________________
८४४
अधिकारः) व्याख्या-विवरण-विवेचनसमन्विता सङ्केतकत्वमिति चेत्, न, एतदविशेषासिद्धेः प्रबलेतरावरणविषयभेदेन विशेषात् । (१८४) स्यादेतदर्भकोऽप्यसकृदयमित्यादिशब्द सङ्केत्त्यार्थसन्निधौ उच्चार्यमाणमाकर्ण्य व्यवहर्तश्च तथा व्यवहारे प्रवर्तमानान् दृष्ट्वा प्रतिपद्यते शब्दार्थम् । तथाहि-न मात्रादिभिः
................ व्याख्या - विवक्षितार्थज्ञानावरणकर्मक्षयोपशमहेतुत्वाविशेषतः कारणात् सङ्केतकत्वम् । इति चेत्, एतदाशङ्क्याह-न, एतदविशेषासिद्धेः-तदावरणकर्मक्षयोपशमहेतुत्वाविशेषासिद्धेः । असिद्धिश्च प्रबलेतरावरणविषयभेदेन विशेषात् । तथाहि-प्रबलावरणक्षयोपशमकृत् सङ्केतकशब्द अप्रबलावरणक्षयोपशमकारिणश्च व्यवहारकालभाविन इति भावना । स्यादेतदित्यादि । अथैवं मन्यसे अर्भकोऽपि-बालोऽपि असकृत्-अनेकशः अयमित्यादिशब्दं अयं घट इत्यादिरूपं सङ्केत्यार्थसन्निधौ उच्चार्यमाणं, घटादिसन्निधावित्यर्थः, आकर्ण्य तथा व्यवहर्तृश्चप्राणिनस्तथा-तदानयनादौ व्यवहारे प्रवर्तमानान् दृष्ट्वा प्रतिपद्यते शब्दार्थम्, अयमित्यादिना शब्देन पुरोऽवस्थितार्थादिरूपम् । एतदेव भावयति तथाहीत्यादिना । तथाहीति पूर्ववत् । न
....... भनेsidरश्मि - पूर्वपक्ष : भ, संताजे 'एष घटः उच्यते' पास्य क्षयोपशमनी हेतु छ, तेम ‘घटमानय' વ્યવહારકાળે પણ તે વાક્ય ક્ષયોપશમનો હેતુ છે, તેમ તમે માનો છો જ (કારણ કે, તો જ જ્ઞાન थाय...) तो पछी ‘घटमानय' पास्यने ५९। संतवाय भानपुं ४ ५७शे....
उत्त२५३ : ना, 'एष घट: उच्यते' थी प्रमाणावर नो क्षयोपशम थाय तेथी ते. संतवाच्य छ (तना भाटे 40% संतवायनी ०४३२ न ५3) अने, 'घटमानय' थी भह साव२५नो क्षयोपशम થાય તેથી તે સંકેતવાક્ય નથી (એટલે જ તેના માટે બીજા સંકેતવાક્યની જરૂર પડે છે...)
(१८४) पूर्वपक्ष : अरे ! तमे तो पाहिशोनो संत रो छो, ५९॥ परी बात तो मे छे , ઘટાદિ શબ્દોનો સંકેત કદી કરાતો જ નથી.
પાસે ઘડો હોય, ત્યારે વક્તા કહે કે – “ઘડો લાવ” - તો આવા શબ્દો સાંભળી, પાસે રહેલ વ્યક્તિ ઘડો લેવા પ્રવૃત્તિ કરે છે... હવે આ વખતે બાજુમાં રહેલો બાળક (૧) ઘટની નજીકમાં રહીને 'अयं घट:' सेवा शो बोलात सामणे, अने (२) घटमानय ४ तो, सातो मे... सेनाथा, अयम् घट: मेवा शनी अर्थ 'साभे २३ सुग्रीवाहमान ५६ार्थ छ' में 10 से छे... अने भेटले पछी घट०४थी, पानी ५९। घट विशे प्रवृत्ति थाय छे... ते भारीते -
१. 'सङ्केतत्वमिति' इति ग-पाठः। २. 'एतद्विशेषा०' इति क-पाठः। ३. पूर्वमुद्रिते तु 'सकृदित्या' इति पाठः, अत्र तु D-प्रतानुसारेण शुद्धिः कृता। ४. 'शब्दसङ्केत्या०' इति ग-पाठः। ५. 'कारणतः' इत्यधिकः क-पाठः ।
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
