________________
સમજાકથી ચઢિયાતા પણ પેલા બનેલા
જાત્રાળુઓનું કર્તવ્ય કરતો નથી. જે કે દેશમાત્રને અંગે ઘેલા બનેલા યુવકે તો તેવા અગર તેથી ચઢિયાતા પણ તીર્થોની દરકાર ન કરે તે સમજી શકાય તેમ છે પણ શક્તિસંપન્ન શ્રદ્ધાળુ, શાસન તથા ધર્મ પર પ્રેમ રાખનારા સજજનો પણ તેવા તીર્થોને ટકાવવા કે નામનીશાન રાખવા પણ તૈયાર થતો નથી. એનું ખરું કારણ તપાસીએ તો તે તીર્થો જે સ્થાનમાં આવેલા છે તે સ્થાનમાં અગર તેની નજીકમાં ધર્મપ્રેમીઓની વસતી નથી અગર ઓછી છે અને તેને લીધે ત્યાં યાત્રા કરવા કે સંઘપતિ તરીકે યાત્રિકોને લઈ જવાનું સદ્ભાગ્ય સમૃદ્ધિશાળી સગૃહસ્થ મેળવી શકતા નથી, અને બીજી બાજુ જે સ્થાન (ભોયણું, પાનસર, માતર, જગડીયા, વગેરે) શાસ્ત્રદ્વારાએ કલ્યાણકઆદીને અંગે કહેલા કારણથી તીર્થ તરીકે નહિ છતાં માત્ર અપૂર્વ અને આહ્લાદનીય કે સાધિષ્ઠાયક એવી જિનપ્રતિમાને અંગે જાહેરમાં આવ્યાં અને તે તીર્થોની જાહોજલાલી અનેક કલ્યાણકવાળાં તીર્થો કરતા પણ કેઈગુણ અધિક થઈ છે. આ સ્થિતિ વિચારતાં જે કલ્યાણકથી થએલાં તીર્થોના સ્થાનમાં સંઘસમુદાયનું સમુદાયે જવું ન થાય તે પછી તે તીર્થોનું સ્થાન ન રહે અને ભવ્યના અંતઃકરણમાંથી તેનું સ્થાન પણ ભુંસાઈ જાય. એટલું જ નહિ પણ શાસ્ત્રોમાં તે તીર્થોનું પ્રતિપાદન આવ્યા છતાં પણ ચક્ર, સૂપ અને સુષમાપુરઆદિ તીર્થોની માફક તેનું સ્થાન અને તેની હયાતી સાથે સત્યતા સાબીત કરવી પણ મુશ્કેલ પડે, એટલે કલ્યાણકઆદિકને લીધે પ્રસિદ્ધ થએલા તીર્થોની સંઘસમુદાયથી કરાતી યાત્રા ઘણું આવશ્યક છે એમ વિચક્ષણને લાગ્યા વગર રહેશે નહિ વળી એક વાત એ પણ ધ્યાનમાં રાખવાની છે કે વર્તમાનમાં તીર્થસ્થાનના તો શું પણ અન્ય સ્થાનોના પણ સત્તાધારકો જન્મથી કે
