર્યો ન હિતે; પણ એ ચળ શમી ગઈ ત્યારે હવે એને થાય. છે કે, એણે કેવું ભયંકર કાર્ય આચરી લીધું છે ! એને કયાં ખ્યાલ હતું કે, જેની જેડે એણે ગમન કર્યું એ બીજું કઈ નહિ પણ એની પત્ની મીનળદેવી જ હતી ! અને એથી એને પ્રશ્ચાત્તાપ એટલે ઉગ્ર બન્યું કે, પથારીમાં એ આખી રાત તરફડતે રહ્યો, જળ વિના. માછલું તરફડે તેમ ! કુલીનતાનું, કહે કે સંસ્કારનું આ બળ છે. પહેલેથી એ માનતે હતું કે, એના માટે આ અકાર્ય છે; પણ મેહનું પ્રાબલ્ય એને એ અકાર્ય ભણું ખેંચી ગયું. આજે મેહના પ્રાબલ્યમાંથી જ્યારે એ બહાર આવ્યું છે ત્યારે પિતાનું એ અકાર્ય તીવ્રતયા ખૂંચી રહ્યું છે. તમારા માટેય એ શક્ય છે કે, મેહની અસર નીચે તમે અકાર્ય કરી નાખે; પણ પાછળથી પશ્ચાત્તાપ થાય છે ને? કઈ ભેળે માણસ તમારી દુકાને આવી ગયો, ને તમારી લાભ સંજ્ઞાએ ઉછાળા મારવાથી તમે વધુ ભાવ લઈને હલકી વસ્તુ એને પધરાવી દીધી. લાભના માર્યા તમે અનીતિ આચરી બેઠા. પણ પાછળ - શેરડી વાર પછી તમારા એ અકાર્ય તરફ પશ્ચાત્તાપ થઈ જ જાય ને ? કે એથી ઉલટું જોવા મળે? “હું કે હોંશિયાર, કે પેલાને બરોબર ઠગી લીધે !" આ અજ્ઞાનમૂલક હરખ તે છેવટે તમને ન જ થાય ને ?
