________________
આગામોદ્વારક-લેખસંગ્રહ
આ સુવિહિત સાધુઓના વિહારનાં વિવિધ ફળે છે
નજનતા એ વસ્તુ સારી પેઠે જાણે છે કે સંસારને ત્યાગ કરી મેક્ષમાર્ગને સાધવામાં મશગુલ બનેલા મુમુક્ષુઓ એક સ્થાનના પ્રતિબંધવાળા હોતા નથી. શાસ્ત્રકારોએ પણ નિત્યવાસને કરનારા સાધુઓની દશા અધમતમ ગણવી તેઓને
સાધુપણાથી દૂર રહેલાજ ગણાવ્યા છે. અને તેથીજ પાસસ્થા વિગેરે પાંચ કુગુરુઓની માફક નિયવાસીને પણ કુગુરુની માફકજ ગણાવેલ છે. શાસ્ત્રોમાં સાધુઓના વિહારને માટે આઠ મહિનાના આઠ કલપ અને ચોમાસાના ચાર મહિનાનું એક કલ્પ એમ નવ કલ્પથીજ વિહાર જણાવેલ છે. જે કે દુભિક્ષ, રિગ, અશક્તિ વિગેરે કારણોથી માસકમ્પની મર્યાદાએ ક્ષેત્રમંતર ન થાય અને તેથી તેનું આ ભાવ્ય (માલિકીપણું) જતું નથી તે પણ દુભિક્ષાદિ કારણ સિવાય શાસ્ત્રોમાં માસક૯૫ની મર્યાદા જ શેષકાળ માટે નિયમિત છે, અને તેથી જ સાધુઓના દશ પ્રકારના આચારને અંગે માસિકલપ નામને નવમો ક૯૫ ભગવાન મહાવીર મહારાજના શાસનમાં અવસ્થિત એટલે નક્કી તરીકે માને છે. દશ કલ્પને જણાવનાર શ્રી બૃહત્કલ્પ, આવશ્યક, પંચવસ્તુ, પંચાશક. પ્રવચનસારદ્વાર યાવત્ પર્યુષણકલ્પની વિધવિધ ટીકાઓમાં શ્રી મહાવીર ભગવાનના શાસનને અંગે દશે પ્રકારના કલ્પનું નિશ્ચિતપણું જણાવતાં. માસક" નામના કપનું પણ નિશ્ચિતપણું જ જણાવેલું છે. વર્તમાનમાં જે કોઈપણ સ્થળે જે કોઈપણ મહાત્મા અધિક રહે છે તેમાં જે શાસ્ત્રોક્ત કારણ ન હોય