________________
કાંસુરીની કલ્યાણકા
2
કૌમુદીની કલ્યાણકાટિ
કાર્તિકી પૂર્ણિમા અને શ્રીસિદ્ધક્ષેત્ર
જૈનજનતા તેમજ જૈનેતરો પણ ધમ ની અપેક્ષાએ કાર્તિકી પર્ણિમાને જેમ પવિત્ર માને છે. તેવી જ રીતે પૂર્વકાળમાં સમગ્ર લાકે પણ તે દિવસને ઘણા મેાટા તહેવાર તરીકે માનતા હતા અને તેથી કાતિકી પૂર્ણિમાના તહેવારને કૌમુદીમહાત્સવ કહેતા હતા, જેમ સામાન્ય લેાકેા રંક કે રાજા, દરિદ્ર કે શ્રીમાન્ તે કૌમુદીના દિવસને એક મહેાત્સવ નિ તરીકે માનતા હતા તેમ તે લેાકેાને મહેાત્સવ તરીકે માનવાના મૂળભૂત ભગવાન આદીશ્વરના વખતથી જૈનેામાં કાર્તિકી પૂર્ણ માના દિવસ મહાપવ તરીકે મનાતા આવેલા છે. એ કાર્તિકી પૂર્ણિમા જેમ ચતુર્માસિક પ્રતિક્રમણને અંગે પંચાચારની પવિત્રતા કરાવનારી છે તેવી જ રીતે એજ કાતિકી પૂર્ણિમાના દિવસ ભવ્યજીવાના ભાવિ ભદ્રને ભેટાવનાર એવા સિદ્ધાચલગિરિજીની યાત્રાના દિવસ હાઈ ભરતક્ષેત્રને માટે તીથ યાત્રાને આદિ દિવસ અને પરમ દિવસ છે. આદિ દિવસ એટલા માટે કહેવામાં આવે છે કે શ્રાવકપણાના સામાન્ય ધર્માંને ઉદ્દેશીને આષાઢ શુફલ પૂર્ણિમા પછીના વર્ષાઋતુના ચામાસાના દિવસેામાં બ્રામાંતર કરવાનુ... હાય નહિ અને સામાન્ય લેાકેાને પણ વર્ષાઋતુમાં શ્રાવકની માફક દયાને લીધે નહિં તાપણ મુસાફરીની અગવડની ખાતર પણ ગ્રામાંતર જવાનુ હાતું નથી, અને તેથી આ કાર્તિકી પૂણિમાને દિવસે વર્ષાચતુર્માસના અંત આવતા હાઈ જે યાત્રા કરવામાં આવે તે વર્ષની અપેક્ષાએ આદિ તીથ યાત્રાજ કહેવાય.