Anekantajaypataka Swopagnya Tika

Author(s): Haribhadrasuri,
Publisher: ZZZ Unknown

Page 276

२८४
अनेकान्तजयपताका
यत
भावोपपत्तेः । एतत्समर्थनायाह- न हीत्यादिना । न ह्यर्थसंनिधिरित्येवं कृत्वा, अयोगिनां प्रमातृणाम्, सर्वाकारमेव धर्मकालकान्र्त्स्न्येन तदवगमोऽर्थावगमः । कुत इत्याह- तस्य अर्थस्य, अन कधर्मत्वात् । अवगमस्य च प्रक्रमात् तत्संबन्धिनः, कारणान्तरापेक्षत्वात्, तत्तद्धर्माभ्यासादि कारणान्तरमिति । अत एवाह- अर्थो यस्माद् यथाधर्माभ्यासमवगमं जनयति, यस्य यथा धर्माभ्यासो यथाधमाभ्यासम् । निदर्शनमाह- यथाङ्गनार्थः स्त्र्यर्थः संनिधानाविशेषेऽपि सति परिव्राट्प्रभृतीनां परित्राद्-कामुक-शुनामित्यर्थः, कुणपाद्यवगमं कुणप - कामिनी भक्ष्यावगमम् । प्रत्यासत्तितो वाऽर्थो ह्यवगमं जनयति । निदर्शनमाह- यथा जनकाध्यापकः सुतस्य जनकावगमं नाध्याप्यान्तरस्येवोपाध्यायावगमम्, स्तमायान्तं दृष्टुक एवमाह - 'तात आगच्छति' अपरः पुनः 'उपाध्याय आगच्छति' इति । प्रकरणापेक्षो वा, यथा वैद्यादि:, आदिशब्दाद् दातृत्वादिधर्मग्रहः, तत्कथायां प्रस्तुतायां वैद्यादिकथायामित्यर्थः, तद्दशिनां वैद्यादिदशिनां प्रमातॄणाम्, तत्र वैद्यादौ, अनेकधर्मसंभवेऽपि दातृत्वादिधर्मापेक्षया, वैद्याद्यवगममिति; तद्यथा- 'वै'द्य आगच्छति' 'दाताऽऽगच्छति' इति । न चैकस्य वस्तुनः, अकत्वविरोधेन तत्र वस्तुनि, अनेकधर्मत्वासंभवः । कुत इत्याह.एकत्वानभ्युपगमात् | एकानेकं तदभ्युपगम्यत इत्याह- एकानेके च जात्यन्तरात्मके वस्तुनि, विरोधासिद्धेरनेकत्वस्य । असिद्धिश्च, इतरेतरानुवेधादेकत्वानेकत्वयोरिति । अधिकृतानुवेधश्च, जात्यन्तरात्मकत्वोपपत्तेः, एतच तथासंवेदनात् - जात्यन्तरात्मकतयैकत्वानेकत्वसंवेदनात् इत्युक्तप्रायं प्रायेणोक्तम् ॥
"
"
न च सर्वथा सदृशानुभवानिमित्ताः कुणपादिविकल्पा इति । अतत्कारणातत्कार्यव्यावृत्तानां सदृशत्वाभ्युपगमात्, तदनुभवानां चातत्कार्यव्यावृत्यसिद्धेः, भिन्नजातीयविकल्पनिबन्धनत्वात् कुणप - कामिन्यादिविकल्पानां भिन्नजातीयत्वाभ्यु
"