________________
अनेकान्तजयपताका
( ચતુર્થ:
व्यक्त्ययोग इति भावनीयमेतत् । ( १६३) एवं च 'वर्णेभ्यस्तत्सम्प्रत्ययानुपपत्तेः ' યુમ્, દર્શાવવુપત્તિયોાત્ । નૈાજાર વાયત્ । નાિ હૈિ ? જાનેળાાર:, गकारादिवर्णात्मकगोशब्दवेदनात् तथा दीर्घकालेनैव तत्तद्वर्णजबोधान्वयाविरोधा
८२१
–
*વ્યાબા
अर्द्धाभिव्यक्त्ययोग इति भावनीयमेतत् । दृश्यते चार्द्धाभिव्यक्तिकार्यमित्यभिप्रायः । एवं च कृत्वा वर्णेभ्यस्तत्सम्प्रत्ययानुपपत्तेरित्ययुक्तं पूर्वपक्षवचनम् । कुत इत्याह-उक्तवत्यथोक्तम् । तथा किमित्याह - उपपत्तियोगात् वर्णेभ्यस्तत्सम्प्रत्ययस्य । एतत्समर्थनायैवाहनैकाकार एवायम्-अधिकृतप्रत्ययः । किं तर्हि ? एकानेकाकारः । कुत एतदेवमित्याहगकारादिवर्णात्मकगोशब्दवेदनात् तथा-क्रमेणेतरेतरप्रतिबन्धतो दीर्घकालेनैव । कथमि
... અનેકાંતરશ્મિ
એકરૂપ છે... એટલે તેનું તો કાં'તો સંપૂર્ણપણે અભિવ્યંજન થશે, અથવા તો અભિવ્યંજન જ નહીં થાય... એટલે આવા એકાંત એકરૂપ સ્ફોટની અડધી અભિવ્યક્તિ તો બિલકુલ સંગત નથી...
સાર : પણ અડધી અભિવ્યક્તિ તો અનુભવસિદ્ધ છે... એટલે ગોશબ્દરૂપ સ્ફોટને વર્ણાત્મક જ માનવો જોઈએ...
* વર્ણાત્મક શબ્દથી સંપ્રત્યયની સંગતિ
(૧૬૩) આવું હોવાથી, તમે જે કહ્યું હતું કે – “અનેક વર્ષોથી ગાયાદિનો એકાકાર બોધ થવો સંગત નથી’ ← તે પણ અયુક્ત છે, ઉપરોક્ત રીતે ગકારાદિ અનેક વર્ષોથી ગાયાદિનો બોધ થવો સંગત જ છે...
અદ્વૈતવાદી : પણ ગાયાદિનો બોધ તો એકાકાર છે... આવો એકાકાર બોધ અનેક વર્ષોથી શી રીતે થાય ?
સ્યાદ્વાદી સાંભળો, ગાયાદિનો બોધ એકાકારરૂપ જ છે, એવું નથી...
અદ્વૈતવાદી : તો કેવો છે ?
સ્યાદ્વાદી ઃ એક-અનેક આકારવાળો છે, કારણ કે એક જ ગોશબ્દનું ગકારાદિ અનેક વર્ણરૂપે સંવેદન થાય છે... એટલે તે સંવેદન (૧) ગોશબ્દને આશ્રયીને એકાકારરૂપ, અને (૨) ગકારાદિ અનેક વર્ણોને આશ્રયીને અનેકાકારરૂપ છે...
અદ્વૈતવાદી : ચાર બોધ, સૌાર બોધ, વિસń બોધ... એમ જો જુદા જુદા અનેકાકારે બોધ માનો, તો ગોરૂપે એકાકાર બોધ શી રીતે સંગત થાય ?
સ્યાદ્વાદી : જુઓ, ઇતરેતર પ્રતિબંધ હોવાથી દીર્ઘકાળે બધા વર્ણજન્ય બોધનો અન્વય થઈ એક શબ્દનું વેદન થાય છે એમાં કોઈ વિરોધ નથી.
એટલે તે અનેકાકારરૂપ ગોશબ્દનું સંવેદન, અનેક વર્ષોથી થવું સંગત જ છે, તો પછી તમે શી
૧. હૃશ્યતાં ૮૦૬તમ પૃષ્ઠમ્ । २. प्रेक्ष्यतां ८०६तमं पृष्ठम् । ૪. ‘વન્ધતા વીર્ધ૦' રૂતિ પૂર્વમુદ્રિતપા:, અત્ર તુ ૩-પાટ: I
Jain Education International
રૂ. ‘ભુત ત્યા(?)વેવમિત્યાહ' કૃતિ ૩-પાટ: I
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
