Anekantajaypataka Swopagnya Tika

Author(s): Haribhadrasuri,
Publisher: ZZZ Unknown

Page 254

२६२
अनेकान्तजयपताकातत्रार्थयाथात्म्यत एतदिति निश्चयाभावात् , उक्तवद्वासनाकल्पनोपपत्तेः । इत्यलं प्रसङ्गेन । ____ आह- नासिद्धिः 'असमानेभ्यः समानबुद्धद्यादेः' इति प्रक्रमः । कुत इत्याह- प्रधाने-श्वरादिकार्यत्वसमानपरिणामविकलेभ्योऽपि भवदर्शननीत्या, भावेभ्यो महदादिभ्यः, 'प्रधानादिकार्याः प्रधानादि. कार्याः' इत्येवं केषाञ्चित् सांख्यादीनाम् , समानबुद्धयादिसिद्धेः । एतदाशङ्कयाह- नेत्यादि न नैतदेवम् , तस्याः समानकुद्धयादिसिद्धेः, संकेतसंमोहहेतुत्वात्- असच्छास्त्रसंकेतसंमोहनिबन्धनत्वात् । कथमेतदेवमित्याह- आविद्वदङ्गनादीनांप्रमातृणाम् , अविशेषेण सामान्येन, समानपरिणामवद्भावेष्विव घट-शरावो-ष्ट्रिको-दञ्चनादिषु, अक्षदर्शनत एव तदप्रवृत्तेः 'प्रधानादिकार्याः प्रधानादिकार्याः' इति समानबुद्धथाद्यप्रवृत्तेः, अक्षदर्शनतश्चाविशेषेण घटादिषु समानवुद्धथादिसिद्धिः । आह- तथाक्षदर्शनमपि समानतया, न तत्र घटादौ, अर्थयाथात्म्यतोऽर्थयथात्मभावेन, अपि तु जन्मान्तरवासनात इति चेत् । एतदाशङ्क्याह- तत्रापि जन्मान्तरे, किं निमित्तम् ? इति वाच्यम् । जन्मान्तरवासनैवेति चेद् निमित्तम् । एतदाशङ्क्याहअनवस्था तत्राप्युक्तदोषानतिवृत्तेः । अनादित्वात् तद्वासनाया:तथाक्षदर्शनवासनायाः, अयमपि-अनवस्थालक्षणः, अदोष इति चेत् । एतदाशङ्क्याह- नेत्यादि न नैतदेवम् , अनादि च तत् तथाक्षदर्शनं च, प्रक्रमात समानतयाक्षदर्शनं चेति विग्रहस्तस्मादनादितथाक्ष दर्शनात्; किमित्याह- अर्थयाथात्म्यसिद्धेः अनादितथाभावेन । इत्थं चैतदङ्गीकर्तव्यमित्याह- अन्यथातिप्रसङ्गात् एवमनभ्युपगमे ऽतिप्रसङ्गात् । एनमेवाह- रूपाद्यक्षदर्शनस्यापि रूपादेरौदर्शन रूपाद्यक्षदर्शनं तस्यापि, अर्थयाथात्म्यतोऽर्थयाथात्म्यात् , एतदिति निश्चयाभावात् । अभावश्च, उक्तवद् यथोक्तं तथा, वासनाकल्पनोपपत्ते 'रूपाद्यक्षदर्शनमपि न तत्रार्थयाथात्म्यतः, अपि तु जन्मान्तरवासनातः इत्यादेरपि वक्तुं शक्यत्वात् ; इत्यलं प्रसङ्गेन ।।