Anekantajaypataka Swopagnya Tika

Author(s): Haribhadrasuri,
Publisher: ZZZ Unknown

Page 222

२३०
तजयपताका
एवं पूर्वपक्षमाशङ्कयाह- एतदप्यसत् अशोभनम् । कुत इत्याह अविचारितरमणीयत्वात् कारणात्। एतदेवाह- तत्रेत्यादिना । तत्र यत्तावदुक्तमादौ 'स्वलक्षणदर्शनाहितवासनाकृतविप्लवरूपाः सर्व एव विकल्पाः ' इति-एतत् । अत्र किमिदं स्वलक्षणदर्शनं नाम ?। का वा तदाहिता दलक्षणदर्शनाहिता वासना, यत्कृतविप्लवरूपाः सर्व एव विकल्पा इति ? । अत्राह-वस्त्वनुभव: शुद्धः स्वलक्षणदर्शनम् , तदाहिता वासना तु तथाविधविकल्पजननशक्तिः, तथाविधस्य संवादिनोऽसंवा दिनश्च । एतदाशङ्कयाह-यद्येवम् , कथं निरंशवस्तुविषयाद् निरंशाशानुभवात् तथाविधविकल्पजननशक्तीनां प्रभूतानां संभवा सामान्येन ? । कथं वैकस्या एव शक्तेरनेकविकल्पजन्म ? । को वा किमाह ? न चैतदेवम् , इत्याशङ्कानिरासायाह- समुत्पद्यन्ते च स्क लक्षणदर्शनानन्तरं नित्यानित्यादिविकल्पाः क्रमेणैकस्य प्रमा तुः सांख्यादेबौद्धादिमतप्रतिपत्त्या, अक्रमेण चानेकप्रमातृणां सांख्य बौद्धादीनां नित्यानित्यादिविकल्पाः । शक्तिभेदश्चैकानेकजनक चेति विग्रहः, ते चैते, एते विना, क्रमाक्रमपक्षद्वयेऽपीति । एतदेवाह न चेत्यादि । न च भूयसामपि क्रमपक्ष । केषामित्याह- निरंश वस्तुविषयनिरंशानुभवानां तुल्यस्वलक्षणानुभवानामित्यर्थः । किमि त्याह- तत्त्वतः परमार्थेन, तत्त्वे तद्भावे रूपादिस्वलक्षणानुभवत इत्यर्थः, विशेषो भेदः । किं तर्हि ? सर्व एवैते रूपादिस्वलक्षणानुभव एवेति । इहैव निदर्शनमाह- रूपादिस्वलक्षणानामिव 'एकस्य मातुः' इति प्रक्रमः, तथाविधानुभवनिबन्धनानामिति; तथाहि क्रमेणापि रूपादिस्वलक्षणानि स्वाकारमनुभवं कुर्वाणानि न रूपा दिस्वलक्षणत्वेन विशिष्यन्त इति । प्रकृतयोजनामाह- तत् तस्मा न तेषामिव रूपादिस्वलक्षणानामिव 'एकस्य प्रमातुः' इति प्रक्रमः, बहन वा प्रमातृणामनन्तरं बहूनां पारम्पर्येण वैकस्य तथाविधफलभेदो । अजातीयविज्ञानादिकार्यभेदोऽमीषां निरंशवस्तुविषयनिरंशानुभवा न्याय्य इति भाव्यमेतद् भावनीयमेतत् । एतदुक्तं भवति- यथा से।