Anekantajaypataka Swopagnya Tika

Author(s): Haribhadrasuri,
Publisher: ZZZ Unknown

Page 246

२५४
अनेकान्तजयपताका
सह संयुक्तं नभः, हिमवद् - मन्दरादिभिरपि किं तेनैव, आहोखिदन्येनेति ? | यदि तेनैत्र, विन्ध्य - हिमवदादीनामेकत्रावस्थानमसङ्गः, निष्प्रदेशैकाकाशसंयोगान्यथानुपपत्तेः । अथान्येन, आ यातं तर्हि सदेशत्वमाकाशस्य ॥
,
"
यच्चोक्तम्– ‘एकं सामान्यमनेके विशेषाः' इत्यादि मूलपूर्वपक्षे । तदप्ययुक्तम् । इत्याह- तथानभ्युपगमात् । एतदेवाह न हीत्यादिना । न हि यथोक्तस्वभावमेकादिधर्मकं सामान्यमभ्युपगम्यतेऽस्माभिः । कुत इत्याह--- युक्तिरहितत्वात् । एवदेवाहतथाहि तदेकादिस्वभावं सामान्यम् एकं नित्यं, निरवयवं निः ष्क्रियं च अनेकेषु दिग्देश समय स्वभावभिन्नेषु विशेषेषु घटादिषु, सर्वात्मना वा वर्तेत, देशेन वा ? । न तावत् सर्वात्मना वर्तते । कु इत्याह- सामान्यानन्त्यप्रसङ्गात् । प्रसङ्गश्च विशेषाणामनन्तत्वात् । दोषान्तरमाह - एकविशेषव्यतिरेकेण वाऽन्येषां विशेषाणाम्, किमित्याह - सामान्यशून्यतापत्तेः एकत्रैव सामान्यवृत्तेरिति । आ नन्त्ये च सामान्यानाम्, एकत्वविरोधाद् न तावत् सर्वात्मनेति नापि देशेन वर्तते 'सामान्यं विशेषेषु' इति प्रक्रमः, संदेशत्वप्रसङ्गात् सामान्यस्य । न च गगनवदिति दृष्टान्तः, व्यापित्वात् कारणात् वर्तत इति क्रमः, इत्यकलङ्कन्यायानुसारि चेतोहरं वचः । कुत इत्याहअविचारितरणीमयत्वात् । एतदेवाह - कात्सर्न्य देशव्यतिरेकेण वृत्त्यदर्शनाल्लोके । उभयव्यतिरेकेण कात्र्न्य देशो भयव्यतिरेकेण, नभस आकाशस्य, वृत्तिरिति चेद् भावेष्वाधेयादित्वेन । एतदाशङ्क्याहन, असिद्धत्वात् अधिकृतनभोवृत्तेः । असिद्धिश्च नभसः सप्रदेश त्वाभ्युपगमाज्जैनैः । यदा च सप्रदेशं नभः, तदा देश- कात्स्यभ्यां नियोगतोऽस्य वृत्तिः, उभयनिमित्तभावात् । इत्थं चैतदङ्गीकर्तव्य मित्याह - निष्प्रदेशत्वे च नभसः, अनेकदोषप्रसङ्गात् । एतदेव भावयति तथाहीत्यादिना । तथाहीत्युपप्रदर्शने । येन देशेन वि न्ध्येन सह पर्वतेन संयुक्तं नभः, हिमवद् मन्दरादिभिरपि पर्वतैः, प्रिं
--