Anekantajaypataka Swopagnya Tika

Author(s): Haribhadrasuri,
Publisher: ZZZ Unknown

Page 207

स्वोपज्ञटीकासहिता।
२१५ व्यवस्थाऽयोगात् , अयोगश्च भावतः परमार्थेन, तेनैव निर्विकल्पकप्रत्यक्षेण, तदनधिगतेः प्रत्यक्षाऽऽकारस्याऽनधिगतेः, अनधिगतिश्च तथा स्वाऽऽकारग्रहणतया अनुभवाऽभावात् , एवमपि अनुभवाऽभावेऽपि, तत्कल्पने तेनैव तदधिगतिकल्पने, अतिप्रसङ्गापत्तेः प्रतिभासान्तरकल्पनया इति भावः । इत्थं चैतद् अङ्गीकर्तव्यमित्याह- नियामकाऽभावाद् इति अतः स्थितमेतद् अयुक्तमिति । न चेत्यादि । न च द्राग्दर्शनात् शीघ्रदर्शनात् , तनिश्चयः प्रक्रमाद् असाधारणवस्तुनिश्चयः, अपि तु सदादिमात्रस्य निश्चयः, अतः अस्मात् कारणात् , प्रथमाऽक्षसन्निपाते अवग्रहणकाले, तदेव सामान्यं प्रतिभासते, इति एतद् युक्तम् । उपपत्त्यन्तरमाह- सितेतरादिष्वपि क्षिप्रादिदर्शने आदिशब्दाद् मन्ददर्शनग्रहः, तावन्मात्रनिश्चयात् सदादिमात्रनिश्चयात् , न च तत्र क्षिप्रादिदर्शने, तदग्रहणमेव सदादिमात्राऽग्रहणमेव । कुत इत्याह- तथा सदादिमात्रनिश्चयत्वेन अनुभवविरोधात् , न च अन्यथाग्रहणे सितेतरादित्वेन ग्रहणे इत्यर्थः, अन्यथा सदादिमात्रत्वेन निश्चयोत्पादः । कुत इत्याह- प्रमाणाऽभावात् न च सन् अपि अयं अन्यथाग्रहणे अन्यथानिश्चयोत्पादो न्याय्यः । कुत इत्याह- असमञ्जसत्वापत्तेः सितेतरादिव्यवस्थाऽभावेन, न च वैभ्रमिक एव अयं प्रक्रमाद् द्रागदर्शनेन निश्चयः सदादिमात्रस्य । कुत इत्याह- तद्भावभावित्वोपलब्धेः सदादिमात्रभावभावित्वोपलब्धेः, अवग्रहाद् अपि अनिर्देश्यसदादिमात्रगोचराद्, अयं सदादिनिश्चयः, न शब्दाऽरूषितत्वेन युक्त इति चेत् । एतदाशङ्कथाह- सत्यम् , एव मेतत् , अदोस्तु तन्मात्राद् अवग्रहमात्राद् अनिर्देश्यसदादिमात्रगोचरात् , अनयुपगमात् सदादिमात्रनिश्चयस्य, एवमपि दृष्टबाधा इति चेत्- तदवन्तरमेव भावाद् अधिकृतनिश्चयस्य इत्यऽभिप्रायः । एतदाशङ्कथाहर अन्तरालाऽवायत एव गेयत्वाद्यपेक्षया सदऽ-सदीहोत्तरकालभावनः सकाशात् , तद्भावात् सदादिमात्रनिश्चयभावात्- शब्दाऽरूषिजोधाऽनन्तरभावी एव अयं निश्चय इत्यर्थः । कथमेतद् अनन्तरो