________________
આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર પ્રવચનમાળા
૩૦૩ પ્રેમથી વિચાર કરીને સાંભળજો. તમારો જાણેલો ખજાનો વચમાં લાવશો નહિ. કેટલાંય શાસ્ત્રો ફટફટ બોલી જાઓ છો? શાસ્ત્રમાં એક શબ્દ છે શુકપાઠી. શુક એટલે પોપટ. પોપટ રામ રામ બોલે છે, પણ પોપટને પૂછ્યું કે “રામ કોણ છે? તેની તને ખબર છે?” તેની તેને ખબર નથી. આવાને શુકપાઠી કહેવાય.
સમ્યગ્રદર્શન શાસ્ત્રો વાંચવાથી નહિ થાય. શાસ્ત્રો જેને ઓળખવા માટે છે તેને ઓળખો. છાશમાંથી માખણ કાઢી પોતાની પાસે રાખવાનું અને બધાને છાશ આપવાની, એમ શબ્દો છાશ છે અને તત્ત્વજ્ઞાન તે માખણ છે. એવું અમૃત જીવનમાં પ્રાપ્ત કરવું છે. આ ચારે ચાર ગાથાઓમાં અને બત્રીસ ગાથાઓ સુધીમાં અત્યંત મહત્ત્વનાં સૂત્રો છે. જીવની સૂક્ષ્મ ભૂલો જેવી કે માન્યતાની ભૂલ, સમજણની, શ્રદ્ધાની અને સ્વીકારની ભૂલ, એનું વિશેષ વર્ણન કર્યા પછી કહે છે કે આ અમે મતાર્થીના લક્ષણો કહ્યાં અને તેત્રીસમી ગાથામાં ઉપસંહાર કરતી વખતે કહેશે કે અમે આ લક્ષણો “મતાર્થ જાવા કાજ', એટલે મતાર્થમાંથી મુક્ત થવા માટે કહ્યા. અને હવે અમે આત્માર્થીનાં લક્ષણો કહીશું. બે જ પાત્રો છે મતાર્થી અને આત્માર્થી. આખું જગત બે ખાનામાં છે, તમે કયા ખાનામાં છો તે તમે જાણો. મતાર્થીના ખાનામાંથી નીકળી, આત્માર્થીનાં ખાનામાં આવી જાવ, તો પછી પદનો બોધ થશે.
આત્મા છે, નિત્ય છે, કર્તા છે, ભોક્તા છે, મોક્ષ છે અને મોક્ષનો ઉપાય છે. આ શબ્દો કે સૂત્રો નથી પરંતુ સમ્યગ્દર્શનનાં છ સ્થાનકો છે. સમક્તિને રહેવાનાં સ્થાનકો છે. સમક્તિને તપાસવું હોય, શોધવું હોય તો આ છ સ્થાનકોમાં શોધવું. કોણ શોધશે ? આત્માર્થી શોધશે. ક્યારે ? તો મતાર્થી મટશે ત્યારે. ક્યારે મટશે? તો મતાર્થી કેવો હોય તે જાણીને મતાર્થીપણું ટાળી, આત્માર્થી બને ત્યારે. જસ્થાનકમાં આત્માર્થ શોધીએ અને એક વખત આત્માનું અમૃતપાન જીવનમાં કરી લઈએ.
ધન્યવાદ, આટલી ધીરજપૂર્વક સાંભળ્યું તે બદલ. દરેકના અંતઃકરણમાં રહેલા પરમાત્માને પ્રેમપૂર્વક નમસ્કાર.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
